Мерзімді салымдар
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ТҰРАР РЫСҚҰЛОВ АТЫНДАҒЫ
ҚАЗАҚ ЭКОНОМИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
«Қаржы инвестициялары және банк ісі» кафедрасы
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
ТАҚЫРЫБЫ: Коммерциялық банктердің депозиттік операциялары.
Орындаған: «Қаржы және Есеп»
факультетінің 308 топ студенті
Ақбаева Раушан
Тексерген:__________________
Алматы, 2005 жыл
Ж О С П А Р :
КІРІСПЕ..............................................................................................3
1-ТАРАУ
Коммерциялық банктің атқаратын операцияларының мәні,
түрлері................................................................................................4
1.1. Коммерциялық банктің атқыратын қызметтерінің түрлері
және дамуы.....................................................................................4-6
1.2. Коммерциялық банктің депозиттік операцияларының даму
ерекшеліктері.....................................................................................7
2-ТАРАУ
Қазақстан Республикасының депозиттері.......................................8
2.1. Қазақстан Республикасының депозиттік операцияларының
ерекшеліктері................................................................................9-13
2.2. КазКоммерцбанк АҚ-ның депозиттері.............................13-16
3-ТАРАУ
Қазақстан Республикасының Казкоммерцбанк АҚ-ның
депозиттік операцияларын дамыту жолдары..........................17-20
ҚОРЫТЫНДЫ.................................................................................21
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР............................................22
ҚОСЫМШАЛАР (Депозиттік саясат бойынша)
КІРІСПЕ
Банк ресурстарының құрылымында тартылған қаражаттар үлесі меншікті қаражаттармен
Нарықтық қатынастардың дамуына байланысты, сондай-ақ ескі банктік жүйе
Банктік тәжірибеде барлық тартылатын қаражаттарды жинақтау тәсілдеріне байланысты
Депозиттік қаражаттар;
Депозиттік емес тартылған қаражаттар.
Тартылған қаражаттар ішінде ең көп бөлігін депозиттер
Депозиттер банк үшін бірден-бір арзан ресурс көзі болып
Депозит дегеніміз – бұл клиенттердің (жеке және заңды
Депозиттік емес тартылған қаражаттар дегеніміз – бұл банктің
1 – ТАРАУ
Коммерциялық банктердің атқаратын операцияларының мәні, түрлері.
Депозиттік операциялар активті және пассивті болып бөлінеді.
Пассивті депозиттік операциялар дегеніміз – бұл клиенттердің уақытша
Қазіргі банктік тәжірибеде салымдардың, депозиттердің және депозиттік емес
Коммерциялық банктердің атқаратын қызметтерінің
түрлері және дамуы.
Экономикалық мазмұнына қарай депозиттерді мынадай топтарға бөледі:
талап еткенге дейінгі депозиттер;
мерзімді депозиттер;
жинақ салымдары;
бағалы қағаздар.
Сондай-ақ, оларды мынадай белгілеріне байланысты жіктеуге болады:
мерзімдеріне қарай;
салым иелерінің категорияларына қарай;
қаражаттарды салу және қайтарып алу шартына қарай;
пайыз төлеу тәсіліне қарай;
банктің активтілік операциялары бойынша жеңілдіктер алуына қарай;
тағы басқалар.
Салым иелерінің категорияларына байланысты депозиттік шоттар мынадай
түрлерге бөлінеді:
жеке тұлғалардың шоттарына;
кәсіпорындар және акционерлікқоғамдардың шоттарына;
жергілікті билік ұйымдарының шоттарына;
қаржылық мекемелердің шоттарына;
шетелдік азаматтардың шоттарына.
Талап етуіне дейінгі депозиттер дегеніміз – бұл салым
талап етуіне байланысты әр түрлі төлем құжаттар арқылы
Отандық банктік тәжірибеде талап етуіне дейінгі депозиттерге мыналар
мемлекеттік, акционерлік кәсіпорындардың, сондай-ақ әр түрлі шағын коммерциялық
әр түрлі мақсатқа тағайындалған қаражаттары;
есеп айырысудағы қаражаттар;
жергілікті бюджеттер қаражаттары және олардың шоттарындағы қаражаттар;
басқа банктердіңкорреспонденттік шоттарындағы қаражаттар қалдықтары.
Талап етуге дейінгі депозиттік шоттардың артықшылығы, олардың иелері
үшін жоғарғы өтімділігіне байланысты сипатталады. Талап етуге дейінгі
Ал кемшілігі – бұл шот бойынша пайыз мүлде
ақша салу және оны алу кез келген уақытта
шот иесі банктен осы шотты пайдаланғаны үшін пайыз
банктер талап етуге дейінгі шоттарда ақшалай қаражаттарды сақтағаны
талап етуге дейінгі депозиттер бойынша, коммерциялық банк Орталық
АҚШ-тың банктік тәжірибесінде, талап етуге дейінгі депозиттік шоттармен
қатар, сондай шоттар түріндегі Нау-шотты және куәландырылған чектер
1-сурет. АҚШ-тың коммерциялық банктеріндегі депозиттер
Коммерциялық банктердің депозиттік операцияларының
даму ерекшеліктері.
Нау-шоттар дегеніміз – бұл пайыз төленетін, чектік депозиттер.
бұл шот түрі бойынша пайыз төленеді;
бұл шот жеке тұлғаларға немесе пайда таппайтын ұйымдарға
салым иелерінен бұл шотта ең төменгі қаражат болуыталап
Куәландырылған чектер шоттары дегеніміз – бұл куәландырылған
чектерді төлеу үшін, сақталатын банктердегі талап етуіне дейінгі
Американдық банктік тәжірибелерде жаңа депозит түріне ақша нарығының
Оның мынадай ерекшеліктері бар:
ақша нарығының басқа құралдары бойынша мөлшерлемелерінің өзгеруіне байланысты,
шот бойынша ең төменгі қалдықтың болуының талап етілуі;
салымдардың сақтандырылуы;
иемденуші, үшінші жақтан төлемдер үшін айына шоттан алты
2 – ТАРАУ
Қазақстан Республикасының коммерциялық банктер депозиттері.
Мерзімді депозит дегеніміз – бұл банктерде белгілі бір
пайыз төлеу шартында орналастырлған клиенттердің уақытша бос ақша
Бұл депозит түрі алдын-ала хабарлаудан кейін немесе мерзім
Бұл салымның ерекшелігі – талап еткенгдейінгі депозитке қарағанда,
Депозиттің бұл түрін алдын-ала хабарлау негізінде немесе уақыты
Мерзімді депозиттер мынадай түрлерге бөлінеді:
меншікті – мерзімді депозиттер;
алдын-ала алуы ескерілетін мерзімді депозиттер.
Меншікті – мерзімді депозиттер сақталу мерзіміне қарай жіктеледі:
30 күнге дейінгі;
30-90 күнге дейінгі;
90-180 күнге дейінгі;
180 күннен 360 күнге дейінгі;
360 күннен жоғары.
Мерзімді депозиттер бойынша, салым иесінен алдын-ала хабарлау депозиті
бойынша міндетті түрде өтініш талап етеді. Өтініш беру
2.1. Қазақстан Республикасының коммерциялық банктерінің депозиттік операцияларының ерекшеліктері.
Мерзімді депозиттердің мынадай ерекшеліктері болады:
есеп айырысу үшін пайдаланылмайды, әрі мұндай шоттарға ешқандайда
шоттағы қаражат баяу айналады;
тұрақты пайыз төленеді;
пайыз мөлшерінің ең жоғарғы деңгейі Ұлттық банкі тарапынан
ақшаны алу туралы салым иесінің алдын-ала хабардар етуі
бұл шоттағы қаражаттар бойынша ең төменгі мөлшерде резервтер
Тағы бір кеңінен таралған депозиттердің түрі – жинақ
белгіленген мерзімі жоқ, қражатты алуда ескертуін талап етпейді,
Банктер үшін мұндай шоттар қосымша жұмыстарды талап етеді:
Мерзімді депозиттер және жинақ салымдары депозиттік ресурстардың біршама
Жинақ салымдарының тұрақты мерзімі болмайды. Бұл салымдардың
Жинақ салымдарының мынадай ерекшеліктері болады:
ақшалай қаражаттар сақтауда тұрақты мерзімі болмайды;
шоттағы қаражатты алдын-ала алу барысында ешқандай да ескерту
ақшаны шотқа саларда немесе шоттан аларда міндетті түрде
Отандық банктік тәжірибеде жинақ шоттары тек жеке тұлғаларға
ашылады. Ал шетел тәжірибесінде мұндай шоттар коммерциялық емес
Отандық банктік тәжірибеде жеке тұлғаларға ашылатын жинақ салымдар
мерзімді жинақ салымдар;
қосымша жарна қосатын мерзімді жинақ салымдар;
ұтыс салымдары;
ақшалай-заттай ұтыс салымдары;
мақсаттық және ағымдық салымдар;
алдын-ала алуын хабарлайтын салымдар;
валюталық салымдар.
Мерзімді жинақ салымдарға тұрақты мерзімі белгіленетін және сол
өткенше алуға мүмкін емес салымдар жатады. Мерзімді жинақ
Қосымша жарна қосатын салымдар – бұл шоттағы қаражатқа
Ағымдық жинақ салымдар,негізінен, жалақы,зейнетақы,үздіксіз төлемдерді төлеу үшін жинақталатын
Отандық банктер тәжірибесінде халық салымдарының бірнеше түрлері қолданылады.
«НАРОДНЫЙ» салымы – жоғары сыйақы мөлшерлемесі бар және
«СЕНІМ – ПЛЮС» салымы – ай сайын пайыз
«НАКОПИТЕЛЬНЫЙ ПЛЮС» салымы – қорлану мерзімі: 1 жыл,
«ПРОЦЕНТЫ ВПЕРЕД» салымы – салымды ашқан күні пайызды
«ПРЕМИАЛЬНЫЙ» салымы – сыйлық ақы мөлшерлемесі бар әмбебеп
«ЗОЛОТОЙ ВОЗРАСТ» салымы – 50 жасқа толған адамдар
«АҚ БОТА» салымы – арнайы балаларға арналған салым.
«ИНТЕРНЕТ» салымы – Интернет-Банкинг жүйесінде ашылған салым. Төменгі
Мерзімді депозиттер мен жинақ салымдардың бір түріне депозиттік
жинақ сертификаттарын жатқызуға болады.
Депозиттік және жинақ сертификаты дегеніміз – бұл салым
Депозиттік және жинақ сертификаттары иемденуіне қарай екі түрлі
атаулы сертификаттар;
мәлімдеуші сертификаттар.
Атаулы депозиттік және жинақ сертификаттары бұл салым иелірінің
толтырылып беріледі. Әл мәлімдеуші сертификаттарда салым иесінің аты-жөні
Депозиттік және жинақ сертификаттары сатылған тауарлар және көрсетілген
Әлемдік банктік тәжірибеде депозиттік сертификаттардың мынадай екі түрі
аударылатын;
аударылмайтын.
Аударылмайтын депозиттік сертификаттар дегеніміз – салым иелерінің
қолдарында болып, уақыты жеткен соң банкке ұсынылады.
Аударылатын депозиттік сертификаттар дегеніміз – басқа бір тұлғаларға
Жинақ сертификаты жеке тұлғаларға арналып шығарылды. Жинақ сертификатының
Мерзімді депозиттік және жинақ сертификаттары мерзімінен бұрын төлеуге
Осындай жағдайда, коммерциялық банктердің активтік операцияларын қаржыландырудың басты
депозиттік ресурстардың қаржыландыратын активтік операциялардың мерзімдері мен сомасына
депозиттік операциялар банк пайдасын ұлғайтуға немесе болашақта пайда
депозиттік операцияларды ұйымдастыру процессінде мерзімді депозиттер мен мерзімді
салым иелірінің санын өсіру мақсатында, депозиттік операциялар түрін
2.2. КазКоммерцбанк АҚ-ның депозиттері.
«Детскиий» салымы.
«Детский» салымы шекті жинақтық салым болып табылады. Оның
«Детский» салымы бойынша әр 3 жыл сайын бонус
Келесі жағдайларда Сізге (Салымшыға) ақша беріледі:
салым иегері келісім шарттағы шартты орындамаған жағдайда;
егер салым иегері қажетті талап етілген құжаттарды өткізбесе;
салым шотына түскен ақшадан салым иегері бас тартса;
салым иегері қайтыс болған жағдайда.
Сақталу мерзімі: келісім шарт жасасқанда талқыланады.
Сыйақы мөлшерлемесі: 1 жылға дейінгі мерзімде салынған салымдар
Салым бойынша сыйақы: Салым мерзімі өткеннен соң төленеді.
Салымның төменгі сомасы: Алғашқы салымның төменгі сомасы: 15000
Бонус мөлшері: теңгедегі салымдарға – 0,5% салым сомасынан,
«Детский» салымы бойынша сыйақы мөлшерлемесі, % есебімен
12 айға дейін 12 айдан жоғары
Теңге 8,0% 10,0%
АҚШ доллары /Еуро 4,5% 6,5%
«Лучший» салымы
«Лучший» салымы – бұл салым сомасын өзгертуге болатын
Сақталу мерзімі: 3,612,13,18,24,36 және 36 айдан жоғары.
Сыйақы мөлшерлемесі: 3,612,13,18,24,36 және 36 айдан жоғары
Салым бойынша сыйақы: Салым мерзімі өткеннен соң төленеді.
Салымның төменгі сомасы: Салымның ең төменгі сомасы: 75000
«Лучший» салымы бойынша сыйақы мөлшерлемесі, % есебімен 1
3 ай 6 ай 12 ай 13 ай
Теңге 5,9% 6,0% 9,0% 9,5% 9,7% 10,0% 10,0%
АҚШ жоллары 3,9% 4,0% 5,0% 6,5% 6,5% 6,5%
Еуро 3,5% 4,0% 5,0% 5,4% 5,5% 6,0% 6,5%
«Классический» салымы
«Классический» салымының өзгешелігі қосымша салым салуға болатындығында және
Сақталу мерзімі: 6,12,18,24 және 36 ай.
Сыйақы мөлшерлемесі: 6,12 және 18 айға салынған теңгеде
Салым бойынша сыйақы: ағымдағы шотқа ай сайынғы сыйақы
Салымның төменгі сомасы: Салымның ең төменгі сомасы:
«Классический» салымы бойынша сыйақы мөлшерлемесі, % есебімен 1
6 ай 12 ай 18 ай 24 ай
Теңге 6,0% 9,0% 9,7% 10,0% 10,0%
АҚШ доллары 4,0% 5,0% 6,5% 6,5% 6,5%
Еуро 4,0% 5,0% 5,5% 6,0% 6,5%
«Пенсионный» салымы
Сақталу мерзімі: 3,6,12,18,24,36 және 36 айдан жоғары.
Сыйақы мөлшерлемесі: 36 айды қосқандағы мерзімде белгіленеді, бірақ
Салым бойынша сыйақы: Әр квартал сайын сіздің
Салымның төменгі сомасы: Салымның ең төменгң сомасы:
«Пенсионный» салымы бойынша сыйақы мөлшерлемесі, % есебімен 1
3 ай 6 ай 12 ай 18 ай
Теңге 5,9% 6,0% 9,0% 9,7% 10,0% 10,0% 11,0%
АҚШ доллары 3,9% 4,0% 5,0% 6,5% 6,5% 6,5%
Еуро 3,5% 4,0% 5,0% 5,5% 6,0% 6,5% 7,0%
3- ТАРАУ
Қазақстан Республикасының Казкоммерцбанк АҚ-ның
депозиттік операцияларын дамыту жолдары.
Казкоммерцбанк АҚ-ның депозиттері қазіргі күні тиімді, ыңғайлы болып
Қазіргі таңда өз ақшаларымыздың тиімді сақтау әдісі –
Қазақстандықтардың банкте ақшаларын жинаудың мақсаттары қандай? Жүргізілген зерттеулер
Қазақстандағы банк нарығы толық қалыптасқан деуге болады. Жақсы
Салынған ақшаның мерзімі жоғары болған сайын, банк клиентке
Казкоммерцбанк АҚ-ы өз клиенттеріне жаңа депозиттер түрлерін ұсынып
Казкоммерцбанк АҚ екі депозит түрі бойынша жаңа жағдайлар
Казкоммерцбанк АҚ өздерінің салымшылары үшін жаңа бағдарламалар да
Біріншіден, теңгеде салынған ақшаның пайызы жоғарырақ болады. Екіншіден,
Жалпы ақша сомасын әр түрлі депозиттерге және әр
Депозит ашуды шешкен соң, талап еткенге дейінгі депозиттер
Қосымша шарттармен де танысыңыз. Кейбір жағдайларда банктің ұсынатын
Казкоммерцбанк АҚ-ы сіздерді өзінің салымшылары болуға шақырады. Оны
Қор кепілдендіретін жеке тұлғалардың салымдары бойынша пайыз мөлшерлемесі
Мерзімді салымдар бойынша:
1 тамыз 2004 жылдан бастап жарамды.
6 айға дейін қосқанда 12 айға дейін
Теңге 6% 9% 10% 11%
Шетел валютасында 4% 5% 6,5% 7,5%
Шартты салымдар бойынша:
1 тамыз 2004 жылдан бастап жарамды.
6 айға дейін қосқанда 12 айға дейін
Теңге 6% 9% 10% 11%
Шетел валютасында 4% 5% 6,5% 7,5%
Талап еткенге дейінгі ағымдағы шоттардағы салымдар бойынша:
1 қыркүйек 2003 жылдан бастап жарамды.
6 айға дейін қосқанда 12 айға дейін
Теңге 2% 0% 0% 0%
Шетел валютасында 2% 0% 0% 0%
ҚОРТЫНДЫ
Бүкіл әлемдік тәжірибеде депозиттер көп тараған. Мерзіміне байланысты
Депозиттерді негізінен мынадай бағытта, субъетілеріне байланысты:
Заңды тұлғалар депозиттері;
Жеке тұлғалар депозиттері.
Мерзіміне байланысты 2 топқа бөледі:
мерзімді депозиттер
қажет уақытында талап етуге дейінгі депозиттер.
Шетел тәжірибесінде бұлар ағымдағы депозиттер, чектер депозиттер немесе
Талап етуге дейінгі депозиттердің үлес салмағы коммерциялық банктердің
Мерзімдік депозиттердің бір түріне депозиттік сертификат жатады.
Депозиттік сертификат – коммерциялық банктердің клиенттерден ақшалай қаражаттарды
Қорыта келгенде, әлемдік тәжірибедегі депозиттерді қолдану барша азаматқа
П А Й Д А Л А Н
Оқулықтар:
С.Б. Мақыш, А.Ә. Ілияс «Банк ісі»-оқу құралы -
Г.Г. Коробова «Банк ісі»-оқулық - Мәскеу, 2004 жыл,
О.И. Лаврушин «Банк ісі»-оқулық - Мәскеу, 2004 жыл,
М.С. Саниев «Ақша, Несие, Банктер» - оқу құралы,
С.Б. Мақыш «Коммерциялық банктер операциялары» - оқу құралы:
Журналдар:
«Банки Казахстана» журналы - №1, 2004 жыл,
«Банки Казахстана» журналы - №9, 2005 жыл,
«Банки Казахстана» журналы - №5, 2005 жыл,
«Банки Казахстана» журналы - №6, 2005 жыл,
Интернет:
WWW. KKB.KZ - (Казкоммерцбанк АҚ-ның арнайы сайты).
2
Депозиттер
Трансакциялық шоттар
Талап еткенге дейінгі салымдар
Жинақ және мерзімді салымдар
Нау-шоттар және басқа да шоттар
Куәландырылған чектер
Жинақтық салымдар
Мерзімді салымдар
Кәдімгі жинақ салымдар
Ақша нарығының депозиттік шоты
Ұсақ мерзімді салымдар
Ірі мерзімді салымдар
Коммерциялық банктің депозиттік операцияларының даму ерекшеліктері
Депозиттік операциялар
Бухгалтерлік есептің шоттар жоспары
Банктің депозиттік қызметі туралы ақпарат
КОММЕРЦИЯЛЫҚ БАНКТЕРДІҢ ДЕПОЗИТТІК ОПЕРАЦИЯЛАРЫН ЖЕТІЛДІРУ ЖОЛДАРЫ
Депозиттер
НҰР БАНКІ МЫСАЛЫНДА КОММЕРЦИЯЛЫҚ БАНКТЕРДІҢ ДЕПОЗИТТІК ОПЕРАЦИЯЛАРЫН ТАЛДАУ
Қазақстан Республикасының Коммерциялық банктерінің несиелік ресурстарын қалыптастырудағы депозиттер
Екінші деңгейлі банктердің депозиттік саясатын қарастыру және жетілдіру жолдарын ұсыну
Қазақстан Республикасындағы коммерциялық банктердегі депозиттік саясаттың даму болашағы және өзекті мәселелері