Ұңғыны бұрғылау

Аңдатпа
Өзекті сөздер:
ұңғыма, бұрғылау, қашау, қима, ұңғыма құрылмасы, бұрғылау ерітіндісі, тампонаждық
Осы жоба Құмкөл кен орнындағы
Ауданның геологиялық сипаттамасы берілген, бұрғылаудағы техникалық және технологиялық тиісті
Жобаланған ұңғыманы бұрғылауға
Мазмұны
1 ГЕОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ 4
1.1 Жұмыс ауданының климаттық-географиялық жағдайы 5
1.3 Тектоника 11
1.4 Мұнайгаздылығы 13
1.5 Сулылығы 16
1.6 Ұңғыны қазу кезінде кездезеуі мүмкін қиындықтар аймақтары 16
1.7 Керн алу аралықтары 16
2. ТЕХНИКАЛЫҚ ЖӘНЕ ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ 18
2.1 Бұрғылау тәсілін таңдап алу 19
2.2 Ұңғы құрылмасын жобалау 20
2.3 Бұрғы тізбегінің құрылымын жобалау, бұрғы құбырлар тізбегін беріктікке
2.3.1 Ауырлатылған бұрғылау құбырларын (АБҚ) есептеу 32
2.3.2 Ауырлатылған бұрғылау құбырлар диаметрін есептеу 32
2.3.3 Негізгі қауіптілік шарты төмендегідей анықталады 33
2.4 Ұңғыны жуу 39
2.4.1 Жуу сұйығының түрін тандау және оның параметрлерін әр
2.4.2 Жуу сұйығының барлық түрі үшін саздың, судың химиялық
2.4.3 Жуу сұйығын дайындау, химиялық өңдеу үшін және ұңғы
2.4.4 Ұңғыны жуудың гидравликалық есебі 46
2.5 Бұрғылау қондырғысын таңдап алу 54
2.6.2 Бұрғылау тәсілдеріне байланысты, әр тереңдік аралықтары үшін жуу
2.6.3 Қашауға өстік салмақ пен оның айналу жиілігін жобалау
2.6 Бұрғылау тәртібінің параметрлерін жобалау 62
2.6.1 Өндірістік статистикалық мәліметтер бойынша қашаулар өлшемдері мен моделдерін
2.6.4 Бұрғылау тәртібінің параметрлерін бақылау 73
2.7 Ұңғыны бекіту 74
2.7.1 Шегендеуші құбырлар тізбектерін жобалау және оларды беріктікке есептеу
2.7.2 Аралық және пайдалану құбырлар тізбегінің төменгі құрамалары 78
2.7.3 Шегендеуші құбырлар тізбегін түсіруге дайындық жұмыстары және оларды
2.7.4 Цементтеу тәсілін таңдау және тізбектерді цементтеуге есептеу 81
2.8 Ұңғыларды игеру 89
2.9. ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ БӨЛІМІ 91
2.9 Еңбекті қорғау және қоршаған органы бүлдіруден және 92
ластанудан сақтау 92
2.9.1. Қауіпсіздік техника шаралары, кәсіп-санитарлық және өртке қарсы сақтық
2.9.2 Қоршаған ортаны қорғау 99
3. АРНАЙЫ БӨЛІМ 101
3.1 Сұйықты-газды эжекторды және төменгі қысым компрессорларын қолданып, ұңғыны
3.2 Сұйықты-газды эжекторларды қолданып ұңғыны меңгерудің гидравликалық бағдарламасы. 102
4. ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ 109
4.1 Мұнай газ өндіру саласындағы негізгі өндіріс процестері 110
4.2 Ұңғы құрылысывдағы жұмыстарды ұйымдастыру 114
4.2.1 Ұңғы құрылыс циклының нормативті ұзақтылығы 116
Қорытынды 123
Қолданылған әдебиеттер 124
1 ГЕОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1 Жұмыс ауданының климаттық-географиялық жағдайы
Жаңғыз-Тақырсай ауданы Қазақстан Республикасы Қарағанды облысы Ұлытау ауданының
Жұмыс ауданы шөлді және жартылай шөлді зонаға жатады. Аудан
Үстірт шекараларын көтермелер, жарықшақтанған жыралар сипаттайды. Қырлар құрғақ шабындықты
Ауданның климаты үлкен мерзімдік және ауа температурасының тәуліктік өзгерісімен,
Жобаланған жұмыс ауданынан шығысқа қарай 230 км ара қашықтықта
1.2 Литологиялық — стратиграфиялық қима
Жұмыстық бөліктің геологиялық құрылымында ерте (алғашқы) протерозой фундаментінің желмен
Төменгі протерозой PR1
Іздестіру, параметрлік және профильдік құрылымдық ұңғылармен ашылған, олар жобаланатын
Олар кварцты-флюидті, кварц-хлорит серицитті; жасыл қоңыр, жасыл-сұр, жарық шақгы
Мезозой — кайнозой Mz-Kz
Мезозой — кайнозой қабаты екі
Юра жүйесі J
Жобаланған жұмыс ауданында ал ортаңғы және жоғарығы бөлімдері ұсынылған.
Ортаңғы Юра J3
Ортаңғы юра жабынында арқаулық шағылу горизонты IV көзделеді. Сейсмобарлаудың
Дощан свитасы - ол күңгірт-сұр аргилиттердің,
Жаңғыз-Тақырсай құрылымында күтілетін қалыңдық – 60 м.
Қарағансай свитасы
Қарағансай свитасының қабаттары Дощан свитасының қабаттарына трансгресивті түрде орналасқан.
Жоғарғы юра J3
Жоғарғы юра қабаты шайылумен орталарының Қарағансай свитасы қабатына орналасады,
Жалпы алғанда Құмкөл свитасының жыныстары көмірді фицирлейтін қалдықгар қосылуын
Ақшабұлақ свитасы Құмкөл свитасы мен үйлесімді
Бор жүйесі К
Жобаланған ауданда бор қабаты барлық жерде таралған және өз
Бор қабаты континентальды (неоком) жағалаулық континентальдық және теңіздік түзулермен
Төменгі дауыл свитасы өзгергенде екі горизонтқа бөлінеді оның төменгісі
Қабаттың қалыңдығы 90 м шегінде болады деп күтіледі.
Төменгі дауыл свитасының аймақтық флюид ұстағыш деп табылатын жоғарғы
Күтілетін қалыңдық 120 м шамасында жоғарғы дауыл свитасы
Қабат қызыл түсте саздармен және әлсіз цементтелген құмтастардың қатпарлары
Қарашатау свитасы K1a-al1-2.
Бұл жастың қабаты төменде стратигарфиялық үйлесімсіздігі көрініп жатқан күңгірт-сұр
Қызылқия свитасы К1-2а-аlз-с
Ол теңбіл түсті (қоңыр, жасыл-сұр, сұр) сазды алевролиттер мен
Балапан свитасы K2t1 -sh
Саз сұр түсті
Палеоген жүйесі Р
Ол сұр-жасыл, ізбес
Олар шектеулі түрде орналасып, құмдармен, құрдастармен гравелиттермен, саздақтармен, құмдақтармен
1.3 Тектоника
Жобаланған барлау ұңғылары оңтүстік-Торғай ойпаты, Арысқұм ойпатының солтүстік бөлігіндегі
Шөгінді тыс табаны бойында барлық грабен-синклиналдар өте үлкен, ал
Бұрын ТГФЭ-ның геофизикалық жұмыстарымен шөгінді қиманың әр түрлі горизонты
1997 жылы ТГФЭ Жаңғыз — Тақырсай антиклинальды құрылымы жоғарғы
Нақтыланған құрылым пішіні, генезисі және қалыңдығы бойынша жоғарғы және
Жабыны бойынша фундамент бетінің құрылымы жайпақ көтермелер түрінде солтүстік
Құрылымның өлшемдері ОГ- PZ бойынша 7,0x3,0 км 30 м
7,0x3,5 км өлшемді антиклинальды, 40 м биіктікпен солтүстікке қарай
Арысқұм горизонтының жабыны бойынша (ОГ-Паг) құрылым екі жылжымалы, брохиантиклинальдық
1.4 Мұнайгаздылығы
Арысқұм ойпатының мұнайгаздылығы жөнінде бірқатар мұнай, газды мұнай және
Арысқұм ойпатындағы қима қатынасы бойынша құмтасты коллекторлық қабат, региональды
Оның мұнайлығы Құмкөл кен орнындағы мұнай қабатының шығумен дәлелденген
Болашақты ұқсас ұстағыштар антиклиналь емес түрі бүйірлік бөлігінде грабен
Мұнайлы қабаттың белгісі (керін бойындағы өткір иіс) ойпаңның әр
Жобаланған ауданға тікелей жақын жердегі ұңғы 30 —с, Жаңғыз
Арысқұм горизонтына жақын зонадағы мұнай белгілерінің бар болуы фундамент
Мұнайлығы
Мұнайдың пайда болуы Арысқұм горизонтында 1120-1190 м аралығындағы мұнайдың
Газдылығы
Газдың пайда болуы 1180-1210 м аралығында газдың еркін дебиті
1.5 Сулылығы
Судың пайда болуы Апт-альб ярусының 520-840 м-ге дейінгі аралығында
1.6 Ұңғыны қазу кезінде кездезеуі мүмкін қиындықтар аймақтары
Бұрғылау кезінде саз қабаттарының ісінуінен болатын қиындықтар ол 520-750
1.7 Керн алу аралықтары
Керн алу аймағы Арысқұм горизонтында 1100-1120 м аралығында 20
2. ТЕХНИКАЛЫҚ ЖӘНЕ ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
2.1 Бұрғылау тәсілін таңдап алу
Қазіргі уақыттарда мұнай газ ұңғыларын бұрғылау айналмалы, яғни ротор
Бұрғылау аралықтарында орналасқан тау жыныстары берін болғандықтан, опырылуға бейім,
2.2 Ұңғы құрылмасын жобалау
Ұңғылардың құрылмасын жобалау үшін төмендегі мәселелер шешімін табу керек.
Өнімді қабатты ашудың әдісін таңдау, кестеде келтірілген қабаттың қысымдарды
Қабат қысымның градиенті.
ΔРҚ =
жұту қысымының градиенті.
ΔРЖ =
мұңдағы: Z-ұңғы сағасынан қаралатын нүктеге дейінгі тереңдік, м.
Өнімді қабатты алғаш қазумен ашқанда, қабаттың сұйықтық ұңғыға құйылысын
ΔР=РГС-РҚ
екінші жағынан, қазу кезінде жуу сұйығының қабатқа жұғылмауын қамтамасыз
ΔР=[Р] =0,8*РЖ
мұндағы: [Р] - қабаттарды ашу кезінде пайда болатын қысымның
Жұту қысымдарының мөлшері жөнінен мөлшері жөнінен мәліметтер болмаған жағдайда
Рж=0,0083*Z+0,66*Рқ
Жоғарыда берілген түсініктеме - ұңғы құрылмасын жобалаудың-қысымдарының градиенттерін пайдалану
Ұңғылардың құрылмасын жобалаудың екінші әдісінде жатады. Мәндері бойынша қабаттардағы
Ка=
Жұту қысымының индексі (Рж) - ұңғының сағасынан тереңдігіндегі жұту
Кж=
Егер жұту қысымының индексі жөнінен мәліметтер болмаса, олардың ең
Кж=
мұндағы: - қазу кезінде жұтылу байқалған
— тұщы су тығыздығы.
Жұту қысымдары жөнінен нақтылы мәліметтер болмаған жағдайда - өткізгіш
Кж =0,83*Z+0,66*Ka
Бұрғылау кезіндегі мүмкін қиыншылықтарды болдырмау үшін жуу сұйығының салыстырмалы
Таңдалған мәндері өнімді және перспективалы қабаттарды
Жуу сұйығының салыстырмалы тығыздығы төмендегі формулалардан анықталады:
= Rp *Ka
мұндағы: Кр-резервтік коэффициент "Мұнай, газ және газ коденсант кеніштері
1-кесте. Тереңдікке байланысты ДР, Кр мәндері
Қабат тереңдігі, м
Резервтік Кр коэффициент Репрессия, ΔР, мПа.
0-1200
1200-2500
2500-жоғары 1,10 1,15
1,05 1,10
1,04 1,07 1,5
2,5
3,5
I - аралық 0 -150 м.
Рқ=1,5 мПа.
Рж=2,77 мПа.
ΔР = = 1,0 * 104
ΔРұ =ΔРқ *(1,1 + 1,15)
ΔРұ =1,0 *104 *(1,1 1,15) =(1,1
= (1100 1150) кг/м3
= 1,85 * 104
ΔРҚ ΔРұ ΔРЖ
1000 1100 1150
шарт орындалды.
Екінші әдіс бойынша есептейміз.
Ка , Кж, а
Ка = = 1,0
Кж = = 1,85
= Ка *Кр=1,0 * (1,1 1,15)
Қа
1,0 1,1 1,15
шарт орындалды.
II - аралық 150 - 210.
Рқ=2,1 мПа
Рж=3,88 мПа
1- әдіс бойынша есептейміз.
ΔPқ = 1,0 * 104
ΔРұ =1,0 *104(1,1 1,15) = (1,1
(1100 1150) кг/м3
ΔРж = = 1,85 * 104 кг/м3
1000 1100
2- әдіс
Ка = = 1,0
= 1,0 * (1,1 1,15) =1,1
Кж = = 1,85;
1,0 1,1 1,15
III – аралық 210 -520
Рқ=5,2 мПа
Рж=9,65 мПа
ΔPқ = 1,0 * 104
ΔРұ =1,0 *104(1,1 1,15) = (1,1
(1100 1150) кг/м3
ΔРж = = 1,85 * 104 кг/м3
1000 1100
Ка = = 1,0
= 1,0 * (1,1 1,15) =1,1
Кж = = 1,85;
1,0 1,1 1,15
IV –аралық 520 -750м
Рқ=7,8 мПа
Рж=14,0 мПа
ΔPқ = 1,0 * 104
ΔРұ =1,0 *104(1,1 1,15) = (1,1
(1100 1150) кг/м3
ΔРж = = 1,86 * 104 кг/м3
1000 1100
Ка = = 1,0
= 1,0 * (1,1 1,15) =1,1
Кж = = 1,85;
1,0 1,1 1,15
V –аралық 750- 1060
Рқ=11,7 мПа
Рж=19,61 мПа
ΔPқ = 1,0 * 104
ΔРұ =1,0 *104(1,1 1,15) = (1,21
(1210 1260) кг/м3
ΔРж = = 1,85 * 104 кг/м3
1000 1210
Ка = = 1,1
= 1,1 * (1,1 1,15) =1,21
Кж = = 1,85;
1,1 1,21 1,26
VI –аралық 1060 – 1270 м
Рқ=13,97 мПа
Рж=23,49 мПа
ΔPқ = 1,1 * 104
ΔРұ =1,0 *104(1,05 1,1) = (1,15
(1150 1210) кг/м3
ΔРж = = 185
1100 1150
Ка = = 1,1
= 1,1 * (1,05 1,1) =1,15
Кж = = 1,85;
1,1 1,15 1,21
VII –аралық 1270 -1370 м
Рқ=15,07 мПа
Рж=25,34 мПа
ΔPқ = 1,1 * 104
ΔРұ =1,1 *104(1,05 1,1) = (1,15
(1150 1210) кг/м3
ΔРж = = 1,85 * 104 кг/м3
1100 1150
Ка = = 1,1
= 1,1 * (1,05 1,1) =1,15
Кж = = 1,85;
1,1 1,15 1,21
VIII –аралық 1370 -1470 м
Рқ=16,2 мПа
Рж=27,19 мПа
ΔPқ = 1,1 * 104
ΔРұ =1,1 *104(1,05 1,1) = (1,15
(1150 1210) кг/м3
ΔРж = = 1,85 * 104 кг/м3
1100 1150
Ка = = 1,1
= 1,1 * (1,05 1,1) =1,15
Кж = = 1,85;
1,1 1,15 1,21
IX –аралық 1470 -1600 м
Рқ=17,6 мПа
Рж=29,6 мПа
ΔPқ = 1,1 * 104
ΔРұ =1,1 *104(1,05 1,1) = (1,15
(1150 1210) кг/м3
ΔРж = = 1,85 * 104 кг/м3
1100 1150
Ка = = 1,1
= 1,1 * (1,05 1,1) =1,15
Кж = = 1,85;
1,1 1,15 1,21
2- кесте Есептеу мәндерін кестеге түсіреміз
Бұрғылау аралықтары, м Ка Кж
0 -150
150 – 210
210 – 520
520 -750
750 – 1060
1060 – 1270
1270 – 1370
1370 – 1470
1470 - 1600 1,0
1,0
1,0
1,0
1,1
1,1
1,1
1,1
1,1 1,85
1,85
1,85
1,86
1,85
1,85
1,85
1,85
1,85 1,1 1,15
1,1 1,15
1,1 1,15
1,1 1,15
1,21 1,26
1,15 1,21
1,15 1,21
1,15 1,21
1,15 1,21
Лист миллиметровая
2.3 Бұрғы тізбегінің құрылымын жобалау, бұрғы құбырлар тізбегін беріктікке
Бұрғылау тізбегі:
- ротордан қашауға айналым беру үшін;
- қашауға өстік салмақ беру үшін;
көтеріп-түсіру операцияларында, сонымен бірге қосымша ұңғы оқпаның өңдеу, оқпады
Бұрғылау тізбегінің құрамына жетекші құбыр (квадрат) бағаналар, АБҚ (ауырлатылған
Бұрғылау тізбегінің құрылымын жобалау кезінде құбырлар тізбегінің диаметрін есептеу
Бұрғылау тізбегін беріктікке төменгі мәліметтер бойынша есептеу керек.
- ұңғы. - тік
- Бұрғылау аралығы 0 — 1600 м.
- ұңғы құрылмасы 324 мм сағалық тізбек.
0 - 80 м.
245 мм. аралық тізбек 0 —750 м.
168 мм. пайдалану тізбегі 0 — 1600 м.
- бұрғылау тәсілі - роторлы.
- қашау диаметрі - 215, 9 мм.
- бұрғылау ерітіндісінің тығыздығы. 1220 кг/м3.
- қашауға түсірілетін өстік салмақ 20 т.
2.3.1 Ауырлатылған бұрғылау құбырларын (АБҚ) есептеу
2.3.2 Ауырлатылған бұрғылау құбырлар диаметрін есептеу
Бұл тізбек орнын диаметрі 295,3 мм қашаумен, қашауға өстік
Есепті ауырлатылған бұрғылау құбырының диаметрін анықтаумен бастаймыз.
daбқ=(0,65 0,7)*Dқ=(0,65
daбқ =203 мм деп қабылдаймыз.
daбқ / daбқ = =
laбқ2 = = (1,2
laбқ=100 м. деп қабылдаймыз.
АБҚ-ның жалпы салмағын анықтаймыз:
Qaбқ= 16404+214600=0,23 МН.
Мұндай АБҚ үшін шектік жүктеме Qшeк= 85 кН, яғни
QK=la * qa=20 * 2146 = 42920 м
m= = 3,8
m = 4 деп қаб. роторлық бұрғылау тәсілінде бұрғылау
2.3.3 Негізгі қауіптілік шарты төмендегідей анықталады
nT =
мұндағы:
(σ-1)D - бұрғылау құбырларының симметриялық циклді иілу кезіндегі төзімділік
σв - беріктік шегі, мПа.
σа - иілу кереуінің ауыспалы амплитудасы, мПа.
σm - тұрақты иілу кернеуі, мПа.
[nT] - беріктік қорының шектік коэффициенті, [nT] = 1,5
σa =
мұндағы: Е — сертімділік модулі (Е=21*106 н/см2),
J - бұрғылау құбырлар қимасының өстік инерция моменті. ми.
f - иілу жебесі, f = (Dy-DK)/2 =(0,324-0,146) /
L — иілген бұрғы құбырлары тізбегі жартылай толқынның ұзындығы,
L = =12,9
L = 12 деп қабылдаймыз.
Иілу кернеуінің ауыспалы амплитудасы:
σa = = 36,7 мПа
Демек.
σm = 2*σа = 36,7 * 2 = 73,4
"Бұрғылау құбырларын есептеудің жалпы ұсыныстары" бойынша
(σ-1) * D=105 мПа
Олай болса, бұдан ψ6=0,l (ψ6) D=6
(ψ6) D =0,1/6=0,016
п = =2,76>1,3
Бұрғылау құбырлар тізбегін беріктікке қалыпты және жанама кернеулер әсерін
nсыр= = 1, 15
мұндағы: Рсыр - қаралатын қимадағы сыртқы артық қысым, мПа,
Ршек - бұрғы құбырларындағы шектік қысым 53 мПа.
[псыр] -бұрғы құбырларындағы сыртқы қысымға беріктік қорының коэффициенті,
nсыр = =
=Qш /l,04*n=l,00 / l,04 * l,45 = 0,66 MH
БҚ-ң шектік ұзындығын табамыз.
11 = = 2115
БҚ-ң нақты ұзындығын анықтаймыз.
11 = L - 1абқ =
БҚ-ң салмағын анықтаймыз.
Q1 = 650 * q1= 650 * 241
Бұрғылау тізбегін көтеріп түсіру кезіндегі ұстауыш сналардағы
nұ.c = = =1,64
Бұрғылау құбырлар тізбегіндегі созу кереуінің мәнін есептейміз:
σсоз=
мұндағы: өтісізу қимасының ауданы, м2 Fn=79,0 см2. Q1 -
σсоз= = 164,9 мПа
беріктік қорының коэф-тін анықтаймыз.
nсөз = = = 2,2
0-750
Бұрғылау тізбегіне кететін қуатты анықтаймыз.
Nқу =13, 5 * 10-4 * 1 * d2
Nқу =13, 5 * 10-4 * 650 * 0,1142
Қашауға кететін қуатты анықтаймыз.
Nқаш=6,10-4 * 398 * п * D
Қаш=6,10-4 * 398 *100 * 295 * 30,4 *
Бұрғылау тізбегінің айнымалы кезіндегі қарсыласу күшін анықтаймыз.
Wkp = = = 1,3
Бұрғылау тізбегіндегі жанама кернеуді анықтаймыз.
τ = =
Беріктік қор коэффициентін анықтаймыз.
np = = =
шарт орындалды.
2 - аралық 0 — 1600 м.
Бұл тізбек орнын диаметрі 215,9 мм қашау қолданған, қашауға
Есепті ауырлатылған бұрғылау құбырының диаметрін анықтаумен бастайды.
daбк =(0,75 0,85) * 215
daбк1 =178 мм. qaбқ1 = 1560 H
dбк / daбқ1 =
шарт орындалмайды, сондықтан қашау үстіне Dабқ=203 мм,
qабқ2 =2146н. ұзындығы 1=6 м. абқ қойып, оның үстіне
1абқ1 = (1,2 1,25) =
1абк1=150 м деп қабылдаймыз.
АБҚ-ң жалпы салмағын анықтаймыз.
Qaбқ= 12876 + 234000 = 0,247 мм
GK 210 кн Gшек = 57,8 КН
GK > Gшeк шарт орындалма сондықтан аралық тіректер қою
QK=20 * 1560 = 31200 н = 31,2 КН
m = =6,03 , m
Бұрғылау құбырлар тізбегін төзімділікке есептеу.
Иілген бұрғы құбырлар тізбегін жартылай толқынның ұзындығы
L = =12,9 м.
Иілу жебесі: f=0,5 (l,1 * 0,2159 - 0,146) =
Иілу кернеуінің ауыспалы амплитудасы.
σa = = 18,5 мПа
Демек
σа = 2 * 18,5 = 37 мПа.
Беріктік қор коэффициентін есептейміз (σ а-1) D = 105
(Кσ) * D = 6, Ψσ=0,1
(Ψσ) * D = 0, 1 / 6 =
n = = 5,4 > 1,5
Бұрғы құбырларының қысымға беріктік қор коэффициенті.
nсыр = = = 2,12
Мұндағы Ршек = 53
Рсыр = 25
= = = 0,66
БҚ-ң шектік ұзындығын табамыз.
l1 = = 2115 м
БҚ-ң нақты ұзындығын есептейміз.
11 = 1600 - 150 = 1450 м.
БҚ-ң жалпы салмағын анықтаймыз.
Q1 = l450 * 241 = 0,349 MH.
Бұрғылау тізбегін көтеріп түсіру кезіндегі ұстауыш сыпалардағы беріктік қорын
пұс = = 1,46 >
Бұрғылау құбырлар тізбегіндегі созу кернеуінің мәнін табамыз.
σсоз = =
Демек
nсоз = =
Бұрғылау тізбегіне кететін қуатты анықтаймыз.
Nқұ=13, 5 *10-4 * 1450 * 0,1142 * 100
Қашауға кететін қуатты анықтаймыз.
Nқaш= 6,95 *10-4 * 398 * 100 * 215,9
Бұрғылау тізбегінің айналымы кезіндегі қарсылау күшін анықтаймыз.
Wkp = = 1,3 * 10-4 м3
Бұрғылау тізбегіне берілетін айналым моментін анықтаймыз.
Майн = 9550 = 3490 Н*м
Бұрғылау тізбегіндегі жанама кернеуді анықтаймыз.
τ = = 26,8мПа.
Беріктік қөр коэффициентін анықтаймыз.
пр = = 1,5 >
3-кесте. АБҚ, БҚ өлшемдері.
Көрсеткіштері АБҚ Бұрғылау құбыры
Диаметрі, мм. 178 114
қабырға қалыңдығы, мм
беріктік тобы D D
секция ұзындығы 150 1450
1 м салмағы, Н 1560 241
секция салмағы, МН 0,247 0,349
2.4 Ұңғыны жуу
Бұрғылау кезінде ұңғыны жуу ең маңызды технологиялық процестердің бірі
2.4.1 Жуу сұйығының түрін тандау және оның параметрлерін әр
Ұңғыны бұрғылау кезінде жуу сұйығының параметрлі қабат қысымыда ескеріле
Бұрғылау ерітіндісінің құрамы бентонитті сазды ұнтақ - 10% NaСl
Ерітіндіні өңдеу кезінде су бергіштігін төмендету үшін құрама реагент.
КССБ-2+КМЦ-500 5:1 қатынаспен пайдаланылады. рН көрсеткішін төмендету үшін бұрғылау
-КССБ-2-4%.
-КМЦ-500-0,5%.
-NaOH-0,6%.
-триксон —0,05%.
750-1600 м аралығында бор, неоком, Юра шөгінділері сұр алевролиттер
2.4.2 Жуу сұйығының барлық түрі үшін саздың, судың химиялық
Жобаланған ұңғыны қазуға қажетті саз ерітіндісінің көлемін қашау диаметрімен
Алдымен қазылатын ұңғының жалпы көлемін анықтаймыз.
Vұңғы = D
мұндағы: Dl, D2,... Dn - қашау диаметрлері.
l1, l2, ... lП — осы
Vұңғы=0,785*0,2272*750+0,785*2252*850=64,1 м3
Ұңғыны толық бұрғылауға қажетті саз ерітіндісінің көлемі.
Vc.е= Vққ + Vқж +a * Vұң
мұндағы: Vққ - қабылдау қамбасының көлемі, м3.
(Vққ =40 м3)
Vқж -науа жүйесі сыйымдылығы, м3.
(Vқж=6 м3)
а -бұрғы ерітіндісінің қорын ескеретін коэффициент. (а =1,5).
Vc.е= = 40+6+1,5*64,1 = 142,15 м3.
Бұрғыланатын саз жыныстарының көлемін төмендегідей анықтаймыз.
Vc ж = 0,785 (D - lСОЗ1
Vc ж = 0,785 (0,412 * 40 + 0,312
1 м3 саз ерітіндісін дайындауға қажет құрғақ саз массасын
qсаз =
мұндағы: т.с-табиғи саздың тығыздығы, кг/м3.
б.с-бұрғылау сұйығы тығыздығы, кг/м3.
с-судың, техникалық су тығыздығы, кг/м3.
qсаз = = 225,6 кг/м =0,226
V саз= qcaз / Т.с=
1 м3 карьерлік саз ерітіндісін дайындау:
q = = 291кг/м3=0,291т/
V = q /
Егер қазу кезінде бұрғыланған саздың 70%-і саз ерітіндісіне айналса,
V саз =
Vc < VT.caз, яғни карьерден саз тасымалдау қажет
КСП-15-3 рецептурасы бойынша ылғалдығы 20% қоңыр көмірдің және каустикалық
P = = 0,185 т
мұндағы: q-құрғақ көмірдің рецептурасы бойынша мөлшері;
n-қоңыр көмірдің ылғалдығы.
V-дайындалатын реагенттің қажет көлемі, м3.
Саз ерітіндісін алғаш өңдегенде КСР 0,1; 0,2; 0,3;м3, әрбір
Саз ерітіндісін алғаш өңдеу үшін қажет. Химиялық реагент көлемі
V1 x.p = Vc.e * в = 142,15 *
Қосымша өңдеуге қажет мөлшері;
V = Vc.с *2
1м3 химиялық реагент дайындау үшін каустикалық сода көлемі, м3
V кс = = 0,209 м3
мұндағы: R-реагенттегі каустикалық соданың мөлшері, %
V-дайындалатын реагенттің қажет мөлшері, м3.
m-сода ерітіндісінің құрғақ каустикалық соданың %-к мөлшері.
1м3 саз ерітіндісін дайындауға қажет судың мөлшері;
qcy = =
Жалпы саз ерітіндісін дайындауға қажетті судың мөлшері:
Vc.y =Vc.e *qcy = 142,15 * 0,897
Жалпы саз ерітіндісін дайындауға қажетті ылғалды қоңыр көмір мөлшерін
QKK = VKCP * q = (28,43 + 11,37)
Барлық саз ерітіндісін дайындауға қажет каустикалық сода.
Vкс = V + V
Химиялық өңдеуден кейінгі саз ерітіндісінің жалпы көлемі.
= + = 1
Аралықтардағы химиялық реагенттер шығыны.
І-аралық 80-750 м.
Бентонит=26,0 кг/м.
КСР =15,5 кг/м
Na2C03=l,04 кг/м
Графит=6,28 кг/м
II- аралық 750-1600 м.
Бентонит=12,7 кг/м.
КСР =7,65 кг/м
Na2C03=0,5 кг/м
КМЦ-300=3,05 кг/м
NaOH=0,25 кг/м
2.4.3 Жуу сұйығын дайындау, химиялық өңдеу үшін және ұңғы
Қазіргі кезде берілген материалдарға қарай бұрғылау ерітіндісін дайындау үшін
Механикалық саз араластырғыштар химиялық реагенттер дайындауда, қысқа уақыт ішінде
Қондырғыны дұрыс дайындау үшін саз ұнтағының көлемін, ылғалдығын және
Бұрғылау ерітіндісін тазалау тиімді бұрғылаудың негізгі шарттарының бірі болып
Қазіргі уақытта бұрғы ерітіндісін механикалық жолмен тазалауда: дірілдеткіш елек,
Біз жобалап отырған ұңғыда сазды ерітінді бұрғылауға қатыссыз бұрғылау
Бұрғыланған жыныстардан саз ерітіндісін тазалау ВС-1 дірілдегіш елегінде жүзеге
Құмайырғыштың ПГ-45 маркасы және дегазатордың DBC-11 маркасын қолданамыз.
Ұңғы сағасын сақылаусыздандыру үшін арнайы тізбектерді байланыстыратын жабдық және
2.4.4 Ұңғыны жуудың гидравликалық есебі
Ұңғыны жуудың гидравликалық есебін жүргізу үшін мынадай мәліметтер қажет:
- Ұңғы диаметрі, dc=0,225 м.
- Бұрғылау құбырларының диаметрі d=0,114 м.
- АБҚ диаметрі daбк=0,178 м.
- ішкі диаметрі АБҚ, daбк =0,08 м.
- БҚТ қабырға қалыңдығы δ = 8 мм.
- АБҚ ұзындығы, l абк=150 м.
- ұңғы тереңдігі l тер=1600 м.
- Жуу сұйығының тығыздығы бе=1120 кг/м3.
- Оның иілімді тұтқырлығы, η = 0,016 Па*с.
Есептеуді бұрғыланған тау жыныстары бөлшектерін тасмалдауға қажетті жуу сұйығының
Q min = 0,785(D -
мұндағы: Dу-ұңғы диаметрі, м;
dабқ- бұрғылау құбырлары тізбегінің сыртқы диаметрі, м;
VC.K - сақиналы кеңістіктегі жуу сұйығының көтерілу жылдамдығы, м/с
Q min = 0,785 (0,2252 -
Айналым жүйесіндегі элементтер қысым шығындарын анықтау үшін жуу сұйығының
Бұрғылау құбырлары үшін:
νш =
VБ.К =
мұндағы: η -жуу сұйығының пластикалық тұтқырлығы, Па*с.
τ0-динамикалық ығысу кернеуі, Па;
η және τ0- мәндері белгісіз жағдайларда төмендегідей анықтаймыз.
η = 0,33 * 10-4 * 1150 -0,022 =
τ0 = 85 * 10-4 * 1150 - 7,0
Егер Vбк немесе Vсқ жылдамдықтары шектік ағу жылдамдығынан (Vш)
VБҚ= = 2,8 м / с
Vш = = 1,2 м/с
VБҚ > Vш, яғни ағу режимі турбулентті. Бұл ағу
а) Бұрғылау құбырларының ішіндегі:
PБК =
б) сақиналы кеңістік үшін;
PCK =
мұндағы: l -бұрғы құбырларының ұзындығы, м;
dБҚ, di - бұрғы құбырларының сыртқы, ішкі диаметрі, м.
РБК =
АБҚ-ның ағу режимдерін анықтаймыз.
V А.Б. = = 4,1
шектік ағу жылдамдығы:
Vш = =1,2 м/с
Vаб > Vш, яғни бұл аралықта да
РА.Б.К.= = 0,46
Ұңғы қабырғасымен бұрғылау құбырлары арасындағы кеңістіктегі қысым кедергісін анықтаймыз.
VБ.К(С.К) = =
VШ(С.К) = =3,48 м/с
Vб.к(с.к) < VШ(С.К), яғни ағу режимі ломинарлы. Бұл жағдайда
PCK =
мұндағы: Вск-Сен-Венон саны бойынша алынатын коэффициент.
Сен-Венон саны сакиналы
Sс.к =
Вс.к = 0,5
PCK = = 0,289 мПа
Енді осы әдістер бойынша ауырлатылған бұрғылау құбырларымен ұңғы
Vаб(с.к) = = 1,43 м/с
Vш(с.к) = =3,4м/с
S = = 5,6
Bc.k = 0,35
Pа.б.к = = 0,1 мПа
Бұрғы құбырлары құлыптарындағы қысым кедергісін анықтаймыз:
Сақиналы кеңестіктегі қысым шығыны
Pкулып = = 0,03 мПа
Бұрғы құлыптарымен ағып өткен бетіндегі қысым шығыны.
Pкулып = 0,019 мПа
Жер үсті жабдықтарындағы қысым шығыны:
Рж.у = (ас + аш + ав +
Рж.у = (3,4 +1,2 + 0,43 +
мұндағы: ас — монифольд жолындағы гидравликалық кедергі
коэффициенті;
аш — бұрғы шлангасындағы;
ав — вертлюгтегі;
аж — жетектеуші құбырдағы;
Қашаудағы қысым шығынын
P = = 3,05 мПа
P =2,689+0,03+0,019+0,317 = 3,05 мПа
Стр 45
Введите через пробел…….
Бұрғы қашауындағы қысым шығынын анықтау.
Рк = 0,8 * Рсор-Р = 0,8 *
Рк=8 мПа деп қабылдаймыз.
Рк-бойынша жуу сұйығының гидромониторлылық әдісін анықтауға болады. Ол үшін
Vk = μ = 0,95
мұндағы:
μ -трыну коэффициенті, (μ =0,92
Егер VK 80 м/с болса, онда
Рқ = =
f0 = =
dc = = =
қашаудағы сұғындама 3x9 деп қабылдаймыз.
мұнда: n-қашаудағы сұғындамалар саны. Сонымен айналым жүйесіндегі
Рж = P + РК
2.5 Бұрғылау қондырғысын таңдап алу
Бұрғылау қондырғысының сипаттамаларының негізгі параметрлеріне-ілиектегі шектік салмақ немесе бұрғылау
Бұрғылау қондырғысының түрлерін таңдап алу кезінде мынадай жағдайларға:
- ең ауыр тізбектердің,
- шегендеу тізбектерінің, қашаудың, бұрғылау құбырларының диаметрлері,
- бұрғылау тәсілі,
- климаттық жағдайларга,
- рельефтік беттік жағдайларға,
- қондырғы жинақтығы,
- бұрғыланатын тау жыныстарының түрлеріне,
- монтаждау мен делонтан бұрғылау қондырғыларында тез және жеңіл
Бұрғылау қондырғысын гандап алуды көтеру түйіндерінің жұмыстарынан бастаймыз: Бұрғылау
- номинальды;
- максимальды.
Номинальды бұрғылау тізбектерінің салмақтары мен шегендеу тізбектерінің салмақтарына, ол
Мұнара биіктігін төменгі тірек фундаменттерінен жоғарғы балконға орнатылған бағана
Мұнара түрін таңдап алу үшін максимальды тік салмақты мына
Q = Qкр+Роб+Рлк+Рнк+qкр
мұндағы: Qkp — ілмектегі шектік салмақ,
Роб-таль жүйесінің төменгі бөлігінің салмағы (таль арқаны, таль блогы,
Рлк =
Рлк-таль арқанының жүріс шегінің тартылу күші.
Q-ілмектегі шектік салмақ.
ηт.с-таль жүйесінің пайдалы әсер коэффициенттері (4x5 ηт.с =0,55).
п-таль жүйесін жабдықтаудың жұмыс пернелерінің саны, п=8
P ХК = = 0,106 м
Рнк-таль арқанының қозғамайтын шетінің тартылу күші.
Pнк =
Рнк = * 0,55 =
qkp - кранблок салмағы, qkp=25 кН.
Q=0,415+0,05+0,106+0,032+0,025 628 кН.
Q=628 кН. бойынша бұрғылау қондырғысын МЕСТ-16293-82
БУ-75 БрД бұрғылау қондырғысын таңдап аламыз. (жүк көтергіштігі 75
Техникалық сипаттамасы кестеде көрсетілген.
4 - кecтe. БУ75БрД-70
Көрсеткіштер БУ75БрД
Ілмектегі шектік салмақ, кН
Шартты бұрғылау тереңдігі, м
Жалпы қондырғының қуаты, кВт
Таль жүйесінің жабдықталуы
Таль арқанының диаметрі, мм
Жетек түрі
Күш агрегаттары
Шығыр, ротор, сораптар жетегі
Жетектегі қозғалтқыштар:
Шығыр
Сорап
Ротор
Шығыр 1000
1600
600
4x5
2,5
диз. гидравл.
САТ-4м.
Топты
ІДІ25
ІДІ25
ЩІ25
БУ75Бр.
4-кестенің жалғасы
Көрсеткіштері БУ75БрД
Көтеру жылдамдықтарының саны
Бұрғы сорабы
Сорап саны
Сораптың қуаты, кВт
Сораптың берілісі, мПа
Ротор
Ротор столындағы өту тесігінің Ø-і,мм 4
БРН-1
2
450
20
Р-450
450
Ротор жетегінің қуаты, кВт
Ротордың статикалық жүк көтергіштігі, т
Ротордың жылдамдық саны
Ұршық
Ұршықтың статикалық жүк көтергіштігі, м
Мұнара
Мұнара биіктігі, м
Кранблок
Кранблоктың жүк көтергіштігі, т
Мұнараның жүк көтергіштігі, т 150
100
2
БУ-75
100 СБОІВ/БУ75Бр
37,2
БУ-75
110
100
2.6.2 Бұрғылау тәсілдеріне байланысты, әр тереңдік аралықтары үшін жуу
Алғашқы мәліметтер:
1. Бұрғылау аралығы — 80-750 м.
2. Бұрғылау тәсілі — роторлы.
3. Қашау диаметрі — 295,3 мм.
4. Бұрғылау құбырлары —
а) АБҚ: диаметрі — 203 мм.
ұзындығы — 100 м.
б) БҚ: диаметрі — 114x8 мм.
ұзындығы — 650 м.
5. Жуу сұйығының тығыздығы — 1150 кг/м3.
1. Жуу сұйығының
Q min = 0,785(D - d
Q min = 0,785 (0,312 - 0,1142)
Qmax=Fтүбі *(0,57 0,65).
мұндағы: Fтүбі -ұңғы түбінің ауданы.
Fтүбі =
Fтүб = 0,785 * 0,312 = 0,075 м2
Qmax = 0,075 * 0,57 = 0,042 м3/с
2 Жуу сұйығының тұтыну мөлшерінің оптимальды мәнін анықтаймыз.
Q =
мұндағы:
Рн- бұрғы сорабындағы қысым, [Па].
а'- монифольд линиясымен АБҚ-дағы
а/ = ам + аабқ * Іабқ = 5900
мұндағы: ам —жер үсті қондырғыларындағы гидравликалық кедергі коэффициенті.
аабк-АБҚ-ғы кедергі коэффициенті.
Іабқ-АБҚ-ң ұзындығы, м.
В-бұрғылау құбырлар тізбегі және ұңғы қабырғасымен құбырлар тізбегі арасындағы
В= вбқ+ всқ = 1820 + 500 =
L- бұрғылау құбырлары тізбегінің ұзындығы, м.
L= Ly - Lабқ = 750 – 100
Q = = 0,0392
Qmax > Q > Qmin
0,042 > 0,0392 > 0,039 шарт орындалды. Мұндай шығынды
Жуу сұйығының қашау сұғындамаларына ағып өту жылдамдығын анықтаймыз.
V0 = μ = 0,95
V0 > 80 м/с, демек гидромониторлық тиімділік қамтамасыз етіледі.
Қашау сұғындамаларының қимасының
fc = Q = 0,0392
Қашау сұғындамаларының диаметрін анықтайыз.
dc = =
dc = 11 мм деп қабылдаймыз.
fc мен Qmin мен анықталған мәндердегі шектік бұрғылау тереңдігін
Lшек = -
мұндағы:
Рсор — сораптағы қысым, Па.
ақ - қашау сұғындамаларының кедергі коэффициенті, (ақ=0,51м2).
Lшек = -
2.6.3 Қашауға өстік салмақ пен оның айналу жиілігін жобалау
Роторлық бұрғылау тәсілінде тау жыныстарының
Gmin. =а*F*Pш
мұндағы:
а -ұңғы түбінің жағдайын ескеретін коэффициент (a=0,3
Рш - тау жыныстарының қаттылығы, мПа.
F- шарошка тістерінің ұңғы түбіндегі бастапқы түсу ауданы, м2.
F = =
мұндағы:
В - шарошка тістерінің бастапқы мұқалу мәні (В=1,5*10-3) 2.4-кесте.
η -ұңғы түбін жабу коэффициенті.
η = =
-шарошкадағы барлық тістер ұзындығы 2.4 кесте.
Gmin = l,0 * 2,02*10-4*500*106 = 101000H =
Роторлық бұрғылау тәсілінде оптимальді өстік салмақтың мәні төмендегі
Gmin < Gопт * Gmax
мұндағы:
Gопт - өстік салмақтың оптимальді мәні, кН.
Gmax - өстік салмақтың шекті мәні, кН.
Gmax =392 кН, 3-кесте.
Роторлық бұрғылау тәсілінде оптимальді өстік салмақтың мәні АБҚ-ң салмағына
Gопт = = =185,25
Gmin Gопт < Gmax
101 < 185,25 < 392.
Қашаудың айналу жиілігін анықтау.
Қашаудың айналу жиілігі оның шекті айналу жиілігінен аспауы керек.
τ =(5-7)*10-3 сек
nm = айн/мин
Dш-шарошка диаметрі, м Dm=0,62*
Dқ-қашау диаметрі, м.
z-қашау тістерінің саны, 24 кесте.
п = = 978 айн/мин.
Бұрғылау құбырларының беріктігін ескеріп п= 100-120 айн/мин деп қабылдаймыз.
2.6 Бұрғылау тәртібінің параметрлерін жобалау
2.6.1 Өндірістік статистикалық мәліметтер бойынша қашаулар өлшемдері мен моделдерін
Құрастырылған механикалық бұрғылаудың уақыт бойынша өзеруін бейнелейтін графиктегі 3
1) 0-80 м аралығы барлық үш ұңғы бойынша III—393,7
n 1 2 3
x 3 3 3,7 6,6
x = = 4,5 м/сағ
ΔR = 6,6 - 3,3 = 33
Сенім аралығының шекарасы:
x+a*ΔR =4,5+1,48*3,3=9,3
x-a* ΔR =4,5-1,48*3,3=0,38
Барлық мәндер сенім аралығына кіріп түр.
Сондықтан tм = = 10,3 сағ
hқ=Vмех *tм =4,5*10,3=46,5 м
0-80 м аралығын бұрғылайтын қашау сапын анықтаймыз.
п қ =
Тж =t м * hk
nk = = 1,7
Тж=10,3*2=20,6 сағ
пқ=2 қашау
III- 39 3,7 МГВ 2 қашаудың таңдап аламыз;
II 80-250 аралығында 111—295,3 мм МГВ қашаулары қолданған.
n 1 2 3
x 5 5,4 14,16
x = = 8,1 n /сағ
ΔR =14,16-5=9,16.
8,1+1,48*9,16=11,98
8,1-1,48*9,16=5,4.
1.3-i мәні сенім аралығына сыймайды.
х=5,4 м/сағ, tм=24, һқ=5,4*24=129,6 м.
Бұл аралықта III—295,3 мм МГВ 2 қашауын тандап аламыз.
III—250-750 м аралығында III—295,3 мм МГВ қашаулары қолданған.
n 1 2 3 4 5
x 3,12 7,1 10,7 11,76 15, 6
х = = 9,66
ΔR=15,62-3,12=12,5
a=0,53
9,66+0,53*12,5 =16,28.
9,66-0,53*12,5 =3,0.
tм = = 14,8
һқ=9,66*14,8= 142,9 м
nқ = = 3,4
Тж=14,8*4=59,2. Бұл аралықта ІП-295,3 мм МГВ қашаулары 4-қашауын таңдап
IV- 750 — 860 м аралығында III—215,9 мм МГВ
n 1 2 3 4
x 1,3 2,9 4,2 4,5
x = = 3,22 м/сағ
ΔR=4,5-1,3=3,2. α=0,77
3,22+0,77*3,2=5,68
3,22-0,77*3,2=0,75
tм = = 16
һқ=3,22*16= 51,52 м.
п қ= = 2,1 = 3
Тж=16*3=48 сағ. бұл аралықта III—215,9 м МГВ қашаулары 3-қашауын
V- аралық 860-1220 м GT-1 Ш-215,9 мм.
Хюз-Кристенсон қашаулары қолданған.
n 1 2 3 4 5 6
x 4,06 5,2 5,4 6,3 7,77 8,18
x = = 6,15 м/ сағ
ΔR=8,18-4,06=4,12.
6,15+0,41*4,12=7,83.
6,15-0,41*4,12=4,4.
1.6 мәндер сенім аралығына кірмейді.
n 1 2 3 4
X 5,2 5,4 6,3 7,77
х = = 6,16 м/сағ
ΔR =7,77-5,2=2,57. α=0,77
6,16+0,77*2,57=8,13
6,16-0,77*2,57=4,18
tм =
һқ=6,16*20,75= 127,75 м
nк = = 2,8 = 3
Тж=20,75*3=62,25. бұл аралықта
VI - аралық 1220-1445 м Ш-215,9 мм.
GT-1 қашаулары қолданған.
n 1 2 3 4 5 6
x 2,9 4,6 4,7 5,3 5,7 5,8
х = = 4,8 м/сағ
ΔR =5,8-2,9=2,9.
4,8+0,41*2,9=5,9.
4,8-0,41*2,9=3,6.
1 мәндер сенім аралығына симайды.
n 1 2 3 4 5
x 4,6 4,7 5,3 5,7 5,8
х = = 5,2 м/
ΔR =5,8-4,6=1,2.
а=0,53.
5,2+0,53*1,2=5,8.
5,2-0,53*1,2=4,5.
tм = =
һқ=5,2*11,9=61,88 м.
nк = = 36 = 4 қашау
Тж=11,9*4=47,6. сағ. Ш-215,9 mm GT-1 4-қашауын таңдап аламыз.
VII - аралық 1445-1600 м аралықта GT-1 қашаулары
n 1 2 3 4 5 6
x 3,52 3,75 3,8 4,3 4,6 5
х = = 4,16 м/ сағ
ΔR =5-3,52=1,48
4,16+0,41*1,48=4,7
4,16-0,41*1,48=3,55
1,6 мәндері сенім аралығына кірмейді.
n 1 2 3 4
x 3,75 3,8 4,3 4,6
х = = 4,11 м/сағ
ΔR =4,6-3,75=0,85.
a=0,77.
4,11+0,77*0,85=4,76
4,11-0,77*0,85=3,45
tм = 18,55 сағ
һқ=4,11*18,55=76,5 м
nк = = 2 = 2
Тж=2*18,55=37,1.сағ.
III-215,9 mm GT-1; 2-қашауын таңдап аламыз.
5-кесте Есептеу нәтижелерін кестеге түсіреміз.
№ Аралықта Қалың Қашау Орташ қашау қашау Мех-қ
р, -дығы, диаме- а мех- өтімді саны, бұр-ң
м. м. трімен қ лігі, м. дана жалпы
түрі, мм. жыл- һқ=м nк уақыт
қ, м/сағ.
ы сағ.
1 0-80 80 Ш-393,7 4,5 46,5 2 20,6
МГВ
2 80-250 170 Ш-295,3 5,4 129,6 2 48
МГВ
3 250-750 500 Ш-295,3 9,66 142,9 4 59,2
Миллиметровка
K= 4 V= - 696
количество наблюдений 4
значения х
15,0 5,0
следующая группа
К= 1 V= 209
К= 2 V= 334
К= 3 V= 546
количество наблюдений 3
значения х
5,0
следующая группа
К= 1 V= 568
К= 2 V= 1,997
количество наблюдений 5
значения х
3,1 7,1 10,7 11,8
следующая группа
К= 1 V= 2,377
К= 2 V= 3,062
К= 3 V= 2,404
К= 4 V= 1,949
количество наблюдений 4
значения х
1,3 2,9
следующая группа
К= 1 V= 2,321
К= 2 V= 2,378
К= 3 V= 1,018
количество наблюдений 6
значения х
4,1 5,2 5,4
следующая группа
К= 1 V= 2,032
К= 2 V= 2,736
следующая группа
следующая группа
К= 5 V= 1,967
количество наблюдений 6
значения х
2,9 4,6 4,7
следующая группа
К= 2 V= 3,081
К= 3 V= 3,086
К= 4 V= 2,206
К= 5 V=
количество наблюдений 6
значения х
3,5 3,7 3,8 4,3
следующая группа
К= 1 V= 1,496
К= 2 V= 2,677
следующая группа
количество наблюдений 6
значения х
3,5 3,7 3,8 4,3
следующая группа
К= 1 V= 1,496
К= 2 V= 2,677
следующая группа
К= 4 V= 3,739
МГВ
4 750-860 ПО Ш-215,9 3,22 51,52 3 48
МГВ
5 860-1220 360 Ш-215,9 6,16 127,75 3 62,25
GT-1
6 1220-1445 225 Ш-215,9 5,2 61,88 4 47,6
GT-1
7 1445-1600 155 Ш-215,9 4,11 76,5 2 37,1
GT-1
2.6.4 Бұрғылау тәртібінің параметрлерін бақылау
Бұрғылау процесі өте күрделі және де бұрғылау бригадасы мүшелері
ГИВ-6 бұрғылау аспабының салмағын өлшеуіш гидравликалық салмақ индикаторы.
УП-11м-жуу сұйықтарын қабылдау қанбаларындағы сұйық деңгейін өлшеуіш.
СНД-1 пвз - ұңғы ішіндегі жуу сұйығының деңгейін өздігінен
Негізгі бақылау өлшеу приборларының бірі ГНВ-6. Ол бұрғылау тәртібінің
Гидравликалық салмақ индикаторының негізгі бөлігі-трансформатор. Қысым трансформаторы арқанға бекітіледі.
ГИВ-6 индикаторының комплектісіне төмендегілер кіреді: қысым трансформаторы арқанға бекітіледі.
ГНВ-6 индикаторының комплектісіне төмендегілер кіреді: қысым 1 трансформаторы, сағат
2.7 Ұңғыны бекіту
2.7.1 Шегендеуші құбырлар тізбектерін жобалау және оларды беріктікке есептеу
Мұнай ұңғысы үшін диаметрі 168,3 мм пайдалану шегендеу
1. Тізбекті түсіру тереңдігі, L=1600 м.
2. Н-800 м.
3. ц=1830 кг/м3.
4. б = 1200 кг/м3.
5. 0.с = 1010 кг/м3.
6. к=0,25.
7. і=800 кг/м3.
Шегендеуші тізбектер сыртқы және ішкі қысымдардың максимальді мәндері бойынша
Пайдалану тізбегін есептеу үшін біріншіден есептеу схемасы таңдалынып алынады.
Сондықтан төмендегі есептеу схемасын таңдап аламыз.
һ=0 Н=0
3-сурет.
Арнаулы нүктелердегі (пайдаланудың ақырғы сатысындағы сыртқы артық қысымдарды
Ұңғы сағасынан есептелетін қимаға дейінгі арақашықтық, z.
1. z=0, P c.a.z=0
2. z=H, Рсан = 10-6*8* ц*Н (1-к)
Рсaн= 10-6*9,81*1830*800 (1-0,25) =1077 мПа
3. z=L,
Pc.a.L =10-6*9,81[1830* 1600*-800(1600-800)]*(1-0,25) =16,8
ABC эпюрін тұрғызамыз.
Арнаулы нүктелердегі құбыр тізбегін саңылаусыздыққа сынау кезіндегі ішкі артық
a) z=0; Pi.a.z=(PK-10-6*
Рсағ = Pқ – 10-6 * I *
Рсағ=17,9-10-6*800*9,81*1600 = 5,3432 мПа
мұндағы: РҚ-L тереңдіктегі қабат қысымы, мПа.
z=0;
Piaz=l,l*(17,9-10-6*800*8,81*1600)=5,8 мПа.
немесе, Piaz= Рос, 168,3 мм шегендеуші пайдалану тізбегіне. 6)z=L;
Piaz={l,1*5,87-10-6*9,81/(1830+1010)1600/}(l-0,25)=-2,15;
Pi.a.z=-2,15;
АВ эпюрін тұрғызамыз.
Төменгі бірінші бөлік пi , РсаL-көбейтіндісін есептен критикалық артық
Ркр=пі*РсаL=1,15*16,8=19,32 мПа
δ=8 мм, Ркр=20,2. Маркасы Д МЕСТ 632-80 деп аламыз.
δ=7 мм, Д маркасы Ркр=15,3 мПа
Рсағ= = =
Lд7=1180 м,
Q 1 = 420*287=0,12 мН
δ = 6,5 мм, Д маркасы Ркр=13 мПа
Pсағ = = =
L6,5д = 885 м
l2= Lд7- L6,5д = 1180-885 =295 м
Q2=295*268=0,07 MH
Q1+Q2=0,12+0,07=0,19 MH
δ=7 мм, маркасы Д Ркоз=0,8 мН, q7=287 H
l3 = = =
бізге қажетті.
l3=L-l1- l2=1600-420-295=885 м.
l3-тің ұзындығы 885 м деп қабылдаймыз.
Q3=885*287=0,25 MH
= Q1 + Q2 +Q3=0,12+0,07+0,25=0,44 MH
6-кесте. Есептеу мәндерін кестеге түсіреміз
құрыш- қабырға құбырды Бөліктің 1м құбыр Бөліктің
тық қалыңдығ түсіру ұзын- салмағы салмағы
беріктік ы, 8-мм. аралығы, дығы q,H МН.
тобы
м.
Д 7 1180-1600 420 287 0,12
Д 6,5 885-1180 295 268 0,07
Д 7 0-885 885 287 0,25
0,44
а) сыртқы артық қысым.
4-сурет
Наруж. избыт. давление.
2.7.2 Аралық және пайдалану құбырлар тізбегінің төменгі құрамалары
Пайдалану тізбегін және басқа да шегендеу тізбектерін түсіру, пайдалану
Аралық және пайдалану құбырларының төменгі шектері БП-245; БП-168,3 башмактары
Пайдалану тізбегі төменгі бөлігі шойын тығыны бар башмакпен жабдықталады,
2.7.3 Шегендеуші құбырлар тізбегін түсіруге дайындық жұмыстары және оларды
Ұңғы басына жеткізілген шегендеу
Ұңғыны бекітуге арналған барлық құбырларды жинақ тізімі бойынша сыртынан
Шегендеу құбырларын түсірер алдында ұңғы тереңдігі анықталып, башмак қойылатын
«Шегендеу тізбектерін ұңғыға түсіру, оларды цементеу ұңғы құрылыс
Шегендеу тізбегін ұңғыға түсіру барысында оның ұсталынып қаяуын
Шегендеу тізбектерін түсіріп болғаннан кейін, оның отыру ұзындығының дәлдігі
2.7.4 Цементтеу тәсілін таңдау және тізбектерді цементтеуге есептеу
Тампонаж материалдарын таңдап алу үшін геологиялық техникалық жағдайларды ескеру
Жобаланған ұңғы үшін тізбектің башмак бөлімінде "сақын" ұңғы үшін
Ұңғы тереңдігі,
Шегендеу тізбек диаметрі,
Қашау диаметрі,
Ұңғы диаметрі,
Цемент ерітіндісінің тығыздығы,
Жуу сұйығының тығыздығы,
Қабат қысымы,
Жұту қысымы,
Тұщы су тығыздығы. L=1600 м.
Dn=168,3 mm.
DK=215,9 мм.
DY=235 мм.
Рц= 1830 кг/м3
. Рб= 1200 кг/м3.
Рк= 17,9 мПа.
рж= 25,1 мПа.
Рс= 1000 кг/м3.
h=15 м.
Цемент ерітіндісі сағаға дейін көтерілген. Цементтеу тәсілі 1 сатылы.
Vц =(V- VK)+0,785*d *h
мұндағы: V-цементтеу аралығындағы ұңғы оқпанының көлемі, м3. цемент стаканы
V=0,785*D +НЦ = 0,785*0,2352 *1600 = 69,36
һ-цемент стаканының биіктігі, м.
VK = 0,785* Нц *Dn = 0,785*1600*0,16832=35,57 м3
Vц = (69,36-35,57) + 0,785*0,15032 * 15 = 34,05м3
1м3 ерітінді дайындауға қажетті бітегіш материалдар көлемін анықтаймыз.
= = = 3128
q = =
Құрғақ тампонаждық материалдар саны былайша анықталады.
G=Kц *q*Vц = l,05 * 1220 * 34,05 =
Барлық бітегіш материалдарға керекті судың көлемін анықтаймыз.
Vсу = =
мұндағы: Кс-цементтеу жұмысы жүріп
1 м3 цемент ерітіндісін дайындау үшін кететін
Vcу = =
Басып айдау сұйығының көлемін (Vбc) құбыр сыртындағы кеңістігі тасмалдау
Vбc=0,785*Kc*d (L-h); м3
Vбc = 785 * l,05 * 0,1502(1600-15)
1м3 цемент ерітіндісін дайындауда қолданатын суды өңдеуге қажетті I
qxp =10V/ cy * a=10*0,61*0,001=0,0061 кг
мұндағы: а=0,001 реагенттердің құрғақ тампонаж материалы массасына қатынасының проценттік
Буферлік сұйықтың көлемін анықтаймыз.
V = 18 *Vc
V = 18 *63,4 = 4,32 м3
мұндағы: һ-буферлік сұйық ағыны қозғалатын каналдың ұзындығы бойынша орташа
Lc- буферлік сұйық айдалатын құбырлар тізбегі (1к) мен цементтеу
Vс-ұңғыға айдалатын тампонаждық және басып айдау (бұрғылау)
Буферлік сұйықтың тығыздығын табамыз.
буф = 1,2(1,2*160036- ) =0.87 г/cм3
а = =1+ 1,036
а = =
Цементтеудің гидравликалық есептеуі.
Шегендеуші құбырлар тізбегін түгел жіберіп бір сатылы
1) Gшқ+Gб≤ [Gб.қ.]
2) TT≤ min[P0], [P1 ]
3) Р2 ≤ [Р2]
5) Ртүб ≤ [Ртүб]
мұнда: Gшқ, Gб — шегендеу құбырлар тізбегі мен бұрғылау
[Gб.қ.] - бұрғылау қондырғысының жүк көтергіштігі.
Тт - құбырлар тізбегін жинау және түсіруге қажет уақыт.
[Т] - ұңғы оқпанының шегендеу құбырын түсірмей тұрған кездегі
[Р0] - түсірілетін шегендеуші құбырлар үшін ішкі шектеу қысымы,
P1[P1] — цементтеу қақпақшаларындағы есепті және мүмкін қысым, мПа.
P2[P2] - цементтеу агрегаттары сораптарындағы есепті және мүмкін қысымдар.
Ртүб [Ртүб] - ұңғы түбіндегі есепті және мүмкін қысымдар.
Осы шарттардың орындалуын тексереміз.
1) Gшқ + Gбт< [Gб.қ.];
БУ-75-БрД. [Gб.қ.]=0,75 МН
Q=L*q =1600*35 = 0,56 МН.
0,75 > 0,56 шарт орындалды.
2) T=l,2* *10=1600/60=26 сағ
26 < 48 шарт орындалды.
[Т] - ұңғы оқпанының шегендеу құбырларына түсірмей тұрған кездегі
[Т] =30 сағат.
3) Р1=соsх*g[Нц( ц - б)]+Рg
g=12*105+8* бe*L*Q2[ ] мПа
Q - цементтеу аяқтау кезіндегі сораптың беру күші.
Q= Qmin =(3÷6) 10-3 м3/с.
dc, di шегендеу тізбектерінің ішкі және сыртқы диаметрі.
Pg =12*105*1200*0,0062 =1,2 мПа
cosα=l болған кезде.
Р1=1*9,81[1600(1830-1200)]+12=9,88 мПа
[Р0]6,5д=29,6 мПа.
[P1]=30 мПа.
Цементтеу процесін жүргізу үшін тізбектік ұшын таңдап алу.
Коэффициент n2=1,5
n2*Р1=1,5*9,88=14,8
Рм- монифольд қысым шындары.
Р2[Р2]- цементтеу агрегаттары сораптарындағы есепте және мүмкін қысым.
Рм=7*105+106* б* Q2=7*105+106*1200*0,0062=0,74 мПа
Р2 = Р1 + Рм =9,88+0,74=10,62 мПа
5) цементтеу процесінің соңындағы ұңғы түбіндегі қысымды анықтаймыз.
Ртүб = g *cosx* Нц* ц+Ргдс
Ргдс - шегендеу тізбегі сыртындағы кеңістіктегі гидродинамикалық қысым кедергісі.
Ргдс = Ргд/(1+ мПа
Ргдс=1,2/ (1+ =0,019 мПа.
Ртүб=9,81*0,006(195,9*870+1600*1830+1200*1585)++0,019*106=26,8 мПа.
26,8 < 37 шарт орындалды.
Басып айдау кезіндегі бітегіш ерітіндінің орташа берілуі төменгіше анықталады.
Qбa= г * *(D-d)(D2-d2)
г-коэффициент (75÷105).)
Qбa =105* *(0,235-0,1683)(0,2352-0,16832) =0,024 м3/с;
Цемент ерітіндісінің басып айдаудың бастапьды кезіңдегі цементтеу агрегаттары сораптарының
Qmax=2*Qбa-Qmin=2*0,024-0,006=0,042м3/с
Рсс= g*cosx* бe*Hцe=9,81*0,996*1200*1600=18,7 мПа
Рсқ= g*cosx*( бe * Hцe +
Рс.қ= 9,81*0,996*(870*195,9+1600*1830) =30 мПа
Ұңғы түбіндегі қысым.
Ртүб= g*cosx*(Hцe + бe * Qбa)
р = 9,81*0,996*(1600*1200+0,024) =18,75 мПа
Цементтеудің ұзақтығы цемент ерітіндісін дайындау және айдау процестерінің уақыттарының
а) Айдау процесінің ұзақтығы.
ta=
Qце - цемент араластырғыш машинаның өнімділігі nа-мәнін гөмендегіше анықтайды.
nc = min
nc=3 деп аламыз.
мұндағы: Gc -СНМ бункерінің сыйымдылығы, (Gc -20 т).
Qце =qoп*n=0,0144*3=0,0432
сонда ta =
басып айдау процесінің ұзақтығы.
ta = =
Vш=0,785*0,152(L-һ)-0,785*0,152(1600-15)=27,9м3
Цементтеудің жалпы ұзақтығы.
Tц=taй + tбa + tце + t0
мұндағы: tце -қосымша жұмыстарға жұмсалатын уақыт, мин (tце =10-15
t0 - орталандырғыш ыдысты пайдалануға кететін уақыт мин
V= Тц/0,75-67,53/0,75=90,04 мин
Цементтеудің техникасын таңдау.
nснм = = =2,1
Цементтеу агрегаттардың максимальді саны.
nца=2* nснм =2*3=6 -
Араластыратын суды сақтайтын ЦА саны.
nца= = =3,7
Тампонаж ерітіндісін басу бағдарламасын қамтамасыз етуге қажет ЦА санын
nца3= = =5 (139)
мұндағы: Nца-ца қуаты (5,52*104 Вт).
N-цементтеу барысында қажетті максимальді қуат, кВт N-нің мәнін төмендегі
а) цементтеудің соңында:
Nmax = max*p2* Qoп
б) басып айдаудың бас кезінде:
Nmax=P2* Qmax
Qoп=0,024 м3/с,
(142) бұл жағдайда Р2 мәні теңдеуінен анықталады.
(Q= Qoпболғанда). Есептеулерге сәйкес; Pg=1,2 мПа.
Р1=9,88 мПа Р2=10,62 мПа;
а) N=10,62*26=27,6*104 Вт
б) N=l,2*46=5,2*104 Вт
сонда nца3= =5
барлығы: 6 ЦА және 3 СМН қажет.
2.8 Ұңғыларды игеру
Ұңғыны игеру процесі, ұңғы бұрғыланып біткеннен кейін, қабатты сынау
Ұңғыларды пайдалану осы игеру кезеңінің саласына тікелей байланысты. Ұңғыны
Өнімді қабат пен ұңғы арасын байланыстыру үшін ұңғы қабырғасы
Соңғы кездерде перфорация жұмыстары қабатқа түсетін қысымды төмендетіп жүргізу
Қабатқа түсірілген гидростатикалық қысым 2-3 қабат қысымынан 2-5 мПа
Қабаттан сұйықты шақыру тәсілін төрт топқа бөлуге болады: 1)
Құмкөл кен орнында немесе жобаланған ұңғыда кумулетивтік перфораторлар қолданған.
2.9. ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ БӨЛІМІ
2.9 Еңбекті қорғау және қоршаған органы бүлдіруден және ластанудан
2.9.1. Қауіпсіздік техника шаралары, кәсіп-санитарлық және өртке қарсы сақтық
Қазақстан Республикасының халық шаруашылығының дамуын негізгі кезеңінде экономикалық саясат
Осыған орай Қазақстан Республикасының "Еңбекті қорғау" заңының 4-бабы бойынша
Климат жағдайлары
І-бөлімде көрсетілгендей, бұрғылау жұмыстарының ауданы жоғарғы температурамен сипатталады: жазда
Географиялық факторлар
Ауданның географиясы І-бөлімінде сипатталған. Жердің бедері құмды барханды,
Тау жыныстарының физико-механикалық қасиеттері.
І-бөлімде көрсетілгендей геологиялық тілмен күрделі: құмды, құмдақ, сазды және
Жобаланған ұңғының бұрғылау газ бен мұнайға жүргізіледі. Бұл жағдайда
Бұл факторлардан сақтандыру үшін бұрғылау ерітіндісі мен атқылауға қарсы
Тәжірибе көрсеткендей, сәтсіз жағдайлардың бір себебі жетілмеген, құнсыз техника
Бұл техниканың көмегімен жасалатын жұмыстардың механизациясының деңгейін мына формула
μ = 100%
мұндағы: Км- механикаландырылған операциялар саны. Квр- қолмен жасалатын операциялар
7-кесте
№ Жұмыстың Техника, Операция Оның М,%
Аты құрал- лардың ішінде
жабдықтар жалпы Км Квр
саны
1 Тасымалдау С-100 3 3 - 100
2
Монтаж
С-100
ПВ 2-45 5 3 2 60
3 Бұрғылау Бу-75
БрД
Сораб
Брн-1
УКР-6-270
УТБ-5-225 11 7 4 63
4 Бекіту
ЦА-320
СМН-20 4
4
100
5 Демонтаж С-100
дау ПВ-2-45 4 * 3 25
6 Жұмыс
∑18 ∑9 66
айналымы
(циклы)
бойынша
Кестеден көрінгендей, жобаның шешімі жекеленген жұмыстардың механизациясын 25-100%-тен, ал
1-тұрғын бөлмесі
2-қызыл бұрыш
3-шебер вагоны
4-асхана
5-тұрмыстық бөлме
6-душ
7-әжетхана
8-қоқыс төгетін орын
9-котельная
10-бұрғы қондырғысы
11-жанар, жағармай қоймасы
Желдету мен желдеткіштердің түрлерін таңдау төмендегі кестеде көрсетілген.
8-кесте
Тұрмыс Осы Осы бөл- 1 адамға Желдету
орны, бөлменің меде үлесті тәсілі түрі
аты жалпы көлемі, м3 жиналатын
адам санының
жоғарғы
сыйым-
ғы адам көлем м3/ адам
Тұрғын 30 4 1,7 Табиғи Терезе
бөлме
Қызыл 18 10 1,8 Табиғи Терезе
бұрыш
Шебер 9 3 3 Табиғи Терезе
вагоны
Асхана 18 6 3 Табиғи Терезе
Тұрмыс- 18 3 6 Жасанды Кондици
тық
-онер
бөлме
Монша 18 2 9 Жасанды Вентиля-
тор
Бұл кестеде көрсетілгендей әрбір адамның үлестік көлемі 1,7-9 м3/ад
Жобаланған объектіні іске асыруда пайда болатын жасырын технологиялық, қоршаған
Келесі ұңғыға көшкенде, мұнай-газ білінуі кезінде жер қыртысын техникалық
Таблица альбомная
2.9.2 Қоршаған ортаны қорғау
Бұл факторлардың барлығы өсімдік әлеміне, ауа бассейніне, жер бетіне,
Ластануды болдырмау үшін бұрғы қондырғысы жанынан арнайы амбар қазылады.
Техникалық және тұрмыстық суларды жинау жерлік амбарда өтеді. Жұмыс
Химреагенттер және басқа да зиянды материалдар арнайы қоймада сақталады.
Жобаланған объектіні іс жүзінде пайдаланғанда пайда болатын қоршаған ортаны
1. Жер бетіне май, дизель отыны және де басқа
2. Ұңғыны бұрғылау кезінде мұнай-газ білінуі мүмкін. Химреагенттер мен
Осы келтірілген факторлардың қоршаған ортаға зиянын келтірмей бұрынғы қалпына
Бұрғы қондырғысының маңайына құм сеуіп, жерлік амбарлар қазылып, маңайды
Тампонаж ерітіндісінің РУСТ-1 реагент концентрациясына байланысты, статикалық ығысу кернеуінің-ұстасу
Тсын=40°С
160
С
— = 0,65
Ц
140
2,0%
1,0%
120
100
80
60
40
20
Ұстасу уақыт ұзақтығы t,
3. АРНАЙЫ БӨЛІМ
3.1 Сұйықты-газды эжекторды және төменгі қысым компрессорларын қолданып, ұңғыны
Осы берілген сұлба ауаланған сұйықты алатын құрал ретінде кеңінен
Сұлбаның негізгі конструктивті және технологиялық параметрлерін есептеу әдістемесі 3.3
3.2 Сұйықты-газды эжекторларды қолданып ұңғыны меңгерудің гидравликалық бағдарламасы.
Кейбір жағдайларда ұңғыны меңгеру үшін 2.4 бөлімінде көрсетілген сұлба
Жұмысшы сұйық ретінде су қолданылады. Су-ауалы эжектор сораптың НГР-250/50
Зерттеу процессінде компрессорда тұрақты қысым кезінде эжектордың диффузоры сыртында
Сораптың айдайтын желісіндегі (сұғындама алдында) қысымды өлшеу үшін, өлшеу
Есептеу үшін келесідей белгілер қабылданады: Р-статикалық қысым, Н/м2; G-массалық
Жалпы жағдайда, араластыру камерасы қимасының кірісіне жұмысшы сұйық пен
P1F1 + G1W1 + P2F2 + G2W2 = P3F3
Камера қабырғасынан үйкеліс күшін әзірше есепке алмаймыз. ІІІ-ІІІ қимасында
G3W3 + P3F3 = K(G4W4 + Р4 F4)
Мұнда: К-тәжірибелік жолмен анықталатын пропорционалдық коэффициенті.
(3.27) теңдеуіне (3.28) теңдеуіндегі P3F3+G3W3 мәнін қоя отырып, аламыз:
G1W1 + P1F1 + G2W2 + P2F2 = K(G4W4
G1 = 1 W1 F1
Мұндағы: 1 - жұмысшы сұйық тығыздығы, Кг/м3;
F1 -сұғындама тесігінің көлденең қимасының ауданы, м2;
W1 — сұйықтың сұғындамадан ағып шығу жылдамдығы.
W1= ϕ
Мұндағы: ϕ - жылдамдық коэффициенті; Рн-сұғындама алдындағы
(3.30) және (3.31) есепке алып жазуымызға болады:
G1W1 = 1W21 F1 = 1 ϕ22
Алынған G1W1 мәнін (3.29) теңдеуіне қоя отырып G2W2
2 ϕ2 (Рн – Р2) F1+ Р1 F11+
Цилиндрлік камераға арналған талапты қолдана отырып:
F3 = F1 + F2
Р1 және Р2 статикалық қысымдар теңдігін есепке алып (3.33)
2 ϕ2 (Рн – Р2) F1+ Р2 F1+
(3.35) тендеуінің барлық мүшесін Р2 F1 бөле отырып, аламыз:
2 ϕ2 ( -1)+α1 = K(G4W4+ Р4
осыдан:
К =
Бұл жерде: = ;
=K - +1
=a; 1- =
соңғы теңдеуді аламыз:
=аK + b
а мен b мәндері әрбір эжектор үшін барлық уақытта
Сұйықты-газды эжектордың стендалық сынаудың нәтижелері:
Кесте 3.2
α1 α2 Р2-10'5мПа Кор
1 2.62 25.0 1.5 0.467
2.0 0.355
-
2.5 0.224
3.0 0.235
4.0 0.173
5.0 0.142
2 2.52 25.0 1.5 0.520
2.0 0.404
2.5 0.304
3.0 0.265
4.0 0.177
5.0 0.142
3 2.62 25.0 2.5 0.310
/' .
4.0 0.162
4 2.38 25.0 3.0 0.255
4.0 0.187
5.0 0.143
6.0 0.117
5 2.86 25.0 1.5 0.439
2.5 0.263
3.5 0.202
5.0 0.153
6.0 0.143
6 3.67 32.11
0.335
2.5 0.233
3.5 0.202
5.0 0.150
6.0 0.138
7 3.36 32.11 1.0 0.364
1.5 0.392
2.0 0.267
2.5 0.220
3.0 0.184
4.0 0.150
5.0 0.138
8 3.36 32.11 1.0 0.653
2.0 0.243
3.5 0.180
4.5 0.152
6.0 0.122
9 2.78 32.11 1.1 0.631
1.5 0.310
2.0 0.307
2.5 0.258
3.0 0.215
4.0 0.162
5.0 0.127
10 3.06 32.11 1.0 0.474
2.0 0.262
3.5 0.180
4.5 0.130
6.0 0.114
4. ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ
4.1 Мұнай газ өндіру саласындағы негізгі өндіріс процестері
Мұнай өндіру саласының негізгі міндеті терең жер қыртысында жатқан
Мұнай өндірудің технологиялық саласына қарай барлық өндірістік процестер екі
Мұнай және газ ұңғымаларын салу. Осы белгілі процестермен мұнай
Мұнайгаз ұңғыларын бұрғылаудағы өндірістік процестер төмендегілерді қамтиды:
1. Ұңғы құрылысына дайындық жұмыстары;
2. Бұрғылай мұнарасын орнату, тасымалдау және монтаждау;
3. Бұрғылау қозғалғыштарын монтаждау;
4. Ұңғыны бұрғылауға дайындық жұмыстары;
5. Ұңғыны бұрғылау;
6. Ұңғыны мұнай бергіштен сынау;
7. Бұрғылау қозғалғыштарын және бұрғылау мұнарасын демонтаждау.
Ұңғы құрылысында жоғарғы айтылған процестерді орындау үшін өндірістік тізбегіне
• Бұрғылау ұйымы (монтаждау,
• қызмет көрсету ұйымы (жөндеу электрлі және т.б); 1-ші
Белгіленген арнайы өндірісті ұйымдастыру құрылымына қарамастан ұңғы құрылысындағы әр
Ұңғы құрылысына дайындық жұмыстар келесілерді қамтиды:
бұрғылау ауданын жобалау, жолдарын дайындау, су құбырларын, тоқ желілерін
Құрылыс монтаждау жұмыстары келесі қамтиды: Бұрғылау мұнарасын жинау тасымалдау;
Бұрғылау құрылыс процестерінің ұзақтылығы мен құрамы келесі негізгі факторларға
• Бұрғылау қондырғысының түрі, технологиялы керектігі және
• Бұрғылау мұнарасының құрылысы;
• Жұмыс процестерінің механизациялық жиынтығы;
• Бұрғылау құрылысындағы жұмысты ұйымдастыру құрылысы;
• Бригаданың санды құрамы;
• Бұрғылаудағы монтаждау үлгісі.
Бұрғылауға дайындық жұмыстары құрылыс жұмыстары біткен соң ғана жүргізіледі.
Ұңғы құрылысында ұңғыны бұрғылау негізгі процесс болып табылады, ол
ұңғы бағанасының өтімділігі, цементтеу, геофизикалық және электрометрикалық зерттеулер.
Ұңғы бағанасының өтімділік процесі келесі негізгі операциялардан тұрады: механикалық
Айтылған операциялар ұңғыны цементтеу және теориялық зерттеулер кезінде орындалады.
Геофизикалық және электрометриялық процестер келесі операциялардан тұрады:
Ұңғы құрылысын аяқтау жұмыстарын ұңғының мұнай бергіштігін сынау процестері
Ұңғыны сынау процесі қабат сынығаштарын бұрғылау кезінде де, бөлке
Мұнайгаз саласы негізінен мұнай мен газды өндіріп, жинап, дайындау,
1. Тек мұнай мен газ өндіру;
2. ұңғыны жер асты және тұтас жөндеу;
3. жер бетіндегі қондырғыларды монтаждау, демонтаждау және жөндеу;
4. мұнайды жинау дайындау.
Мұнай мен газды өндіру белгілі ұңғының технологиялық пайдалану режимі
Мұнай өндірісіндегі қондырғыларды монтаждау және демонтаждау процестерін арнайы бригадалар
Т.6. Мұнай өндіру және дайындау процесі, негізгі процестер және
4.2 Ұңғы құрылысывдағы жұмыстарды ұйымдастыру
Мұнай және газ ұңғыларының құрылысын арнайы ұйым жүргізеді —
Бұл өндірістің ұйымдастыру структурасы өндірістік буындар мамандық қызмет қарым-қатынасына
Осыған байланысты бұрғылау жұмыстарын ұйымдастыру басқармасында негізгі өндіріске кіретіндері:
УБР көмекші өндірісіне кіргендер: труба жөндеу цехтары; бұрғылау қондырғыларын
Ұңғы құрылысы өте қиын болғандықтан оған, 20 мамандықтар аса
Ұңғыны бұрғылау - үзіліссіз процесс, сондықтан бұрғылау бригадасы үздіксіз
Бұрғылау бригадасы геологиялық наряд талаптарына сай технологиялық бұрғылау процесін
4.2.1 Ұңғы құрылыс циклының нормативті ұзақтылығы
Ұңғы құрылыс циклының нормативті ұзақтылығы цехтардағы ұйымдастыру жұмыстарына, бұрғылау
1. ұңғы құрлысына дайындық жұмыстар, жер асты жолдарын салу,
2. бұрғылау мұнарасын жинау, тасмалдау;
3. бұрғылау қозғалтқыштарының монтаждау;
4. ұңғыны бұрғылауға дайындық жұмыстар;
5. ұңғыны бұрғылау;
6. ұңғы өнімділігін сынау;
7. бұрғы мұнарасын, бұрғы қозғалтқыштарын демонтаждау.
Ұңғыны бұрғылаудың басы - ұңғыны бұрғылауға арналған бірінші бұрғылау
Орындалатын жұмыстар
Ұзақтылығы тәулік Жұмыс ұзақтылығының негізі
Монтажды құрылыс
16
ЕНВ бұрғылаудағы монтажды құрылыс жұмыстары
Бұрғылауға дайындық жұмыстар 6
Ұңғы құрлысының жобалық құжатын толтыру әдістерін M.1987
Бұрғылау және бекіту 228,7 Нормативтік карта
1-ші обьектіні сынау 21,15 Обьектілерді сынауға кететін уақыт
Барлығы 269,24
Ұңғыны бекітуте және
Негізгі техникалық-экономикалық көрсеткіштер:
Бұрғылау жылдамдықтары ( Vц, Vк, Vт,Vм,)
қашаудың орташа өнімділікті, м/қашау;
ұңғыны бұрғылау және бекіту үзақтылығы, пт;
бұрғылау бригадасының жұмысшылары тізімдік саны, чб;
бұрғылаудың циклдік жылдамдығы;
мұндағы: Н-жобаланған тереңдік, м.
мұндағы: Н-жобаланған тереңдік, м.
= , м/ст/ай
Тц - құрылыс циклінің ұзақтығы;
= 1600*30/1 74= 275,7 м/ст-ай
2. Комерциялық жылдамдық
=Н*720/Тнм/ст ай
мұндағы: 720 — 1 ст айдағы орташа сағат мөлшері.
Тн - ұңғы бұрғылау және бекітудегі кететін нормативті уақыт
= 1600*720/1680 - 6856,7 м/ст-ай
3. техникалық жылдамдық.
т = Н*720/Тт
мұндағы: Тт - ұңғыны бұрғылауға және бекітуге керек техникалық
Мұндағы: Тж — жөндеуге кететін нормативті уақыт, сағат.
Тт = 1600-240 = 1440 сағат.
т = = 800 м/ст/ай
4. Рейстік жылдамдық.
т = , м/сағат
мұндағы: Т1 — тау жыныстарын механикалық бұзуға кететін уақыт;
Т2 —тізбекті көтеруге кететін жалпы уақыт, сағат;
Т3- тізбекті көтеріп — түсіруге кететін жалпы уақыт, сағат;
Т4- қашауды ауыстыруға кететін уақыт, сағат;
т = =7,4 м/сағат
5. Механикалық жылдамдық
т =
т = =1,11 м/сағат
6. Қашаудың орташа өтімділігі. 685,742
α =
n1 = = = 357,7
α = = 4567 іс жүзінде
α 1= = 5363
7. Бұрғылау мен бекітудің ұзақтығы
Qбур = = 2,3 ст/ай
Qбекіту = Qбур *30 = 2,3 * 30 =
8. Жалпы еңбек ұзақтығы
Ту = = =210,08
9. Бұрғылау бригадасының тізім саны
Тc= М(a1* nуч * К1 + А2 * К2)
мұндағы: М — бұрғылау қондырғысының саны, а1, а2 —1
пш— 1 тәуліктегі сметаның алмасу саны —3,51
К1,К2 — жұмысшылардың жұмысты бөлу коэфициенті,
К1=1,15; К2=1,12
Тс= 1*(7*3,51*1,51+1*1,12)=39 адам
V. Ұңғы құрылысына смета жасау.
Ұңғы құрылысының шығынын анықтау үшін, сметасын жасау керек. Смета
I - бөлім
Ұңғы құрылысына дайындық жұмыстар.
II - бөлім
Мұнара мен бұрғы қондырғыларын монтаждау, демонтаждау.
III - бөлім Ұңғыны бұрғылау және бекіту.
IV - бөлім Ұңғыны өнімділікке сынау.
Қосымша стаьяларға өндірістік геофизикалық зерттеулерге кететін шығын, қыс мерзімінде
Сусыздық коэффициенті.
Даланың коэффициенті.
Зияндылық коэффициенті.
Әр бөлімге қосымшылардың шығынын есептеу үшін төмендегі берілгендерді қолданамыз.
1. Жобалық - техника—технологиялық бөлімді кейбір жұмыс көлемдері (бұрғылау,
2. Ұңғы құрлысының нормалық және сметалық анықтамасы СНЦа
3. Материалдар мен құрылғылар бағасының прейскуранты, қоймалық шығын нормалары
4. Жоспарлық жылдамдық туралы берілгендер. Төрт
1-бөлмеде бұрғылауға дайындық жұмыстарын
Барлық сметалық есептеулерде көлік шығыны есептеледі. Қарастырылып отырған курстық
Сметалық есептеуге арналған жобалық берілгендер.
1. Бұрғылаудың мақсаты ... ... мұнай газ қабатын іздеу
2. Бұрғылау тәсілі ... ... .... Турбиналы немесе ратолы
3. Бұрғылау ұңғысы ... .... ... іздеме, барлама
4. Қуат түрі ................ II
5. Ұңғының категориясы ... ... ... .. ...II (екінші)
6. Жобалық қабат (өнімді) .... ...... орта ора
7. Жобалық тереңдік .... ...... .....1600 м
8. Бұрғы қондырғысы ....... ..... құрғақ жері
9. Бұрғылау жылдамдығы ... . ... ....комерциялық
10. Құрылыс циклінің жалпы ұзақтығы ... 174,1 тәулік
а) бұрғылауға дайындық жұмыстар.... .............6 тәулік
б) бұрғылау және бекіту .... ... ...... ..... 2287
в) 1 объектіні сынау (жалпы) ................. .....2115 тәулік
ашық ақпанда ............................................1,54
пайдаланушы тізбекте ..............................76.07
11. Ұңғы конструкциясы
а) бағыттаушы ..................426 мм ұзындығы 10 м.
б) сағалық құбырлар тізбегі .....324 мм ұзындығы 60 м.
в) аралық тізбек ........................245 мм ұзындығы 750 м
г) пайдалану тізбек .......166 мм ұзындығы 1600 м
Жұмысшының аты немесе шығындар Базалық құн, теңге
Жақсы аяқталған
Тікелей С. ішінде
шығындар жұмысшы ұңғы, теңге
лар жалақысы
1-Х тараулар қорытындысы ХІ-тарау, жобалық жұмыстар. Жобалау жұмыстары I-
4118248 50390008
6280740
47946078,18
4275125 52221203
сметалық есептеу бойынша қорытынды 52162419
6280740
53263548
жол қорына аудару орыңдал. көлем 0,5%- 2608120,9 2678049 263177,4
Сметалық есептеу бойынша барлығы
Қорытынды
Дипломдық жоба, кафедра берген тапсырма бойынша және құрастырылған әдістемелік
Жобаның геологиялық бөлімінде өнімді қабаттың қандай шөгіндіде жатқаны туралы
Техникалық және технологиялық бөлім ұңғыма құрылысы үшін қажет, ұңғыма
Дипломның арнайы бөлімінде сұйықты-газды және төменгі қысым компрессорларын қолданып,
Экономикалық бөлімде ұңғыма құрылысының сметалық құны есептелген.
Құмкөл кен орнындағы жобаланған және жақсы бұрғыланған ұңғыманың салыстырмалы
Қолданылған әдебиеттер
1. Аманқұлов А.С. Пайдалану құбырлар тізбегін есептеу әдісі Алматы
2. Булатов А.И., Аветисов А.Г. Справочник инженера по бурению
3. Караулов Ж. К. Расчет бурильной колонны Алма-Ата;
4. Аманқұлов Ә.С. Ұңғыларды аяқтау. Курстық және дипломдық жобаларды
5. Справочник инженера по бурению – Под редак. Булатова
6. Справочник по (бурению) креплению нефтяных и газовых скважин.
7. Элияшевский И.В. Старонский М.Н. Типовые задачи и расчеты
8. Панов Г.Е. и др. Охрана окружающих среды на




Ұқсас жұмыстар

---

Құмкөл кен орнындағы жобаланған және жақсы бұрғыланған ұңғыманың сипаттамаларын зерттеу

---

Оңтүстік ақшабұлақ аймағындағы барлау ұңғысын орналастыру

---

Жетібай кен орны жайлы

---

Жаңажол кенішінде тереңдігі 3900 м пайдалану ұңғымасын бұрғылау

---

Жаңажол кен орынындағы ұңғыны жобалау

---

Газ орналасқан қабаттың аумағы 36516 мың шаршы метр, мұнайдың аумағы 71475 шаршы метр

---

Теңіз ұңғылараның конструкциясы

---

Жаңғыз - Тақырсай

---

Қабат қысымның градиенті

---

Оңтүстік Матин мұнайы

---