Төленетін шоттар шот кредиті
Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым Министрлігі
Қызылорда Гуманитарлық Университеті
Курстық жұмыс
Тақырыбы: Материалдық емес активтердің есебі
Орындаған: Ағыбаев Ертай
Қабылдаған: Бекжанова Т.К.
Қызылорда, 2007 жыл
Мазмұны
Кіріспе
Материалдық емес активтердің қолда бары мен қозғалысының есебі
Материалдық емес активтердің келіп түсуі
Материалдық емес активтердің шығарылуы
Материалдық емес активтердің есебі
Материалдық емес активтерді және оларды тану критерийлері
Материалдық емес активтерді жіктеу
Материалдық емес активтердің амортизациясының, материалдық емес активтерді түгендеудің
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Жалпы материалдық емес активтер деп – белгілі бір
Материалдық емес активтердің қатарына шаруашылық субъектісінің сатып алған
Материалдық емес активтер шаруашылық субъектілерінің балансында бастапқы құны
Құрылтайшылар мен үлес қосушылардың шаруашылық субъектісі жарғылық қорына
Заңды тұлғалар мен жеке адамдардан тегін (қайтарымсыз), сый
Басқа шаруашылық субъектілерінен, заңды тұлғалардан, сондай-ақ жеке адамдардан
Бұл материалдық емес активтердің баланстық бағасын анықтаудың жалпы
«Ноу-Хау»- деп шаруашылық қызметі, яғни пайдаланылуы барысында
101- шотта материалдық емес активтердің «Лицензиялық келісімдер» -
2730- шотта материалдық емес активтердің «Программамен жабдықтау» -
Шаруашылық субъектілерінде материалдық емес активтердің «Патент» - деп
«Ұымдастыру шығындары» - деп аталатын материалдық емес активтердің
Шаруашылық жүргізуші субъектілердің бухгалтерлік есеп шоттары бас жоспарының
Мысалы: барлық активтерінің баланстық құны 8 (сегіз) миллион
Материалдық емес активтердің қолда бары мен қозғалысының есебі
Материалдық емес активтердің келіп түсуі
Материалдық емес активтерді бағалау:
1) басқа кәсіпорындар мен адамдардан ақыға сатып алынған
2) кәсіпорынға өтеусіз келіп түскен материалдық емес активтер
3) жарғылық капиталға салым ретінде құрылтайшыдан келіп түскен
Материалдық емес активтердің қолда бары мен қозғалысының есебі
2730- лицензиялық келісімдер;
2730- бағдарламалық қамтамасыз ету;
2730- патенттер;
2730-ұйымдастыру шығындары;
2730-гудвилл;
2730-басқалар.
Материалдық емес активтердің келіп түсуі мен шығуы бір
Актіде мыналар көрсетіледі:
Материалдық емес активтердің дәл атауы.
Кәсіпорынға өткізілген (келіп түскен) күні.
Объектінің сипаттамасы.
Бастапқы құны.
Амортизация нормасы.
Материалдық емес активтер басқа кәсіпорынға табыс етілгенде (сатылғанда,
а) материалдық емес активтердің атауы;
б) ай басындағы және соңындағы қалдықтар;
в) ай ішіндегі қозғалысы.
Есеп компьютерленген жағдайда осындай принциппен машинограмма жасалады.
Материалдық емес активтердің келіп түсуі
Басқа заңды және жеке тұлғалардан сатып алу:
а) сатып алынған материалдық емес активтердің келісім құнына
б) ҚҚС сомасына Д-т 8041 К-т 3310-400,0
в) ҚҚС-ты есепке алу Д-т 3130 К-т 1420-400,0
г) ұсынылған шотты төлеу Д-т 3310 К-т 1060,1050,
2. Материалдық емес активті кәсіпорынның өзі жасауы (бағдарламалық
а) жұмсалған материалдардың құнына Д-т 8012 К-т 1310
б) әзірлеушілердің жалақысы Д-т 8012 К-т 3350-100,0
в) жалақыдан аударым сомасына Д-т 8013 К-т 3420,
г) материалдық емес активтерді жасау жөніндегі шығындар
Д-т 8010 К-т 8011, 8012, 8013 – 182,0
д) жасалған материалдық емес активтің нақты құнына (оны
Материалдық емес активтерді жасауға байланысты шығындарды оның түрі
3. Материалдық емес активтердің жарғылық капиталға салым ретінде
а) мәлімделген жарғылық капиталдың сомасына Д-т 5020 К-т
б) келіп түскен материалдық емес активтердің сомасына Д-т
Шаруашылық серіктестіктері туралы ҚР Президентінің Жарлығына сәйкес –
4. Материалдық емес активтердің өтеусіз тегін түсуі Д-т
Жыл соңында Д-т 726, 727 К-т 571
Материалдық емес активтер мыналардың нәтижесінде алынады:
сатып алулар
Мысалы. Бағдарламалық қамтамасыз ету алынды:
а) нақты өзіндік құнға:
2730 «Бағдарламамен қамтамасыз ету» шот дебеті
671 «Төленетін шоттар» шот кредиті
ә) ҚҚС сомасына:
2810 «Өтелетін ҚҚС» шот дебеті;
3310 «Төленетін шоттар» шот кредиті (15%)
б) объектіні дайын жағдайға дейін жеткізу бойынша шыққан
2730 «Бағдарламамен қамтамасыз ету» шот дебеті;
3350 «Қызметкерлердің қызметін өтеу бойынша есеп айырысулар», 3150
жарғы капиталына салымдар – материалдық емес активтер тараптардың
Жарияланған капитал сомасына:
5020 «Төленбеген капитал» шот дебеті
5010 «Жай акциялар» шот кредиті, 5010 «Артықшылықты акциялар»,
2. Жарғыда көрсетілген, салынған материалдық емес активтердің келісімшарттық
2730 «Материалдық емес активтер» шот дебеті
5020 «Төленбеген капитал» шот кредиті
Кәсіпорындардың бірігуі нәтижесінде ие болу – материалдық емес
Мысалы. 8 000 000 теңгеге ұйым сатып алынды,
Активтің нақты құны сомасы:
4240 «Басқадай кредиторлық берешек» шот дебеті
1040 «Ағымдық шоттағы ақша» шот кредиті
2. Гудвилл сомасына:
2730 «Гудвилл» шот дебеті
1040 «Ағымдық шоттағы ақша» шот кредиті
3. Қосылған кезде:
Барлық активтердің дебеті
3210 «Басқадай кредиторлық берешек» шот кредиті
Сатып алынған таза активтердің әділ құны фирманың сатылым
мемлекеттік жәрдем ақша (субсидиялар) есебінен шығындардың нақты сомасына
2730 «Бағдарламамен қамтамасыз ету» шот дебеті
6120 «Билікті атқарушы органдарының жәрдем ақшалары (субсидиялары)» шот
Есепті жыл соңында кірістер жиынтық табысты арттыру үшін
4010 «Жиынтық табыс» шот кредиті;
айырбас – ұқсас емес активке айырбастау нәтижесінде алынған
Тауарлық белгі алынды:
а) келісімшарттық құнға:
2730 «Басқадай материалдық емес активтер» шот дебеті
3310 «Төленуге тиіс шоттар» шот кредиті
ә) ҚҚС сомасына:
1420 «Өтелетін ҚҚС» шот дебеті
3310 «Төленуге тиіс шоттар» шот кредиті
Айырбасқа берілген бағдарламамен қамтамасыз етудің нақты өзіндік құны
7410 «Материалдық емес активтердің істен шығуы бойынша шығындар»
2730 «Бағдарламамен қамтамасыз ету» шот кредиті
Сатып алушыға шот ұсынылады:
а) берілген бағдарламамен қамтамасыз етудің келісімшарттық құнына:
2110 «Алуға арналған шоттар» шот дебеті
6210 «Материалдық емес активтердің істен шығуынан түскен кіріс»
шот кредиті
ә) Келісімшарттық құнының 15% ҚҚС сомасына:
2110 «Алуға арналған шоттар» шот дебеті
3130 «ҚҚС» шот кредиті
Айырма сомасы аударылды:
3310 «Төленуге тиіс шоттар» шот дебеті
1060 «Ағымдық шоттағы ақша» шот кредиті
Өзара талаптарды қоса есептеу жүргізілді:
3310 «Төленуге тиіс шоттар» шот дебеті
2110 «Алуға арналған шоттар» шот кредиті
құру – субъектінің өзі жасаған материалдық емес активтердің
Материалдық емес активтерді құрған кезде барлық жұмыстар зерттеулер
Зерттеулер сатысы – жаңа ғылыми немесе техникалық білім
Зерттеу сатысындағы шығындар қалай көрсетілетінін қарастырайық: зерттеу жұмыстарына
7440 «Жалпы және әкімшілік шығындар» шот дебеті, 7110
3350 «Қызметкерлермен еңбекті өтеу бойынша есеп айырысулар», 3150
Әзірлеме сатысы – ғылыми – зерттеу ізденістерінің немесе
Субъект кейбір жағдайларда әзірлеме сатысында материалдық емес активтерді
Әзірлеме сатысындағы материалдық емес бапты құрған кезде шығындар
материалдық емес активті жасауға шығындар болды:
а) өндіріске материалдар босатылады.
8012, 8031 «Материалдар» дебеті
1310, 1315, 1317 «Материалдар» кредиті
ә) Қызметкерлерге еңбекақы есептелді
8012, 8032 «Өндірістік жұмысшылардың еңбегін өтеу» дебеті
4220 «Еңбекті өтеу бойынша қызметкерлермен есеп айырысулар» кредиті
б) еңбекті өтеу жөніндегі аударымдар сомасына
8013, 8033 «Еңбекті өтеу төлемінен ақша аударулар» дебеті
4410 «Әлеуметтік салық» кредиті
Орындалған жұмысты өзіндік құны есептеліп шығарылады:
8010 «Негізгі өндіріс», 8030 «Қосалқы өндіріс» шоттарының дебеті
8011 (8031) 8012 (8032) 8013 (8031)
- материалдық емес бапты мойындап, тану сәтіне дейін
2421 «Бітпеген құрылыс» шот дебеті
8010 «Негізгі өндіріс», 8030 «Қосалқы өндіріс» шоттарының кредиті
- материалдық емес активтерді мойындалатын белгі өлшемдер мен
2730 «Басқадай материалдық емес активтер» шот дебеті
2440 «Бітпеген құрылыс» шот кредиті
1.2. Материалдық емес активтердің шығарылуы
1. Басқа кәсіпорындардың жарғылық капиталына салым:
а) материалдық емес активтердің баланстық құнына Д-т 7410
б) бұрын есептелген тозудың сомасына Д-т 2740 К-т
в) келісім құнына Д-т 2310 К-т 6210-220,0
г) ҚҚС сомасына (айырмашылықтан) Д-т 7210 К-т 4220-10,0
д) жыл соңында барлығы жиынтық кірістің кемуіне Д-т
Жиынтық кірістің артуына Д-т 7410, 7210 К-т
2. Моральдық тозуына және кәсіпорынға пайда әкелу қабілетін
а) материалдық емес активтердің баланстық құнына Д-т 7410
б) бұрын есептелген тозудың сомасына Д-т 2740 К-т
в) жыл соңында Д-т 3010 К-т 7410 –
3. Сатуға байланысты материалдық емес активтерді есептен шығару:
а) материалдық емес активтердің баланстық құнына Д-т 7410
б) бұрын есептелген тозудың сомасына Д-т 2740, К-т
в) сатылған активтердің келісім құнына (ҚҚС - сыз)
г) ҚҚС сомасына Д-т 1210 К-т 3130 –
д) ҚҚС бюджетке төленген Д-т 633 К-т 1040-30,0
е) сатып алушы шотты төлегенде Д-т 1050, 1040,
ж) жыл соңында Д-т 4010 К-т 7410-90,0 зиян
Д-т – 6210 К-т 3010-150,0 кіріс – 60,0
4. Өтеусіз беру:
а) баланстық құнға Д-т- 7410 К-т 2730- 80,0
б) материалдық емес активтердің баланстық құнына Д-т 2740,
в) ҚҚС сомасына Д-т 7210 К-т 3130-160,0
г) жыл соңында Д-т 3010 К-т 7410, 7210-
Бөлім ІІ Материалдық емес активтердің есебі
Материалдық емес активтерді және оларды тану критерийлері
38 «Материалдық емес активтер» ҚЕХС (Қаржылық есеп берудің
а) анықтауға болады;
ә) субъект бақылайды;
б) қолданудан субъект болашақта экономикалық пайда алуды күтеді.
Материалдық емес бап материалдық емес актив болып саналады,
а) материалдық актив анықтамаларына сәйкес келсе;
ә) белгі - өлшемдерге сай келеді және мынадай
- субъектінің осы активке тікелей байланысты болашақта күтілетін
- актив құнын күмәнсіз сеніммен анықтауға болса;
- материалдық емес активтерді тану сәтінде олардың бастапқы
Материалдық емес активтердің бастапқы құны оларды сатып алу
Материалдық емес активтерді жіктеу
Ұйымның материалдық емес актив объектілерін қабылдау – тапсыруды
Материалды емес актив объектілерін қабылдауды ресімдегенде акт материалды
Ұйым пайдалануына түскен материалдық емес активтердің барлық түрлерінің
Бухгалтерияда әрбір объектіге карточка жүргізіледі. Форма кіріске алынуға
2.3. Материалдық емес активтердің амортизациясының, материалдық емес активтерді
Өндірістік – шаруашылық қызмет процесінде материалдық емес активтер
Есептелген тозудың мақсаты – пайдаланудың белгіленген мерзімі ішінде
Материалдық емес активтер бойынша амортизация бастапқы құнынан есептелген
Мысалы: Субъект ЭЕМ-ге бағдарламалық қамтамасыз ету сатып алды,
Ай сайынғы амортизация сомасы 120,0/60 = 2000 теңге
111-116 – шоттар бойынша талдамалы есеп МЕА түрлері
МЕА түгендеген кезде:
Кәсіпорынға меншік құқында тиесілі МЕА нақты қолда бары.
Оларды баланста көрсетудің дұрыстығы мен мерзімділігі.
МЕА тозуын есептеудің дұрыстығы.
Моральды ескірген активтердің бар-жоғын тексереді.
Бастапқы құжаттамада МЕА объектісінің егжей- тегжейлі сипаттамасы болып,
Гудвилл есебі
Кәсіпорын аукционда басқа кәсіпорынның активтерін (НҚ, материалдар, дайын
Сатып алушы кәсіпорын активтердің шынайы құнынан артық 4
Сатып алынған кәсіпорын өткізу нарқында монополияның қайсыбір нысанына
Кәсіпорынды сатып алғанда сатып алушы фирма ішкі немесе
Сатып алушы фирма өндірісті бұрынғы атымен жүргізбек, өйткені
Кәсіпорында білікті қызметкерлер бар.
Кәсіпорында пайда әкелгіш тауар белгілері, тауардың шығатын жері,
Кәсіпорын сатып алынатын материалдық ресурстарды өткізу нарқына жақын
I нұсқа
Сатып алынған кәсіпорын заңды тұлға мәртебесін, дербес немесе
1. Сатып алынған кәсіпорынның активтерінің құны шегінде төленген
2. Кәсіпорынды сатып алу құнының оның барлық активтерінің
3. 10 жыл ішінде, бірақ субъект қызметінің мерзімінен
4. Егер қандай да бір себептерге байланысты гудвиллдың
II нұсқа
Жұмыс істеп тұрған кезінде сатып алынған кәсіпорын заңды
Баланста көрсетілген құнға Д-т 3010 К-т 1040- 6
Кәсіпорынды сатып алу құнының олардың барлық активтерінің құнынан
Сатып алынған кәсіпорынның барлық активтері акт бойынша қабылданды
Сатып алынған кәсіпорынның барлық пассивтері акт бойынша қабылданды
10 жыл бойынша ай сайын есептелген амортизация Д-т
10 жылдан кейін гудвилдың есептен шығарылуы Д-т 2740
Бедвилл жағдайында сатып алынған кәсіпорын құны 10 000,0,7
а) Д-т 3010 К-т 1040- 7 000,0
б) Д-т 3010 К-т 6160- 3 000,0
в) жыл соңында Д-т 727 К-т 571
Тауарлы – материалдық қорлардың есебі
Материалдық қорлар, оларды есепке алудың міндеті мен жіктемесі
Өндіріс процесіне еңбек құралдарымен қатар еңбек заттары да
Өндірістік қорлар- бұл бір өндірістік цикл процесінде толықтай
Кәсіпорындағы тауарлы- материалдық қорлардың есебі №7 «Тауарлы- материалдық
Стандарт әрекетінің аясы.
Тауарлы – материалдық қорлардың өлшемдері.
Тауарлы- материалдық қорлардың өзіндік құны.
Тауарлы- материалдық қорларды бағалау.
Шығысты тану.
Есеп берудің ашылуы.
Тауарлы – материалдық қорлар – бұл:
1. Шикізат қорлары, материалдар, сатып алынатын жартылай фабрикаттар
2. Аяқталмаған өндіріс;
3. Субъектінің қызмет барысында сатуға арналған дайын өнім,
Тауарлы – материалдық қорларды есепке алудың негізгі міндеттері
1. Қорлардың уақтылы және толықтай кірістелуіне, олардың сақталу
2. Қорлардың қозғалысы жөніндегі барлық операцияларды уақтылы және
3. Көлік- әзірлеу шығындары (ауытқуы) мен әзірленген қорлардың
4. Көлік - әзірлеу шығындарын айналым шығындарына
5. Қойма қорларының жағдайына бақылау жасау;
6. Ішкі ресурстарды ұтқыр қолдану мақсатында субъектіге керек
7. Сақталатын жерлердегі қорлардың қалдықтары мен қозғалысы жайлы
Материалдық құндылықтарға әрекеттік бақылаудың қажетті шарты болып табылатындар:
жабдықталған қойма үй- жайларының болуы;
материалдарды қоймалардың секциялары бойынша, ал олардың ішінде жекелеген
материалдық құндылықтарды қабылдау мен босатуға жауапты адамдар тобын
тауарлы- материалдық құндылықтарды қабылдау мен босату құжаттарына қол
Материалдар есебін дұрыс және тиімді ұйымдастыруды қамтамасыз ету
материалдық тауардың бірегей номенклатурасын әзірлеу;
құжат айналымының айқын жүйесі және тауарлы – материалдық
бастапқы құжаттардың есептік нысандарын біркелкі қалыпқа келтіру;
тауарлы – материалдық қорларға тұрақты түрде түгендеу жүргізу;
бухгалтериядағы материалдардың есебі учаскесін компьютерлендіру.
Өндірістік қорлар функционалдық бағыты бойынша былайша бөлінеді:
1. Шикізаттар мен материалдар – бұлөнім әзірленетін еңбек
2. Сатып алынатын жартылай фабрикаттар мен жиынтықтаушы бұйымдар
3. Отын- бұл мұнай өнімдері (мұнай, бензин, керосин,
а) технологиялық (технологиялық мақсат үшін);
б) қозғалтқыш (жанар май);
в) шаруашылық (жылу үшін).
4. Ыдыс және ыдыс материалдары – бұл әр
а) қызмет мерзімі мен құнына байланысты НҚ немесе
б) өндірістік қорлардың құрамында ескерілетін инвентарлық емес ыдыстар;
Жеткізу талаптарына сай ыдыстар қайтарымды (әдетте көп рет
5. Қосалқы бөлшектер тозған тетіктер мен машиналық жабдықтарды
6. Өзге материалдар – бұл өндіріс қалдықтары (сынықтар,
7. Құрылыс материалдарын құрылысшы кәсіпорындар қолданады және құрылыс
Материалдық қорлардың барлық түрлерінің есебі 20 – «Материалдар»
Материалдық емес активтердің амортизациясы (мүліктің ұсталу, тозу дәрежесіне
Материалдық емес активтердің амортизациясын есептеу 6-«Негізгі құрал- жабдықтар
Амортизацияланатын құн- «бастапқы құн минус жойылу құны» болып
Жойылу құны нөлге тең есептеледі, егер:
1. Пайдалы қызмет ету мерзімі соңында оны сатып
2. Мыналарға байланысты материалдық емес активтердің бұл түрі
а) активтердің пайдалы қызмет ету мерзімі соңында мұндай
ә) мүмкіндік, ықтималдық жоқ болса.
Нарық белсенді деп саналады, егер:
нарықтағы тауарлар біртекті болса (компьютерлік бағдарламалар нарығы);
мәмілеге келуге ниетті – сатушылар мен сатып алушыларды
сатып алынатын және сатылатын тауарлар халыққа қолайлы, арзан
Материалдық емес амортизацияны есептегенде оларды қолдану орнына байланысты
8045 «Материалдық емес активтердің амортизациясы», 7110 «Тауарларды (жұмыстарды,
2740 «Материалдық емес активтердің тозуы» шоттарының кредиті.
Қорытынды
Қорыта келе материалдық емес активтерді құрған кезде барлық
Зерттеулер сатысы- жаңа ғылыми немесе техникалық білім үшін
Зерттеу сатысындағы шығындар қалай көрсетілетінін қарастырайық: зерттеу жұмыстарына
821 «Жалпы және әкімшілік шығындар» шот дебеті, 811
681 «Қызметкерлермен еңбекті өтеу бойынша есеп айырысулар», 635
Әзірлеме сатысы- ғылыми – зерттеу ізденістерінің
Субъект кейбір жағдайларда әзірлеме сатысында материалдық емес активтерді
Әзірлеме сатысындағы материалдық емес бапты құрған кезде шығындар
материалдық емес активті жасауға шығындар болды:
а) өндіріске материалдар босатылады.
901,921 «Материалдар» дебеті
201-206,208 «Материалдар» кредиті
ә) Қызметкерлерге еңбекақы есептелді
902,922 «Өндірістік жұмысшылардың еңбегін өтеу» дебеті
681 «Еңбекті өтеу бойынша қызметкерлермен есеп айырысулар» кредиті
б) еңбекті өтеу жөніндегі аударымдар сомасына
902,923 «Еңбекті өтеу төлемінен ақша аударулар» дебеті
635 «Әлеуметтік салық» кредиті
Орындалған жұмысты өзіндік құны есептеліп шығарылады:
900 «Негізгі өндіріс», 920 «Қосалқы өндіріс» шоттарының дебеті
901 (921) 902 (922) 903 (923) кредиті
- материалдық емес бапты мойындап, тану сәтіне дейін
126 «Бітпеген құрылыс» шот дебеті
900 «Негізгі өндіріс», 920 «Қосалқы өндіріс» шоттарының кредиті
- материалдық емес активтерді мойындалатын белгі өлшемдер мен
106 «Басқадай материалдық емес активтер» шот дебеті
126 «Бітпеген құрылыс» шот кредиті
Пайдаланылған әдебиеттер
1. «Бухгалтерлік есеп және қаржылық есеп беру туралы»
2. Қазақстан Республикасы Президентінің «Қазақстан Республикасындағы аудиторлық қызмет
3. «Салық және бюджетке төленетін басқа да
4. Қазақстан Республикасы Президентінің «Акционерлік қоғамдар туралы» 1998
5. Бухгалтерлік есеп стандарттары. Қазақстан Республикасының Ұлттық комиссиясы.
6. Халықаралық қаржылық есеп беру стандарттары. (Аудармашы
7. Халықаралық бухгалтерлік есеп және аудит стандарттары.
8. Бухгалтерлік есептің типтік шоттар жоспары. Қазақстан
9. Абленов Д.О. Основы аудита.- Алматы: Экономика,
10. Ажибаева З.Н. Аудит.- Алматы: Экономика, 2004.
11. Андреев В.Д. Практический аудит. – М.: Экономика,
12. Андросов А.М. Бухгалтерский учет. – М.: Финансы
13. Әбдіманапов Ә.Ә Бухгалтерлік есеп теориясы және принциптері.
14. Безруких П.С. Бухгалтерский учет. – М.,1996.
15. Блейк Д., Амат О. Европейский бухгалтерский учет:
16. Ван Хорн Дж. К. Основы управления финансами.
17. Дюсембаев К.Ш., Егембердиева С.К., Дюсембаева З.К. Аудит
18. Ержанов М.С., Ержанова А.М. Основы бухгалтерского учета
19. Кирьянова З.В. Теория бухгалтерского учета. – М.:
20. Кондраков Н.П. Бухгалтерский учет. – М., 1996.
20
Материалдық емес активтер есебі
Басқарушылық есеп дамуының осы заманғы деңгейі және келешегі, негізгі кезеңі
Қаржылық жал есебі
Ағымдағы және ұзақ мерзімді міндеттемелердің есебі
Жалгерлік есеп
Дебиторлармен және кредиторлармен операциялардың бухгалтерлік есебін ұйымдастыру
Күмәнді дебиторлық берешек
Қаржылық eceп
Материалдық емес активтердің амортизациясы
КӘСІПОРЫННЫҢ МІНДЕТТЕМЕЛЕРІНІҢ ЕСЕБІ