Жерлерді бағалау
Мазмұны
Кіріспе……………………………………………………...….…………....... 6
1 Жер кадастры және жерге төлем түрлері туры шолу.................................
1.1 Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік жер кадастрының мақсат, мазмұны және
8
1.2 Жерге төлем түрлері......................................... 23
1.3 Жер учаскелерін кадастрлық құнын анықтау.................... 31
2 Жобалау объектісіне сипаттама............................................ 39
2.1 Астана қаласының тарихы..................................................... 39
2.2 Табиғи жағдайлардың сипаттамасы...................................... 42
2.3 Әлеуметтік-экономикалық жағдайға сипаттама....................................... 46
2.4 Астана қаласы жер қорының сипаттамасы.......................... 48
3 Жер учаскесінің бағалық құнын анықтау.............................. 53
3.1 Жер учаскелерін кадастрлық бағалау (1-нұсқа)........................................ 53
3.2 Жер учаскелерін нарықтық бағада белгілеу (2-нұсқа)............................. 56
Қорытынды……………………………..............……………………………........ 61
Қолданылған әдебиеттер тізімі.................……………………….................... 63
Кіріспе
Жер ресурстары – бұл кез келген елдің ұлттық байлығы,
Осы орайда, айтарымыз ауыл шаруашылығы жеріне жеке меншік енгізу
Жерге жеке меншікті енгізу ең маңызды мәселелердің біріне айналды.
Міне, осыған сәйкес, Қазақстан Республикасы Президентінің Заң Күші бар
Міне, тек осы сәттен бастап республиканың жер заңдылықтарын нарық
Алайда, жер қатынастарын реттеу мен жерге меншік түрін енгізудің
Жер қатынастарын дамытудың жаңа кезеңі ауыл шаруашылығы мақсатындағы
Бұл ретте жеке меншік құқығындағы секілді, жер пайдалану құқығында
Заңда аграрлық сектордың әлеуметтік факторлары ескеріледі, яғни жер учаскелерін
толық кадастрлық құны үшін;
жеңілдетілген баға бойынша;
төлеу мерзімін ұзарту.
Жер құнының әділ бағасы, экономиканың дұрыс жұмыс істеуі мен
Көптеген елдерде жердің құны мемлекет пен жер иелерінің және
Жер құқығы қатынасының өзгеруі, жылжымайтын мүлік объектісі ретіндегі
Жер учаскілерінің кадастрлық құнының республика қалалары үшін маңызы зор.
Қазақстан Республикасының жер туралы заңнамасына сәйкес, жер учаскесінің
Жер учаскесіне төленетін негізгі мөлшерлеме – жер учаскесінің кадастрлық
Көкшетау қаласы бойынша бағалардың динамикасын талдау барысында, жылжымайтын мүлік
Дипломдық жұмыс «Астана қаласы Есіл ауданы жерлерінің кадастрлық құнын
Бірінші бөлім: жер учаскелерінің бағалық құнын анықтау бойынша теоретикалық
Екінші бөлім: бағалау объектісінің сипаттамасын қамтиды.
Үшінші бөлім: бағалау объектісінің, бағалық құнын анықтау ұсыныстарын көрсетеді
Жер кадастры және жерге төлем түрлері туралы шолу
Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік жер кадастрының мақсат, мазмұны және қағидалары
Қазақстан Респуликасының 2003 жылғы Жер кодексінің 152
Қазақстан Республикасында мемлекеттік жер кадастры мемлекеттік органдарды,
Қазақстан Республикасы Конституциясына сәйкес жер мемлекет меншігінде. Бірақ
Қазақстанда жер мемлекеттің меншігінде болғандықтан, оған барлық жер қорының
Жер қорын ұтымды және тиімді пайдалану – халық шаруашылығының
Жер кадастрын жүргізудің ең маңызды шарты координаттардың, биік-тіктердің, картографиялық
Кадастр мәліметтері топографиялық-геодезиялық, аэроғарыштық, карто-рафиялық, жерді үйлестіру, инвентаризациялық топырақтық,
Кадастр мәліметтерін, бірінші кезекте жерді тіркеу мәліметтерін мемле-кет тек
Жерді мемлекеттік және қоғамдық қажеттіліктер үшін бөліп берудің ең
Мемлекет жерді кәсіпорындарға, мекемелерге, ұйымдарға, азаматтарға пайдалануға, иеленуге беретіндіктен,
Өндіріс дамыған сайын оның төңірегіне табиғи қордың шоғырлану үлесі
Жекелеп салық салу мәселесі де жеке табиғи-экономикалық аймақтар бойынша
Материалдық игілікті құруда жердің маңызы өте зор. Ол
Сондықтан қоғамның белгілі бір даму сатысында алдымен жерді есепке
«Кадастр» сөзі (латын. «capitastrum») «салық салынатын заттар тізімі» деген
Қоғам өмірінде жер еңбектің жалпы заты және шарты болып
Жер кеңістікте көлем бойынша шектелген және ештенемен ауыстырыла алмайды.
Жерді құрал ретінде пайдалану оның кеңістік орнымен және ол
Жер өндірістің мәңгі, ауыстырылмайтын құралы болып табылады. Ауыл шаруашылығында
Жердің айрықша ерекшелігі – ауыл шаруашылық өндірісінде оны пайда-лану
Жердің осындай ерекшеліктері жер кадастрының мазмұнын, оны жүргізу әдістерін
Жерді есепке алу;
Жерлерді баяндау;
Жерлерді бағалау.
Жерлерді есепке алуда алқаптардың кеңістік жайы, олардың көлемдері, құрамы
Жерлерді баяндауда олардың жаратылыс-тарихи және экономикалық қасиеттері анықталып жазылады.
Жерлерді бағалауда жердің өндіріс құралы ретінде құндылығы және пайдалылығы
Кадастрдың осы аталған әр әрекеті өзінше бірқарат техникалық тәсіл-дерден
Жерді есепке алу қажеттілігі оны адам тамқтану үшін пайдалана
Өндіріс құралдарының және өмірлік құралдарды табу тәсілдерінің әрі қарай
Құлдық мемлекет шаруаларға көп салық салып, әр түрлі міндетемелерді
Жер кадастры салық салудың ең бір маңызды құралы болған.
Қоғамның даму кезеңдері басында негізінен жер көлемдері туралы мәліметтер
Мысалы, Қытайда біздің дәуірімізге дейін 3 мыңыншы жылдары топырақтарды
Жер кадастры арнайы шара ретінде феодалдық өндіріс тәсілі жағдайын-да
Дамып келе жатқан капиталистік мемлекеттер өсіп кеткен мемлекеттік аппатаратын,
Жер кадастрының қазіргі түсініктегі негізгі түрлері капиталистік қоғамда қалыптасқан.
Капиталистік мемлекеттерде жер кадастрымен қатар жерді заңды тіркеу жүргізіледі.
Жер кадастры бойынша материалдар жер-құқықтық мәселелерді шешуде кеңінен қолданылады.
Жерді арнайы есепке алып, бағалау шарасы ретінде қоғам дамуының
Кеңес кезеңінде Қазақстанда қолданған жер кадастрының жүйесі КСРО-ның барлық
Жер реформасы жүру барысында жер қатынастары өзгеріп, жетілуде, жаңа
Мұндай түбегейлі жер кадастрының өзгерістері, әрине, Қазақстан Республикасында мемлекеттік
Жер кодексінде және одан кейіңгі заңдарда жерлерді тиімді пайдалануды,
Жерді үйлестіру келесі жұмыстарды жүргізуді қамтамасыз етеді:
жерді үйлестірудің республикалық, облыстық схемаларын және жер ресурстарын пайдаланудың,
жер пайдаланудың және жер иеленудің жаңа құрылымдарын құру мен
елді мекендердің жер шаруашылық құрылысының, жеке пайдала-нушылардың, бүлінген жерлерді
жерлерді есепке алу, пайданалмай жатқан жерлерді анықтау, топографиялық-геодезиялық, картографиялық,
кадастрлық және жер қорларын пайдалану, олардың жағдайлары жөніндегі басқа
жер бағалау жұмыстарын жүргізу.
Жер кадастры жерді үйлестірумен өте тығыз
Жерді үйлестіру мәселелерін шешу – республикамыздағы барлық
Мемлекеттік жер кадастрын жүргізу, жерді үйлестіру, жерлерді пайдалану мен
Жерлерді тиімді пайдалану мен қорғау барысын мемлекеттік бақылау мақсатымен
Мемлекттік бақылаудың міндеттері жер заңдарының тиісінше атқары-уына, мемлекеттік органдардың,
Қазақстан Республикасы Жер кодексінің 152 - бабы бойынша мемлекттік
Қазақстан Республикасында жер кадастрын жүргізуді ұйымдастыруды орталық уәкілетті орган
Қазақстан Республикасының мемлекеттік жер кадастры (республиканың, облыстардың (республикалық маңызы
Қазақстан Республикасының мемлекеттік жер кадастрын мамандан-дырылған республикалық мемлекеттік кәсіпорындар
Мемлекеттiк жер кадастрының мәлiметтерi мемлекеттiк ақпараттық pecуpc болып табылады.
Мемлекеттік жер кадастрының мәліметтерін қалыптастыру топо-графиялық-геодезиялық, аэроғарыштық, картографиялық, жерге
Мемлекеттiк жер кадастрының деректерi жердi пайдалану мен қорғауды жоспарлау
Мемлекеттiк жер кадастрының деректерiн есепке алу мен оларды сақтау
Жерге меншiк нысанына, жер учаскелерiнiң нысаналы мақсатына және оларды
ҚР-ның жаңа Жер кодексінің 153 – бабына сәйкес
1) жер учаскесінің кадастрлық ісін қалыптастыруды;
2) жердің саны мен сапасын есепке алуды;
3) мемлекеттік тіркеу мақсаттары үшін жер учаскелерінің меншік
мен жер пайдаланушыларды, сондай-ақ жер құқығы қатынастарының
басқа да субъектілерін есепке алуды;
4) жерді мемлекеттік кадастрлық бағалау мен топырақты бағалауды;
5) жер учаскелері мен олардың субъектілері туралы деректер
сондай-ақ басқа да жер-кадастрлық ақпаратты қағаз бетінде және
электрондық түрде жинақтауды, өңдеу мен жүргізуді;
6) мемлекеттік жер кадастрының автоматтандырылған ақпараттық
жүйесін жүргізуді;
7) жер-кадастр карталарын, оның ішінде цифрлық карталарды дайындау
мен жүргізуді;
8) жер-кадастр кітабы мен бірыңғай мемлекеттік жер тізілімін
9) жер учаскесіне сәйкестендіру құжаттарды дайындауды;
10) жер учаскелеріне кадастрлық нөмірлер беруді;
11) жер учаскелерінің паспорттарын дайындауды қамтиды.
Жер кадастрының түріне, түр тармағына және формасына қарамастан
Жер кадастрының негізгі принциптері мынадай:
Жер кадастры жүйесінің біріңғайлылығы;
Жер кадастры мәліметтерінің сенімділігі;
Жер кадастры мағлұматтарының толықтылығы;
Жер кадастрының үздіксіздігі;
Жер кадастрының құжаттылығы;
Кадастр мәліметтерінің көрнекілігі, анықтылығы, қол же-терлігі;
Жер кадастрының үнемділігі;
Жер кадастрын орталық мемлекеттік басқару.
Жер кадастры жүйесінің біріңғайлылығы. Ол біріңғай жүйе бойынша біріңғай
Жер кадастры мәліметтерінің сенімділігі. Бұл олардың объективтілі-гіне тығыз қатысты,
Жер кадастры мағлұматтарының толықтылығы. Жерлердің табиғи, шаруашылық, құқықтық жай-күйлері
Жер кадастрының үздіксіздігі. Мұнда жер қорының барлық өзгерістері кадастр
Жер кадастрының құжаттылығы деп жерлердің табиғи, шаруашылық, құқықтық
Кадастр мәліметтерінің көрнекілігі, анықтылығы, қол жетерлігі. Материалдарды кадастрлық құжаттарда
Жер кадастрының үнемділігі. Қазіргі өлшеу, зерттеу әдістерін, сондай-ақ компьютерлік
Жер кадастрын орталық мемлекеттік басқару кадастр жұмыстарын бірдей әдістеме
Қазіргі қабылданған есепке алу тәртібінің айырмашылығы – есепке алудың
Кадастрда әр жер учаскесі үшін физикалық сипаттамалар келтіріледі. Олар
«Жер кодексіне» сәйкес Қазақстанда мемлекеттік жер кадастры келесі құрамдық
Есепке алуда жер мөлшері, кеңістік орналасуы, сапалық жай-күйі, пайдалану
Есепке алуда табиғи қор және өндіріс құралы ретінде жердің
Тұтас жүйе ретінде жер кадастрының байланысы және жүзеге асыру
Негізгі кадастрдың мақсаты – кадастр жүргізілетін жер учаскесі, аудан,
Сонымен, негізгі кадастр жүргізу нәтижесінде жер қорының мөлшерлері, олардың
Жерлерді күнделікті есепке алу міндетіне, үлестіру, жерлердің сапалық жай-күйі
Жерді өз еркімен басып алу, беру, құнды алқаптарды құнсыз
Жер кадастры құжаты текстік және жоспарлы-картографиялық болып бөлінеді. Текстік
Кадастр құжаттары негізгі және қосымша болып бөлінеді. Негізгі құжат
Жер учаскесінің жер-кадастрлық ісі.
Ауданның (қаланың) мемлекеттік жер-кадастрлық кітабы.
Жер-кадастрлық карта.
Тиісті жазуладың заңды негізі ретінде құжаттар жерлердің барлық санаттары
Жер кадастрында тағы арнайы есептік құжат жүргізіледі. Ол текстік
Жер учаскелерін тіркеу – заңдық және нормативтік құжаттар, жер
Жерлерді есепке алу – тіреку мәліметтері, есепке алу және
Жерлерді бағалау – жерлерді аймақтау, топырақтарды бонитет-теу, жерлерді бағалау
Жер кадастрының автоматтандырылған жүйесі – компьютерлік техникамен қамтамасыз ету,
Халық шаруашылығының барлық саларына нарықтық қатынастардың енгізілуіне байланысты бір
Қазіргі жер кадастрына оның міндеттерінің күрделілігі мен объектісінің ерекшеліктеріне
Жер кадастрының құқықтық байламының негізін жер учаскелеріне құқықты куәландыратын
Жер кадастрының қаржылық байламы жер үшін төлемді ипотекалық кредиттеу,
Жер кадастрының көп қызметтік байламы жер учаскесін сипаттаушы мәліметтер
Мемлекет жер пайдаланушылардан топырақтардың құнарлылығын арт-тыруға бағытталған, сонымен қатар
Жер кадастрының шаруашылық әрекетті талдауда, ауыл шаруашылық кәсіпорындарының жерлерін
Шаруашылықаралық жерді үйлестіру процесіінде пайдаланылатын
Сонымен, қазіргі уақытта жер кадастрының міндеттері кең және жауапты.
Қазақстан Республикасында қалыптасып жатқан мемлекеттік жер кадас-трының жаңа
Жерге төлем түрлері
Материалдық игіліктің қайнар көзі және салық салу объектісі ретінде
Қазақстан Республикасы егемендік алып, тәуелсіз мемлекет болғанына да, міне,
Қазақстан Республиасы Конституциясының 35 –бабында «Заңды түрде
Салықтар мемлекеттің саяси және экономикалық қызметтерін қаржылан-дырудың негізгі
Салық – белгілі бір объектілерден, белгілі бір мерзімде және
Салықты тек мемлекет қана белгілейді. Мемлекеттік органның ешбір
біріншіден, салықты уәкілдік берілген мемлекеттік орган ғана бекіте алады;
екіншіден, салықты белгілеу белгілі бір заң немесе нормативтік-құқықтық актілермен
үшіншіден, осы қабылданған құқықтық акт белгілі бір тәртіпке сәйкес
Қазақстан Республиасының Салық кодексінде салық міндеттемесіне бы-лайша түсініктеме
Мемлекет уақытша өтеулі пайдалануға (жалға) берген
Жер учаскелерін пайдалану төлемақысының есептеу
Меншікке салынатын салықтарға жер салығы да жатады. Жер салығының
Жер – белгілі бір өлшемдігі пайдалану мүмкіндігі орасан зор
Жер салығы 1992 жылы енгізілді.
Жер салығын енгізу мынадай мақсаттарды көздейді:
экономикалық әдістермен жерді ұтымды пайдалану;
тұлғаларды жерге орналастыру;
жердің құнарлығын арттыру;
жерді қорғау жөніндегі шараларды енгізу үшін төлемдер төлеу;
аумақтың әлеуметтік-мәдени даму үшін бюджет кірістерін қалыптастыру.
Жер салығы – жер ресурстарын басқару жөніндегі уәкілетті орган
Төлемақы – белгілі бір қызмет түрін пайдаланған кезде
Төлемақының түрлері:
Жер учаскелерін пайдаланғаны үшін төлемақы.
Жер бетіндегі көздерінің су ресурстарын пайдаланғаны үшін төлемақы.
Қоршаған ортаны ластағаны үшін төлемақы.
Жануарлар дүниесін пайдаланғаны үшін төлемақы.
Орманды пайдаланғаны үшін төлемақы.
Ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды пайдаланғаны үшін төлемақы.
Радиожиілік спектрін пайдаланғаны үшін төлемақы.
7.1.Қалааралық және халықаралық телефон байланысын бергені үшін (2005 жылы
8. Кеме жүретін су жолдарын пайдаланғаны үшін төлемақы.
9. Сыртқы (көрнекі) жарнама орналастырғаны үшін төлемақы.
Енді жер учаскелерін пайдаланғаны үшін төлемақының экономикалық мазмұнына тоқталып
Мемлекеттің жер учаскелерін өтемін төлеп (жалға) уақытша жер
Жер учаскелерін өтемін төлеп уаықытша жер пайдалануға беру тәртібі
Жер ресурстарын басқару жөніңдегі уәкілетті органның аумақтық бөлімшелері тоқсан
Жер учаскесін өтемін төлеп уақытша жер пайдалануға алған және
Төлемақы ставкалары Қазақстан Республикасының жер заңдарында сәйкес белгіленеді. Бұл
Төлемақысы сомасы – жер ресурстарын басқару жөніңдегі аумақтық уакілетті
Төлемақы мөлшелері – Салық кодексіне сәйкес осы жер учаскесі
Төлемақы төлеушілер төлемақының ағымдағы сомаларын ағымдағы жылдың мынадай мерзімінен
20 ақпанда; 20 мамырда; 20 тамызда; 20 қарашада.
Төлейдің белгіленген мерзімдерінен кейін өтемі төленетін уақытша жер пайдалануға
Мемлекет өтемін төлеп уақытша ақы төлеп жер пайдалануға жер
Өтемін төлеп уақытша жер пайдалану шартының мерзімі біткен немесе
Төлемақы сомасы жер учаскелерінің орналаскан жері бойынша бюджетке енгізіледі.
Артық төленген төлемақы сомасы осы төлемақы бойынша өсімпұлдар мен
Жер учаскелерін пайдалану төлемінің сомаларың есептеу мен төлеу үшін
Арнаулы салық режимі қоданалатын қызметте пайдаланылатын жер учаскелері бойынша
Төлеушілер ағымдағы төлемдер сомасының есеп-кисабын есепті салық қезеңінің 15
Салық кезені басталғаннан кейін өтемін төлеп уақытша жер пайдалану
Жер учаскелерін пайдалану төлемақысы бойынша деклорацияны төлемақы төлеушілер есепті
Бірінші салық кезеңінде ағымдағы төлемдер сомасының есебімен бірге жер
Одан кейінгі кезеңдерде шартың нотариат куәландырған көшірмесі төлем сомалары
Уақытша жер пайдалану құқығы
Жер учаскесі азаматтар мен заңды тұлғаларға уақытша ақылы жер
Егер ҚР Жер кодексімен және Қазақстан Республикасының заң актілерінде
Уақытша ақылы жер пайдалану құқығы қысқа мерзімді 5 жыла
Уақытша жер пайдалану құқығын табыстау мерзімдері жер учаскесіне берілетін
ҚР Жер кодексіндегі көзделген жадайларды қосапағанда сондай-ақ шартты бұзу
Уақытша ақысыз жер пайдалану құқыгы
Жер учаскелері Қазақстан Республикасының азаматтары мен заңды тұғлаларына уақытша
- шалғайдағы мал шаруашылығы (маусымдық жайылымдар) үшін
- тұрғын халықтың мал жаюы мен шөп шабуы үшін
- мемлекеттік жер пайдаланушыларға
- бақша өсіру үшін
-қызметтік жер телімі үшін
-ортақ пайдаланатын жолдарды салу, мемлекеттік меншіктегі және әлеуметтік-мәдени мақсаттағы
- тозған және бүлінген жерлерді қалпына келтіру кезеңінде
- Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен үйлерді (үй-жайларды) және
- ғибадат объектілері үшін
- ҚР Жер кодексінде және Қазақстан Республикасының заң актілерінде
Уақытша ақысыз жер пайдалану мерзімі жер учаскелерін қызметтік жер
Уақытша ақысыз жер пайдалану құқығындағы жер учаскелерін иеліктен шығаруға,
Уақытша ақылы жер пайдалану құқығы
Жер учаскесін уақытша ақылы пайдалану қысқа мерзімді және ұзақ
Мемлекеттен уақытша ақылы ұзақ мерзімді жер пайдалану құқығын сатып
Аталған жағдайларда жалдау құқықытарын кепілге беруді қоспағанда жер учаскесінің
Жалға берілетін жер учаскесін үйлердің құрылыстар мен ғимараттар меншік
Уақытша ақылы жер пайдалану құқығы шаруа фермер қожалығын және
Жерді (жалға алу) (ұзақ мерзімге, қысқа мерзімге) уақытша қайтарымды
Уақытша өтеулi жер пайдалану құқығы қысқа мерзiмдi (5 жылға
Жер теліміне құқықты табыстау Қазақстан Республикасы Жер кодексінің 32,
Жер телімдеріне жер пайдалану құқығының табысталуына мүдделi жеке және
- жер телімінің нысаналы мақсаты;
- жер телімінің болжамды мөлшерi;
- орналасқан жерi;
- сұралатын пайдалану құқығымен өзге де шарттар болуға тиіс.
Қосымша құжаттар пакеті:
- жеке тұлғаларға:
- жеке куәлігі;
- жеке тұлғалар үшін салық төлеушінің куәлігі ;
- азаматта жер телімдерінің бар немесе жоқ екендігі туралы
- азаматта жылжымайтын мүліктің бар немесе жоқ екендігі туралы
- Заңды тұлғаларға:
- заңды тұлғаны мемлекеттік тіркеу туралы куәлігі;
- салық төлеушінің куәлігі (көшірмесі);
- статистикалық карточка;
- жер қойнауын пайдалануға берілген лицензиясы немесе келісім-шарты;
- ШҚ ЕМК «Мемжерғылөнорталығы» мен берілген жер телімінің орналасқан
-бұқаралық ақпаратта жарияланған сұраныстағы жер телімінде көзделген қызмет туралы
- (жер теліміне құқықты объектілер құрылысы үшін берген жағдайларда)
Жер теліміне құқық беру туралы өтiнiш түскен кезiнен бастап
Аталған мерзімге Жер кодекстің 44-бабының 3-тармағына сәйкес әзірленетін жерге
Жер телімі орналасқан жердегі облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың,
Тапсырылған құжаттарды қарастырып, жер теліміне құқықты табыстау немесе құқық
Объектілер салу үшін жер телімі сұралған кезде жер телімін
Объект салу үшін, ал қажет болған жағдайларда оның күзет
Ең маңызды объектiлер бойынша жер телімін беру жөніндегі өз
Жер кодексінің 43-бабының 2-тармағына сәйкес, жер телімін таңдау актiлерi
Өтiнушi немесе оның сенiм бiлдiрген тұлғасы жер телімін бөлiп
Қазақстан Республикасы Жер кодекісінің 43-бабы 7-тармағына, 44-бабы 3-тармағына сәйкес
Жер теліміне құқық табыстау туралы облыстың (республикалық маңызы бар
Жер телімдерін беру жоғары тұрған атқарушы органның құзіретіне кіретін
Қазақстан Республикасы Жер кодекісінің 32-бабы 3-тармағына сәйкес облыстың (республикалық
Жер теліміне құқық табыстау туралы шешім қабылданғаннан кейін белгілі
Мамандырылған жер кадастырын жүргізуші кәсіпорыны жер теліміне сәйкестендіру құжатын
Облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) ауданның (облыстық маңызы
уақытша өтеулі жер пайдалану кезінде – уақытша өтеулі (узақ
Жер теліміне құқықтар ауысқан кезде сәйкестендіру құжаты сатып алушыға
Сәйкестендіру құжаттарын алғаннан кейін, мемлекеттік тіркеуді жүзеге асырады.
Жер учаскелерін кадастрлық құнын анықтау
Жер учаскелері жеке меншікке берілген кезде, мемлекет немесе мемлекеттік
Жалдау құқығын сату төлемақысы нақты жер учаскесінің кадастрлық (бағалау)
Нақты жер учаскесінің кадастрлық құнын жер ресурстарын басқару жөніндегі
Астана қаласының, республикалық маңызы бар қалалардың, облыс орталықтарының маңындағы
ҚР азаматтарына жеке меншікке өзіндік үй (қосалқы) шаруашылығын жүргізу,
Елді мекендердің шегінен тыс орналасқан, азаматтарға және мемлекеттік емес
Жер материалдық өндірістің негізі, нарық қатынастарының объектісі ретінде қаралады.
Жер нарығын дамытушы факторлар:
заңның жер нарығының талаптарына сәйкестігі;
жерлермен әрекеттер жүргізу түрлері, мәмілелерді рәсімдеу жөніндегі мәселелерді өңдеу;
базалық ставкалар бастапқы бағалардың негізгі икемділігі, нарықтық сұранысты ескеру;
нысаналы арналуына байланысты жер учаскелерінің инвестициялық тұрғыдағы мысалы, ауыл
Республикамызда жер нарығының нашар дамуына байланысты жер учаскелерін сатудың
жеке меншікке сатылатын немесе мемлекеттің пайдалануға берген жер үшін
заңға қайшы келмейтін азаматтық-құқықтық мәмілелерді жүзеге асырудағы жерді пайдалану
Жер үшін төлем ставкалары Қазақстан Республикасының 08.05.1996 ж. №576
Елді мекендерде жер учаскелерінің кадастрлық құнын анықтау.
Жер учаскелерінің құнын анықтау әдістемесі потенциалдық нарықтық құнына әсер
Қаланың барлық территориясы бойынша бағалаудың салыстырмалы нәтижелерін алу;
Жер учаскесінің құнына әсер ететін факторлардың ең көп мөлшерін
Қысқа уақытта бағалау жұмыстарын жүргізу;
Бағалау есептерінің айқындылығы;
Дамып отырған жер нарығына сәйкес болу;
Белгілі мезгіл сайын қаржы шығындарын аз жұмсау негізінде бағалау
Кадастрлық құн тек жер кадастрында тіркелген жер учаскесіне анықталу
Жерлерді кадастрлық бағалау әкімшіліктің мүддесі үшін жасалады, сондықтан ол
Жерді қалада бағалаған кезде екі әдістеме қолданылады:
Қалақұрылыс құндылықтары негізінде жерді бағалау
Жер учаскесін жылжымайтын объект ретінде бағалау.
Жер учаскелерін қалақұрылыс құндылықтарын ескеріп бағалағанда қаланың бас жоспары,
Жер учаскелерін жылжымайтын мүлік ретінде бағалаған кезде жердің бағасы
Қалақұрылыстық және кадастрлық бағалаудың ұқсастығы: екеуінде де қала жерлерінің
Кадастрлық бағалау ренттік мінезге ие. Игеру және қолдану ең
Қалақұрылыстық бағалаудың мақсаты басқа. Қалақұрылыстық бағалау болашақтағы табыс пен
Біздің еліміздің және дүниежүзілік тәжірибесі анализінің негізінде қала жерлерін
Бірінші әдіс жердің нарықтық бағасы оның көрсеткіштеріне тәуелділігі туралы,
Екінші әдіс статистикалық анализдің нарықтық ақпарат, модель және алгоритм
Үшінші әдіс территорияның қалақұрылыстық құндылығын бағалау негізінде алдын-ала
Басқа әдістер де бар. Адам даму индексін (АДИ) қолданып
Басқа авторлар Лоренц қисық түзуі көмегімен жер учаскелердің құнын
Қазіргі жағдайда жер нарығы дамыған жағдайда барлық әдістерді мақсат
Нарықтық экономикаға өткен кезде жылжымайтын мүлік нарықтық қатынастарының дербес
Қазақстанда жылжымайтын мүлік термині 1893 жылы пайда болды. Кейін
ҚР Президентінің Жарлығына сәйкес заң күшке ие «Жылжымайтын мүлік
Азаматтық Кодексіне сәйкес «Жылжымайтын заттарға (жылжымайтын мүлік) келесілер жатады:
Жерлерді кадастрлық бағалау жұмыстарын жүргізгенде жер учаскесі негізгі ұғым
Кесте 1
Жылжымайтын мүліктің құрамы
Жеке объектілер Күрделі объектілер
жер учаскелері
жер қойнауының мемлекеттік қоры
су пайдалану
жермен берік байланысқан барлық заттар:
орман;
көпжылдық көшеттер;
ғимараттар,құрылыстар.
мемлекеттік тіркеуге жататын, жылжымайтын мүлікке теңелген:
ауа және теңіз кемелері;
«өзен-теңіз» жүзу кемелері;
ғарыштық объектілер.
6. заңнамалық актілермен жылжымайтын мүлікке теңелген басқа мүлік. 1.
ғимарат;
құрылыстар;
жабдық;
шикізат;
өнім;
жер учаскесіне құқық;
қарыздар;
басқа құқықтар
2. кондоминиум:
жер учаскесі;
тұрғын үй;
тұрғын емес үй;
жалпы мүлік
Қазақстанда «Жер туралы» заңында, жер учаскесі – бұл мақсатты
Жер учаскесі жылжымайтын мүлік объектісі болғандықтан физикалық мінездемемен қатар
Жер учаскелерін мемлекеттік қажеттілікке сатып алу әлеуметтік мәнге ие
Мемлекеттік қажеттілікке жер учаскелерін сатып алу келесі нормативтік құжаттармен
ҚР Жер Кодексімен сәйкес сатып алынатын жер учаскесі үшін
жер учаскесінің нарықтық құны;
жер учаскесінде орналасқан жылжымайтын мүліктің нарықтық құны, жеміс ағаштарын
жер учаскесін алып қоюымен байланысты иеленушіге және жер пайдаланушыға
жіберілген пайда.
Мемлекеттік қажеттілікке жерді сатып алу: жолдарды салу, электр тасымал
Жер кодексі бойынша жер учаскесін мемлекеттік қажеттіліктер үшін алып
1.Жер учаскесін мемлекеттік қажеттіліктер үшін сатып алу немесе жеке
2. Жер учаскелерін мемлекет мұқтажы үшін мәжбүрлеп иеліктен шығару
1) халықаралық міндеттемелер;
2) қорғаныс қажетіне, ерекше қорғалатын табиғи аумақтарға, сауықтыру, рекреациялық
3) пайдалы қазба кен орындарының (кең таралғандарынан басқасы) табылуы
4) жол, электр тарату желілерін, байланыс желілерін, магистральды құбырлар,
5) құлау (қирау) қаупі бар авариялық және ескірген тұрғын
6) осы бапта белгіленген ерекше жағдайлардың тізбесіне жататын құрылыс
3. Қазақстан Республикасының заңдарында жер учаскелерін мемлекет мұқтажы үшін
4. Уақытша жер пайдалануға берілген жер учаскесін мемлекет мұқтажы
Мемлекеттік қажеттілікке жерді сатып алу үшін нормативтік-құқықтық құжаттарға келесі
Халықаралық дағды бойынша мүліктің иесіне өтемді өтеу үшін
«Жер учаскесін ең нәтижелі пайдалану» принципін методологиялық негіздеу «иеленушінің
Иесінің ең төменгі бағасы сатушының логикасына негізделеді де, бағалау
Сатып алушының ең жоғарғы бағасы күтілген шығынның және табыстың
Құрылыстың бас жоспарымен сәйкес келген инвестициялық жобалар, сатып алынатын
Мемлекеттік қажеттілікке жерді сатып алу әдістемесінің ерекшеліктері:
Бағалау уақыты Әкіматтың жер учаскесін сатып алу қаулысын бекіткен
Бағалаудың негізгі объектісі даму және қайта құруға сатып алынған
Қалақұрылыстық даму жобасының өзгеру жағдайында, сатып алу және өтем
Мемлекеттік қажеттіліктерге жерді сатып алу мақсатында бағалау процессі бұл
Жерді ең тиімді пайдаланғандағы жердің қалдық құнын анықтау.
Бар болған жылжымайтын мүліктіңнарықтық құнын анықтау.
Бар болған жылжымайтын мүліктің құқықтарының құнын анықтау.
Жерді бағалау – жер учаске құнының дәлелді ақшалай эквивалентінің
Қазақстан Республикасының бағалау Қызметі туралы заңы 30 қараша 2000
Қазақстан Республикасының бағалау қызметі туралы заңдар Қазақстан Республикасының Конституциясына
2 Жобадау объектісіне сипаттама
2.1 Астана қаласының тарихы
Республика орталығы – маңызды көлік магистральдарының қиылысындағы еліміздің географиялық
Ақмола облысы 1868 жылы 21 қазанда құрылған, 1869 жылы
Көптеген қалалар ежелгі керуен жолдары арқылы ірі өзендердің қиылысында
Бұл жер 1832 жылы Ақмола қаласы мәртебесіне ие
Биіктігі 376 м теңіз деңгейімен бірдей таушықтың үстіндегі «ақмола»
Жазықтықта пайда болған қаланың екі атауы болды. Бірінішісі Есіл
1832 жылдан бастап Ақмола қызу сауда орталығы ретінде белгілі
1860 жылдары құрылыстың алғашқы бас жоспары бекітілген болатын. Жер
«Орынбор облыстарын уақытша бас-губернаторлардың басқаруы» жөніндегі 1869 жылғы 21
19 ғасырдың 80-ші жылдарының екінші жарты жылдығында жаппай қоныс
1893 жылдары уезд бастығының бастауымен Есіл өзенінің жағалауында қала
Облыс аумағында көмір, мыс, алтын алынатын тау-зауыт өндірісінің дамуына
Көпке дейін Ақмола облысының бейне әлпеті жаңартылмаған күйінде сақталды
1961 жылы 20 наурыз күні Ақмолаға Целиноград атауы
1961 жылы Қала құрылысының жобасын жасайтын (НИИ), өндіріс құрылысының
Бір ғана 1962 жылдың ішінде қаланың тұрғын қоры 115
1963 жылдың 1 маусымы күні Целиноград қаласы тұрғындарының жиылысынан
Қаланың жетекші құрылыстарын Целиноград құрылысы (Целинстрой), Целиноград көлік құрылысы
Бір кездерде қалада ішетін және техникалық сулар жетіспейтін. Бұл
Қала күннен күнге өсіп, көркейе түсті. Ескі жеке үйлер
1996 жылғы қаңтар айында болған, солтүстік астананы салу туралы
Түркия, Франция ынтымақтастық елдерден шақырылған өкілдер концепцияның сапалы дайындалғанын,
Астананың көптеген қасиеттерінің ішінен мына негіздерді атап өтуге болады:
- Ол Қазақстанның географиялық орталығына және Қазақстан экономикасының қарқынды
- Астана ірі көлік магистральдарының қиылысында орналасқан.
- Жетекші сәулеткерлердің бағалауы бойынша, Ақмола бас кезінен-ақ
- Қала тіршілігінің негізгі жүйелерінің жағдайы көп
- Астана қаласында көлік инфраструктурасы жақсы дамыған.
- Қаланың қазіргі экологиялық жағдайы жақсы
1997 жылғы 20 қазанда Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығымен Ақмола
Астана Сарыарқаның солтүстік орталығында, Есіл өзенінің оң жақ биік
Астана қаласын коммуналдық және кәсіпорындық сумен жабдықтау үшін, Есіл
Қазіргі уақытта Астана қаланың тұрғындары 780 мын адам. Қаланың
Астана бүгінгі күні Қазақстанның әкімшілік, саяси және мәдени орталығы
2.2 Табиғи жағдайлардың сипаттамасы
Климаты. Оңтүстіктің ауасы қарама-қарсы, құрғақ, Қар өте көп түспейді,
Климат мынадай элементтермен сипатталады:
ауа температурасының сулануы, атмосфералық жауын-шашындар саны, желдің жылдамдығы және
Жер бедері. Астана қаласы кішірек төбешіктері бар жерде, төмен
Жер төбешікті-тізбекті жазықтықтан тұрады (батыс бөлігі). Есіл және Нұра
Топырақтың үстіңгі қабаты. Астана аумағы екі топырақты аймақ шегінде
Топырақ. саз балшықты, балшықты, құзды және жартылай құзды болады.
Өсімдіктер. Құрлық пен құрғақ климат, өсімдіктің өсуіне көп әсер
Жердің ерекше қасиеті – топырақтың құнарлылығы. Топырақтың құнарлығы көптеген
Топырақтың құнарлығының өзгеруіне адамдар әрекеті де әсер етеді. Ғылыми
Табиғи ресурстардың мемлекеттiк кадастрлары осы Кодексте және Қазақстан Республикасының
Өндiрiс пен тұтыну қалдықтарының мемлекеттiк кадастры (бұдан әрi -
Жер қоры халқымыздың ең басты ұлттық байлығы, сондықтан оның
Барлық табиғат байлықтары сияқты жерді экономикалық бағалау негізгі үш
Жер ұлттық байлық ретінде, аймақтардың, кәсіпорындардың, жеке жер иеленушілер
Жер қорын тиімді пайдалануға экономикалық ынталандыру үшін оның бағасы
Жер бөлімшелерінің сапалық қасиеттері - өнімділігі, орналасу тиімділігі әр
Әрбір азаматтың және Қазақстан Республикасының аумағында тұратын азаматтығы
Азаматтардың белгіленген тәртіппен табиғи ресурстарды пайдалануға, олардың қорғау және
Әрбір азамат қоршаған ортаны қорғауға және табиғи ресурстарға ұқыпты
Сонымен қорытындылай келе, мынаны айтуымызға болады: әлемде табиғат байлығы
Бүкіл адамзат қоғамының даму тарихы – табиғат пен адамзаттың
Қоғамның өндірістік дамуына байланысты адамның табиғи ортаға әсері, табиғат
Халық санының өсуіне байланысты, халық тұтынатын өнімдерді арттыруға, оған
Бұл факторлар бір – бірімен диалектикалық байланыста және қарама
2.3 Әлеуметтік-экономикалық жағдайға сипаттама
Астана қаласы – темір жол торабы, Қазақстанның ірі мәдени
2008 жылдың қаңтар айынан желтоқсан айына дейін 32822,6
ТЭЦ-1 және ТЭЦ-2 - қаладағы жылу, энергия және электр
2008 жылға арналған негізгі капиталға бөлінген инвестицияның көлемі 134185,6
Шетел және одақтық инвестицияны тарту арқылы, Есіл өзенінің сол
Оның ішінде «Астана – жаңа қала» арнайы экономикалық аймақтың
Жеке кәсіпорындар мен ұйымдарға және халыққа арналған, жалпы алаңы
1 шаршы метр тұрғын үйдің нақты құны 63,9 мың
Қала көлігімен 26564,6 мың тонна жүк тасылды. Қала көлігімен
Теміржол станциясы Көкшетау - Қарағанды және Тобол - Есіл
Орта бағамен алғанда күн көріс минимумы кісі басына 5246
Астананың сыртқы айналымы 978,3 млн АҚШ долларын құрады және
Астана мәртебесін алғаннан кейін Астана қаласында көптеген өзгерістер болды.
Қайта жаңартылғаннан кейін Парламент, Үкімет үйі, Конгресс-Холл, Қазақ және
Шағын бизнес инфрақұрылымы қалыптасты, қолданыстағы шағын бизнес кәсіпорындарының саны
Астана қаласы - шағын кәсіпкерліктің жоғарғы деңгейде дамитын аймақтарының
Қаланың ірі және орташа кәсіпорындарында және шағын мемлекеттік, сақтандыру
2000 жылдан 2008 жылға дейін Астана қаласындағы халықтың саны
2.4 Астана қаласы жер қорының сипаттамасы
Астана - Қазақстан Республикасының астанасы. Халық саны (2013
Бұрынғы атаулары – Акмолинск 1830-1961 жылдар аралығында, Целиноград 1961-1992
1997 жылдың 10 желтоқсанынан Қазақстан Республикасының астанасы болып табылады.
Қала Есіл жағалауының жазық даласында орналасқан.
Астана қаласының жер қоры 72,2 мың/га құрайды. Соның ішінде:
Кесте 2
Астана қаласы бойынша жер қорын санаттарға бөлу
Рет
№ Санаттар атауы Жалпы ауданы, мың/га Пайыздық мөлшері,%
1 Ауылшаруашылық мақсатына арналған жерлер 21,6 29,9
2 Елді мекен жерлері 34,3 47,2
3 Орман қоры жерлері 16,5 22,9
Барлығы 72,2 100
Сурет 1 Жер қорлары бойынша диаграмма
Астана қаласының ауылшаруашылық мақсатына арналған жерлеріне 19,1 мың/га жер
Кесте 3
Астана қаласының ауылшаруашылық мақсатына арналған жерлер
Рет
№ Алап атауы Жалпы ауданы,
мың/га Пайыздық мөлшері,%
1 Егістік 4,4 23,1
2 Шабындық 1,2 6,3
3 Жайылым 12,4 64,9
4 Тыңайма 0,5 2,6
5 Көп жылдық көшеттер 0,6 3,1
Барлығы : 19,1 100
Сурет 2 Ауылшаруашылық алаптары бойынша диаграмма
Экономикасы. Астана-Қазақстанның ірі экономикалық орталығы. Шаруашылықтын дамуына үлкен әсер
Астана маңында «Максимовка» атты таскөмір кеңі, құрылыс материалдарының өндірісі
Көлікпен қамтылуы. Петропавл – Қарағанды - Балқаш, Астана –Қарталы
Қалаішілік көлік - тралллейбус 1 маршрут-№4, 40 бірлік; автобус
Мәдениеті.Астанада төрт жоғарғы оқу орындары,Ақмола областық филармониясы,мұражайлар,театрлар (К.Байсеиітова атындағы
Мәдени-ағартушылық мекемелерге конгресс-холл, жастар сарайын, Президенттік мәдени орталығын жалқызуға
Климаты. Қатал-континентті,оңтүстікке қарай құрғақ болып келді. Орта температурасы -14-18
Іріөзендері: Есіл, Нұра; көлдері: Теңгіз, Қарасар, Қорғалжын, Қыпшақ, Балықтыкөл.
Фаунасы 55 жануар түрімен, 180 құс түрімен және 30
Тарихы. Астана – Қазақстанның астанасы болып 1997 жылдың 10
1998 жылы ЮНЕСКО шешімімен Астана «Жыл қаласы» атанып, медальмен
Қазақстанның алғаш астанасы 1920-1925 жылдар аралығында Орынбор болды (қазіргі
Астана-астана болып бірнеше экономикалық, экологиялық, географиялық себептерге байланысты ауысты.
Шешуші фактор болып: астананың территориясының кеңдігі, орталықта орналасуы, мемлекеттің
Ақмоланың тарихы 1830 жылы Қараөткелде салынған тіркеуден басталады. Кейін
XIX ғасырда Астана негізгі коммерциялық және экономикалық орталық болып,
Екінші кезеңі жаңа жерлерді иеленумен байланысты. Бұл қала өмірінде
1992 жылы қала - Ақмола атауын қайта алды. Ақмола
Басшылықтың және әкімшіліктің Астанаға ауысуы бас мамандардың, эксперттердің ағымын
Облыс экономикалық потенциалын дамыту үшін шетел инвесторларын Астананың дамуына
3 Жер учаскесінің бағалық құнын анықтау
3.1 Жер учаскелерін кадастрлық бағалау (1-нұсқа)
Ұсынылып отырған дипломдық жұмыс екі нұсқа бойынша қарастырылып отыр.
Жер учаскелері жеке меншікке берілген кезде, мемелекет немесе мемелекеттік
Жалдау құығын сату төлемақысы жер учаскесінің кадастрлық қарай сараланып
Нақты жер учаскесінің кадастрлық құнын мемелекеттік жер кадастрын жүргізетін
Астана қаласының, республикалық маңызы бар қалардың, облыс орталығының маңындағы
Қазақстан Республикасының азаматтарына жеке меншікке өзіндік үй шаруашылығын жүргізу,
Елді мекендердің шегінен тыс орналасқан, азаматтарға және мемелекеттік емес
1-Объект
Жер учаскесінің кадастрлық құнын анықтау үшін келесі мәліметтер қолданылады:
1. Учаскенің көлемі
2. Жер учаскесінің 1 ш/м базалық ставкасы
3. Зоналық коэффиценттері
Жер учаскесінің базалық ставкасы. 2003 жылғы «02» қыркүйекте қабылданған
Осы қаулыға 1-қосымша
Кесте 4
Жер учаскелерін жеке меншікке құрлыс салуға немесе оларға қызмет
Елді мекендер 1ш.м. үшін теңгемен төлемақының базалық ставкасы
1 2
Астана қаласы
Алматы қаласы
Ақтау қаласы
Ақтөбе қаласы
Атырау қаласы
Қарағанды қаласы
Көкшетау қаласы
Қостанай қаласы
Қызылорда қаласы
Павлодар қаласы
Петропав қаласы
Талдықорған қаласы
Тараз қаласы
Орал қаласы
Өскемен қаласы
Шымкент қаласы 6683
4800
1436
137
1060
1660
114
123
129
114
114
137
181
114
145
1230
Облыс орталығы ставкаларының пайызы
Облыстық маңызы бар қалалар
Аудандық маңызы бар қалалар 85
75
4 кестенің жалғасы
1 2
Кенттер
Далалық орманды, далалық және құрғақ далалық,
Жартылай шөлейт және шөлейт, тау бектеріндегі-шөлейт-далалық,
Субтропикалық шөлейт және тау бектеріндегі-шөлейт аймақтарында орналасқан кенттер және
18
30
Астана қаласы маслихатының 06.12.12 №92/11-V жылы қабылданған жер учаскелері
Олар:
Кесте 5
Аймақтық коэффиценттер
р/н Аймақ атауы Коэффицент арақашықтығы
1 Аймақ №1 2,0
2 Аймақ №2 1,95
3 Аймақ №3 1,9
4 Аймақ №4 1,85
5 Аймақ №5 1,8
6 Аймақ №6 1,75
7 Аймақ №7 1,7
8 Аймақ №8 1,65
9 Аймақ №9 1,6
10 Аймақ №10 1,55
11 Аймақ №11 1,5
12 Аймақ №12 1,45
13 Аймақ №13 1,4
14 Аймақ №14 1,35
15 Аймақ №15 1,3
16 Аймақ №16 1,25
17 Аймақ №17 1,2
18 Аймақ №18 1,15
19 Аймақ №19 1,1
20 Аймақ №20 1,05
5 кестенің жалғасы
1 2 3
21 Аймақ №21 1,0
22 Аймақ №22 0,9
23 Аймақ №23 0,8
24 Аймақ №24 0,7
25 Аймақ №25 0,6
26 Аймақ №26 0,5
Кесте 6
Астана қаласы, Есіл ауданы, Орынбор т.к., 1 үй сипаттамасы
№ п.п. Сипаттама түрі
Жер учаскесіне сәйкес құқық түрі Жеке меншік
Аймақ 1
Жер учаскесінің кадастрлық нөмірі 21-320-057-946
Ауданы 1100
Орналасқан жерінің топографиясы Жер бедері түзу
Нысаналы мақсаты Тұрғын үйді салу,пайдалану
Жер учаскесінің бөлінуі Бөлінбейді
Кесте 7
Астана қаласы, Есіл ауданы, Орынбор т.к., 1 үйінің
өлшем бірлігі Көрсеткіштер
Жер учаскесінің ауданы. ш/м² 1100
1ш/м² базалық ставка тенге 6683
Аймақ нөмірі 1 1
Аймақтық коэфицент - 1,25
Аймақық коэфицент ескеріп базалық ставка тенге 4250
Жер учаскесінің бағалық құны тенге 4 675 000
3.2 Жер учаскелерін нарықтық бағада белгілеу (2-нұсқа)
Бағалаудың мақсаты: Жеке меншіктің толық құқығының ағымдағы нарықтық құнын
Нарықтық құнын анықтау: Осы есепте пайдаланылатын,‹Нарықтық құны› түсінігі мынадай
Нарықтық құны-болжамды баға,тараптар мәмілесінің күші бар кезінде,аталған объект бәсекелестік
-мәміле құрған тараптын біреуі иеліктен шығаруға міндетті емес,ал екіншісі
-тараптар мәміле жайында хабарландырылады және өз мүддесінде іс-әрекет жасайды;
-мәміле бағасы ақшалай сыйақы эквиваленті болып табылады және Тараптар
Жер учаскесі мен жылжымайтын мүлік объектілерінің нарықтық құнын анықтау
Шығындық әдіс
Табыстық әдіс
Сатуды салыстыру әдісі
Сатуды салыстыру әдісі: Ұқсас сатылатын объектілерді анализдеу және сәйкес
- Сатуларды салыстыруды анализдеу әдісі жылжымайтын мүлік құнын жуырда
- Нарықтық ақпарат әдісі бағаланатын объектінің орналасқан орнын ескеріп
Берілген әдіс процедурасының негізгі этаптары:
- сәйкес нарықта жуырда сатылған ұқсас объектілер сұрыпталады.
- Нарықта сатылған немесе сатылатын объектілермен бағаланатын объектіні
- Салыстырмалы сипаттамаларды анализдеу жолымен бағаланатын объектінің құнын анықтау.
Кесте 8
Салыстырмалы әдіс бойынша салыстырылатын жер учаскелерінің сипаттамасы
р/н Орналасқан орны Ауданы Ұсынылған баға 1ш/м сату бағасы
1 Астана қаласы, Есіл ауданы,
Қабанбай батыр көшесі, 15 үй,
9500
2 Астана қаласы, Есіл ауданы, Жұбан ана көшесі,
3 Астана қаласы, Есіл ауданы, Алматы көшесі, 37 үй,
Кесте 9
Салыстырмалы әдіс бойынша жылжымайтын мүлік құнын анықтау
№ Объектілердің орналасқан жері Учаске көлемі. Учаскені тағайындау. Жер
1 Қабанбай батыр көшесі, 15 үй 1000 сату 9
2 Жұбан ана көшесі, 17 үй 883 сату 8
3 Алматы көшесі, 37 үй 1200 сату 6 900
Жоғарыда келтірілген салыстыру әдісі бойынша үш объектіні салыстыра келгенде
Жер учаскесінің кадастырлық құны - 4 675 000тг
Сатуды салыстыру бағасы - 8 300 000тг
Айырмашылығы-3 625 000 тг
2-Объект
Кесте 10
Астана қаласы Есіл ауданы Керей және Жәнібек хандар көшесіндегі
№ п.п. Сипаттама түрі
Жер учаскесіне сәйкес құқық түрі Жеке меншік
Зона 2
Жер учаскесінің кадастрлық нөмірі 21-320-058 -059
Ауданы 1200
Орналасқан жерінің топографиясы Жер бедері түзу
Нысаналы мақсаты Тұрғын үйді пайдалану
Жер учаскесінің бөлінуі Бөлінбейді
Кесте 11
Астана қаласы Есіл ауданы Керей және Жәнібек хандар көшесіндегі
өлшем бірлігі Көрсеткіштер
Жер учаскесінің ауданы. ш/м² 1200
1ш/м² базалық ставка тенге 6683
Зона нөмірі 1 2
Зоналық коэфицент - 1,25
Зоналық коэфицент ескеріп базалық ставка тенге 4250
Жер учаскесінің бағалық құны тенге 5 100 000
2-Нұсқа
Кесте 12
Салыстырмалы әдіс бойынша салыстырылатын жылжымайтын мүлік объектілерінің бағалық құның
№ Объектілердің орналасқан жері Учаске көлемі. Учаскені тағайындау. Жер
1 Сарайшык к 2 үй 800 Сату 8 500
2 Кунаева к. 750 Сату 8 000 000
3 Сыганак к. 650 Сату 6 500 000
Жоғарыда келтірілген салыстыру әдісі бойынша төрт объектіні салыстыра келгенде
Жер учаскесінің кадастырлық құны - 5 100 000 тг
Сатуды салыстыру бағасы - 7 833 500 тг
Айырмашылығы-2 733 500 тг
Кесте 13
Қорытынды кесте
р/н Бағалау түрі 1-объект 2-объект
1 Жер учаскесінің кадастрлық құнын анықтау 4 675 000тг
5 100 000 тг
2 Сатуды салыстыру әдісі 8 300 000тг 7 833
Айырмашылығы 3 625 000 тг 2 733 500 тг
Екі нұсқаны салыстыра келе екінші нұсқа тиімді деп ұсынамын.
Қорытынды
Ұсынылып отырған дипломдық жұмыстың мақсаты - жер учаскелерінің бағасын
Жұмыстың объектісі-Астана қаласы
Астана қаласы бойынша жер қоры мынадай жерден тұрады:
Рет
№ Санаттар атауы Жалпы ауданы, мың/га Пайыздық мөлшері,%
1 Ауылшаруашылық мақсатына арналған жерлер 21,6 29,9
2 Елді мекен жерлері 34,1 47,2
4 Ерекше қорғалатын жерлер - -
5 Су қоры жерлері 16,5 22,9
6 Орман қоры жерлері -
7 Босалқы жерлер -
Барлығы 72,2 100
Астана қаласы бойынша жер учаскелерінің құнын 2 нұсқада
1 нұсқа жер учаскелерінің кадастрлық құнын анықтау.
2 нұсқа жер усаскелерінің нарықтық құнын сатуды салыстыру әдісімен
1 нұсқа жер учаскелерінің кадастрлық құнын анықтау
Жер учаскесінің кадастрлық құнын анықтау үшін келесі мәліметтер қолданылады:
1. Учаскенің көлемі
2. жер учаскесінің 1 ш/м базалық ставкасы
3. зоналық коэффиценттері
Астана қаласы бойынша жеке меншікке сатуда бағалау немесе
Астана қаласы маслихатының 14.12.12 жылы қабылданған жер учаскелері жеке
Осы мәліметтерді қолдана отырып 3 объект бойынша жер учаскелерінің
2 Нұсқа: Нарықтық баға бойынша сатуды салыстыру әдісі
Нарықтық баға бойынша сатуды салыстыру- бағаланып жатқан жер учаскесіне
Екі нұсқаны салыстыра келгенде келесіде айырмашылық туындады:
р/н Бағалау түрі 1-объект 2-объект
1 Жер учаскесінің кадастрлық құнын анықтау 4 675 000тг
5 100 000 тг
2 Сатуды салыстыру әдісі 8 300 000тг 7 833
Айырмашылығы 3 625 000 тг 2 733 500 тг
Жоғарыда бағаланған жер учаскелерін салыстыра келгенде екінші нұсқа нарықтық
Қолданылған әдебиеттер тізімі
«Қазақстан Республикасының Конституциясы», 30 тамыз 1995 жыл.
Н.Ә.Назарбаев. Қазақстан Республикасының Президенті Қазақстан халқына Жолдауы «Қазақстан-2050» Стратегиясы
Қазақстан Республикасының «Жер кодексі», 20 маусым 2003 жыл. 26.07.07
«Қазақстан Республикасында мемлекеттік жер кадастрын бекіту туралы» 2003 жылғы
Қазақстан Республикасының «Жер учаскелері жеке меншікке берілген кезде,
«Жылжымайтын мүлік тозуын анықтауға арналған ережелер» 2000 жылғы 17
«Қазақстан Республикасының бағалау Қызметі туралы» заңы 30 қараша 2000
Бағалаудың халықаралық стандарттары, 2003 ж
Жұманазаров Қ.Б., Кенжебаев Н. Ә. Жерді пайдалану мен қорғауды
Магазинщиков Т. П. «Земельный кадастр». Львов: Вища школа, 1980
Стамқұлов Ә.С Стамқұлова Г.Ә «Қазақстан Республикасының жер құқығы»
Гендельман М.А. и др «Землеустроительное проектирование». Астана: «Эвлю» 1999
Сейфуллин Ж.Т. «Жер кадастры». Алматы, 2001 ж.
Гендельман М.А., Қрықбаев Ж..Қ. «Жерге орналастырудың және кадастрдың ғылыми
Рудов А.И. «Кадастровая оценка городских земель в условиях формирующегося
Гаркушина В.В., Снаговская Н.Б. “Кадастровая оценка земель”
Максимов В.А. «Кадастровая оценка недвижимости» - Усть-Каменогорск, 2000
14.Сейфуллин Ж.Т., Сейтхамзина Г.Ж. «Жерді кадастрлық аймақтау, бағалау және
Коваленко Г.П. «Рынок недвижимости имущества в Республике Казахстан» -
Лойко П.К. “Проблема природных ресурсов и земли как составляющих
Севостьянов А. В. «Массовая оценка городских земель в составе
Левчак И.Ф., Воронов Ю. В. «Охрана окружающей среды». М.,
Сагайдас А. Э. «Земельная собственность и рента».
«Кадастровая оценка земель». Алма-ата, Кайнар 1983 г.
Желудов М.З. «Земельный кадастр». Целиноград 1977 г.
Максимов А.В. «Геоэкологическая оценка земель в системе гордского кадастра».
Оспанов Б., Жамалбеков Е. Қазақстанның жер қорлары, оларды бағалау
Абдраимов Б.Ж. Земельный процесс в Республике Казахстан. Учебно-практическое пособие//Библиотека
Еренов А.К., Мухитдинов Н.Б., Ильяшенко Л.В, Правовое обеспечение рационального
«Салық және салық салу» А.Д. Үмбетәлиев, Ғ.Е. Керімбек. Оқулық.
www.kp.kz
www. Общество | Zakon.kz
8
АЛМАТЫ ОБЛЫСЫ ЕҢБЕКШІ ҚАЗАҚ АУДАНЫНЫҢ ШАРУА ФЕРМЕР ҚОЖАЛЫҒЫНЫҢ ЖЕР ЖАҒДАЙЫ ЖӘНЕ КАДАСТРЛЫҚ БАҒАЛАУ ЖОЛЫ
Жер кадастрының теориялық негізі
Жер кадастры
Жер кадастрі туралы түсінік және Қазақстан Республикасында жер реформасы жағдайындағы оның мазмұны
Жер кадастры туралы түсінік және Қазақстан Республикасында жер реформасы жағдайындағы оның мазмұны
Жерді кадастрлық аймақтау, бағалау және жер салығын салу
Канаданың жер кадастры
Жер кадастрының халық-шаруашылык, есепке алудың кейбір түрлерімен жене жерді үйлестірумен байланысы
Қазақстан Республикасында ауылшаруашылығы мақсатындағы жерлердің құқықтық жағдайы
Жер кадастрының мемлекеттік жүйесі