Корпорациялық табыс салығы
ЖОСПАР
Кіріспе 3
1. Салықтардың экономикалық сипаттамасы 5
1.1 Салықтар және олардың түрлері 5
1.2 Қазақстан Республикасының салық заңдылықтарының дамуы 7
1.3 Алымдар мен міндетті төлемдер бойынша есеп айырысудың
2 Тікелей салық бойынша есеп айырысудың есебі 12
2.1 Корпорациялық табыс салығы 12
2.2 Жеке тұлғалардан алынатын табыс салығы 21
2.3 Көлік құралдарына салынатын салық 23
3 Жанама салық бойынша есеп айырысудың есебі 24
3.1 Қосылған құн салығы 24
3.2 Акциздік салық 27
Қорытынды 29
Пайдаланған әдебиеттер 30
Кіріспе
Ұйымдық-құқықтық жағынан салықтар - бұл мемлекет біржақты тәртіппен
Салықтардың экономикалық мәні олардың өзінің функциялары мен міндеттерін
Қазіргі кезде бухгалтерлік есеп ең басты бір орын
Мемлекеттік бюджет ─ жалпы мемлекеттік тұрғыдан бөліп пайдалану,
Бюджеттің қаржысы экономиканы дамытуға, халықтың материалдық әл-ауқатын және
Осы курстық жұмыстың міндеті – салықты талдау міндеттерімен
- Салықтардың экономикалық сипаттамасы;
- Қазақстан Республикасының салық заңдылықтарының дамуы;
- Алымдар мен міндетті төлемдер есебінің ұйымдастырылуы.
Бұл жұмыс үш бөлімнен тұрады: бірінші бөлімде салықтардың
Менің жұмысымның мақсаты салықтар мен төлемдер бойынша есеп
1. Салықтардың экономикалық сипаттамасы
1.1 Салықтар және олардың түрлері
Салықтар мемлекетпен бірге пайда болды және мемлекеттің өмір
Салықтар барлық елдерде олардың қоғамдық-экономикалық құрылысы мен саяси
Қазақстан Республикасы Конституциясының 35–ші бабында: заңды түрде белгіленген
Салықтарда ежелден салық жүктемесін бөлудің екі қағидаты қалыптасқан:
пайда (алынған игіліктер) қағидаты
″қайыр көрсету″ (төлем қабілеттілігі) қағидаты
Тұңғыш рет Қазақстан Республиксында заңнамалық деңгейде салық салудың
Салық төлуеші салық заңнамасына сәйкес салықтық міндеттемелерін
Салықтар және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер
Еліміздегі салық салу жалпыға бірдей және міндетті болып
Қазақстанның салық жүйесі оның бүкіл аумағында барлық
Мемлекет салық саясатын – салық саласындағы шаралар жүйесін
Салықтар, әдетте үдемелi (прогрессивтi), пропорциональды және регрессивтi (керi
Нарық экономикасын мемлекет тарапынан реттеуде мемлекеттiк бюджеттiң кiрiсi
1.2 Қазақстан Республикасының салық заңдылықтарының дамуы
Салық міндеттемесі мемлекет алдындағы әрбір салық төлеушінің міндеттемесі
2001 жылғы 12 маусымда №209-11 Қазақстан Республикасының «Салық
Салық кодексі республикалық және жергілікті бюджетке түсетін салықтарды,
Салықтарды, алымдарды және басқа да міндетгі төлемдерді енгізу
Салық төлеуші, салық міндеттемесін орындау барысында, салық салынатын
Салық базасы деп құқықтық, физикалық базасын айтады және
Салық мөлшерлемесі салық базасының өлшем бірлігіне есептелген салық
Салық кезеңі — бұл уақыт кезеңі, әрбір салық
Қазақстан Республикасындағы салық заңы — мүліктің кірістелген және
Казақстан Республикасында әрекет етіп тұрған салықтар мен басқа
Кәсіпорынның бюджетпен есеп айырысу операциялары 63 «Бюджетпен есеп
1.3 Алымдар мен міндетті төлемдер бойынша есеп айырысудың
Бұл басқа да алымдар мен міндетті төлемдер бойынша
Жеке кәсіпкерлікті мемлекеттік тіркегені үшін алым. Жеке кәсіпкерлерді
402-ші бапта айтылғандай алым төлеушілер болып:
ҚР заң актісіне сәйкес тіркелуге тиіс жеке тұлғалар
Шаруа (фермер) қожалықтары Ι─II және ΙΙΙ топтағы мүгедектер,
Алымды есептеу, төлеу және төленген сомаларды қайтару тәртібі
Аукциондардан алынатын алым. Аукциондардан алынатын алым (бұдан әрі-алым)
472-ші бапта көрсетілгендей алым төлеушілер ол аукциондарда мүлікті
Мүлікті сатудың аукцион өткізу нәтижелері бойынша белгіленген
Сатылатын мүлік құнына:
мелекеттік мүлік және жекешелендіру бойынша уәкілетті мемлекеттік орган,
мемлекет пайдасына атқарушы құжаттарды мәжбүрлеп орындату бойынша атқарушы
мыналарды: салық органдары иелік етуді шектеген мүлікті, салық
Соттың шешімі бойынша мәжбүрлеп шығарылған жарияланған акцияларды орналастыруды
мыналарды: соттардың атқарушы құжаттардың негізінде мемлекет кірісіне тіркелген
банкрот кәсіпорындардың конкурстық массасын сату жөніндегі аукциондардан;
ҚР-ң заңдарына сәйкес өз қызметін жүзеге асыратын қор
Бағалы қағаздарды сату бойынша аукциондардан алым алынбайды.
Алым ставкалары аукцион өткізу нәтижелері бойынша белгіленген
Алымды есептеу мен төлеу тәртібін айтсақ төлеушілер алым
2 Тікелей салық бойынша есеп айырысудың есебі
2.1 Корпорациялық табыс салығы
Корпорациялық табыс салығы бойынша бюджетпен есеп айырысу 3110
Корпоративтік табыс салығының салық салынатын негізгі объектісі салық
Салық салынатын табыс = Жылдық табыс жиынтығы ─
Жылдық табыс жиынтығына: жөнелтілген өнімдер, атқарылған жұмыстар, көрсетілген
Заңды тұлғалардың жылдық табысының жиынтығынан оны алуға байланысты
Салық төлеушілердің шегерімдерінің тиісті құжаттары бар болса, яғни
Жылдық табыс жиынтығынан келесі шегерімдер жасалады.
Қызмет бабымен іс-сапарға кеткен шығындары және өкілеттік шығыстары
- іс-сапарға жіберілген жеріне дейін кеткен нақты жолымен
- шетелдік іс-сапарда жүрген кезіндегі тәулік шығындары Қазақстан
Алынған сыйақы (мүдде) бойынша шегерім келесі деңгейде жасалынады:
- несиелер (займдар) бойынша, оның ішінде қаржылық лизинг
Жоғарыдағы шектеулермен қоса, несиенің максималды марапаттау сомасы да
Қазақстан Республикасының Ұлттық банкісінің қайта қаржыландыру мөлшерлемесі және
Келісім-шартқа сәйкес несие (қарыз) үшін марапаттау сомасын есептеу
Күмәнді міндеттемелердің төленуі бойынша жасалатын шегерім. Егер де
Күмәнді қарыз талабы бойынша шегерім тиісті құжаттармен расталса
Резервтік (провизиялық) қорларға аударымдар бойынша шегеріс жасау. Өз
Ғылыми-зерттеу, жобалық және тәжірибе-конструкторлық жұмыстарына жасалған шьғындар бойынша
Сақтандыру жарналары (пайдасы) бойынша шығыстарға шегеріс жасау. Жинақтау
Әлеуметтік төлемдерге арналған шығыстар бойынша шегерімдер. Салық төлеушілердің
Табиғи ресурстарды геологиялық зерттеулерге және өндіруге дайындық жұмыстарына
Айыппұлдар да, өсімдер де, олардың танылуына қарап шегерімге
Салықтарды шегеріс жасау. Бұл жерде мемлекеттік бюджетке есептелген
Ағымдағы салықтық кезеңде өткен кезеңдер үшін төленген салық
Тіркелген активтер бойынша шегеріс жасау. Тіркелген активтерге-салық төлеушінің
Негізгі құрал-жабдықтардың мынадай түрлеріне амортизациялық аударылымдар есептелінбейді: жер;
Амортизациялауға жататын негізгі құралдар өздеріне тиесілі шектеулер мөлшерлемесімен
Салық төлеуші өз еркі бойынша басқа да шектеу
Ғимараттар, қоңдырғылар, құрылыстар объектілері бойынша амортизациялық аударымдар жеке
Жарлық капиталға салым ретінде алынған, тегін алынған, сатып
Қаржылық лизингке берілген (қаржылық лизинг бойынша) тіркелген активтердің
Қаржылық лизингке берместен бұрын тіркелген актив баланстық құнында
Жөндетуге жұмсалатын шығыстар бойынша шегерімдер. Шегерім әрбір ішкі
Кәсіпкерлік қызметтен тартқан зияндар (егер шегерім түзетілген жылдық
Бағалы қағаздарды сатқан кезде шеккен зияны олардың құнын
Корпорациялық табыс салығын есептеген кезде 7700 шоты дебеттеліп,
Корпорациялық табыс салығын бюджетке төлеген кезде оның ішінде
7700 шотының дебеті бойынша және 4310 шотының кредиті
Кейінге қалдырылған табыс салығы және сонымен байланысты есеп
Бухгалтерлік есепте табыс пен зиян есеп саясатында қаралған
Бұл арада мынаны ескерген жөн: салық (жедел) есебінде
Бухгалтерлік және салық есебі арасындағы мәліметтердің теңдігін сақтау
Осының нәтижесінде уақытша және тұрақты айырмашылықтар, сондай-ақ уақытша
Тұрақты айырмашылықтар - бұл ағымдағы есепті кезеңде туындайтын
Халықаралық практикада жалпы қабылданған пікір бойынша табыстан алынатын
Есептік кезеңде уақытша айырманың салдарынан пайда болған салық
Кейінге қалдырылған табыс салығының сомасын есептеу (есепке алу)
Уақытша айырмасының сомасының белгісін (таңбасын) салық салынатын табысқа
Ұзақ мерзімді активтерді қайта бағалаған кезде ол корпоративтік
Айырманың бұндай типі қабылданған есеп әдістемесіне тәуелді болып
Әрбір салық төлеуші салықты өздігінше есептейді, бірақ ол
Жер қойнауына салынатын салықтар. Мұндай арнайы салықтардың қатарына:
1. Үстеме пайдаға салынатын салық;
2. Жер қойнауына салынатын арнаулы төлемдер;
3. Бонустар (қол қойылған және коммерциялық);
4. Роялтилер;
5. Өнімді бөлу бойынша ҚР үлесі жатады.
Үстеме пайдаға салынатын салық. Жер қойнауын пайдаланушыларға салынатын
біріншісі - Салық Кодексі белгілеген міндетті төлемдерімен қоса
екіншісі — тек Қазақстан Республикасының үлесінде жер қойнауына
Үстеме пайдаға салынатын салық пайданың ішкі нормасының салықтық
Бонустар. Жер қойнауын пайдаланушылардың белгіленген төлемдері болып табылады
Қол қою бонусы жер қойнауын пайдаланушылардың заңда белгіленген
Коммерциялық табу бонусы тіркелген төлем болып табылады және
Салық салынатын объектісі Төлем есептелінетін базасы Бонустың мөлшерлемесі
Мемлекеттік органдарының осы мақсат үшін өкілеттігі бекіткен пайдалы
Роялти. Роялтиді жер қойнауын пайдаланушылар пайдалы қазбалардың барлық
Пайдалы қазбаларды жүзеге асырып жатқан және жер қойнауынан
2.2 Жеке тұлғалардан алынатын табыс салығы
Жеке тұлғалардан алынатын табыс салығы. Жеке тұлғалар Бойынша
Төлем көзінен салық салынбайтын табыстар. Төлем көзінде салық
Резидент емес заңды тұлғалардың табысына салық салудың ерекшеліктері.
Әлеуметтік салық. Әлеуметгік салықты жұмыс беруші кәсіпорын есептейді,
Әлеуметтік салық ай сайын есептелінеді, ол үшін еңбеккерлердің
Жер салығы. Бюджетке төленетін жер салығының есебі 3160
Салық салуға жататын, жердің категориясы Салық салуға жатпайтын,
Ауыл шаруашылығына арналған жерлер Айрықша қорғалатын табиғи аймақтар,
Елді мекеннің жерлері Орман қорлары
Өндіріс, транспорт, байланыс, корғаныс және басқа да ауыл
Жер қорлары
Жер салығы олардың меншік құқын, тұрақты пайдалану құқын,
Жер салығын есептегенде 7210 шоты дебеттеліп, 3160 шоты
2.3 Көлік құралдарына салынатын салық
Мемлекеттік есепте тұрған меншік және меншікті сенімді басқаруға,
Көлік құралдарына салынатын салық жыл сайын төленеді және
40 тонналық және одан да жоғары жүк кетеретін
Көлік құралдарына салынатын салықты есептеген кезде 7210 "Жалпы
Салық бюджетке аударылады, ол кезде 3170 шоты
Мүлікке салынатын салық. Бюджетке төленетін мүлік бойынша салынатын
3 Жанама салық бойынша есеп айырысудың есебі
3.1 Қосылған құн салығы
Қосылған құн салығы. Бұл өндіріс процесіне және тауардың
Қосылған құнға салынатың салық объектілері болып, салық салынатын
Сондай-ақ, еңбек ақы заттай түрде төленген жағдайда берілетін
Салықтан босатылған тауарлардан басқа, сырттан әкелінетін тауарларға салық
"Сату" термині тауарларға қатысты қолданғанда сатуды, айырбастауды, ақысыз
Қосымша құнға салынатын салық бойынша есепте тұрған немесе
Қазақстан Республикасының қатысуымен жасалған халықаралық шарттарда түсті және
Қосымша құнға салынатын салықтың мөлшерлілігі салық салынатын айналымның
Қосылған құн салығын төлеуші Салық салына-тын объектісі Салық
Қосылған құн салығы бойынша есепте тұрған тұлғалар қосылған
Қазақстан Республикасының кедендік заңына сәйкес Қазақстан Республикасының аймағына
110000 МЕК құрайтын тауар айналымы бар кез келген
Қосылған құн салығын төлеушінің тауарды (жұмысты, қызметті) сатуы
Қазақстан Республикасының аймағына сырттан (импорттан) келген тауарларға салық
Қосылған құн салығын анықтау үшін сату орны болып
Тауар бойынша Жұмыс пен қызмет бойынша
Тауарды тиеу орны, егерде
жабдықтаушы, алушы немесе үшінші тұлға болса Қозғалмайтын мүліктің
Алушыға тауарды беру орны
Жұмыс пен қызметтің нақты жүзеге асқан жері, егер
сол мүліктің қозғалысымен байланысты болса;
Қызмет көрсеткен нақты орны, сол қызметке қатысты болса,
Касіпкерліктің орны немесе жұмысты, қызметті сатып алушының кез
- өз меншігіндегі құқық объектісін пайдалануға берсе;
- кеңес, аудиторлык, инжиниринголық, бухгалтерлік т.б. қызмет көрсетсе;
-қозғалыста болатын мүлктерін жалғаға берсе (транспорттық құралдың транспорттық
- байланыс;
- туризмді ұйымдастыру бойынша.
Тауар (жұмыс, қызмет) алушы бюджетке төленетін жарнасы бойынша
Салық салынатын айналым резидент еместерден алынған жұмыс пен
Қосылған құн салығы салынатын тауарларды тиеуді, жұмыстарды атқаруды
ҚҚС есептеу кезінде 2110 "Алынуға тиісті қарыздар" шоты
Содан соң 2110 шотының кредитінен 3130 шотының дебетіне
Сатып алушылар бұрындары ҚҚС-ның сомасы төленген тауарларды қайтарған
3.2 Акциздік салық
Акциздік салық — сатып алушы төлейтін тауардың бағасына
Акцизді есептеген кезде 2110 шоты дебеттеліп, 3140 «Акциз»
Қазақстан Республикасы аумағында акцизделуге жататын тауарларды өндіретін немесе
Өндірілген тауардың бастапқы бағасы, яғни акциз бен ҚҚС
Акцизделетін тауарлар үшін өндірілген өнімнің құны да, сатылған
Акциздер тауарлардың меншікті немесе өңдейтін шикізаттан өндірілетіндігіне қарамастан
Импортталатын акцизге жататын тауарлар бойынша салық салынатын объекті
Акцизделген тауарды импорттау кезінде олар үшін акциздің тұрақты
Қорытынды
Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есебі бухгалтерлік есеп Стандарттарында және
Экономиканың барлық саласындағы кәсіпорындардың иелері мен еңбек ұжымдары
Айтып өткендей салық міндеттемесі мемлекет алдындағы әрбір салық
Есепке алынған ақпараттардың көмегімен шаруашылық жүргізуші субъектілердің есебін
Пайдаланған әдебиеттер
ҚР-ң 1999 ж. 17 сәуірдегі «Салықтар және тағы
ҚР Президентінің жарлығы, заңды күшке ие «Бухгалтерлік есеп
В.К.Радостовец, Т.Ғ.Ғабдуллин, В.В.Радостовец, О.И.Шмидт «Кәсіпорындағы бухгалтерлік есеп», Алматы
Қ.К.Кеулімжаев, З.Н.Әжібаева, Н.А.Құдайбергенов «Бухгалтерлік есеп принциптері», Алматы 2003,
Қ.К.Кеулімжаев, З.Н.Әжібаева, Н.А.Құдайбергенов, А.Ә.Жантаева «Қаржылық есеп», Алматы 2001,
13.11.96 ж. ҚР бухгалтерлік есеп бойынша Ұлттық комиссиясының
Бухгалтерлік бюллетень 2005ж, №5,№6,№7
Бухгалтерлік бюллетень, 2004 ж., қаңтар, №4, №5;
Бухгалтерлік бюллетень, 2003 ж., №35;
Бухгалтерлік бюллетень, 1998 ж., №16;
Стат. бюллетень 2004/4.
3
24
30
Корпорациялық табыс салығы
Корпорациялық табыс салығын төлеушілер және салық салу объектілері
Корпорациялық табыс салығы бойынша салық кезеңі және салық декларациясы
Тікелей салықтар: корпорациялық табыс салығы
Корпорациялық табыс салығы туралы
Корпоративтік табыс салығы
Салық салынатын табысты түзету
Еліміздегі корпоративтік табыс салығының мемлекеттік бюджет табыстарын қалыптастырудағы, сондай-ақ жалпы экономикадағы ролі
Корпорациялық табыс салығы туралы
Корпорациялық табыс салығын салудың жетілдіру жолдары