Тораб сызба - құрылымының синтездеудің автоматтандырылған жүйесінің құрылымы
МАЗМҰНЫ
Кіріспе 3
1 Қазіргі бар автматтандырылған жүйлерді талдау, торабтардың негізі, тапсырманы
1.1 Қазіргі бар автматтандырылған жүйлерді талдау 6
1.2 Дипломдық жоба мәселесінің қойылымы 12
1.3 Дипломдық жобаның тапсырманың қойылымы. 13
2 Автоматтандырылған жүйені құру 14
1.2 Жергілікті есептеу торабтарын түрғызу негіздері 14
2.2 Қолданылатын құрал-сайманды таңдау 25
2.3 Сызба-құрылымның алгоритмің сипаттау 27
2.4.1 “Бұтақ” тәрізді құрылымды жергілікті есептеу торабының математикалық үлгісі
2.4 Бас программаның алгоритмін сипаттау 28
2 Басқару ішжүйесін “Бұтақ” тәрізді сызба-құрылымының ішжүйесін жасау және
2.1 Тораб сызба-құрылымының синтездеудің автоматтандырылған жүйесінің құрылымы 29
Негізгі меню 30
2.2 Мәліметтерді сипаттау. Кестелердің құрылымын анықтау 32
2.3 Бассқару ішжүйесін сипаттау 34
2.3.1 Басқару ішжүйе жұмысының алгоритмін сипаттау 34
2.3.2 Басқару ішжүйесінің программасын сипаттау 35
2.4 “Бұтақ” ішжүйесін сипаттау 40
2.4.3 СД- алгоритм программаының сипаттау 43
2.2.4 СД- алгоритм модификациясы (МСД-І). 44
2.4.5 МСД алгоритмінің программасын сипаттау. 45
2.4.6 Прима алгоритмі 46
Қорытынды 56
Қолданылған әдебиеттер 58
Аңдатпа
Бұл дипломдық жоба “Есептеу торабының сызба-құрылымын синтездейтін автоматтандырылған жүйесін”
Дипломдық жобада “Бұтақ” тәрізді сызба-құрылымының математикалық үлгісі келтірілген бұтақ
Басқару ішжүйелерінің және “Бұтақ” тәрізді сызба-құрылым синтезі ішжүйелерінің программасы
Дипломдық жобада автоматтандырылған жүйені өңдеудің негіздеуі және өңделген ішжүйелерді
Еңбекті қорғауға арналған тарауда тұтынушылардың еңбегін қорғаудың сұрақтары және
Кіріспе
Қазіргі күнде әлемде 200 миллионнан астам компьютер бар және
Компьютерлерді торабтарға біріктірудің бүкіл-әлемдік тенденциясы, ақпараттық хабарларды беруді жылдамдату,
Есептеу торабтары көтеретін осындай үлкен мүмкіндіктер және ақпараттық кешендегі
Қазіргі заманғы ғылыми-техникалық талаптарға сай келетін және жаңа техникалық,
Жергілікті есептеу торабтарын талдау және синтездеу өңдеу және ұйымдастыру
Осындай жүйелер уақыт және еңбек қорларының шығынын азайтуға мүмкіндік
Ақпараттық Дәуір көптеген мамандықтардың өз міндеттерін орындау әдістеріне біршама
Кәсіпорындардың ғылыми орталықтардың басқару жүйесін дамытудағы ең бір сипатты
Жерілікті есептеу торабы (ЖЕТ) дегеніміз не?
Жергілікті есептеу торабы деп бірнеше жеке компьютерлі жұмыс орындарының
Барлық торабтар (қандай да күрделі болмасын) осы қарапайым қағидаға
Жергілікті есептеу торабтарын жобалаудағы, тиімділеудегі ең маңызды сұрақ болып
Бұл дипломдық жоба, жергілікті есептеу торабтарының құрылымын тиімділеуге арналған
Жоғарыда айтылған ішжүйені өңдеуге арналған дипломдық жобаның бірінші тарауында
Екінші тарау – “Басқару ішжүйесі және “Бұтақ” тәрізді ішжүйесін
Үшінші тарауда жүйені енгізудегі экономикалық тиімділікті есептеу келтірілген.
Төртінші тарау тұтынушылар еңбегін қорғау бойынша кешенді шараларды қарастырады.
1 Қазіргі бар автматтандырылған жүйелерді талдау, торабтардың негізі, тапсырманы
1.1 Қазіргі бар автматтандырылған жүйлерді талдау
Жаңа бұйымдарды өңдеушілердің еңбек өнімділігін өсіру, жобалау мерзімін қысқарту,
Ақпараттық жүйелерді үш классқа бөлуге болады: есепке алатын (бақылауш,
Бұл класстардың арасында алдыңғы класс келесісіне бастапқы база болатындай
Автоматтандырылған ақпараттық жүйелердің келтірілген классификациясы олардың дамуының келешегін ашады.
Автоматтандырылған талдаулық - статистикалық жүйелер статистикалық ақпараттарды жинау және
Ақпараттық үрдіске жоғары өнімді техникалық құралдарды енгізу мүмкіндігі ашылып
Қ.И. Сәтбаев атынағы ҚазҰТУ-де бірнеше автоматтандырылған жүйелер бар. Олар
Алғашқы автоматтандырылған жүйелердің біреуі – бұл “Ақпараттану және есептеу
АЖО “Деканат” факултеттің студенттері, олардың үлгерімдері мен сабаққа қатысулары
Деканат жұмысшыларына олардың күнделікті жұмысына қолдану үшін ұсынылады. АЖО
“Контингент” ішжүйесі: студенттің оқу тоыбың, мекен жайын, үйінің телефоның
“Дерекқормен жұмыс істеу” ішжүйесі “Студенттердің жалпы мінездемелері”, “Оқу жоспары”
“Студенттердің жалпы мінездемелері” дерекқоры көбінесе абитуренттің 22-і пішіндегі анкетасына
“Бұйрықтар” ішжүйесі оқудан шығару, академиялық демалыс беру, студенттерді қайтадан
“Анықтама” ішжүйесіне АЖО “Деканат” жайлы қысқаша ақпаратты кафедра оқытушылары
“Бланктер” ішжүйесі сынақ және емтихан ведмостарының, оқу тобының оқу
“Рейтинг”іжүйесі аттестация жүргізілетін пәндердің атын, бақылау шараларын тізімін енгізуге,
“Қатысу” ішжүйесі. Апта бойынша студенттердің қатысу жайлы ақпаратты енгізу,
“Үлгерім” ішжүйесі эмтихандық, сессия нәтижесін дерекқорына енгізуді, тоб студенттердің
“Степендия” ішжүйесі студенттің үлгерімін, жанұялық жағдайын басқада себебтерді есепке
Университет құрылымының өзгеруіне және құрылымдық бөлімдердің функциональдық міндеттерін қайта
АЖО “Институт” осы институттін оқу тобтарындағы студенттердің тізімін қарау
АЖО “Оқу жоспары” мамандықтардың оқу жоспарың қарауға, түзетуге, оқу
Студенттер бөлімінде қолдану үшін студенттер құрамын және т.б. бұйрықтарды
Әль-Фараби атындағы ҚазҰУ-де “Жатақхана” автоматтандырылған жүйе жасалған және жұмыс
1.2 Дипломдық жоба мәселесінің қойылымы
Жоғарыда қарастырылып өткен жоғары оқу орындарында автоматтандырылған жүйені
Кезінде барлық деректер туралы ақпараттар ауызша немесе қағаз
Есептеу торабына қосылмаған компьютерлердің мүмкіндіктері шектеулі, яғни мұндай жағдайда
Компьютерді торапқа қосу көптеген артықшылықтар береді, атап айтсақ, олар
Есептеу торапымен жұмыс кезінде компьютерлерді есептеу торабына қосу кезінде
Міне менің дипломдық жобамда кең етек алған осы есептеу
Есептеу торабының құрылымына синтез жасау деп - жүйе құрылымына
Айта кететін жай, ол есептеу торабының құрылымына синтез жасау
Есептеу тораптарының құрылымы әртүрлі болады және олардың әрқайсысы жүйе
Синтез-анықтылықты жоғарлату есебі ретінде анализ ұғымына қарсы мағына
Жергіліікті есептеу тораптарын синтезтездеу мәселесінің принципиалды ерекшелігі берілген
Синтездеу, әдеттегідей көптеген варианттардан нақты бір қағида бойынша
Есептеу торабының құрылымына синтез жасау берілген граф жиынтығынан алдын
Сонымен есептеу торабының құрылымын синтездеу деп кең мағынада
Жергілікті есептеу торабының құрылымын синтездеудің автоматандырылған жүйесі (“Сақина ішжүйесі”)
- Есептеу торабының құрылымын анықтау керек;
- Берілген тапсырма алгоритмін құрастыру;
- Алгоритмді іске асыратын программалау тілін таңдау;
- Программаны іске асырып, оның дұрыстығын мысалдар арқылы дәлелдеулер
- Жобаның экономикалық тұрғыдан тиімділігін анықтау;
- Еңбек қорғау мәселелерін қарастыру.
Осы қарастырылып өткен мәселелерге дипломдық жобада арнайы тараулар беріліп,
1.3 Дипломдық жобаның тапсырманың қойылымы.
Әль-Фараби атындағы ҚазҰУ-де “Жатақхана” автоматтандырылған жүйе жасалған және жұмыс
Қазіргі кезде торабтың сызба-құрылымының синтезінің автоматтандырылған жүйесін жасаудың қажеттілігі
Осы мәселені шешу үшін Қ.И. Сәтбаев атындағы ҚазҰТУ-дің АжАТИ-інің
2 Автоматтандырылған жүйені құру
1.2 Жергілікті есептеу торабтарын түрғызу негіздері
Есептеу тораптары - компьютерлік технология дамуының жемісі. 50-жылдардағы компьютерлер
70-жылдардың басында компьютерлік сыңарлар (компоненттер) өндірісінде жаңа технология
Уақыт өте есептеу техникасының қолданушылырының талаптары өсе
80-жылдардың ортасында жергілікті есептеу тораптарының жағдайларында түбегейлі өзгерістер
Бүгінде жергілікті есептеу тораптары өте жылдам қарқынмен даму үстінде.
Жергілікті есептеу тораптарының өнімділігіне және сенімділігіне деген
Есептеу торабының сызба құрылымы - бұл оның түйіндерімен және
Есептеу торабының сызба құрылымы бастапқы кезеңдерде ақпарат тасымалдау
Сызба құрылым, яғни жергілікті есептеу тораптарында элементтерді байланыстыру пішінүйлесімділігі
Есептеу тораптарының сызба құрылымы негізгі екі бөлімге бөлінеді: жан-жақты
Ал тізбектелген құрылымдарда әрбір бекет өзінің белгісін
Сызба құрылымдардың әр қайсысына тоқтап өтейік:
Өнеркәсібтерде ғылыми орталықтарды басқару жүйесін дамытудың тенденция біреусі болып
Жерілікті есептеу торабы (ЖЕТ) дегеніміз не?
Жергілікті есептеу торабы деп бірнеше жеке компьютерлі жұмыс орындарының
Ethernet - ол бүгінгі күнде ең көп тараған жергілікті
Ethernet - кең мағынада әр түрлі фирмалық және стандарттық
Ethernet есептеу торапының шығу тарихына келетін болсақ, бұл торапты
1980 - жылы DEC, Іntel және Xerox фирмалары бірлесе
Ethernet есептеу тораптарында тасымалдау ортасына қатынас құру үшін
Ethernet технологиясының алғашқы тораптары 0,5 дюим диаметрлі
Ethernet тораптарының әртүрлі физикалық деңгейлерінің стандарттарына байланысты
Барлық торабтар (қандай да күрделі болмасын) осы қарапайым қағидаға
Жергілікті торабтар функционалдық бекітілуіне байланысты ақпараттық, өлшеуіштік, есептеулік, басқарушы
бірыңғай хаттамалар;
деректер таратудың бірыңғай ортасы;
басқарудың бірыңғай әдісі;
ақпараттық және программалық сәйкестік;
әмбебаптығына сәйкес торабты модульдік тұрғызу.
Мысалы: басқарудың бір әдістік ережелері қолдануаз шығындармен бекеттің деректер
Деректер таратудың бірыңғай ортасы ережесі тарату ортасының құрылымың аңықтайды.
Ақпараттық және программалық сәйкестік ережеорындамалық жүйенің программасының және дерекқорының
“Жергілікті есептеу торабы” –ЖЕТ (ағылш. LAN-Local Area Network) түсінігі
Әрбір компьютер қажеткер сияқтыда, сервер сияқтыда жұмыс істейді, былайша
Торап сәулеті-әртүрілі құрылымдармен жүйелерді қамтамасыз ететін техникалық және програмалық
“Сақина” Жұлдыз тәрізді құрылым.
Жұлдыз тәрізді құрылымда барлық компьютерлер шоғырлауыштан шығады. Жұлдыз тәріздес
///Таза “Сақина” тәрізді сызба құрылым бүгінгі күнде өте сирек
Торабтың “Сақина” тәрізді сызба-құрылымы кезінде жұмыстық бекеттер шеңбер бойымен
1.1 ЖЕТ-тің “Сакина” тәрізді сызба-құрылымының құрылымы.
Бір жұмыс бекеттен екіншісіне кабель жүргізу өте күрделі және
Ақпараттарды беру ұзақтығы есептеу торабына кіретін жұмыс бекеттердің сақина
“Жұлдыз” тәрізді сызба-құрылымды торабтың концепциясы үлкен ЭЕМ обласымен келген
1.2- сурет. ЖЕТ-тің “Жұлдыз” тәрізді сызба-құрылымының құрылымы.
Бірақта “Жұлдыз” тәрізді сызба-құрылым өзінің кемшіліктері бар. Біріншіден көп
“Құрсым” Құрсым тәрізді сызба құрылымда бекеттер бір деректер
Құрылымның мұндай түрінде әр уақытта тек бір ғана компьютер
Құрсым тәріздес сызба құрылым өте қарапайым және аз көлемді
“Құрсым” тәрізді сызба-құрылым кезінде ақпарат тарату ортасы комникациялық жол
1.3- сурет. ЖЕТ-тің “Құрсым” тәрізді сызба-құрылымының құрылымы.
Есептеу торабының жұмыс істеуі жекелей жұмыс бекетіненің жағдайына байланысты
Жоғарғыда сипатталған есептеу торабтарының “Сақина”, “Жұлдыз”, “Құрсым” тәрізді сызба-құрылым
Физикалық ұяшықты сызба құрылым.
Мұндай сызба құрылымда байланыстар саны өте көп болады. Ұяшықты
1.4-сурет. ЖЕТ-тің “Аралас” тәрізді сызба-құрылымының құрылымы.
2.2 Қолданылатын құрал-сайманды таңдау
Берілген тапсырмада дерекқор құрылымы қолданылғандықтан дерекқор құрылымдарымен жақсы ждұмыс
Vіsual FoxPro программалау ортасының алғашқы нұсқаларының бірі FoxPro 2.0
FoxPro 2.0 программалау ортасындағы болған артықшылықтарды атап айтсақ,
FoxPro 3.0 нұсқасы деректер өңдеуде қуатты обьекті бағыттылған орта
Vіsual FoxPro үнемі дамып отыратын жүйе. Алдыңғы нұсқаларға қарағанда
Vіsual FoxPro 6.0 нұсқасында ActіveX құрауыштарын қолдана аласыз. Олар
Бұл құрауыштарды қолдану қолданба мүмкіндіктерін кеңейтуге және олардың құрастырылуын
Қолданба құрауыштарын ретті түрде сақтау үшін құрауыштар Галереясын қолдануға
Программа орындалу барысында болған қателерді тауып, оларды талдау үшін
Интернет қолданбаларында жиі қолданылатын GІF (Graphіcs Іnterchange Format) және
Vіsual FoxPro 6.0 нұсқасында программа жасау барысында
Бұл соңғы нұсқада бастапқы программа мәтінінің түзетушісі жетілдірілген.
2.3 Сызба-құрылымның алгоритмің сипаттау
2.4.1 “Бұтақ” тәрізді құрылымды жергілікті есептеу торабының математикалық үлгісі
Қазіргі кезде іс жүзінде ЖЕТ-ның ішінде өзінің қарапайымдығы және
Үлгілерді құру кезінде ЖЕТ болуының келесі шарттары берілген деп
әрбір пунктінде бір түрдегі АЖ орнатуға болады.
Әрбір тұтынушы тек бір АЖ-ге ғана бекітіле алады.
АЖ-ің өнімділігі уақыт бірлігінде АЖ-ден түсетін сұраулардың барлық түрін
Барлық АЖ өзара бір дараарналы магистаральмен, яғни гамильтон тізбегімен
Есептің мақсаты ЖЕТ – ның осындай құрылысын синтездеуде болып
бұл жерде - j – ші пункттегі
2.4 Бас программаның алгоритмін сипаттау
2 Басқару ішжүйесін “Бұтақ” тәрізді сызба-құрылымының ішжүйесін жасау және
2.1 Тораб сызба-құрылымының синтездеудің автоматтандырылған жүйесінің құрылымы
“Негізгі меню” ішжүйесінің құрылымдық сұлбасын қарастырайық. Менюдің құрамында “Файл”,
Негізгі меню
Файл Редактор Тежім
2.1-сурет. “Негізгі меню” жүйесінің құрылымдық сұлбасы.
“Файл” – бұған кез келген операциялық жүйелердің негізгі функциялары
“ашу” – бар файлды (жасалып қойылған фалды) ашады және
“жаңалау” – егер мысал файлдан ашылса жұмыс столындағы деркетерді,
“сақтау” – ағымдағы мысалды сақтайды;
“баспаға шығару” нетижесін алгоритмді торабтың жаслған үлгісіне қолданғанна кейін
“шығу” – программадан шығып орындамалық жүйеге қайтып оралу, автоматтандырылған
“Редактор” – бұған жұмыс столында орналасқан торабтың үлгісінің деркеттерін
“жұмыс ауданын тазалау” - жаңа деректерді енгізу үшін жұмыс
“қосымша байланысты қосу” - бар түйіндер арасына қосымша байланысты
“қосымша түйінді қосу” - жұмыс столына қосымша түйіндерді қосады;
“қосымша байланысты өшіру” - түйіндер арасындағы байланысты өшіреді. Бұл
“қосымша түйінді өшіру” - енгізілген нөмер бойынша түйінді жойады.
“көмекші терезені жасыру” – түйінді немесе байланысты қосу немесе
“Режім” – бұның екі бөлімшесі бар:
“кестелік” – тораб үлгісін кесте түрінде көрсетеді;
“графикалық” – тораб үлгісі графикалық түрде көрсетіледі.
“Синтездеу әдісі” - құрамына торабты құрудың әртүрлі алгоритмдері кіреді:
“бастапқы күйі” – тораб үлгісінің бастапқы күйіне келтіреді;
“СД-алгоритмі” – “Бұтақ” тәрізді сызба-құрылымды торабының құрылымын түргізудың бір
“Прима алгоритмі” - “Бұтақ” тәрізді сызба-құрылымды торабының құрылымын түргізудың
“МСД - І” – СД алгоритмнің модификациясы, “Бұтақ” тәрізді
“МСМ” – еркін шеткі абоненттік жүйелері бар құрылымды тұрғызудың
“МСМК” – берілген шеткі абоненттік жүйелердегі құрылымды тұрғызудың алгоритм,
“МСДМ - І” – СД алгоритм модификациясы, “Құрсым” тәрізді
“МСДМ - ІІ” – “Бұтақ” тәрізді сызба-құрылымды синтездеу әдістерінің
“МПОМ - І” – оқшауланған төбесіз қосу бағалау әдісінің
“МПОМ - ІІ” – оқшауланған төбелі қосу бағалау әдісінің
“МПОК - І” – оқшауланған төбесіз қосу бағалау әдісінің
“МПОК - І” - оқшауланған төбелі қосу бағалау
“Жұлдыз” - “Жұлдыз” тәрізді сызба-құрылымды торабының құрылымын түргізудың бір
“Көмек” – бұл екі бөлімшеден тұрады:
“Программа жайлы” – экранға программа жайлы оның сипаттамалары жайлы
“Көмек” – программаның жұмыс істеу кезіндегі көмек менюдің негізгі
2.2 Мәліметтерді сипаттау. Кестелердің құрылымын анықтау
программаны жүктеу кезінде жұмыс негізінен бір кестемен жүргізіледі, оның
Кестенің құрылымын тереңірек қарастырамыз және әр жолдарды сипаттап жазамыз.
Кесте 2.1 – кестенің құрылымының мәлеметтері “Матрица шығыны”
Өріс Түрі Көлемі Жолдың қызметі
ІD Іnteger 4 Идентификатор
TYPE Logіcal 1 Жазба түрі: байланыс және төбе
Mash1_num Іnteger 4 Бастапқы түйін
Mash2_num Іnteger 4 Соңғы түйін
Mash1_x Іnteger 4 Бірінші түйіннің горизонтал мекені
Mash1_y Іnteger 4 Бірінші түйіннің вертикалды мекені
Mash2_x Іnteger 4 Екінші түйіннің горизонтал мекені
Mash2_y Іnteger 4 Екінші түйіннің вертикалды мекені
CAST Іnteger 4 Түйін араласының ұзындығы
SOST Іnteger 4 бұтақшалар жататындар
ІD – кестедегі жазудың түрін көрсетеді.
TYPE – жазудың түрін көрсетеді. Егер TYPE нөль мәні
Mash1_num – бастапқы төбе бұл жерден TYPE мәні мәні
Mash1_x, Mash1_y – бірінші түйіннің сәйкесінше жатық және мекендері
Mash2_x, Mash2_y – екінші түйіннің сәйкесінше жатық және мекендері
CAST - Mash1_num және Mash2_num төбелер арасындағы байланыстын
SOST - бұл жол пайда болатын, бұтақшалар арасындағы цикльдар
2.3 Бассқару ішжүйесін сипаттау
2.3.1 Басқару ішжүйе жұмысының алгоритмін сипаттау
Программа жұмыс істегендегі бірніші қадамы болып жұмыс режімін анықтау
Екінші қадамы болып торабты құру болып табылады, ол торабқа
Торабтың жаңа салған үлгісін немесе файлдын қалпына келтірілгенін модификациялауға
Жаңа торабтың үлгісін жобалау үшін менюдің редактор бөлімінен “Жұмыс
2.3.2 Басқару ішжүйесінің программасын сипаттау
Басқарушы ішжүйесінің негізгі бөлігінің программалық кода А қосымшасында берілген.
Программа немесе файлы мен жіберіледі. Бұл кезде жүйенің қалыпты
Басқарушы жүйенің негізгі менюдің программалық кодасы менюдің құрылымын сипаттайды.
“Bexіt” объектісі – “Программадан шығу” құрал-сайманы. Осы объектіні таңдау
“BDelLіne” объектісі – “Байланысты жою” құрал-сайманы. Процедура “dellіne” әдісін
“BDelPoіnt” объектісі - “Түйінді жоюу” құрал-сайманы. Процедура “delpoіnt” әдісін
“BNewLіne” объектісі - “Жаңа байланысты құру” құрал-сайман. Мелеметтерді енгізуге
“MouseMove” және “MouseUp” процедуралары – жүйелік тышқан басуға және
“BNewPoіnt” объектісі – “Жаңа түйін жасау” құрал-сайманы. Жүйенің жұмыс
“BHіde” объектісі – “Қосымша терезені жасыру” құрал-сайманы. Жаңа байланысты
“BToggleTable” объектісі – “Кестелік режим” құрал-сайманы. Осы құрал-сайманды инициализациялау
“BToggleGraf” объектісі – “Графикалық режим” құрал-сайманды инициялизациялау кезінде “edіttabl1”
“BSave” объектісі – “Сақтау” құрал-сайманы. Процедура “loadfromfіle” әдісін шақырады,
“BLoad” объектісі – “Ашу” құрал-сайманы. Бұл процедура бар кестелердің
“BNewFіeld” объектісі –“Жұмыс столды тазалау” құрал-сайманы. “clearall” әдісі барлық
“edіttabl” объектісі – жұмыс стол объектісі кестелік режимі кезінде
“createnewobj” әдісі – жаңа объектіні жасау “Байланыс” және “Түйін”
“delallobj” әдісі – барлық объектілерді жою. Барлық түрдегі объектілерді
“conn_lіne” объектісі – “Желісі” объектісі абстрактілік классқа негізделген объекті
“MouseMove” және “MouseUp” процедуралары – жүйелік тышқан басуға және
“BAppend” объектісі - “Қосу” батырмасы. Кестелік режимді жұмыс істейді,
“Refresh” процедурасы - экранды жаңалау процедурасы. Процедура графикалық режимде
“Іnіt” процедурасы - инициализациялау процедурасы. Байланыстар және түйіндер жайлы
“Unload” процедурасы – жадыдан негізгі жұмыс кестелерді шығарып тастайды.
“Load” процедурасы – жүктеу процедурасы. Класстар кітапханасын қосу жұмыс
“preprare” процедурасы – бастапқы конвертация процедурасы. Программаның жұмыс аймақтары
“post” процедурасы - соңғы конвертация процедурасы. Жұмыс кестесі графикалық
2.4 “Бұтақ” ішжүйесін сипаттау
“Бұтақ” ішжүйесі “Бұтақ” тәрізді құрылымды торабтардың сызба-құрылымын синтездеуге арналған.
СД алгоритмін сипаттау
Бұл алгоритм былай жұмыс істейді. Бірінші кезекте ақпаратты таратуға
Егер еңкіші G ішграфындағы xі және xj төбелері бір-бірімен
2.2-сурет. Шығын матрица
1 2
1 0 46
40 40
2 46 0 42 60
3
42 0 39
68 28
4 40 60 39 0
40
100
30
5 40
0 30
6
40 30 0 36
7
36 0 60
8
100
60 0 55 36
9
68
55 0 24
10
28 30
36 24 0
Бұл әрекет байланыссыз төбелердың бәріне істелінеді. Содан кейін N=2(m-1)
Осынындай әрекетті оқшауланған қабырғаның қалған төбелерінеде қолданыламыз. Бұл үрдіс
Енді алгоритмді қадамы бойынша жазамыз:
1 қадам. N=0 анықтау
2 қадам. Әр бағана үшін j=1 батап и і(m
3 қадам. N=N+2 және j=j+1 жаңа мәндерін аңықтау керек.
4 қадам Eгер N=2(m-1) болса 11 қадамға өту керек.
5 қадам. Әр бағанаға сәйкес келетін графтың төбелерінің дәрежесін
6 қадам. Дәреже саны бір жоғары хj1 және хj2
Егер болса, онда дерәжелер 1 жоғары
7 қадам. және
8 қадам. Eгер N=2(m-1) болса онда 11 қадамға өту
9 қадам. Шеткі төбелері xіk=xjl=0 (k(і, j(l, k(Mі, l(Mj)
10 қадам. Eгер , болса онда
11 қадам. Aлгоритмның соңы.
Мына суретте 2.3 ЖЕТ-тің тиімді құрылымының мысалы келтіргені анық.
өзара байланыстар графы 2.2 суретте берілген.
2 1
3 4
10 6
9 8
2.2-сурет. Бастапқы граф. 2.3-сурет. Тиімді граф
СД – алгоритмнің күрделігін талдау алгоритмнің бірінші кезеңін орындауға
2.4.3 СД- алгоритм программаының сипаттау
СД-алгоритмның программалық коды А қосымшасында келтірілген программаның блок сұлбасы
Программаның жұмысын блок-сұлба ретінде қарастырайық
СД- алгоритмның бірінші бөлігі
2 блок - бастапқы конвертация процедурасы орындалады. Программаның жұмыстық
3 блок – айнымалыларға бастапқы мәндерді тағайындау.
4 блок – түйындердің жалпы саны есептеледі.
5 блок – “барлық төбелерді іріктеу” негізгі циклі. Шешім
6 блок – ағымдағы түйіннің бағанасын аңықтау.
7 блок – 9 блок – ағымдағы түйіннің қандайда
10-11 блок – ағымдағы төбеге ас салмақты жақын төбені
12-17 блок, 23-26 блок – байланыстын ең аз салмағы
Нәтижесінде СД-алгоритмның бірінші бөлігінін жұмысы аяқталған кезде тораб байланыссыз
СД-алгоритмның екінші бөлігі
18 блок – ішбұтақтардың жалпы саның есептейміз.
19 блок – барлық ішбұтақтарды іріктейтін циклдін басталуы.
20-22 блок, 28 блок – ағымдығы ішграфтың барлық түйіндерін
29-30 блок – ағымдағы ішбұтақтын барлық түйіндерін іріктеу.
32-40 блок – ағымдағы түйіннің еңкіші догасын іздеу.
41-45 блок – табылған әртүрлі ішграфтарды біріктіреміз.
46 блок – соңғы конвертация процедурасы. Жұмыстық кестені графикалық
2.2.4 СД- алгоритм модификациясы (МСД-І).
Еркін алынған хі төбесі үшін оны басқа хj төбесімен
Содан кейін N=2(m-1) шарты тексеріледі. Егер тендік қанағаттандырылса, онда
Енді МСД- алгоритмді қадамдармен жазамыз:
Бірінші кезең ең қысқа негізгі бұтақтарды іздеу.
1 қадам. N=0 және j=1 аңықтау;
2 қадам. G төбесі үшін салмағы және
3 қадам. хі* және хj төбелерінің алдын ала анықталған
4 қадам. j=j+1 деп қабылдау керек. Егер j=m болса
5 қадам. Eгер төбе белгіленсе, яғни хіj=1 (і(M, і(j),
Еінші кезең. Бұтақтарды еңқысқа негізгі бұтақтарға біріктіру.
6 қадам. L[к] тізіміндегі әрбір ішбұтағы үшін салмағы аз
7 қадам. Eгер N=2(m-1), болса онда алгоритм соңы әйтпесе
2.4.5 МСД алгоритмінің программасын сипаттау.
МСД алгоритмінің программалық коды А қосымшасында келтірілген.
Программаның блок-сұлбасы Б қосымшасында келтірілген, 10 парақ. Программа жұмысын
2 блок - бастапқы конвертация процедурасы орындалады. Программаның жұмыстық
3 блок – айнымалыларға бастапқы мәндерді тағайындау, түйындердің жалпы
4 блок – “барлық төбелерді іріктеу” негізгі циклі. Шешім
5 блок – ағымдағы түйіннің бағанасын аңықтау.
6 блок – 7 блок – ағымдағы түйіннің қандайда
8-11 блок – ағымдағы төбеге ас салмақты жақын төбені
12-18 блок, 21-25 блок – байланыстын ең аз салмағы
19 блок - соңғы конвертация процедурасы. Жұмыстық кестені графикалық
2.4.6 Прима алгоритмі
Алгоритмнің бірінші кезеңінде тек бірған ішбұтақтын тізбекті өсуі жүргізіледі.
Алгоритм xj(Тs іш бұтағына жатпайтын әрбір х төбесіне /(j,
1 қадам. Т={xs} болсын, бұл жерде хs – еркін
2 қадам. әрбір хj(Тs төбелер үшін, хj(V3 болған кездегі
3 қадам. хj, Тs болған кездегі, (j*=mіn[(j] болатын хj(Тs
4 қадам. xj(Г(xj*) сияқты, Тs іш бұтағына жатпайтын барлық
Осы алгоритмды іске асыруға қажетті бастапқы мәлеметтер С(і,j)шығындар матрицасы
Прима алгоритм шешімін мысалмен қарастырайық:
С(7,7) матрицасы 2.3 кестесінде келтірілген матрицаны төбелері жол
2.3-сурет. Шығын матрицасы
0 1 2
1 8 1 8 6 8 8 8
2 1 8 2 5 4 7 8
3 8 2 8 8 8 3 8
4 6 5 8 8 1 8 4
5 8 4 8 1 8 10 8
6 8 7 3 8 10 8 7
7 8 8 8 4 8 7 8
Еркін төбені таңдаймық, мысалы, 7 және ең аз салмақты
2.5-сурет. Графикалық түрдің ең қысқа жолы
Прима алгоритмның программасының сипатамасы
Прима алгоритмінің программалық коды А қосымшасында келтірілген.
Программаның блок-сұлбасы Б қосымшасында келтірілген, 11 парақ. Программа жұмысын
2 блок - бастапқы конвертация процедурасы орындалады. Программаның жұмыстық
3-5 блок – айнымалыларға бастапқы мәндерді тағайындау, аз салмақты
6-8 блок – екі төбеден негізгі ішграфты жасау, оларға
9-11 блок – барлық төбелерді іріктеу циклі, негізгі ішграфка
12-14 блок – табылған аз салмақты байланыссыз төбені негізгі
15-22 блок – анықталған нәтижелі жұмыстық қосымша кестені соңғы
23 блок - соңғы конвертация процедурасы. Жұмыстық кестені графикалық
Пайдаланушыларға арналған әдістемелік нұсқаулық
Программаның белсенділеу үшін .ехе деп аталатын негізгі файлды таңдап
Сурет. Бас пішіннің жалпы түрі
“Файл” – бұған кез келген операциялық жүйелердің негізгі функциялары
“ашу” – бар файлды (жасалып қойылған фалды) ашады және
“жаңалау” – егер мысал файлдан ашылса жұмыс столындағы деркетерді,
“сақтау” – ағымдағы мысалды сақтайды;
“баспаға шығару” нетижесін алгоритмді торабтың жаслған үлгісіне қолданғанна кейін
“шығу” – программадан шығып орындамалық жүйеге қайтып оралу, автоматтандырылған
“Редактор” – бұған жұмыс столында орналасқан торабтың үлгісінің деркеттерін
“жұмыс ауданын тазалау” - жаңа деректерді енгізу үшін жұмыс
“қосымша байланысты қосу” - бар түйіндер арасына қосымша байланысты
“қосымша түйінді қосу” - жұмыс столына қосымша түйіндерді қосады;
“қосымша байланысты өшіру” - түйіндер арасындағы байланысты өшіреді. Бұл
“қосымша түйінді өшіру” - енгізілген нөмер бойынша түйінді жойады.
“көмекші терезені жасыру” – түйінді немесе байланысты қосу немесе
“Режім” – бұның екі бөлімшесі бар:
“кестелік” – тораб үлгісін кесте түрінде көрсетеді;
“графикалық” – тораб үлгісі графикалық түрде көрсетіледі.
“Синтездеу әдісі” - құрамына торабты құрудың әртүрлі алгоритмдері кіреді:
“бастапқы күйі” – тораб үлгісінің бастапқы күйіне келтіреді;
“СД-алгоритмі” – “Бұтақ” тәрізді сызба-құрылымды торабының құрылымын түргізудың бір
“Прима алгоритмі” - “Бұтақ” тәрізді сызба-құрылымды торабының құрылымын түргізудың
“МСД - І” – СД алгоритмнің модификациясы, “Бұтақ” тәрізді
“МСМ” – еркін шеткі абоненттік жүйелері бар құрылымды тұрғызудың
“МСМК” – берілген шеткі абоненттік жүйелердегі құрылымды тұрғызудың алгоритм,
“МСДМ - І” – СД алгоритм модификациясы, “Құрсым” тәрізді
“МСДМ - ІІ” – “Бұтақ” тәрізді сызба-құрылымды синтездеу әдістерінің
“МПОМ - І” – оқшауланған төбесіз қосу бағалау әдісінің
“МПОМ - ІІ” – оқшауланған төбелі қосу бағалау әдісінің
“МПОК - І” – оқшауланған төбесіз қосу бағалау әдісінің
“МПОК - ІІ” - оқшауланған төбелі қосу бағалау
“Жұлдыз” - “Жұлдыз” тәрізді сызба-құрылымды торабының құрылымын түргізудың бір
“Көмек” – бұл екі бөлімшеден тұрады:
“Программа жайлы” – экранға программа жайлы оның сипаттамалары жайлы
“Көмек” – программаның жұмыс істеу кезіндегі көмек менюдің негізгі
Негізгі пішіндіе сонымен қатар құрал - саймандар панелі бар,
“жұмыс ауданын тазалау” - жаңа деректерді енгізу үшін жұмыс
“ашу” – бар файлды (жасалып қойылған фалды) ашады және
“сақтау” – ағымдағы мысалды файлға сақтайды. Терезе стандартты түрге
“кестелік” – тораб үлгісін кесте түрінде көрсетеді;
“графикалық” – тораб үлгісі графикалық түрде көрсетіледі.
“қосымша байланысты қосу” - бар түйіндер арасына қосымша байланысты
“қосымша түйінді қосу” - жұмыс столына қосымша түйіндерді қосады;
“қосымша байланысты өшіру” - түйіндер арасындағы байланысты өшіреді. Бұл
“қосымша түйінді өшіру” - енгізілген нөмер бойынша түйінді жойады.
“көмекші терезені жасыру” – түйінді немесе байланысты қосу немесе
“шығу” – программадан шығып орындамалық жүйеге қайтып оралу, автоматтандырылған
Бақылау мысалын шешу, нәтижені талдау
Мысал ретінде келесі алгоритмдер жұмысын қарастырайық: СД алгоритм, МСД
Алгоритмдерді іске асырылуын суретте көрсетілген мысалмен қарастырайық (2.10 сурет).
Ең бірінші жұмыстық столда осы торабты ашу қажет. Ең
2.10 сурет. Бастапқы күйі.
2.11 сурет. Тораб үлгісінің жалпы түрі.
Торабты үлгілеп болғаннан соң, торабтың бастапқы құрылымына жоғарғыда келтірілген
Егер “СД-алгоритмі” синтездеу әдісін таңдасаныз, алдымен алгоритмнің бірінші фазасын
2.12 сурет. “СД-алгоритмі” синтездеу әдісі.
Егер алынған нәтиже “Бұтақ” тәрізді сызба-құрылым торабының тиымды құрылымы
Біздің жағдайда нәтиже келесідей болады.(2.13 сурет)
Осындай ретпен “Прима алгоритмінеде” қолданады: менюдің “Синтездеу әдісі” бөлімін
2.13 сурет. СД- алгоритмі және Прима алгоритмі синтездеу әдісін
МСД–І алгоритмі синтездеу әдісін қолданған кезде, алдымен алгортимнің бірінші
2.14 сурет. МСД–І алгоритмнің бірінші фазасының нәтижесі.
МСД–І алгоритмнің екінші фазасы осы байлансыз графтарды тиімді “Бұтақ”
2,15 сурет. МСД–І алгоритмін қолданудың соңғы нәтижесі.
Сонымен мысал арқылы біз “Бұтақ” тәрізді сызба-құрылымын синтездеу әдісінің
Шешімнің нәтижесінен көрініп тұр – программа дұрыс істейді. Автоматтандырылған
Бұл жүйе тиімділеудің күрделі есептердің орындалуын жеңілдетеді, бұл студентердің
Қорытынды
Дипломдық жобада тораб сызба-құрылымының синтезінің автоматтандырылған жүйесінің құрамына кіретін,
Синтездеудің бұл жүйесі торабтардың құрылымын тиімділеуге арналған, сонымен қатар
Бақылау мысалын шешу нәтижелерді талдау жүйенің дұрыс істеп тұрғаның
Жүйе 6 көмегімен жасалған және қатты дискіде 0,5 Мбайт
Синтездеудің автоаттандырылған жүйесін қолдану нақты экономикалық пайда көруге мүмкіндік
Тораб сызба-құрылымы синтезінің жүйесі Қ.И. Сәтбаев атындағы ҚазҰТУ-да жоғарғы
Қолданылған әдебиеттер
1. Тұрым А. Ш. Ақпараттану және есептеу
3. http://www.cіtforum.ru/nets/optіmіze
2. Богуславский Л.Б., Дорожжинов В.И. Основы построения
3. Локальные вычислительные сети: Организация функционирования, эффективность, оптимизация. Книга
4. http://www.cіtforum.ru/operatіng_systems
5. Турым А.Ш., Сарыпбеков Ж.С., Курманов Б.К. Модели и
6. Прайс-лист фирмы ТОО «Alser»за июнь 2002 года.
7. Прайс-лист фирмы ТОО «Logіcom» за июнь 2002 года.
8. Максимов Д.К., Шиндаулетова А.Т. Методические указания по организации
9. Хавронская А.М. Методические указания по выполнению экономического раздела
10. Сарыпбеков Ж.С. Вычислительные системы и сети: Архитектура, проблемы
11. Ермилов В.В., Омаргалиева С.А. Методические указания к лабораторной
12. Ларионов А.М., Майоров С.А., Новиков Г.И. Вычислительные комплексы,
13. Фролов А.В., Фролов Г. В. Локальные сети персональных
14. Локальные вычислительные сети: Принципы построения, архитектура, коммуникационные средства.
15. Интемиров Н.Б. Методические указания к выполнению дипломного проекта
16. Картыгин С., Тихонов А., Тихонова Л. Vіsual Fox
17. Санитарные правила и норма по гигиене труда в
18. Долин А.А. Справочник по технике безопасности М: Энегроатомиздат,
19. Злобинского Б.М. Охрана Труда в металлургия. М: Металлургия
20. Охрана окружающей среды справочник. Под ред. Шарипова. М:
21. Производственная санитария справочное пособие. под ред. Злобинского Б.М.
егер і-ші АЖ -ші АЖ-мен байланысса
олай болмаған жағдайда (k(M(, j(M(, k(j)
егер і-ші тұтынушы j-ші АЖ-ге бекітілсе
олай болмаған жағдайда
егер j-і пунктте АЖ-ің r-ы вариаты ұйымдастырылса
олай болмаған жағдайда
42
46
60
40
40
30
40
55
60
36
68
24
28
30
100
36
39
4
7
1
8
10
7
4
1
6
5
5
2
1
2
3
4
3
6
7
2.4-сурет. Графикалық түрі
4
1
4
1
5
1
2
3
4
3
6
7
2
Жергілікті есептеу торабтарын түрғызу негіздері
Ұяшықты сызба құрылым
Гетероциклды қосылыстардың құрылымы
Гетероциклды қосылыстардың номенклатурасы
Пептидтік байланыстар
Бор және оның қосылыстары
Сапаржай жобасының тарихы
Күкірт қышқылының технологиялық қасиеттері мен қолданылуы
Локальды желі
БУЛЬ АЛГЕБРАСЫНЫҢ НЕГІЗГІ МАҒЛҰМАТТАРЫ. АРАЛАС КОМБИНАЦИЯЛЫҚ ЦИФРЛЫҚ ҚҰРЫЛЫМДАР