Бизнес - жоспардың құрылымы
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ ………………………………………………………………...
3
1 БИЗНЕС-ЖОСПАРДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ …………… 5
1.1 Бизнес-жоспардың мәні, қызметі, мақсаты мен міндеттері …………. 5
1.2 Бизнес-жоспарды құру жолдары мен мазмұны ………………………. 7
1.3 Бизнес-жоспардың құрылымы………………... 9
2 «СЕМЬЯ» СУПЕРМАРКЕТІНІҢ БИЗНЕС-ЖОСПАРЫН ҚОЛДАНУ ЖӘНЕ ТАЛДАУ …………………………………………………………………………….
12
2.1 «Семья» супермаркетінің бизнес-жоспары …………………………... 12
2.2 Кәсіпорынның маркетингтік, менеджмент және стратегиялық жоспарының экономикалық
19
2.3 Бизнес-жоспардың даму стратегиясының экономикалық негіздемесі
…………………………………………………………………………….
21
3 НАРЫҚТЫҚ ЭКОНОМИКА ЖАҒДАЙЫНДАҒЫ КӘСІПОРЫННЫҢ БИЗНЕС-ЖОСПАРЫН ЖЕТІЛДІРУ …...
24
ҚОРЫТЫНДЫ ………………………………………………………..... 28
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ …………………………..... 30
ҚОСЫМША А ………………………………………………………… 31
ҚОСЫМША В ………………………………………………………… 32
КІРІСПЕ
Курстық жұмыстың жалпы сипаттамасы. Бизнес-жоспардың негізгі талдауы – бұл
Қазақстанның әлемдегі бәсекеге барынша қабілетті 50 елдің қатарына кіру
ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаев «Жаңа онжылдық – жаңа экономикалық өрлеу
Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Көптеген ірі батыс фирмаларында кәсіпорынды құру
Бизнес-жоспар қазақстандық кәсіпкерлікті стратегиялық жоспарлау құралы ретінде кірді, сондай-ақ
Бизнес-жоспар – коммерциялық iс-шаралардың зерттеп-дайындалған негiзгi аспектiлерiн, туындаған
Курстық жұмыстың мақсаты. Бизнес-жоспардың теориялық аспектілері ретінде оның негізгі
І БИЗНЕС-ЖОСПАРДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ
1.1 Бизнес жоспардың мәні, қызметі, мақсаты мен міндеттері
Бизнес-жоспар құжат ретінде кәсіпорынның өндірістік және әлеуметтік дамуының перспективаның
Бизнес-жоспар – коммерциялық iс-шаралардың зерттеп-дайындалған негiзгi аспектiлерiн, туындаған
Бизнес-жоспар қазақстандық кәсіпкерлікті стратегиялық жоспарлау құралы ретінде кірді, сондай-ақ
Стратегиялық жоспарды жалпы кәсіпорын бойынша құрастырады және барлық мақсаттар
Бизнес-жоспар қатаң горизонтальдық жоспар болса, стратегиялық жоспарда кең ауқымды
Бизнес-жоспарға ұқсас құжат болып техника-экономикалық негіз болып табылады, өйткені
Бизнес-жоспар негізгі мақсаты берілген бизнестің негізін салу және нақты
Бизнес-жоспарды жоспарлау процесі және фирманың ішкі басқару инструменті ретінде
Бизнес-жоспар өзін-өзі үйрету құралы. Бұл аспектіде бизнес-жоспар бұл үзіліссіз
Нарықтық экономикада бизнес-жоспардың құрылымы, формасы, мәні бойынша әр түрлі
Коммерциялық сана және инвесторлық жобаның толық бизнес-жоспары;
Коммерциялық сана және инвесторлық жобаның толық бизнес-жоспары және тұжырымдамасы;
Құрылымдық бөлімдердің бизнес-жоспары;
Бизнес-жоспар несиеге сұраныс;
Бизнес-жоспар – грантқа сұраныс;
Аумақтық даму бизнес-жоспары;
Берілген технология бойынша бизнес-жоспар әртүрлі қолдануына байланысты атқарылады.
Нарықтық экономика жағдайындағы бизнес-жоспардың қызметі – басқару құжаты ретінде
Бірінші функция, бизнестің концепциясы (тұжырымдамасы) мен стратегиясын дамыту мүмкіндігімен
Екінші функция жоспарлау. Ол фирманың (кәсіпорынның, кәсіпкердің) мақсаты мен
Үшінші функция өндіріс қуаттарын жасақтауға, ұлғайтуға және жаңартуға қажетті
Төртінші функция фирманың жоспарын жүзеге асыратын, біріккен өндіріс жүргізіп,
Сонымен, бизнес-жоспар фирманың тұрақты жұмыс құжаты болып табылады, ол
Бизнес-жоспар жобасын жасау кәсіпорынның болашақтағы даму стратегиясын анықтаудан басталады.
Концепция негізінен жаңа техниканы (жаңа өнім) шығаруды игеру және
Қабылданған стратегия мен жасалған концепцияға сәйкес бизнес-жоспардың мақсаттары мен
Бизнес-жоспарда сапалы және пайдалы, сондай-ақ, бәсекеге қабілетті өнім өткізу
Мұндай мақсат бірқатар міндеттерді шешуде талап етеді:
кәсіпорын дамудың экономикалық мақсатқа сай бағытын негіздеу;
күтілетін қаржылық нәтижелерді негіздеу;
инвестициялық бағдарламаны дайындау процесінде қаржыландыру көздерін анықтау;
бизнес-жоспарды жүзеге асыру бойынша іс-шараларды әзірлеу және
экономикалық негіздеу.
Стратегиялар мен концепцияларды, мақсаттар мен міндеттерді өңдеу нарықтағы кәсіпорынның
1.2 Бизнес-жоспарды құру жолдары мен мазмұны
Нарық экономикасы дамыған елдерде капитал, ресурстар, технологияны ұсыну мәселелерін
Бизнес-жоспардың құрылымы канондалған емес, әр компания бизнес-жоспарды өздігінше құрайды.
Экономикалық жағдайға сәйкес тиімді даму бағдарын таңдап алу,
мақсатты рыноктар және олардағы фирмалар орнын анықтау.
Рынок қажеттілігіне сәйкес жақын және ұзақ мерзімде өндірілетін
өнімнің (жұмыстың, қызметтің) қажетті көлемі мен сапасын дәлелдеу, өндірістік
Басқарудың ұйымдық-құқықтық нысаны мен құрылымын таңдау,
фирма кадрларын еңбек етуге ынталандыру.
Фирманың рынокты зерттеуге қажетті маркетингтік шараларын:
жарнама, сатуға ынталандыру, бағаны қалыптастыру, өткізу каналдары, т.б. анықтау.
Фирманың өндірістік және сауда шығындарын, күтілетін қаржы нәтижелерінің көлемін
Отандық және шетелдік мамандар бизнес-жоспардың әртүрлі құрылымдарын ұсынады. Мысалы
Көптеген фирмалар бизнес-жоспарды 3-5 жылға, тек кейбірі (аса ірі
Бизнес-жоспарға қойылатын негізгі талаптар және оны жасаудың принциптері:
Сенімділік, ол кәсіпорынның шын жағдайын көрсете білуі қажет;
Барлық жағдайдың нақтылығы және дәлелділігі;
Айқындылық, дәлелдің логикалық дәйектілігі және сендіре
алатындығы.
Қазіргі заманға сай болуы, яғни құжаттарды қажетті уақытында
жасау және мақсатына қарай бейімдеу;
Арнайы болуы, яғни қажетті ақпаратты қажет уақытында, оны
қажетсінетін адамға жеткізу.
Өнімге нарық қажеттілігін қамтамасыз ету бағыттарын таңдаудың экономикалық негіздемесі
өнім өндірісі мен кәсіпорын ресурстары;
өндіріс шығындары;
қаржы;
экономикалық тиімділік.
Төмендегідей экономикалық бөлімдер бойынша негіздеме жүргізіледі:
І бөлім. Өндірістік қуаттылық, өнім (тауар), нарықтық сұраныс, нарықтық
ІІ бөлім. Өндіріс ресурстары.
ІІІ бөлім. Өндіріс шығындары.
ІV бөлім. Жобаланған баға мен өнім рентабельділігі.
V бөлім. Экономикалық тиімділік.
Әдістемелік және іс-тәжірибелік ұсыныстар “Кәсіпорын экономикасы”, “Инновациялық менеджмент” және
Бизнес-жоспар тек экономикалық бөлімдерден тұрады. Бизнес-жоспарда резюме, өнімнің сипаттамасы,
Бизнес-жоспар есептелген мәліметтер бойынша құрылады және курстық жобаның тиімділігін
Өнімге деген нарық қажеттілігін қамтамасыз ету бағыттарын таңдауды экономикалық
Салыстырмалы талдаудың жағымды нәтижелері кезінде қарастырылатын әдістеме бойынша экономикалық
Егер жоба кері нәтижелерге алып келсе, онда өндіріс тиімділігін
Кәсіпорын дамуының бизнес-жоспары мәліметтерінен болашақта кәсіпорынның өндірісішілік резевтерін пайдалану
Тиімділіктің басқа көрсеткіштері жағымды, мұны салыстырмалы талдау дәлелдейді. Болшақта
Болшақта өнім көлемін арттыру мәліметтерін қор қайтарымдылығы, рентабельділік, еңбек
1.3 Бизнес-жоспардың құрылымы
Бизнес-жоспар – бұл іскер жобаның негіздемесі. Бизнес-жоспардың құрылымы өзіне
Титул парағы. Құжаттың атын, жобаның атын, шағын кәсіпорынның пішінін
Аннотация (негіздеме). Барлық бөлімдердің қысқаша нәтижелерін құрайды (жобаның мәні
Құпиялылық туралы меморандум. Әсіпесе фирманың дамуының перспективті саясатына қатысты
Мазмұны. Бизнес-жоспардың мазмұнына оңай бейімделуге және қажетті ақпараттарды тез
1-бөлім. Фирманың мүмкіндіктері(түйін). Ағымдағы жағдайлар, ұйымдастыру құрылымы, шағын кәсіпорынның
Бұл бөлімшенің көлемі 3-4 беттен аспауы керек. Оның мәтіні
- инвесторлар үшін оның тартымдылығы мен іскер ұсыныстарының мәні;
- оның іс-әрекетінің негізгі бағыттарын сипаттау, жобаны табысты жүзеге
Бөлім фирманың миссиясының және оның негізгі стратегиялық бағыттарын ұйымдастырумен
2-бөлім. Тауар (қызмет) түрлері. Шағын кәсіпорынның тауарлық саясатының параметрлері
Осы бөлімді жазуда кәсіпкерлерге төмендегілер қажет:
тұтынушыларғы ұсынылатын тауарларға (қызмет) сұраныс пен сатып алушылардың қажеттілігін
тұтынушылардың қажетілігіндегі өзгерістер үрдісін болжамдау.
Бірақ, не өндіру керек екенін білу, әлі де жеткіліксіз.
Жетілудің соңғы кезеңінде тауарлардың өміншеңдік циклін ұзарту мақсатында кәсіпкер
Шағын фирмамен шығарылатын түрлі тауарлардың өміршеңдік циклі бірін-бірі жауып,
3-бөлім. Тауарлады (қызметтер) өткізу нарығы. Дайын өнімді өткізу нарығының
Нарықты зеттеуде оның түрін сол немесе басқа белгілер бойынша
негізгі, өнімнің негізгі бөлігі сатылады;
қосымша, тауарлардың бір бөлігі сатылады;
таңдамалы, тауарлардың байқалатын сатулары (пробные продажи) жүзеге асырылады.
4-бөлім. Өткізу нарығындағындағы бәсеке. Негізгі бәсекелестер анықталады; олардың стратегиясы
Бұдан соң жағдайларға байланысты кәсіпкер бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз етудің
бағалы бәсеке – ұқсас тауарларды едәуір төмен бағамен сатады;
сапалық – сапалы өте жоғары немесе көп функционалды қасиеттері
сервистік бәсеке - өзінің өнімін сенімді сатудан алдыңғы және
Егер жүргізілетін талдау бәсекелестерден кемшіліктердің жоқ екенін көрсетсе, онда
5-бөлім. Маркетинг жоспары. Өнімнің нарыққа шығу жоспары құрылады. Баға
Маркетингтік стратегияны жасауда шағын фирма кез келген тұжырымдаманы таңдай
Қарқынды маркетинг стратегиясында фирмаларға жоғарғы баға береді және өтімді
Пассивті маркетингтік стратегиясы, ережеге сай, сұраныстың деңгейі негізінен бағамен
6-бөлім. Өндіріс жоспары шағын кәсіпорынның өндірістік саясатының параметрлері белгіленеді,
Осы бөлімнің негізгі көрсеткіштерін есептеу болашақтағы 2-3 жылға жасалғаны
7-бөлім. Ұйымдастыру жоспары. Жобаның кадрлық қамтамасыз етілуін бейнелейді. Басқару
Ұйымдастыру құрылымы құрылымның графиктік сызбасында, қызметкердің штаттық кестесінде, фирманы
Бұл бөлімде әртүрлі қосымша төлемдердің түрлері: басқарушы жұмысшыларды ынталандыру
8-бөлім. Фирма қызметін құқықтық қамтамасыз ету. Кәсіпорынның ұйымдастыру құқықтық
Сонымен бірге, бұл бұл бөлімде өзінің елімен қатар шет
9-бөлім.Тәуекелді бағалау және сақтандыру. Кәсіпорынның тәуекелдері мен ескерту іс-шаралары,
10-бөлім. Қаржылық жоспар. Шағын фирманың өндірістік-шаруашылық қызметтің тиімділігін сипаттайтын
Бұл берілген бөлімде есептік кезеңге көрсеткіштердің жоспарлы және нақты
оперативтік (жұмысшы) жоспар (есеп);
табыстар мен шығындар туралы жоспар (есеп);
ақша құралдарының қозғалысы туралы жоспар (есеп);
баланстық есеп (бюджет).
11-бөлім. Қаржыландыру стратегиясы. Шағын фирманың инвестициялық саясатының мәнін ашады,
Бизнес-жоспарда ұсынылған жобаны жүзеге асыру үшін қанша құрал керек?
Қажетті құралдарды қай жерден және қандай түрде алуға болады?
Инвестицияларды қалай жақсы пайдаланған дұрыс?
Инвестициялар қашан табыс алып келе бастайды?
Бұл сұрақтарға жауаптар «Қаржылық жоспар» бөлімінде келтірілген есептеулерге негізделеді.
Қосымшалар. Бұл ақпарат қосымша сипатқа ие, ережеге сәйкес, мамандар
Бөлімдердің әрқайсысында негізінен басты назарды рыноктағы фирманың орны, олар
Ішкі және сыртқы нарықтағы негізгі бәсекелестердің қызметіне талдау жасау
ІІ «СЕМЬЯ» СУПЕРМАРКЕТІНІҢ БИЗНЕС-ЖОСПАРЫН ҚОЛДАНУ ЖӘНЕ ТАЛДАУ
2.1 «Семья» супермаркетінің бизнес-жоспары
Кәсіпкершілік қызметтің ең алғашқы маңызды құжаттарының бірі болып бизнес
Ұйымдастырушылық жоспарда супермаркеттің негізгі капталы қарастырылған. Супермаркет екі қабаттық
Супермаркетте кадрлар мәселесі өте маңызды. Жұмысқа жұмыс істеу өкілі
Өндіріс объектісінің сипаттамасы
Супермаркет «Семья» тауарларды, өндірілген дайын өнімдерді сатумен, яғни тұтынушылардың
Супермаркет «Семья» ең алғашқы тұтынуға керекті тауарлармен бірге (қант,
1-кесте
«Семья» супемаркетінде сатылатын тұтыну тауарлары
Тауар атауы Тауар құны Тауар данасы (1 айда) Сатудан
Нан 50 тг 5000 250000 225000 25000
Қант 90 тг 500 кг 450000 40500 4500
Тұз 30 тг 700 21000 18900 2100
Шай 200 тг 3000 600000 540000 60000
Ұн 300 тг 2000 600000 540000 60000
Сүт 200 тг 800 160000 144000 16000
Ет (қой еті) 700 тг 700 кг 490000 441000
Кофе 200 тг 500 100000 90000 10000
Макарон 80 тг 2300 184000 165600 18400
Күріш 150 тг 5300 кг 795000 715900 79500
Май 300 тг 625 187500 168750 18750
Кондитер өнімі 1000 тг 755 755000 679500 75500
Майонез 40 тг 450 18000 16200 1800
Сусындар 100 тг 720 72000 64800 7200
427 7500 384 9750 42 7750
1 – кестеде тұтыну тауарларының бағасы және олардан түсетін
Бағаны анықтауға еліміздің экономикалық жағдайы тікелей байланысты. Инфляция жағдайында
Бұл қандай жағдай болмасын алдын – ала жоспарланған пайданы
Супермаркеттегі сатушылардың да көңіл – күйі өте маңызды. Бұның
Қантты өндірушіден 40500 теңгеге сатып алып 45000 теңгеге сатты,
Супермеркет «Семьяның» ең алғашқы тұтынуға керекті тауарлардан басқа, тұрмыстық
Саланы сипаттау
Супермаркет «Семья» қызметі ұзақ мерзімге жоспарланған. Бизнес жоспар құру
Яғни сұраныс пен ұсыныс деңгейін, нарықта қандай тауарға қажеттілік
Ұйымдастырушылық жоспар
Супермаркет жұмыс істеу барысында онда жұмыс істейтін мамандар мәселесі
2 – кесте
Супермаркетке керекті кадрлар және оларға төленетін жалақы
Керекті мамандар Мамандар саны Жұмыс күні (1 айға) Төленетін
Бөлім бастығы 3 30 50 000 10% 45 000
Сату жөніндегі менеджер 2 15 40 000 10% 36
Бухгалтер 1 30 45 000 10% 40 500
Сатушылар 10 30 25 000 10% 22 500
Жеке жүргізуші(тауар жеткізетін) 2 30 30 000 10% 27
Күзетші 3 10 25 000 10% 22 500
21
215 000
193 500
Супермаркетке тұтыну тауарларын, тұрмыстық техника, киім – кешек сататын
Жұмысшылардың барлығы өз жалақысының 10% - ын зейнетақы қорына
3 – кесте
Супермаркеттің негізгі капиталы
Негізгі қорлардың түрлері Орташа құны млн. тг Аммортизациялық аударымның
Ғимарат 600 5
Жер 500 5
Құрал – жабдық 50 12
Транспорт 25 20
3 – ші кестеде супермаркеттің негізгі капиталы көрсетілген. Олардың
Маркетингтік жоспар
Қаламызда супермаркеттер көптеп кездеседі. Олардың көздеген мақсаттары бір: пайда
Супермаркеттегі сатушылардың да көңіл – күйі өте маңызды. Бұның
Супермаркет «Семья» екі қабатты ғимаратта орналасқан. Екінші қабатта әкімшілік
Супермаркет «Семья» Сатпаев көшесі 124 – үйде орналасқан. Онда
Біріншіден «Gros» супермаркетіне келетін клиенттерді өзіне тарта білу керек.
Бұл салада қызмет ететін көптеген шағын дүкендер, супермаркеттер өте
Қаржылық жоспар
Супермаркет бірінші кезекте өзін - өзі қаржыландаруға ұмытылуы. әдістің
Супермаркеттің жарғылық капиталы 5 млн. теңге. Бұл қаржы әрине
Тәуекелдерді талдау
Көптеген кәсіпкерлер қажетті қаржысы бола тұрып, супермаркет ашарда көптеген
Жаңадан супермаркет ашамын деген кәсіпкерге біріншіден қателікке жол бермеу
Бірінші кезекте бұл көшірме әр қашанда түп нұсқаудан нашар
Инфляция деңгейі қарқындап дамып келе жатыр. Халықтың әл –
2.2 Кәсіпорынның маркетингтік, менеджмент және
стратегиялық жоспарының экономикалық тиімділігі
Маркетингтік жоспар
Бизнес-жоспардың маңызды тарауы “маркетинг жоспары” болып табылады, ол сауда
1. “Тұтынушыны түсіну” принципі нарық өзгерісінің динамикасын және қажеттілікті
2. “Тұтынушылар үшін күрес” прниципі рынок пен тұтынушыға барлық
3. “Өнідірістің нарық талаптарының ыңғайына барынша бейімделуі” принципі бойынша
“Маркетинг-жоспар” тарауы бірнеше бөлімнен тұрады.
Бірінші бөлімде рынок құрылымы, бәсекелестердің ұқсас өнімдері, баға бойынша
Тараудың екінші бөлімінде рыноктағы бәсеке жағдайды кәсіпорынның артықшылығын (нарықтық
Тараудың үшінші бөлімінде өнімнің бәсекелік сапасының, маркетингтің баға мен
Маркетинг жоспарының келесі бөлімінде кәсіпорынның баға стратегиясының сипаттамасы беріледі.
Ұйымдастыру жоспары және менеджмент
“Ұйымдастыру жоспары және менеджмент” тарауы бизнес-жоспардың негізгі бөлімі болып
фирманың ұйымдық құрылымы;
басқару жүйесі;
еңбек ресурстарын басқару.
Басқаруды дұрыс ұйымдастыру – жұмысы дұрыс жолға қойылып, алға
Ұйымдастыру мәселесінде кадрларды іріктеу, орналастыру және пайдаланудыңүлкен мәні бар.
Стратегиялық жоспар
Стратегия дегеніміз – ұйымның міндетті ісін және мақсатына ісін
жиынтығы болып саналады. Стратегиялық жоспарлау дегеніміз басшы әрекеттер мен
Стратегиялық жоспарлау басқару шешімін қабылдауға қажетті талап болып саналады.
Стартегиялық жоспарлаудың өзіндік белгілері:
1. Стратегияны көпшілік жағдайда жоғары басшылары тұжырымдайды және жасайды,
2. Стратегиялық жоспар жеке бір ұйымға ғана емес, бүкіл
3. Стратегиялық жопар көлемді зерттеулерден және нақты деректермен негізделуі
4. Стратегиялық жоспар фирманың айқындылығын, дербестілігін білдіреді, мұның өзі
5. Стратегиялық жоспарды жасағанда, ұзақ уақыт бойы тұтастығын сақтаумен
Басшы қызметкерлердің басқару мәдениеті жоғары деңгейде болған жағдайда ғанатәуекел
Нарықты экономика жағдайында нарықты зерттеу, нарықтық баға, қаржы және
2.3 Бизнес-жоспардың даму стратегиясының
экономикалық негіздемесі
Әрекет етуші кәсіпорынның өндірістік құрылымының даму жобасын жасаудың негізгі
1. Кәсіпорынның даму мақсаттары мен оларға жету стратегияларын таңдау.
2. Стратегиялық жоспар жасау және бекіту.
Даму мақсаттары революциялық да, эволюциялық сипатқа ие болуы мүмкін.
Кәсіпорынның даму стратегиясының техникалық-экономикалық негіздемесі төмендегідей жүйелікте беріледі:
1. Әрекет етуші өндірістік құрылымды талдау бұрын қарастырылған көрсеткіштер
2. Кәсіпорынның қаржылық жағдайын және қойылған мақсатқа барабар қаржы
3. Стратегиялық жоспармен өнімнің болашақтағы құрылымын құрайтын номенклатурасының сәйкестігін
4. Жаңа өндірістік құрылымға сәйкес өндірстің жаңа техникалық-ұйымдық құрылымын
5. Кәсіпорынның өндірістік бөлімдерінің жаңа құрамын, құрал-жабдықтар түрлерін қажетті
6. Кәсіпорынның жаңа басты жоспарының және оның өндірістік және
7. Кәсіпорынның инвестициялық саясатының болашақта қажетті ұйымдық нысандарын
8. Жаңа өндірістік құрылым құруға қажетті инвестициялар көлемінің есебі,
9. Цехтардың өндірістік қуаттылығын есептеу, олардың мамандануы мен кооперацияға
10. Басқарудың әрекет етуші ұйымдық құрылымында түзетулер енгізу.
11. Жаңа жұмыс орындарын ұйымдастырудың және олардың қызмет көрсету
12. Жаңа өнімдерді шығару үшін кадрларды дайындау және қайта
13. Өндірісті экономикалық дайындау, жаңа өндірістік құрылымының жұмыс істеуі
14. Кәсіпорынның бұрынғы және жаңа өндірістік құрылымының экономикалық тиімділігін
Жобалар фирманың жаңа перспективалық даму стратегиясының бағдарламасын қамтамасыз етуші
Бәсекелестер мен нарық жағдайын маркетингтік зерттеу нарықтағы сатушы-кәсіпорынның тауар
Мұндай бағдарлама кәсіпорынның маркетингтік қызметімен жасалады және жүзеге асырылады.
Шаруашылық жүргізудің нарықтық жағдайларына нарықтық бағаның, қаржы мен несиенің
Қаржылық қызметегі мұндай бағыт, ең алдымен, экономикалық қауіпсіздікті қамтамасыз
Кәсіпорын мен оның өнімінің бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ету шараларының
Кәсіпорын экономикасындағы басқарудың мұндай әдістерінің ықпал ету дәрежесін нығайтуға
ІІІ НАРЫҚТЫҚ ЭКОНОМИКА ЖАҒДАЙЫНДАҒЫ
КӘСІПОРЫННЫҢ БИЗНЕС-ЖОСПАРЫН ЖЕТІЛДІРУ
Бизнес-жоспар кәсіпорынның белгілі бір экономикалық заңдарға бағына отырып, бір-бірімен
Жаңа шаруашылық қатынастар кезеңінде, яғни әміршіл-әкімшіл жүйеден нарыққа ауысуынан
Нарықтық экономика жүйесінде бәсекелестік пен жеке меншік толықтай дамыған
Нарықта кез-келген фирма өзінің саласына қарамастан, белгілі бір нәтежиеге
Бизнес-жоспар даярлау – атқарылатын іске бағытталған, ақпаратты саналы түрде
Бизнес-жоспар стратегиялық жоспарлаудың ерекше формасы болып табылады. Ресейдің нарықтық
Бизнес-жоспар – бұл бизнесті ұйымдастыру жоспары, бұл әрекет ету
Ол стратегиялық және әдеттегі ұзақ мерзімді және орта мерзімді
Бизнес-жоспарда ұйым мен бизнесті дамыту үшін мүмкіндіктерге талдау жасалады.
Жоспарлардың өзге түрлерімен салыстырғанда бизнес-жоспар екі айрықша ерекшеліктерге ие.
Бизнес-жоспар – бұл белгілі стандартта бейнеленген ұсынылатын іс табыстылығың
бизнестегі оңтайлы тәжірибе;
кәсіпорынның нарықтық перспективасы;
бизнесті ұйымдастырудың құқықтық формасы мен меншік, персоналды басқару мәселелері;
өндірісті ұйымдастыру, шикізат және материалмен қамтамасыз ету;
жобаны қаржыландыру графигі;
ақша қаражаттарын қайтару графигі;
жобаның коммерциялық тиімділігі;
жобаның мүмкін болатын тәуекелдері, себебі соңғы есепте олардың барлығы
ұсынылатын кепілдіктер.
Бизнес-жоспар – айтарлықтай ерекше құжат. Онда экономикалық көзқарас тұрғысынан
Дегенмен де бизнес-жоспардың құндылығы инвесторларды кәсіпорында қолдауға лайықты бизнес-идея
Екіншіден, бизнес-жоспар бірнеше нұсқаларда өңделеді: негізгі және неғұрлым толық
Кәсіпкердің дербес қатысуымен жұмыс істейтін болса, бизнес-жоспар бар күшімен
Бизнес-жоспар кәсіпкерге тек негізделген шешім ғана қабылдамай, сондай-ақ жобаның
Бизнес-жоспар кәсіпорын жұмысының барлық нәтижелеріне тікелей ықпал етеді. Компания
Кәсіпорын бизнес-жоспар қазіргі өзгермелі нарықтық экономика жағдайында әрдайым жетілдіріліп
Бизнес-жоспарды даярлау, жетілдіру процесін жоғары білікті мамандар жүзеге асыру
Өтпелі кезең жағдайында бизнес-жоспар мынадай болуы тиіс: нарық пен
Сонымен, қорыта келе, бизнес-жоспар жетілдіру саласында (басқа да кез
ҚОРЫТЫНДЫ
Кәсіпкер қақтығысатын мәселелер неғұрлым кәсіби тұрғыда талданатын болса, соғұрлым
Бизнес-жоспарды құру тәжірибесінің негізгі аспектілерін қарастыра отырып, бизнес-жоспар фирмаішілік
Бизнес-жоспардың маңызды ақпараттық құраушысы болып бастапқы мәліметтер мен қаржылық
Әр адам өзінің кәсіпкерлігін бастағанда алдымен бизнес-жоспар құрады. Ол
Нарықтық экономика жағдайында кәсіпорынды басқарудың экономикалық әдістері күшейтіледі. Нарықтық
Жаңа өндірістік құрылым құруға қажетті инвестициялар көлемінің есебі, олардың
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Ілиясов Қ.Қ., Құлпыбаев С. “Қаржы”, Алматы 2003 ж.
Мейірбекеов А.Қ. “Кәсіпорын экономикасы”, Алматы 2003 ж.
Сәбден О., Тоқсанова А. “Шағын кәсіпкерлікті басқару”, Алматы 2002
Сүндетұлы Ж. “Әлеуметтік-экономикалық дамуды болжау және жоспарлау”, Қаржы –
Буров В.П. “Бизнес-план”, Москва 1995 ж.
Котлер Ф. “Стратегиялық жоспарлау”, Экономика и жизнь 1998 ж.
Ильин А.И. “Планирование на предприятии”, Минск 2000 ж.
Экономикалық теория негіздері, Алматы 2001 ж.
Ахметов К.Ғ. “Менеджмент негіздері”, Алматы 2005 ж.
Сәбден Оразалы “Бәсекелестік экономика”, Алматы 2007 ж.
Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі, “Экономика және
Шағын және орта бизнес. Ақпараттық аналитикалық журнал 2005 ж.
“Шаруашылық Серіктестік туралы” ҚР-ның Президентінің Заң Куші бар жарлағы,
Сундетов Ж. Планирование и прогназиравание в условиях рыночной экономики;
http://consulting-business.ru/
Қосымша материалдар
Қосымша А
Кәсіпорынның даму бизнес-жоспарындағы экономикалық бөлімдер
№ Бөлімдер мен көрсеткіштер атауы
1
2
3 Өнім бұйым
Кәсіпорын ресурстары. Жарғы капитал оның ішінде:
Негізгі өндірістік қорлар (НӨҚ)
НӨҚ бастапқы баланстық құны
Экономикалық тозу есебімен НӨҚ
Қайта қалыптасқан құны; оның ішінде
НӨҚ пассивті бөлігі;
НӨҚ активті бөлігі;
Айналым қаржаты; оның ішінде:
өнідірістік айналым қорлары;
айналым қорлары;
Жұмыс істейтіндер саны (орташа жылдық), оның ішінде:
жұмысшылар;
қызметкерлер;
І Өндіріс
4
5 Өндірістік қуаттылық (ӨҚ)
Өндірістік қуаттылықты пайдалану
ІІ Өндіріс шығындары
6
7 Өндіріс шығындарының сметасы
Өнімнің өзіндік құны
ІІІ Қаржылар
8
9
10
11
12 Сату бағасы
Сатудан түскен жалпы пайда
Пайдаға салынатын салық
Басқа салықтар
Таза пайда
IV Экономикалық тиімділік
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23 Өнімнің рентабельділігі
Қор қайтарымдылығы (өндірістік қорлар) ӨҚ
Өндірістік қорлардың рентабельділігі
Жұмыс істейтіндердің еңбек өнімділігі, оның ішінде жұмысшылар
Жұмыс істейтіндердің орташа жылдық еңбек төлемі, оның ішінде жұмысшылар
Капитал салымдары (инвестициялар)
Пайда өсімі
Капитал салымдарын өтеу
Шығынсыздық нүкте
Жобаның қаржылық тұрақтылық қоры
Банктік ұзақ мерзімдік несие мерзімі
Қосымша В
курьер
Жургізуші
Суретші дизайнер
Менеджер
психолог
бухгалтер
Атқарушы директор
Директор
Бизнес - жоспардың құрылымы
Кәсіпкерлік қызметті жоспарлау. Кәсіпкерлік қызметті жоспарлаудың мәні
Бизнес жоспардың қысқаша құрылымы
Бизнес жоспарды құрудың теориялық негіздері
Бизнес-жоспардың теориялық және практикалық аспектілері
Фирманың мақсаты мен міндеті
Кәсіпорынның басқару және жоспарлау процесін ұйымдастыру негіздері жайлы
Бизнес-жоспардың маңызы мен баптары
Нарықтық экономика жағдайында бизнес
Қырғыз асханасын жобалау