Кәсіпорынды антикризисті басқару негіздері

МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ.............................................................................................................7
КӘСІПОРЫНДЫ АНТИКРИЗИСТІК БАСҚАРУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ МЕН БАНКРОТТЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ МӘНІ
Кәсіпорынды антикризисті басқару негіздері...........................................9
Кәсіпорынның банкроттық жағдайы, маңызы, түрлері...........................13
Қазақстан Республикасының банкроттық жөніндегі заңдық аспектілері........................................................................................................19
2. ЖШС «АВТОМАТИКА СЕРВИС» ҚЫЗМЕТІН ҚАРЖЫЛАНДЫРУ КӨЗДЕРІН БАСҚАРУ
ЖШС «Автоматика Сервис» - тің техникалық экономикалық
сипаттамасы ....................................................................................................34
Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдау................................................40
Кәсіпорынның банкрот болу ықтималдығын талдау..................................51
КӘСІПОРЫНДЫ АНТИКРИЗИСТІК БАСҚАРУДАҒЫ МӘСЕЛЕРІ МЕН ОЛАРДЫ ШЕШУ ЖОЛДАРЫ
Кәсіпорынды антикризистік басқару жөніндегі мәселелер.........................................................................................................58
3.2 Кәсіпорын санациясы мен банкроттың алдын алудың
ҚОРЫТЫНДЫ......................................................................................................66
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР.................................................................68
ҚОСЫМШАЛАР..................................................................................................70
КІРІСПЕ
Кәсіпорынды антикризистік басқару дегеніміз – ол кәсіпорынның қаржылық ресурстармен
Ал, банкроттық дегеніміз – заңды және жеке тұлғаның қаражат
Нарықтық экономиканың қалыптасуы ауылшаруашылық өнімдерін өңдейтін кәсіпорындардан ғылыми–техникалық прогресстің,
Менің дипломдық жұмысымда жауапкершілігі шектеулі серіктестік «Автоматика Сервис»
Кәсіпорын стратегиясы болып келесілер табылады: тұтынушыларға толық кешенді қызмет
ЖШС «Автоматика Сервис» саясаты өндірілетін өнім және айналысқа
Қазіргі кезде кәсіпорын қаламыздың ірі банк фирмаларымен жұмыс істейді.
1. КӘСІПОРЫНДЫ АНТИКРИЗИСТІК БАСҚАРУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ МЕН БАНКРОТТЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ
Кәсіпорынды антикризисті басқару негіздері
Антикризисті бағдарламаның мақсаттары қаржылық шаруашылықтың кризистік бағасының өндіріске нашар
Қаржыны антикризисті басқару бағдарламасының мақсаттары:
1.Төлей алмаушылықты шеттету.
Сыртқы және ішкі міндеттерді қысқарту және ақша ресурстарының көлемін
- Ұйымдық структураны және тұрақты ұстанымдарды
- Процесті өндірісті автоматизациялауда өзгермелі ұстанымдарды қысқарту және негізгң
- Кредиторлық қарыздарды барынша ұзарту және рестуктуризациялау;
- Дебиторлық қарыздың айналымдарын жеделдету сенімсіз дебиторлы қарыздар- қазіргі
- Сұраныстарға дайын өнімдер арқылы тауарлы материалды бағалылықтар запастарының
2. Қаржылықтұрақтылықты қайта құру-даму кезіндегі өзіміздің қаржылық ресурстарымызды реттеу
Қаржылық тепе-теңдікке қол жеткізу үшін мынандай шараларды қолдану керек:
- Нәтижелі бағалық мақсат жүргізу, жеңілдіктер жүйесін қолдану және
- База мен салық салу ставкаларының төмендеуінің легальды схемасын
- өндірістің дамуға бағытталған таза ьабысты көбейту мақсатында кәсіпорынның
- Ескерген және қолданылмайтын жабдықтарды жөндеу.
- Кәсіпорынның өз қаражаттарының өсуіне байланысты нәтижелі эмиссиялы саясат
- Керекті негізгі және айнымалы қаражаттарды тарту.
3. Нарықтық бағаның өсуіне бағытталған стратегиялық қаржылық стабилизация және
Экономикалық өсудің үлгісі 4 фактордан тұрады.
- Бағалық саясатты және операциялық рычакты қолданумен пайда болатын
- өндірістік дамуға кетіп жатқан таза табыс бөлігінің өсуі
- нормативтік активтерден тыс түрлерін қысқарту арқылы алынатын актив
- Қаржылық леверидж коэффициенті оптимальды мәніне жетпесе ғана мүмкін.
Кәсіпорынның антикризистік стратегиясының мақсаттары:
- Меншік немесе зайымдау қаржы көздерін оңтайлы біріктіру негізініде
- олардың өтімділігі мен төлемқабілеттілігін қамтамасыз ету,
- Негізгі, инвестициялық және қаржылық қызметте барлық қажеттіліктерді қанағаттандыруға
Бұл үшін мемлекет өзінің басты мақсаты деп, макроэкономикалық реттеу
- Барлық деңгейдегі экономикалық және қаржылық көрсеткіштер жүйесі, сондай-ақ
- Кәсіпорынға өзінде жоқ меншікті айналым қорларын табуға
- Займ қаражатын пайдалану бойынша кәсіпорын мүмкіндіктерін кеңейтетін экономикалық
- Төлемсіздікті қысқарты немесе осымен байланысты есеп айырысулардың тиімсіз
- Салықтық саясатты өндіріс пен инвестицияны ынталандыруға бағыттау керек;
- Кәсіпорынның өтімділігі мен төлем қабілеттілігін анықтау керек;
- Кеден саясатын ұлттық өндіруші мен бәсекелестік қабілеті бар
Банкроттықтың алдын-алу стратегиясын таңдау мен кәсіпорынны ңнарықтық механизмді
Бұл жүйенің негізі – қаржылық талдау, оның қорытындысы бойынша
- Кәсіпорын мүлкінің және оның қалыптасу көздерінің сондай-ақ капитал
- Айналым қорларының жағдайын бағалау, оның жеткіліктілігін анықтап,осы негізде
- Кәсіпорын өтімділігі мен төлем қабілеттілігінің дәрежесін анықтау,
- Рентабельділік тенденциясы көрсеткіштер жүйесі негізінде анықтау.
Кәсіпорын банкроттылығының алдын-алу стратегиясына ықтималдылық пен төлемқабілеттілігі проблемаларын шешуге
Айналым қорларын басқарудың бір бөлігі болып дебиторлық және кредиторлық
Кәсіпорынның қаржылық стратегиясының бір мақсаты пайда алу мен рентабельді
Шығындарды өнімнің өзіндік құнына еңгізудің екі негізгі әдісі бар:
Кәсіпорынның стратегиясындағы бағыттардан басқа амортизациялық, инвестициялық, дивиденттік саясатқа, бағалы
Белгілі бір қаржылық қолдауда төлемсіз кәсіпорындарды санациялаудың негізгі шаралары:
- Басқарудың жаңа формалары мен әдістерін;
- Конверсия, диверсификация, жаңа өнімді шығаруға көшу, оның сапасын
- Маркетинг тиімділігін жоғарлату,
- өндірістік шығындарды төмендету,
- дедитор-кредиторлық қарызды төмендету,
- айналым активтердегі меншіктік қаржылардың үлесін жоғарлату,
- артық құрал-жабдық, материал, аяқталмаған өндірі, дайын өнімді, сондай-ақ
- капиталдық құрылысты уақытша тоқтату,
- қарыздарды конверсиялау,
- экспорт тиімділігін жоғарлататын мүмкіндіктерді іздестіру,
- жұмыс бастылар санын қысқарту,
- басқа да шаралар.
Кәсіпорынның қаржылық жағдайын бағалау немесе баланстық қанағаттанарлықсыз құрылымын анықтау
Кәсіпорынның банкроттық жағдайы, маңызы, түрлері
Банкроттық жайында айтпас бұрын міндеттемелер мен міндеттер жайлы түсіну
Міндеттемелер мен міндеттер:
Ақша міндеттемесі-қарыз адамның кридиторға белгілі бір рақша сомасын азаматтық
Ақша міндеттемелері құрамына кіретіндер:
- өткізілген таруарлар, орыондлған жұмыстар, көрсетілген қызметтер үшін
- қарыз адам төлеуі қажет пайыздарды ескергендегі займ сомасы;
Міндеттемелерге кірмейтіндер:
- денсаулығы мен өміріне нұқсн келтірген нұқсан үшін азаматтар
- авторлық сыйақыны төлеуі бойынша;
- мұндай қатысудан туындайтын қарыз кәсіпорынның құрылтайшылары алдында;
- орындауға жатпайтын немесе орындалмаған ақша міндеттемелері үшін айыппұл,
- олар сондай-ақ міндетті төлемдер мөлшерін анықтауды ескерілмейді;
- міндетті төлемдер-заңмен белгіленен тәртіпте бөджеттің сәйкес деңгейіне эжәне
Мараторий-қарыз кәсіпорынның ақшалай міндеттемелерді орындауын және міндетті төлемдерді төлеуін
Банкроттық процедурасы.
Сотқа дейін санация-бұл банкроттыққа ескерту мақсатында меншік иелері құрылтайшылар
Бейбіт келісім бұл қарыз кәсіпорын кредитордың арасында төлемдері кейінге
Сыртқы басқару (соттық санация) ұл қарыз кәсіпорынның төлем қабілеттерін
Мүдделі тұлғалар келесілер жатады:
- Қарыз кәсаіпорынға бас немесе еншілес болып табылатын заңдяы
- Деректорлар кеңесіне(бақылау кеңесіне) кіретін жеткші тұлғалар, ұжымдар атқарушы
- Жоғарыда көрсетілген тұлғалардың келесі жұмысшылары;
- Жұбайы (зайыбы), туған туысқандары, апай, ағалавры және олардың
Мүдделі тұлғалар арбитражды басқарушы мен кредиторларға қатысты анықталанады.
Арбитражды сот арбитражды басқарушы ретінде келесі жеке тұлғаларды
- Жеке кәсіпкер ретінде;
- Банкроттық жөніндегі мемлекеттік орган лицензиясы негізінде әрекет ететін
Арбитражда сотқа қарызгерді банкрот деп тану туралы шағымдану құқығы
- Ақша міндеттемелерін орындмаған жағдайда қарызгер, кредитор немесе лпрокурор;
- Міндетті төлемдерді төлеу міндетін орындамағанда-қарызгер прокурор, салықтық немесе
Қарызгердің жетешісі арбитражды сотқа келесідей жағдайларда сәйкес міндеттемелер орындалғн
- Бір немесе аттестция кезінде бірнеше кредиторлардың талабын қанағаттандыру
- Қарызгердің құзіретті органы арбитражды сотқа шағымдану туралы шешім
- Егер кәсіпорынды леквидациялау жүргізілгенде кредитордың талабын толық қанағаттандыра
Ақшалай міндеттемелер бойынша коредторлар болып, отандық немесе шетелдік заңды
Арбитражды сотқа қрызгерді банкрот деп тануды сұрау жөнінде арыз
Бұл жекелеген кәсіпорындардың талаптарын қанағаттандыру басқа кредиторлар мүдделеріне нұқсан
Кредиторлар жиналысы конкурстық кредиторлардың үштен бір бөігінің ұсынысы мен
Кредиторлар жиналысының келесі шешімдері қабылдауға құқығы бар:
сыртықы басқавруды енгізу және қысқартуға бұл туралы арбитражды сотқа
бейбіт келісімді бекітуге;
арбитражды сотқа қарызгерді банкрот деп танып конркурстық өндірісті ашу
кредиторлар комитетінің мүшелерін таңдауға, оның сандық құрамын анықтауға немесе
басқа да сұрақтар бойынша;
«Банкроттық туралы» заңда қарыгерлердің жекелеген категориялары үшін банкроттық түрлері
Заңды тұлғалар үшін ауылшаруашылығы, несиелі, сақтандыру ұйымдары, бағалы қағаздар
Жеке тұлғалар, еке кәсіпкерлер, шаруа қожалықтары;
Банроттықтау қысқартылған, процедураларын ликвидацияланатын немесе жоқ қаргерге қатысты алғанда;
Қарызгерлердің өзін ерікті түрде банкрот деп жариялауы;
Азаматтардың қшалай қажыларын тарату мен заңсыз түрде айналысатын ұйымдар.
Банкроттық – нарық шаруашылығының бір категориясы болып табылады.Ол соттың
Бір сөзбен айтқанда, шаруашылық жүргізуші субьектінің қарызды төлей алмауы,
Банкроттық кәсіпорынның ұдайы өндіріс капиталының шаруашылық механизм балансының бұзылуынан,
Баланстық қанағаттанарлықсыз құрылымы – бұл мүлік есебінен кредитор алдында
Кәсіпорында банкроттықтың пайда болуының басты себептері:
1. шаруашылық жүргізу жағдайын жасаудың обьективті себептері:
- экономиканы реформалаудың нормативті және заң шығаратын базаларының, қаржылық,
- инфляцияның аса жоғары деңгейі,
- фирманың құнды қағаздардың нарықтық құнының төмендеуі,
- бәсекелестіктің жоғары деңгейі және соның нәтижесінде пайда болған,
2. Шарушылық жүргізуге тікелей қатысты субьективті себептер:
- банкроттықты уақытында болжап және келешекте одан сақтана алмау,
- жарнама, ықтималдылық жүйесінің болмауы сұранысты дұрыс зерттемегендіктен сату
- өндіріс көлемінің төмендеуі,
- ұқсас, сапасы жоғары өнімдер бағасының кейбір түрлердің бағаларының
- аяқталмаған жоғары шығындар,
- өнімнің төменгі рентабельділігі,
- өндіріс циклның өте көлемде болуы,
- үлкен қарыздармен өзара төлей алмаулар,
- ескі басқарма басшыларының нарықты құруға бейімделе алмауы, сұранысы
Қазақстан Республикасының банкроттық жөніндегі заңдық аспектілері
Кәсіпорынның банкроттығымен байланысты негізгі ережелер ҚР «Банкроттық туралы» Заңымен
Кәсіпорынның банкроттығы деп арбитраждық сотпен танылған немесе қарыздардың өзін
Егер де қарызгерге қойылатын талаптар 500 минималды еңбекақы мөлшерінен
ҚР Азаматтық кодексінде кәсіпорын (қазыналықтан басқа) банкрот деп сот
Фиктивті банкроттық деп қарызгердің арбитражды сотқа арыз бергенде кредитордың
Мақсатты банкроттық құрылтайшылар немесе басқа да тұлғалар, соның ішінде
Сонымен бірге заңмен бекітілген ережелер бірқатар сұрақтарды тудырады:
Біріншіден, Заң қабілетсіздік пен банкроттықты бірдей қарастырады. Алайда қабілетсіздік
Екіншіден, Заң қарызгердің толық көлемде кредитор талабын толық көлемде
Кредиторлар жиналысы конкурстық кредиторлардың үштен бір бөлігінің ұсынысымен немесе
Кредиторлар дауысы жиналыс өткен күнге олардың қарызгерге қойған талаптарының
Кредиторлар жиналысының келесі шешімдерді қабылдауға құқығы бар:
1. Сыртқы басқаруды енгізу және қысқартуға және бұл туралы
2. Бейбіт келісімді бекітуге;
3. Арбитражды сотқа қарызгерді банкрот деп танып, конкурстықөндірісті
4. Кредиторлар комитетінің мүшелерін таңдауға, оның сандық құрамын
5. Басқа да сұрақтар бойынша;
Кредиторлар жиналысында оған қатысушылардың басым көпшілігімен шешім қабылданады. Жекелеген
Арбитражды сотқа бір немесе бірнеше кредиторлар арыз бере алады.
Прокурордың келесі жағдайларда арбитражды сотқа қарызгерді банкрот деп тануы
- ол алдын-ала ұйымдастырылған банкроттық белгілерін анықтаса;
- қарызгердің міндетті төлемдер бойынша қарызы болса;
- ҚР, оның субъектілерінің ақшалай міндеттемелері бойынша кредитордың мүддесіне;
- басқа жағдайда;
Банкроттық ісіне қатысатын тұлғалар:
- қарызгер;
- арбитражды басқарушы;
- конкурстық кредиторлар;
- салықтық немесе басқа да құзіретті органдар;
- оның арызы бойынша банкроттық туралы істі прокурор қарастырғанда.
Арбитражды сот қарызгерді банкрот деп тну арызының қабылдағаны туралы
- арбитражды басқарушының келісімінсіз мәміле жасауға тыйым салуға;
- қарызгерді бағалы қағаздарды , валюталық құндылықтар мен басқа
- қарызгердің мүлкін сақтау жөнінде басқа да шаралар;
Бұл шаралар келесі жағдайлардың біріне дейін қызмет етеді:
- сыртқы басқарушыны енгізу мен тағайындауға дейін;
- арбитражды соттың қарызгерді банкрот деп танып немесе конкурстық
- арбитражды соттың бейбіт келісімді бекіткенге дейін;
- қарызгерді банкрот деп танудан бас тарту туралы шешім
Арбитражды соттың кредитордың арызын қабылдағаны туралы анықтаманы алғаннан кейін
- арызда көрсетілмеген кредиторлардың барлығын банкроттық істің қозғағаны туралы
Арбитраждық сот банкроттық туралы істі соттық талқылауға дайындайды. Бұл
Банкроттық туралы істі қарастырудың соңғы мерзімі арыздың түскен күнінен
Банкроттық туралы істі қарастыру нәтижесінде арбитражды сот келесі актілердің
- қарызгерді банкрот деп тану туралы шешім;
- қарызгерді банкрот деп танудан бас тарту туралы шешім;
- сыртқы басқарушыны енгізу туралы шешім;
- банкроттық іс бойынша өндірісті тоқтату туралы анықтама;
Қарызгерді банкрот деп тану туралы арбитражды соттың шешімі банкроттық
- қарызгерді банкрот деп тану;
- конкурстық өндірісті ашу;
- конкурстық басқарушыны тағайындау;
Қарызгерді банкрот деп танудан бас тарту туралы арбитражды соттың
- банкроттық белгілерінің болмауы;
- арбитражды сот банкроттық іс туралы шешім қабылдағанға дейін
- фиктивті банкроттық анықталғанда;
- басқа жағдайларда;
Арбитражды сот егер қарызгерде жеткілікті ликвидті мүлік болса, белгіленген
Арбитражды сот банкроттық іс туралы өндірісті келесі жағдайларда тоқтатады:
- сыртқы басқару кезінде қарызгердің төлемқабілеттілігі қалпына келтірілгенде;
- бейбіт келісім жасасқанда;
Арбитражды сот бекітетін банкроттықтың келесідей процедуралары қабылданған:
- бақылау;
- сыртқы басқару;
- конкурстық өндіріс;
- бейбіт келісім;
- басқа процедуралар;
Қарызгерге бақылау орнату- қазақстандық тәжірибеде жаңа процедура. Оны
- қарызгерге мүліктік талаптар жағдайға байланысты ғана қойылуы мүмкін;
- мүліктік атқарушы құжаттардың оындалуы тоқтатылады, тек еңбек ақы
- қарызгердің қатысушысының заңды тұлғаның талаптарын- қарызгердің мүлкіндегі үлесін
Бақылау енгізілгенде арбитражды сот уақытша басқарушыны тағайындау туралы шешім
- жылжымайтын мүлікті жалға, кепілге берумен, оның капитал ретінде
- баланстық құны қарызгердің актив құнының 10%-нан жоғары басқа
- кредиттер мен займдарды, кепілдіктер мен сенімділіктерді алу және
Қарызгердің жетекшілігі мен әкімшілігінің келесі шешімдерді қабылдауға құқығы жоқ:
- қарызгерді қайта құру мен ликвидациялауға;
- филиалдар мен өкілдіктерді құруға;
- дивиденттер төлуге;
- облигациялар мен басқа да эмиссиондық бағалы қағаздарды орналастыруға;
- қыразгердің құрамынан заңды тұлғаны шығару туралы;
- акционерлерден алдында шығарылған акцияларды сатып алуға;
Арбитражды сот қарызгердің жетекшілігін қызметінен босатып, оның міндетін уақытша
- қарызгер мүлкін сақтандыру туралы қажетті шаралар қабылданбаса;
- уақытша басқарушыға оның міндеттерін орындауға кедергі келтірілсе;
- заңдылық талаптарын басқа да жағдайда бұзғанда;
Қарызгердің қаржылық жағдайын талдаудың мақсаты болып қарызгердің мүлкінің сот
Кредиторлардың бірінші жиналысы арбитражды соттың мәжілісіне дейін 10 күннен
Жиналыс келесідей шешімдерді қабылдайды:
- арбитражды сотқа сыртқы басқаруды енгізу немесе қарызгерді банкрот
- сыртқы басқаруды енгізу туралы шешімде сыртқы басқарушыны ұсынатын
- кредиторлар комитетінің сандық құрамын анықтап оның мүшелерін таңдау;
- басқа да сұрақтар шешу;
Акционерлердің бірінші жиналысының қаулысы негізінде арбитражды сот сәйкес шешім
Осы уақыттан бастап бақылау тоқтатылады. Уақытша бақарушы сыртқы басқарушыны
Сыртқы басқару арбитражды сот кредиторлар жиналысының шешімі негізінде 12
Сыртқы басқарудың мақсаты болып басқару құзіретін сыртқы басқарушыға беру
- қарызгердің жетекшілігі қызметінен босап, оның істерін басқару сыртқы
- қарызгерді және оның мүлкін басқару органы- унитарлы кәсіпорын
- кредиторлардың талабын қамтамасыз ету жөніндегі бұрын қыбылданған шаралар
- ақша міндеттемелері және міндетті төлемдер бойынша кредиторлардың талабын
Мараторий келесі ережелерді қамтиды:
- атқарушы және басқа да құжаттар бойынша іздестіру рұқсат
- алдында заңдық күшіне енген мүліктік атқарушы құжаттардың орындалуы
- орындауға жатпайтын ақшалай міндеттемелер мен міндетті төлемдер бойынша
Бұл сыртқы басқаруды енгізгеннен кейінгі талаптарға қаралмайды.
Сыртқы басқарушы кредитордың барлық талабын қарап, олардың нәтижелері
Сыртқы басқарушының міндеті болып сыртқы басқарудың жоспарын тағайындап, оны
Сыртқы басқару жоспарына қарызгердің төлем қабілеттілігін қалпына келтіру бойынша
өндірісті қайта профильдеу;
рентабельді емес өндірістерді жабу;
дебиторлық қырыздарды алу;
қарызгер мүлкінің бір бөлігін сату;
қарызгер талабының құқығын шектеу;
кәсіпорын қарызгерді сату;
бақа да әдістер;
Кәсіорын қарызгерді сатудың ерекшеліктері келесідей:
Кәсіпорындарды сату, әдетте, аукционда, кейде конкурстарда жүргізіледі. Кәсіпорынды сату
Қарызгер мүлкінің бір бөлігін сату да осылай жүреді. Қарызгердің
Үшінші тұлғалар қарызгердің міндетін рестрге сәйкес барлық конкурстық кредиторлардың
Сыртқы басқару сыртқы басқарушының есебімен аяқталады. Оны кредиторлар
қарызгердің төлем қабілеттілігін орнына келтіруіне байланысты сыртқы басқаруды тоқтату;
бейбіт келісім жасасу;
сыртқы басқарудың бекітілген мерзімін ұзарту;
сыртқы басқаруды тоқтату және арбитражды сотқа қарызгерді банкрот деп
Кредиторлар жиналысымен, одан арбитражды сотпен бекітілген сыртқы басқарушының есебі
Кредиторлармен есеп айырысуды сыртқы басқарушы кредиторлар талабының рестріне сәйкес
Конкурстық өндіріс пен арбитражды өндіріс қарызгерді банкрот деп тану
Конкурстық өндірісті ашқаннан кейін келесідей жағдайлар орын алуы мүмкін:
қарызгердің барлық ақшалай міндеттемелерінің, сондай-ақ кейінге қалдырылған міндетті төлемдердің
қарызгердің барлық қарыздарының түрі бойынша айыппұл, өсімпұл, пайыздар мен
қарызгердің қаржылық жағдайы туралы мәліметтердің коммерциялық құпиясы мен конфидициалдық
басқа да жағдайлар;
бұл жағдайда арбитражды сот бір немесе бірнеше конкурстық басқарушы
Кокурстық өндірістің ашылуы немесе оның жүрісі кезіндегі қарызгердің
Қарызгердің банкте тек бір шоты ғана қалуы керек, ал
Бірінші саудада сатылмаған мүліктер қайта саудаласуда немесе саудасыз сатылуы
Конкурстық басқарушы айына кем дегенде бір рет кредиторлар комитеті
Кредиторлармен есеп айырысқаннан кейін конкурстық басқарушы арбитражды сотқа конкурстық
қарызгер мүлкінің сатылғанын дәлелдейтін құжаттар;
кредиттердің жабылған талаптарының мөлшерін көрсете отырып кредиторлар талабының рестрі;
кредиторлар талабының жабылғанын дәлелдейтін құжаттар;
Арбитражды сот конкурстық басқарушының есебін қарастырғаннан кейін конкурстық өндірістің
Кредиторлар талаптарын қанағаттандырудың кезектілігі.
Кредиторлар талаптарын қанағаттандырудың кезектілігі ҚР «Банкроттық туралы» заңында
Кредиторлар талабын қанағаттандырмас бұрын, яғни кезектен тыс келесі шығындар
соттық;
арбитражды басқарушыға сыйақы төлеу;
қарызгердің ағымдағы комуналдық және эксплуатациялық төлемдері;
бақылау, сыртқы басқару және конкурстық өндіріс кезінде туындаған қарызгердің
Кредиторлардың талабы келесі кезекпен қанағаттандырылады:
бірінші кезекте - азаматтардың өмірі мен денсаулығына келтірілген зияны
екінші кезекте - демалыстық жәрдемақылар немесе еңбек келісімшартымен және
үшінші кезекте - қарызгер мүлкінің кепілдігімен қамтамасыз етілген міндеттемелерді
төртінші кезекте- бюджетке және бюджеттен тыс қорларға міндетті төлемдер
бесінші кезекте- басқа да кредиторлармен есеп айырысу.
Бірінші кезектегі талап мөлшері банкроттық туралы шешім қабылдағанда азаматқа
Жәрдемақылар мен еңбек келісімшарты бойынша еңбекаққыны төлеу талабы
Үшінші кезектегі талап мөлшері қарызгердің кепілмен қамтамасыз етілген міндеттемесімен
Төртінші кезектегі (міндетті төлемдер) талаптарға арбитражды сот қарызгерді банкрот
Бейбіт келісімді қарызгер мен кредитор арбитражды сот істі қарастырып
Бейбіт келісімде осында қарастырылған құқықтар мен міндеттерді өзіне алатын
Бейбіт келісімнің міндетті шарты бұл оның қарыз жабылғаннан кейін
Бейбіт келісімде келесі шарттар бар:
қарызгердің міндеттемелерді орындауды алдын-ала немесе кейінге қалтыру;
қарызгер талабының құқығын орындауы;
қарызгер міндеттемесінің үшінші тұлғамен орындалуы;
қарыздан жеңілдік жасалуы;
талаптарды акцияға айырбастау;
кредитор талабын басқа тәсілдерге ауыстыру.
Бейбіт келісім қарызгердің сыртқы немесе конкурстық бақарушының арызымен бірге
бақылау немесе сыртқы бақылау стадиясында банкроттық туралы істің өндірісін
конкурстық өндіріс стадиясында соттың қарызгерді банкрот деп тану және
сыртқы конкурстық басқарушының құзіретін шектеу;
қарызгер басшысы сыртқы немесе конкурстық басқарушы кредитор алдында қарызды
Қарызгер, кредитор немесе прокурордың арызы бойынша бейбіт келісімді арбитражды
жекелеген кредитор үшін артықшылықтар қарастырылса немесе олардың құқықтары мен
оны орындау қарызгерді банкротқа ұшыратуы мүмкін;
басқа да негіздер бар;
Арбитражды сот бейбіт келісімді егер қарызгер кредитордың үштен бір
«Банкроттық туралы» Заңда қарызгерлердің жекелеген категориялары үшін банкроттық түрлері
заңды тұлғалар үшін - ауыл шаруашылығы, несиелік, сақтандыру ұйымдары,
жеке тұлғалар, жеке кәсіпкерлер, шаруа қожалықтары;
банкроттықтау қысқартылған процедуралары- ликвидяцияланатын немесе жоқ қарызгерге қатыста алғанда;
қарызгердің өзін ерікті түрде банкрот деп жариялауы;
азаматтардың ақшалай қаржыларын тартумен заңсыз түрде айналысатын ұйымдар;
2. ЖШС «АВТОМАТИКА СЕРВИС» ҚЫЗМЕТІН ҚАРЖЫЛАНДЫРУ КӨЗДЕРІН БАСҚАРУ
2.1 ЖШС «Автоматика Сервис» - тің техникалық экономикалық сипаттамасы
ЖШС «Автоматика Сервис» 2002 жылы таратушы фирма
Қазіргі таңда кәсіпорында жұмыс істейтін жұмысшылар саны 75 адам,
Кәсіпорын құрамыны келесідей бөлімдер кіреді:
Пластик трубалар
Үй крандарына есептегіш орнату
Шаруашылық заттары
ЖШС «Автоматика Сервис» шет елден және отандық жоғары
Кәсіпорын стратегиясы:
- тұтынушыларға өнімдерді жеткізу, толық қызмет көрсету, ассортиментті кеңейту;
- тұтынушы нарығын зерттеу, өнім бәсекелестігін жоғарылату, жеке тапсырыстарды
- сауда жүйесінің жұмысын бақылау.
Фирма саясаты тауар айналымын және өндіріс шығындарын азайту,
Осы стратегияны жүзеге асыратын, барлық бөлімшелердің қызметін байланыстыратын маркетинг
Кәсіпорын жоспары өнімді өткізу жоспарымен тығыз байланысты.
Шикізат пен құралдарды жеткізушілер ЖШС «Мұнайтрейринг», ЖШС «Гелиос», ЖШС
Кәсіпорын арақ-шарап, шаруашылық заттарын, кондитер өнімдерін қаламыздағы сауда нүктелеріне
Бүгінгі таңда ЖШС «Автоматика Сервис» нарыққа 20 дан
Дайын өнім сапасын бақылауды стандартқа және республикалық техникалық жағдайларға
Жоғары сапалы өнімнің қажетті мөлшерін және ассортиментін қамтамасыз
Өнімнің әрбір түрі үшін бекітілген технологиялық нұсқаулар негізінде
ЖШС «Автоматика Сервис» тұтынушылары болып қаланың 192 кәсіпкерлері,
Кез - келген өндірістік кәсіпорында өндірістік шаруашылық қызметті ұйымдастыру
Ендігі кезекте ЖШС «Автоматика Сервис» ұйымдастырушылық құрылымы: ол
Негізінен кәсіпорынды директор басқарады. Директорға қарасты төрт орынбасар бар.
өндіріске жауапты;
техникалық сұрақтарға жауап беруші;
коммерциялық сұрақтарға жауапты;
экономикалық және қаржылық сұрақтарға жауаптылар.
Бірінші орынбасарының қарамағында өндірістік техникалық лаборатория, тасымалдау цехы
Экономика және қаржы сұрақтарына жауап беруші орынбасарына қарасты
Орындаушы директорға келесілер қарасты: бухгалтерия, заң бөлімі, қамтамасыз ету
Ал мамандар бөлімі тікелей директорға жауап береді.
Осындай ұйымдастырушылық нәтижесінде кәсіпорын нарықтық экономика жағдайында өз потенциалын
Кәсіпорынның дамуының бірден – бір себебі, осы кәсіпорындағы қызметкерлердің
Кесте 2.1- ЖШС «Автоматика Сервис» негізгі бөлімінің құрамы
Басқару аппараты 5 адам 3,9%
Технико- өндірістік қызметі 13 адам 10,4%
Есеп және қаржылық қызмет 4 адам 3,12%
Коммерциялық қызмет
Заң қызметі 3 адам 2,9%
Негізгі өндіріс 29 адам 21,6%
Көмекші өндіріс 20 адам 20,28%
Барлығы 75 адам 100%
Әрбір бөлімнің, цехтың қызметкерлері және жұмысшылары өзара тығыз байланысты.
Аталған кәсіпорында сызықтық және функционалды басқару құрылымы қолданылады. Бірінші
Ұйымның өндірістік, қаржылық және коммерциялық қызметтерінің орта мерзімді және
Ұйым қызметінің барлық түрлерін экономикалық талдау жүргізіп, материалдық, қаржылық
Негізгі техникалық- экономикалық көрсеткіштерін сипаттау үшін кәсіпорынның ақырғы үш
Кәсіпорын құралғаннан бері онда ішкі фирмалық сапасын бақылау жүйесі
Еңбекті қорғау және техникалық қауіпсіздік бөлімі. Жалпы басқарушылық және
Бас инженер кәсіпорын басшысының қол астында жұмыс істегендіктен соның
- қауіпсіз еңбек шарттарын ұйымдастыру, еңбекті қолдану шарттарын сақтау;
- қазіргі кездегі техниканы және алдыңғы қатарлы тәжірибені, еңбекті
- еңбекті қорғау жұмысын өз бағытында қаржыландыруды бақылау;
- жұмысшылардың еңбекті қорғау туралы бөлімін бақылау;
- өртке қарсы іс – шараларды ұйымдастыру;
- оқыс жағдайларды зерттеуге қатысу;
- көлік құралдарын қауіпсіз қолдануға бақылау жасау;
- басшылардың берілген жұмысын орындай алмайтын тұлғаларды жұмыстан босатуын
Энергетикалық шаруашылық
Энергетикалық шаруашылықкәсіпорында өндірісте энергияны үзіліссіз қамтамасыз етуге бағытталған. Оның
Энергетикалық шаруашылық құрамына жылу шаруашылығы, бу, ауа желілірі сумен
Өндірісті механизациялау және автомизациялау, жылдам технологиялық өндіріс электр физикалық
Ішкі көлік. Әкелінген және жеткізілетін жүктер тиеу және
Жөндеу цехы. Жөндеу жұмыстарына машиналарды бақылау, күту, сонымен қатар
Қойма шаруашылығы. Кәсіпорынның қойма шаруашылығы шикізат және материалдық ресурстарды
2.2. Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдау
Бас бухгалтер есеп-экономикалық бөлімшелерінің қызметін бақылап, қызмет нәтижелеріне жауапты
Бухгалтерлік есеп және есеп беру мәліметтері негізінде комбинаттың шаруашылық-қаржылық
Қабылдау және тарату шығындарын талдауда өндірістің және оның құрылымының
Кәсіпорынның 2006 жылдың есептік шығындар деңгейі былтырғы жылға қарағанда
Кестеде көрсетілгендей 2006 жылғы өндіріс көлемінің өсуі 2003 жылмен
Өнім өндірудің құрылысының өзгеру есебінен шығын сомасы 76305,5 мың
Кәсіпорынның ауыспалы шығындарының аралық үлесінің төмендету деңгейі 179238 мың
Кесте 2.2. 2005 –2006 жылдарда бойынша “Автоматика Сервис” серіктестігінің
Көрсеткіштер Норматив 2005 жылы 2006 жылы Өзгерістер
Абсолютті ықтималдылық коэффициентті 0,25-0,3 0,2 0,1 -0,1
Қиын ықтималдылықтің коэффиценті 0,7-0,8 0,7 0,8 0,1
Ағымдағы ықтималдылық коэффициенті 1,5-2,0 2,3 2,64 0,34
Тәуелсіз коэффицент 0,5 0,73 0,75 0,02
Меншікті қаражатпен айналым қаражаттын қамтамасыздандыру коэффициенті 0,5 0,51 0,59
Отырып оңтайландыру коэффициенті 0,5 0,37 0,49 0,12
Мобильдің коэффициенті 0,5 0,62 0,67 0,05
Тұрақты шығындар 2004 жылмен салыстырғанда 30587 мың теңгеге өсті.
Соған байланысты 2004 жылғы жалпы шығындар сомасының деңгейі 176555
Кесте 2.3 - Өндірістік шығынның жалпы сомасының өзгерісінің
факторлы талдауы
Шығындар Сома Шығынның өзгеру факторы
мың теңге өнім шығару көлемі өнім құрылымы ауыспалы шығындар
2004ж. өнім шығару бойынша 278959 жоспар жоспар жоспар жоспар
2004ж.2006ж-ға деңгейі көлеммен қайта есептеу бойынша 2004ж.құрылымды сақтай отырып
2006 жылдағы шығындар 500654 Іс жүзінде Іс жүзінде Іс
Барлығы:
1079826 121657,4 - 15619,5 -62480,9 7252
Қорлармен қамтамасыз етілу ұғымы материалдық (шикізат, жартылай фабрикаттар, энергия,
қолдануға да болады. Өнім өндіру көлеміне әсер ететін факторларды
Кесте 2.4 - 2005 – 2006 жылдар бойынша «Автоматика
№ Көрстекіштер 2005 жыл 2006 жыл Жыл бойғы өзгерістер
1. Меншікті капитал 9 819 9 960 + 141
2. Ұзақ мерзімді активтер 6 154 5 119
3. Меншікті айналым капиталының бар болуы ( 1 жол
4. Ұзақ мерзімді міндеттемелер 397 281 -116
5. Тауарлы-материалдық қорлардың меншікті және ұзақ мерзімді қалыптасу
6. Қысқа мерзімді несиелер мен қарыздар 214 214 -
7. Тауарлы-материалдық қорлардың қалыпты (негізгі) қалыптасу көздерінің жалпы
8. Тауарлы – материалдық қорлар 5 063 5 890
9. Озіңдік айналым капиталының артықтығы (+) немесе жетіспеушілігі (-)
10. Тауарлы-материалдық қорлардың меншікті және ұзақ мерзімді қалыптасу көздерінің
11. Тауарлы-материалдық қорлардың қалыпты негізгі қалыптасу көздерінің жалпы мөлшерінің
Өнім көлемі 2006 жылы 2004 жылмен салыстырғанда 141 386
Негізгі қорлардың құны 135 446 мың теңге, еңбек өнімділігі
Сонымен қатар, фирманың айналым капиталдарын қолдануды меңгеруді жүргізуге болады.
Кесте 2.5. ЖШС «Автоматика Сервис» айналым құралдарын қолдану
№ Көрсеткіштер 2004 2005 2006 2006ж. 2004ж. қатынасы 2006ж.
1 Өткізу көлемі, мың теңге 157907 312655 455208 288,3
2 Айналым құралдарының құны,мың теңге - - - -
3 Айналымдылық,теңге 8,4 9,8 10,5 125 107,1
4 Айналым ұзақтығы, күн 42,9 36,7 34,3 80 93,4
5 Тиеу коэффициенті 0,12 0,102 0,095 79,2 93,1
Кестеде көрсетілгендей айналым құралдары әр жыл сайын жақсы қолданылып
Сонымен қатар, айналым құралдарының құрамына талдауда өндірістік қорлар үлкен
Аталған кәсіпорында құжат айналысы өнім өндіретін кәсіпорынның талартарына сай
Құжат айналысының жүйесін меңгеруде кәсіпорынның құжат қозғалысын ұйымдастыру, рәсімдеу
Бөлімдер мен бөлімшелер арасындағы арасындағы байланыс диспетчерлік бөлім арқылы
Толығымен кәсіпорындағы құжат айналысы кәсіпорында құжаттарды іздеуге, сақтауға, қозғалысына
Кәсіпорында келесідей құжат түрлері кездеседі:
- Жұмыс уақытын есептеу табелі - бұл құжаттар
- кассалық шығын ордері – кассадан қолма – қол
- бухгалтерлік баланста кәсіпорынның жыл басындағы және жыл аяғындағы
- кәсіпорынның штаттық кестесі онда жұмысшы саны, жұмыс орны
Құжаттар дәлдігі қаржының есеп беру негізінде қатаң қарастырылады. Сонымен
Кәсіпорынның бірден-бір дамуы ол айналым капиталы, яғни өндіріс көлемінің
жұмысшыға еңбек ақы шығын есебі өсу тенденциясын иеленіп, орта
Дайын өнімді тарату көлемі 2002 жылғы ЖШС “РУДОН” ұжымымен
2003 жылы жоспар бойынша дайы өнімді тарату 102,6% орындалды.
Бұл қала нарығында оларды таратудың төмен
1 теңгеге таратылған өнімнің шығынның төмендеу есебінен
тарату көлемінің ұлғаюымен.
Айналымға түспеген: дайын өнім қалдығынан 1192,7 мың теңге ,
Тарату көлемінің ұлаюы есебінен 120027,2 мың теңге. 2004 жылғы
Өткен жылмен салыстырғанда өндірістік қызметтің рентабельділік деңгейі 9,4 өсті.
Комбинатта істейтін жұмысшылар санының өндірістік, жалпы өндірістік -
Жағымсыз жақтары жалақының өсу қарқыны еңбек өнімділігінің жоғары қарқынынан
Еңбекақы шығындарының есебі бойынша бір жұмысшыға тұрақты сипатта
- өнім көлемінің өсуінен алынған өнімнен;
- алынған және таратылмаған пайда есебінен;
- өнім бірлігінің шығынының төмендеуінен;
- дайын өнімнің сомасының көптігінен.
Негізгі техникалық – экономикалық көрсеткіштердің байқалғандай тауарлы өнім 164425
Дайын өнімнің өсу қарқынының айырмашылығы дайын таратылмаған өнімнің қалдықтарының
Сонымен қатар негізгі қорлардың орташа жыл қоры 2003 жылы
Қарастырылған кезеңде өндірілетін өнімнің ассортименті бойынша жоспар 92,1% орындалды.
2.3 Кәсіпорынның банкрот болу ықтималдығын талдау
Кәсіпорынның банкрот болу ықтималдығын талдау – капиталды ұтымды да
Банкрот ықтималдығын талдау
Бірінші түжырымдама бойынша ықтималдылық: кәсіпорынның өзінің қысқа
Екінші тұжырымдама бойынша, ықтималдылық - бұл ағымдағы активтердің ақша
Фирманың өтімділігі - бұл оның барлык қажетті төлемдерін, олардың
Өтімді сөзінің өзі дейді олар "ақшаға оңай айналатын" деген
Ықтималдылық кәсіпорынның сөзсіз төлем қабілеттілігін білдіреді және активтер мен
Баланс өтімділігін талдаудың мәні - активтегі ықтималдылық
Ықтималдылық дәрежесіне, ягни ақша қаражаттарына айналу жылдамдыгына байланысты кәсіпорын
А1 - ең өтімді активтер. Әлемдік тәжірибеде бұларга кәсіпорынның
Ақша қаражаттары мен бағалы қағаздар (қысқа мерзімді қаржылық инвестициялар)
А2 – тез өткізілетін актнвтер. Бұларға қысқа мерзімді дебиторлык
Кумәнді дебиторлық борыштың үлесінің көп болуы кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығына
Сатуға арналған дайын өнім және материалдық құндылықтар қорының өтімділігі
А3 - баяу өткізілетін активтер. Баланс активінің II
Бірақ бұл кезде "Алдағы кезең шығындары" бабы есепке алынбайды.
А4 - қиын өткізілетін актнвтер - баланс активінің I
Баланс активінің баптары оларды ықтималдылық дәрежесі бойынша топтағанда, басты
П1 – неғурлым тезірек төленуге тиісті міндеттемелер - бұларға
П2 - қысқа мерзімді міндеттемелер - қысқа мерзімді несиелер
П3 - ұзак мерзімді міндеттемелер - ұзақ мерзімді несиелер
П4 - тұракты міндеттемелер - пассивтің I бөлімінің "Меншікті
Баланс өтімділігін анықтау үшін актив пен пассив бойынша келтірілген
А1 > П1, А2 > П2, А3 > П3,
Басқа сөзбен айтқанда, егер активтің сол алғашқы үш теңсіздігінің
Жоғарыда келтірілген жүйедегі алғашқы үш теңсіздіктін орындалуы төртінші теңсіздікті
Егер бір жұйенің бір немесе бірнеше теңсіздігінің қолайлы варианттағыға
Баланстың топтастырылған баптарын кесте түрінде көрсету орынды болады.
Кесте 2.6- «Автоматика Сервис»кәсіпорынының ағымдағы активтер мен пассивтер тобы.
Актив Сомасы, мың тг. міндеттемелер
Сомасы, мың тг. Төлеу артықты-ғы (+), жетіспе-ушілігі (-)
2005 ж 2006 ж
2005 ж 2006 ж 2005 ж 2006 ж
Ең өтімді активтер 474 148 Ең жедел 2975 2916
Тез өткізілетін активтер 1714 2214 Қысқа мерзімді 214 214
Баяу өткізітен активтер 5063 5890 Ұзақ мерзімді 397 281
Қиын өткізітен активтер 6154 5119 Тұрақты 9819 9960 +
Осы кәсіпорынның активтері мен пассивтерінің есептеулерін салыстыра кеп есеп
A I < П I; A II > П
Ол жолы соңында мынаны көреміз:
A I < П I; A II > П
Осыдан біз мынандай қорытынды шығарамыз. Мұндағы баланс өтімділігі кемдеу.
Төлем қаражаттарының бірінші тобы (А1) төлем міндеттемелерін айтарлықтай жауып
Актив пен пассив баптарының 1 тобының жиындарын салыстыру жақында
Жалпы алғанда баланс
Баланс активі мен пассиві баптарының төртінші тобының жиындарын
Көрсетілген схема бойынша жүргізіліп отырған талдау баланс өтімділігіне кешенді
Мұндағы: Көж - жалпы ықтималдылық коэффициенті;
а1, а2, а3 - салмақтық коэффициенттер;
А мен 11 - актив пен пассив бойынша сәйкес
Баланс өтімділігінің жалпы көрсеткіші кәсіпорынның барлық өтімді айналым қаражатгарының
Бұл теориялық мәні 0,9-дан төмен болмауға тиіс көрсеткіш кәсіпорынның
Бұл шектеулер қаржылық жағдайларды баланс өтімділігі дәрежесі бойынша саралауды
Баланс өтімділігі үшін ең өтімді активтер мсн мерзімі ең
Бұдан шығатыны а3 < 0,57
Бұл шектеулерге, мысалы, келесі салмақтық
а1= 1; а2= 0,5; а3= 0,3.
Сонда ықтималдылықтің жалпы
А1 + 0,5 А 2
П1 + 0,5 П2 +
2005 –2006 жылдарда бойынша «Автоматика Сервис»серіктестігінің ықтималдылық көрсеткіштерінің шығарып
Кесте -2.7 2005 –2006 жылдарда бойынша «Автоматика Сервис» серіктестігінің
Көрсеткіштер Норматив 2005 жылы 2006 жылы Өзгерістер
Абсолютті ықтималдылық коэффициентті 0,25-0,3 0,2 0,1 -0,1
Қиын ықтималдылықтың коэффиценті 0,7-0,8 0,7 0,8 0,1
Ағымдағы ықтималдылық коэффициенті 1,5-2,0 2,3 2,64 0,34
Тәуелсіз коэффицент 0,5 0,73 0,75 0,02
Меншікті қаражатпен айналым қаражаттын қамтамасыздандыру коэффициенті 0,5 0,51 0,59
Отырып оңтайландыру коэффициенті 0,5 0,37 0,49 0,12
Мобильдің коэффициенті 0,5 0,62 0,67 0,05
Тәуелсіз коэффициенті – барлық капиталдың қай бөлігі меншікті қаражатқа
Осыған байланысты ахуал қанағаттандырарлық болды. Келтірілген мәліметтер бойынша 2005
2005 жылғы нормативті көрсеткішті қеней отырып оңтайландыру коэффициентінің қалып
Келтірілген мәліметтерге сүйене отырып біз бұдан мынадай қорытынды жасаймыз.
«Автоматика Сервис»ЖШС –нің қаржы ахуалы 2005-2006 жылдар қанағаттандырарлық деп
Осы көрсеткіштің көмегімен
Алайда бұл көрсеткіш кәсіпорынның қысқа мерзімді міндеттемелерін өтеу жөніндегі
3.КӘСІПОРЫНДЫ АНТИКРИЗИСТІК БАСҚАРУДАҒЫ МӘСЕЛЕРІ МЕН ОЛАРДЫ ШЕШУ ЖОЛДАРЫ
Кәсіпорынды антикризистік басқару жөніндегі мәселелер
Кәсіпорынның банкроттығымен байланысты негізгі ережелер ҚР «Банкроттық туралы» Заңымен
Кәсіпорынның банкроттығы деп арбитраждық сотпен танылған немесе қарыздардың өзін
Егер де қарызгерге қойылатын талаптар 500 минималды еңбекақы мөлшерінен
ҚР Азаматтық кодексінде кәсіпорын (қазыналықтан басқа) банкрот деп сот
Фиктивті банкроттық деп қарызгердің арбитражды сотқа арыз бергенде кредитордың
Мақсатты банкроттық құрылтайшылар немесе басқа да тұлғалар, соның ішінде
Сонымен бірге заңмен бекітілген ережелер бірқатар сұрақтарды тудырады:
Біріншіден, Заң қабілетсіздік пен банкроттықты бірдей қарастырады. Алайда қабілетсіздік
Екіншіден, Заң қарызгердің толық көлемде кредитор талабын толық көлемде
3.2 Кәсіпорын санациясы мен банкроттың алдын алудың негізгі
Банкроттықтың алдын алумен байланысты кәсіпорынның шаралары оның қаржылары мен
Санация - сотқа дейінгі және соттау түрінде оның төлем
меншік немесе зайымдау қаржы көздерін оңтайлы біріктіру негізінде олардың
негізгі, инвеститциялық және қаржылық қызметте барлық қажеттіліктерді қанағаттандыруға қажет
Бұл үшін мемлекет өзінің басты мақсаты деп макроэкономикалық реттеумен
барлық деңгейдегі экономикалық және қаржылық көрсеткіштер жүйесі, сондай-ақ экономиканың
кәсіпорынға өзінде жоқ меншікті айналым қорларын табуға жағдай туғызу;
займ қаражаттарын пайдалану бойынша кәсіпорын мүмкіндіктерін кеңейтетін экономикалық
төлемсіздікті қысқарту немесе осымен байланысты есеп айырысулардың тиімсіз формаларын
салықтық саясатты өндіріс пен инвеститцияны ынталандыруға бағыттау керек;
кәсіпорынның өтімділігі мен төлем қабілеттілігін анықтау керек;
кеден саясатын ұлттық өндіруші мен бәсекелестік қабілеті бар тауарларды
Банкроттықтың алдын алу стратегиясын таңдау мен кәсіпорынның нарықтық механизімді
Бұл жүйенің негізі- қаржылық талдау, оның қорытындысы бойынша кәсіпорын
кәсіпорын мүлкінің және оның қалыптасу көздерінің сондай- ақ капитал
айналым қорларының жағдайын бағалау, оның жеткіліктілігін анықтап , осы
кәсіпорын өтімділігі мен төлемқабілеттелігінің дәрежесін анықтау;
рентабельділік тенденциясын көрсеркіштер жүйесі негізінде анықтау;
Кәсіпорын банкроттығының алдын-алу стратегиясында ықтималдылық пен төлемқабілеттілігі прблемаларын шешуде
Айналым қорларын басқарудың бір бөлігі болып дебиторлық және кредиторлық
Кәсіпорынның қаржылық стратегиясының бір мақсаты пайда алу мен
Шығындарды өнімнің өзіндік құнына енгізудің екі негізгі әдісі бар:
Жоғарыда аталған кәсіпорынның стратегиясындағы бағыттардан басқа амортизациялық, инвеститциялық,
Белгілі бір қаржылық қолдауда төлемсіз кәсіпорындарды санациялаудың негізгі
басқарудың жаңа формалары мен әдістерін енгізу;
конверсия, диверсификация, жаңа өнімді шығаруға көшу, оның сапасын жоғарлату;
маркетинг тиімділігін жоғарлату;
өндірістік шығындарды төмендету;
дедитор-кредиторлық қарызды төмендету;
айналым активтеріндегі меншіктік қаржылардың үлесін жоғарлату;
артық құрал-жабдық, материал, аяқталмаған өндіріс, дайын өнімді, сондай-ақ еншілес
капиталдық құрылысты уақытша тоқтату;
қарыздарды конверсиялау;
экспорт тиімділігін жоғарылататын мүмкіндіктерді іздестіру;
жұмыс бастылар санын қысқарту;
басқа да шаралар
Кәсіпорынның қаржылық жағдайын бағалау немесе баланстық қанағаттанарлықсыз құрылымын анықтау
ҚОРЫТЫНДЫ
Қорыта айтқанда кәсіпорынды антикризистік басқару ол - нарықтық
Кәсіпорын стратегиясы болып келесілер табылады: тұтынушыларға толық кешенді қызмет
ЖШС «Автоматика Сервис» саясаты өндірілетін және айналысқа түсетін
Тауарлар сауда желілерінің тәуліктік тапсырыстары бойынша өндіріледі. Кәсіпорын бағдарламасы
Жаңа жобаларды тарату қосымша жұмыс орындарын құруға мүмкіндік береді.
Кәсіпорынның негізгі техникалық – экономикалық талдауы көрсеткендей фирма өзінің
Атап айтқанда, таратылатын өнімді, рентабельділікті, капитал айналымдылығын күшейтуде. Сонымен
Фирма қызметін талдауда жаңа тауарды енгізу және ассортименттерді кеңейтуде
Тауар өнімдерінің көбеюімен жұмысшы санына байланысты еңбек өнімділігі өсті.
Жекелей көрсеткіштер оларды тиімді қолдануды бейнелейді. Сонымен қатар, кәсіпорынның
Кәсіпорынның қызметіне жүргізілген зерттеудің негізінде оның негізгі техникалық –
- басқару операцияларын және олардың белсенділігін арттыруда еңбек сыйымдылығын
- өндірісте жаңа идеяларды енгізу және инновациялық қызметтерді тұрақты
- жаңа каналдарды және келісім шарттарға бөлшек сауда орындарын
- басқару құрылымын дамыту, қажетсіз байланыстар жүйесін қысқарту;
- әкімшілік басқару шығындарын қысқарту.
ПАЙДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Баканов М.Н., Шеремет А.Д. «Теория анализа хозяйственной деятельности» -
Масалимова С. Ж., Зиядин С. Т. «Қаржылық менеджмент», СЕМЕЙ,
Виханский О.С., Наумов А.И. Менеджмент: Учебник для экон. Спец.
Герчикова И.Н. Менеджмент: Учебник – 2-е изд., перераб. и
Дюсенбаев К.Ш. «Анализ финансового положения». Учеб. Пособие. – А.:Экономика,
Егоров Ю.Н., Варакута С.А. «Планирование на предприятий»: - М.
ИНФРА – М, 2002 г.
Ежегодное послание Президента РК народу Казахстана. 4.04.03// Казахстанская правда
Закон «О хозяйственных товариществах», от 10.07.98 г.
Любушкин Н.П., Лещева В.Г. «Анализ финансово-экономической деятельности» - М.:
«Предпринимательство в Республике Казахстан». Сборник нормативных документов, Алматы, Юрист.
Савицкая Г.В. «Анализ хозяйственной деятельности предприятия»: 4-е изд., перераб.
Стерлигов Б.И. Организация, планирование и управление на предприятиях ММП,
Экономика: Учебник / Под ред. Доц. А.С. Булатова. 2-ое
«Экономический анализ» под ред. Гиляровской Л.Т. – М.: 2002
«Экономика предприятия» Учеб. Под ред. Хрипича В.Я. – 2-изд.
Тасмағанбетов Т. «Басқарушы есеп, стратегиялық жоспарлау және талдау» Алматы,
Ермекбаева Б. Ж., Арзаева М. Ж. «Шет мемлекеттердің салықтары»
Кеулімжаев Қ. К., Әжібаева З. Н. «Қаржылық есеп» А:
Ілиясов Қ. Қ., Құлпыбаев С. «Қаржы» Алматы, 2005ж.
ҚОСЫМША А
Кәсіпорынды антикризистік басқару мақсаттары мен құрылымы
Мақсаттары Құрылымы
1 Төлей алмаушылықты шеттету Сыртқы және ішкі міндеттерді қысқарту
2 Қаржылық тұрақтылықты қайта құру-даму кезіндегі кәсіпорынның қаржылық ресурстарын
3 Нарықтық бағаның өсуіне бағытталған стратегиялық қаржылық стабилизация және
өндірістік дамуға кетіп жатқан таза табыс бөлігінің өсуі;
ҚОСЫМША Б
ЖШС «АВТОМАТИКА СЕРВИС»-тің 2004-2006 жылғы қаржы көрсеткіштерінің пайыздық талдануы
ҚОСЫМША В
Кәсіпорынды антикризистік басқару саясатының мәселелері мен оларды шешу
Мәселелер Шешу жолдары
Мемлекетмізде жүйелі кәсіпорындарды қаржыландыру механизімінің дамымауы
Мемлекетіміздегі банктер кәсіпорындарға тиімді пайыздық ставкалармен несиелер берілсе
Кәсіпорындарда маркетинг бөлімінің нашар жұмыс істеуі, немесе ол бөлімнің
Шығаратын өнімнің нарықта сұранысқа аз ие болуы Өнім өту
Кәсіпорынның басқару құрамы жоғары білімді мамандардан болмауы
Кәсіпорын басшылары конкурс бойынша жұмысқа қабылданса
Фирма қаражатарын басқару саясатының нашар дамуы
Фирмада шетел тәжірибелері қолданылса
11

Ұқсас жұмыстар

Дағдарысқа қарсы эканомикалық саясат бағыттары

Ұйым тәуекелділігін бейдағдарыстық басқару

Білім беру сапасын басқару мәселелері жайында

Қазақстан Республикасында әйел жұмыс күші нарығындағы жағдайды талдау және оның негізгі индикаторларының динамикасы

Әлеуметтану

Басқару қызметі процесінде шешім қабылдау

Шағын кәсіпорынның экономикалық дамуындағы алатын орны мен рөлі

Кәсіпорынды басқаруды ұйымдастыру

Кәсіпорынның басқару және жоспарлау процесін ұйымдастыру негіздері жайлы