Лазерлі сәулелер
қарағанды Мемлекеттік медицина университеті
СӨЖ
Тақырыбы: Биологиялық ұлпаларға жоғары интенсивті сәуле
Қарағанды 2009
Орындаған: Махметов Б.топ102 ЖМФ
Тексерген: Бражанова А.К.
Жоспар
Кіріспе
Негізгі бөлім
Лазерлі сәулелер
Адам ағзасына лазерлі сәуленің әсері
Клиникасы
Емі
Еңбек ету қабілетінің сараптамасы
Алдын алу
Иондаушы сәулелер
Иондаушы сәулелер тарихы
Радиоактивтік сипаты
Радиоактивті заттардың физикалық-биологиялық қасиеттері
Радиоактивтi сәулелердiң биологиялық әсерi. Биологиялық
Радиоактивтіліктің кәсіптік қолданылуы
Сәулелі аурулар кезіндегі жұмыс қабілетінің сараптамасы
Қортынды
Қолданылған әдебиеттер
Кіріспе
ХХ ғасырдың екiншi жартысындағы физиканың iрi
Атомдардағы электрондардың бiр деңгейден екiншi деңгейге
1916 жылы А.Эйнштейн, атом электрондарының жоғарғы
Егер сыртқы өрiстiң жиiлiгi қозған атомның
7.5 - сурет
Әдетте жарық зат арқылы өткен кезде
Адам ағзасына лазерлі сәуленің әсері
Лазерлі құрылғылар, күшті жарық көзі болып
Лазерлі сәулелермен сәулелену кезінде ағзада, мүшелерде,
Лазерлі сәулелердің биосубстраттармен әсерінің нәтижесіне, лазерлі
Биосубстраттармен жұтылған лазерлі сәулелердің энергиясы жылынып,
Лазерлі сәулелердің жылу және термиялық нәтижелері
Лазерлі әсердің соққы эффектісі жылу эффектісімен
Зақымдалған ошақта пайда болған толқындардың соққысы
Сәулелер толқындарының соққысы өте жоғары биіктерге
Тіндерде ультрадыбыстардың тарауынан, толқындардың
Лазерлі сәулелердің жылулық және соққылық эффектісінен
Лазерлі сәулелер биологиялық обьектілерге күшті әсер
жұмысшылар бірқатар технологиялық операцияларды орындау
диффузды көрінетін және жайылмалы лазерлі сәулелер,
факел және лампаларды үрлеу кезіндегі жарық
жұмысшылардың кей жағдайларда жартылай немесе толық
технологиялық операциялардың бірқатар ерекшеліктеріне байланысты қөру
лазерлі құрылымдардың жұмысы кезіндегі тұрақты және
лазерлі сәулелердің әсерінен жұмыс орындарындағы
лазермен жұмыс жоғарғы электрлік тоқтың кернеулігімен,
Клиникасы
Көз және тері жабындылары лазерлі сәулелердің
Көздің тура немесе айналы көріністегі сәулелермен
Ауыр жағдайларда лазерлі сәулелердің қарқынды түрде
Ультрафиолетті лазерлі сәулелер және спектрдің инфрақызыл
Ұзақ уақыт бойы лазерлі сәулелермен қатынаста
Көру өткірлігі өзгермейді, бірақ түстерді ажырату
Лазермен жұмыс істейтін науқастардың көбінде хрусталиктің
Тура немесе айналы көріністі лазерлі шоғырлармен
Лазермен жұмыс істейтін науқастардағы бұзылыстар көру
Астениялық және астеновегетативті синдромдар, сонымен қатар
Лазермен жұмыс істейтін жұмысшыларға тән шағымдарға
Обьективті неврологиялық симптомдар негізінен сіңір рефлекстерінің
Лазермен жұмыс істейтіндерде орталық генездің басымдылығымен
Жүрек-тамыр жүйесінің бұзылыстары пульс және АҚ
Шеттік қанда эритроциттердің санының күрт жоғарлауы,
Бірқатар ферменттер мен медиаторлардың(холинэстераза, гистамин, сілтілі
Емі
Аурудың бастапқы кезінде арнайы дәрілік ем
Симптомды және комплексті ем ағзаның қызметтерін
Еңбек ету қабілетінің сараптамасы
Лазерлі сәуленің әсеріне негізделген патологияларды анықтаған
Алдын-алу
Санаторлы курортты шаралар арасында жұмыс
Міндетті түрде алдын ала (жұмысқа орналасқан
Лазерлі құрылымдармен жұмыс істейтін жұмысшыларда функционалды
Иондаушы сәулелер
Иондаушы сәулелер тарихы.
Өндірістік ортада жаңа гигиеналық фактордың пайда
1895 жылы – Вильям Конрад Рентгенмен
1896 жылы – Анри Беккерлмен шынайы
1988 жылы – Марий Складовский –
Көзге көрінбейтін өтімді сәулелерді шығаратын заттарды
Соңғы он жылдықта жаңа радиоактивті элементтер
Э. Резфордпен атом ядроларының болатыны дәлелденгеннен
- нейтрондар әсеріненуран ядроларының бөлінуіжаңа ядролық
- осы реакцияда нейтрондардың босауын дәлелдеу;
- уранда тізбектік ядролық реакцияның жүзеге
Радиоактивтік сипаты
Радиоактивтік жағдай кезінде тұрақсыз ядролар бір
Радиоактивтің ыдырауларының негізгі төрт түрін
Альфа-ыдырау. Химиялық элементтердің радиоактивті ядроларының изотоптары
Бета-ыдырау. Бұл кезде ядро изотоптарының элементтері
Гамма–ыдырау. Атомдардың номерлерімен массалар санының өзгертілуінсіз,
Спонтанды бөліну. Ядролардың спонтанды бөлінулері кезінде
Радиоактивті заттардың физикалық-биологиялық қасиеттері
Жартылай ыдырау кезінде – берілген изотоптардың
Радиоактивті заттардың сандық сипаты үшін «белсенділік»
Иондаушы сәулелердің биологиялық әсері сәулелену энергиясының
СИ жүйесі бойынша иондаушы сәулелердің жұтылған
Иондаушы сәулелердің әртүрлі эквиваленттік дозаларын қолдану
Радиоактивтi сәулелердiң биологиялық әсерi. Биологиялық
қорғаныс
Радиоактивтi сәулелер өздерi түскен затқа, әсiресе
Сәулелену дозасы D деп сәулелену энергиясының
Жұтылған сәуле дозасының сәулелену уақытына қатынасын
Иондаушы сәулелердiң кез-келген затқа әсерi бәрiнен
X=q/M
Күнi бүгiнге дейiн экспозициялау дозасының рентген
Жұтылған доза мөлшерi бiрдей болғанымен әртүрлi
Радиоактивтіліктің кәсіптік қолданылуы
Радиоактивтіліктің көрінісі болып табылатын иондаушы сәулелердің
Иондаушы сәулелердің көздерін қолдану қоғамдық энергиялық
γ-нейтрондар және β-қайнар көздері медицинада және
а) әртүрлі салада қолданылатын атом реакторлары(АЭС,
б) өндірісте, медицинада немес ғылымси зерттеу
в) радиациялық химияда иондаушы сәулелерді қолдану
Тұрмыстық және медициналық приборлар, геофизикалық, навигационды
г) зарядталған бөлшектердің жылдамдықтарына электрондық физикалық
Осылардың кез келгендерімен жұмыс істеген кездері
жұмыс кезіндегі жұмысшының сыртқы ағзасына ғана
ішкі және сыртқы сәулеленулерге ұшырайтын жұмыстар
Патогенезі: Радиоактивті заттар газ
Сәулелердің кейбіреулерінің ену қабілеті үлкен болады,
Радиоактивті заттар ағзаға түскен кезде ең
Жерде сирек кездесетін ісіктер бауырда ісік
Қиын еритін радиоактивті қосындылардың аэрогенді жолмен
Ұрық және оның тұқымына радиоактивті заттардың
Иондаушы радиация тудыратын тіндік және жүйелік
Иондаушы радияцияның әсерінене туатын радиобиология мен
соматикалық (жедел және сүлелі сәулелі аурулар,
соматикалық-стохастикалық (өмір сүру ұзақтығының қысқаруы, лейкоз,
генетикалық доминантты және рецессивті гендік мутация,
Үздіксіз сәулеленуге ұшыраған адамдарда соматикалық нәтиже
Жалпы қысқа уақыттық сәулеленулер әртүрлі деңгейдегі
1,5 Гр және одан жоғары сәулеленулер
ЕМІ:
Жүргізілетін шаралардың үш этапын ажыратады: 1)
Нуклидтердің сипатына байланысты радиоактивті заттардың шығуын
Қазіргі кездегі кеңінен қолданылатын заттарға этилендиаминотетрауксус
Ағзаға радии, стронции түскен кезде ұсақ
Полонии ағзаға түскен кезде анықталған тізбек
Сәулелі аурулар кезіндегі жұмыс қабілетінің сараптамасы
Дәрігерлік еңбек сараптамасының сұрақтары жалпы статусымен,
Аурудың қалыптасуы кезіндегі тексерілулер кезінде уақытша
Барлық жағдайларда 4 ай емнен кейін
Жұмыс қабілетін тұрақты төмендетеді: 1) тіндер
Мамандығы бойынша жұмыс істеу қабілеті сақталған
Алдын алу
ССА алдын алу шараларына қатаң түрде
Дұрыс дем алу және тамақтану, рационалды
Қортынды
Лазер сәулесiнiң негiзгi қасиеттерi оның аса
Бүгiнгi күнде кристаллдардағы лазерден өзгеше, газдағы
Лазерлер бүгiнгi күнде сан алуан салада
Бұл күндерi лазерлiк термоядролық синтездi жүзеге
Жоғарыда айтқанымыздай радиоактивтi сәулелердiң тiрi организмге
Иондаушы сәулелердiң биологиялық әсерi және олардың
Кейбiр мамандық иелерi өз кәсiбiне байланысты
Қолданылған әдебиеттер
Орлов В.Н. «Руководство по электрокардиографии» -
Антонов В.Ф. и со авт. «Практикум
Мурашко В.В. Струтынский А.В. «Электрокардиография:учебное пособие»,
Антонов В.Ф.(редактор). Биофизика. Москва, 2000 г,
Мешков А.П. «Азбука клинической электрокардиографии» Н-Новгород
Биологиялық ұлпаларға жоғары интенсивті сәуле әсері
Лазер және оның түрлері мен медицинада қолданылуы
Лазерлер
Адам ағзасына әсер ететін фаторлар
Лазер
Электромагниттік толқындардың түрлері
Лазер жайлы
Кәсіптік аурулар
Физикадан факультативтік сабақтарды өткізу әдістемесі
Сұйық сәуле өткізгіштің спектралдық қасиеттері