Жылдар Инфляция деңгейі
Қазақстан Республикасының Ғылым және Білім министрлігі
Қазақстан-Британ техникалық университеті
Экономика және бизнес кафедрасы
Курстық жұмыс
Тақырыбы: Қазіргі экономикалық теориядағы инфляция мәселесі
Қабылдаған: Бекназарова А.Т.
Орындаған: ФЭФ-03-1қ студенті
Ашимова Н.Ш.
Алматы, 2004
Жоспар
Кіріспе 3
І Инфляцияның мәні және түрлері 5
ІІ. Қазақстандағы инфляция 16
ІІІ. Инфляциямен күресу жолдары және Филлипс
Қорытынды 31
Қолданылған әдебиеттер: 33
Кіріспе
Біздің экономиканың нарықтық қатынасқа ауысуы ақшаның мәнін ұлғайтты.
Біздің және басқа мемлекеттердің тәжірибесіне қарағанда, нарықтық қатынасқа
Нарықтық қатынастар шаруашылықта инфляцияны жасанды тежеу қарт төмендейді.
Көптеген елдердің тәжірибесі бір орталықтан жоспарланудың ұзақ жұмыс
Инфляция адамзат тарихында жаңа құбылыс емес. Оның бай
1773-1783 жж. Солтүстік Америкада тәуелсіздік үшін болған соғыс
Алғашқы рет «Инфляция» деген ұғым ақша айналымына қатысты
І Инфляцияның мәні және түрлері
«Инфляция өрт сияқты; егер
ол басталған болса, оны сол
мезетте сөндіру қажет»
М.Долебровский
Енді инфляция дегеніміз не? Осы сөздің басын ашып
Инфляциядан өндіріс те біраз зардап шегеді. Инфляцияның деңгейінің
Инфяция кешенді себептердің негізінде пайда болады және оның
Сұранысты ұсыныспен алшақтататын тауар тапшылығы және соның негізінде
Тауарлық айналымын қамтамасыз ету үшін ақшаның мөлшері неден
Инфляция – құнсыздануға әкелетін, қаржы арналарында қағаз ақшаларының
Инфляция – ақша құбылысы, бірақ ол ақшаның құнсыздануымен
Инфляция кезінде:
Алтынға қарағанда ақшаның құнсыздануы;
тауарға қарағанда ақшаның құнсыздануы;
шетел валютасына қарағанда ақшаның құнсыздануы болады.
Қазіргі американдық әдебиеттерінде инфляцияның анықтамасын былай түсіндіреді: инфляция
Инфляция баға индекс арқылы өлшенеді. Баға индексі базалық
Берілген жылға инфляция қарқынын келесідей табуға болады: алдыңғы
Берілген жылдың
баға индексі
Инфляция қарқыны =
Алдыңғы жылдың баға индексі
Инфляция әр-түрлі факторларға байланысты пайда болған. Бұлар ақша
Инфляция деңгейіндегі өзгерістерді болжау қабілетінің иесі дисконттық ставкаларын
Бұл берілген кезеңде ғалымдар арасында инфляиялық үрдістің анықтаушылары
Инфляциялық анықтаушы факторларын және әртүрлі ғылыми мектептердің келіспеушілігінің
P=M*V/Y
Мұндағы P – баға деңгейі;
M – экономикадағы ақша саласы;
V – экономикадағы ақша айналымының жылдамдығы;
Y – экономикадағы өндірістің шын көлемі;
Ақша саласының айналымының жылдамдығы, экономикадағы ақшалардың жиі айналатын
Алдыңғы теңдіктің параметрлерінің өзгерту шартында көшіріп жазсақ:
d=(dM)*(dV)/(dY)
Теңдіктің сол жағы инфляцияның деңгейі болып табылады, ал
а) Ақша саласының көлемінде өзгеріс;
егер көлем қалған тұрақты параметрлерде өзгерсе, онда инфляция
Бұл монетаристік теорияны жақтаушыларының дәлелінің негізі болып табылады.
Кейбіреулер монетарлық саясат шын өндіріс көлеміне қысқа мерзімді
б) Ақша саласы айналымдылық деңгейіндегі өзгерістер;
егер айналымдылық қалған тұрақты параметрлерде үлкейсе, онда инфляцияның
Экономистер ақша саласының айналуы уақыт өткен сайын өзгеретіні
Гиперинфляция кезінде адамдар қолма-қол ақшаны ұстағысы келмейді және
Сонымен, егер орталық банк ақша саласын тез арада
в) өндірістің нақты көлеміндегі өзгеріс;
егер көлем қалған тұрақты параметрлерде үлкейсе, онда инфляцияның
Көбінесе осындай экономикалық құлдырау кезінде монетаристік саясатты жеңілдету
Инфляцияның мәні ақша бірлігінің сатып алушылық қабілетінің төмендеуі,
Инфляция – ақша бірлігінің сатып алушылық қабілетін төмендетеді,
Инфляция – салыстырмалы тіркелген атаулы табысты алған адамдарды
Сонымен бірге, тіркелген рента алатын жер иесінің жағдайын
Басқа жағынан, инфляциядан кейбір өндірістің пайдасыз салаларында қызмет
Инфляциядан фирмалардың басшылары және т.б. табыс алушылар ұтыс
Егер біз бағалардың өсу деңгейін қарастыратын болсақ, онда
Біркелкі инфляция. Бағалар жылда 10 % өседі, ақшаның
Жоғары қарқынды инфляция. Бағалар жыл ішінде 20-200 %-ке
Шексіз инфляция. Бағалар өте тез өседі, бағалар
Тауарлардың әр-түрлеріне байланысты бағалардың өсуінің қатынасының екі түрі
Теңгерілген инфляция. Тауар топтарының бағалары бір-біріне қатысты өзгермейді.
Теңгерілмеген инфляция. Тауар топтарының бағалық қатынасы әр-түрлі
Сонымен қатар инфляция болжамды және болжамсыз болып бөлінеді.
Инфляциядан және экономикалық дағдарыстардан әлемде өтпеген ол жоқ.
Тарихи жағдай бір мәнді қайталамайды, сондықтан да өзіндік
Инфляцияны келесідей белгілеріне байланысты жіктеуге болады:
Инфляциялық процесстің сипатына қарай;
ашық инфляция, яғни бағаға ешқандай да кедергі болмайды,
жабық инфляция, яғни тауар тапшылығы жағдайында бағаға мемлекет
инфляциялық шошыну, яғни бір мезетте бірден баға өсіп
Таралу орнына қарай;
локальдік инфляция, яғни баға бір ғана елдің шекарасында
дүниежүзілік инфляция, кейбір елдер топтарын немесе барлық ғаламдық
Бағаның өсу қарқынына қарай;
баға инфляция, баға баяу қарқынмен біртіндеп жылына 10
орташа инфляция, баға тез қарқынды жылына 200 %-ға
ұщқыр инфляция, баға жылына 500-1000 %-ға дейін және
Өнеркәсібі дамыған елдер үшін бірінші түрі тән
Инфляция анықталады және оның қарқыны статистикалық көрсеткіш
Ағымдағы жылдағы тұтыну қоржынының бағасы
ТБИ =
Базалық жылдағы тұтыну қоржынының бағасы
Тұтыну бағаларының индексінің белгілі сандық мәні болуы керек.
баға индексі 100 % - ға тең болады,
баға индексі 100 % - дан жоғары, мысалы,
баға индексі 100 % - дан төмен, айталық
Инфляцияның тигізетін әлеуметтік-экономикалық салдарын мынадан көруге болады:
халық топтары, өндіріс сферасы, аймақтар шаруашылық құрылымдары, мемлекет,
халықтың шаруашылық субъектілерінің ақшалай жинақтарының және мемлекеттік бюджет
бағаның әркелкі өсуі нәтижесінде өнеркәсіп салаларындағы пайда нормасының
жұмыссыздықтың өсуі;
халық шаруашылығына деген инвестицияның қысқаруы;
амортизациялық қорлардың құнсыздануы;
бағадағы, валютадағы және пайыздағы алып-сатарлық ойындардың ұлғаюы;
көлеңкелі экономиканың белсенді түрде дамуы;
ұлттық валютаның сатып алу қабілетінің төмендеуі;
қоғамның әлеуметтік топтарға бөлінуі;
Жоғарыда аталған инфляцияға ықпал ететін факторлар мен оның
Инфляциялық процестердің жағдайларына байланысты ақша айналысын тұрақтандыру формаларына,
Сұраныс және ұсыныс инфляциясы. Баға деңгейіндегі дәстүрлі өзгеріс
Өндіріс сектор бұл артық сұранысқа өнімнің шын көлемінің
«Тауардың өте аз мөлшеріне ақшаның өте көп мөлшері
Сұраныс инфляциясы келісідей факторлардың әсерінен туындайды:
Әскери шығыстардың өсуі, яғни әскери техникалардың азаматтық салаларда
Мемлекеттік бюджет тапшылығы және ішкі қарыздардың өсуі, яғни
Несиелік экспанциялау, яғни елдің орталық банкісінің коммерциялық банктер
Импортталған инфляция, яғни шетел валюталарын сатып алу барысында
Ауыр өнеркәсіп саласына өте көп мөлшерде инвестиция жұмсау;
Шығын инфляциясы – бұл баға белгілеу процесіне әсер
Еңбек өнімділігінің өсуін азайту және өндірістің құлдырауы;
Көрсетілген қызметтің маңызының артуы;
Бір өнім бірлігіне жұмсалатын шығынның өсуінің жеделдетілуі, әсіресе
Энергетикалық дағдарыс;
Инфляция жағдайында қағаз ақшалар мынаған қатысты құнсызданады:
Алтынға;
Тауарға;
Шетел валютасына;
Бірінші жағдайда, қағаз ақшамен берілетін алтынның нарықтық құны
Екінші жағдайда, тауарлардың бағасы өседі.
Үшінші жағдайда шетел валютасына қатысты ұлттық валютаның бағамы
Өндіріс шығындарының өсуімен немесе жиынтық ұсыныстың азаюымен туылған
Инфляцияны нарықта шығындарды және ұсынысты өзгерте алады.
Шығындардың өсуімен шартталған инфляция теориясы бағалардың өсуін өнім
Өнім бірлік шығындары – берілген өндірістің көлемінде орташа
Ортақ шығындар
Өнім бірлік шығындары =
Өнім өлшемінің көлемі
Өнім өлшемінің шығындарының өсуі экономикада өнімнің пайдасын және
Инфляцияның себептері мен салдары. Инфляцияның себептерін монополияның үш
Ақша эмиссиясына негізделген мемлекеттік монополия;
Кәсіподақ монопоиясы;
Бағаны және өзіндік шығындарды анықтауға негізделген ірі фирмалар
Монополияның бұл үш түрі бірімен-бірі байланысты және олардың
Инфляцияның себептерін мемекеттің сыртында да жатуы мүмкін, оларды
Инфляциялық себептерді анықтау өте маңызды. Оған жататындар:
Біріншіден, мемлекеттің бюджет тапшылығында көрсетілген мемлекеттік кірістер мен
Екіншіден, бағалардың инфляциялық өсу бола алады, егер инвестицияларды
Осылай ұлттық пайданың өнім өндірмейтін тұтынуды әскери мақсаттарға
Үшіншіден, баға деңгейінің өсуі, қазіргі экономикалық теория мен
Төртіншіден, кез-келген мемлекет экономикасының ашықтығының өсуімен, оны әлемдік
Бесіншіден, инфляция өзін-өзі қолдау қасиетіне ие болады. Бұл
Инфляцияның себептері көптеген мемлекеттерде кездеседі. Бірақ бұл үрдістегі
Шығындардың өсуімен шартталған екі маңызды инфляция көзі бар.
Белгілі бір жағдайда инфляцияның көзі кәсіподақ болуы мүмкін.
Егер барлық мемлекеттегі жалақыны бір сағатта өндірілген өнім
Ұсыныс механизмінің бұзылуымен пайда болған инфляция өндіріс шығындарының
Экономистердің ойларынша, шығындардың өсуімен пайда болған инфляция мен
ІІ. Қазақстандағы инфляция
1993 жылы бұрынғы Кеңестік республикалардың «егемендіктер парадының» басталуы
«Шетелдік инвестициялар туралы» Заң, «салықтар және бюджетке төленетін
Үкімет «Стратегия – 2030» сәйкес инфляция қарқынының жыл
Ақшалай-несиелік және бюджеттік саясатты қаталдандырады;
Ішкі инвестициялық мүмкіндіктерді өрістетуге көмектесетін қаржылық механизмді дамытады;
Жинақтаушы зейнетақы қорларға ақшалай қаржылардың айтарлықтай бөлігін қауіпсіз
Бюджеттік жетіспеушілікті қаржыландыруға құнсызданбайтын көздерді пайдаланады;
Мемлекеттік құнды қағаздардың айналым мерзімін ұзартады және т.б.
Қазақстандағы инфляция барлық ТМД елдері сияқты ел экономикасының
Социализм жүйесінің экономикасы жағдайында инфляция болуы мүмкін емес,
Қазақстандағы қазіргі инфляцияның себептерін нарыққа өтуге дейінгі инфляцияны
Ұлттық өнімді жинақтау қорына және тұтыну қорына бөліп,
Құрал-жабдықтарды өндіру және тұтыну тауарларын өндіру салаларында;
Мемлекеттік баға белгілеу жүйесінде;
Мемлекеттік бюджеттің кірісі мен шығынында;
Несиелік және қаржылық ресурстарды қалыптастыруда байқалады.
Қазіргі инфляцияның бір көрінісі – тауар тапшылығы біздің
Біріншіден, бұрынғы КСРО-ң 20 жылдар аяғынан бастап бұрынғы
Екіншіден, бұрынға КСРО-ң экономикасында көп жылдар бойы үйлесімсізді
Үшіншіден, бұрынғы КСРО-ң ұлттық табысының жартысына жуығы
Төртіншіден, бұрынғы КСРО-да ұлттық жиынтық өнімнің 25-30 %
Сөйтіп, біздің елде инфляцияны тудыратын себептер көп жылдар
Сөйтіп тауардың көтерме сатып алу бағасы мен
Қазақстанда 1992 жылдан бастап нарықтық өзгерістер аясында жүргізілген
Жалпы экономикадағы инфляция деңгейін тұтыну бағасының индексі көрсетеді.
Тәуелсіз Қазақстанның тәжірибесі инфляцияға қарсы күресте энергоресурстарына, монополды
Қазақстандағы инфляцияның себептері. Бұрынғы Кеңес Одағының басқа мемлекеттері
90-жылдардың басынан бұрынғы КСРО елдері нарыққа өтуге, Шығыс
Егер 1990 жылы бұрынғы КСРО елдерінде тұтыну бағалардың
Инфляцияның әлеуметтік салдары бұнымен шектелмейді. «Шоктік терапия»
1994 жылы Орталық Банктің сауда-саттықтан құралған мөлшерлемелер инфляцияны
Біз үшін ең тиімді тәсіл орташа қатаң болып
Инфляцияның деңгейін төмендетуге және 1994 жылдың бірінші жартысында
Қазақстан Ұлттық Банкі ақша-несие саясатын жүргізуде қаржы құралдарын
Ұлттық Банктің қайта қар-
жыландыру мөлшерінің мер-
зімдегі орташа өлшемімен, % Инфляция дең-
гейінің орташа
жылдық өсімі, % %-дың шын
мөлшері
1996
І-тоқсан
ІІ-тоқсан
ІІІ-тоқсан
ІV-тоқсан
1997
І-тоқсан
ІІ-тоқсан
ІІІ-тоқсан
ІV-тоқсан
54,5
39
32,2
35
29,7
20,8
18,8
49
32,7
21,5
25,8
20,9
10
5
9,3
5,5
6,3
10,8
8,4
14,1
19,7
15,8
9,15
Жылдар Инфляция деңгейі
Жылдық мөлшерінде, % Ұлттық құнсыздану
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
Қаңтар-Ақпан
Наурыз
Тамыз
Қыркүйек
Қараша
2004 60,3
28,7
11,2
2,4
1,6
9,8
6,4
6,6
6,1
1,5
0,3
0,2
0,4
1,6
6,4 17,9
15,37
2,83
5,9
Қазақстандағы инфляциялық процестерді реттеудегі банктік жүйенің рөлі. Ұлттық
Шетел үкіметтері және бизнесмендер кез-келген мемлекетті инфляциялық деңгей
Инфляция тең әсерлі бірнеше фактордың жиынтығынан құралады.
Біріншіден, бұл валюталық курс. Ол сыртқы сауда айналымдағы
Екіншіден, несие ресурстардың жоғарғы мөлшерлемелері инфляциялық процестердің активті
Инфляцияның негізгі факторларын айтып, инфляциялық процестерді реттеуде банктық
Валюталық курстың тұрақтылығын қамтамасыз ету;
Төлем балансының тепе-теңдігін қамтамасыз ету;
%-дық мөлшерлемелер деңгейін реттеу;
Бюджеттік тапшылықты антиинфляиялық әдістермен өтеу;
Жоғарыда айтылған аралық мақсаттарға жетіп, Ұлттық Банк өзінің
Соңғы жылдардағы Қазақстандағы инфляция мөлшері (2003 жыл). Қазақстандағы
Азық-түлік емес тауарлардың ішінен ең көп өскен баға
Денсаулық сақтау қызметтері 0,7%, қонақ үй – 0,3%,
Статагенствоның хабарлауынша, 2003 жылдың тамызында алдыңғы айға қарағанда,
Облыстардың жартысында тауарлар 0,4-0,8%-ға арзандады, төрттен бірінде 0,9-1,5%-ға,
Облыстардың көбінде төленетін қызмет бағалары 0,1-0,6%-ға, екі облыста
Қазақстан Республикасында 2003 жылдың қыркүек айында инфляция 0,4%
Жыл басынан бастаған периодта (2003 жылдың қыркүйегі мен
Өткен жылда, яғни 2003 жылдың қараша айында инфляция
Азық-түлік емес тауарлар тобынан қараша айында бағалар киімге
Транспорт қызметтерінің төлемі – 4,5%, мектепке дейінгі балалардың
2004 жылдың ақпанында Қазақстанда инфляция жылдық мөлшерінде
ІІІ. Инфляциямен күресу жолдары және Филлипс
Инфляцияның қарқынын шегіндіру – бұл шаруашылықты ақша мен
Бірінші кезектегі шаралар:
Елді азық-түлікпен қамтамасыз ету. Бұл кез-келген реформалық тырысудың
а) Ауыл шаруашылық кәсіпорындарына астық өтеу есебінен несие
б) Мемлекеттік сатып-алар бағасын онату және сонымен бірге
Экономиканың жұмыс істеуі мүмкін емес. Халық шаруашылығының инвестициялық
Кәсіпорындар арасында жабдықтау-өткізу байланыстарды жөнге салу. Кәсіпорындардың шаруашылық
Дағдарыс кезеңде мемлекеттің банктік жүйесін орталандыру керек. Ол
Тұтынушы нарығын тұрақтандыру. Ол үшін өндіріс және қызмет
Дағдарыс кезінде ішкі нарықты қорғау оңтайлы (рационалдық) мемлекеттік
Барық экспорттық операциялар мемлекеттен бақыланған және комиссиялық салықтарда
Инфляция жұмыспен қамтылуы қатты ықпал тигізеді. Эмпириялық тәжірибелер
Ағылшын экономисті А.Филлипс 1858 жылы жұмыссыздық деңгейі мен
Біраз уақыттан соң бұл байланыстан американ экономистері П.Самуэльсон
Сонымен, мемлекет инфляцияның өсуін жұмыссыздықпен күресуде пайдалана алады.
Бұл қисықтың көмегімен жұмыспен қамтылудың жоғарғы деңгейі, өндіріс
Егер үкімет U1 жұмыссыздық деңгейін (оған бағалар деңгейінің
График мемлекеттің төменгі деңгейіндегі жалған жұмыссыздықты орнатудың инфляциялық
Р
Р2
Р3
Р1
U2
Осылай инвестицияны көбейте отырып, үкімет кәсіпорындарды, өндірісті және
Жұмыссыздық мөлшерлері U2 деңгейге дейін төмендейді, бірақ сонымен
Бұл жағдай үкіметті несие шектеуді, мемлекет бюджетінің шығымдарын
Экономикалық реттеудің бірнеше реттік тәжірибесі бұл тәсілдің қысқа
Үкіметтің жұмыссыздықтың төменгі деңгейін инфляцияның бағасымен «сатып алу
Жұмысшылар келісілген шарттардың бұрынғы қабылдамаған шарттардан жақсы емес
Жұмысшы адамдар жұмыс орындарының өтпелі тартымдылығы инфляциядан туылған
Тік Филлипс қисығын М.Фридман тұрғызды. Егер үкімет жұмыссыздық
Енді жұмыссыздықтың кез-келген деңгейінде Филлипс қисығы жоғары қарай
Р
Д
С
В
U
Қисық кенет күйзеліс кезінде орындалмайды, инфляция қарқыны кенет
Сонымен, Филлипс қисығы көрсеткен жұмыссыздық пен инфляцияның арасындағы
Жұмыссыздықтың инфляцияға айналуы болжамсыз салдарынан экономикаға қауіпті болады.
«Жұмыссыздықтың табиғи деңгейі – бұл экономикада толық жұмыспен
Экономика өзгерісте болғанша, ескі жұмыс орындары жойылып, жаңа
Бұл саясат, яғни жұмыссыздықтың табиғи деңгейін қамтамасыз
Бұл әдістің жағымды жақтары болғанмен, оның бір маңызды
Сонымен бірге жұмыссыздықтың табиғи деңгейі кейде саяси қолайлы
Инфляциялық процестің жағдайларына байланысты ақша айналысын тұрақтандыру формаларына
Ақша реформалары келесідей әдістер көмегімен жүзеге асырылады.
Жаңалау, яғни құнсызданған ақша бірлігін жою туралы және
Қалыпқа келтіру, яғни ақшаның бұрынғы алтындық құрамын қалпына
Девальвация, яғни валюта бағамын басқа бір елдің валюта
Демонация, яғни «нөлдерді қысқарту» әдісімен ақшаның номиналдық құнын
Дефляциялық саясат;
Табыс саясаты;
Индексациялау;
Дефляциялық саясат – бұл ақша және несие механизмі
Табыс саясаты – бағаға және жалақыға бақылау жасау
Индексациялау (толық немесе жартылай) ақшаның құнсыздану нәтижесінде болған
Инфляция баға деңгейі мен шығындардың жалпы өсуі жағдайында
Дефляция – бағаның, шығындардың жалпы төмендеуі. Инфляция баға
Өндірушінің көтерме баға индексі;
ЖҰӨ дефляторы, яғни номиналды ЖҰӨ-ң нақты ЖҰӨ-ге қатынасы;
Инфляцияның болу кезінде бағалар жайлап өседі (жылына 10
Қорытынды
Соңғы жылдары инфляция бұрынғы КСРО елдеріндегі ең қиын
Ресей Федерациясындағы, Қазақстандағы жағдайлардың күрделілігі информацияға қарсы саясатты
Бұлардың өзі ақша массасын азайту, мемлекеттік бюджеттің тапшылығын
Қорыта айтқанда, қазіргі инфляция сан қилы, көп факторлы
Жоғарыда айтылғанға орай, инфляция, көбінесе, мемлекеттің дұрыс емес
Ең бастысы, инфляциядан халықтың негізгі бөлігі қорлық көреді,
Қайта бөлу саласында инфляция салдары беталды бола алады,
Қолданылған әдебиеттер:
«Нарықтық экономика негіздері», ІІ-бөлім, Б.Жүнісов, У.Мамбетов, У.Байжомартов;
«Экономическая политика в период подавления инфляции и стабилизации
«Инфляция в условиях совершенного капитализма», Москва-1980, Л.Н.Красавина;
«Инфляция в экономике», Москва – 1998, А.Ю.Давыдов;
«Экономическая теория», Москва-Харьков-Минск-1997, А.И.Добрынина;
«Инфляция, фискальные и денежные аспекты», Москва-1994, Р.Г.Емцова, И.М.Албеюва,
«Инфляция», Макроэкономика Джеффри, Д.Сакс, Б.Лоррен, Москва-1996;
«Макроэкономическая нестабильность и инфляция», Г.В.Плеханова, М.,1997;
«Инфляция и атниинфяционная политика», Г.П.Журавлева, Н.Н.Мильчакова, М.,1997
«Деньги в рыночной экономике инфляции»
«Инфляция и антиинфляционная политика», Чепурин М.Н., Е.А.Киселева,
«Инфляция и безработица», «Бюджетный дефицит государственный долг», «Деньги,
Ақша, несие, банктер. Валюта қатынастары. Баян Көшенова, А.,
Ақша, несие, банктер. Ғ.С.Сейітқасымов, А., 2001ж;
«Экономикс», Әбдиев;
«Қаржы қаражат», 2001ж;
www.khabar.kz
www.ktk.kz
Kz-today Агенства по статистике.
Пресс-релиз Агенства по статистике.
www.khabar.kz
www.ktk.kz
Казинформ. Агенство РК по статистике.
7.03.2004 18:44 РИА Ореанда
2
Мемлекет - Өте ұшқыр
Инфляция теориясы. Қазақстан Республикасындағы инфляциялық процесс
Инфляция туралы ұғым
Инфляцияның мәні, себептері және түрлері
Қазақстан Республикасы экономикасында инфляциялық процестерді талдау
Инфляция туралы
Инфляция процесі
Жұмыссыздық пен инфляцияның байланысы, Филипс қисығы
Қазіргі экономикалық теориядағы инфляция мәселесі
Инфляцияның мәні, түрлерi