Мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың этностық - мәдени сәйкестілігін қалыптастыру
МАЗМҰНЫ
Кіріспе.......................3
1. 5-6 жасар балалардың ойын арқылы сөйлеу тілін
1.2 Ойын арқылы және сыни тұрғыдан ойлау технологиясы бойынша
2. Зерттеу бөлімі.......................9
2.1 Мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың этностық-мәдени дүниетанымын
2.2 Ойын – мектеп жасына дейінгілердің белсенділігін арттыратын
Қорытынды.................................36
Пайдаланған әдебиеттер тізімі...............37-38
Кіріспе
Тәуелсіз еліміздің білім –беру жүйесінде болып жатқан оң өзгерістер
Тәрбиенің осындай жиі қолданылатын құралдарының бірі-ойын.
Балалық шақ-бала бойына адамгершіліктің негізін қалайтын кез. Сондықтан да
Сондықтан біз, тәрбиешілер Қазақстан Республикамыздың болашақ үміткерлеріміздің жоғарғы деңгейде
Зерттеу мақсаты: 5-6 жастағы балалардың айналадағы дүниемен таныстыру іс-әрекетінде
Зерттеу міндеттері: жоғарыда көрсетілген зерттеу мақсатын жүзеге асыру
- «сөйлеу тілі», «ойын» ұғымдарының теориялық сипатын анықтау;
- ойын арқылы сөйлеу тілін дамытуды ұйымдастыру жолдарын анықтау
- мектепалды даярлық тобы сабағында ойын арқылы сөйлеу тілін
Зерттеу болжамы: Егер даярлық тобында ойын арқылы дамытуға
-оқушылардың ақыл-ойы кеңейеді;
-өз бетімен еңбектену, іздену, жаңа нәрсені ойлап табу, талпыну
-логикалық ойлауы, ой белсенділігінің артуы;
-өзін-өзі бағалай білуі, өздігінен жетілу дағдылары қалыптасып дамиды;
-интеллектуалды ойлау қабілеті дамиды;
-белгілі бір іс-әрекетті орындағанда жігерлі еңбек етуі, шығармашылық тапқырлығы
Зерттеу әдістері:
- педагогикалық және психологиялық әдебиеттерді талдау;
- бастауыш мектеп мұғалімдерінің озық іс-тәжірибелерімен танысып,зерттеу, байқау;
- педагогикалық эксперимент жүргізу;
- әртүрлі мәтінмен, сюжетті суретке әңгіме құрау әдістерін қолдану;
- әңгеме, сауал сұрақтар, байқау, салыстыру;
- құзіреттіліктің бастапқы негіздерін қалыптастыру;
- педагогикалық эсперимент нәтижелерін ғылыми тұрғыдан қорытындылау.
«Қазақстан Республикасындағы этникалық-мәдени білім беру» тұжырымдамасында атап көрсетілгендей, халықтың
5-6 жасар балалардың ойын арқылы сөйлеу тілін дамыту
Болашақ ұрпақтың танымдылық белсенділігін дамыту ақыл-ой тәрбиесінің бip міндеті
6-7 жастағы балалардың танымдық белсенділігін дамыту балабақшадағы педогогтардың үлесіне
Ең басты талап баланың бақыты мен тағдырына жауапкершілікпен қарап,
Айналадағы әлемді ойын, еңбек, серуен, сабақта педогог-тәрбиешімен, ересектермен, құрдастарымен
Тәрбиеші - педагог - мектепалды жастағы балалардың танымдық, белсенділігін
1.1 Ойын арқылы және сыни тұрғыдан ойлау технологиясы бойынша
Ойын дегенміз-жас ерекшелікке қарамайтын, адамның көңіл-күйін көтеретін, ойландыратын үрдіс.
В.А.Сухомолинскийдің сөзімен айтар болсақ, «Ойынсыз ақыл ойдың қалыпты дамуы
¥лы педагог А.С. Макаренко ойынға үлкен мән бере отырып,
Ойынды зерттеу мәселесімен педагогтар мен психологтар ғана емес, философтар,
Халқымыздың тарихи-мәдени мұраларының түрлері сан алуан. Солардың қай-қайсысы да
Ойын да халық педагогикасының құрамды бip бөлігі. Адам баласы
Қазақтың ұлттық ойындары тақырыпқа өте бай әр алуан болып
Уакыт мектеп мұғалімдеріне жастарды жаңа заман талаптарына сай, әpi
Жастарды жаңа заманға сай тәрбиелеу үшін, ұстаздар қауымы оқу
Ол- сандағы ұрпақтың керегіне жарап, оларды өмipre әзірлеу қажетін
Халық өзінің қоршаған дүниенің қыры мен сырын егежей-тегежейлі білуді
Оқушылардың жалпы оқу деңгейін көтеру және олардың кажетті практикалық
Ал, қазақ халық педагогикасында саусақ ойыны ұрпақтан-ұрпаққа қалаған мәдени
ортадағы заттар мен құбылыстарды, жан-жануарларды, құстарды, ағаштарды бейнелей алады.
Ойын- адамның өміртанымының алғашқы қадамы.
Ойын- бip қарағанда қарапайым құбылыс немесе әрекет icпeттi. Ол
Ойынның да өзіне тән мотивтері болады.Мысалы, мазмұндық, рөлдік ойындар
Оқу үрдісінде - кеңінен қолданылатын ойынның тағы бip түpi
Бұл талаптар төмендегідей сұраныстарға жауап береді:
a) балаларға өзінің қабілетін көрсете білуге мүмкіндік беру;
ә) баланы басқалармен жарыса білуге қалыптастыру;
б) білік пен дағдыны қалыптастыру үшін білімді өзі ізденуге
қамтамасыз ету;
в) ойын барысында балаға жаңа білім, білік дағдылардың
г) баланың ойын барысында жеткен жеңісі оның жаңа алған
білік, дағдыларымен сәйкес келетіндігі.
Осы керсетілген сұраныстардың
Өйткені, өздері ойын барысында жаңа білім алып, олардың елестету,
Сабақты бірыңғай әдістермен жүргізе беру оқушыларды жалықтырары сөзсіз. Егер
Зерттеу бөлімі
Тәрбиенің табиғилық принципін алғашқы рет XVII ғасырда Я.А.Коменский көрсетті.
Ата-бабаларымыздың «Балаңды бес жасқа дейін хандай ұста, он бес
Тәрбиенің табиғилық принципі – кез келген тәрбие әрекеті мен
Тұлғаның «Мен-тұжырымдама» бөлігінде этностық-мәдени сәйкестілік адам психологиясының түбірлі өзгерісіне
Этностық-мәдени сәйкестілік өзінің қалыптасу процесінде баланың психикалық даму кезеңдеріне
2.1 Мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың этностық-мәдени дүниетанымын
Мектепке дейінгі ұйымдарда баланың белгілі бір халыққа тиістілігі екенін
Мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың этностық-мәдени сәйкестілігін қалыптастырудың ерекшеліктерінің бірі
Тәрбиенің табиғилық принципін алғашқы рет XVII ғасырда Я.А.Коменский көрсетті.
Ата-бабаларымыздың «Балаңды бес жасқа дейін хандай ұста, он бес
Тәрбиенің табиғилық принципі – кез келген тәрбие әрекеті мен
Тұлғаның «Мен-тұжырымдама» бөлігінде этностық-мәдени сәйкестілік адам психологиясының түбірлі өзгерісіне
Этностық-мәдени сәйкестілік өзінің қалыптасу процесінде баланың психикалық даму кезеңдеріне
Мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың этностық-мәдени сәйкестілігін қалыптастырудың ерекшелігін айқындайтын
Балалардың этностық-мәдени сәйкестілігін қалыптастыруда мәденилік принципінің мәні бала тәрбиеленіп
Н.Б.Крылова бойынша мәденилік принцип – метапринцип, тәрбие мен білім
Этностық-мәдени сәйкестіліктің дамуы бұл мәдени салада маңызды роль атқаратын
Мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың этностық-мәдени сәйкестілігін қалыптастырудың маңызды факторы
Бабаларымыздың қара сөзінің құдыретін жас ұрпаққа үйрету арқылы олардың
Мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың этностық-мәдени сәйкестілігін қалыптастырудың үшінші ерекшелігі
Когнитивті компонентке жас ерекшелігіне этникалық өзіндік идентификация, ана тілін
Аффективті компонентке жеке тұлғаның сезімінде көрінетін сипаттамалар кіреді.
Мінез-құлықтық компонентке мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың әрекетіндегі білім, эмоция,
Ұлттық сананың қалыптасуындағы мәдениет, өнер рольдерін ашуда, оның маңызын
Мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың этностық-мәдени сәйкестілігін қалыптастырудың төртінші ерекшелігі
Этностық мәдениеттің қайта пайда болуы жағдайында біз баланың назарын
Бала – отбасының жеміс берер гүлі, алтын тіреу діңгегі
Мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың этностық-мәдени сәйкестілігін қалыптастырудың бесінші ерекшелігі
Қазіргі қоғам дамуында және білім беру жүйесінде екі тенденция
Мемлекеттік сәйкестілік (кірігу) – этно-мәдени білім берудің фундаментальды және
Президент Н.Ә.Назарбаев өзінің «Қазақстан - 2030» Жолдауында: «...оқушыларды қазақстандық
Этностық-мәдени сәйкестілікті қалыптастырудың алтыншы ерекшелігі тұқымқуалаушылық, орта және тәрбиенің
Қазақтар «Балаңды өз тәрбиеңмен тәрбиелеме, өз ұлтыңның тәрбиесімен тәрбиеле»,
Мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың этностық-мәдени сәйкестілігін қалыптастырудың жетінші ерекшелігі
Американ социологтары Т.Парсонс, Р.Мертон жеке тұлғаның белгілі ортаға бейімделіп,
Гуманистік психологияның өкілдері Г.Олпорт, А.Маслоу, К.Роджерс «жеке тұлғаның әлеуметтенуі
Қазақ халқының ұлттық тәрбиесі - өмір бойы жалғасатын біртұтас
1-кестеде мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың этностық-мәдени сәйкестілігін қалыптастырудың ерекшеліктері
Кесте 1 - Мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың этностық-мәдени сәйкестілігін
Әдіснамалық қағидалар атаулары Мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың этностық-мәдени сәйкестілігін
табиғилық принципі Бес жасқа дейін баланың этностық-мәдени сәйкестілігі санасыздық
мәденилік принципі Балалардың этностық-мәдени сәйкестілігін қалыптастыру тәрбиеленіп отырған ортаның,
ұлттық сана-сезім мен этностық сәйкестіліктің арақатынасы Этникалық сәйкестілік ұлттық
этноәлеуметтік рольдік принципі Бала өз міндетін, жауапкершілігін бірте-бірте игере
мемлекеттік интеграция және этностық-мәдени сәйкестілік идеясына тәуелділігі Этностық-мәдени сәйкестілік
тұқымқуалаушылық, орта және тәрбиенің әсері Бала тәрбиесінің шешуші факторлары
әлеуметтену және этностық тәрбие түсініктерінің арақатынасы Әлеуметтену процесі этникалық
Зерттеуіміздің мақсатын жүзеге асырудың жолдарын анықтау алгоритміне сәйкес мектепке
мектепке дейінгі ұйымдарда тәрбие мен оқытудың мазмұны, түрі және
мектеп жасына дейінгі кезеңнің ерекшелігі сол, бұл кезеңде баланың
мектеп жасына дейінгі кезеңге қойылатын аса маңызды талап -
балаға мектепке дейінгі ұйымдарда педагогикалық үдеріс арқылы қазақстандық рухани
балалардың этностық-мәдени сәйкестілігін қалыптастыруда мектепке дейінгі ұйымдарға оқу және
баланың қоршаған ортамен қарым – қатынас жасауына, әлеуметтену процесіне
Мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың этностық-мәдени сәйкестілігін қалыптастыруға қойылатын талаптарға
Кесте 2 - Мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың этностық-мәдени сәйкестілігін
Компоненттер Өлшемдер Көрсеткіштер
Танымдық Білімдер Баланың ана тілі, ата тегі, төл мәденеті
Аффективтік Ұмтылысы мен ынтасы Жоғарыда аталған білімдерге қызығушылық, саналы
Мінез-құлықтық Біліктері мен дағдылары Белсенділігін, өз-өзін және басқаларды тануға
Көрсетілген өлшемдер этностық-мәдени сәйкестілікті қалыптастыру процесінің нәтижесін анықтауға мүмкіндік
2-ші суретке сәйкес, мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың этностық-мәдени сәйкестілігін
танымдық компоненті (ана тілін үйрету, ата тегі, төл мәдениеті
аффективтік компоненті (өз ұлты мен жалпы адамзаттық құндылықтарына баулу);
мінез-құлықтық компоненті (өз-өзін және басқаларды тануға ұмтылысын, ынтасын дамыту).
Мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың этностық-мәдени сәйкестілігін қалыптастырудың ерекшеліктерін айқындайтын
Мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың этностық-мәдени сәйкестілігін қалыптастырудың жоғарыда аталған
Тілдік ортаның белсенділігі (ЭЕМ-ға арналған «Ана тілі» бағдарламасы).
Балаларға ана тілін үйрету әр ұстаздың, әр ата-ананың борышы.
Балалардың этностық-мәдени сәйкестілігін қалыптастыруға арналған мектепке дейінгі ұйымның оқу-тәрбие
Баланың жеке басының қалыптасуындағы мектепке дейінгі кезең мектепке дейінгі
Бағдарлама бес-алты жастағы балалардың этностық-мәдени сәйкестілігін қалыптастыруға бағытталған. Бағдарламада
Балалардың этностық-мәдени сәйкестілігін қалыптастыруда отбасының көмегі, отбасының балалардың этностық-мәдени
Балалардың этностық-мәдени сәйкестілігін қалыптастыруда ата-аналармен жұмыс формаларын мектеп жасына
Мектепке дейінгі ұйымның тәрбиешілеріне балалардың этностық-мәдени сәйкестілігін қалыптастыруға көмек.
Сондықтан да мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың этностық-мәдени сәйкестілігін қалыптастырудың
Мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың этностық-мәдени сәйкестілігін қалыптастыруда келесі нәтижеге
Аталмыш педагогикалық шарттар жүйесінің тиімділігін тексеру мақсатында тәжірибелі-педагогикалық жұмыс
Тәжірибелі-педагогикалық жұмыс Қарағанды қаласының №145 «Балапан», №42 «Тілек», №65
Анықтау эксперименті барысында сауалнама, әңгімелесу көмегімен мектепке дейінгі ұйымдарда
Анықтау эксперименті кезеңінде өткізілген әңгімелесу барысында тәрбиешілер, ата-аналар этностық-мәдени
Барлығы төрт кесінді өткізілді. Оның бірінші кесіндісі анықтаушы эксперимент
Мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың этностық-мәдени сәйкестілігінің ерекшеліктерін ашу негізінде
Тәрбиешілердің жоспарларын талдау, жас ерекшелігі мен қызығушылығын ескере отырып
Осыдан келіп қалыптастырушы эксперимент жүргізілді. Ол мектепке дейінгі ұйымдарда
Қалыптастырушы эксперимент екі бағытта жүзеге асты:
мектепке дейінгі ұйымдарда балаларды тәрбиелеу құралы ретінде ересектердің (тәрбиеші-педагогтардың,
мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың этностық-мәдени сәйкестілігінің ерекшеліктерінің көрінуін зерттеу.
Қалыптастырушы эксперимент төмендегі зерттеу әдістері арқылы жүзеге асты: жеке
Мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың этностық-мәдени сәйкестілігін қалыптастыруда біздің құрастырған
Қалыптастыру эксперименті үш кезеңде жүргізілді.
Бірінші кезеңде балалардың этностық-мәдени сәйкестілігін қалыптастыруда тәрбиешілермен жұмыс енгізілді.
Бірінші кезеңде біз балалардың этностық-мәдени сәйкестілігін қалыптастыруға тәрбиешілерді
Бірінші аралық кесінді этностық-мәдени сәйкестіліктің танымдық компонентін қалыптастыруда ана
Осыған байланысты екінші кезеңде тәрбиешілермен біріге отырып ата-аналардың этностық-мәдени
Біздің құрастырған бағдарламамыз қазақ ұлттық педагогикасындағы отбасымен байланысты тақырыптар
Екінші аралық кесінді келесі нәтижені көрсетті. Танымдық компонентке келсек,
Бұл кемшіліктерді біз үшінші кезеңде жібермес үшін «Ана тілі»
Бақылау тобында аса көп өзгерістер болған жоқ.
Тәжірибелі-педагогикалық жұмыстың қорытынды бақылау кезеңінде анкетаны қайта жүргізу көмегімен
Кестеде көрсетілген нәтижелер мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың этностық-мәдени
Кесте 2 - Мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың этностық-мәдени сәйкестілігінің
Эксперименттік топ Бақылау тобы
1- кесінді 4 - кесінді 1- кесінді 4 -
Жоғары деңгей 18,7 29,7 18,3 19,1
Орташа деңгей 36,1 44,7 32,2 32,7
Төмен деңгей 45,2 25,6 49,5 48,2
Сурет 4 – Мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың этностық-мәдени сәйкестілігінің
Бақылау тобында этностық-мәдени сәйкестілік деңгейінде аса өзгерістер болған жоқ.
Сондықтан, жүргізілген тәжірибелік-педагогикалық жұмыс мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың этностық-мәдени
Өңделген теориялық қағидалар мен тәжірибелік-педагогикалық жұмыстың нәтижелері негізінде біз
Теориялық-әдіснамалық әдебиеттерді талдау негізінде мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың этностық-мәдени
Мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың этностық-мәдени сәйкестілігі этностық-мәдени сәйкестілік компоненттері
Этностық-мәдени сәйкестіліктің құрылымын теориялық талдау зерттеліп отырған құбылыстың қалыптасуының
Педагогикалық шарттар жүйелерін құрастыру негізінде мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың
Тәжірибелік-педагогикалық жұмыстың нәтижелері мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың этностық-мәдени сәйкестілігін
Этностық-мәдени сәйкестілікті қалыптастыруда педагогикалық шарттар балалардың ана тілі, өз
2.2 Ойын – мектеп жасына дейінгілердің белсенділігін арттыратын
Балабақша балалары болашақ иесі болғандықтан дүниежүзілік мәдениетті танитын, өзінің
Мектепке дейінгі мекемелерде адамгершілік тәрбиесі тәрбиелеу және білім беру
Қазақ ауыз әдебиетіндегі, әсіресе, балалар фольклорын дамытушы негізгі бір
Қазақ халқының жылдар бойы атадан балаға жалғасып, қалыптасқан ұлттық
Ойын – мектеп жасына дейінгі балалардың негізгі іс-әрекеті. Сұлтанмахмұт
Құрылыс ойынында бала сызық бойына әдемі үй құрылысын жасап,
Баланың өмірге қадам басардағы алғашқы қимыл-әрекеті – ойын, сондықтан
Адам іс-әрекетінің ерекше бір түрі – ойынның пайда болуын
Сондықтан да педагогикада бала ойынына ерекше мән беріледі, өйткені
Ойын мектеп жасына дейінгі баланың жеке басының дамуына игі
Ойын мен еңбектің бір-біріне ұқсас сипаттары көп, сондықтан кейбір
Баланың қуанышы мен реніші ойыңда айқын көрінеді. Ойын кезіндегі
Ойын үстінде бала бейне өмірдің өзіндегідей қуаныш, реніш сезіміне
Осыдан келіп ойын туралы мынандай т ұ ж
а) ойын - тәрбие құралы, ақыл-ойды, тілді ұстартады, сөздік
ә) е р і к ж
б) ұ ж ы м д ы қ
в) э с т е т и к а
г) е ң б е к
д) д е н е к
Халық жасаған мұралар сан алуан. Аға ұрпақ өз білгенін,
Ойынға тек ойын деп қарамай халықтың асыл қазынасы, бір
Ұлт ойындарын жанұя тәрбиесінен бастап, балабақшада түрлі тәрбиелік шараларда
Ұлттық мұраның бай қазынасының бірі – халықтың ұлттық ойындары
Қараңғыда көзім жоқ,
Маған жақын келіңдер,
Тиіп кетсем сөзім жоқ,
Бір қыз ұстап беріңдер!..
Көзі байланған «Соқыр текені» айнала қоршап тұрғандар мазақтап:
Соқыр, соқыр, соқырақ,
Тотияйын салайын,
Оң көзіңе топырақ,
Ал, ұстап көр, батырым,
Топырағын алайын,
Міне, келе жатырмын!
деп өлеңді айтып болысымен әр жаққа қашады, ал «Соқыр
Халық арасында «Денсаулық – зор байлық» деп тегін айтылмаған.
Қазақ халқының сонау, көне заманнан бергі негізгі кәсібі мал
Амандасқанда да жан амандығын сұрамай, мал-жан амандығын сұрауы, қазақтың
Осындай экономикалық құрылыстың негізінде төрт түліктің қасиеті тек қазақ
Бұл ойындардың барлығы дерлік қазақ халқының төрт түлікті аса
Қазақ халқының малды соншалықты қадірлейтін себебі сол, халықтың саяси
«Бесік жырынан» бастап ұлт ойындарының барлығы халық тәрбиесінің көзі.
Ұлттық ойынның бірі – «Ұшты-ұшты». Бұл ойынға ересек балалар
Ойын ережесі : Бір бала ортаға шығып жиналғандарды дөңгелете,
Алданған ойыншылардың жазасы өлең айтып би билеп, мақал-мәтел, жаңылтпаш,
Бала ойындарының мазмұны байып, түрі өзгеріп отырады. Ата-ананың ойлау,
Мысалы, «Тоғызқұмалақ» ойыны:
Қызықтырған есепшіні, ойлыны,
Бабалардың бұл ежелгі ойыны.
Екі адамға тең бөлінген мал жайы,
Ойнау үшін тақтасы бар арнайы.
Онда бар он сегіз ұя – кіші отау,
Екі қазан – үлкен келген іші отау.
Бір жүз алпыс екі – барлық құмалақ
Сексен бірден екі ойыншы тұр қамап.
Әрқайсының сегіз ұя – ойы бар,
Әр ұяның дәл тоғыздан қойы бар.
Екі ойыншы – екі қойшы кезекпен
Түсіреді ұяға қой есеппен.
Бір-бірінің ұясына айдайды
Қой – құмалақ санын жіті аңдайды.
Ұяда қай жұп болса қой – құмалақ
Бәрі қарсы қазанға кеп құламақ.
Солай талай қой қазанға түседі
Есепке оны екі қойшы тізеді.
Кімде-кімнің қазаны тез толады,
Сол ойыншы ұтып шыққан болады.
...Қызықтырған бүгіндерде ойлыны
Міне, осындай бабалардың ойыны.
Халық мұғалімі Байтоғайұлы Малқай бала өміріндегі ойынды және ермекті
Қорытынды
Ойын баланың көңілін өсіріп, бойын сергітіп қана қоймай, оның
Балалар ойынында кейде өлең-тақпақтар жиі кездеседі. Ол өлең-тақпақтардың
Жалпы ойынның қандай түрі болмасын, атадан балаға, ұрпақтан- ұрпаққа
Пайдаланған әдебиеттер тізімі:
Мектепке дейінгі ұйымдар - этностық-мәдени сәйкестілікті қалыптастырудың алғашқы сатысы
«Мектепке дейінгілерге этностық-мәдени білім беру» бағдарламасы. Қарағанды, 2006.
«Тәрбиешілерге көмек» атты практикалық нұсқау. Қарағанды, 2006.
Жалпы білім беретін мектепті басқару негіздері // Шоқан тағылымы
Ақпараттық технология – білім сапасын арттыру көзі // Шоқан
«Ата-аналармен жұмыс» әдістемелік нұсқауы. Қарағанды, 2006.
Білім беруді ақпараттандыру - өркениеттік қоғам сипаты // Университет:
«Ана тілі» атты ЭЕМ-ға арналған бағдарлама. Куәлігі №152. ИС
А.П. Усова «Балабақшадағы оқыту».
«Оқу және тіл дамыту» методикасы
Бастауыш мектеп «Ұлттық ойындарды пайдалану».
«Казахские детские игры» кітабы авторы: Молдагаринов Аскар Алма-Ата
«Қазақстан мектебі» журналы № 9-10 2005 ж.
«Қазақтың ұлттық ойындары» кітабы авторы: Базарбек Төтенаев Алматы «Қайнар»
«Шынашақ» кітабы. Құрастырушылар – М. Әлімбаев, Қ. Баянбаев.
Алматы «Балауса» 1992 ж.
16. Типовая программа воспитания и обучения в детском саду.
17. Б. Баймұратова, М. Сәтімбекова, Ф. Ниязбекова және т.б.
18. Г.Г. Григорьева, Н.П. Кочетова, Д.В. Сергеева и др.
19. Журнал «Дошкольное воспитание». №2/2009.
20. С. Кенжеахметұлы. Традиции и обряды казахского народа. Алматы:
21. В.А. Шишкина, М.Н. Дедулевич. Двигательное развитие детей раннего
5
37
1
3
2
5
4
1 - Әдіснамалық кағидалар.
2 - Мектепке дейінгі ұйымдарда балаларды этностық-мәдени сәйкестілігін қалыптастырудың
3 - Мектепке дейінгі ұйымдарда балаларды этностық-мәдени сәйкестілігін қалыптастырудың
4 - Мектепке дейінгі ұйымдарда балаларды этностық-мәдени сәйкестілігін қалыптастырудың
5- Мектепке дейінгі ұйымдарда балаларды этностық-мәдени сәйкестілігін қалыптастырудың педагогикалық
Сурет 1 – Мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың этностық-мәдени сәйкестілігін
Мақсаты
Міндеттері
Принциптері
Педагогикалық шарттары
Нәтижесі
Мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың этностық-мәдени сәйкестілігін қалыптастыру
Мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың этностық-мәдени сәйкестілікті қалыптастырудың педагогикалық шарттар
Аффективтік компоненті бойынша
Мінез-құлықтық компоненті бойынша
Танымдық компоненті бойынша
өз ұлты мен жалпы адамзаттық құндылықтарына баулу
өз-өзін және басқаларды тануға ұмтылысын, ынтасын дамыту
ана тілін үйрету, ата тегі, төл мәдениеті мен тарихы,
табиғилық принципі, мәденилік принципі, ұлттық сана-сезім мен этностық-мәдени сәйкестіліктің
Мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың этностық-мәдени сәйкестілігін қалыптастыру бойынша тәрбиешілерге
«Ана тілі» атты ЭЕМ-ға арналған бағдарлама
Мектепке дейінгі ұйымдарда балаларға этностық-мәдени білім беру бағдарламасы
Мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың этностық-мәдени сәйкестілігін қалыптастыру бойынша
ата-аналармен жұмыс
Жас ерекшелігіне сай этностық-мәдени сәйкестілігі қалыптасқан, ана тілін үйренген,
Сурет 2 - Мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың этностық-мәдени сәйкестілігін
«Этностық білім беру» бағдарламасы баланың дене және психикалық денсаулығын
Арнайы семинар
Тәрбиешілерге «халық», «ұлт», «этнос», «мәдениет», «сәйкестілік», «этностық-мәдени сәйкестілік» түсініктеріне
Тапсырмалар:
«Этностық-мәдени сәйкестілікті тәрбиелеудегі альтернативті бағдарламалар» тақырыбында реферат даярлау.
Белгілі бір халықтың мәдениетімен таныстыру бағдарламасын құрастыру.
«Ана тілі» атты ЭОҚ
Ата-аналар клубы
«Ана тілі» ЭЕМ-ге арналған бағдарлама мектеп жасына дейінгілердің ана
«Этностық білім беру» бағдарламасы
Мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың этностық-мәдени сәйкестілігін қалыптастыруда ата-аналармен жұмысқа
2-ші кезең
Ата-аналармен жұмыс
Этностық-мәдени білімдерін дамыту
3-ші кезең
Балалармен жұмыс
Этностық-мәдени сәйкестілігін қалыптастыру
1-ші кезең
Тәрбиешілермен жұмыс
Этностық-мәдени білімдерін нығайту
Сурет 3 - Мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың этностық-мәдени сәйкестілігін
педагогикалық шарттар жүйесі
Мақсаты
Негізгі мазмүны
Шарттар
Кезеңдері
Тапқырлық
Шыдамдылық
Ұйымдастырушылық
О й ы н
Шапшаңдық
Белсенділік
Адамгершілік
Ойын-тәрбие құралы, ақыл-ойды, тілді ұстартады, сөздік қорды байытады, өмірді
Т
Ұ
Ж
Ы
Р
Ы
М
Ерік және мінез қасиеттерін бекітеді, адамгершілік сапаны жетілдіреді
Ұжымдық сезім әрекеттері өсе түседі
Эстетикалық тәрбие беру құралына айналады
Еңбек тәрбиесін беру мақсаттарын шешуге мүмкіндік береді
Дене күшінің жетілуіне көмектеседі
Мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың этностық-мәдени сәйкестілігін қалыптастыру
Мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың этностық - мәдени дүниетанымын қалыптастыру
Мектепке дейінгі ұйымдарда балаларды этностық - мәдени сәйкестілігін қалыптастырудың ерекшеліктері
Мектепке дейінгі мекемелерде балалардың этностық-мәдени сәйкестілігін қалыптастыру
Мектепке дейінгі мекемелердегі оқыту мен тәрбиелеу
Мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың этностық мәдениетін калыптастырудың педагогикалық бағыттарын теориялык тұрғыда негіздеу
Мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың этностық-мәдени сәйкестілігін қалыптастырудың педагогикалық шарттар жүйесін теориялық тұрғыда негіздеу
Салт - дәстүрдің ұрпақ тәрбиесіне қосар үлесі
Мектепке дейінгі білім беру жүйесі
Этностық өзіндік сананың дамуы