Машиналарды жөндеуге өткізу
ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ АГРАРЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТI
факультеті
мамандығы ____________________________________________________________________
_______________________________________________________________________кафедрасы
Дипломдық жұмысты орындау
ТАПСЫРМАСЫ
Студент
/аты-жөні /
Жұмыс тақырыбы _______________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
университет бойнша 2009 ж "_____"___________ № _____бұйрыгымен бекiтiлген
Дайын жұмысты тапсыру мерзiмi 2009
Жұыстың бастапқы деректерi
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Дипломдық жұмыста қарастырылатын сұрақтардың тiзiмi
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
Графикалық материалдардың тiзiмi /қажеттi жағдайда/______________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
ұсынылатын негiзгi әдебиеттер___________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Жұмыстың арнайы тараулары бойынша кеңесшілері
Тарау Кеңесші Мерзiмi Қолы
Кафедра меңгерушiсi _______________________
/қолы/
Жұмыс жетекшiсi _____________________ ___________________________
/қолы/
Тапсырманы орындауға
қабылдандым, студент ________________________ ________________________
/қолы/
Дипломдық жұысты орындау
ГРАФИГI
Рет саны Тараулар және қарастырылатын сұрақтар тiзiмi Жетекшiге
Ескертулер
Кафедра меңгерушiсi _____________________ ____________________________
/қолы /
Жұмыс жетекшiсi _________________ ____________________________
/қолы /
Тапсырманы орындауға
қабылдандым, студент __________________
/қолы /
Мазмұны:
Реферат...................................................................................................................
Кіріспе ...................................................................................................................
1.Жамбыл облысы, Красногор ауданы № 7 Кәсіптік лицейдің
оқу- өндірістік жұмысына қысқаша сипаттама.................................................
№7 Кәсіптік мектептің әр кезеңде аталуы туралы мәліметтер...................
Жамбыл облысы, Красногор ауданы № 7 Кәсіптік лицейдің табиғи
Жамбыл облысы, Красногор ауданы № 7 Кәсіптік лицейдің материал
дық- техникалық базасы......................................................................................
2. «Трактор және автомобиль» пәні бойынша оқу процесін талдау...............
2.1. Оқу жоспарын талдау...................................................................................
2.2. «Трактор және автомобиль» пәнінен оқу бағдарламаларын
талдау.....................................................................................................................
2.3. «Трактор және автомобиль» пәнді оқыту кезінде оқытушының
рөлі........................................................................................................................
2.4. Маманда пән бойынша білім, білік және дағды жүйелерінің
2.5. «Трактор және автомобиль» бойынша оқу- тәрбие процесін
жоспарлау..............................................................................................................
2.5.1 «Трактор және автомобиль» бойынша теориялық білімдердің оқу
Календарлы- сеткалы кестені құрастыру................................................
2.5.2 Құрылымдық-логикалық талдау..............................................................
2.5.3 Перспективалы- тақырыптық жоспар (ПТЖ)........................................
2.5.4 Сабақ жопарын және жоспар-графикті құру..........................................
2.5.5Оқушылардың тақырып бойынша сабақтағы танымдық қызметін белсендірудің тәсілдері......................................................................................
2.5.6 Белгілі бір цикл (тапсырма) бойынша лабораториялық- практикалық сабақтың
« Машиналарға техникалық қызмет көрсету» пәні бойынша лабораториялық- практикалық
2.5.7 Кіріспе нұсқаунаманың қысқа конспектісінің мазмұны......................
2.5.8. Жұмыс орындары бойынша оқушылар звеноларының
алмасу кестесі.....................................................................................................
2.5.9 Жұмыс орнының жабдықтарымен, құралдарымен және оқу материалдарымен жабдықталғанын
2.5.10 Технологиялық- нұсқау картасы.............................................................
3 Конструкциялық тарау...................................................................................
3.1 Жүк көтергіш қондырғы.............................................................................
3.2 Жүк көтергіш бөлшектерінің беріктік есебі.............................................
4. Экономикалық талдау..................................................................................
5. Еңбек және қоршаған ортаны қорғау шаралары
Еңбек қорғауды ұйымдастыру......................................................................
5.1 Техникалық күйіне қоятын қауіпсіздік талабы.........................................
5.2 Жүк тасудың техникалық қауіпсіздігін қамтамасыз ету..........................
5.3 Қоршаған ортаны қорғау шаралары...........................................................
Қорытынды ........................................................................................................
Пайдаланған әдебиеттер..........................................................................
Реферат
Аширова А.Е. Жамбыл облысы, №7
-Дипломдық жұмыс, Алматы, Қаз ҰАУ, 2009,
Жұмыстың бірінші тарауында Жамбыл облысындағы №7
Методикалық тарауда кәсіптік мектептің оқу
Конструкциялық тарауда басқаруы жеңіл бір адамның қатысуымен бақарылатын техникалық
Автомобильдерге техникалық қызмет көрсету барысындағы техникалық қауіпсіздік, өртке қарсы
Кіріспе.
Қазақстан экономикасында ауыл шаруашылығы басты орын алады. Оның өркендеу
Н.Назарбаев: ... Білім беру саласының басты міндеті – 2010
Ендігі міндет - әр азамат, әр ұжым, осы Жолдаудан
Президенттің Жолдауында көрсетілгендей, еліміздің ауыл шаруашылығында азық-түлік өнімінің жылдық
2007 жылы дәнді дақыл өнімдерін жинау рекордтық деңгейге,
Өнімдердің басқа да түрлерін, атап айтқанда, май өнімдерін –
Ауылшаруашылығының материалдық-техникалық базасы нығайды. Соңғы 7 жылда 26,5 мың
Осыған қарамастан, ауылшаруашылығын жабдықтандыру төмен деңгейде, ауылшаруашылық техникаларын пайдалану
2006 жылдан бастап ИСО мен ХАССП халықаралық менеджменті
Көлік инфрақұрылымын өркентеуге арналған үлкен жұмыстар жүргізілуде. Каспий
Мемлекет басшысы ауылдың әлеуметтік саласына, оның өркендеуіне баса назар
Еліміздің азық-түлік тауарларының қауіпсіздігі бекем қолға алынған. Бүгінгі таңда
Аграрлық ғылым мен білім берілген болатын. Бұл аралықта оң
Дегенмен, аграрлық ғылымда жедел шешуді қажет ететін мәселелер де
Жағдайды өзгерту мақсатында Президенттің Жолдауында көрсетілген бағыттарды ескере отырып,
Біздің еліміздің қоғамдық және әлеуметтік-экономикалық дамуын жеделдету бүкіл қазақстандықтардың
Адам баласы бүкіл өмір бойына пайдаланылатын математикадан жағрапияға
Жолдауда әсіресе кәсіптік техникалық білім беру ісіне ерекше көңіл
Қазіргі күні 830 техникалық және кәсіптік білім беретін оқу
Кәсіптік техникалық мектептердің материалдық техникалық базаларына техникалық машиналар –
Жамбыл облысы, Красногор ауданы № 7 Кәсіптік лицейдің
оқу- өндірістік сипаттамасы
1.1 Кәсіптік мектептің тарихы
1957 жылы ауыл шаруашылығының министрлігінің бұйрығымен Жамбыл облысы Красногор
Оқу шаруашылығында курсанттар өндірістік оқыту мен тәжірибеден өтеді.
1974 жылы Красногор ауданының жарлығымен УМСХ Қордай ауданы Успенов
225 оқушыға екі этажды оқу корпусы, 225 оқушыға үш
Бұл жылдар ішінде өндіріс пен ауыл шаруашылығы үшін көптеген
Механизаторлар, жүргізушілер, электриктер, слесарлар, бухгалтерлер, газэлектросварщиктер және әмбебап- тігіншілер
2008 жылдың қаңтарынан бастап №7 кәсіби лицей
Қазіргі уақытта 40 астам педагогикалық қызметкерлер жұмыс істейді және
- «Ауылшаруашылығының өндіріс шебері»
- «Әмбебап- тігінші»
- «Электрдәнекерлеуші»
- «Автомобиль қызмет көрсету слесарі»
№7 Кәсіптік мектептің әр кезеңде аталуы туралы мәліметтер
7- Ауылшаруашылық кәсіптік- техникалық мектеп 13-Ауылшаруашылық кәсіптік- техникалық мектеп
Негізделуі: № 220 Госпрофобра бұйрығы 13. 08. 1984
13- Ауылшаруашылық кәсіптік- техникалық мектеп 13- Кәсіптік- техникалық мектеп
Негізделуі: № 138 бұйрық 25. 02. 1991 ж
13 КТМ 7- ПТШ болып өзгертілді.
Негізделуі: №194 бұйрық 21. 07. 1996 жылы
7 ПТШ Бетқайнар шаруашылық есептік өндірістік оқыту орталығы болып
Негізделуі: Жамбыл облысы, Қордай ауданы әкімінің №337 шешімі
Жамбыл облысының Юистициясының 24. 09. 1998
Бетқайнар шаруашылық есептік өндірістік оқу орталығы №7
Негізделуі: Қордай ауданы әкімінің шешімі №1149
№7 кәсіптік техникалық мектеп №7 кәсіптік
Негізделуі: №6 шешім 2005 жылдың 11 қаңтарынан.
№9 28. 01. 2005 ж. 7- ПШ бойынша
2007 жылы 22 сәуірден № 7 Кәсіптік лицей блып
1.2 Табиғат- климат жағдайы
Климаты
Облыстың табиғаты темперетураның құбылмалылығы, жауын- шашынның әр жылы
Облыстың оңтүстік таулы аймағының ауа- райы жұмсақтау
Облыстағы ауаның жылдық орташа температурасы 6,5 және 10,5 градус
Ең- суық ай- қаңтардағы ауаның орташа температурасы оңтүстік аудандарда
Көктемнің алғашқы белгілері март айының екінші жартысында, ал таулы
Көктемнің ұзақтығы облыстың жазық аудандарында 40- 55 күн, тау
Жылына күн 2700 сағат шамасында шуағын төгеді, соның
Жылы кезеңіндегі ауаның салыстырмалы ылғалдылығы шөһл және щөлейт аудандарда
Жауын- шашын мөлшері солтүстіктен оңтүстікке қарай өсе береді. Обллыстың
Қар жұқа түседі, әрі тұрақтамайды. Ол ең қалыңдағанда облыстың
Топырақтың тоңазу қабаты қыста солтүстік аудандарда- 80- 100, оңтүстікте
Облыс территориясы мынадай агроклиматтық аудандарға бөлінеді: өте құрғақ, ыстық
№7 кәсіптік лицейде жоғарыда аталған агроклиматтық ауданның IV- сіне
Гидротермикалық коэффициенті 0,7- ден астам. Тиімді температура 3000
Топырақтың тоңазымай жатуы 105 күн, ал беткі қабатындағы ызғардың
Қар қабаты қарашаның үшінші онкүндігі- желтоқсанның бірінші онкүндігінде құралады.
Жазық және қыраты жерлерде ең төменгі температура-32 37 градус,
Қырғыз тауының солтүстік бөлігі жазғы жайылым және тәлімі егіншілік
Топырағы
Облыс территориясы негізінен мынадай топырақ- геоморфологиялық аймақтарға бөлінеді:1. Биік
Топырағы боз қызыл қоңыр және сұр түсті. Боз қызыл
Рельефі тұрақсыз аудандарда айдалатын жерлер беткейлерді көлденеңінен қайырмасыз жырту,
Боз қызыл қоңыр топырақты белден төмен жайпақ тау етегіндегі
Әсіресе кәдімгі сұр және бозғылт сұр топырақ көп жерді
Топырақ раң тәріздес және жусанды шөптер негізінде құралған.
Механикалық құрамы жағынан жеңіл, орта және ауыр саздақты болып
Кәдімгі сұр топыраққа тән сипат қарашірік қабатының жұқалылығы (35-
Кәдімгі сұр топырақ үнемі суарғанда және органикалық, минералдық
Бозғылт сұр топырақ органикалық заттарға тапшы, қарашірік 0,9- 1,2
Топырақтың сіңіру қбатында кальций 70 процент, магний 20 процент,
Сұр топырақ пен қатар таулы аймақтың топырақ дүниесінде
сіресе шалғыныды- сұр топырақ айрықша назар аударуға тұрады,
Суармалы топыраққа тән ерекшелік суға минералдық заттардың жиналуы, суаруға
1.3 Қордай ауданының №7 Кәсіптік лийейінің
материалдық- техникалық базасы
Оқу корпустары типтік стандартқа сай:
240 оқушыларға арналған оқу корпусы
225 оқушыға арналған жатахана
120 оқу орындық асхана
медпункт
кв.м қамтитын өндірістік шеберхана
Теориялық сабақтарға:
Жалпы білім беретін сабақтарға 10- кабинет
Арнайы сабақтарға 6- кабинет
3- зертхана
2- оқу өндірістік шеберханалары,
15- оқу бөлмесі
кітапхана
спорттық ойын алаңдары
слесарлік цех
2- компьютерлік бөлмесі
оқыту- жаттығу автодромы
мектептің жалпы білімдік, арнайы және техникалық оқу кабинеттері мен
Барлық кабинеттер ТОҚ бойынша безендіріліп, қамтылған.
« Ауыл шаруашылығының өндірістік шебері» мамандығын дайындауға келесі техникалармен
2- шынжыр табанды трактор
4- доңғалақты трактор
4- автомобиль
- Ауыл шаруашылық машиналары – 26 дана
Автомобиль құрылысы, жол жүру ережелері бойынша жабдықталған кабинеттер. Жол
№ 7 Кәсіптік лицей оқу материалдық- базасы
Ауданы 40 кв.м ЖЖЕ кабинетінде:
Жол белгілерінің тренажері ТЭД- 34, ТЭД- 2 м,
Жол белгілерінің стенді
Барлық бөлімдер бойынша плакаттар
ТР ЖЖЕ- 1 тренажері, саны- 2
ЖЖЕ бойынша оқулықтар, саны- 30
«Тест» емтихан алушылар, саны- 1
«Билеттер» емтихан алушылар
Киноаппарат- саны- 1
Автомобиль құрылысы кабинеті
Ауданы 152 кв. м құрайды.
Кабинетте:
Киноаппарат – 1
Автомобиль құрылысы бойынша стендттер – 3
Барлық бөліктер мен механизмдер бойынша плакаттар
Макеттер
Барлық бөліктер мен механизмдер кескіні бойынша бөлшектер
Оқулықтар – 60
Лабораториялық практикалық сабақтар (ЛПС) өткізу бойынша лаборатория
Ауданы 108 кв. м құрайды.
Лабораторияда:
Лабораториялық сабақтарды өткізуге арналған
жұмыс орындары- 5 орын
Бөліктер мен бөлшектер:
артқы белдікше ГАЗ- 53, ЗИЛ- 130
алдыңғы белдікше
беріліс қорабы
двигатель
рульдік басқару
жүріс бөлігі
электрожабдықтар
қоректендіру жүйесі
салқындату жүйесі
газ реттегіш механизмі
КШМ
Жамбыл облысы Қордай ауданы Бетқайнар ауылының № 7 Кәсіптік
Әмбебап- тігінші мамандығының стандарты бойынша:
I курста сағат саны- 1730 соның орындалғаны 100 пайыз
II курста сағат саны- 1568 соның орындалғаны 100 пайыз
III курста сағат саны- 1458 соның орындалғаны 100 пайыз
Ауыл шаруашылығының өндірістік шебері
I курста сағат саны- 1480 сағат орындалғаны 100 пайыз
II курста сағат саны- 1558 морындалғаны 100 пайыз
III курста сағат саны- 1722 орындалғаны 100 пайыз
2008 жылы оқуды 144 оқушы аяқтады. Оның:
- жұмысқа орналасқаны 126/ 85 % /,
- оқуға түскені- 3/ 2,5 % /
- жұмыспен қамтылмағаны 15 /10,4 % /
Мамандықтар бойынша:
Мамандықтар бітіргені Жұмысқа орналасқаны ЖОО- на түскені Қамтылмағаны
Әмбебап- тігінші 40 34 1 5
Ауыл шаруашылығының өндіріс шебері 54 42 2 10
Газэлектрдәнекерлеуші 25 25 - -
Автомобиль қызмет көрсету слесарі 25 25 - -
Былтырғы оқу жылымен салыстырғанда жұмыспен қамтылу 2 пайызға өсті.
Салыстырмалы кесте
Жылдары Бітіргені Жұмысқа орналасқаны ЖОО- на түскені Қамтылмағаны
2006 жылы 72 70 2 -
2007 жылы 77 76 1 -
2008 жылы 144 126 3 -
Әдістемелік қызмет өз жұмысын тақырыпта атқарды.
№ 7 Кәсіптік лицейдің алдына қойылған мақсаты: Жаңа оқыту
Кәсіптік лицейде сонымен бірге Жас оқушылармен жұмыс жақсы дәрежеде
Жас оқытушыларға тәлімгер ретінде:
Алиманова Ж. Ч. -
Қарабаева Қ.С.
Солопов Е. В .
Мейірханаова А. Т. - Лукьянова Е. Н
джексембива Ғ. Ж. - Лукьянова Е.
Тәлімгерлер тарапынан жас мамандарға бағыт- бағдар беріліп ,
Мектептегі оқу- тәрбие жұмсысын бақылаудың негізгі құжаты теориялық және
АЛИМАНОВА ЖАНАРА ЧОЛПАНКУЛОВНА- өз жұмысын жақсы деңгейде жүргізе білді.
Мектепте пән апталықтары тағайындалып, ашық сабақтар, іс- шаралар өткізіліп
Сараптың әрбір мүшелері жалпы мектептің тақырыбына сай жеке тақырыптар
Өзге оқушылар мен ө/ о шеберлері де, әрбірі жеке
Биылғы оқу жылында оқытушылар- 6, ал ө/ о шеберлері-
1- ші орынды иеленіп, үздік жер жыртушы атағын сараптады.
2007/ 2008 оқу жылына қорытынды жасай келе, әдістемелік
4.Білім сапасы
р/ р мамандық курс Оқушы саны үлгерімі Білім сапасы
1 әмбебап- тігінші 1
2
3 47
44
40 100
100
100 55
51
52 48
50
45
2 Ауыл шаруашылығының өндіріс шебері 1
2
3 75
52
54 100
100
100 53
56
54 51
50
49
3 Электрдәнекерлеуші ТУ 25 100 50 -
4 Автомобиль қызмет көрсету слесарі ТУ 25
Кәсіптік лицейде оқу- тәрбие жұмысы, оқу жылы басында жасалынып,
Сабаққа қатысқаны, талдағаны, алған әсерлері, кемшіліктері, жетістіктері лицейдің педагогикалық
5. 2007 жылы 30 тамыз Конституция күнімен 1 қыргүйекте
-27 қыргүйекте салауатты өмір салтының 1 сағатын өткізу туралы
Денсаулық фестивальіне №7 Кәсіптік лицей ұжым мүшелері мен оқушылары
1 қазан 2007 жылы Қарттар күні мен
4- ші қазанда мұғалімдер күні өткізілді. Арнайы шақыру қағазы
№ 7 Кәсіптік лицейде 2007/ 2008 оқу жылына арналған
Жатақхана тәртібін сақтау, кезекшілік құру тізімі бекітілді. Құқық қорғау
Қордай ауданы ішкі істер бөлімімен бірлескен нашақорлықтың қылмыстың
Қылмыстың алдын алу кеңесі ұйымдастырылып, оның төрағасы директордың тәрбие-
Сабақтан қашуға бейім балалариен әңгімелер жүргізілді. Қордай ауданы ішкі
Жатақхана тазалығы, бөлім кезекшілігі, жылуы үнемі қадағалануда.
Оқушылармен тәрбие жұмыстарын жүргізу мақсатында үйірмелік жұмыстар ұйымдастырылды. Мед.
Сызу пәні оқушысы ТУЛЕНБАЕВ САТАРҚУЛ ЧИНИКЕЕВИЧ және информатика ипәнінің
25 қазан Республика күні 12, 21 топ оқушыларының күшімен
14 қараша күні « имандылық жастардың ақ жолы»
21 қараша 2007 жылы оқушылар арасында 2007/ 2008
Оқушылар кәсіптік мектепті аралап, оқу кабинеттері мен шеберханаларды, жатақхана
Мереке алдында оқушыларды кәсіптік білім алуға шақырудың стенділері
10 желтоқсан күні «Менің Елім- Қазақстан тақырыбында мемелекеттік рәміздердің
Республикамыз елтаңбасымен еңселі, туымен тұғырлы, Әнұранымен айбарлы « атты
28 -29 желтоқсанда Жаңа жылды қарсы лау құрметіне
20 ақпанда «Азамат болу ерге сын» атты әскери- патриоттық
2 наурызда мектеп оқушылар арасында « Нашақорлық індет»
4- ші наурызда «Ардақтайық ананы» атты концерттік бағдарламамен
22- наурыз күні «Ұлыс оң болсын» атты мерекелік іс-
« Нашақорлық пен наркомания өмірді қысқартады» деген тақырыпта мектеп
16 сәуірде аудан мектептерін шақырып, Жеңістің 63 жылдығына
Бүкіл дүние жүзілік бірлік күніне оқушылармен тәрбие
6. 2007/ 2008 оқу жылындағы мектептің алдыға қойылған мақсаты
оқушыларды кәсіптік мектепке қабылдау өз талабына сай
лицей жұмыс ағымында жетістіктермен қатар өз шешуін
Оқушыларды лицейге көптеп тарту бағытында жұмыс
Маман кадрлардың сапалық құрамын арттыру.
лицейдің әкімшілік тарапынан ө/ о шеберлдері мен арнаулы
Тәрбие жұмысын дұрыс жолға қою арқылы құқық бұзушылықты
Кабинеттер мен жжұмыс орындарын талапқа сай безендіру
Лицейдің әдістемелік жұмысты жандандыру, еңбек тәртібіне аса көңіл бөлу
Озық тәжірибе алмасу нәтижесінде жас мамандарға үлгілі көмек көрсету
Жаңа оқу жылына белгіленген міндеттерге сәйкес КЛ
2 «Трактор және автомобиль» пәні бойынша оқу процесін талдау.
2.1. Оқу жоспарын талдау
«Трактор және автомобиль» пәнінен оқу процесін талдау.
Білім беру ісін реформалауда егемендігіміздің болашағы жас жеткіншектерді тәрбиелеп,
Оқу жұмысын жоспарлы түрде жүргізудің негізгі кәсіптік мектептегі
Жоспардың тиімділігі өткен уақытта атқарылған жұмыстардың жетістіктерімен кемшіліктерін саралап,
Перспективалық жоспарлау—мемлекеттің бағыт-бағдарын, халыққа білім беру министрлігі мен оның
Перспективалық жоспар мектеп орналасқан жердің болашағын есепке ала отырып
Жылдық-жоспар кәсіптік мектеп бір мақсатқа дұрыс бағыттап, педагогикалық
Оқу жоспары бұл — мемлекеттік құжат. Мұнда оқылатын пәндер
Әрине, оқу жоспары, ғылым мен әлеуметтік өмірде өзгерістерге, қоғамның
Ал, біз қарастырып отырған пәніміздің оқу жоспары, бұл пән
Оқу жоспарының жылдық жоспары жыл басында жасалып, алғашқы педагогикалық
Оқу мекемелерінде оқу жоспары оқу бағдарламалары сияқты мемлекеттік құжат
2.2. «Ауылшаруашылық машиналар» пәнінен оқу бағдарламаларын талдау.
«Ауылшаруашылық машиналар» пәнінен оқу бағдарламаларын талдау.
Оқу пәнінің бағдарламасы кәсіби –техникалық мектептерде оқыту мазмұнын
Бағдарламалар әр пәндер бойынша құралады, олар шығармашылықпен орындалуы тиіс.
Оқу бағдарламаларында қоғамның білім беру немесе ақыл-ой тәрбие жөніндегі
Барлық оқу пәндері жөніндегі бағдарламалар мынадай талаптарға сай болуы
— бағдарламалардың мазмұны ғылыми және әдістемелік жағынан ұстамды болуы,
— бағдарламалардың материялдары теорияда алған білімі оның практикамен байланысты
— жалпы пәндер қоғамның және мәдениеттің жеке салаларынан мәліметтер
— оқу бағдарламаларының материялдарын бөлгенде оқушылардың оқитын материялдар
— жеке пәндердің бағдарламалары өз ішінде байланысты болуымен қатар,
— Қазақстан Республикасының тілдер заңды жүзеге асыру әрбір пәннің
Оқу бағдарламасы — бұл техника, технология және ғылым жетістіктерінің
Тақырыптың жоспарды құрастыру бөлімінде, тақырыптарды дұрыс орналастыру мен пәнаралық
2.3. «Ауылшаруашылық машиналар » пәнді оқыту кезінде оқытушының рөлі
Мұғалім еңбек қызметінің барысында өзісінің нағыз шебері болып табылады.
Мұғалімнің қоғамнан алатын орны зор. Олай болатын себебі
Қоғам мұғалімге балаларды сеніп тапсырып, оларға ықылас жасап тәрбиелейді,
Мұғалім мамандығы — өте жауапты, игілікті мамандықтың бірі. әрине
Мұғалімнің жұмысы табысты болуы оның балалармен өзара дұрыс
Бірақ бұл құрастырылған мінездеме оқушының өзар дұрыс қарым-қатынаста болуына,
Мұғалім тәрбиелеу жұмыстарында оқушылардың мінезі мен қылығындағы өзгерістерге жауап
Мұғалім қызметінің табысы болуы оның өз қызметінің пәнін жете
Мұғалім өз қызметін бастамас бұрын белгілі бір бағдарлама жасап
Педагогикалық-психологиялық сипаттама — ол ең алдымен оқушылардың қабілетін,
Оқушылардың педагогикалық-психикалық ерекшеліктеріне, ынта-талаптарына, мақсат мүдделеріне, бейімділігі мен қабілеттеріне
Педагогикалық-психологиялық сипаттама яғни байқау деп — оқушылардың оқуға қатынасын,
Ал, топтың психологиялық-педагогикалық тұрғыдан айтатын болсақ, олар: оқуға деген
Сабақ — оқыту процесінің негізгі түрі, сондықтан пән иесінің
Мұғалімнің сабақты жақсы, әрі мәнді өткізу мақсаты — оқушылардың
Сабақтың талабын орындау мен оны түсінуге байланысты, мұның өзі
Ал, мұғалімнің сабаққа дайындығы дегеніміз — тек оқу материалының
Мұғалімнің сабақ жүргізудегі рөлі — ол әр оқушының санасына
Сабақтың нәтижелілігі мұғалімнің дайындық деңгейіне, оқушылардың оқу-танымдық әрекетін ұйымдастыра
2.4. Маманда пән бойынша білім, білік және дағды жүйелерінің
Мұғалімге оқушылардың жаңа материялды қалай меңгергенін, олардың қажеттілігін білу
Оқушылардың белгілі бір білім дәрежесі бағалануы тиіс. Бұлардың ең
Оқушы ғылым негіздерін үйрене отырып, фактілерді, құбылыстарды білуге және
Оқушы ғылыми ағымдарды, заңдарды, ережелерді игеруге, жаңа фактілерді түсіндіргенде,
Өзінің жауаптарында оқушы жеткілікті айқындылықты, ойының дәлдігін өз көзқарастарын
Оқушы білімінің практикалық маңыздылығы болуы тиіс.
Оқушылардың ауызша және жазбаша деген талаптары сақталу керек.
1.Ауызша жауаптар толық, логикалық дәлелденген болуға тиіс. Жазба жұмыстар
Түрлі жағдайларға байланысты тапсырудың неше түрлері болады:
1 Ағымдық: Оқушылардың сабақтағы күнделікті оқу тәрбие жұмыстары.
Тақырыптық: Оқу бағдарламасындағы белгіленген тақырыпта нені оқу жүйесінің материялын
Периодтық: Материялдың мазмұнына байланысты.
Қорытынды: Пәннің бүкіл шарттарын меңгеру.
2.5 «Трактор және автомобиль» бойынша оқу- тәрбие процесін жоспарлау.
2.5.1«Трактор және автомобиль» бойынша теориялық білімдердің оқу құжаттарын
Календарлы- сеткалы кестені құрастыру
Календарлық-сеткалық кесте – оқу жоспарының және оқу бағдарламаларының
Календарлық-сеткалық кесте әр пән бойынша сабақ мерзімдерінің теориялық және
Сабақ формуласы дегеніміз- тақырып бойынша сабақтың саны, реті
Календарлық-сеткалық кестені құрастыру жүйесі (реті):
Курстағы апталық оқу сабағының санын анықтаймыз;
Курстағы тақырыптардың сағаттар санын анықтаймыз;
Оқу жоспары бойынша аптадағы сағаттар санын анықтаймыз;
Пәннің тақырыптық жоспарына сәйкес тақырыптың графикалық бейнесін
Лабараториялық-практикалық сабақтың (ЛПС) апталық сағат санын анықтаймыз;
Циклдер мен тапсырмалардың графикалық бейнесін көрсетеміз;
Теориялық және лабараториялық-практикалық сабақтың арасындағы байланысты көрсетеміз;
Сабақ формуласын анықтаймыз.
Міндетті түрде күнтізбелік – сеткалық кестеге пәннің аты, курсы
2.5.2. Құрылымдық-логикалық талдау
Тақырыптың құрылымдық−логикалық сұлбасын жасау.
Ол үшін оқу мәліметтерін оқушыларға қалай жеткізуді шешпес бұрын
Дайындық міндетті түрлі сабақ ішінде орындалады, өйткені, тақырып ПТЖ
оның материалдары негізінде білім беру және тәрбиелеу мақсатының тұтас
Оқу бағдарламасы мен оқу құралдарына (көбінесе 3−4 оқулық, әдістемелік
Оқу материалын құрылымдық−логикалық талдау дегеніміз оқу элементтерін, олардың жіктелуін
Оқу материалының логикалық құрылымында байланыстар мен қарым−қатынастар өздігінен болмайды,
Іс−әрәкет алгоритімін жасауға техникалық білімдер бірлігі мен кәсіптік –техникалық
Әрбір оқу пәні білімдердің бір тобы немесе бірнеше білімдердің
Әртүрлі білім топтары, өзінің алгаритімін құрайды. Мысалы, техникалық білімдер
Түсінік (ұғым) объектінің қызметі;
Объектінің жұмыс істеу негізінде жататын құрылыстар;
Объектінің құрылымы,құрылысының топтасуыі;
Құрылым ерекшеліктері;
Жұмыс көрсеткіштері;
Объектіні күту.
Сызбасын құрастыру ережелері:
Әрбір сызбаның шыңына тек қана бір түсінікті орннықтыру қажет;
Шыңдарды қосатын қабырғалар бір−бірімен қиылыспауы қажет;
Бағынушылық қатынасы түсініктер арасында, сызбаның қасында бағыттылған стрелкамен көрсетіледі;
Бірмағыналы бағынышты түсініктер кіретін сызбаның шыңдарын бірсызықта орналастыру қажет.
I
Түсінік әлде ұғым, обьектінің қызметі
II
Обьектінің жұмыс істеуіне жататын құбылысы, заңдылық ұасиеті, жұмыс
III
Обьектінің құрылымының, құрылысының топтасуы
IV
Обьектінің құрылымдық ерекшелігі
V
Обьектінің жұмыс істеу көрсеткіші, белгілері, техникалық сипаттамалары
Құрылымдық- логикалық талдау
2 кесте
№ 24 тақырыптың « тракторлар, автомобильдер және ауыл
3 кесте
Блок Негізгі оқу элементі және сонымен бірге өтетеін
I Тракторлар, автомобильдер және ауыл шаруашылық машиналарын жөндеуді
II Жөндеу түрлері.
Ауыл шаруашылық шеберханалары.
Жөндеу шеберханасындағы машина жөндеу технологиялық процесін ұйымдастыру түрлері
III Бригадалық
агрегатты.
Жөндеудің технологиялық аса прогрессифті процессі
Жөндеу шеберханалары мен мамандандырылған бөлімшелер туралы қысқаша сипаттама
механикалық ұсталық
сваркалы
электро техникалық және т.б.
Жөндеу шеберханасындағы қолданатын көтеру, жылжыту,
көлік құралдары, жабдықтары мен қондырғылары
Машиналарды жөндеуге өткізу
Сыртқы жазалау,
Жуу
машиналарды жөндеуге қабылдау
Машиналарды агрегаттар мен тораптарға бөлшектеу
IV Артықшылықтары мен кемшіліктері
бөлшектеу ерекшеліктері
V Трактор, комбайн және ауыл шаруашылық машиналарын жөндеудің
2.5.3. Перспективалы- тақырыптық жоспар (ПТЖ)
Теориялық оқытуды жоспарлаудың негізгі құжаты перспективалық−тақырыптық жоспар болып табылады.
ПТЖ−да оқу материалдарын сабақ бойынша ұғымды түрде бөліп, мына
−оқу жұмыстарын сабақта ұйымдастыру формасы;
−оқушының сабақтағы өзіндік жұмысының түрі;
−пәнаралық және пән ішіндегі өзара байланысты іске асыру;
−тәрбие жұмысын перспективалық жоспармен байланыстыру;
−өндірістік оқытумен байланыстыру;
−оқу−көрнекілік құралдарды, дидактикалық материалдарды, ТОҚ пайдалану;
−оқушылардың үй жұмысы;
−тақырып бойынша оқу−әдістемелік әдебиет, анықтамалықтар, МЕСТ, ғылыми−техникалық ақпарат материалдары.
ПТЖ компоненттерін оқытушы оқу пәніне және тақырып материалдарының мазмұнына,
ПТЖ жасау кезінде белгілі бір жұмысшы мамандықтары бойынша берілген
Жоғарыда айтылғандар негізінде дипломдық жоба тақырыбына сай сабақтың ПТЖ
ПТЖ құрастырар алдында календарлық−сеткалық кесте бойынша, сабақтың формуласын анықтап,
ПТЖ−ға төмендегідей компоненттер кіреді:
Оқу материалын сабақтарға бөлу(1,2,3,4 кіреді);
Әрбір сабақтың әдістемесі(5,6 графалар);
Пәнараклық байланыстар(7,8 графалар);
Оқушылардың өзіндік жұмысы мен үй тапсырмалары(9,10 графалар);
Сабақтың материалдық−техникалық жабдықтары(11 графа).
СФ14=2+I+2+1+1=7
5
ПТЖ бір жылға толық құрастырады. ПТЖ−ны құрастыру барысында оқытушы
№ 24 тақырып бойынша перспективалық- тақырыптық жоспар.
4 кесте
Оқу аптасы Сабақ нөмірі
Сабақта өтетін материалдың мазмұны Сабақ уақыты
Сабқ мақсаты
Сабақ түрі, әдісі
Пәнаралық байланыс
ЖБЦ КТЦ
Өзіндік жұмыс Саб. Материалы, дидак. жабдықтары
1 2 3 4 5 6 7 8 9
№ 24 Тракторлар, автомобильдер және ауыл шаруашылық машиналарын жөндеуді
33 Жөндеуді ұйымдастырудың түрлері. Жөндеу шеберханалары
2 Негізгі ұғым, жүйенің құрылысы, қызметі жөнінде толық, терең
АШМ
ӨМЖҰТ
Машина пайдалану Конспект жазу Плакат, схема, диафильм. Карточкалар
Шаруашылықтағы жөндеу шеберханасына сипаттама. Жөндеу алдындағы істелетін жұмыстар. Машиналарды
2 Тақырыпты түсіндіруде көрнекіліктерді пайдалана отырып, оқушылардың ойлау қабілетін
Т и А,
Машина пайдалану АШМ Өз бетімен (кітаппен) дайындалу Схема, плакат,
2.5.4. Сабақ жопарын және жоспар-графикті құру
Сабақты жоспарлау негізінде өткен сабақтардың нәтижелерін есепке алып, мұғалім
Сабақ жоспары перспективалық−тақырыптық жоспарға сүйене отырып, оқулықтар мен оқу
Сабаққа дайындалу үшін өткен сабақты талдау қажет, ол үшін
Сабақты осындай тәсілдерді пайдаланып өткізу мұғалімнің ғылыми−әідістемелік, педагогикалық шеберлігін
Сабақ жоспарының шамамен үлгісі:
Күні, айы, жылы.
Сабақтың тақырыбы.
Сабақтың дидактикалық мақсаты мен негізгі міндеттері.
Сабақтың типі, оның құрылымы.
Оқу материалдарын және әдістерін сабақтың құрылым бөлімдеріне сәйкес таңдап
Сыныппен жұмыс: сабақта оқытуды ұйымдастырудың әр түрлі формаларын тиімді
Үйге берілетін тапсырма.
Сабақ жоспары
Пән: Машиналарды жөндеу және оларға техникалық қызмет көрсету
Сабақтың өткізілу уақыты: 2 сағат
Сабақтың тақырыбы: Жөндеуді ұйымдастырудың түрлері
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Оқушыларға жөндеуді, ұйымдастырудың түрлері туралы түсінік беру, өз
Тәрбиелік: Жөндеуді ұйымдастыру кезінде тиянақтылық, жүйелік дағдыларын қалыптастыру. Білімге
Дамытушылық. Оқушылардың ойлау қабілетін дамыту.
Сабақтың түрі: Жаңа білімді меңгеру сабағы
Сабақтың крнекілігі: Плакаттар, схемалар, диафильм.
Сабақ уақыты. 2 сағат
Сабақ барысы
1- сағаты
I Сабақты ұйымдастыру кезеңі: 2- 6 минут
Оқушылармен амандасу, түгендеу.
Жұмыс орнының және оқушылардың сабаққа даярлығын тексеру, оқушылардың
II Жаңа сабақтың тақырыбын және сұрақтарын тақтаға
Жөндеу түрлері
Жөндеу шеберханасындағы машина жөндеу технологиялық процесін ұйымдастыру түрлері
Жөндеу шеберханалары мен мамандандырылған бөлімшелер туралы қысқаша сипаттама.
Трактор, комбайн және ауыл шаруашылық машиналарын жөндеудің технологиялық схемасы.
сұрақ «Жөндеу түрлері» туралы түсінік беру- 10- 12’
сұрақ «Жөндеу шеберханасындағы машина жөндеу технологиялық процессін ұйымдастыру түрлері»
сұрақ « Жөндеу шеберханалары мен мамандандырылған бөлімшелер туралы қысқаша
2- сағаты
4- сұрақ « Трактор, комбайн және ауыл шаруашылық машиналарын
III Диафильм көрсету. – 10- 12’
IV Өзіндік жұмыс – 8- 10 ’
V Жеке сұрау – 8- 10’
Жөндеудің түрлері
Жөндеу шеберханасындағы машина жөндеу технологиялық процессін ұйымдастыру түрлері.
Жөндеу шеберханалары мен мамандандырылған бөлімшелер туралы қысқаша сипаттама.
Трактор, комбайн және ауыл шаруашылық машиналарын жөндеудің технологиялық схемасы.
VI Сабақты қорытындылау – 3- 5 минут
Оқушылардың білімін бағалау және сұрақтарға жауап беру, жіберген қателіктерін
VII Үйге тапсырма – 3- 5’
А. И Королев « Основы эксплуатации и ремонта автомобилей»
Ульманов « Ремонт машин» 355- 358 беттерін оқып,сұрақтарға жауап
2.5.5. Оқушылардың тақырып бойынша сабақтағы танымдық қызметін белсендірудің тәсілдері
Кәсіби мектеп оқушыларына дайын білімдерді бермеуі керек—ол білімді белсенді
Кәсіби мектеп оқушыларының белсенді танымдық шығармашылыққызметін дамытуда шешуші
Оқушылар мен өндірістік оқыту шеберлері оқытушылардың танымдық белсенділігін арттыру
Білім тек есте сақтау көмегімен ғана емес ойлану арқылы
Оқушылырдың ойлануын белсендіру ойлануға үйретуге, ақыл-ойларын бір тәртіпке келтіруге,
Пәнаралық байланыс кестесі
Пәнаралық байланыс педагогика ғылымында философиялық, психологиялық, дидактикалық және методикалық
Жалпы ғылымдар жүйесінің негізінде дидактикалық мақсаттардан туындайтын
Пәнаралық байланыс ертеден зерттеліп келе жатқан педагогика ғылымының негізгі
Ұлы педагогтар Я. А. Коменский ( 1592- 1670), И.
Сонымен бірге шығыстың ұлы ойшылдары Әл- Фарабидің (870- 950)
Пәнаралық байланыс мақсатында тұтас бір сабақ немесе сабақ құрылымының
Пәнаралық байланыстың ең негізгі дидактикалық міндеті ол оқыту процесінің
Оқу пәндері арасында өзара байланыстың болуы ғылымдар негізін меңгерудің
Пәнаралық байланыс жан- жақты тәрбие, білім беру жүйелерінің барлық
Пәнаралық байланыс педагогикалық еңбектің ғылыми негіздерін тиімді ұйымдастыруына көмектеседі.
Педагогикалық ұжымның барлық іс- әрекетінің бір- бірімен келісуі және
Маманды даярлауда білім мазмұнынының барлық құрамды бөліктерінің байланысын талап
Пәнаралық байланыс ұғымын екі жағынан қарастыруға болады:
обьективті
б) субьективті
пәнаралық байланыстың обьективті жағы оқудың мазмұнында бейнелеп, көрсетілген (оқу
пәнаралық байланыстың субьективті жағы оқу процесінде байқалады. Оқытушы мен
Пәнаралық байланыстың түрлері:
локальдік пәнаралық байланыс ( тақырыптың ішіндегі)
Пәннің ішіндегі пәнаралық байланыс
Пәнаралық байланыс (әр түрлі пәндердің тақырыптарының байланысы)
Цикларалық байланыс
Пәнаралық байланыс оқушылардың танымдық іс- әрекеті негізінде басқа пәндерден
2.5.6 Белгілі бір цикл (тапсырма) бойынша лабораториялық- практикалық сабақтың
« Машиналарға техникалық қызмет көрсету» пәні бойынша лабораториялық- практикалық
Сабақ тақырыбы: Автомобильдің салқындату, майлау және қоректендіру жүйелеріне
Сабақтың мақсаты: Тақырып бойынша теориялық алған білімдерін практикамен нығайту.
Оқушылардың техникаға деген сүйіспеншілігін, жұмысқа деген талапкерлігін тәрбиелеу.
Сабақ әдісі: Лабораториялық сабақ. Оқушылардың өздігінше жұмысын ұйымдастыру.
Сабақ уақыты: 6 сағат, звенолар саны.
Жұмыс орындарының құрал- жабдықтары: Автомобиль ГАЗ 53 А,
Әдебиеттер: А. И. Королев « Основы эксплуатации и ремонта
Сабақ барысы:
Ұйымдастыру бөлімі- 3- 5 минут
Оқушыларды тізім бойынша тексеру, олардың киімдерінің техника қауіпсіздігі шараларына
Кіріспелік нұсқау- алғашқы сабақта- 25- 30 минут, келесі сабақта
Оқушыларды тапсырма бойынша тақырыптарын, оның мақсатымен таныстыру.
Оқу жұмыс орындарына сипаттама беру және жұмыс мәдениеті
Сабаққа қажет құрал- жабдықтарын, құрылғыларды пайдалану әдістерін түсіндіру.
Техника қауіпсіздігі ережелерін таныстыру.
Әрбір звеноның жұмыс орнына сай таныстырып, жұмысты орындау тәсілін
2.5.1. Жұмыс тақырыбын хабарлау, оның мақсатын түсіндіру.
2.5.2 Техника қауіпсіздігі шараларының орындалуын түсіндіру.
2.5.3 Технологиялық- нұсқау картасын, плакаттарды, схемаларды пайдалану тәсілдерін хабарлау.
2.5.4 Жұмыс орнын, құрал- жабдықтарды тапсыру әдісін
2.6 Звеноларды алмасу кестесі ережелерімен
2.7 Оқушылардың білімдерін тексеру
2.8 Оқушылардың сұрақтарына жауап
2.9 Технологиялық- нұсқау карталарын жұмыс
3. Ағымдағы нұсқау
Кезектегі нұсқау барысында оқушылардың өзіндік жұмысын дұрыс ұйымдастыру үшін
Бірінші айналымда. Звеноның двигательді, агрегаттарды бөлшектеуге дайындығына назар аудару,
Екінші айналымда. Механизмдердің, агрегаттардың бөлшектеуінің дұрыстығын тексеру, ақау болған
Үшінші айналымда. Оқушылардың жұмыс барысында материалды ұғынуына көңіл аударып,
Төртінші айналымда. Бөлшектенген механизмдерді қайта жиналу әдістерінің орындалуын тексеру.
Бесінші айналымда. Жинаған агрегаттардың түсініктерімен, комплекстілігін реттеу
Алтыншы айналымда. Құрал- жабдықтарды, жұмыс орнын қабылдап алу. Әрбір
Қорытынды нұсқау – 10- 12 минут
Оқушылардың еңбектерін бағалау.
Оқушылардың жіберген қателіктеріне талдау жасау, оларды келешекте болдырмауды түсіндіру.
Келесі сабақтың мақсатын айтып, үйге тапсырма беру.
2.5.7. Кіріспе нұсқаунаманың қысқа конспектісінің мазмұны.
Кіріспелік нұсқау - лабораториялық-практикалық сабақта цикл тапсырмалары
Кіріспелік нұсқау құрылымы:
Оқушыларға цикл бойынша тақырыптардың мақсатын, тапсырма ережелерін таныстыру.
Әрбір жұмыс орындарындағы бөлшектеу, жинау, ретту жұмыстары бойынша
Барлық жұмыс орындарында техника қауіпсіздік ережелерімен таныстыру.
Сабаққа қажетті плакаттар , сұлбалар, құрал-жабдықтар пайдалану әдістемесін үйрету.
Звеноларды алмасу кестесімен , жұмыс орындарымен таныстыру.
Жұмыс орнын жинап, тазалап, реттеудің , құрал-саймандарды тапсырудың
Оқушылардың білімі бойынша теориялық білімін тексеру.
Оқушылардың қосымша сұрақтары болса жауап беріп, түсінбегенін түсіндіру.
Келесі тақырыпты хабарлау және үйге тапсырма беру.
2.5.8. Жұмыс орындары бойынша оқушылар звеноларының алмасу кестесі
Оқушылар звеноларының алмасу графигі лабораториялық−практикалық сабақты жоспарлаудың негізгі құжаты
Кестеде бағдарламадағы әрбір цикл (тапсырма) бойынша жұмыс орнына сай
Кестені құрастырудың негізгі жалпы талаптарына сүйене отырып график былай
Лабораториялық−практикалық сабақта оқушылар тобын саны бойынша 10 немесе 15
5кесте
«Машиналарға техникалық қызмет көрсету және жөндеу» пәнінің ЛПС звенолардың
5 кесте
Тапсырма № Тапсырма мазмұны Жұмыс орын № Сабақ
1
2
3
4
5
1 Автомобильдің салқындату жүйесіне ТҚК
1
1
9
7
5
3
Автомобильдің майлау және қоректендіру жүйесіне ТҚК
2
2
10
8
6
4
2 Автомодильдің трансмиссиясына ТҚК
3
3
1
9
7
5
Автомобильдің жүріс бөлігіне ТҚК
4
4
2
10
8
6
3 Автомобильдің рульдік басқаруына ТҚК
5
5+6
3+4
1+2
9+10
7+8
4 Автомобильдің тежегіш жүйесіне ТҚК
6
5+6
3+4
1+2
9+10
7+8
5 Автомобильдің электр жабдықтарына ТҚК
7
7+8
5+6
3+4
1+2
9+10
Негізгі двигательдерде кездесетін ақауларды анықтау және оларды реттеу
8
9+10
7+8
5+6
3+4
1+2
2.5.9. Жұмыс орнының жабдықтарымен, құралдарымен және оқу материалдарымен жабдықталғанын
Лабораториялық-практикалық сабақ беру барысында, өткізілетін орынның жабдықтар, құралдар және
Жабдықтар, құралдар және оқу материалдары мен қамтылуда әрбір жетекші
Жұмыс орнының жабдықталуы атқарылатын жұмыс түріне байланысты жүргізіліп отырады.
Мысалға алатын болсақ, ауылшаруашылық машиналар пәнінің VIII циклы бойынша
Жұмыс орындарының оқу материалдары мен құрал- сайманы, аспаптары жабдықталған
жұмыс орны: Автомобильдің салқындату жүйесіне
Құрал- жабдықтар:Автомобиль ГАЗ- 53, салқындатқыш сұйықтық, май түрлері, шуп,
2-жұмыс орны: Автомобильждің майлау және қоректендіру жүйесіне техникалық қызмет
Құрал- жабдықтар: Автомобиль ГАЗ- 53 А, ЗИЛ- 130. Карбюраторлар
3- жұмыс орны: Автомобильдің трансмиссиясына техникалық
Құрал- жабдықтар:Автомобиль КАМАЗ-5320, кілттер,темір сызғыш, балға, щеткалар,
жұмыс орны: Автомобильдің
Құрал- жабдықтар:Автомобиль ГАЗ- 53 А, кілттер жиыны, темір сызғыш,
жұмыс орны: Автомобильдің рульдік басқаруына техникалық қызмет
Құрал- жабдықтар:Автомобиль ГАЗ- 53 А , кілттер жиыны, домкрат,
жұмыс орны: Автомобильдің тежегіш жүйесіне техникалық қызмет
Құрал- жабдықтар:Автомобиль ГАЗ- 53 А, тежегіш колодкалар, тежеуіш
жұмыс орны: Автомобильдің электр жабдықтарына ттехникалық қызмет көрсету.
Құрал- жабдықтар: КАМАЗ – 5320, КИ- 968- стендісі, электролит
жұмыс орны: Негізгі двигательдерде кездесетін ақауларды анықтау және оларды
Құрал- жабдықтар: Автомобиль КАМАЗ, кілттер жиыны, балға, май түрлері,
2.5.10. Технологиялық- нұсқау картасы
Пән: Машиналарға техникалық қызмет көрсету және жөндеу
Тақырыбы: Негізгі двигательдерде кездесетін ақауларды анықтау және
Мақсаты: Оқушылардың машиналарға техникалық қызмет көрсету жөніндегі теориялық білімдерін
Сабақ түрі: Лабораториялық- практикалық…….
Материалдық- техникалық жабдықтар: Құрал- жабдықтар жиынтығы:
Автомобиль КАМАЗ, кілттер жиынтығы, балға, май түрлері, темір сызғыш,
ЛПС орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар
Уақыты: 6 сағат
Рет саны Негізгі ақаулар Олардың болу себептері Оларды реттеу
1 2 3 4
1 Техника қауіпсіздік ережелерін қайталау
Техника қауіпсіздік ережелері жинағы
3
Двигатель толық қуатына жетпейді немесе үзіліспен жұмыс істейді
Двигатель цилиндріне су барады.
Отынның ірі тазартқышы мен жіңішке тазартқышының сүзгі элементтері кірлеген
Ауа тазартқышы ластанған.
Отын беруді жеткілікті қамтамасыз етпейді
Форсункалар отынды нашар бүркеді.
Отын насосы дұрыс реттелмеген: отын аз беріледі немесе бір
Үрлеу қысымы азайған
Таратқыш шестернялар дұрыс орналаспаған
Салқындату жүйесінің герметикалылығын тексереді.
Ірі тазартқыштың сүзгісін жуады және отынның жіңішке сүзгі элементтерін
Кезексіз техникалық қызмет көрсетеді.
Отын берудің басқару тартқышын реттейді.
Форсункаларды тазартады және реттейді, қажет болса, бүрікіштерін ауыстырады.
Отын насосын босатады, шеберханада стендіге қойып реттейді немесе жаңасымен
Құбырлы компрессордың дұрыстығын тексеріп, ақауын түзетеді.
Белгі бойынша шестернялардың орналасуын тексеріп, қажет болса, оларды қайта
4 Газ шығатын түтіктен қара түтін шығады Двигательге мөлшерден
Ауа таратқыш ластанған.
Насос мөлшерден тыс отын жібереді.
Отын беру бұрышы озық емес, кейін тұр.
Форсункалар отынды дұрыс бүрікпейді. Салмақты азайтады немесе төменгі беріліске
Ауа тазартқышқа кезексіз тқк, ау кіретін құбырды тазартады.
Отын насосын қалыпты мөлшерге келтіріп, реттейді.
Тексереді, отын беру озық бұрышын реттейді.
Форсункаларды реттейді, түзу емесін ауыстырады.
5 Газ шығатын түтіктен ақшыл түтін шығады. Двигатель толық
Отынға су қосылған.
Цилиндрге компрессия жоқ. Двигательге күш түсіре жұмыс істетіп, салқындатқыш
Отынды ауыстырады.
Клапан мен цилиндр, поршень тобының герматикалылығын тексереді, ақауын түзетеді.
6 Газ шығатын түтіктен көгілдір немесе көкшіл түсті түтін
Поршень сақинасы тозған немесе кокстенген Артық майды төгіп, мөлшерін
Поршеньді және олардың сақинасын керосинмен жуып, тазартады.
7 Двигатель қызып кетеді Двигатель ұзақ уақыт күшпен жұмыс
Радиатордың желбезегі жабық.
Салқындатқыш сұйық жеткіліксіз.
Термостатта ақау бар.
Салқындатқыш жүйесінде қақ көбейген.
Картерде май азайған немесе сұйылған. Салмақты азайтады немесе төменгі
Радиатор желбезегін ашады.
Двигательді салқындатады, сосын радиаторға салқындатқыш сұйықты қалыпты мөлшерге дейін
Термостаттың жұмысын тексереді, ақау болса ауыстырады.
Қақ пен ұнтақтан тазартады, салқындатқыш жүйесін жуады.
Қалыпты мөлшерге дейін май құяды, сұйылған майды ауыстырады.
8 Двигательдің жұмысында тырсыл бар: блок- картердің жоғарға жағында
Поршень сақиналары мен бобышкалары, шатундар втулкасы тозған. Насостың тотын
Поршеньді алады,тозған детальдарды ауыстырады
9 Двигатель кенет тұрып қалды Бактың мойнындағы қақпақ тесігі
Отында су бар.
Отын өткізгіштер немесе сүзгілер ластанған. Отын багының мойнындағы қақпақ
Отынды ауыстырады.
Отын өткізгіштермен ірі тазартқыштың сүзгішін жуады,ұсақ қалдықтардан тазартатын сүзгі
10 Двигатель жұлқына жұмыс істейді Ауа тазартқыштың түбінде немесе
Отын насосының рейкасы тұрып қалды. Двигательді тез тоқтатады, ауа
Отын насосын алып, оны шеберханаға жөндеп, реттеуге жібереді.
11 Майлау жүйесінде май қысымы аз Двигатель картерінде май
Май өткізгіштерден май ағады.
Май насосындағы май қабылдауыштың тор көзі ластанған Май
Май өткізгіштерді тексеріп, май ағатын жердің бәрін жөндейді.
Двигатель картерінің түбін босатып, май қабылдауыштың тор көзін жуады.
12 Двигательді іске қосқанда турбина- компрессордың роторы айналмайдынемесе соған
Турбинаның немесе компрессордың доңғалағы кептеліп қалады.
Подшипник тозған. Турбина-компрессорды босатады және су ағып кететін бөлігін
Турбина компрессорды босатып, ақауын жөндейді.
Тозған подшипниктерді ауыстырады.
13 Үрлеу қысымы төмендеді Компрессорда немесе турбинаның доңғалағы кірлеген,
Жұмыстан босаған газ турбинаға жеткенше шығып кетеді.
Ротор тығыз айналымы.
Ауа тазартқыш ластанған. Турбина- компрессорды алып тастап, бөлшектейді, компрессор
Газ шығатын жерді тауып, ақауын жөндейді.
Турбина- компрессорды жуады.
Ауа тазартқышты тексеріп, жуады.
14 Компрессордан май көп кетеді Турбина- компрессордың май
Бақылау сұрақтары
Двигатель не үшін от алмайды ?
Двигатель не себепті толық қуатына жетпейді немесе үзіліспен жұмыс
Газ шығатын түтіктен не үшін ақшыл түтін шығады ?
Двигатель қандай жағдайда қызып кетеді ?
майлау жүйесінде не себепті май қысымы аз ?
3 Конструкциялық тарау
3.1 Жүк көтергіш қондырғы
Машиналарды жөндеу және техникалық қызмет орындау үшін бірнеше операциялар
Қондырғының құрылысы мен жұмыс істеу тәртібі
Бұл жүк көтергіш қондырғыны жоғарыда айтқандай, машиналарды машиналарды ұзақ
Жүк көтергіш қондырғы
қаңқа; 2- тірек; 3- редуктор; 4- орталық білік тірегі;
Жүк көтергіш қондырғының жұмыс істеу тәртібі төмендегідей:
Жұмысшы қондырғыны сақтауға қоятын машинаға әкеледі. Содан машинаның домкрат
Жүк көтергіш бөлшектерінің беріктік есебі
Бұрандалы домкраттың негізгі өлшемдері
Инженерлік оймен кейбір өлшемдерді төмендегідей қабылдаймыз: орташа диаметрі d
S= П d tg 2 = 3.14* 40* tg
Жүктікті белгілі биіктікке көтергендегі бұрама айналым саны мынаған тең:
П = = =
Бұрама диаметрлерін сыртқы dH= 45 мм, ішкі
dвн= 35 мм тең қылып қабылдайиыз.
Бұралу және езілу әсерәнен болатын бұрамадағы келтірілген кернеу мөлшерін
δ = МПа
мұндағы Q- ауырлық күші, Н
ал бұрау момент күші мынаған тең
Мбұр=Q (α+ρ) , нм
Мұндағы ρ- кедергі бұрышы ( 4030)
Wбұр- қауіпті қимадағы статистикалық кедергі момент, м3
Wбұр=0.2* d3bn=0.2* 0.0353= 8.6* 10-6 м3, онда
Бұл шама, Болат 35 және Бт- 5 үшін
Салмақ күшін және бұраманың көлденең иілуін ескеріп ең жоғары
Lр= 2* l= 2* 0.3= 0.6 м
Бұраманың дөңгелек көлденең қимасының инерция радиусы
ι=
Өзен икемділігі
Бұраманың әлсіз қимасының ауданы
Бт 35 және Бт-5 құрыштары және диаметрлері d
Көлік түрлерінің өзара әрекеттесуі. Оқу құралы
Агротехнология мен машиналар
Автомобиль көлігі кәсіпорындарының жағдайы мен жетілдіру жолдарының құрылымы
Негізгі құралдар есебін инвентаризациялау
Құрылыс машиналары мен механизмдерінің және көмекші өндіріс жұмыстарының есебі.
Технологиялық машиналар құрылысын жобалаудың жалпы принциптері
Қорапты бояу мен жөндеу жұмыстарымен айналысатын кәсіпорындар
Өлімге әкелетін жазатайым оқиғалар
Өндіріске төлемдер құрамы
Жылжымалы жөндеу шеберханасы