Еңбекті қолдау саласындағы инновацияның қалыптасуы
Жоспар
КІРІСПЕ................................................................................................................................3
І тарау
1.1
1.2
ІІ тарау
2.1
2.2
ІІІ тарау
3.1
3.2
Қазіргі кездегі еңбек қолдаудың инновациялық модельдері
Инновацияның даму теориясы.........................................................................4
Еңбек қолдау саласындағы инновацияның қалыптасуы...............................6
Қазақстан республикасындағы еңбек қолдаудың
Жұмыспен қамту бағдарламасындағы жұмыспен қамтудың көрсеткіштері.......................................................................................................8
Жұмыспен қамту бағдарламасының аймақтық динамикасы..........................................................................................................11
Еңбекті қолдаудың және еңбекті қорғаудың инновациялық модельдерін жетілдіру
Қазақстан Республикасындағы инновациялық модельдердің жетілдіруі.............................................................................................................13
Қазақстан Республикасы және шетелдің байланысымен еңбекті
ҚОРЫТЫНДЫ .....................................................................................................................18
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР......................................................................................19
ҚОСЫМШАЛАР...................................................................................................................21
КІРІСПЕ
Курстық жұмыстың өзектілігі - Қазіргі кездегі нағыз
Жұмыспен қамту үрдістерін ұйымдастыру мен реттеудің жаңа моделін
Дамыған және дамушы елдердің тәжірибесін үйренуде жүйелік және
Курстық жұмыстың мақсаты - Қазіргі жағдайда еңбек беру
ХХІ ғасырдағы Қазақстанның инновациялық дамуының жарияланған принциптері шетелдік
Осы көрсетілген мақсаттарға сәйкес келесідей міндеттер қойылды:
-еңбек нарығы мен халықты жұмыспен қамтудың жалпы теориялық
-еңбек нарығын реттеудің қызмет ету тетіктерін және
-Қазақстандағы еңбек нарығы мен жұмыспен қамтудың
Курстық жұмыстың құрылымы: кіріспе, негізгі бөлім,қорытынды және қолданылған
І-ТАРАУ Қазіргі кездегі еңбек қолдаудың инновациялық
модельдері
1.1
Қазіргі кезеңдегі әлеуметтік ғылымының, оның ішінде инновация теориясының
Ғылыми әдебиеттердің талдауы «инновациялық қызмет» пен «инновациялық үдеріс»
Инновациялық қызмет түрлі зерттеушілердің пікірінше – үрдістерді орындаудағы
Инновациялық үдеріс тәжірибелік пайдалану мен таралуға жарамды жаңалық
Инновация дегеніміз - еңбек өнімділігін айтарлықтай арттыратын іс.
Бесінші және алтыншы технологиялық құрылымның, дәуірлік және базисті
Инновациялық үдерістер оның теориялық негіздеуінсіз мүмкін емес, инновациялық
Ғылыми ұстанымның әділ талдауы, олардың шынайы аспектілерін көрсету
Дамыған елдерде мемлекет шаруашылық жүргізуші субъектілердің инновациялық қызметіне
Жаңғыртуларсыз, жаңа технологияларсыз және тұтастай инновацияға екпін бермейінше
Инновацияны жаңалық ашумен, ғылыми – техникалық шешімдермен, өз
Инновациялық жобалар ғылымды көп қажет ететін өнімдерді (жұмыстарды,
1.2 Еңбекті қолдау саласындағы инновацияның қалыптасуы
Еңбек беру саласындағы инновацияны жасау, игеру және тарату
Еңбек беру жүйесіндегі инновациялар ең бірінші келесі жайлар
Технологиялық инновациялар – жаңа еңбек беру технологиясы;
Педагогикалық инновациялар – оқыту мен еңбек берудің
Ұйымдастырушылық инновациялар – жаңа ұйымдастырушылық құрылымдар және
Әлеуметтік инновациялар – еңбек беру саласындағы жаңа экономикалық
Еңбек берудің жаңа жүйесі келесі принциптерге негізделген:
еңбек беру жүйесін дамыту проблемасын тек еңбек беру
еңбек беру менеджментінде жүйелілік принципін барлық деңгейде жүзеге
еңбек беруді ұйымдастырудағы қаржыландыру мен ұйымдастырудағы мемлекеттің ролін
еңбек беру қызметі нарығын дамыту;
еңбек беру жүйесіндегі әртүрлі әлеуметтік институттардың ролін, бірінші
оқу орындары мен онда оқитындардың еңбек беру процесін
Технологиялық инновациялар – бұл жаңа заманның компьютерлік және
Технологиялық инновацияны әзірлеу мен пайдалану, еңбек беру процесінде
Жаңа технологияны пайдалану барысында ұйымдастырушы инновацияларды меңгеру бүкіл
Тәжірибенің көрсеткендей, дәстүрлі еңбек беруге тән ұйымдастыру жүйесінің
Еңбек беру саласындағы ұйымдастыру инновациясы дегеніміз бұл:
оқытушы еңбегін бөлу (мазмұнды, тьюторларды әзірлеушілерді, оқыту әдістері
ақпараттық технологиялар бойынша оқытушыларды, мамандарды және оқу процесін
Нарық механизмдері мен жаңа еңбек беру технологиясының дамуымен
- Еңбек беруді мемлекеттік қаржыландырудың жаңа механизмдері;
- Еңбек беруді қаржыландырудың көздерін диверсификациялау;
- Етуденттік өзін-өзі қаржыландыру және өзін-өзі басқару;
- Еңбек беру саласындағы салықтық ынталандыру;
- Еңбек беруді кәсіпорындардың қаржыландыруының жаңа механизмдері;
- Еңбек беру саласындағы еңбекті төлеу механизмі;
- Еңбек беру қызметінің ауқымынан үнемдеу механизмі. [9]
Инновациялық еңбек беруді дамыту еңбек беру процесінің технологиялық
Еңбек беру инновацияларын тарату еңбек беру өнімдері мен
- Еңбек беру қызметін тұтынушылар, еңбекге сұраныс күрт
- Еңбек беру өнімдері мен қызметінің ұсынысы барынша
- Еңбек беру өнімдері мен қызметі саласында бәсекелестік
Жоғары мектептегі инновациялық қызметтің мәндік мазмұнын ашуда көрсеткіштер
ІІ-ТАРАУ Қазақстан республикасындағы еңбек қолдаудың
инновациялық модельдерін талдау
2.1
қамтудың көрсеткіштері
Елбасы өзінің жыл сайынғы Жолдауларында атап айтқандай, халықтың
Республиканың еңбек рыногы жұмыспен қамтылған халықтың саны өскенін
1-кесте Қазақстандағы экономикалық белсенді ауыл халқының
Белсенді ауыл халқының саны 3,9 млн адам
Ауылдық жерде жұмыспен қамтылғандар саны
3,7 млн адам Жалданбалы жұмысшылар
Өз бетінше жұмыспен қамтылғандар – 1,9 млн адам
Жұмыссыздар саны 249,0 мың адам (41,7%)
Қазақстан Республикасы Статистика Агенттігінің мәліметтері (www.stat.kz ,
Жоғарыда 1-ші кестеде көрсетілгендей белсенді ауыл халқының саны
«Жол картасы» бағдарламасы зор үлес қоса алды. Бұлай
Мемлекет басшысының сындарлы саясатының нәтижесінде ел экономикасының дамуына
«Жол картасы» бағдарламасына сай: жастар тәжірибесіне жұмыссыз жастар
“Жол картасының” басталуына дейін жалпы жұмыссыздық деңгейі облыста
“Жол картасын” іске асыру шеңберінде 53 білім беру,
“Жол картасындағы” басты бағыттардың бірі – кадрларды даярлау
Қазақстанда дағдарыстың алдын алу, жұмыссыздықты болдырмау мақсатында Елбасының
Әлеуметтік жұмыс орындарын құру бағдарламасы халықтың нысаналы тобының
«Нұр Отан» ХДП «Жас Отан» Жастар қанаты «Дипломмен
Жобаның басты мақсаты — «Ауылдық елдi мекендердiң әлеуметтiк
Аталған жоба Қазақстан Республикасы Ауылшаруашылық министрлігі мен «Жас
Заңды насихаттау және тұрғындарға ауылдық жерлерге бару ережелері
Жоба Қазақстан Республикасының барлық облыстарында «Жас Отан» Жастар
“Жол картасы” өңірдегі елді мекендердің дәулеті мен сәулетіне
Елімізде экономикалық дағдарыс елең ала бастаған соң, үкімет
2.2 Жұмыспен қамту бағдарламасының аймақтық динамикасы
Жол картасы аясында қазір еліміздің барлық аймағында жұмыстар
Алматы облысында жалпы «Жол картасы» бойынша 283 жоба
Ал Орал қаласында «Жол картасына» сәйкес 1,2 млрд.
Қазірде Шығыс Қазақстан облысында Жол картасы аясында 993
Оңтүстік Қазақстан облысы үшін «Жол картасы» маңызды бағдарлама
Аймақтардағы «Жол картасы» аясында атқарылып жатқан жұмыстар саны
Жоғарыда көрсетілген проблемалардың көбі ел тұрғындары үшін бірдей
2010 жылы «Жол картасы» бағдарламасының жоспары бойынша жастар
2-кесте 2008-2010 жж. aралығында ҚР бойынша
№ Көрсеткіштер 2008 2009 2010 2010ж. 2008ж.-ға %-бен
1 Жұмыссыздардың жалпы саны (адам) 75800 75000
Оның ішінде:
2 -ерлер 32500 25700 30202 -7,07
3 -әйелдер 43300 49300 43816 +1,19
4 Жұмыссыздық деңгейін төмендету үшін әр түрлі бағдарламалар
5 Ақылы қоғамдық жұмысқа жіберілгендердің саны (адам)
6 Кәсіптік оқытуға жіберілгендердің саны (адам) 1664 1654
7 Мемлекеттік жұмыспен қамту органдарында тіркелген жұмыссыздар саны
Жұмысшы күшіне вакансия (қажеттілік), бірлік 17474 17082
8 Талданатын еңбек нарығының шиеленісушілігі 0,46 0,45
Деректеме: Қ.Р-ң Еңбек және Халықты әлеуметтік қорғау
Жұмыссыздардың жалпы санында 40,8% (30,2 мың адам) ерлер,
1-кестеде көрсетілгендей Қазақстан Республикасында жұмыссыздардың саны
2008 жылы 75800 болса, ал 2010 жылы бұл
269890,1 қаражат жұмсалған. Ақылы қоғамдық жұмысқа жіберілгендердің саны
2010 жылғы тамыз айында еліміздің экономикасында 8,2 млн.
Статистика агенттігінің таратқан мәліметтеріне қарағанда, есепті кезеңде жалдамалы
Сондай-ақ 2010 жылдың маусым айының мәліметтері бойынша, жұмыссыздар
1-сурет 2006-2010 жж
Деректеме: Қ.Р-ң Еңбек және Халықты әлеуметтік қорғау сайты.www.enbek.gov.kz
1-суретте көрсетілгендей республика бойынша 2010 жылы 2006 жылмен
Қазақстан кәсіпорындарының күн көріс үшін күресі жастарды еңбек
Республика бойынша ауылдық елді мекендердің денсаулық сақтау, білім
Бүгінгі таңда республика бойынша барлық облыстық және аудандық
ІІІ-ТАРАУ Қазақстандағы еңбекті
моделдерін жетілдіру жолдары
3.1
инновациялық модельдерін жетілдіру
Жоғары мектепті ұйымдастырудың үш деңгейлі моделіне көшу –
Реформаның бұл аспектісі Қазақстан үшін сонымен бірге қолданбалы
Жоғары оқу орындарының өзгергіш ортасында көшбасшы болып қалу
Жоғары мектептің ұзақ мерзімді даму курсын анықтайтын олардың
оқу, ғылыми, инновациялық процестердің біртұтастығын қамтамасыз ету және
ғылым және еңбек берудің толық инновациялық циклін қалыптастыру
университеттің, мемлекеттің, өнеркәсіптің, ғылыми ұйымдардың, бизнестің стратегиялық тұрақты
инновациялық еңбек беру жүйесі мен мамандарды элиталы
университеттің студенттерін, оқытушыларын, қызметкерлерін академиялық құндылықты шоғырландыруға және
инновациялық басқару жүйесі мен сапаның жалпыға ортақ басқару
Еңбекті қолдау, ғылымды және өндірісті біріктірудің шетелдік тәжірибесі
Ұлыбританиядағы реформаны талдау қаржылық ресурстарды басқару саласында университеттердің
Бұл үш тұрпатттағы тұлғалар болашақта фирманың тағдырын шешеді.
Еңбек беруді, ғылымды және өндірісті бір арнаға тоғыстыра
Университет ғылымының коммерцияға қатаң бағытталуы, яғни, зерттеу тек
Интеллектуалдық меншік, лицензиялық әрекет, консалтинг, венчурлық капитал саласындағы
Шведтік Халмер технологиялық университеті инновациялық әзірлеме мен менеджмент
Кәдімгі мемлекеттік жоғары оқу орнынан техникалық университеттің аймақтық
жақсы дамыған инновациялық құрылым (технопрактер мен шағын кәсіпорындар);
барынша талантты, беделді және қуатты ғалымдардың болуы мен
тиісті интеграциялы инновациялық мәдениет;
күшті әкімшілік негіз;
қаржы түсу көздерінің диверсификациясы.[21]
Аймақтық инновациялық нарықты басқарудың және қаржыландырудың, дамытудың орталықсыздандырылуындағы
Дамушы елдердегі қай жастағы болмасын халықтардың көпшілік бөлігін
Қазақстандағы егде жастағы адамдардың жұмыспен қамтылуы, дамушы елдердегідей
Қазіргі ғылыми өндірістер еңбек ресурсына жаңа көзқараспен қарауды
3.2 ҚР-сы және шетелдің байланысымен еңбекті қолданудың
инновациялық модельдерін жетілдіруі
Дамыған нарықтық экономикалық жүйеде барлық еңбек өнімдері тәріздес
1945 жылы капиталистік елдің экономикалық жағдайы анық түрде
Жапониядағы жұмыспен қамтуды басқару. «Өмірлік жалдану» жүйесінің
Швециядағы жұмыспен қамтуты басқару.
Қоғамдағы өмірді ұйымдастырудың Шведтік түрі экономикалық және
өнімінің жоғары сапасы мен инновациялығы. Әрине Швеция
Швецияның тәжірибесі бойынша жұмыссыздыққа жәрдемақы беру іс-шараларына келесілер
- кіші және жанұялық кәсіпорынға мемлекеттік субсидиялар мен
- географиялық мобильділік, яғни жұмыс күші тапшылық жерлерге
- қоғамдық жұмыс, негізінен жастарға ,
- жеке фирмаларға көмек көрсету, жарты жылға дейінгі
- арнайы техникалық жабдықтау, кәсіпорында мүгедектерге арналған жұмыс
Шетелдік тәжірибеде көп уақыт бойына жұмыспен қамту мәселесі
Осы шетел тәжірибесін қолдана отырып Қазақстанның еңбек
Аталған шетел модельдерді қарастыра отырып, Қазақстанда еңбекті қолдаудың
Бұл модельдің негізгі ерекшелігі - еңбекке орналастыру бойынша
Қазақстандағы қолданыстағы бұл үрдіске жас маманды жұмысқа алу
Қорытынды
Қазіргі уақытта Қазақстанның еңбек нарығындағы жағдайы халықтың экономикалық
Республикамызда жүргізіліп жатқан реформа мақсатты бағдарламаны жүзеге
Қазақстан Республикасы бойынша еңбек ресурстарын пайдалануды жақсартудың негізгі
Қазақстан халқы үшін жалпы ұлттық деңейдегі бос тұрған
жаңа жұмыс орындарын ашылуына қолдау көрсету;
мамандық, тұрақты кәсіп және алдын-ала сұраныс бойынша,
еңбек ресурстар нарығындағы қажеттілікке қол жеткізу үшін басқару
Еңбек нарығын құру және әлеуметтік әріптестікті дамыту арқылы
үкіметтік емес қоғамдық ұйымдардың және кәсіподақтар өкілдерін әлеуметтік
жұмыссыздықтан мемлекеттік міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесін құруға және
пайданылған әдебиеттер тізімі
1. Инновационный потенциал: современные подходы к содержанию категории
2.Инновациялық үрдістер: өткенге және қазіргіге ой толғау- болашаққа
3.Инновационные аспекты реализации стратегии развития экономики // КазЭУ
4.Теория и практика рыночных отношений в Республике Казахстан
5. Феномен инновации в концепциях зарубежных и отечественных
6. Инновация как экономическая категория и ее классификация
7. Теория инновации: аналитический обзор современных концепций и
.www.minbboq . enbek.kz.
8.Табынұлы Таңатар. Жұмыссыздыққа жол берілмейді. //Егемен Қазақстан,
№ 68-69, 20 ақпан, 2009.
9. www.kase.kz
10 Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан. Қазақстан Республикасының президенті
11. Кайранбеков Б. О.
12. Қазақстан Республикасының “Еңбек туралы” Заңы. Алматы.2004.
13. Карагусова Ф. О статусе акционерных обществ и
14. www.stat.kz
15.Еңбек нарығы экономикасы.Оқу құралы/Алматы 2003 ж,37-39бет
16.Қазақстандағы адам дамуы.Оқу құралы/Алматы 2004 жыл. 45-53 беттер
17.Сэлімбаева Б.Қ, Досхожаев Д.Т.Еңбекті мөлшерлеу/оқу құралы Алматы:Экономика
18.Сакс Д. Ж, Ларрен Ф. Б.Макроэкономика.Глобальный подход/Учебное
19 .Гальперин. А. М. Макроэкономика.Учебное пособие/ Москва.-Экономическая
20Мамыров Н. Қ., Тілеужанова М. Макроэкономика. Оқу
21.Микро-макроэкономика.Учебное пособие/Москва.Литера плюс. 1994ж. 432 б.
22.Кубаев. К.Е Эффективное государственное управление./Учебное пособие Алматы-2006
23.Фишер С. Макроэкономика./Учебное пособие. Москва.- ИНФРА -
24. Еңбек нарығының пайда болуының экономикалық табиғаты//Қ.А. Ясауи
25. Халықты жұмыспен қамтумен айналысатын мемлекеттік мекемелердегі шығындар
3
75,8
75,5
78,7
75,0
7,5%
7,8%
7,2%
6,9%
73,0
74,0
75,0
76,0
77,0
78,0
79,0
2006
2007
2008
2009
6,4%
6,6%
6,8%
7,0%
7,2%
7,4%
7,6%
7,8%
8,0%
Жұмыссыздардың саны, мың адам
Жұмыссыздық деңгейі, %
74,0
6,6%
2010
Еңбек қолдаудың инновациялық модельдері
Жұмыспен қамту бағдарламасындағы жұмыспен қамтудың көрсеткіштері
Инновациялық менеджмент негізінде басқару процестерін жетілдіру
Инновациялық кәсіпкерліктің мәні
Ғылыми техникалық прогресстің дамуы
ФИРМА ҚЫЗМЕТІНДЕ ИННОВАЦИЯЛЫҚ МЕНЕДЖМЕНТТІ ЖЕТІЛДІРУ ЖОЛДАРЫ
Қазақстандағы индустриалды - инновацияны жетілдіру
Шағын және орта бизнестің инновациялық әлеуеті
Аймақ өнеркәсібін инновациялық дамыту
Педагогикалық үдерістегі инновациялық оқыту әдістері