Таңдамалы кедендік бақылау
МАЗМҰНЫ
Кіріспе 3
1. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ КЕДЕНДІК ЗАҢНАМАСЫНДАҒЫ КЕДЕНДІК БАҚЫЛАУДЫҢ АЛАТЫН ОРНЫ
1.1. Қазақстан заңнамасындағы кедендік бақылаудың рөлі 5
1.2. Кеден рәсімдеуі мен кеден бақылауын ұйымдастыру 10
1.3. Әкелу және әкетуге тыйым салумен шектеу 16
1.4 Кедендік режимдердің сипаттамасы 21
ІІ. КЕДЕН БАҚЫЛАУЫНЫҢ НЫСАНЫ ЖӘНЕ ӘДІСІ 28
2.1 Кеден бақылауныңы нысандары 28
2.2 Кеден бақылауының аймағы 32
2.3 Тексеру кеден бақылауының және көлік құралын рәсімдеудің жеке
2.4 Таңдамалы кедендік бақылау 38
2.5 Валюталық бақылауды өткізуге қатысты негізгі жұмыстар 39
3 ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ЖӘНЕ ШЕТЕЛДЕГІ КЕДЕНДІК БАҚЫЛАУМЕН КЕДЕНДІК ТЕКСЕРІСКЕ АНАЛИЗ
3.1 Жеке тұлғалардың өткізетін тауарларын кедендік бақылау тәртібі 43
3.2 Жеке тұлғалардың өткізетін тауарларын және көлік құралдарын кедендік
3.4. Кедендік жеңілдіктермен қолданатын шетел тұлғаларының өткізетін тауарларын рәсімдеу
4 БАРЛЫҚ КӨЛІК ҚҰРАЛДАРЫНДАҒЫ КЕДЕНДІК БАҚЫЛАУ 49
4.1. Су көлігіндегі кедендік бақылау және кедендік рәсімдеу 49
4.2. Теміржолдарда өткізілетін кеден бақылауы 53
4.3 Әуе көлігіндегі кедендік бақылаудың жүзеге асуы 56
4.4. Автокөлік тасымалын кедендік бақылау 59
4.5 Кеден бақылауының сараптамасы 62
ҚОРЫТЫНДЫ 70
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 72
Кіріспе
Тәуелсіздікті алысымен біз жаңа мемлекет, жаңа нарықтық экономика, кеңес
Бүгінгі күні Қазақстанда мүлдем басқа саяси және экономикалық жүйе.
Төрт стратегияны бөліп көрсетуге болады:
Қаржылық саясат. Түскен түсімді, жалақыны реттеу, ұсынысты ескере отырып
Экспортты дамыту. Бұл қағида "баға қайшысы" және теңгенің төменгі
Диверсификация. Қызметте "пайда түсіретін орталықты" табу, олардың санын өсіріп,
Құрылымдық өзгеріс. Ұйымдық құрылымда өзгерістер болса кәсіпорындарда көбінесе өзгерістер
Соңғы жылдары әлемдік сауда, әлемдік өндіріске қарағанда тез өсті.
Айтылған алғысөздер дипломдық жұмыста, Қазақстандағы нарық қатынасының құрылу маңыздылығын,
Нарықтық қатынастардың қалыптасуы, бізде сыртқы экономикалық қызметін реттеу механизмінің
Дипломдық жұмыста кедендік бақылауға қатысты барлық сұрақтарға жауап іздестірілген.
Нақты дипломдық жұмысымның тематикасы "Кеден бақылауын ұйымдастыру және оны
1. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ КЕДЕНДІК ЗАҢНАМАСЫНДАҒЫ КЕДЕНДІК БАҚЫЛАУДЫҢ АЛАТЫН ОРНЫ
1.1. Қазақстан заңнамасындағы кедендік бақылаудың рөлі
Кеден Кодексіне сәйкес, Қазақстан Республикасының кедендік шекарасынан өту пункттерінде
Дипломатиялық қатынастар туралы Веналық Конвенцияны орындау мақсатында 1995 жылы
Кедендік бақылау аймақтары
Кедендік бақылау нысандары бекітілген
Кедендік бақылау мәнін толық білу үшін, дипломдық жұмыста кездесетін
Қазақстан Республикасының кедендік аумағы - Қазақстан Республикасының құрғақ
Кедендік шекара - Қазақстан Республикасының кедендік аумағының шегі және
Тауарлар – валютаны, валюталық құндылықтар, электрлық жылу және энергия,
Көлік құралдары – контейнерлер және басқа да көлік жабдықтарын
Кедендік делдал - Қазақстанның Кеден Комитетінен кедендік делдал ретінде
Тасымалдаушы – шын мәнінде тауарды өткізіп тұрған немесе кеден
Тауарларды өткізуші тұлғалар – "Кеден Кодексіне" сәйкес тауарлармен өз
Декларант – тауарларды және көлік құралдарын өз атынан ұсынушы
Сыртқы экономикалық қызметтің арқасында мемлекеттің бюджетіне кіріс кіреді, қажетті
Сол себепті мемлекет СЭҚ заңға сәйкес тәртіпті жүзеге асуын
Кедендік режим – кеден шекарасы арқылы өтетін тауарлармен көлік
Белгіленген тәртіп орындаса тауарлар мен көлік құралдары кеден шекарасы
-тауарлармен көлік құралдарын нақты бір кеден режиміне қойып өткізіп
Кеден органдарының мойнына жүктелген кешенді қызметтерді жүзеге асыру үшін,
Кеден бақылауының объектісі болып мыналар табылады:
- Қазақстан Республикасының кедендік шекарасынан өткізілетін тауарлар және көлік
-оларға мәліметтер және құжаттар;
-кеден делдалы, кеден тасымалдаушысы ретіндегі тұлғалардың қызметі, кеден режимі
-тауарларды қолдануға және билік етуге қойылған шектеулердің орындалуы;
-кеден төлемдерін және салықтарын төлеу.
Кедендік бақылаудың субъектісі болып, Қазақстанның кеден органдарының жүйесі, олардың
Кедендік бақылау субъектілерінің қызметіне, яғни кедендік бақылауға, бақылау объектілеріне
Кеден органдарының ұйымдық-басқармалық шараларына мыналар жатады:
тауарлар мен көлік құралдарын кедендік бақылау орны мен уақыты;
тауарды жеткізу мерзімін бекіту;
кедендік бақылаумен жеткізілген тауарларға теңдестіру белгілерін салу;
тауарларды сақтауға бергенде нақты бір режимге қою;
өткізілетін тауарлар туралы мәліметі бар құжаттарды және осыларға қатысы
тауарлар, көлік құралдарының өздерін, олардың ішіндегі кейбір санаттағы тұлғалардың
валюталық бақылау субъектілерін алынған нәтижелермен хабарландыру.
Сонымен қатар кедендік бақылаудың ұйымдық-басқару шаралары, құқық бұзушылықтарды ашатын,
Кеден бақылауды жүргізу арқылы мынаны қамтамасыз етуге болады:
сыртқы экономикалық айналымын тездетуге жағдай жасайды;
кеден шекарасы арқылы тауарлар мен көлік құралдарын өткізгенде тәртіптің
контрабандамен күресу, кеден ережелерін және салық заңнамасын бұзғызбау, кеден
кеден баждарын, салықтарды және басқа кеден төлемдерін уақытында және
Қазақстанның арнайы кеден санағын және сыртқы сауданың кеден санағын
кеден органдарының құзыретінің шегінде валюталық бақылау жүргізу;
сыртқы экономикалық қызметте тауарлық номенклатура жүргізу.
Кедендік бақылауды неғұрлым тиімді жүзеге асыру үшін кедендік рәсімдеудің
Кедендік бақылау және кедендік рәсімдеуге қажетті мәліметтер және басқа
Тауарлар мен көлік құралдары кедендік рәсімдеуден өткенде мына әрекеттерді
мәлімдеушіден ауызша жасаған арызын жазбаша алу, тіркелу, санаққа алу,
Кеден декларациясына және басқа да құжаттарға кеден режимінің нақты
жеткізілуіне бақылау жасау;
Уақытша сақату қоймасына тауарларды түсіру, қабылдауды және беруді рәсімдеу;
УСҚ-да тауарлар мен көлік құралдарын сақтаған кезде үлгілер және
Тауарлар мен көлік құралдарын рәсімдегені және кедендік бақылағаны жөніндегі
Кеден бақылауы және тауарлар мен көлік құралдарын кедендік рәсімдеуі
1.2. Кеден рәсімдеуі мен кеден бақылауын ұйымдастыру
Кеден бақылау және кедендік рәсімдеуді ұйымдастыру дегеніміз тауарлар мен
Кедендік бақылау және кедендік рәсімдеуді ұйымдастыру мына сұрақтарды шешуге
-кедендік шекараны өту орны және уақыты;
-кедендік бақылау және кедендік рәсімдеу орны және уақыты;
-СЭҚ мүшелерінің экспорттық немесе импорттық операция жасайтындығы жөнінде ескерту
-тауарлар мен көлік құралдарын жеткізу әдісі, орны, уақыты және
-УСҚ-на тауарларды және көлік құралдарын кедендік бақылау үшін орналастыру;
Сонымен кедендік бақылау және кедендік рәсімдеуді ұйымдастыру күрделі және
Кеден шекарасынан өту уақыты және орны.
Кеден заңнамасымен және ведомостволық нормативтік актілермен, тауарлардың, көлік құралдарының
Қазақстан Республикасының кеден шекарасынан тауарлар мен көлік құралдарын өткізгенде,
Кеден бақылауы және кеден рәсімдеуі өтетін орын және уақыт.
Кеден шекарасынан өтетін жерде, тауарлар мен көлік құралдары кеден
Тауарлар мен көлік құралдары кеден шекарасы арқылы өткен кезде,
Тауарлар мен көлік құралдарын кеден органына мәлімдеу мақсатымен немесе
Кеден аумағына келу және тауарлар мен көлік құралдарын жеткізу,
Бұл талаптар өткізу пункттеріндегі кедендік рәсімдеу жағдайына да тарайды.
Тауарларды және көлік құралдарын уақытша сақтау қоймасына орналастыру, негізі
Тауарлар мен көлік құралдары кеден органдары ұсынылған уақытынан бастап,
Көлік құралдары тауарларды таситын құрал болып есептелетіндіктен, тауарлар рәсімдеуден
Кеден заңнамасына сәйкес, кеден шекарасынан өту және тауарлармен көлік
Алдын-ала операциялар
Негізгі рәсімдеуге әкелетін алдын-ала операциялар әрқырлы және негізгі кеден
Олардың неғұрлым көп жүзеге асатыны:
тұлғалардың шаруашылық субъект ретінде кәсіпкерлік қызмет жасауы үшін кеден
СЭҚ мүшелері сәйкес мемлекеттік органдардан лицензия және басқа рұқсат
-мәмілелердің төлқұжаты;
-кеден төлемдерін төлегендегі немесе төлеудің кепілдігі жөнінде куәлендіретін құжаттар;
-кедендік бақылау мен тауарларды тасымалдауға көлік құралының жарамдылығы туралы
-кеден органдарының жіктілік шешімдері;
-тауарлардың шыққандығы туралы сертификаттар;
-кеден мақсаты үшін басқа да құжаттар;
кеден органын, кеден шекарасынан өту немесе тауарлар мен көлік
-қажетті жағдайларда кеден органына кедендік төлемді төлеу туралы
-жеткізу, тасымалдау, мәлімдеу және көліктік экспедиция туралы шартқа отыру;
-теңдестіру үшін тауарлардан үлгі және кескін алу;
-тауарларды уақытша сақтау қоймасына өткізу;
Демек, кедендік негізгі рәсімдеуге әкелетін алдын-ала операциялар, кедендік бақылау
Кедендік заңнама бойынша, тауарды жеткізу үшін, жіберуші кеден органына,
Ол ерекшеліктерде кеден аумағына әкелінетін тауарларға қатысты. Кеден шекарасынан
Кеден бақылауымен жеткізу процедурасының мәні.
Тауарлармен көлік құралдарын, сәйкес түрде еріп жүретін кедендік рәсімдеу
Әкелінетін тауарларды жеткізу процедурасы, бірталай тапсырмалар кешенін қамтамасыз
Кедендік төлемнің құрылымы, тауардың қай режимге қойылғандығына байланысты болады.
Кеден шекарасы арқылы өткелі тұрған тауарлардың құндылық сипаттамасы, тауарлық-көліктік
Негізгі кеден рәсімдеуі біткеннен кейін де тауарлар мен көлік
Кедендік бақылаумен жеткізілуге жататындар:
Қазақстан Республикасының кеден аумағына әкелінетін орында немесе Қазақстан Республикасының
Еркін айналымға шыққаннан кейін төленетін кеден төлемдерін кеден органдары
Қазақстан Республикасының аумағынан шығарылатын, шетелдің қайта өңдеу өнімдерінің тауарлары;
Қоймалардың арасына орналастырылатын тауарлар мен көлік құралдары;
Жіберу және қабылдау кеден органдарының арасындағы тауарларды бақылау, тікелей
-Жүктік Кедендік Декларациясының кітапшасының бір парағы;
-жеткізгендігін куәлендіретін куәлік.
Алдын-ала операциялармен қатар, негізгі кедендік рәсімдеуге әкелетін, кеден
Сонымен, алдын-ала операциялар және алдын-ала шешім қабылдау, негізгі кеден
1.3. Әкелу және әкетуге тыйым салумен шектеу
Заңмен өзгеше көзделмеген жағдайда, халықаралық және қазақстандық тәжірибеде заңды
Жеке тауарлар және көлік құралдарға әкелу және әкетуге тиым
Қазақстанның ұлттық мүддесі үшін, халықаралық шарттар негізінде Кеден Кодексіне
Қазақстан Республикасының заңнамасына сай, ондай ұлттық мүдделерге мыналар жатады:
Мемлекеттік қауіпсіздікті қамтамасыз ету;
Қоғамдық тәртіпті, жергілікті халықтың парасаттылығын, адам өмірі мен денсаулығын
Жануар өсімдігін қорғау;
Қоршаған ортаны, табиғатты қорғау;
Қазақстан елімен шетелдердің археологиялық және көркем суреттік құндылықтарын
Меншік құқығын және интеллектуалдық меншіктің объектілерін қорғау;
Еліміздің, Қазақстандық құқық нормаларымен халықаралық шартымен қорғалатын, басқа да
Әкелуге тиым салынған тауарларға келесілер жатады:
әскери үлгідегі әртүрлі қарулар және оларға керекті жарақтар;
психотропты және нашақорлық заттар, гашиш және опиум тартуға қажетті
мемлекеттің құрылымын бұзуға, мемлекеттің егемендігін, аумақтық біртұтастығын жоюға бағытталған
Қазақстан Республикасының территориясында көмуге немесе жағуға мақсатталған қауіпті қалдықтар;
озонды бұзушы заттар және олардың өнімі;
Қазақстан Республикасынан тыс жерге шығарылатын тауарлардың мына тізбегіне тиым
Әртүрлі әскери үлгідегі қарулар, оларға әскери жарақтар және әскери
Нашақорлық және психотроптық заттар;
Жоққа шығарылған жарамсыз құнды қағаздар;
Мәнді көркемдік, тарихи, ғылыми және өнер туындылары, интеллектуалдық қызметтің
Қазақстанның мүддесіне, азаматтарының құқықтарына зиян келтіретін мазмұны бар мәліметтер,
Сайғақтардың, маралдардың, ала дақтары бар еліктердің мүйіздері және олардың
Халықаралық міндеттермен шартталған жағдайда, Қазақстан Республикасы СЭҚ-ті жүзеге асыруға
Тауарлар мен көлік құралдарын әкелу және әкетуге шек қою,
Қазақстан Республикасының халықаралық міндеттерін орындауы;
Қазақстанның егемендігінің экономикалық негізін қорғауы;
Ішкі тұтынушылық нарықты қорғауы;
Шетел мемлекеттерінің олардың одақтастарының отандық мүдделерді кемсіту; басқа да
СЭҚ масштабын қысқартуы;
Басқа да жеткілікті маңызды негіздер.
Интеллектуалдық меншік объектілерінің тауарларын тіркеу үшін, өтініш беру керек,
Арызды беру, қарау және реестрге тіркеуді, интеллектуалдық және өндірістік
Интеллектуалдық меншік объектілерінің тауарлары реестрден мынадай жағдайларда шығарады:
Интеллектуалдық меншік объектісінің иесінің арызы бойынша
Интеллектуалдық меншік объектілерінің тауарлары туралы дұрыс емес мәліметтер берсе
Белгіленген мерзімде арызда көрсетілген өзгерістерді жасамаса.
Интеллектуалдық меншік объектілерінің тауарларына құқықтың қысқартылуы.
Қазақстан Республикасының кеден органы тіркеуден шығару туралы шешім қабылдаса,
Интеллектуалдық объектілер мазмұнды тауарлар өткенде, оларды шығару, яғни өндіруге
Кеден органы келесі жұмыс күнінен кешіктірмей интеллектуалдық меншік объектісінің
Кеден шекарасы арқылы тауарлармен көлік құралдарын өткізген кезде, бақылауды
Қазақстан Республикасының кеден органы, интеллектуалдық меншік объектісі мазмұнды
Сонымен қатар кеден органдары, кеден бақылауындағы тауарларға инвентаризация, яғни,
Қазақстанның кеден органы әкелінетін тауарлардың сапасына бақылау жасайды, сол
Тауардың шыққан елі болып, тауар толық немесе жеткілікті, түпкілікті
Нақты бір мемлекетте толық өндірістен өткен тауарларға мыналарды жатқызуға
мемлекеттің жер қойнауын өндіруге айрықша құқығы бар жағдайда, аумағынан
аумағында егілген, өсірілген, жиналған өсімдік өнімі;
аумағында туған тірі жануарлар;
аумағында өсірілген жануарлардан алынған өнім;
аумағында аңшылық, балық аулау және теңіздік әрекеттер нәтижесінде туындаған
әлемдік мұхиттан алынған немесе кемесі сол елдікі әйтпесе жалға
нақты сол елде өндірістік немесе басқа операциялардың нәтижесі болып
Тауардың шыққан елін куәлендіретін сертификат болғандықтан, Қазақстанның кеден органы,
Сертификат – тауардың қай елде шыққанын куәлендіретін құжат. Оның
1.4 Кедендік режимдердің сипаттамасы
Тауарлар мен көлік құралдары кеден шекарасы арқылы кеден режиміне
Қазақстан Республикасының кеден заңнамасы, кеден ісінің мақсаты үшін кеден
еркін айналым үшін тауарлар шығару;
тауарлар реимпорты;
кеден қоймасы;
бажсыз сауда дүкені;
кеден аумағының ішінде тауарларды қайта өңдеу;
еркін айналымға тауарларды қайта өңдеу;
кеден аумағынан тыс жерлерде тауарларды қайта өңдеу;
тауарлар мен көлік құралдарын уақытша кіргізу;
тауарлар мен көлік құралдарын уақытша шығару;
тауарлар экспорты;
тауарлар реэкспорты;
тауарлар транзиті;
тауарларды жою;
мемлекеттің пайдасы үшін тауардан бас тарту;
еркін кеден аймағы;
еркін қойма;
арнайы кеден режимі.
Тауарларды еркін айналымға шығару - Қазақстанның кедендік аумағына әкелінетін,
Бұл режим бойынша кедендік баждар, салықтар және алымдар төленеді
Еркін айналымға түскен тауар кез-келген тұлғаның билігінде болады. Әрине
Қазақстан аумағында еркін айналымға шыққан тауар Қазақстан тауарлары мәртебесіне
Реимпорт тауарлары - Қазақстан Республикасының кеден аумағынан экспорт режимі
Реимпорт кеден режиміне, тауарларды кім шығарғанына байланыссыз, кез-келген тұлға
Бұл режимге қойған кезде, тауарлар белгіленген мерзімде қайту керек
-тауарлар Қазақстан Республикасының аумағынан экспорт кеден режимімен шығарылуы
-шығарылған сәтке дейін Қазақстан тауарлары болуы керек;
-шыққан сәтінен бастап 10 жылдық ішінде Қазақстан Республикасының кеден
-табиғи ұсталу немесе сақтау және тасымалдаудың қалыпты жағдайында ғана
Тауар транзиті - Қазақстан Республикасының кеден шекарасы арқылы кеден
Егер кеден органдары тауарды қалыпты жеткізуді, тасымалдаушы немесе көлік
Кеден қоймасы - әкелінген тауарлар кеден бақылауында кеден бажынсыз
Кеден қоймасы режиміне, ҚР аумағына әкелуге және ҚР кеден
Тауарларды сақтау, арнайы бөлінген және құрылған ғимарат – кеден
-кеден органының құрған ашық қоймасына;
-заңды тұлғаның құрған ашық және жабық типтегі, және оны
Бажсыз сауда жасайтын дүкен - Қазақстан Республикасының кедендік аумағында,
Кеден аумағында тауарды қайта өңдеу - Қазақстан Республикасының кеден
Қазақстан Республикасының кеден аумағында тауарды қайта өңдеудің мерзімін, Қазақстан
Кеден бақылауымен тауарды қайта өңдеу - Қазақстан Республикасының кеден
Кеден бақылауымен қайта өңдеуді, тарифтік емес реттеу шараларын қолдану
Кеден аумағынан тыс жерде тауарды қайта өңдеу - Қазақстандық
Кеден органдары нақты бір жағдайда тауарлардың қайта өндірілуінің өнімінің
Уақытша әкелу (әкелу) режимі - Қазақстан Республикасының кеден аумағында
Тауарларды уақытша әкелуге және әкетуге, заңмен мына түрлеріне тиым
-шығындалатын материалдар және үлгілер;
-жарнамалық немесе демонстрациялық мақсатта бір экземплярдан шыққан уақытша (әкетілген)
-шығарылуға негізделген квоталанған тауарлар;
өндірістік қалдықтар.
Сонымен қатар кейбір тауарлар тізіміне, уақытша әкелу (әкету) режиміне
Белгіленген мерзімде, уақытша әкелінген (әкеткен) тауарлар мерзімі біткенде, басқа
Еркін кеден қоймасы – сәйкес аумақтық шекарада немесе ғимаратта
Еркін кеден қоймасы Қазақстан Республикасының Кеден Комитетінің лицензиясы болғанда
Еркін кеден аймағы - әдетте әкелінген тауарлар кеден аумағынан
Еркін кеден аймағында тауарлар мерзімі шектелмейді. Шетел және Қазақстандық
Тауарлар экспорты – бұл режим бойынша, тауарлар Қазақстан Республикасының
Тауарлар реэкспорты – лицензиялау және квоталауды қолданбай, әкелінген кезде
Тауарларды жою деп кеден баждарын, салықтарын өндірмей және тарифтік
Қазақстан Республикасының халықтарының көркем сурет, тарихи және археологиялық байлығы.
Жоғалу қаупі бар жануарлар мен өсімдік түрлері.
Кепіл қатынасы аяқталғанға дейін – кеден органдарына кепіл ертінде
Кеден ережелерін бұзу және қылмысты істер бойынша тартып алынған,
Тауарды жою үшін, өкілетті мемлекеттік органның, бұндай тауарды жою
Кеден кодексінің 252 бабы бойынша, арнайы кеден режимі бойынша
Ол категориядағы тауарларға:
шетелдік және басқа ресми өкілдіктердің тауарлары;
әскери мекемелер арасындағы өткізілетін тауарлар;
кемелік, борттық, теңіздік, әуелік, теміржолдық көлік құралдары арқылы өтетін
техникалық және табиғи апаттар болған кезде залалдарын жою немесе
нақты бір шикізаттың өндірістік өнімде сұранысы қаншалықты екенін зерттеу
Мемлекет пайдасы үшін тауардан бас тарту – тарифтік емес
ІІ. КЕДЕН БАҚЫЛАУЫНЫҢ НЫСАНЫ ЖӘНЕ ӘДІСІ
2.1 Кеден бақылауныңы нысандары
Кеден бақылауының нысандарына:
"VІP" кеден бақылауы (very іmportant person-өте маңызды персона);
кеден шекарасынан өтуші жеке тұлғаларды "кеден бақылауының жеңілдетілген желісі
кеден шекарасынан өтуші жеке тұлғаларды "кеден бақылауының толық желісі
Кеден бақылауы келесі нысандарда өтеді:
Кеден мақсаты үшін, қажетті құжаттар мен мәліметтерді тексеру
Кеден тексерісі (тауарлар мен көлік құралдарын, жеке тұлғаны тексеру)
Тауарлар мен көлік құралдарын санаққа алу
Жеке және лауазымды тұлғалардан ауызша сұрақ алу
Есепті және санақты тексеру
Уақытша сақтау қоймалары мен аумағын қарау
Бажсыз сауда дүкендерін
Қазақстан Республикасының кеден органдарына жүктелген кеден бақылауы жүзеге асатын,
Кейбір кеден нысандарын қарастыруға болады:
Кеден мақсаты үшін қажетті құжаттар мен мәліметтерді тексеру
Кеден мақсаты үшін қажетті құжаттар, ереже бойынша және тағайындалуына
Көліктік құжаттарға: контрактілер, шарттар, шоттар, спецификациялар, инвойстер, қораптық қағаздар.
Кедендік құжаттарға: кеден органдарының беретін немесе солардың қатысуымен рәсімделетін
Кеден қоймасын ашуға беретін лицензия;
Уақытша сақтау қоймасын ашуға лицензия;
Бажсыз сауда жасайтын дүкен ашуға лицензия;
Кеден рәсімдеуі бойынша маманға берілетін біліктілік аттестаты;
Жеткізуді бақылаған құжат (ЖБҚ);
Кедендік құнның декларациясы (КҚД);
Жүктік кеден декларациясы (ЖКД);
Кеден бақылауымен тасымалдау үшін көлікті жіберу туралы куәлік.
Кеден бақылауының толық түрін, өзімен немесе қол жүгінде, шығаруға
Кеден бақылауын жүргізу 1 схемасы
Кеден бақылауының өтуі
1 Құжат
2 Кеден
3 Тауарлармен қөлік құралдарын
4 Санақты және есепке алуды тексеру
5 Уақытша сақтау қоймасын және аумағын тексеру
6 Бажсыз
7 Кеден бақылауы өтетін, еркін аймақтарды тексеру
8
Толық кеден бақылауынан өтетін тұлғалар Т-6 нысанды кеден декларациясын
Кедендік бақылаудың әдістеріне мыналар жатады:
кедендік бақылауды неғұрлым тереңірек өткізу үшін, мамандар, сарапшыларды
тауарлармен көлік құралдарының теңестіруін өткізу;
кеден шекарасы арқылы тауарларын өткізуші жеке және заңды тұлғалардың
таңдаулы бақылау өткізу.
2.2 Кеден бақылауының аймағы
Нақты бір жерді кеден бақылауының аймағы деп тану үшін
Кеден бақылауының аймағы Қазақстан Республикасының кеден органының бұйрығы
Кеден бақылауының аймағына кіру туралы, шешім қабылданған кеден бақылауының
Оларға бақылап - өткізу пункттері (КПП) жатады. Кедендік бақылау
Тауарларды және көлік құралдарын өткізуді реттейтін ережелер бойынша, оларды
Кеден бақылауының аймағында және мемлекеттік шекарамен түйіспейтін аумақтардағы шаруашылық
Қазақстандық және қайта өңдеуге шығарылатын тауарларды және қайта өңдеу
Тауарлар шығарылған кезде, Қазақстан Республикасының кеден бақылауының басталуы, кеден
2.3 Тексеру кеден бақылауының және көлік құралын рәсімдеудің жеке
(тауарлар көлік құралдарын тексеру, жеке тексеріс) іс жүзінде тексеруді
Кедендік тексеріс дегеніміз – тауарлар мен көлік құралдарын шекарадан
Жеке тексерісті бастамастан бұрын, азаматтан кеден органдары, Қазақстан Республикасының
жеке тексеріс басталмай тұрып, жеке тексерілістің өтуі туралы шешімімен,
Қазақстан Республикасының заңнамасын бұзушы объектісі болып табылатын тауарларды жасырған
жеке тексеріс өткізетін, Қазақстан Республикасының кеден органының лауазымды тұлғасының
жеке тексерісті өткізгендігі нәтижесімен және іс жүргізу құжаттарымен танысуға;
кеден органының лауазымды тұлғасының әрекетін шағымдауға;
адвокаттың қызметімен пайдалануға.
Тексеріс өткеннен кейін жеке тұлғаға тексерістің хаттамасының көшірмесін және
Жеке тексеріс кезінде, екі куәгер тексеріліс жасалып жатқан тұлғамен
Кедендік тексеріс келесі түрлерде жүзеге асады:
Идентификациялық тексеріс, шыққан елін анықтайтын, декларантттың мәлімдеуімен жасалған мәліметтерге
Ашусыз жүктік орындардың санын есептеумен, барлық жүк орындарын таңдаулы
Жүк орындарында заттардың санын есептеумен тексеру.
Тауардың сиаптын білу үшін үлгілер және қалыптар алу немесе
Құпия жерлерді, контрабандаларды, жабдықтарды табу үшін тексеріс.
Қазақстан Республикасының Кеден Кодексіне сәйкес, кедендік тексеріске міндетті түрде
Акциздік салық салуға жататын немесе атауы құжаттың сипаттама бөлігінде
Кеден баждарына төлейтін тауарлар.
Тарифтік емес реттеу шараларына жататын тауарлар.
Жедел мәліметі бар қатынастағы тауарлар.
Тексеріс кедендік бақылаудың және тауарлар мен көлік құралдарының ерекше
Тексеріс сияқты кедендік бақылаудың нысанын қарастыра отырып, жеке тексеріс
Кедендік тексерістің актісінің үлгісі.
Кедендік тексерістің актісі №
" "
Жүк партиясында, жіберілген жүк жіберуші
Мекен-жайға
мекен-жайдан
әкелуге және әкетуге рұқсаты бойынша
" "
еріп жүретін құжаттарымен
орындағы, жүкті сәйкес ашумен кедендік тексеріс өткізу
тексерісті өткізген инспектор
кеденінің
тексеріске қатысушылар
тексеріс өткен жер
жүктің атауы
ашылған жерлер және маркілеу белгілер саны
Тексерісті өткізу себептері
Тексеріс нәтижелері
Біздің қатысуымызбен жүктік орындар қайта қорапталып қапталды.
Кеден инспекторы
Қатысқандар
Жоғарыда айтылған әдістермен қатар, идентификация әдісі бар. Бұл кедендік
Идентификацияның мақсатына жету үшін, мына әрекеттер жасалады: пломба салу,
Кәсіпорынның, мекеменің сыртқы экономикалық қызметін және қаржылық жағдайын тексеру
Кеден органының лауазымды тұлғалары бұндай тексеріс өткен кезде құқықтар
Бірақ, тексеріс кезінде кеден органдары нақты сол кәсіпорын, фирмаға
2.4 Таңдамалы кедендік бақылау
Таңдамалы кедендік бақылаудың нәтижесі бойынша, тауарлар заңды сипатқа ие
Кеден бақылауының басқа түрін қолданбау немесе жеке тұлғаларды, фирмалар
Қазақстан Республикасының президенті;
Қазақстан Республикасының премьер-министрі;
Қазақстан Республикасының Парламентінің қос палатасының жетекшілері;
Қазақстан Республикасының бас прокуроры;
Қазақстан Республикасының жоғарғы Сот төрағасы;
Қазақстан Республикасының Ұлттық Банк төрағасы.
Әрине, егер олар шекарадан қызметтік немесе депутаттық міндеттерін жүзеге
2.5 Валюталық бақылауды өткізуге қатысты негізгі жұмыстар
Кеден Кодексінде, Қазақстан Республикасында жүргізілетін валюталық бақылаудың органдарының функциялары
Қазақстан Республикасында тұрақты тұрғылықты жері бар жеке тұлғалар, сонымен
Қазақстан Республикасының заңына сәйкес және аумағында құрылған заңды тұлғалар;
Қазақстанның заңнамасына сәйкестей құрылмаған, дегенменде Қазақстан аумағында орналасқан кәсіпорындар
Қазақстан аумағынан тыс, Қазақстан Республикасының дипломатиялық және басқа да
Резиденттердің ҚР аумағынан тыс жердегі өкілдері мен филиалдары.
Резидент еместерге мыналар жатады:
ҚР аумағынан тыс жерде тұрақты тұрғылықты жері бар, Қазақстан
Шетел мемлекетінің заңнамасына сәйкес құрылған, бірақ аумағынан тыс жерде,
Шетел мемлекетінің заңнамасына сәйкес құрылмаған, бірақ аумағынан тыс және
Қазақстан Республикасының аумағындағы шет елдік дипломатиялық және басқа да
Резидент еместердің Қазақстан Республикасындағы филиалдары мен өкілдіктері.
Валюталық бақылаудың мақсаты, валюталық операцияларды резиденттердің және резидент еместердің
Валюталық операцияларға – валюталық құндылықтарға меншік құқығы және басқа
Валюталық операциялар екіге бөлінеді:
Ағымдағы валюталық операциялар;
Капитал қозғаласымен байланысты валюталық операциялар; Екеуі де бекітілген тәртіпте
Резиденттердің және резидент еместердің әркет етуші заңнамаға сәйкес, валюталық
Мемлкет алдында резиденттердің міндеттерін шетел валютасымен орындауын тексеру;
Шетел валютасымен төлем жасаудың негізіділігн тексеру;
Валюталық операциялар бойынша есепке алудың және санақтың, толық және
Валюталық бақылауды, валюталық бақылау органдары және олардың агенттері жүзеге
Заңмен, валюталық органдарға мыналар жатады:
Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі;
құқық қорғау органдарының және Кеденнің Үкімет өкілі ретіндегі;
Валюталық бақылаудың органдары және агенттері валюталық реттеу аясында біртұтас
Валюталық бақылау агенттерін, валюталық заңнамаға сай қызметті жүзеге асыратын
Валюталық бақылау агенттеріне мыналар кіреді:
валюталық операциялар жасауға лицензиялары бар пәндік емес банктік ұйымдар,
кедендер;
кедендік бекеттер.
Валюталық бақылауға қатысты негізгі жұмыстарды кедендер және кедендік бекеттер
Кеден аясындағы валюталық бақылау жүйесіне мыналар кіреді:
тауарлар экспортына валюталық бақылау;
импортталатын тауарларға шетел валютасымен төлеудің негізділігіне валюталық бақылау;
басқа да сыртқы экономикалық операцияларға валюталық бақылау.
Тауарлар эспортына валюталық бақылау - Қазақстан Республикасының бюджетіне экспорттық
Мәміле төлқұжаты – банкте экспорттармен рәсімделген, валюталық бақылаудың негізгі
Мәміле төлқұжатында банк, экспортер, шетел сатып алушысы туралы, сатып
Импорттық операцияларға валюталық бақылау – импорттық операцияларды валюталық бақылау
Халықаралық шарттарға және "Кеден ісі туралы" заңға сәйкес Қазақстанға
3 ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ЖӘНЕ ШЕТЕЛДЕГІ КЕДЕНДІК БАҚЫЛАУМЕН КЕДЕНДІК ТЕКСЕРІСКЕ АНАЛИЗ
3.1 Жеке тұлғалардың өткізетін тауарларын кедендік бақылау тәртібі
ҚР кеден Кодексіне сәйкес барлық тұлғалар бірдей негізде тауарларды
Жеке тұлғаларға жеңілдік дегеніміз, оларды кедендік баждардан, салықтардан толық
Тауарлар мен көлік құралдарын қарапайым тәртіпте кедендік бақылау кезінде,
Тауарларды кеден бақылауы үшін, қарапайым мәлімдеу нысаны қолданылады: декларациялау
Кеден төлемдерін алу кезінде жеңілдетуге мыналар жатады: 1) кеден
Кеден төлемдерінің бірдей ставкалары – міндетті түрде төленуге жататын,
Бір ставка бойынша төлемге тауарларды сақтауға алынатын алымдар және
Жеңілдетілген және қарапайым тәртіп тек кәсіпкерлік қызметпен айналыспайтын және
Коммерциялық тауарлар кәдімгі тәртіпте рәсімделеді, жалпы кедендік төлемдер жүйесінде,
Жеңілдетілген тәртіпте, жазбаша мәлімдеуші тұлға, декларацияда жүктің толық орнының
Куәлендірілген кедендік декларация кедендік рәсімдеудің аяқталғандығы жөнінде белгі қойылғаннан
Кедендік декларация жоғалып қалса, қайта жаңғыртылмайды, ал шекара арқылы
Кеден декларациясында заттар, валюталар және құндылықтар жөнінде мәліметтер болады,
Жеке келген тауарларды алғаннан кейін, жүк иесі кеденге, Қазақстанға
Шекара арқылы, жүк өткізуші иесі өзі өткен кезде, кеденге,
Рәсімдеу үшін жүкті қабылдаған кеден, толық тексеріс жасайды да,
Жеке тұлғалар шекара арқылы өткізетін барлық атуарлармен көлік құралдарының
3.2 Жеке тұлғалардың өткізетін тауарларын және көлік құралдарын кедендік
Кедендік заңнамаға сәйкес кедендік тексеріс кедендік бақылаудың нысанына жатады.
Жеке тексеріс ерекше негізделген жағдайда, кедендік органның бастығының қаулысының
барлық қол жүгінің әрбір толық орнын тексереді, тігістерін сөгеді,
- бар нәрседен бөлігін алады;
жеке орындарын ашумен айналысады;
кеден бақылауының техникалық құралын қолданып жеке орындарын ашумен айналысады.
Көлік құралдарын кедендік тексеруге мыналар жатады:
белгілі бір бөлшегін демонтаждау және құрылымдық эелменттерін бөлшектеп қарау;
толық демонтаждау және бөлшектеу;
демонтаждаусыз және бөлшектемейді.
Шекарада автокөліктердің кедендік тексерістен дұрыс өткізу үшін арнайы техникамен
Жеке тексеріс өндіріс және тағайындау процедурасы, неғұрлым күрделі себебі
Жеке тексеріс жасамастан бұрын, кеден органының лауазымды тұлғасы жеке
Жеке тексеріс басталмай тұрып тексерілгелі тұрған тұлғаға сәйкес қаулы
Қарсылық білдірсе, лауазымды тұлға жеке тексеріске кіріседі. Тексеріс нәтижесі
3.4. Кедендік жеңілдіктермен қолданатын шетел тұлғаларының өткізетін тауарларын рәсімдеу
Қазақстан Республикасының шекарасы арқылы, өкілдіктер, сауда өкілдіктері, консулдар, халықаралық
Кеден қызметкері дұрыс шешім қабылдау үшін алдымен, халықаралық-құқықты реттеу
Бұл жерде шетелдік өкілдіктердің тауарлары мен көлік құралдарына кедендік
Шетелдік өкілдіктерге ұсынылатын кедендік жеңілдіктер:
Кедендік жеңілдіктердің - құқықтық негізін, дипломатиялық иммунитеттер, артықшылықтар, жеңілдіктерді
ресми немесе жеке қолданылысқа арналмаған заттар, шетел өкілінің басшысы,
кедендік рәсімдеуді тиесілі уақытта, орында өткізбегені үшін алымды, сақтау
Осыған ұқсас жеңілдіктер шетелдік дипломатиялық персоналдарға, халықаралық ұйымдардың жоғарғы
Халықаралық құқықтық нормаларына сәйкес, халықаралық шарттарда бекітілгендей, айталық дипломатиялық
Шетелдік өкілдіктердің және дипломатиялық персоналдардың отбасы мүшелеріне жеңілдіктер, артықшылықтар,
келген мемлекеттің азаматтығы болмаса;
шекараны тікелей артықшылығ бар тұлғамен кесіп өтсе немесе иммунитеті
Дипломатиялық персоналдардан басқа, шетелдік өкілдіктерде әкімшілік және қызмет көрсетуші
Өкілдіктердің функцияларын жүзеге асыру қажеттілігін есепке ала отырып, шетелдік
тауарлар мен көлік құралдары жеке қолданыстан басқа, коммерциялық немесе
бірінші рет әкелінуі қажет.
Кедендік төлемдерді төлеу жеңілдіктері өткізіп тұрған тұлғаның мәртебесіне қарамастан,
Шетелдік өкілдіктер өкілдік етіп келген мемлекетінің билік органымен тұрақты
4 БАРЛЫҚ КӨЛІК ҚҰРАЛДАРЫНДАҒЫ КЕДЕНДІК БАҚЫЛАУ
4.1. Су көлігіндегі кедендік бақылау және кедендік рәсімдеу
Кедендік заңнама ережелеріне сәйкес тауарлар мен көлік құралдары кедендік
Әкелу кезінде кедендік бақылаудың басталу сәті болып, кедендік шекарадан
Кедендер және кедендік бекеттер өз қызметтерін ұйымдастырғанда, порттардың капитандары,
Тауарларды әкелгендігі жөнінде ескертіп болғаннан кейін, маңызды құжат болып
Рәсімдеудің технологиялық схемалары:
саудалық, жолаушылық, балық аулау, отандық шетелдік кемелер шетелге жүзгенде
экспорттық-импорттық тауарларды бақылауды рәсімдегенде, қайта өңдегенде;
жеке тұлғаларды және олардың өткізетін тауарларын бақылап және рәсімдеген
Әрбір шекаралық бекеттегі ерекшеліктерге байланысты құжаттарды рәсімдеу процесіне әртүрлі
Кемелерді кедендік рәсімдеу порттардың жағасында ішкі және сыртқы рейдтерде
Жолаушының кемелерді кедендік рәсімдеу, әдетте теңіздік жолаушылық вокзалдарда жүзеге
Кеден органдары шетелдік жүзудегі кемелерді және олардағы тауарларды кедендік
Кемелік құжаттарды тексерумен;
Кемедегі өткізілгелі тұрған тауарларға қатысты құжаттарды тексереді;
Кеменің тұрғылықты және тұрғылықты емес бөлмелерін, тауарларды, жүктерді, жолаушылардың
Кеме экипажының мүшелерінің жеке заттарын тексерумен;
Тиым салынған заттарды әкелуге және әкетуге, тауарларды еркін өткізуге,
Шетелдік жүзудегі кемелер "келгенде" және "кеткенде" кемелерге арнаулы порттарда,
Кеменің кедендік-шекаралық рәсімдеу уақытында тұратын орнын, жүкті тиеу-түсіру операцияларын,
Шетелдік жүзудегі, жүктерді түсіруге және қабылдауға келген кемелер, кеме
Кемелерді, кеме командасын жасаушыларды және тауарларды кедендік рәсімдеу үшін,
Жалпы декларация – кеме жайында мәліметі бар, негізгі құжат.
Жүктік декларация – тауарлар жайлы мәліметі бар негізгі құжат.
Кемелердің жарақтары жайлы декларация – кемедегі азық-түлік тауарларын, жанар-жағармай
Кемелік руль – экипаж тізімі. Экипаж туралы барлық мәліметтер.
Жолаушылар тізімі – кеме бортындағы жолаушылар жөнінде мәліметі бар
Қару-жарақ тізімі – кеме бортында бар, қару-жарақтар тізімі және
Нашалар және құрамында наша бар мед. жабдықтар тізімі –
Кемедегі валюталар және валюталық құндылықтардың тізімі. Ерекше рольді коносаментттер
Жүктік манифест – коносаменттер тізімі. Кеме бортындағы барлық жүктер
Жоғарыда айтылған барлық құжаттар, егер оларға капитан немесе құзыретті
Жолаушылар және кеме командасының заттарын қарау, жеке олардың иелерінің
Тексеріс ранайы жабдықталған дәліздерде және өтпелі порттардың тексеріс бөлмелерінде
4.2. Теміржолдарда өткізілетін кеден бақылауы
Ішкі кеден органдары мен шекарашылар теміржол байланыстары желістерінде мына
Теміржол станцияларында;
Тікелей шекарада орналасқан, бақылау бекеттерінде;
Мемлекеттік шекара және шекаралық теміржол станциялары арасындағы аралықтарда;
Шекара және шекаралық станция арасындағы аралықтарда;
Жеке тұлғаларды кедендік рәсімдеу былай жүзеге асады:
жолаушылар поезында тікелей вагондарда,
шекаралық теміржол станцияларында вокзалдарда.
Технологиялық кешенді бақылауға, рәсімдеу және бақылауға қатысушы тұлғаларды
Елімізге келген кезде бақылау кешеніне мыналар кіреді:
шекаралық бақылау желісі;
жүкті және қол жүгін алу желісі;
фитосанитарлық және мал дәрігерлік желістермен сәйкес келетін кедендік бақылау
Мемлекеттік органдардың қызметтерінің өзара байланыстылығын ұйымдастыратын сұрақтарының шешімін, кедендік
Жеке тұлғаларды, тауарларды және көлік құралдарын шекаралық рәсімдеу жұмысын
Мемлекеттік шекара арқылы өтетін барлық теміржол пункттерінде, тұрғылықты ережелерді
Жабық орындарға тұлғаларды жібермеу, шекарадан заңсыз өткізбеу үшін және
валюталық операциялар және басқа да құқық бұзушылықтардың алдын-алу үшін
Халықаралық байланыс поездарын шекаралық-кедендік тексеріп жатқан кезде, тұлғаларға поезда
Шекара арқылы өткізтеін бкеттерде, өткізу режимі болады. кедендік рәсімдеу
Бақылау бекетімен теміржол сатнциясының арасының қашықтығы әртүрлі болады.
Бақылау бекетіндегі қызметті ұйымдастыру. Теміржол станциясының бақылау бекеті -
Бақылау бекетінің негізгі қызметі – жолаушылар поездын сырттай тексеру
Жүк поездарын бақылау жасайтын кеден органдарының, шекара бақылауының бөлімшелері
Көлік-құралдары – жолаушылық және жүктік поездар, арнайы бақылау бекеттерінде
Вокзалдардағы және станциялардағы қызметтер.
Қазақстан Республикасының шекарасы арқылы өтетін тұлғалар, тауарлар және
Шекара арқылы өтетін тұлғаларға жеке тексеріс жасау бөлмесі, ҚР
Шетелден келуші немсе шетелге шығушы тұлғалар шекаралық бақылауды және
Тауарлық поездарды кедендік бақылау. Тауарлық поездар және олардағы тауарлар,
4.3 Әуе көлігіндегі кедендік бақылаудың жүзеге асуы
Әуе тасымалына кедендік баылау халықаралық әуежайларда мына әрекеттерді жүзеге
халықаралық жолаушылық байланыстарда тасымалданатын тауарларға бақылау;
көлік құралдарын (әуе кемелерін) бақылау;
әуежай аймағын бақылау.
Халықаралық жолаушылар байланысы желісінде кедендік бақылау және рәсімдеу, қол
Ұшыратын әуежай залдарында кедендік бақылау желісі әдетте әуе компаниясының
Жолаушы ұшар кезде алдымен кедендік рәсімдеуден өтеді, кейін өзінің
Ұшып келген жолаушыларға, келген елдің кедендік бақылауы рәсімдеудің соңғы
Келген жолаушылар төлқұжаттық тексеріс біткеннен кейін өз жүктерін алып,
Халықаралық жүктік әуе байланысы желісінде кедендік рәсімдеу технологиясы, халықаралық
Егер халықаралық тасымал тікелей әуежайда аяқталса, ереже бойынша ішкі
Дегенменде, арнайы кедендік режимдерді рәсімдеу кезінде (еркін айналымға шығару
Тауарды өткізуші тұлға тіркелген аумақтағы кеденде соңғы рәсімдеу өтеді.
Әуе кемелерін қолданып тауарларды әкеліп және әкетіп жатқанда, халықаралық
Кеден бақылауы кезінде Қазақстан кемелері және аэродромдары тікелей тексеріледі.
Кедендік бақылау аумағына барлық аэродром аумағы, халықаралық әуе вокзалының
Тексеру шараларының уақыты шектелмейді және ол уақыт әуе кемесінің
Әуе кемелері кеден бақылауының объектілері және өздерінің қызметіне тауармен
Әуе кемелерін көлік құралы ретінде кедендік бақылауы біртұтас халықаралық
барлық маршрут кезінде ұшу халықаралық болып табылса;
кедендік құқық бұзушылықтар жоқтығы туралы нұсқау болса;
халықаралық әуе рейсіне рәсімделген ұшуды көздемеген мақсатта, тасымалдаушының, әуе
4.4. Автокөлік тасымалын кедендік бақылау
Жүктік автокөлік тасымалына кедендік бақылауды екіге бөлуге болады:
Тауарларды тасушы, тауардың соңынан еруші, тауарларды түсіргеннен кейінгі автокөлік
Тауарларға кедендік бақылау.
Автокөліктер құралдарына кедендік бақылау жасау кезінде келесі жағдайларды аңдиды:
кеден бақылауынан тауарларды жасыру үшін арнайы жабдықталған көлік құралдарын
ресми жүктер мен жолаушыларды тасумен айналысатын халықаралық тасымалдан басқа
кедендік бақылаумен жүкті жеткізу үшін көлік құралының техникалық талаптарға
Көлік құралын бақылаудың тағы бір түріне автокөлік жүргізушісінің, экспедиторлардың,
Шосселік шекаралық өтпелі жерлердегі жүктік автокөліктерде кедендік бақылау келесі
кедендік және шекаралық аймаққа кірген кезде бақылау үшін кеден
кеден органының кедендік бақылау нысаны туралы шешім қабылдауы;
көлік құралына кедендік бақылау нысаны туралы шешім қабылдауы;
автокөліктегі құралдағы жеке тұлғалардың және жүргізушілердің тауарларын кедендік рәсімдеу;
көлік құралдарын, олардың тасымалдайтын тауарларын кедендік бақылау;
тасымалданатын тауарлар және көлік құралына деген құжаттарды тасымалдаушыға беру;
көлік құралын шетелге немесе елдің ішіне жібереді.
Шекаралық және төлқұжаттық бақылау, басқа да қызметтердің бақылауы сияқты
Жолаушылық автокөліктерге кедендік бақылау келесі кезекте жүзеге асады:
кедендік және шекаралық бақылау аймақтарына кірген кезде кеден шекарашыларының
жүргізушінің және жолаушылардың жүгін және қол жүгін кедендік бақылау;
көлік құралын бақылау және кедендік рәсімдеу;
көлік құралын, жүргізуші және жолаушылардың жүгін және қол жүгін
Кеден аумағына келген кезде ұсынылады:
Жүкті жіберуге беретін құжаттар кешені, оларға:
халықаралық автокөлік байланысына тауарлық-транспорттық накладной (СМК), егер ұйым тасымал
тауарларға шот-фактура;
автокөлік құралына техникалық және регистрациялық құжаттар;
құзыретті органдардың берген рұқсаттары, лицензиялары, сертификаттары.
Жолаушылар байланысына берілетін құжаттар кешені, оларға көлік құралын тіркеу
сақтандыру куәлігі (жасыл карта);
саяхатшылар тобының тізімі (туристік автобустар және автосаяхатшылардың ұйымдасқан тобы).
Құжаттарды тексергеннен кейін, лауазымды тұлға мына шешімдерді қабылдауға кіріседі:
Жүктік байланыста: көлік құралын жіберу;
Көлік құралын қарағаннан кейін және кедендік қамтамасыз етелгеннен кейін
Кедендік тексеріс біткеннен соң көлік құралын жіберу;
Жолаушылық байланыста:
Көлік құралын және жолаушыларды автокөлікті, қол жүгін және жолаушылар
Кеден дәлізінде жолаушылар және жүргізушілердің жүктерімен қол жүктерін кедендік
Жолаушылардың жүктері және қол жүктеріне тексеріс жүзеге асырылады.
Автокөліктердің және олардың тасымалдайтын тауарларын кедендік бақылаудың нысанына жатады,
Шекаралық өтпелі жерлерден тауарларды тексеру үшін арнайы орындар –
Автокөлік құралдарын тексеру - техникалық күрделі операция. Оған
Қол жүгіндегі, жүктердегі тауарлар, тікелей автокөлікте тұрғанда тексеріледі.
Кеден аумағынан шығарылған кезде:
жүктік байланыста көлік құралын және жүкті рәсімдеген кезде, келген
кейбір кедендік режимдерде екі жеткізуді бақылау құжаттары қоса беріледі.
4.5 Кеден бақылауының сараптамасы
Кеден мақсатында сараптаманың бірталай түрлері өткізіледі. Сараптаманың мәнін, маңызын
Сарапшылар деп әмбебапты білімі бар, энциклопедиялық білгендері және де
Кеден сараптамасы – кеден ісінің мәселелерін шешуі үшін сарапшылардың
Кеден сараптамасының объектілері мәліметтердің материалданған қайнар көзі болып
тауарлар және заттар, оларға зерттеуге алынған үлгілері, бөліктері;
контрабанда объектілері;
тауарлармен бірге жүретін кедендік бақылау және рәсімдеу кезінде
Кеден сараптамасының пәніне кеден ісінің жалпы мәселелерімен, нақты фактілері
кеден бақылауының объектілерінің неге арналғандығын және жағдайын, түрін анықтау;
СЭҚТН-на сәйкес тауарларды жіктеу;
Тауарларды кедендік құнын анықату;
Сапалық көрсеткіштеріне қарап, тауарлардың нарықтық құнын бағалау;
Кеден мөрлерінің, штамптерінің және басқа белгілерінің түпнұсқа екенін тексеру;
Тауарлар мен құжаттардың, наша және психотроптік заттарды теңдестіру;
Тауардың шыққан елін анықтау;
Дайын өнімнің шығу нормасын және оның теңдестіруін анықтау;
Антиквариат, қымбат дүние, музей құндылықтарын бағалау.
Кедендік сараптама жүргізу үшін кедендік мақсатта әртүрлі техникалық құралдар
Органолептикалық әдістер – заттардың көрсеткішін, диагностикалық белгілерін, қасиеттерін, сипататамалық
Сезімдік – сезіну қасиетін неғұрлым жақсарту үшін сарапшылар арнайы
Кеден сараптама жасау
Бірінші кезең: Үлгілер және пробалар алу
Екінші кезең: Құндылықтарды алу және рәсімдеу
Үшінші кезең: Құндылықтарды аттестациялау
Диагностика жіктеу
Сертификациялау
Төртінші кезең: Құндылықтарды бағалау
Техникалық Тауарлық Өнерлік
Құндылықты
Бесінші кезең: Құндылықтарды теңдестіру
сертификациялау Атрибуттау Төл құжаттау
Алтыншы кезең: нәтижелерді рәсімдеу
Құрамдық әдістер техникалық әдістердің көрсеткішіне негізделеді, олардың көмегімен әртүрлі
Сараптамалық зерттеу технологиясы, бірін-бірі алмастыратын, орнын толтыратын кезектерден тұрады.
Геммологиялық сараптаманың технологиялық циклы:
дайындық (сараптамалық қарау);
аналитикалық (сараптама объектілерін зерттеу);
синтетикалық (салыстырмалы зерттеу);
нәтижелерді бағалау және қорытындыны қалыптастыру.
Кедендік сараптаманың технологиясын, көрнекті түрде геммологиялық сараптамасының технологиялық схемасы
Сараптама өткізу құқығына, сараптама мекемесінде жұмыс істейтін және сараптамалық
Сарапшылар сараптаманы өткізу кезінде, ережеге сәйкес, материалдарды және объектілерді
егер қойылған сұрақтар оның өкілеттілігіне қатысы болмаса, сараптама өткізуден
өз құзыретіне кірмейтін сұрақтарға жауап беруге бас тартуға;
кеден сараптамасына қажет қосымша материалдарды сұратуға тілек жазуға;
сараптама алқасының басқа мүшелерімен ақылдасуға;
ережелерге сәйкес:
әкімшілктен ждәне лабораториялық мекемеден жұмыс істеуге қажетті жағдай жасауды
алқалық сараптамаға қатысушы басқа сарапшылармен пікірі сәйкес болмаса, өзінің
сыртқы ортаның және көпшіліктің қысымына көнбеу яғни, нонконформизмге ие
максималдлы түрде дербес болып, өз қателігін түсіне және уақытында
Сарапшының міндетіне мыналар кіреді:
кеден сараптамасына қатысты материалдармен танысуға;
кеден сараптамасының сұрақтарын ақатысыт сыртық экономикалық қызметітң қатысушыларына кеңес
Сұрақ қойылмаса да іске қатысы бар маңызды жағдайларды қорытныдыға
Кедендік сараптамаға берілген материалдар бөлігін, үлгісін, зерттеп, оларға жан-жақты,
Кеден ісі аясында құқық бұзушылыққа қатысты өндіріске қажет болса,
Кеден сараптамасы кезінде алынған мәліметті таратпауға міндетті.
ҚР-ның заңдарына сәйкес сарапшы өз міндетін орындамаса немесе тиісінше
Су көлігіндегі бақылаудың технологиялық схемасы
Схема 3
Бақылаудың технологиялық схемасы
Саудалық, балық аулайтын, жолаушылар таситын және шетел кемелері –
Экспорттық және импорттық тауарларды өңдеу, бақылау, рәсімдеу
Жеке тұлғаларды және олардың өткізетін тауарларын және көлік құралдарын
Су көлігіндегі кедендік рәсімдеу
Схема 4
Кемелерді, кеме командаларын кедендік рәсімдеу
1. Жалпы декларациялау – негізгі құжат ретінде
2. Жүктік декларация
3. Кеменің жарағы жөнінде декларация
4. Кемелік руль
5. Жолаушылар тізімі
6. Қарулар тізімі
7. Нашқорлдық заттары бар медпрепараттар және есірткі тізімі
8. Валюталар және валюталық құндылықтар жөнінде тізім
9. Жүктік манифест
ҚОРЫТЫНДЫ
Дипломдық жұмыстан кедендік бақылауға қатысты сұрақтардың барлығын қарастыруға тырыстым.
Қазақстандық кедендік жүйе нарық механизмінің негізгі құралының бірі болып
Біздің ғасырымыз, яғни жиырма бірінші ғасыр жоғарғы технология ғасыры
Сыртқы экономикалық қызметі шаруашылық қызметтің ерекше кешені ретінде танылады
Қазақстандық заңнаманың сыртқы экономикалық қызметке қатысты халықаралық ережелерге біртіндеп
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Нормативті құқықтық актілер:
"Қазақстан Республикасының Кеден Кодексі" 1 ммаыр 2003 жылғы -;
"Кедендік бақылау" НҚА – Алматы: ЮРист, 2002 1 ақпан
Оқулықтар:
АлибековС.Т. Казахстанское таможенное право. Алматы: Адилет, 1999
Драгнаов В.Г. Основы таможенного дела – Москва: Экономика, 1998
Диденко М.Б. Таможенное право (сборник док-в). Алматы: Данекер, 2000
Ноздрачев А.Ф. Таможенное право. Москва: Юрист, 1998
Сарсембаев М.А. Таможенное право. Алматы: Данекер, 2000
Сарсембаев М.А. Международное торговое право. Алматы: Ғылым, 1999
Гребенщикова Л.В. Таможенное законодательство Казахстан и международные конвенции- Алматы:
Тилимисов Н.Х. История Таможни в Казахстане. Алматы: Гылым, 2001
Информационный бюллетень Республики Казахстан, Учредитель: Министерство финансов РК, Издатель:
Атпаев С.А. Таможенная политика Республика Казахстан: Проблемы и перспективы
Борисов К.Г. Международное таможенное право – Москва: Юрист, 1997
Мухамеджанов Э.Б: МежбиковскаяИ.В. Международные договоры, ратифицированные РК,в сфере таможенного
Чехмарев Г.И. Основы таможенного дела
Увалиева А.И., Аимагамбетова Г.Б., Алибеков С.М. Практика таможенного оформления
Ставки таможенных тариф, на инфортируемые товары, перечень стран пользователей
Таможенный Вестник (Бюллетень) издания: Таможенного комитета РК, Астана, 2000-2002
Нормативные документы, инструкция по таможенному оформлению и таможенным платежам
Атпаев С.А. Таможенная политика РК: проблемы и перспективы. Алматы:
Акопова Е.С. Мировая экономика и международные экономические отношения –
Борисов К.Г. Международное таможенное право. – Москва: Юрист, 1997
Нукенов М.А Таможенный русско-казахский словарь. Пособие, 2000.
*Êåäåí iñi àíûºòàìà-ñ¼çäiê – Ñàíêò – Ïåòåðáóðã: Ëîãîñ
( Óâàëèåâà À.È., Àéìà¹àìáåòîâà Ã.Á
Ïðàêòèêà òàìîæåííîãî îôîðìëåíèÿ 143 ñòð.
Ïåòðîâ Þ., Êóäðÿâöåâà È.
Ïðàêòèêà òàìîæåííîãî ðåæèìà (Ïîñîáèå)
Ì.: ÈÏÎ; 94-448 ñòð.
1 Òàìîæåííûé âåñòíèê (Áþëëåòåíü èçäàíèÿ): Àñòàíà
àïðåëü, 2002
1 Êåäåíäiê áàºûëàó
2002 æ 1 ôåâðàëü Íîðìàòèâòiê º½ºûºòûº àêò.
1
2
1
Қазақстан заңнамасындағы кедендік бақылаудың рөлі
Кедендік тексермелеу техникалық құралдары
Салық мекемелерінің акциз салығының төленуін қадағалауы
Жануарларды айдап жеткізу кезіндегі ветеринариялық-санитариялық қадағалау
Ветеринарлық-санитарлық қадағалау негізі
Салық органдарының қызметін ұйымдастырудың құқықтық негіздері
Қаржылық бақылау түсінігі
Кедендік Жүк декларациясы кедендік ресімдеуде қолданылатын негізгі құжат
Қазақстан Республикасындағы сыртқы сауданың ролі
Экспорт және импорт кезінде жануарларға, жануартекті өнім мен шикізатқа қойылатын ветеринарлық-санитарлық талаптар