МАРКЕТИНГІЛІК ЖҮЙЕ
Тақырыбы: Фирманың
Мазмұны
КІРІСПЕ......................................................................................................................3
І ТАРАТУ АРНАЛАРЫНЫҢ ТАБИҒАТЫ
1.1 Тарату арнасының функциясы...................................................................4
1.2 Арналар деңгей саны.....................................................................................5
1.3 Қызмет жасау өрісіндегі арналар......................................................................6
ІІ МАРКЕТИНГІЛІК ЖҮЙЕЛЕРДІҢ ТАРАЛУЫ
2.1 Вертикальды маркетингілік жүйелерді тарату...................................................7
2.2 Горизонтальды маркетингілік жүйелердің таралуы..................................10
2.3 Көп арналы маркетингілік жүйелердің таралуы.......................................10
2.4 Тарату арналарының ынтымақтастықтары, дауластықтары
және бәсекелестіктері..................................................................................10
2.5 Арна құрылымы туралы шешім қабылдау............................................................11
2.6 Арналардың негізгі варианттарын табу.....................................................12
ІІІ АРНАНЫ БАСҚАРУ ТУРАЛЫ ШЕШІМ ҚАБЫЛДАУ
3.1 Арнаға қатысушыларды таңдау.....................................................................15
3.2 Арнаға қатысушыларды дәлелдеу (мотивациялау)......................................15
ІV ТАУАР ҚОЗҒАЛЫСЫ ПРОБЛЕМАЛАРЫ ЖӨНІНДЕ
ШЕШІМ ҚАБЫЛДАУ
4.1 Тауар қозғалысының табиғаты....................................................................17
4.2 Тауар қозғалысының мақсаты.....................................................................18
4.3 Тапсырыстарды дайындау..............................................................................20
4.4 Жинақтау-сақтау........................................................................................20
4.5 Тасымалдау.......................................................................................................21
4.6 Фирма — тауар қозғалысын басқару кұрылымы...........................................23
ҚОРЫТЫНДЫ.........................................................................................................................24
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.........................................................................................25
КІРІСПЕ
Тарату арналарын таңдау басшылар үшін ең күрделі шешімдер
Бұл курстық жұмыста біздер негізгі үш мәселені қараймыз:
І ТАРАТУ АРНАЛАРЫНЫҢ ТАБИҒАТЫ
1.1 Тарату арнасының функциясы
Өндірушілердің көпшілігі өз тауарларын делдалдар арқылы ұсынады. Олардың
Тарату арнасы — нақтылы тауарды не қызметті өндірушіден
Тарату арнасы — тауардың өндірушіден тұтынушыға жылжитын жолы.
1. Зерттеу жұмысы — алмастыруды жеңілдетуге және жоспарлауға
2. Өткізуді ынталандыру ия тауарды насихаттау коммуникацияларын болдыру
3. Қатынастарды болдыру — потенциальды сатып алушылармен байланысты
4. Тауарды бейімдеу — тауарды сатып алушының талабына
5. Кеңестер жүргізу — жекеменшіктікті не иегерлікті келешекте
6. Тауар қозғалысын ұйымдастыру — тауарды тасымалдау және
7. Қаржылау — арнаның қызмет атқаруына қажетті шығындарды
8. Қауіптілікті қабылдау — арнаның қызмет атқару жауапкершілігін
Алғашқы бес қызмет түрін орындау келісім жасауға көмектессе,
Мәселе бұл қызметтерді орындау не орындамауда емес, оларды
1.2 Арналар деңгей саны
Тарату арналарын деңгей құрамы саны бойынша сипаттамалауға болады.
Ноль дең-
гейіндегі
арна
Бір дең-
гейіндегі
арна
Екі дең-
гейіндегі
арна
Үш дең-
гейіндегі
арна
1 сур. Әртүрлі деңгейлі тарату арналарыныңмысалдары
Нөл деңгейлі арна (тікелей маркетинг арнасы) деп те
Эйвон фирмасының коммивояжерлері үй бикелеріне косметиканы сатарда шығарып
Бір деңгейлі арна құрамына бір делдал кіреді. Тұтыныс
Екі деңгейлі арна құрамына екі делдал кіреді, тұтыныс
Үш деңгейлі арна кұрамына үш делдал кіреді. Мысалға,
1.3 Қызмет жасау өрісіндегі арналар
Тарату арналарының концепциясы тек қана физикалық тауарлармен
Қызмет атқару кәсіпорындары өз тауарларының ерекшеліктеріне сәйкес өз
Авторлар "кейін жүріс" арнасындағы бірқатар роль атқара алатын
ІІ МАРКЕТИНГІЛІК ЖҮЙЕЛЕРДІҢ ТАРАЛУЫ
2.1 Вертикальды маркетингілік жүйелерді тарату
Соңғы кездегі маңызы зор оқиғалардың бірі әртүрлі тарату
ВЕРТИКАЛЬДЫ
МАРКЕТИНГІЛІК
ЖҮЙЕ
Бөлшек саудашы
ДӘСТҮРЛІ
ТАРАТУ
АРНАСЫ
Өндіруші
2 сур. Дәстүрлі тарату арнасы мен вертикальды маркетингілік
Вертикальды маркетингілік жүйе (ВМЖ), керісінше, біртұтас жүйе ретінде
КОРПОРАТИВТІ ВМЖ. Корпаративті ВМЖ-де бір ізді өндіріс және
ШАРТТЫ ВМЖ. Шартты ВМЖ шартты қатынастармен байланысқан және,
Ветрикальды маркетингілік
Жүйелер (ВМЖ)
Корпоративті ВМЖ
(мысалға «Ширвин-Уильямс»
корпорациясы)
Көтермешілер қамқорлығындағы Бөлшек
бөлшек саудашылар тізбегі
(мысалға, тәуелсіз бакалейщиктер одағы) Бакалейщикатер ассоциациясы)
Өндіруші қамқорлығындағы
бөлшек сауда жеңілдіктерін
ұстаушыжүйелер (мысалға,
«Форд» корпорациясы)
3 сур. Вертикальды маркетингілік жүйе түрлері
Көтермешілердің камқорлығындағы бөлшек сауда сатушыларының ерікті тізбегі. Көтерме
Бөлшек сауда сатушыларының кооперативтері. Бөлшек саудашылары инциативаны өз
Жеңілдіктерді ұстау мекемелері. Жеңілдіктің иегері деп аталатын арна
Бірінші — өндірушілердің қамқорлығындағы бөлшек сауда жеңілдік жүйелерін
Екінші — өндірушілердің қамқорлығындағы көтерме сауда жеңілдік жүйелерін
Үшінші — қызмет жасау фирмалары камқорлығындағы бөлшек сауда
БАСҚАРЫЛМАЛЫ ВМЖ. Баскарылмалы ВМЖ — өндірістің және таратудың
2.2 Горизонтальды маркетингілік жүйелердің таралуы
Тарату арналарына тән феноменнің тағы бірі — екі
2.3 Көп арналы маркетингілік жүйелердің таралуы
Фирма бір нарықты қайта-қайта ұсыну немесе бірнеше нарықты
Көптеген фирмаларда кеп арналы маркетинг жүйелері әртүрлі заказчиктерге
2.4 Тарату арналарының ынтымақтастықтары, дауластықтары және бәсекелестіктері
Бір арнаға қатысушылардың арасында және де әр арналардың
Ынтымақтастық әдетге бір арна құрамына кіретін мүшелер арасында
Дегенмен, кейбір кезде арна шегінде дауластыктар да шығады.
Бір арнаның әр деңгейдегі өкілдері де дауласуы мүмкін.
Бәсекелестік бір мақсатты нарықта қызмет атқарғысы келетін фирмалар
2.5 Арна құрылымы туралы шешім қабылдау
Қазір сіз бен біз өндірушілердің арна құрылымы туралы
2.6 Арналардың негізгі варианттарын табу
Өндіруші компания өзінің максатты нарқын және ондағы тауарды
ДЕЛДАЛ ТҮРЛЕРІ. Фирма өз арналарының жұмыс атқаруын қамтамасыз
Сынақтау құрылғыларын жасайтын өндіруші кез келген қозғалыс бөлшектері
Сонымен қатар фирмалар басқа да прогрессивті маркетингілік арналарды
Кейде фирмаға өзіне ұнайтын арна орнына тіпті баска
ДЕЛДАЛДАР САНЫ. Фирма арнаның әр деңгейінде канша делдалдар
Ерекшелік құқында тарату. Кейбір өндірушілер, олардың тауарларын сатушы
Селективті тарату. Селективті тарату әдісі интенсивті тарату әдісі
ІІІ АРНАНЫ БАСҚАРУ ТУРАЛЫ ШЕШІМ ҚАБЫЛДАУ
3.1 Арнаға қатысушыларды таңдау
Арнаның негізгі варианттарын зерттеу нәтижесінде фирма оның ең
Мысалға, "Форд" фирмасы өзінің сәтсіз моделі "Эдзелді" сатуға
Және, керісінше, кейбір жағдайларда квалификациялы делдалдарды жұмысқа тарту
3.2 Арнаға қатысушыларды дәлелдеу (мотивациялау)
Делдалдардың өз міндеттерін жақсы түрде орындауын ылғи дәлелдеу
ІV ТАУАР ҚОЗҒАЛЫСЫ ПРОБЛЕМАЛАРЫ ЖӨНІНДЕ ШЕШІМ ҚАБЫЛДАУ
4.1 Тауар қозғалысының табиғаты
Енді сіз бен біздер тауар қозғалысы проблемасымен айнаналысуға
Тауар қозғалысы кешенінің негізгі элементтері 4 суретте келтірілген.
Тауар қозғалысы — тұтынушылардың мұқтажын өтеу үшін материал
Тауар қозғалысының негізгі шығындары тасымалдау, одан кейін тауарларды
Тапсырмаларды дайындау
Әкімшілік шығындары
Орауыштау
Тауарларды алу және
жөнелту
4 сур. Тауар козғалысы жалпы шығынындағы оның элементтерінің
Тауар қозғалысы — тек қана шығындар көзі емес,
4.2 Тауар қозғалысының мақсаты
Көптеген фирмалар тауар қозғалысының мақсаты ретінде қажетті тауарларды
Тауар қозғалысының шығындары көптеген жағдайларда бір-бірімен қарама-қарсы пропорциональды
Көлік-экспедиция қызметінің басқарушысы барлык мүмкіншілік жағдайда тауарды ұшақ
Шығындарды минимумге түсіру үшін жүк жөнелту бөлімі арзан
Тауар қоры қызметінің басқарушысы қорды сақтау шығынын азайту
Тауар қозғалысы жүйесін қүрудың бас нүктесі — клиенттердің
Фирма осы қызмет түрлерінің клиенттер көзқарасы бойынша маңыздылығын
Фирма техникалық кызмет жасау жөнінде өзінің стандартын дайындарда
Қалай дегенмен, фирма өз тауар қозғалысы мақсатын тұжырымдауға
Тауар қозғалысы мақсаты кешенін дайындағаннан кейін, фирма осы
Тапсырысшылар қалай жұмыс атқару кажет? (тапсырысты дайындау)
Тауар-материал қорларын қайда сактау керек? (сақтау-жинастыру)
Қол астындағы қор кандай мөлшерде болуы керек? (тауар-материал
Тауарларды калай жөнелту керек? (тасымалдау)
Енді сіз бен біз осы төрт аспектіні және
4.3 Тапсырыстарды дайындау
Тауар қозғалысы клиенттен сұраныс алудан басталады. Сұраныс бөлімшесі
Егер осы жұмыстар әрі тез, әрі дәл орындалатын
4.4 Жинақтау-сақтау
Кез келген фирмаға тауарын сатқанша, оны сақтауға тура
Фирма қажетті сақтау пункттерінің саны туралы мәселені шешуге
Кейбір фирмалар тауар қорларының бірқатар бөлігін кәсіпорынның өзінде
Фирма көп уақыт сақтау және транзит қоймаларын пайдаланады.
Жай жылжитын көтерме механизмдері және тиеп-түсіру жұмыстарын орындайтын
4.5 Тасымалдау
Маркетинг мамандары өз фирмаларының тауарды тасымалдау туралы қандай
Фирма тауарларды қоймаларға, дилерлерге және тұтынушыларға жөнелту үшін,
Көлік түрі 1980 ж.
жүк айна-
лымы млрд
т. миль Жалпы жүк
айналымдағы
үлесі, %
Өте жие тасымалданатын
Тауарлар
Темір жол 858,1 30,0 Ауыл шаруашылық өнімдері пайдалы
Алынатын кендер, құм, химикаттар, автомобильдер
Су 827,2 28,7 Мұнай, дақылдар, құм, гравий, металл
Автомобиль 602,0 21,0 Киім, кітаптар, компьютерлер, қағаз бұйымдары
Құбыр 585,2 20,2 Мұнай, тас көмір, химикаттар
Әуе көлігі 4,6 0,1 Приборлар, тез бұзылатын азық-түліктер
ТЕМІР ЖОЛ КӨЛІГІ. Елдегі ең ірі тасымалдаушыға темір
Соңғы кездері темір жолдарда клиенттер ерекшеліктерін ескере отырып
СУ КӨЛІГІ. Тауар көлемінің едәуір бөлігі кемелермен және
АВТОМОБИЛЬ КӨЛІГІ. Жүк автокөлігі тасымалдағы өз үлесін тұрақты
ҚҰБЫР КӨЛІГІ. Құбырлар – мұнайды, тас көмірді және
ӘУӘ КӨЛІГІ. Ел жалпы жүк айналымының әуе тасымалы
4.6 Фирма — тауар қозғалысын басқару кұрылымы
Енді біздерге жинактау - сактау, тауар - материал
ҚОРЫТЫНДЫ
Тарату арналары туралы шешім — фирманың қабылдауына тиісті
Әрбір фирмаға нарыққа жетудің бірнеше варианттарын дайындау керек.
Арнаны құрастыру оның мүмкіншілік құрылымының негізгі варианттарын делдалдар
Маркетинг тұжырымдамасын мойындау кеңейген сайын фирмалар тарапынан тауар
Тапсырыстарды дайындау және сақтауды ұйымдастыру мамандарының, тауар қорлары
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
1. Ф.Котлер «Маркетинг негіздері» Алматы: жазушы, 2000
2. Ахметов К.Е. «Менеджмент негіздері» Алматы: ҚазЭУ, 1997
3. Сатыбалдыұлы С. «Маркетинг-нарықтану» Алматы: оқулық, 2002
4. Нысанбаев С.Н., Садыханова Г.А. «Маркетинг негіздері» Алматы,
5. Бердалиев «Басқару негіздері» Алматы: ҚазЭУ, 1997
6. Еслямова М.Т., Бектемирова Н.Т. УМК «Менеджмент және
негіздері» Алматы: ҚазҰТУ, 2006
7. Өмірзақов, Бердалиев «Менеджмент негіздері» Алматы: ҚазЭУ, 1993
2
Бөлшек
саудашы
Өндіруші
Тұтынушы
Тұтынушы
Өндіруші
Өндіруші
Өндіруші
Өндіруші
Бөлшек
саудашы
Көтерме
саудашы
Көтерме
саудашы
Тұтынушы
Майда
көтерме саудашы
Көтерме
саудашы
Тұтынушы
Тұтынушы
Бөлшек
саудашы
Бөлшек
саудашы
Көтерме
саудашы
Тұтынушы
Регион сыртына
Тасымалдау 46%
Жинау-сақтау 26%
3%
4% 5%
Маркетингтік ақпараттық жүйе
Маркетингілік зерттеудегі ақпараттың рөлі
Консалтинг – қазіргі нарықты экономикадағы жұмыс істеудің мәні мен қажеттілігі
Маркетингтік ақпарат жүйесі
Фирманың тауарын жылжыту арналары
Маркетингiлiк жоспарлау
Қызмет көрсету саласындағы маркетингтің мәні мен қажеттілігі
Маркетингтi басқару процесi
Маркетингті жоспарлаудың мәні мен мазмұны
Маркетингтік ақпарат жүйесі туралы