Қоғамдық экологиялық бірлестікті мемлекеттік тіркеу, қайта тіркеу
ЖОСПАР
КІРІСПЕ 3
1. Қоғамдық бірлестіктердің жалпы сипаттамасы 6
2 ҚОҒАМДЫҚ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ БІРЛЕСТІКТЕР ҰҒЫМЫ, ОЛАРДЫҢ ТҮРЛЕРІ
3 ҚОҒАМДЫҚ БІРЛЕСТІКТЕРДІҢ ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ САЛАСЫНДАҒЫ ҚҰҚЫҚТАРЫ
4 ҚОҒАМДЫҚ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ БІРЛЕСТІКТЕРДІҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ НЕГІЗДЕРІ 17
5 ҚАЗАҚСТАННЫҢ ӨТПЕЛІ КЕЗЕҢДЕГІ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ МӘРТЕБЕСІНІҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
ҚОРЫТЫНДЫ 30
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 33
КІРІСПЕ
Адам баласы жерде өмір сүргелі бері қоршаған ортаға
Жердегі өмірдің даму логикасы адам қызметі негізгі фактор
Экологиялық қауіпсіздік тұжырымдамасында биологиялық әр алуандылықты міндетті түрде
Сондықтан да адамзат өзінің игілігі үшін қоршаған табиғи
Халықаралық тәжірибеде, соңғы жылдары Қазақстанда да «қоғамның экологиялық
Көптеген еуропалық экологиялық конвенцияларда қоғам «бір немесе
Біріншіден, қоршаған ортаны қорғау жөніндегі қызметке қоғамдық бірлестіктермен
Екіншіден, көптеген елдерде «қоғамдылық» ұғымына заңды тұлға ретінде
Бұл экологиялық құқықтарды қорғау қызметін жүзеге асыруда белгілі
1. Қоғамдық бірлестіктердің жалпы сипаттамасы
Қазақстан Республикасы Азаматтық Кодексінің 106-бабына сәйкес, заңдарға қайшы
Қоғамдық бірлестіктерге қатысушылардың (мүшелерінің) осы бірлестіктерге өздері берген
Қоғамдық бірлестіктің жарғысында көзделген реттерде оның құрамына ұжымдық
Қоғамдық бірлестіктер жарғының негізінде жұмыс істейді.
Қоғамдық бірлестіктер ерікті түрде қоғамдық бірлестіктер одағына біріге
Қоғамдық бірлестіктің жарғысында көзделген, оның қызметін материалдық жағынан
Қоғамдық бірлестіктің ақша қаражаты, егер төленуі жарғыда көзделген
Саяси мақсаттар көздейтін саяси партияларды, қоғамдық бірлестіктерді және
Съездің (конференцияның) немесе жалпы жиналыстың шешімі бойынша таратылған
Сот шешімі бойынша таратылған қоғамдық бірлестіктің мүлкі Азаматтық
Қоғамдық бірлестіктің құқықтық ережесі Азаматтық Кодекске, заң құжаттарына
Қоғамдық бірлестіктерге саяси партиялар, кәсіптік одақтар, ерікті қоғамдар,
Қоғамдық бірлестік жетуге ұмтылған мақсаттар оның мүшелерінің пайда
2 ҚОҒАМДЫҚ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ БІРЛЕСТІКТЕР ҰҒЫМЫ, ОЛАРДЫҢ ТҮРЛЕРІ
Қоғамдық бірлестіктердің экологиялық құқықтары «Қоршаған ортаны қорғау туралы»
Қазақстанда қоғамдық бірлестіктер коммерциялық емес ұйымдар нысанының бір
Территориялық қызмет аясы бойынша қоғамдық бірлестіктер 3 түрге
республикалық;
аумақтық;
жергілікті.
Республикалық қоғамдық бірлестіктер Қазақстан Республикасының бүкіл территориясында әрекет
Аумақтық қоғамдық бірлестіктер екі немесе одан да көп
Жергілікті қоғамдық бірлестіктер бір облыстың немесе республикалық маңызды
Әрбір жеке қоғамдық бірлестік өз жарғысында өз қызметінің
3 ҚОҒАМДЫҚ БІРЛЕСТІКТЕРДІҢ ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ САЛАСЫНДАҒЫ ҚҰҚЫҚТАРЫ
«Қоршаған ортаны қорғау туралы» Заңның 6-бабы қоғамдық бірлестіктердің
Берілген жұмыстың шегінде біз «Қоршаған ортаны қорғау туралы»
1. Өздерінің экологиялық бағдарламаларын жасау, бекіту және насихаттау,
Қоғамдық бірлестіктердің экологиялық бағдарламаларды жасау, бекіту мәселелері заңнамамен
Қоғамдық бірлестіктер ең алдымен өз мүшелерінің құқықтары мен
Азаматтарды қоғамдық бірлестіктердің табиғатты қорғау қызметіне қатысуға ерікті
2. Қоршаған ортаны қорғау және оны жақсарту, табиғи
Қоғамдық бірлестіктердің қоршаған ортаны қорғау және қалпына келтіру
Ерекше қорғалатын табиғи аймақтарға келетін болсақ, оларды қорғауды
3. Бекітілген тәртіппен экологиялық тәрбие және білім беру
Бүгінгі таңда қоршаған ортаны қорғау саласындағы білім беру
Экологиялық білім беру саласындағы қызмет 2 түрге бөлінеді:
лицензияланатын;
лицензияланбайтын.
Мысалы, Қазақстанда бірлестіктердің мектеп жасына дейінгі, бастауыш, орта
Экологиялық тәрбие және білім беру, қоршаған ортаны қорғау
4. Мемлекеттік экологиялық сараптама өткізуді талап ету және
Қазақстанда экологиялық сараптама 2 түрге бөлінеді:
мемлекеттік;
қоғамдық.
Біріншісі арнайы өкілеттік берілген мемлекеттік органдармен, екіншісі қоғамдық
Мемлекеттік экологиялық сараптама жағдайында қоғамдық бірлестіктердің құқықтары оны
18.03.1997 жылғы «Экологиялық сараптама туралы» Қазақстан Республикасы Заңына
5. Қоршаған ортаны қорғау саласында қоғамдық бақылауды жүзеге
Қоршаған ортаны қорғау саласындағы қоғамдық бақылау қоршаған ортаның
«Қоршаған ортаны қорғау туралы» Заңның 79-бабына сәйкес, қоғамдық
Сондықтан егер бұрынғы уақыттарда қоғам өмірінің жекелеген салаларындағы
6. Мемлекеттік органдар мен ұйымдардан қоршаған ортаның жағдайы
7. Қоршаған ортаны қорғау саласында мемлекеттік органдармен және
Бүгінгі таңда қазақстандық қоғамдық бірлестіктер халықаралық ұйымдармен өзара
Қазақстан Республикасы Конституциясының 5-ші бабына сәйкес, қоғамдық бірлестіктердің
8. Қоршаған ортаны қорғау жөніндегі заң жобаларын талқылауға
Қазақстанда заң шығарушылық бастамашы болу құқығы Парламент депутаттарына,
Қазақстанда қоғамдық бірлестіктердің қоршаған ортаны қорғау жөніндегі заң
9. Әкімшілік немесе Сот тәртібімен кәсіп-орындарды орналастыру, салу,
10. Кінәлі ұйымдарды, лауазымды тұлғаларды және азаматтарды жауаптылыққа
4 ҚОҒАМДЫҚ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ БІРЛЕСТІКТЕРДІҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ НЕГІЗДЕРІ
Экологиялық мүдделер бойынша азаматтардың бірлестігіне өзара және мемлекеттік
«Қоршаған ортаны қорғау туралы» Қазақстан Республикасының Заңы азаматтарға
Қазіргі таңда Қазақстанда экологиялық қоғамдық бірлестіктерді міндетті мемлекеттік
Қазақстан Республикасында қоғамдық бірлестіктерді тіркеу (қайта тіркеу) тәртібі
Азаматтық кодекс;
Қазақстан Республикасы Президентінің 17.04.1995 жылғы «Заңды тұлғаларды мемлекеттік
27.11.1996 жылы Әділет Министрі бекіткен, Заңды тұлғаларды Қазақстан
19.11.1996 жылғы Заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркегені үшін алым
27.11.1996 жылы Әділет Министрі бекіткен, Заңды тұлғаларды Қазақстан
Қоғамдық бірлестіктерді мемлекеттік тіркеу (қайта тіркеу) процедурасы келесі
1. Қоғамдық экологиялық бірлестікті мемлекеттік тіркеу, қайта тіркеу
2. Мемлекеттік тіркеу туралы шешім қабылданғаннан кейін, заңдарға
3. Заңда көзделген тәртіппен куәландырылған құжаттардың толық пакеті
4. Тіркеуші орган ұсынылған құжаттардың толықтығын, дұрыс толтырылғандығын
Мемлекеттік тіркеу ол туралы өтініш берген кезден бастап
Қоғамдық бірлестіктер туралы Заңға сәйкес, оның жарғысында келесі
қоғамдық бірлестіктің атауы, оның қызметінің пәні және мақсаттары;
мүшелік, мүшелікке кіру тәртібі, оның қатысушыларының (мүшелерінің) құқықтары
қоғамдық бірлестіктің ұйымдастырушылық құрылымы, оның құрылымдық бөлімшелерінің (филиалдары
ақша қаражаттары мен басқа да мүліктің қалыптасу тәртібі,
қоғамдық бірлестіктің басқарушы органдарының құрылу тәртібі, өкілеттігі және
жарғыға өзгертулер мен толықтырулар енгізу тәртібі;
қайта құру және тарату тәртібі, таратылған қоғамдық бірлестік
Қоғамдық экологиялық бірлестіктер коммерциялық емес ұйымдар болып табылады.
Қоғамдық бірлестіктер мынадай мақсаттарда құрылады және әрекет етеді:
азаматтардың саяси, экономикалық, әлеуметтік және мәдени құқықтары мен
азаматтардың белсенділігін және дербестігін дамыту;
кәсіби және қызығушылық мүдделерді қанағаттандыру;
ғылыми, техникалық және әдеби шығармашылықты дамыту;
адамдардың өмірі мен денсаулығын қорғау;
қоршаған табиғи ортаны қорғау;
қайырымдылық қызметіне қатысу;
мәдени-ағарту, спорттық-сауықтылу жұмысына қатысу;
тарихи және мәдени ескерткіштерді қорғау;
отансүйгіштік және гуманистік тәрбие беру;
халықаралық әріптестікті кеңейту және бекіту;
Қазақстан Республикасының заңдарымен тыйым салынбаған өзге де қызметті
Қоғамдық экологиялық бірлестіктердің қызметінің жүзеге асырылуы барысында басшылыққа
1. Қазақстан Республикасы Конституциясы тікелей қолданылады.
Қазақстан республикасы Конституциясының 4-бабының 2-тармағына сәйкес, Конституцияның ең
2. Заңдардағы ақтаңдақтыр, қарама-қайшылықтар жалпы және даулы мәселелер
Мұның негізгі – Конституцияның 1-бабының 1-тармағы, онда былай
3. Экологиялық құқықтар бастапқы және басым болып табылады,
Бұл Қазақстан Республикасы Конституциясының бірнеше баптарымен анықталған:
3-б. 1-т: Мемлекеттік биліктің бірден-бір бастауыхалық.
4. Азаматтардың қандай да болмасын қызметті жүргізуге немесе
5 ҚАЗАҚСТАННЫҢ ӨТПЕЛІ КЕЗЕҢДЕГІ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ МӘРТЕБЕСІНІҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
Еліміздің жер биосфера жүйесінің ауқымды тұтас секторында жатқан
Экологиялық қауіпсіздіктің негізгі проблемаларын айкындап, басымдықтарын белгілеген кезде
Осы проблемалардың Қазақстан үшін өзекті геосаяси, геоэкономикалық және
Қазақстанның Жер биосферасындағы мәртебесімен айқындалатын экологиялық шектеулер мен
Біздің республикамыз дәл қәзір экономикасы өтпелі кезендегі елге
ЕЭК-тің экологиялық саясат жөніндегі комитеті өзінің 1994 жылғы
Өтпелі кезең елдері ауыр экологиялық жағдайды, қуатты және
Басшылыққа олар принциптер ЕЭК аясында немесе басқа жиындарда
Мұндағы саясатты түзуді жетілдіру бөлімінің Табиғатты қорғау мекемелері
қоршаған орта саласындағы мақсатты, саясатты, жоспарлар мен бағдарламаларды
сәйкес заңдылық ұсыныстар әзірлеу және ереже тәртіп белгілеу
экологиялық саясат және басқарудың тұтқаларын жасау (рұқсат беруді
қоршаған орта саласындағы саясатты басқа саладағы саясатпен біріктіруге
экологиялық мониторингті үйлестіру және оны қызметке басшылық, мониторинг
қоршаған орта саласындағы зерттеулер мен әзірлеу жұмыстарын жүргізуге
қоршаған ортаны қорғау саласындағы ағартушылық жұмысты ұйлестіру және
халықаралық ынтымақтастық.
Қоршаған ортаны қорғау жөніндегі министрлікке бағынышты мекемелер құру
Заңдар мен оның орындалуын жергілікті денгейде барлық жеке
Қоршаған ортаны қорғау және пайдалануды әртүрлі нормалар мен
1. табиғат қорғау қызметінің әртүрлі субъектілерінің арасындағы міндеттер
2. экологиялық мақсатқа жеткізетін өзара үйлестірілген және барынша
3. жеке жоба бойынша әртүрлі рұқсаттар алуға берілген
4. ұлттық, аймақтық және жергілікті деңгейдегі секторлық саясатта,
5. айтарлықтай зиян келтіретін қазіргі күнде жұмыс істеп
6. экономикалық дамудың ұсынылып отырған жаңа жоспарларына рұқсат
7. мемлекеттік органдардың қоршаған ортаның жағдайы туралы есептер
8. жұртшылықтың экологиялық мәлімет алу құқын белгілеу және
Экологиялық табиғат қорғау заңдарын және нормативтік құжаттарды орындауды
Саясатты жоспарлау бөлімшесінің маңызды мәселелеріне тоқтала кететін болсақ,
Экологиялық саясат алдын алу шараларын белгілеу принциптеріне, «ластаған
Экологиялық саясаттың тікелей және қысқа мерзімдік мақсаттары кезек
Экологиялық саясаттың мақсаттарына жету үшін саясаттың әртүрлі тұтқаларын
Экологиялық саясатты қаржыландыру бөлімшесіне қысқаша тоқтала кетсек, қоршаған
Қаржыландыру үшін табиғат қорғау жобаларын таңдағанда, алдымен экологиялық
Қайтарылмайтын субсидиялар беруде ғылыми-зерттеу мекемелері мен коммерциялық емес
Мақсатты экологиялық қорлар құруды уақытша шаралар ретінде қарау
ҚОРЫТЫНДЫ
Сонымен, қоғамдық бірлестік дегеніміз - заңдарға қайшы келмейтін
Қоғамдық бірлестіктердің 3 түрі болады:
республикалық;
аумақтық;
жергілікті.
Қоғамдық экологиялық бірлестіктердің қызметтері мынадай бағыттарда жүзеге асырылады:
өздерінің экологиялық бағдарламаларын жасау, бекіту және насихаттау, азаматтардың
қоршаған ортаны қорғау және оны жақсарту, табиғи ресурстарды
бекітілген тәртіппен экологиялық тәрбие және білім беру жөніндегі
мемлекеттік экологиялық сараптама өткізуді талап ету және қоғамдық
қоршаған ортаны қорғау саласында қоғамдық бақылауды жүзеге асыру;
мемлекеттік органдар мен ұйымдардан қоршаған ортаның жағдайы және
қоршаған ортаны қорғау саласында мемлекеттік органдармен және халықаралық
қоршаған ортаны қорғау жөніндегі заң жобаларын талқылауға қатысу;
әкімшілік немесе сот тәртібімен кәсіпорындарды орналастыру, салу, жаңалау
кінәлі ұйымдарды, лауазымды тұлғаларды және азаматтарды жауаптылыққа тарту
Қоғамдық экологиялық бірлестіктер қызметінің құқықтық негіздеріне мына төмендегі
ҚР Конституциясы 30.08.1995;
ҚР «Қоршаған ортаны қорғау туралы» Заңы. 6.08.1997;
ҚР Азаматтық Кодексі 27.12.1994;
«Қоғамдық бірлестіктер туралы» ҚР Заңы 31.05.1996;
27.11.1996 жылы Әділет Министрі бекіткен, Заңды тұлғаларды ҚР
ҚР Президентінің 17.04.1995 жылғы «Заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркеу
19.11.1996 жылғы Заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркегені үшін алым
ҚР «Ерекше қорғалатын табиғи аймақтары туралы» Заңы. 18.07.1997
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
І. Нормативтік құқықтық актілер:
Қазақстан Республикасының 30.08.1995 жылғы Конституциясы (07.10.1998 жылғы өзгерістер
ҚР «Қоршаған ортаны қорғау туралы» Заңы. 06.08.1997.
ҚР Азаматтық кодексі (жалпы бөлім). 27.12.1994.
«Қоғамдық бірлестіктер туралы» ҚР Заңы. 31.05.1996.
27.11.1996 жылы Әділет Министрі бекіткен, заңды тұлғаларды ҚР
ҚР Президентінің 17.04.1995 жылғы «Заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркеу
19.11.1996 ж. Заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркегені үшін алым
ҚР «Ерекше қорғалатын табиғи аймақтары туралы» Заңы. 18.07.1997.
ІІ. Арнайы әдебиеттер:
Некоммерческие организации в Центральной Азии: организационно-правовые аспекты деятельности:
Экологические права общественности в Казахстане.– Алматы, 2000.
Сборник «Экотерра». Участие общественности в принятии экологически значимых
БҰҰ Еуропалық Экономикалық Комиссиясының 1998 жылғы «О доступе
Взаимоотношения между экологическими неправительствен-ными организациями и правительством //
ҚР Президентінің 1996 ж. 30 сәуірдегі 2967 Өкімінің
Экономикасы өтпелі кезеңдегі елдердің табиғат қорғау қызметін кешенді
Роль экологических неправительственных организаций в решении проблем окружающей
Доклады о социальном развитии // Руководство по разработке
Информационные технологии в управлении качеством среды обитания: Учебное
Конвенция об ОВОС в трансграничном контексте, Орхусская конвенция,
«Қоғамдық бірлестіктер туралы» Заңның 5-бабы.
ҚР Конституциясының 5 – б. 2 – т.
Экологические права общественности в Казахстане.- Алматы, 2000, 17-27
ҚР-сы Президентінің 1996 жылға 30 сәуірдегі 2967 Өкімінің
(Экономикасы өтпелі кезендегі елдердің табиғат қорғау қызметін кешенді
(Экономикасы өтпелі кезендегі елдердің табиғат қорғау қызметін кешенді
(Экономикасы өтпелі кезендегі елдердің табиғат қорғау қызметін кешенді
(Экономикасы өтпелі кезендегі елдердің табиғат қорғау қызметін кешенді
34
Коммерциялық емес ұйымның құқықтық мәртебесі
Коммерциялык емес уйымдар туралы жалпы ережелер
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҚОҒАМДЫҚ БІРЛЕСТІКТЕРІНІҢ КОНСТИТУЦИЯЛЫҚ - ҚҰҚЫҚТЫҚ МӘРТЕБЕСІ
Қоғамдық бірлестіктер
Қоғамдық бірлестіктердің құқықтық мәртебесінің негіздері
Діни бірлестіктің жалпы сипаттамасы
Биоалуантүрліліктің маңыздылығы биологиялық әртүрлілікті сақтау қажеттілігі
Діни бірлестіктердің құру тәртіптері
Қоғамдық бірлестіктердің құқықтары мен міндеттері
Жасөспірімдердің қылмыстық жауапкершілігі, Жастар және қылмыс