Пегас фирмасының қызметтер номенклатурасы
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ ....................................................................................................................3
1 ТУРИЗМДЕГІ МАРКЕТИНГТІК БАСҚАРУ
1.1 Туризмде маркетингтік басқару түсінігі, функциялары мен рөлі..................5
1.2 Туристік кәсіпорындарда маркетингттік басқару концепциясын жүзеге асыру
1.3 Туризмде маркетингтік басқаруды қолданудың ерекшеліктері....................19
2 «ПЕГАС» ЖШС-ГІ ҚЫЗМЕТІН МАРКЕТИНГТІК ПРИНЦИПТЕР НЕГІЗІНДЕ ЗЕРТТЕУ
2.1 «ПЕГАС» туристік компаниясының жалпы сипатамасы
және қаржылық көрсеткіштерін талдау.................................................................23
2.2 «ПЕГАС» ЖШС-сінің туристік қызметіндегі
маркетинг элементтерін талдау..............................................................................29
3 ТУРИСТІК НАРЫҚТАҒЫ МАРКЕТИНГТІК ЗЕРТТЕУ
3.1 Туристік ұйымдардың қызметтерін алға жылжыту стратегиясы.................. 36
ҚОРЫТЫНДЫ ..........................................................................................................46
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ..............................................................48
КІРІСПЕ
Қазіргі кезде туризм индустиясы халықаралық қызмет саласының бірі.
Туризм, бәрінен бұрын, қалпына келмейтін ресурстарды шетелге шығарумен
Туристік бизнесте капиталдың тез айналымы байқалады және де
Соңғы жиырма жылда әлемдегі шетел туристерінің келу санының
Мамандардың болжамы бойынша халықаралық туризмнің дамуы әрі қарай
Қазақстанда, ТМД ның басқа мемлекеттеріндегідей, туризм жеке сала
Қазақстан үшін туризмнің дамуы қазіргі таңда өте маңызды
Сонымен, туризм Қазақстанда халық шаруашылығының маңызды салаларының ішінен
Дегенмен, елімізде туризм саласы әлі де болса төмен
Қазіргі кезде мемлекеттік кәсіпорындардың орнына жаңа меншік туристік
Маркетинг мәселелері кәсіпорын менеджментінде ең маңызды болып табылады.
Маркетинг әдістерін қолданар алдында, оның барлық кешенін зерттеп
Қазақтанда нарық инфрақұрылымы өте тез қалыптасты: нарықтар қалыптасып
Бәсекелестіктің күшеюіне байланысты, сонымен қатар тұтынушылар сұранысының жаңа
Осы курстық жұмыста туристік қызметтер маркетингін жетілдіру тақырыбы
Жұмыстың мақсаты кәсіпорын әрекетін маркетингтік принциптер негізінде алынған
Жұмыс мақсатына сәйкес келесі міндеттерді шешу көзделген:
туристік қызметтер маркетингінің теориялық негізін баяндау;
кәсіпорынның экономикалық әрекетін талдау;
баға құрудың тиімділігін бағалау;
өткізуді ынталандыру әдістерін бағалау.
Аталған тақырыпта жүргізілген зерттеу жұмысының жаңалығы. ҚР туристік
Туризмнің дамуы барлық жақтан қарап келгенде де тек
ТУРИЗМДЕ МАРЕКТИНГТІК БАСҚАРУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ
Туризмде маркетингтік басқару түсінігі, функциялары мен рөлі
Маркетингтiң басқару тұжырымдамаларына көшпес бұрын, маркетингтiң анықтамасын берiп,
Маркетингтің эволюциялық даму кезеңі ғасырдан астам уақытқа созылып
«Маркетинг» ұғымы ағылшынның «market» (нарық) сөзінен шыққан, ал
Көпшiлiк маркетингтi тауар өткiзумен және ынталандырумен теңестiредi. Бiрақ
Менеджменттің әйгілі маманы Питер Друкердің ұйғарымы бойынша: «Бизнес
Маркетингтің дамуына қарай, ғалымдар мен мамандардың көзқарастары өзгеріп
Маркетинг - бұл нарықты жан - жақты зерттеу
Сонымен нарық экономикасының әлемдік тәжірибесі халық шаруашылығы салаларын
Маркетингті басқару – бұл табыс табу, өткізудін, көлемін
Маркетинг басқарушысы өзінің ең әйгілі бейнесінде фирманың осы
Маркетингті баскарудың міндеті – сұранымның деңгейіне, уақытына және
Мекеме өз тауарының сұраным деңгейі туралы ұсыныс дайындайды.
Маркетингті басқарушылар – бұлар маркетингілік жағдайларды таңдайтын, белгіленген
Маркетинг нарықтық экономикалық жүйеде орны бар ойлау стилі,
1 кесте
Маркетингті басқару тұжырымдамалары [4]
Тұжырымдамалар Қолдану шарттары Мақсаттар
Өндірістік Сұраныс ұсыныстан елеулі түрде артық; үлкен және
Тауарлық Тұтынушының тауар сапасына қоятын талаптары Тауарды жетілдіру
Өткізушілік немесе саудалық Монополия және тауар тапшылығы жағдайы;
Маркетингтік Тұтынушылардың мұктаждықтары мен қа-жеттіліктерін білу; мақсатты нарықтың
Қоғамдық (әлеуметтік) Экология мәселелері; әлеуметтік және этикалық мәселелерді
Өзара әрекеттесу маркетингі Тұрақты сатып алушылар мен бизнес-серіктердің
Бұл тұжырымдамалар өркендеген экономика тарихының әртүрлі кезеңдерін және
Маркетингтік теорияға сәйкес маркетинг анықталған функциялар жиынтығын орындайды.
1. Аналитикалық (нарықты, тұтынушыларды, тауарлық құрылымды бәсекелелерді
2. Өндірістік (жаңа тауарлардың немесе қызмет көрсетулердің
3. Үлестіру-өтімдік (өтім каналдарды ұйымдастыру, транспорттау және
4. Басқару (тактикалық және стратегиялық деңгейде жоспарлау,
Маркетингтік бақылау үш түрлі болады: стратегиялық, жоспарланған жылсайынғы
«Ситуациялық анализ» деп - басшылыққа кәсіпорынның қазіргі уақытта
Нәтижесінде, маркетингті басқару функциясы кәсіпорынның мүддесін бөлек бөлімшелердің
Маркетингтің негізгі принциптері оның концепцияларынан қалыптасып , мыналардан
Біріншісі, фирманың нақты белгіленген коммерциялық түпкі әрекет нысанасына
Екіншісі, фирманың өз алдына қойған мақсаттарына жету жолдарын
Үшіншісі, әрекеттенуге таңдап алған нарықтың жағдайын және өз
Төртіншісі, “келешекті сезу” және соған байланысты жаңа тұтыну
Бесіншісі, фирманың сыртқы ортасының өзгерісіне өзіне ыңғайлы тез
Бұл принциптер маркетинг басқару шаралары арқылы жүзеге асырылады.
Туристік кәсіпорындарда маркетингттік басқару концепциясын жүзеге асыру технологиясы
Шетелдік және отандық теорияларында және практикада маркетингтік басқару
1 сурет. Туристік мекемеде маркетингтік басқару концепцияларын іске
Маркетингтік басқару процесі нарықтық мүмкіншіліктер бағалау жұмыстарынан басталады.
Маркетингттік мүмкіншіліктерді анықтау туристік фирманың перспективасы жақсы мақсатты
Маркетингтің ең негізгі міндеттердің бірі туристік мекеменің шаруашылығында
Маркетингтік стратегияның жүзеге асырылуы құралдардың таңдауымен тікелей байланысты.
2 сурет. Маркетинг кешеннің негізгі элементтері [5]
Соңғы кездерде маркетинг кешенінің басқа құрамдары белгіленеді:
Қызметшілер, олардың квалификациясы мен оқуы;
Қызметті тұтыну процессі;
Орта.
Маркетинг кешеннің маркетингтік стратегияның маңызды құрамы болып табылатынын
Өнім стратегиясы;
Баға стратегиясы;
Өтім стратегиясы;
Коммуникациялық стратегия.
Өнім стратегиясы туристердің қажеттіліктеріне сай келетін туристік өнімнің
Баға стратегиясы туристік мекеменің әрбір туристік өніміне және
Өтім стратегиясы туристік өнімдерді тұтынушыларға дейін өткізу каналдарын,
Коммуникациялық стратегия туристік кәсіпорынның өзі және өзінің өндіретін
Маркетингті басқаруды жетілдіруін қаматмасыз ету үшін оның көмекші
3 сурет. Маркетингтті басқарудың көмекші жүйелері [6]
Маркетингтік ақпарат жүйесі туристік мекеменің сыртқы мен ішкі
Маркетингті басқаруды ұйымдастыру жүйесі туристік мекеменің тиісті ұйымдастырушылық
Маркетингттік стратегиялардың және бағдарламалардың жүзеге асыруын үздіксіз бақылау
Практикада маркетингті басқаруды концепциясын жүзеге асыру технологиясы икемді
Маркетингті басқаруды концепциясын жүзеге асыру негізгі кезеңдерін жүйеге
Маркетингті басқару концепциясын жүзеге асырудың мақсаты – нарықтың
Маркетингттік зерттеулер дегеніміз - туристік компанияның басқару шешімдерін
Маркетингттік зерттеулердің міндеттеріне мыналар жатады:
Туристік фирманың нарықтағы позициясын анықтау;
Фирманың өткізу және баға саясатын, тауарды нарыққа жылжытудың
Тұтынушылардың мінез - құлқын зерттеу;
Тұтынушылардың талғамдарын анықтау;
Туристік нарықтың әлуетті мүмкіндіктерін зерттеу;
Сатып алушылардың жаңа тауарға деген әсерін талдау;
Бәсекелестер тауарын талдау;
Макроортаны зерттеу.
Маркетингттік зерттеулер - бұл тұтынушылардың талғамдары мен талаптарын
4 сурет. Маркетингтік зерттеудің сатылары [7]
Маркетингтік зерттеулердің бірінші кезеңінде оны әзірлеу талаптарын қалыптастыру
Маркетингттік зерттеулердің екінші кезеңі- маркетингтік зерттеулер жоспарын әзірлеу.
Үшінші кезеңде ақпарат алу көздері анықталады.Маркетингттік зерттеу екінші
Бақылау- бұл таңдап алынған адамдар тобының әрекеттерін немесе
Эксперимент- мұнда бір немесе бірнеше айнымалы фактолардың өзгерісі
Пікір сұрау- бастапқы ақпаратты алуды жүзеге асыру мақсатымен
Маркетингттік зерттеулердің келесі кезеңінде маңызды мәліметтер мен нәтижелерді
Маркетингттік зерттеулердің соңғы кезеңінде негізгі қорытындылар мен есеп
Дұрыс өткізілген маркетингттік зерттеулер туристік мекемеге өзінің нарықтық
5 сурет. Туризмде маркетингттік зерттеулердің бағыттары [7]
Маркетингттік зерттеулердің тиімділігін анықтайтын факторлары туристік кәсіпорынның келесі
Біз өз қызметімізді қайда сатамыз?;
Қызметілерімізді қандай жағдайларда сатамыз?;
Біз нені сатамыз?;
Біз кімге сатамыз?;
Кім бізге сатуға кедергі жасайды?
Маркетингттік зерттеулердің әдістері оны жүргізу мен ақпарат алу
Сандық әдістер деп- жабық типті құрылымдық сұрақтарды пайдалану
Сапалық әдіс- ақпаратты сапалы сипаттау және оны стандартты
Зерттеу мақсаттарына сәйкес зерттеудің мынадай түрлері бар (сурет
6 сурет. Зерттеу мақсатына сәйкес зерттеулердің түрлері [4]
Маркетингттік зерттеулердің кең қолданылатын әдістеріне мыналар жатады (сурет
Құжаттарды талдау әдісі;
Тұтынушылардан пікір сұрау жүргізу әдісі.
Маркетингттік зерттеулерде «Дельфи» және «Ми шабуылы» эксперттік бағалау
«Дельфи» әдісі- болжамды дәлелді үшін бірнеше рет пікір
«Ми шабуылы»- мамандардың ұжымдық талқылауы негізінде творчестволық шешім
7 сурет. Маркетингттік зерттеулер әдістері [4]
Зерттеулердің нақты әдісін таңдау көбіне маркетингттік зерттеулердің белгілі
Туристік кәсіпорын маркетингттік зерттеулерді қолданылып, өзінің нарықтық мүмкіншіліктерін
Нарықты сегменттеу- маркетингттің тиімді құралдарының бірі. Ол туристік
Нарықтың тартымды сегменттерде қолайлы өндірістік коммерциялық жағдайлар, тиімді
Нарықтың мақсатты сегментін нарықты қамтудың көпшілікке арналған, шоғырланған
2 кесте
Мақсатты нарықты таңдау үшін қолданылатын маркетингтік стратегиялар [10]
Маркетинг элементтері Көпшілікке арналған маркетинг Шоғырланған маркетинг Дифференциалданған
Мақсатты нарық Тұтынушылардың қалың көпшілігі Тұтынушылардың бір ғана
Тауар немесе қызмет Қызметтер мен тауарлардың шектелген саны
Баға Бір ғана баға ауқымы Бір ғана тұтынушылар
Өткізу Әртүрлі өткізу тораптары Берілген тұтынушылар тобына сәйкес
Коммуникациялар Бұқаралық ақпарат құралдары Берілген тұтынушылар тобына сәйкес
Маркетингтің стратегиясы Әр түрлі тұтынушыларды қамту стратегиясы. Ортақ
Осы стратегияларды таңдауға әсер етеін факторлар мыналар: тиімді
Фирма өзі үшін нарықты қамту стратегиясын таңдағаннан кейін,
Туриcтік фирма өзіне шың мәнінде тиімді сегменттерді анықтаған
Маркетингті жоспарлау стратегия жасауға, ресурстарды ұқсатып пайдалануға, компанияға
Стратегиялық жоспарлау- ұйым мақсаттарын, мүмкіндіктерін, ресурстарын және жаңа
Маркетинг басқару мақсаттарына жету үшін туристік кәсіпорынның маркетингтік
Жылдық жоспардың орындалуын бақылау;
Пайдалылықты бақылау;
Стратегиялық бақылау.
1. Жылдық жоспардың орындалуын бақылау. Мұндай бақылауда нақты
2. Пайдалылықты бақылау. Туристік кәсіпорындар әртүрлі өнімдердің, сату
3. Стратегиялық бақылау. Туристік фирмалар белгілі бір уақыт
Фирманың микро, макроортадағы өзгерістері оның маркетингтік мақсаттары, стратегиялары
Туризмде маркетингтік басқаруды қолданудың ерекшеліктері
Отандық туристік қызметтер нарығына жүргізілген талдау көрсеткендей, туристік
Туристік маркетинг – бұл фирманың маркетингтік қызметінің маңызды
Туризм экономикалық құбылыс ретінде болып, туристік маркетингтік басқару
Нарықта қызмет көрсту көлемі кең болу қажет, яғни
Тұтынушылардың назары үшін туристік фирмалар арасында қатаң бәсеке;
Ерікті нарық қатынастары, яғни әкімшілік шектеулерсіз өтім нарығын,
Фирманың мақсаттарын, стратеги ясын, басқару құрылымын анықтау бойынша
Туристік маркетингтің мынандай ерекшеліктері бар:
Туристік маркетингте сұранысты ынталандыру міндеті тұтыну тауарлары нарығымен
Туристік өнім туралы ақпараттың шынайылылығын қамтамасыз ету қажеттілігі;
Туристік маркетинг консюмеризм қағидаларын (тұтынушы құқықтарын қорғау) толық
Маркетингтің маңызды рөлі маусым аралық кезеңде байқалады, сондықтан
Туризм саласында маркетингті қолдану туристік қызметтерді өндірушілер мен
Маркетингтің мақсаты – фирма ұсынатын қызметтерге нақты және
Туризмдегі маркетинг коммерциялық мақсаттағы тұтынушылардың туристік қызметтерге сұранысын,
Маркетинг үрдісі – бұл нарықты зерттеу арқылы сұраныс
Туризмдегі маркетинг аса маңызды болып табылады, себебі туристік
Дүниежүзілік Туристік Ұйым туристік маркетингтегі негізгі 3 міндетті
Тұтынушылармен байланыс орнатып, ұсынылып отырған демалыс орны олардың
Туристік өнімді өткізуге мүмкідік туғызатын жаңалықтарды ендіру;
Қызметтерді нарықта жылжыту шаралары қорытындыларын талдау және осы
Туристік бизнестегі маркетингтің алар орны ерекше және ол
Туризмнің әрі қарайғы дамуында маркетингтік қызметтің әсері зор.
Туристік нарық субъектілерінің қызметінде маркетингті қолданудың мәні -
Туристік фирманың тиімді қызмет етуі үшін маркетингтің негізгі
Бұл міндеттерді шешуде тиімді іскерлік ұсыныстарды қарастырып, олардың
Отандық турфирмалар қызметін талдау көпшілік турфирмалардың маркетингтік әдістерді
Маркетингтік коммуникация құралдары туристік өнімді нарықта жылжытуға мүмкіндік
Маркетингті өз қызметін басқару концепциясы ретінде қолдану арқылы
Туристік қызметтерге тұтынушылар қоятын талаптардың жоғарылауы мен бәсекелестіктің
Қазіргі таңда Қазақстанда туризм индустриясы қалыптасу кезеңінде және
Туристік нарықтың микродеңгейде дамуы нарық пен сұранысты жан
Еліміздің әлеуметтік – экономикалық жағдайын тұрақтандырудың бірден –
Маркетинг қызметінде «маркетинг - миксті» қалыптастырудың мәні зор.
Туристік өнім басқа тауарлар мен қызметтер тәрізді өзіндік
«Маркетинг - микс» жүйесінде баға ерекше мәнге ие.
«Маркетинг - микстің» соңғы және маңызды құрамдас бөлігі
Туристік қызметтер нарығында өз орнын тауып, онда белсенді
Фирманың тиімді маркетингтік қызметінің шарты – туристік нарықты
Туристік қызметтің нарықтағы жағдайы нақты және бағаланбалы болуы
«ПЕГАС» ЖШС-ГІ ҚЫЗМЕТІН МАРКЕТИНГТІК ПРИНЦИПТЕР НЕГІЗІНДЕ ЗЕРТТЕУ
2.1 «ПЕГАС» туристік компаниясының жалпы сипатамасы және
Қанатты ат – Пегас, желдей тез ат, тәуелсіздікке,
Кәсіпорын орналасуы: Алматы қ., Достык даңғылы 44а, Кабанбай
"ПЕГАС" ЖШС Қазақстан туристік нарығында 7 жыл бойы
Қазіргі уақытта сатып алушы жоғарғы деңгейдегі қызмет көрсететін
«Пегас» турфирмасы 2002-ші жылдан бастап халыққа қызмет
2002 жылы Туристік әркетпен шұғылдануға берілген мемлекетік лицензияға
- Туристік маршрут бойынша турлар мен саяхаттарды ұйымдастыруға
- Қазақстан Туристік Ассоциациясына мүшелік куәлігі 16.01.2006 Қазақстан
- Қызметкерлердің IATA курстарын өткендігі туралы сертифкаттары.
- 2003 жылдың шілде айында Нью-Йоркте XVII халықаралық
- 2005 жылдың қаңтар айында Парижде Халықаралық сапа
Серіктестіктің негізгі алдына қойған міндеттері:
туристерді оналастыру, демалысын ұйымдастыру және туристерді Қазақстаннан жіберу
Шетелден келген туристерге ұқсас қызмет көрсету.
Қазақстанда жолаушыларды тасымалдаушылармен iскерлік қарым қатынас ұйымдастыру, шоп
Алматы қаласы маңында туристік шараларды ұйымдастыру
Туризм саласында заңдылық нормативтермен қамтамасыз ету және сонымен
«Пегас» турфирмасы жоғарғы стандарттар бойынша жұмыс істеуге
«Пегас» туристік фирмасы қазақ және шетел серіктестерінің арасында
Пегас –сапа белгісі, оны мына 3 белгіден байқауға
Туристерге ыңғайлығы үшін бағдарламалардың сапасы және әртүрлігі.
Шетелде туристерге қызмет көрсету сапасы
Алматы қаласындағы «Пегас» турфирмасының офис жұмыс сапасы.
Сапа – «Пегас» турфирмасының дәстүрі. Тұтынушылар әрқашан
Турфирма штаты серіктестіктің дұрыс жұмыс істеуін қамтамасыз ететін
8 сурет. Компанияның басқару құрылымы [15]
«Пегас» турфирмасында жоғары мамандандырылған қызметкерлер қызмет атқарады.
Директор:
- Серіктестік атынан қызмет етеді.
- серіктестік қызметкерлеріне қатысты : оларды
- компанияның мүлкі мен қаржысын басқарады,
- филиалдар мен серіктестік өкілдіктерін ашу туралы шешімдер
Бухгалтер:
Барлық түскен ақшалай қаражаттарды тіркейді.
Туристік жолдамаларды реттейді.
Түскен және төленген ақша аударымдарын қадағалайды.
Фирманың кірісі пен шығысы туралы бухгалтерлік есеп береді.
Архивке бухгалтерлік документтерді реттеп өткізу және т.б жұмыстарды
Бухгалтер жауапқа тартылады:
Бухалтерлік есепті дұрыс жүргізбесе.
Фирманың банктегі есеп шотына қате жіберсе.
Бухгалтерлік баланс жетіспеушіліктерін өшіру тәртібін бұзса.
Бухгалтерлік есепті өтірік жасаса.
Туризм мәселелерімен турфирмада менеджер айналысады. Ол туризмге
Менеджер:
Маршруттар туралы барлық ақпаратты білу.
Телефонға жауап беру және тікелей клиентпен жұмыс жасау.
Маршрут бойынша тұтынушыға туристік қызмет көрсетуге келісім шарт
Тур бағдарламаларды қадағалау.
Балалар демалысын ұйымдастыруға.
Әр аптада істелген жұмысына директорға жауап беру.
Жұмыста керекті документтерді толтыру.
Туристерді сақтандыруды ұйымдастыру.
Айсайын бухгалтерге қаржылық есеп беру.
Маршруттарды жарнамалау.
Орынды броньдауға факс пен телеграмма жіберу.
Туристердің турпакетті төлеуіне жауапты.
Жаңа бағдарлама жасауға ат салысу.
Клиенттерді техникалық қауіпсіздік ережелерімен таныстыру.
Қабылдаушы жаққа туристер туралы: туристер санын, балалар жасын,
Коммерциялық ақпаратты сақтау.
Конфликті жағдай туындаса дереу директорға жеткізуі керек.
Менеджер жауапты:
Паспорт мәліметтерімен журналдағы мәліметтер бірдей болуына.
Клиентке берілген ақпаратқа.
Фирма клиенттерімен дөрекі сөйлеспеуге.
Бұйрықтар мен тапсырмаларды орындауға.
Берілген документтермен заттардың жоғалмауына.
Бар туристік кәсіпорын бір агенттік бөлімді құрайды. Жұмыстың
Жаз айларында туристер саны артқанда серіктестік жас мамандар,
Офис менеджер барлық құжатық жұмыстарды орындап, бухгалтер сәйкесінше
Кез келген серіктестікті жақсы танып білу үшін бізге
3 кесте
«Пегас» турфирмасының негізгі қаржылық көрсеткіштері
Көрсеткіштер
2006ж
2007ж
2008ж өзгеруі, %-бен
2007ж/
2006ж 2008ж/ 2007ж
Жалпы табыс, мың тг 54776.7 56238 58575.3 102.7
Өнімнің өзіндік құны, мың тг 52058.3 53222.2 55119.3
Жалпы табыстың бір теңгесіне кеткен шығын, тг
Таза табыс, мың тг 2718.4 3015.8 3456.0 110.9
Сату рентабельділігі, % 5.0 5.3 5.9 106 111.3
Өнім рентабельділігі, % 5.2 5.6 6.2 107.6 110.7
Маркетингке жұмсалған шығын, мың тг 520.6 590.5 698
Бір өнімге есептегенде маркетингке кеткен шығын, тг 0.009
Экономикалық көрсеткіштер салыстырмалы қарастыру арқылы 2006-2007 жылдардағы өзгерістерге
Мұнда тағы бір көңіл бөлетін жағдай көрсетілген қызметтердің
Ал кіріс көздерін талдайтын болсақ олардың басым бөлігі
4 кесте
«Пегас» фирмасының кіріс көздерінің көрсеткіштері
Табыс көзі 2006 2007 2008
Негізгі қызметтен табыс, мың тг 37597.2 38959.8 40883.8
Қосымша қызметтен табыс, мың тг 17179.5 17278.2 17691.5
Оның ішінде
Әуебилеттері бойынша, мың тг 14651.8 14719.9 15077
ОВИР бойынша, мың тг 1669.5 1735.7 1780
Құжаттар бойынша, мың тг 858.2 822.6 834.5
Барлығы, мың тг 54776.7 56238 58575.3
Серіктестіктегі негізгі қызметтен түсетін табыс ретінде шығу туризмін
5 кесте
«Пегас» фирмасының елдер бойынша қызмет көрсетілген туристер саны
Туристік бағыт 2006 жыл 2007 жыл 2008 жыл
Туристер саны, адам Табыс,
Мың тг. Туристер саны,адам Табыс,
мың тг. Туристер саны,адам Табыс,
Мың тг.
Түркия 67 5806 74 7162.2 81 7920.6
БАӘ 75 7945.7 76 9036 87 10670
Тайланд 43 6450 27 2807 33 3605
Қытай 19 962 17 840 19 1022.3
Еуропа 11 2184 18 3335.7 16 2835
Қырғызстан 548 8617 560 9500 609 10441
Басқа елдер 9 4632.5 12 6278.9 7 4389.9
Барлығы 772 37597.2 784 38959.8 852 4883.8
Кестеден көріп отырғанымыздай көбінесе туристер көп баратын ел
Ал енді қаржылық анализдің анықтылығы үшін оның шығындар
6 кесте
«Пегас» турфирмасының шығындар құрылымы. (2006-2008 жж)
Шығындар Жылдар өзгеруі, %
2006 2007 2008 2007ж/
2006ж 2008ж/ 2007ж
Еңбек ақы, мың тг 6112.8 6320.3 6445.6 103.4
Әлеуметтік қорларға шегерім, мың тг 854.2 882.3 920
Жарнама шығындары, мың тг 520.6 590.5 698 113.4
Іс сапар шығындары, мың тг 2902 1122.3 1160.8
Негізгі қорлар амортизациясы, мың тг 475 756 1092.4
Кеңсе заттар шығындары, мың тг 153 158.8 141.1
Байланыс шығындары, мың тг 2204 2386.5 2518.1 108.2
ОВИР шығындары, мың тг 1078.5 1179.1 1182.3 109.3
Құжат жасау шығындары, мың тг 558 600 621.8
Тур брондау, мың тг 8228 9464.3 9760.8 115
Әуебилет құны, мың тг 13332 13537 13731.2 101.5
Туристік бөлім шығындары, мың тг 14787 15205 15900
өзге шығындар, мың тг 853.2 1020.1 947.2 119.5
Барлығы, мың тг 52058.3 53222.2 55119.3 102.2 103.6
Шығындар кестесін қарағанда олардың жылдан жылға өзгерісін байқауға
2.2 «Пегас» турфирмасы негізінде маркетинг элементтерін талдау
Жоғарыда атап өткеніміздей «Пегас» турфирмасы 2002 жылдан бері
Компанияның негізгі қызметі, яғни туристік бөлімі
Және қосымша қызметтері: әуе билеттерін сату, құжат жасау
Туристік бөлімнің өзін 3 бағытқа бөлуге болады:
Танымдық туризм. Қазіргі уақытта туризмнің бұл түрі кең
Сауығу бағдарламасымен турлар
Экзотикалық турлар.
Жалпы агенттік жағажай демалысын, экскурсияларды, шетелдік білім алу,
«Пегас» корпаративті және VIP қызмет көрсетуге көп көңіл
- Арнайы қызмет көрсету персоналды менеджер кураторлар бөлу
- Шетелге іскерлік іс сапарды комплексті ұйымдастыру
- Инсетив турларды ұйымдастыру, халықаралық көрмелерге , конференция,
- Саяхат барысында қызмет көрсетуді ұйымдастыру: орыс тілді
- Қазақстан және шетел әуежайларында VIP залдарға және
- Автокөлік жалдау
- Кіру және шығу визаларын жасау
- Әуебилеттерін офиске жеткізіп беру
- Туризм мәселелері бойынша тегін кеңес беру.
Компанияда қарапайым адамдардан бастап, талаптары жоғары
Серіктестіктің тауарлық номенклатурасын қарастыратын болсақ ол келесідей нысанға
Кестеден көріп отырғанымыздай «Пегас» турфирмасы өнімінің тауарлық номенклатурасының
7 кесте
«Пегас» фирмасының қызметтер номенклатурасы
Т а у
Т е
Халықаралық туризм Ішкі
Туризм Билеттер сату Құжат
Жасау Шетел азаматтарын қабылдауды ұйымдастыру
Іскерлік
Турлар Қазақстан
санато-
рийлері мен курорттары Әуе билеттері Жеке азаматтық куәлік
Танымдық
Турлар
Шетелдік паспорт Отель брондау
Спорттық турлар Қазақстан қалаларын-
да экскурсия-
лар теміржол
билеттері Балаларды
ата-анасының паспортына тіркеу Қазақстан республика-сында шетел азаматтарын тіркеу
Емделу турлары
Құжаттар мерзімін ұзарту Қазақстандық виза мерзімін ұзарту
Рекреация-
лық турлар
Трансферт ұйымдастыру
Шоп турлар
Бар-лығы 6 2 2 4 5
Кез келген турист туристік фирма таңдаған кезде бірінші
Шетел саяхаттары кезінде «Пегас» турфирмасы келесідей сақтандыру түрлерін
- Медициналық сақтандыру;
- Кездейсоқ жағдайлардан сақтандыру;
- Жеке заттарды сақтандыру;
- Қаражат сақтандыру;
- Туристпен шарт бұзылған жағдайға сақтандыру;
- Форс мажорлық жағдайларды сақтандыру;
Кез келген туристік фирмадағы сияқты «Пегас» өнімінің
Қызмет көрсету класы
Туристік саяхат түрі(қолданылатын көлік түріне байланысты)
Қызмет көрсету формасына байланысты (топтық немесе жеке)
Маусымдық ауытқу
Турпакет бағасын қояр алдында серіктестік басшылығы барлық факторларды
Ал енді осы жағдайды мысалмен көрсетейік. Кестеде «Пегас»
8 кесте
«Пегас» серіктесігінің 2008 жылға саяхаттың бағыты және орналастыру
Турмаршрут
Бағыты Орналас-
тыру
құны Әуе
билет
құны Трансфер Сақтандыру Комиссия Барлығы
Турция
3 жұлдыз 71875 95000 3565 3900 9250 183590
4 жұлдыз 89675 95000 3565 3900 9250 201390
5 жұлдыз 96465 95000 3565 3900 9250 208180
ОАЭ
3 жұлдыз 65500 98350 5225 3900 9250 182225
4 жұлдыз 95000 98350 5225 3900 9250 211725
5 жұлдыз 165000 98350 5225 3900 9250 281725
Жалғасы
Европа
(Франция)
3 жұлдыз 214500 158550 6000 3900 9250 392200
4 жұлдыз 245600 158550 6000 3900 9250 423300
5 жұлдыз 345750 158550 6000 3900 9250 523450
Кестеден көріп отырғанымыздай турпакет бағасында үлкен орында әуебилеттер
Жоғарыдағы кестедегі бірінші үш аталған ел туристермен ең
«Трансаэро әуекомпаниясы» (эконом класс)
«Трансаэро» (бизнес класс)
«Эйр Астана» мемлекет ішіндегі рейстер
«Эйр Астана» халықаралық рейстер
«Турецкие авиалинии» эконом
«Турецкие авиалинии» бизнес
«Lufthansa»
«KLM»
«British airways»
«Скат»
«Красноярские авиалинии»
«Грузинские авиалинии»
«Узбекские авиалинии»
Осы сияқты көптеген әуе компаниялары бар олардың ішінде
Тағы бір «Пегас» турфирмасының ұсынатын қосымша қызметтерінің бірі
Шетелге шығу паспортын жасау
Жеке азаматтық куәлік жасау
Балалар үшін шетелге шығу паспорты
Шетелдік азаматтарды тіркеу
Балаларды ата анасының паспортына тіркеу
Паспорт мерзімін ұзарту
Виза ашу және т.б
Турфирмада көптеген жеңілдіктер қарастырылған Олардың арасында балаларға, тұрақты
Кез келген компанияның нарықтағы жетістігі нарықтық жағдай туралы
Ал маркетингтік шаралардың бастысы бұл жарнама болып табылады,
Серіктестік сызбасынан көріп отырғанымыздай серіктестікте маркетинг маманы
«Пегас» серіктестігінің жарнамасы тек
9 кесте
«Пегас» турфирмасының жарнама шығындары
Жарнама құралдары Жылдар
2006 2007 2008
Жарнама көлеміне кеткен шығын, мың тг 520.6 590.5
Пайда көлеміне %-бен 19.1 19.5 20.1
Баспасөз(Караван Плюс, Таймаут)
мың тг 500.6 570.5 678
Телевизиялық жарнама - - -
Радио жарнама - - -
Сыртқы жарнама, мың тг 20 20 20
Жыл сайын жарнамаға жұмсалатын шығындар өсіп отыр бірақ
«Пегас» турфирмасы қызметін бастағаннан бері көптеген өзерістерге ұшырап
3 ТУРИСТІК НАРЫҚТАҒЫ МАРКЕТИНГТІК ЗЕРТТЕУ
3.1 Туристік ұйымдардың қызметтерін алға жылжыту стратегиясы
Жалпы кез-келген салада жетістіктерге жету үшін осы нарықтағы
Жалпы елімізде туризм саласы дамып келе жатқан сала
10 кесте
Қазақстандағы туристер санының динамикасы
Туризм түрілері бойынша қызмет көрсетілген туристер саны, адам
2005 жыл
2006 жыл
2007 жыл
Келу туризмі 29 771 44 990 57 367
Шығу туризмі 74 728 94 692 154
Ішкі туризм 66 928 89 332 106 486
Барлығы 171 427 229 014 318 738 460
Кестеден көріп отырғанымыздай барлық туризм түрлері бойынша туристердің
9 сурет. Туризм түрлері бойынша туристер санының өсу
Осы аталған статистикалық мәліметтерге қарасақ Отандық туризм саласы
Туризм саласындағы маркетинг проблемеларын зерттеу барысында осы саланың
Қазақстан халқы бүгінгі күнге 15 млн. адамды құрайды.
Сәйкесінше, Қазақстанда туристік қызметтер нарығының сыйымдылығы:
15000000*0.10*1000$ = 1.5 млрд АҚШ долларын құрайды.
Осыдан басқа мемлекеттер турагенттіктеріне келетін 10-15%-ды алып тастаған
Сонымен, туристік нарықтың төлем қабілетті сыйымдылығы жылына 1275-1510
«Сіз қандай туристік фирмаларды білесіз?» деген сауалға алған
Кез-келген салада сияқты туристік бизнесте де жаңа клиенттерді
Туристік фирма өзінің тұрақты клиенттерін қаншалықты жеңіл жоғалта
Респонденттермен аталған туристік агенттікті таңдаудағы ең маңызды факторлар
Туристік бизнестің ерекшелігі басқа сауда түрлерінде сияқты клинтке
Туристік қызметтер тұтынушыларының басым бөлігі (39%) демалу орнын
Таңдау кезіндегі негізгі критерийлер болып: саяхат құны, теңіз,
Бірақ тек осы көрсеткіштерге сүйену дұрыс емес. Олар
– жаңа клиенттерді тарту;
– бар клиенттер шығындарын арттыру;
– екі бағытты аралас жүргізу.
Бірақ көптеген компаниялар мұнда қатаң проблемаға кездеседі: бір
Себебі неде? Егер бұрын жаңа мемлекетпен оның мәдениетімен
Әр турист А пунктінен Б пунктіне жылжитын тізім
Туроператорлар қонақ үй номерлерінің блоктарын сатып ала отырып,
Турагенттер дайын жолдамаларды сатып алады. Олар әуе компанияларымен
«Тауарлар және қызметтер маркетингі» баспасы жүргізген зерттеулер негізінде
нарықтағы туристік фирманың ұзақ және сәтті қызметі (97%);
турист баратын мемлекетке фирманың мамандануы (86%);
турфирманың тіркелу куәлігінің, лицензияның, сертификаттың болуы (75%);
жарнама материалдарының, буклеттердің болуы, ұсыныстар кешені, ақпараттандыру деңгейінің
таныстардың кеңесіне жүгіну(47%).
Осы алынған мәліметтердің диаграммалық көрінісі келесідей(сурет 9)
10 сурет. Турфирманы таңдау кезіндегі тұтынушылардың бағалайтын артықшылықтары
Алматылықтар үшін ең қалаулы жерлер әлі де болса:
11 сурет. Қазақстандық туристер ең көп баратын елдер
Суреттен көріп отырғанымыздай туристермен таңдаулы елдер арасында бірінші
Туристік ұйымдардың қызметтерін алға жылжыту стратегиясы
Қазақстанда туристік нарықта соңғы жылдары жаңа туристік өнімдер
Сонымен қатар соңғы жылдары көрме туризмі дамып келеді.
Тағы бір туристік нарықтағы пайда болған жаңа туристік
VIP туризм де нарықта өз орнын тауып келеді.
Осы мәліметтер негізінде кез-келген компания турист үшін функционалды
Олар Алматы туризм нарығының даму тенденцияларын жариялаған:
- шетелдік әуежолдары трафигінің Алматыдан Астанаға өзгеруі ұшу
- iшкі – іскерлік, экологиялық экскурсиялық туризммен айналысатын
- Алматының шығу туризмінің өсуі тұрақты болып қала
- Бүгінгі күнде қызмет етуші барлық туристік фирмалар
2009 жылғы дағдарыс көптеген мемлекеттің негізгі пайда табу
Бүкіл әлемде туристік бизнес ауыр кезеңді өткізуде. Әлемдік
Отандық курорттық байлығымызға қарамастан көптеген қазақстандықтар шетелде Германияда,
Қазақстан бойынша турфирмалардың қызметтеріне сұраныс азайып барады. Саланың
Әр адам ақша жетіспегенде неден бас тартады? Әрине
Туристік саладағы бұндай жағдайды мамандар чартерлік бағдарламаның дұрыс
Барлық елдерге туристер саны азайып кетті, егер
Туристік ұйым қызметкерлеріне жағымсыз өзгеріс – орташа статистикалық
Туристік ұйымдардың табыстылығының төмендеуіне бірнеше фактор әсер етті:
Барлық турагенттіктер пайыздық баға белгілеуді таңдайды, яғни турфирманың
Экономикалық дағдарыс әсерінен шетелдік туризмнің азаюын қазақстандық ішкі
Ішкі туризмнен түскен табыс кіру және шығу туризмімен
Сондай - ақ, туристердің ағымының төмендеуіне әсер ететін
виза мәселелерімен байланысты қиыншылықтар. Визасыз кіріп -- шығуға
болатын елдер елдер бар. Біз үшін осындай әкімшілік
өте маңызды.
Қазақстан Республикасының туризм агенттігі
айналысуда. Егер турист кез - келген аймақта туристік
кезде төтенше жағдай болса, арнайы жүйе арқылы қажетті
ақпарат беруге мүмкіндік туады. Бүл әрине мәселенің ұшығуының
алады.
тұрақты негіздегі авиарейстің жеткіліксіздігі
көрсетілген қызметтердің бағасының
болмауы (түру, тамақтану, көлікпен қамтамасыз ету және т.б.)
салық саясаты туризмнің дамуына кедергі жасайды, фирма
жіберу немесе қабылдаумен айналыстынына қарамастан туристік қызметке
қосымша қүн салығы салынады.
Туризм саласы дамыған елдердің тәжірибесі көрсеткендей тек шетелдік
Экономикалық дағдарыс кезінде туризм ел ішінде және жақын
ҚОРЫТЫНДЫ
Маркетингті басқару – бұл мекеменің алдына қойылған мақсатына
Туризмнің валюталық кірістердің көзі, халықаралық байланыстарды нығайту, халықты
Туризм жоғары табысты және қарқынды түрде дамып келе
Туризм саласындағы жаңа экономикалық және шаруашылық жүргізу механизмі,
Еліміздің әлеуметтік – экономикалық жағдайын тұрақтандырудың бірден –
Туристік қызметтер нарығына жүргізілген талдау көрсеткендей, туристік қызметтер
Туристік фирманың маркетингті қолдануы оның нарықта жетістікке жетуіне,
Маркетингтің мақсаты – фирма ұсынатын қызметтерге нақты және
Ең алдымен, туристік фирма өз қызметінде маркетинг концепциясына
Туристік қызметтегі жарнаманың рөлі анықталып, өткізуді ынталандырудың тиімді
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
«Туристік әрекет туралы» Қазақстан Республикасының заңы 13
«2030-шы жылға дейін Қазақстанның даму стратегиясын іске асырудың
Қазақстан Республикасы. Үкімет. Қазақстан Республикасында туризмді дамыту концепциясы
Назарбаев Н.А. Казахстан-2030: процветание, безопасность и улучшение благосостояния
Биржаков М.Б. Введение в туризм. -М., Санкт-Петербург: «Невский
Вайсман А. Стратегия маркетинга: 10 шагов к успеху.
Волошин Н.И. Правовое регулирование туристской деятельности -
Воробьев А.К. Беседы о маркетинге. - М.:
Евдокимов Ф.И., Гавва В.М. Азбука маркетинга. -
Долгов С.И., Васильев В.В. Основы внешнеэкономических знаний: Словарь-справочник.
Дихтль Е., Хершген Х. Практический маркетинг. - М.:
Есімжанова С.Р. Маркетинг. Оқу құралы. – Алматы –
Котлер Ф., Боуэн Дж., Мейкенз Дж. Маркетинг.
Котлер Ф. Маркетинг, менеджмент. –Санкт- Петербург: Питер,2007-816 с
Кретов И.И. Маркетинг на предприятии. - М.: Экономика.
Пешкова Е.П.Маркетинговый анализ в деятельности фирмы. –М.:»Ось-89», 2003.
Пилдич Д. Путь к покупателю. - М.: Экономика.-2005.-
Султанов К.С. Реформы в Казахстане и в Китае.
Голубков Е.П. Маркетинг: стратегия, планы, структуры. М.,
Дурович А.П., Копанев А.С. маркетинг в туризме: Учебное
Квартальнов В.А. «Туризм». Учебник. – М., Финансы
Квартальнов В.А. Стратегический менеджмент в туризме. М., Финансы
Кириллов А.Т., Волкова Л.А. Маркетинг в туризме. Спб,.
48
Пайыз %
адам саны
Менеджер
Бухгалтер
Директор
Туризмдегі маркетингтік басқару
Туризм менеджменті
Тауар және оның қасиеттері. тауар қасиеттерінің альтернативті теориялары
Тауар мәні, ассортименті, номенклатурасы
Ескендір ЖШС тауар ассортиментінің қалыптасуы
Өнімнің ассортименті мен құрылымын талдау
«КАЗПЛАСТ» акционерлік қоғамы
Best tour Guw турагенттігінің негізгі қызметтері
Кезең шығындарының экономикалық маңызы
Тауар ассортиментінің көрсеткіштері