Шетелдік инвестициялар

ЖОСПАР
КІРІСПЕ 3
I. ИНВЕСТИЦИЯЛАР: ТҮСІНІГІ ЖӘНЕ ТҮРЛЕРІ 5
1.1 Инвестиция ұғымы және оның мәні 5
1.2 Инвестицияның түрлері 7
ІІ. ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ САЯСАТ ЖӘНЕ ОНЫҢ ҚҰРАЛДАРЫ 11
2.1 Инвестициялық процесстерді реттеуге жүйелік қарау 11
2.2 Қазақстандағы инвестициялық климат 17
ІІІ. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ САЯСАТ 19
3.1 Мемлекеттік инвестициялық саясат 19
3.2 Қазақстан Республикасындағы шетелдік инвестициялардың ерекшеліктері мен
3.3 Қазақстан Республикасындағы инвестициялық процестің дамуы 26
Қорытынды 30
Пайдаланған әдебиеттер 32
КІРІСПЕ
XX ғасырдың соңында басқарушы шаруашылықты халықаралық дәрежеде
Қазақстан өзінің егемендігін алған кезде өте ауыр дағдарыс
Ол - өз алдында әлемдік экономикаға аяқ басудың
Менің курстық жұмысты жазуға осы тақырыпты алуымның да
Курстық жұмыстың бірінші бөлімінде жалпы инвестиция сөзінің мағынасы
Курстық жұмыстың екінші бөлімінде жалпы инвестициялық саясатты жүргізудегі
Үшінші бөлімінде Қазақстан Республикасындағы инвестициялық саясаттың жүргізілуін талдаймын.
Қазақстанның әлемдік ронокқа шығуы үшін осы елімізге тартылып
Әрине, бұл біздің экономикамыз жоғары дәрежеде деген сөз
I. ИНВЕСТИЦИЯЛАР: ТҮСІНІГІ ЖӘНЕ ТҮРЛЕРІ
1.1 Инвестиция ұғымы және оның мәні
Қазіргі кезге дейін экономикалық әдебиеттерде «инвестиция» сөзі әр
Инвестицияға өз заманында Дж.М.Кейнс көңіл бөлді. Ол бойынша,
Инвестициялау дегеніміз біз болашақта күтетін табыстарды алу үшін
Бірақ, қазіргі экономистер берілген анықтаманы бұрмалап, сатып алынған
Менің ойымша, инвестицияның нақты анықтамасы, толық болмаса да
Қазақстан Республикасының «Шетел инвестициялары жөніндегі» заңдарында «инвестицияға» жаңа
Сонымен, «инвестиция» немістің «inversition» деген сөзі және бұл
Инвестицияға жататын объектілерге:
Ақша құралдары, бағытталған банк салықтары, акция және т.б;
Жылжымайтын және жыджитын мүлік;
Авторлық құқық, жер пайдалану құқығы;
Мүліктік құқықтар, тәжірибе және т.б. интеллектуалдық құндылықтар және
Қаржылық анықтама бойынша инвестиция дегеніміздің өзі активтер, олар
Ивестиция – бұл капил салудың түрлері, ол салынған
1.2 Инвестицияның түрлері
Қарапайым сөзбен айиқанда, инвестиция – бұл ақша салатын
Шынайы инвестициялар;
Қоржындық инвестициялар.
Шынайы инвестициялар негізінде ұзақ мерзімді капиталды белгілі бір
Тікелей инвестициялар – бұл салымның формасы; ол бойынша
Жанама инвестициялар – бұл қаржыны капитал салу, басқаша
Инвестицияның қызмет ету ұзақтығы бойынша ұзақ және қысқа
Сонымен жалпы, инвестицияның динамикасын талдаған, олардың бір текті
шынайы инвестициялар, тікелей салымдар;
қоржындық инвестициялар, қаржылық құралдар арқылы салынатын салымдар.
Инвестицияның айналым сферасы және мақсатталған бағытына қарай үш
материалдық активтегі инвестициялар, яғни құралдарды, ғимарат, құрылыс, машина
қаржылық активтегі инвестициялар, яғни құнды қағаздар сатып алуға
материалдық емес активтердегі инвестициялар, мұнда патент, лицензия, ғылыми
жалпы инвестициялар немесе жинақтық;
айналымнан шыққан өтеу инвестициялары.
Таза инвестициялар, яғни негізгі капиталды үлкейтуге бағытталған;
Егер таза инвестициялар өндіріске кеңейтуге бағытталған десек, онда
1-сурет инвестицияларды негізгі белгілері бойынша
квалификациялау.
ІІ. ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ САЯСАТ ЖӘНЕ ОНЫҢ ҚҰРАЛДАРЫ
2.1 Инвестициялық процесстерді реттеуге жүйелік қарау
Инвестициялық процесс – бұл ұлттық капиталды өсіруге ұдайы
2-сурет. Қоғамдық ұдайы өндіріс процесіндегі инвестицияның орны.
Нарықтық қатынас жағдайында инвестициялық процесс екі жақтан көрінеді,
инвестициялық тауарлар жасау (құрылыс объектілері, машиналар және құрал
жаңа өндірістік қуаттарды игеру процесі (жобаланған өнім шығаруға
тауар (қызмет) өндіріс мақсатында қауіпті тәртіпте объектілерді пайдалану
Қаржылық шама қозғалысы жағынан инвестициялық процесс – бұл
ақша жинақтаушылар, яғни ақшаны не жинаушылардың өзі, не
инвесторлар, яғни жобаға ақша салымдарын өздері іске асырады.
қаржылық делдалдар (банктер, қаржылық топтар, инвестиция немесе компаниялар),
Тұрақты экономикалық өсу инвестициялық процесті жандандырусыз мүмкін емес.
Жүйелі дағдарыстың базисі ретінде инвестициялық дағдарыс танылды. Ол
Ұлттық экономикаға қаражаттарды инвестициялаудың көлемінің үлкеюі инвестордың жасаған
Экономикалық әдебиеттерде реттеу терминін қолдануын 2 топқа бөлуге
Ол өзіне инвестициялық міндеттердің іске асыруын жақсарту жағдайларын
Инвестициялық процесті реттеудің негізінде жүйелік тәсілдеме концепциясын алған
Инвестициялық процесстің табиғи жүйесі күрделі құрылымға ие, ол
Баламалық принципі – реттеу құралдарының жиынтығын анықтау кезінде
Республикалық бюджеттің инвестициялық
жобаларын іске асырудың
барысы туралы мәлімет
Атауы 2001 ж.
Есеп 2002 ж.
Есеп 2003 ж.
Есеп 2004 ж.
Қаңтар-қазан есеп
1 2 3 4 5
Шағымды негізде
инвестициялық жобаларды іске асыру,
Оның ішінде:
Ішкі көздердің есебінен
Жобаларды іске асыру
Республикалық бюджеттің есебінен іске асыру
7 015
19 685
31 488
68 006
5 880
16 229
45 897 140 068
9 347
22 471
108 250 132 790
-
-
-
Қайтарымды негізде
Инвестициялық жобаларды іске асыру,
Оның ішінде :
Ішкі көздердің есебінен жобаларды іске асыру
Сыртқ заемдар есебінен
Жобаларды іске асыру
Республикалық бюджеттің есебінен жобаларды іске асыру
5 945
123
5 672
150
4 662
151
4 511
-
4 677
269
4 408
-
15 025
-
-
-
Жиыны 64 132
3-сурет. Инвестициялық процесті реттеу құралдарының құрылымдық
сызбасы.
Бұл жағдайлар қаржылық салымдарды ұйымдастыру сызбасын қайта өңдеуін
2.2 Қазақстандағы инвестициялық климат
Шикізат экспорты Қазақстан Республикасының экономикасында үлкен рөл ойнайды.
Қазақстан өзінің еңбек ресурстары бойынша КСРО ішінде төртінші
Қазақстан Республикасындағы инвестициялық қорлар туралы заң шыққан соң,
өзара қорлар – бұл ашық инвестициялық қорлар. Олар
инвестициялық компания – бұл жабық инвестициялық қор, бірақ
Рыноктың инфроқұрылымы және валюта рыногын дамыту, банктік жүйенің
Инвестициялаудың тартымдылығының өзін топтарға бөлуге болады. Ең тартымдысы
Қазақстандағы инвестициялаудың ағымын тежейтін факторлар келесі категорияларға бөлінеді:
Күшті факторлар – шетелдік инвесторлардың айтуынша жүзеге асырылып
Орташа факторлар – Нарықтық мамандардың жетіспеуі, өндірістік және
Төменгі факторлар – геосаяси орналасуы (еліміздің) ақпараттың жеткіліксіздігі,
ІІІ. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ САЯСАТ
3.1 Мемлекеттік инвестициялық саясат
Шетелдің тәжірибесі көрсеткендей, жаһандандыру факторын инвестициялық саясатты жүргізуде
Қазақстан Республикасының өтпелі экономика жағдайында елдің дамуының және
Өз кезегінде, он жыл ішіндегі экономикалық өзгерістер елдің
Соңғы жылдары Үкімет инвестиция тартудың жаңа басымдылығын анықтады:
Қазақстандағы инвестициялық климатты жақсарту мақсатында қаржылық қызмет және
Қазақстанның өнеркәсіптегі инвестициясы 1998 жылмен салыстырғанда 2000ж 14,4%-ға
Салалар 1998ж 1999ж 2000ж
Барлық инвестиция көлемі, сонымен қатар: 100 100 100
Ауыл шаруашылығы 0,4 0,5 14
Өнеркәсіп 63,2 69,2 72,3
Құрылыс 3,2 0,3 0,8
Қызметтің басқа түрлері 33,2 30 25,5
Қазақстандағы инвестициялық потенциалды дамытудың маңызды факторы болып бюджеттік
Жыл сайынғы түсіп жатқан шетелдік тікелей инвестицияның көлемі
саяси тұрақтылық және сәуегейлікті сақтау;
валютаны тұрақтандыруды қолдану;
демократиялық-құқықтық мемлекет жасау және нарықтық өзгерістерге бағытталған реформа
Осы жүргізіп жатқан саясаттың осал жақтары да бар.
Шетелдік инвестицияларды тартуды арттыру саясаты, отандық және шетелдік
Әлемдік экономикалық жаһанданудың нәтижесінде қазір Қазақстан бірнеше мәселелермен
әлемдік экономиканың әлсіз интеграциясы;
экономиканың шикізатқа бағыттағандығы;
ел ішіндегі сала аралық және аумақ аралық экономиканың
өңдеу өнеркәсібінің төмен өндірісі;
тауарға төмен тұтынушылық сұранысы және ішкі рыноктарға қызмет;
әлеуметтік және өндірістік инфрақұрылымның дамымағандығы;
экономиканы өңдеу саласындағы негізгі қордың тозуы;
жалпы техникалық және технологиялық артта қалу және т.б.
Сектор/
сала Еуропа елдері ТМД
Чехия Вен-грия Польша Румы-
ния Слове- ния Ресей Украи- на Қазақ- стан
Бастапқы 2 4 4 9 3 16 5
Ауыл
шар-ғы
1,4
Қайта- лама 48 39 61 53 36 29
Өңдеу, қайта өңдеу құрылыс
Үшінші- лік 50 57 35 38 61 55
Қызметтің барлық түрлері
ШТИ-ң жалпы көлемі 6,7 15,9 16,5 26 2
Еуропа мен ТМД елдерінің әртүрлі елдердегі шетелдік тікелей
Бұл мәселелерді шешу үшін Қазақстан Республикасының үкіметі «индустриалды-инновациялық
Бұл институттар басым салаларды кешендік талдауда жүргізеді. Мұндағы
Стратегия шеңберінде мемлекеттік инвестициялық саясаттың барлық механизмі қолданылады.
Мемлекетіміздің инвестициялық саясаты отандық және шетелдік инвестициялардың ағымын
Жалпы мемлекеттік инвестициялар «адамдық капиталға», ғылымның дамуына және
3.2 Қазақстан Республикасындағы шетелдік инвестициялардың ерекшеліктері мен
Қазақстан мемлекеттік егемендігін алғаннан соң, әлемнің басқаша дамушы
Жалпы шетел капиталы өздерінің қолданылуы, берілу шарты бойынша
А тобы экспорттық несиелер құрайды; олар көбінесе бір
В тобын дамуға ресми көмек (ДРК) құрайды. ДРК
С тобына қосымша құнды капиталдандыру жатады – мына
Тікелей инвестициялар – бұл елдің экономикасына шетел капиталын
Шетелдік инвесторларды ТМД-да негізінен бірінші секторда жұмыс істеуде:
Елдер
Жыл Секторлар % Барлығы
Ауыл
шар-ғы Өнеркәсіп Қызмет саласы
Франция 1975 22 38 40 100
1987 4 5 46 100
1995 9 41 50 100
Германия 1976 5 48 47 100
1985 4 43 53 100
1997 2 39 59 100
Жапония 1976 28 32 40 100
1985 17 30 53 100
2000 5 27 68 100
Ұлыбритания 1985 33 32 35 100
1997 17 38 45 100
АҚШ 1975 26 45 29 100
1985 15 44 41 100
1995 11 36 53 100
В тобын дамуға ресми көмек (ДРК) құрайды. ДРК
Сурет -5. Қазақстан Республикасына шетел капиталын тарту.
Сыртқы ресурстар.
Ұстанымдары Мазмұны, мінездемелер
Егемендіктің экономикалық және экологиялық қауіпсіздігі.
Экономикалық орындылық Қазақстан Республикасы үшін
Әлеуметтік – экономикаклық тиімділік Шетел компаниялардың
Экономикалық саясат мақсатындағыкорреляция (өзара байланыстық)
Донор – елдерді асымдылықпен таңдау
Минималды коммерциялық тәуекел Заңдық – құқықтық
Қазақстандағы шетел компанияларының инвестициялық қызметінің дамуын бірнеше сатыға
Мысалы: 1993ж АҚ «Тобако Компапа» «Филипп Морис» компаниясымен.
Шетелдік тікелей инвестициялаудың ерекшелігі: соңғы жылдары олар шикізат
Әрине шетел инвестицияларын тарту, экономикалық өсу факторы ретінде
Елдің ұлттық басымдығы баланстанған және икемді экономика құруға
3.3 Қазақстан Республикасындағы инвестициялық процестің дамуы
Жаһандандыру жағдайында және халықаралық интеграция жағдайында кез –
Бұл жағдайда, шетелдік капитал ұлттық инвестицияларды ығыстырмай, қайта
ЖІӨ (ЖҰӨ) = С +І +G + Nх
Мұнда С – тұтыну шығындары;
І– инвестиция;
G - мемлекеттік шығындар;
Nx - таза экспорт;
Сурет – Қазақстан Республикасындағы ЖІӨ және ШТИ динамикасының
2003 ж. еліміздің экономикалық өиірінде маңызды оқиғалар болады:
1) Қазақстан ТМД елдері ішінде бірінші болып халықаралық
2) Әлемдік банк Қазақстанды инвестициялық тартымды 20 ел
Ағылшынның “Euro money” журналы иневстициялық климаттың және тәуекел
Ондағы мәліметтергесүйенсек, әлемдегі 185 елдің ішінде Люксенбург, Швейцария,
Елдегі экологиялық жағдайлардың нашарлығы жатады;
Иневстициялардың шикізатқа бағытталуы;
Мемлекеттік өнеркәсіптік және технологиялық саясаттың нақты жұмыс жасау
Экономика инфрақұрылымын дамыту және қаржыландыру;
Инвестицияның көлемін анықтаудың әдістемелік базасының жоқтығы;
Салымдарды және өнеркәсіпті шетел инвесторларының ену дәрежесі бойынша
Инвестициялық жобаларды басқарудың әдісі және дамыту туралы тәжірибенің
Іліспе мәселелерге мыналар жатады:
Инвесторлардың өндірген тауарының сапасын сертификациялауда және стандарттауда мемлекеттік
Корпоративті басқарудың жүйесінің жеткілікті дамымады;
Импорт алмасу тиімділігінің өсуі;
Квалификацияланған қызметкердің жетіспеуі;
Документ дайындаудағы жоғары дәрежедегі бюрократияландыру, (шетелдік инвесторларды тарту
Шикізатқа бағытталған инвестиция көлемін азайту мақсатында 2015 жылға
Экономикалық қауіпссіздік жағынан қарасақ ең маңызды болып табылады:
Ұлттық инвестициялар стратегиялар
2
жоғары
төменгі
1
пассивті
Мемлекеттің инвестор ретінде рөлі және ұлттық инвесторлар қызмет.
Экономикалық қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін мемлекеттің рөлін белсенді
Сонымен қатар Қазақстан инвестициялық алаңда «экономиканың нақты салаларын
Инвестициялық климаттың тұрақты дамуы;
инвестициялық қызметтің құқықтық қамтамасыз ету жағынан дамуы.
Инвестициялық процессте мемлекеттің және ұлттық инвесторлардың қызметінің белсенділігінің
Даму институттарының рөлінің өсуі;
Экономиканы инвестициялауда банк қызметінің белсенділігі;
Инвестициялауға өркениетті және нақты тәсілдеме негізінде жобаланған менеджмент
Сонымен Қазақстандағы қазіргі инвестициялық процесстің тенденциялары, мәселелері және
Қорытынды
Қазіргі таңдағы Қазақстандағы нарықтық қатынастар біртекті еместігін сипатталады.
Экономикаға инвестиция тарту қызмет жүйесі ретінде инвестициялық процессті
Инвестициялық рыноктың жұмыс істеу инфрақұрылымының тиімділігін жасау:
Төлеуге қабілетті сұранысты кеңейту, сонымен қатар өнім мен
Кәсіпорынның ішкі ресурстарын инвестицияға пайдалануға жағдай туғызу амортизация
Отандық және шетелдік инвестицияларға қолайлы жағдай тудыру. Мен
Біздің еліміздегі инвестициялау саясаты әлі де толық жетілмеген,
Менің ойымша инвестиция саясатты жүргізгенде келесі жағдайларға көңіл
Ұлттық және шетелдік инвесторларға тең дәрежеде жұмыс істеуге
Өндіру емес саласының даму, оны инвестициялауға көңіл бөлу
Жалақы төлеуге инвестициялық табыстан емес, салық төлемдерінен қаржы
Шетелдік инвесторларға ұлттық экономиканың тәуелділігін жою керек;
Шикізат экспортын азайтып оның орнын тұтынуға тауарды экспорттау;
Өзімнің отандық кәсіпкерлерді шетелдік тауарлардың импортын азайтып, өзіміздің
Инвестицияның экологияның тазалығын да қаржы төлеуін талап ету
Қызмет көрсету, құрылыс салаларын инвестициялау керек және т.б.
Ал Қазақстандағы алдағы инвестициялық жоспарларды былай суреттеуге болады:
Қазақстанның қазіргі экономикалық даму жағдайында Республика стратегиясын анықтап,
Пайдаланған әдебиеттер
2003жылғы Қазақстан Республикасының президентінің халыққа жолдауы.
А. М. Саткалиев Вестник КазЭУ №4/2002ж.
Оспанов, М. Т. Махамбетов «иностранные капиталы и инвестиции:
Транзитная экономика 2003ж., № 6
Закон РК «об иностранных инвестициях» А. «Дәнекер» 2001ж.
Нурланова Н. «Формирование и использование инвестиции в экономике
Рынок ценных бумаг 2001ж., №2
Гейдаров «Финансирование и кредитование инвестиции» А. 1999ж.
Евразийскиий вестник аудиторов 2003ж., №2
10. Киреева К. Транзитная экономика №2, 2002ж.
11. Шеденов «Жалпы экономикалық теория» «А-Полиграфия» 2004ж.
12. Сейтказиева А. «Инвестиционная деятельность предприятия» А.Экономика 1998ж.
13. ҚР-ның «Инвестициялық қорлар туралы» заңы
14. Назарбаев Н.А. стратегия развития Республики Казахстан на
15. Стат. сборник «Инвестиционная деятельность в РК» 2001ж.
16. Аубакиров «Экономикалық теория» 2000ж.
1
Экспорттық несиелер
Инвестициялау объектісіне әсер етуінің тікелей дәрежесі
Шынайы инвестициялар (тікелей)
Мақсатталған бағыты және айналым сферасы
Қалыптасу қайнарлары (көздері)
Жалпы
инвестициялар
Материалдық
активтегі инвестициялар
Негізгі капиталдың ұдайы өндірісіндегі
Қоржындық активтегі инвестициялар
Таза инвестициялар
Инвестиция типтері
Материалдық емес активтегі
инвестициялар
Инвестициялардың
капиталға
Айналымнан
шыққанды өтеу инвестициялары
Мемлекеттік инвестициялар
Жекеменшік
инвестициялар
Шетелдік
инвестициялар
Зайымдық
инвестициялар
Қоржындық
инвестициялар
(жанама)
Нормативті құқықтық
Капиталдық
ресурстардың
Инвестициялар
Өндірістік
ресурстар
Тұтыну
Экономикаға
ішкі ауыртпалық
Бөлу
процесі
Өндірістік
өнім
Өндіріс
процесі
Көлденең
Тігінен
Концерндер
Ассоциациялар
Ұйымдық
Қаржылық
Салықтық жеңілдіктер
Зайымдар
Мемлекеттік
Мемлекеттік емес
Заң шығару
Әлеуметтік
нормативтер
Жалпы
Локальді (дара)
Реттеу құралдары
Консорциумдар
Холдингтер
Қаржылық салымдар
Инвестициялық
тауарлық
Байланысты ,
байланыссыз
Жеңілдікті, жеңілдіксіз
Дамуға ресми көмек
инвестициялық
тікелей
қоржындық
Қаржылық көмек
Техникалық көмек
Гранттар
(қайтарымсыз)
Жеңілдікті
Займдар
(қарыз)
Гранттар
(қайтарымсыз)
Жеңілдіксіз

Ұқсас жұмыстар

Инвестицияның мәні, түрлері және оларды тартудың нысандары мен бағыттары

Қазіргі экономикалық жағдайда ҚР бәсекеге қабілеттілігін арттырудағы шетелдік инвестициялардың рөлі

Инвестицияның теориялық даму ерекшеліктері

Шетелдік инвестицияларға қатысты инвестициялық саясат

Шетелдік инвестициялардың түсінігі және құқықтық режимі

Шетел инвестицияларының қазіргі жағдайы

«Қазіргі жағдайдағы кәсіпорындардың инвестициялық саясатының ерекшеліктері»

ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ САЯСАТ ЖӘНЕ ОНЫҢ ҚҰРАЛДАРЫ

Қазақстан Республикасында шетелдік инвестицияларды тарту мәселесі