Сатып алынған негізгі құралдардың есебі
КІРІСПЕ
Қазіргі таңда, нарықтық экономика заманында, біздің алға қойған
І. «НЕГІЗГІ ҚҰРАЛДАР ЭКОНОМИКАЛЫҚ КАТЕГОРИЯ РЕТІНДЕ»
1.1 «Негізгі құралдардың экономикалық мәні, жіктелуі мен
Бухгалтерлік есепте негізгі құралдар деп - өндіріс үдерісінде
Көлеміне немесе бағасына қарамастан, пайдалану мерзімі бір жылдан
Кез-келген өндіріс өз қызметіне құрал-жабдықтарын тартса ғана жүреді.
Еңбек заттары (шикізат, материалдар, сатып алынатын жартылай фабрикаттар);
Еңбек құралдары (станоктар, машиналар).
Бұл арада еңбек құралдарының құрамы сыртқы белгісімен емес,
Кәсіпорынның бухгалтерлік есебі №16 халықаралық қаржылық есеп стандартына
Негізгі құралдарға жылжымайтын мүліктер (жер учаскелері, үйлер,
Негізгі құралдар көптеген өндіріс құралдары бойынша пайдаланылады, қасиеті
Айналым құралдары бір ғана өндірістік процесте тұтынылады, және
Негізгі құралдар есебін дұрыс ұйымдастырудың басты шарты оны
Негізгі құралдардың ғылыми негізделген жіктемесі алға қойған мақсаттарға
Өндіріс процесіне қатысу сипатына қарай негізгі құралдар төмендегідей
Өндірістік - бұл өндірістік процеске тікелей қатысатын объектілер
Өндірістік емес - бұл тұтыну мақсатындағы негізгі құралдар.
Иелілігіне қарай негізгі қорлар келесідей топтарға бөлінеді (Қосымша
Меншікті - бұл субъектіге тиісті және оның балансында
Жалға алынған - белгіленген мерзімге жалдау шарты бойынша
Ұзақ мерзімді жалға алынған негізгі құралдар жалдау мерзімі
Пайдалану сипатына қарай негізгі құралдар 3-ке бөлінеді (Қосымша
Қолданыстағы - бұл пайдалану сатысындағы негізгі құралдар;
Қолданылмаған (тоқтатылған) - консервацияға немесе басқа да себептерге
Қорда тұрған - қолданылып жүрген негізгі құралдардың жөнделуі,
Заттық құрамы бойынша негізгі құралдар төмендегідей жіктеледі (Қосымша
Инвентарлық (мүліктік) - бұл заттай нысанға ие және
Инвентарлық емес (мүліктік емес) - бұл пайдаланылатын жер,
Әр субъектіде негізгі құралдар пайдалану мақсаты мен атқаратын
Әрбір кәсіпорын өзінің шаруашылық қызметіндегі негізгі құралдарын
2411 – «Жер» - субъект меншігіне сатып алған
2412 – «Үйлер мен ғимараттар» - үйлер -
2413 – «Машиналар мен жабдықтар» - әрбір машина
Негізгі құралдардың бұл тобы 5 ішкі топтан тұрады:
1. Күш беретін машиналар мен жабдық-машиналар -
2. Жұмысшы машиналар мен жабдықтар - бұл еңбек
3. Өлшеу және реттеу аспаптары, құрылғылар мен зертхана
4. Есептеу техникасы - процесті жылдамдату мен автоматтандыруға
5. Өзге де машиналар мен жабдықтар - машиналар,
2414 – «Көлік құралдары» - адамдар мен жүктерді
«Өткізгіш тетіктер (қондырғылар)» - электр, жылу немесе механикалық
«Құрал-сайман» - қол еңбегінің механикаландырылған және механикаландырылмаған құралдары
«Өндірістік мүлік және соған жататын заттар» - өндірістік
«Шаруашылық мүлік» - кеңсе және шаруашылық мекемелеріне қажетті
«Жұмысқа пайдаланылатын және өнім беретін малдар» - ат,
«Көпжылдық өсімдіктер» - жасына қарамастан қолдан егілген көпжылдық
«Жерлерді (ғимаратсыз) жақсартуға байланысты күрделі шығындар» - бұл
«Өзге де негізгі құралдар» - кітапхана қорлары, спорт
Салық салу мақсатына қарай негізгі құралдар 7 топқа
Негізгі құралдарды басқа заттардан дұрыс ажырата білу керек.
а) негізгі құралдар;
ә) тауарлық-материалдық қорлар;
б) қаржылық инвестициялар.
Мысалы, кәсіпорынның шаруашылық қызметін атқару барысында қажет болып
Негізгі құралдар есебін ұйымдастыруда оларды бағалаудың маңызы зор
Негізгі құралдардың бастапқы (тарихи) құны - ол активті
Негізгі құралдардың ағымдағы құны - бұл кәсіпорынның белгілі-бір
Негізгі құралдардың баланстық құны - бұл кәсіпорынның бухгалтерлік
Негізгі құралдардың өткізу құны – мәмілеге келуге дайынтәуелсіз
Негізгі құралдардың қалдық (жойылу) құны - негізгі құралдардың
Негізгі құралдарды сату (өткізу) құны - мәмілеге келуге
1.2 «Негізгі құралдар есебін ұйымдастыру және есеп міндеттері»
Негізгі құралдар есебі Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп жөніндегі
- мойындау кезеңі;
- қызмет ету мерзімі;
- амортизация есептеу әдісі;
- кезеңдегі күрделі салым;
- бағалау әдісі.
Негізгі құралдар есебі кәсіпорынның бухгалтериясында жүргізіледі. Олардың аналитикалық
Негізгі құралдар бухгалтерлік есебінің негізгі міндеттері:
1. Расталған есептік мәліметтердің, техникалық төлқұжаттардың, басқа да
2. Негізгі құралдардың келіп түсуін, шығарылуын, қозғалысын есепте
3. Негізгі құралдардың тозуының дұрыс есептелуіне және тиімді
4. Негізгі құралдарға ағымдағы және күрделі жөндеулерді, қайта
5. Моральды және физикалық тұрғыдан ескірген негізгі құралдарды
6. Негізгі құралдар бойынша дұрыс есептеме жасау үшін
ІІ. «ҚАЗЫНА» ААҚ-ДАҒЫ НЕГІЗГІ ҚҰРАЛДАРДЫҢ КЕЛІП ТҮСУІ»
2.1 «Қазына» ААҚ-дағы негізгі құралдардың келіп түсуінің синтетикалық
Жалпы негізгі құралдардың есебі бухгалтерлік есеп типтік шот
Халық шаруашылығының қай саласында болмасын өндірістік өнімнің өсуі
«Қазына» ААҚ-на негізгі құралдар келесі жағдайларда келіп түседі:
I. Сатып алынған негізгі құралдардың есебі.
I. Үйлер мен жеңіл автомобильдерді сатып алу.
1. Сатып алу құнына: «Негізгі құралдар» шоты дебеттеліп,
2. Егер пайдалануда болған объектілер сатып алынса тозу
Дт 2410 Кт 2420
3. ҚҚС-ты қоса алғанда, жеткізуге байланысты шығындар есепке
Дт 2410 Кт 3310
4. Жеткізушілер мен мердігерлер алдындағы берешек өтелгенде, «Жеткізушілер
Дт 3310 Кт 1030
Егер сатып алу бір қалада және бір күнтізбелік
Дт 2410 Кт 1010 1030
Құжаттар бойынша тозу сомасына «Негізгі құралдар» шоты дебеттеліп,
Дт 2410 Кт 2420
Бұл тәртіп бұзу болып саналмайды, өйткені ол қаржы
II. «Қазына» ААҚ-мен сатып алынған басқа да негізгі
1. ҚҚС-сыз салық шот-фактураларына сәйкес келісім құнына: «Негізгі
Дт 2410 Кт 3310
2. Ұсынылған шот бойынша ҚҚС сомасына: «Қосылған құн
Дт 1420 Кт 3310
3. Төлем фактісіне қарамастан ҚҚС-ты есепке алу (бюджетке
Дт 3130 Кт 3310
4. Жеткізушіге төленгенде: «Жеткізушілер мен мердігерлерге қысқа мерзімді
Дт 3310 Кт 1010 1030
Егер алдын-ала төлем жүргізілсе:
1. Жүргізілген алдын-ала төлемнің сомасына: «Аяқталмаған құрылыс» шоты
Дт 2910 Кт 1010, 1030
2. Негізгі құралдың келісім құнына: «Негізгі құралдар» шоты
Дт 2410 Кт 3310
3. ҚҚС сомасына: «Қосылған құн салығы» шоты дебеттеліп,
Дт 1420 Кт 3310
4. ҚҚС есепке алуда: «Салық бойынша міндеттемелер» бөлімінің
Дт 3130 Кт 1420
5. Берілген аванстарды (алдын-ала төлемдерді) есепке алуда: «Жеткізушілер
Дт 3310 Кт 2910
III. «Қазына» ААҚ-на объектілер құрылысының нәтижесінде келіп түскен
Үйлер мен ғимараттарды тұрғызу, жабдықтарды монтаждау жөніндегі шығындар
Негізгі құралдарды салудың мердігерлік әдісі:
1. ҚҚС-ты қоса алғанда, үйдің құрылысы бойынша сметалық
Дт 2930 Кт 3310
2. Егер жеткізу тікелей жүзеге асырылса, монтажға берілген
Дт 2930 Кт 3310 1030
3. Құрылысқа жер учаскесін бөлуге байланысты өтемақы есептелінген
Дт 2930 Кт 3390
4. Жобалау және мердігерлер ұйымдарының шоттарына төлем жасалынған
Дт 3310 Кт 1030 1010
5. Жер учаскесін бөлгені үшін өтемақы сомасы төленгенде,
Дт 3310 Кт 1030 1010
6. Жұмыстар аяқталғаннан кейін объектіні акт бойынша қабылдау
- егер өтемақы объектінің бастапқы құнына енгізілсе, «Негізгі
Дт 2410 Кт 2930
- егер өтемақы сметада көзделмесе, онда құрылысқа байланысты
- өтемақы сомасына: «Әкімшілік шығыстар» шоты дебеттеліп. «Аяқталмаған
Дт 7210 Кт 2930
- объектілер пайдалануға берілген кезде олардың бастапқы құнына:
Дт 2410 Кт 2930
- жыл қорытындысы бойынша шығындар жиынтық табыстың кемуіне
Дт 5610 Кт 7210
Негізгі құралдарды салуды жүргізудің шаруашылық әдісі:
1. Құрылысқа пайдаланылатын материалдардың құнына: «Аяқталмаған құрылыс» шоты
Дт 2930 Кт 1310
2. Монтаждауға берілген жабдықтардың құнына: «Аяқталмаған құрылыс» шоты
Дт 2930 Кт 3310 1030
3. Құрылыс жұмысшыларына жалақының есептелуі кезінде «Аяқталмаған құрылыс»
Дт 2930 Кт 3350
4. Әлеуметтік салық есептелінгенде «Аяқталмаған құрылыс» шоты дебеттеліп,
Дт 2930 Кт 3150
5. Орындаған жұмыстары үшін жобалау ұйымының жұмыскерлеріне еңбекақы
Дт 2930 Кт 3350
6. Негізгі құрал (үй) объектісін пайдалануға беру актісіне
Дт 2410 Кт 2930
IV. Негізгі құралдардың өтеусіз келіп түсуі.
1-нұсқа. Егер негізгі құралдар демеушілік көмек ретінде алынса,
Дт 2410 Кт 6220
Егер табыс ету құжаттарында тозу сомасы көрсетілсе, онда
а) баланстық құнына: «Негізгі құралдар» шоты дебеттеліп, «Өтеусіз
ә) тозу сомасына: «Негізгі құралдар» шоты дебеттеліп, «Негізгі
Дт 2410 Кт 2420
2-нұсқа. Егер негізгі құралдар атқарушы үкімет органдарынан субсидия
Дт 2410 Кт 6230
Табыс етілген негізгі құралдар пайдалануда болып, құжаттарында тозу
а) баланстық құнына: «Негізгі құралдар» шоты дебеттеліп, «Мемлекеттік
Дт 2410 Кт 6230
ә) тозу сомасына: «Негізгі құралдар» шоты дебеттеліп, «Негізгі
Дт 2410 Кт 2420
Жыл қорытындысы бойынша VI «Кірістер» бөлімінің шоттарында
Дт 6220 6230 Кт 5610
V. «Қазына» ААҚ-на негізгі құралдардың жарғылық капиталға салым
1. Жарғылық капиталға салым ретінде келіп түскен негізгі
Дт 2410 Кт 5030
Егер пайдалануда болған негізгі құралдар келіп түссе және
а) баланстық келісім құнына: «Негізгі құралдар» шоты дебеттеліп,
Дт 2410 Кт 5030
ә) тозу сомасына: «Негізгі құралдар» шоты дебеттеліп, «Негізгі
Дт 2410 Кт 2420
VI. Тауар-айырбас операциясы нәтижесінде «Қазына» ААҚ-на негізгі құралдардың
1. Босатылған тауарлардың сатып алу құнына: «Сатылған өнімнің
Дт 7010 Кт 1330
2. Салық шот-фактурасына сәйкес ҚҚС-сыз босатылған тауарлардың келісім
Дт 2110 Кт 6010
3. Салық шот-фактурасы бойынша ҚҚС сомасына: «Сатып алушылар
Дт 1210 Кт 3130
4. Егер құжаттарда тозу сомасы көрсетілсе, алынған негізгі
Дт 2410 Кт 3310
5. Қабылдау-өткізу құжаттары бойынша тозу сомасына: «Негізгі құралдар»
Дт 2410 Кт 2420
6. Алынған салық шоты бойынша ҚҚС сомасына: «Өзге
Дт 1280 Кт 3310
7. ҚҚС-ты есепке алу кезінде: «Қосылған құн салығы»
Дт 3130 Кт 1280
8. Өзара міндеттемелерді есепке алу кезінде: «Жеткізушілер мен
Дт 3310 Кт 2110
9. Жыл соңында:
а) шығындар жиынтық табысты кемітеді: «Ағымдағы жылдың пайдасы
Дт 5510 Кт 7010
ә) табыстар жиынтық табысты арттырады: «Өнімдерді сатудан және
Дт 6010 Кт 5510
Аталған операциядан алынатын табыс – 5510 шотының кредиттік
«Қазына» ААҚ-на негізгі құралдар келіп түскен кезде төмендегідей
№ Шаруашылық операциясының мазмұны Дт Кт
1. Жарияланған капиталға салымдардың есебіне енгізілген негізгі құралдар
2410
5030
2. Заңды және жеке тұлғалардан төлем үшін сатып
1030
3. Құрылыстың аяқталуына байланысты пайдалануға берілген негізгі құралдарды
2410
2930
4. Атқарушы билік органдарынан субсидия ретінде берілген негізгі
-қалдық құны бойынша
-тозу сомасы бойынша
2410
2410
6230
2420
5. Басқа заңды тұлғалардан өтеусіз алынған негізгі құралдарды
-қалдық құны бойынша
-тозу сомасы бойынша
2410
2410
6220
2420
6. Құрылтайшылардан негізгі құралдар кәсіпорынның жарғылық капиталына салым
2410
5030
7. Негізгі құралдар серіктестік, тәуелді және бірлесіп бақыланатын
- баланстық құнына
- ҚҚС сомасына
2410
1420
3320
3320
8. Кәсіпорынның өзінде өндіріліп кіріске алынған негізгі құралдар:
- негізгі өндірісте
- көмекші өндірісте
2410
2410
8110
8310
9. Көпжылдық өсімдіктерді кіріске алу 2510 2940
10. Негізгі құралдар есеп беруші тұлға сомалар арқылы
11. Ұзақ мерзімді жалға негізгі құралдар келіп
12. Жабдықтаушылардан негізгі құралдар келіп түсті 2410
2.2 «Қазына» ААҚ-дағы негізгі құралдардың келіп түсуінің аналитикалық
Негізгі құралдардың аналитикалық есебі 2 нұсқамен ұйымдастырылуы мүмкін:
1. Негізгі құралдарының саны көп және есепті қол
Карточкада мынадай бөлімдер болады:
Пайдаланудағы негізгі құралдар;
Ағымдағы айда түскендер;
Ағымдағы айда шығарылғандар;
Ішкі қозғалыс;
Жөндеуде;
Қорда;
Сақталуда;
Жалға берілген негізгі құралдар;
Ұзақ мерзімді жалға берілген негізгі құралдар;
Жалға алынған негізгі құралдар;
Мұрағат.
Негізгі құралдарды есепке алудың 1-нұсқасы
Объект жөндеуден және жалгерден қайтарылғаннан, тоқтатылып тұруы аяқталғаннан
Пайдаланатын жері бойынша негізгі құралдардың есебі бухгалтерия жазып
Бухгалтерия карточкаларының деректері мен пайдалану жеріндегі деректер бірдей
Аналитикалық есеп негізгі құралдардың ел аумағындағы және шетелдегі
Негізгі құралдарды есепке алудың 2-нұсқасы
Шағын ұйымдарда аналитикалық есептің тіркелімі ретінде «Негізгі құралдарды
2.3 «Қазына» ААҚ-дағы негізгі құралдардың келіп түсуінің құжаттық
Кәсіпорындарда, оның ішінде «Қазына» ААҚ-да негізгі құралдың есебін
Мұндай жағдайда әрбір жіктеу тобына кіретін негізгі құралдарға
«Қазына» ААҚ-ның бухгалтериясында негізгі құралдардың әрбір объектісіне типтік
Негізгі құралдары көп емес шағын ұйымдар мен бірлестіктер
«Қазына» ААҚ-да түгендеу карточкалары немесе түгендеу кітапшалары қабылдау-тапсыру,
Түгендеу карточкалары мен кітапшалар аналитикалық есептің негізгі түрі
Негізгі құралдардың сақталып және жұмыс істеп тұрған жері
«Қазына» ААҚ-да түгендеу карточкалары және түгендеу кітапшаларымен қатар
«Қазына» ААҚ-на негізгі құралдар сатып алу, салу, құрылтайшылардың
объектінің аты;
объектіні қабылдап алушы мен тапсырушы ұйымның аты;
салынып біткен құрылыстың қабылданған кездегі жағдайы;
құрылыстың салынып біткен уақыты;
амортизациялық аударым мөлшері;
бастапқы құны;
басқа да шартты белгілер.
Негізгі құралдардың салынып біткен аса ірі объектілеріне ұйымдағы
Негізгі құралдарға толтырылатын қабылдау-тапсыру актісі кейіннен ұйымның бухгалтериясына
Негізгі құралдар негізінен өндірістік ғимараттарды және тұрғын үйлерді,
Негізгі құралдарды қабылдау-тапсыру актісі негізгі құралдар құрамына жекелеген
Негізгі құралдарды қабылдауды рәсімдеу кезінде субъект жетекшісінің өкімімен
Қабылдау-тапсыру актісінде міндетті реквизиттермен қоса, комиссия қызмет ету
Негізгі құралдардың кәсіпорын ішіндегі орын ауыстыруын рәсімдеу үшін
Негізгі құралдарды ақысыз беру (сыйлау) кезінде акт (тапсырушы
Негізгі құралдарды басқа субъектіге сату кезінде актінің үш
Негізгі құралдар бірдей өндірістік немесе шаруашылық жұмыстарға арналған,
Бухгалтерия келіп түскен объектіні материалдық жауапты адамға бекітіп,
Бұл мүліктерді бір ғана карточкада есепке алуға рұқсат
Бұл карточка бухгалтерияға келіп түскен негізгі құралдардың актілері,
Құрылысы салынып біткен, жабдықтаулары орнатылған, жөндеу жұмыстары біткен
"Объектінің қысқаша жеке сипаттамасы" бөлімінде негізгі объектінің
Егер де объектінің сандық та, сапалық та көрсеткіштері
Бухгалтериядағы толтырылған Мүліктік карточкалардың негізінде негізгі құралдардың есебі
Тіркеу кезінде карточкаларды номерлейді, содан кейін негізгі құралдарды
Картотека, әдетте мынадай бөлімдерден тұрады: "Қолданыстағы негізгі құралдар"
Ай ішінде "Түскендері", "Есептен шыққандары" және "Ішкі орын
ІІІ. «НЕГІЗГІ ҚҰРАЛДАР ЕСЕБІНІҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ»
3.1 «Негізгі құралдардың кейбір жекелеген түрлерін есептеудің
ерекшеліктері»
Жерді тұрақты пайдалану құқығы мен жерді меншік құқығы
Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес жер және оның қойнауындағы
Қазақстан Республикасында жердің мемлекеттік те, жеке меншік те
Мемлекет меншігіндегі жерден оның учаскелерін:
- сатуға немесе жекеменшікке тегін пайдалануына;
- тұрақты немесе уақытша пайдалануына;
- заң актілерінде қаралған шарттары бойынша жерге деген
Жерді пайдалану құқығы - мемлекет меншігінде тұрған жер
Өкілетті органдардың беретін жер учаскелеріне құқығын куәландыратын құжаттар
жерді уақытша пайдалануға құны бойынша беру - жер
жерді уақытша тегін беру - жерді тегін беру
Жерді тұрақты пайдалану құқығы мынадай мемлекеттік жер пайдаланушыларға
- ғимараттарға, кондоминиум (кондоминиум – қозғалмайтын мүлікке бірыңғай
- ауыл және орман шаруашылығымен айналысатын заңды тұлғаға;
- жердің пайдалануын айрықша табиғи аймақтарын қорғайтын заңды
- заң актілерімен қарастырылған, басқа да жағдайларда.
Жерді қысқа мерзімді пайдалану үшін 5 жылға дейін,
Жерді басқа да құралдармен салыстырғандағы айырмашылығы - шаруашылық
Жерді пайдаланушылар мемлекетке жер үшін төлем төлейді. Жекеменшікке
Жер телімінің нақты бағалау құнын жеке меншікке берілетін
Әрбір кәсіпорын жердің оперативтік және бухгалтерлік есебін жүргізеді.
Карточкалар «Жер теліміне меншік құқығын беру, жерді тұрақты
Карточкада:
жер телімінің реттік номері (код);
жерді пайдаланушы (толық мекен-жайы);
жер телімінің аумағы (көлемі);
жер телімінің пайдалану мақсаты: пайдаланудағы шектеулер және жер
жер телімінің бөліну мүмкіндігі;
"Жер теліміне меншік құқығын беру, жерді тұрақты пайдалану
жер телімінің шектесетіндері (аталған телімі кімдердің жерімен шектесіп
құнарлылық (пайдалануға жататын жердің) түрлері, топырақ типтері мен
жер үшін төлем мөлшерлемесі (теңге);
жер ақысына түзету коэффициенті;
жер телімі және бағалау құны және жерді пайдаланушының
Меншік құқы және жерді пайдалану құқы Қазақстан Республикасының
- меншік құқығынан немесе жерді пайдаланушылардан мемлекеттің қажеттілігі
- меншік құқығына немесе жерді пайдаланушыларға жерді пайдаланудың
- меншік құқығы мен жер пайдалану құқығы бұзылса;
- объекті салу және пайдалану нәтижесінде жердің сапасы
- төтенше жағдай кезінде жерді қайтарып алса.
Меншік иелерінің және жерді пайдаланушылардың шеккен зияны, соған
Уақытша әкелінген және әкетілген негізгі құралдардың есебі. Қолданыстағы
Негізгі құралдардың Республикаға әкелінетін мүліктері толықтай немесе ішінара
Осыған сәйкес Қазақстан Республикасының субъектісі кедендік территория шегінен
Әкелінген және әкетілген негізгі құралдардың есебі 2410-2417 "Уақытша
Уақытша әкетілген негізгі құралдарды пайдалану процесінде олар бойынша
Уақытша әкелінген негізгі құралдар қайтарылған кезде мынадай шоттар
- уақытша әкелінген негізгі құралдардың бастапқы құнына: «Өзге
Дт 4430 Кт 2410
- есептелінген тозу сомасына: «Негізгі құралдардың тозуы мен
Дт 2420 Кт 2410
Негізгі құралдардың әкетілуі 24-ші "Негізгі құралдар" шотының дебетінде
Қолданыстағы нормалар бойынша есептелген тозудың сомасына 7470 «Негізгі
Егер шаруашылық жүргізуші субъект шетел компаниясының құрылымдық бөлімшесі
Келісім-шарттың жағдайы бойынша жал ақысы резиденттің алатын табысынан
ҚОРЫТЫНДЫ
Кәсіпорынның өмірі – оның ұйымдастырылған бухгалтерлік есебіне, оның
Қазақстан Республикасы Президентінің Қазақстан халқына арнаған 2007 жылғы
Техникалық стандарттау өнім мен қызмет сапасын қамтамасыз ету
Бірінші бөлімде негізгі құралдарды экономикалық категория ретінде жалпылама
Екінші бөлімде «Қазына» ААҚ-дағы негізгі құралдардың синтетикалық және
Үшінші бөлім – негізгі құралдар есебінің ерекшеліктер бөлімі.
Қорыта айтқанда, негізгі құралдар есебін дұрыс ұйымдастыра білу
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР:
Қазақстан Республикасы Президентінің Қазақстан халқына арнаған жыл сайынғы
«Қазақстан өз дамуындағы жаңа серпіліс жасау қарсаңында. Қазақстанның
«Бухгалтерлік есеп және қаржылық есеп туралы» Қазақстан Республикасының
«Халықаралық қаржылық есеп стандарты»
Бухгалтерлік есептің типтік шот жоспары 01.01.2008ж.
В.К. Радостовец, Т.Ғ. Ғабдуллин, В.В. Радостовец, О.И. Шмидт
С.Б. Баймұханова «Бухгалтерлік есеп», ИздатМаркет, Алматы, 2005ж
Л.А. Попова, М.Қ. Жұматов, Д.М. Нұрхалиева, А.Б. Омашева
К.К. Кеулімжаев, З.Н. Ыбыраева «Бухгалтерлік есеп принциптері», Экономика,
В.Л. Назарова «Шаруашылық жүргізуші субъектідегі бухгалтерлік есеп», Экономика,
Э.О. Нұрсейітов «Бухгалтерлік есеп», Алматы,2006ж
Б.С. Мырзалиев, А.А. Сәтмырзаев, Р.С. Әбдішүкіров «Бухгалтерлік есеп
«Бухгалтер бюллетені» журналы
«Анализ и учет» журналы
36
Баланстық құн = бастапқы құн – тозу Σ
Негізгі құралдардың субъектіден шығуының есебі
Негізгі құралдардың есебін ұйымдастыру
Негізгі құралдарды кіріске алудың есебі
Қаржылық құралдардың есебі жайлы
Негізгі құралдардың есебі жайлы
Негізгі құралдар объектілері шаруашылық
Негізгі құралдар есебі. Негізгі құралдар,олардың қаржылық есептегі топтасуы мен бағалануы
Негізгі құралдар қозғалысының есебі
Негізгі құралдардың шығысының есебі
Қазақстан Республикасының ұлттық банкі және оның операциялары