Төленбеген капитал шоты

МАЗМҰНЫ
Кіріспе
4
1 Меншік капиталының есебі, мәні мен мазмұны.
1.1 Меншік капиталының экономикалық мәні мен мазмұны
1.2 Меншікті капиталын жетілдіру мен қалыптастыру жолдары
1.3 Жарғылық капиталды есепке алу жолдары, капитал қозғалысы
1.4 Резервтік капиталдың есебі оны есептеу жолдары. 23
1.5 Бөлінбеген және жиынтық табыстың (жабылмаған зиян) есебі
25
2 «СТУДИЯ ОКОН» ЖШС-ДЕ МЕНШІКТІ КАПИТАЛ ЕСЕБІ
2.1 «СТУДИЯ ОКОН» ЖШС-ның жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің шаруашылық-қаржылық
2.2 «СТУДИЯ ОКОН» ЖШС технико экономикалық көрсеткіші. 32
2.3 «СТУДИЯ ОКОН» ЖШС-ның қаржылық жағдайы және меншікті
34
3 Меншік капиталының есебі мен аудиті оны
3.1 Жарғылық капитал, резервтік, қосымша төленген және төленбеген
3.2 Меншікті капитал айналымын жылдамдату жолдары және кәсіпорынның
3.3 Кәсіпорынның меншікті капиталына әсер етуші факторларды талдау
51
ҚОРЫТЫНДЫ 55
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
58
ҚОСЫМШАЛАР 60
Кіріспе
Қазақстан Республикасында нарықтық қатынастардың дамуы шаруашылық әдістерін және
Нарықтық экономика жағдайында басқаруды жетілдіруде бухгалтерлік есептің мәні
Бухгалтерлік есеп – экономикалық білім жүйесіндегі негізгі пәндердің
Қазақстан Республикасының заңына сәйкес кәсіпорындар өзінің құрылуы
Менеджерлер, инвесторлар, кредиторлар, қаржылық органдар т.б пайдалана алады.
Есептік мәліметтер шаруашылық субъектілер және олардың структуралық бөлімдерін
Ұйымның қаржылық-шаруашылық қызметінде меншікті капитал есебін сауатты және
Осы дипломдық жұмыстың зерттеу объектісі ЖШС «СТУДИЯ ОКОН»
Дипломдық жұмыстың мақсаты – кәсіпорын қызметіндегі, бухгалтерлік есептегі
Дипломдық жұмыстың алдына қойған мақсатқа жету үшін жұмысты
меншікті капитал аудиті туралы әртүлі әдебиеттерді пайдалана отырып,
меншікті капиталды есепте тану мен бағалаудың іске асырылуын
«СТУДИЯ ОКОН» жауапкершілігі шектеулі серіктестігіндегі меншікті капитал есебін
материалдық емес активтердің есебін халықаралық стандарттарға сай жетілдіру
меншікті капитал аудитін жүргізуді меңгеру.
Бүгінгі таңда ел экономикасының нарықтық жағдайға көшуіне байланысты
Дипломдық жұмысының міндеті. Берілген тақырып –
Кәсіпорын мүлкі оның негізгі құралдары мен айналымдағы қаржыларының
- жарғылық капитал;
- резервтік капитал;
- бөлінбеген пайда.
Кәсіпорындар оздерінің қызмет атқаруы барысында меншікті қаржыларынан басқа
Жарғылық қор меншік иесінің (кәсіпорынның) жарғысында
Меншік иесінің тиісті құқығымен жауапкершілігіне қарай ұйымның жарғылық
Кәсіпорындардың (толық серіктестік, сенім серіктестігі, жауапкершілігі шектеулі серіктестік,
Өндірістік кооператив мүшелерінің мүлік жарналары (үлестері).
Жарғылық қор мөлшері ұйымның жарғысында және басқа да
Қосымша төленген капитал — қоғамның өзінің акцияларын олардың
Қосымша төленбеген капитал — кәсіпорынның өзінің меншігіндегі негізгі
Резервтік (сацтық, сақтаулы) капитал — келешекте (алдағы уақыттарда)
Бөлінбеген пайда (табыс) - кәсіпорынның жалпы кірісінен (пайдасынан)
Бухгалтерлік есеп барлық шаруашылық есебінің басты негізгі бөліктерінің
Дипломдық жұмыстын зерттеу объектісі болып «СТУДИЯ ОКОН» Жауапкершілігі
Дипломдық жүмыста төмендегі авторлардың әдебиеттерін пайдаландым:Қ.К. Кеулімжаев, З.
Меншік капиталының есебі, мәні мен мазмұны.
Меншік капиталының экономикалық мәні мен мазмұны
Экономикалық көзқарас бойынша бухгалтерлік есеп, кәсіпорын
Бухгалтерлік есеп халықаралық қатынастардың бір құралы ретінде
Методологиялық және ұйымдастыру есебі Батыста қаржылық және
Қаржылық есеп есептік ақпарат дайындау процесі болып
Басқару есебі, кейде өндірістік немесе шығындар есебі
Нарықтық экономикасы дамыған елдердің бухгалтерлік есепті жүргізу,
Шаруашылық субъектілері бухгалтерлік есеп нарықтық қатынастарда өзгеше
Біздің республикамызда жұмыс істеп тұрған бухгалтерлік есептің халықаралық
Қазіргі заманға сай шаруашылық тәжірибеде толық және дәл
Экономика саласындағы жұмысшылар, және ең басты бухгалтерлер есептік
Бухгалтерлік және салық есебінің арасындағы қатынастар негізгі капитал
Меншікті капиталын жетілдіру мен қалыптастыру жолдары
Қазақстан Республикасының заңына сәйкес кәсіпорындар өзінің құрылуы
Кәсіпорын алғашқы құрылған кезде оның капиталы Қазақстан Республикасы
Жалпы кәсіпорынның есебін жүргізу барысында жұмыс істеп тұрған,
Кәсіпорын мүлкінің құрамы
Ұйымның барлық мүлкі ( қызмет атқарушы капиталы) айналыстан
Негізгі (айналымнан тыс) активтер негізгі құралдардан, материалдық емес
Ал айналымдағы активтер кәсіпорынның қызмет атқаруы барысында пайда
Кәсіпорын мүліктерінің (капиталының) құралу көздері
Кәсіпорын мүлкі оның негізгі құралдары мен айналымдағы қаржыларының
жарғылық капитал;
резервтік капитал;
бөлінбеген пайда.
Кәсіпорындар өздерінің қызмет атқаруы барысында меншікті қаржыларынан басқа
Жарғылық қор меншік иесінің (кәсіпорынның) жарғысында қаралған
Меншік иесінің тиісті құқығы мен жауапкершілігіне қарай
Кәсіпорындардың ( толық серіктестік, сенім серіктестігі, жауапкершілігі шектеулі
Жарғылық қор мөлшері ұйымның жарғысында және басқа да
Қосымша төленген капитал - қоғамның өзінің акцияларын
Қосымша төленбеген капитал – кәсіпорынның өзінің меншігіндегі
Резервтік (сақтық, сақтаулы) капитал - келешекте (алдағы
Бөлінбеген пайда (табыс) – кәсіпорынның жалпы кірісінен (пайдасынан)
Кәсіпорындар мeн ұйымдap өздepiнiң шapyaшылық қызмeтi бapыcындa мeншiктi
Hecue - бip зaнды тұлғaның eкiншi бip зaнды
Hapықтық экoнoмикa жaғдaйындa нecиe кoммepциялық және бaнктiк бoлып
Koммepцuялық нecue —біp кәciпopынның eкiншi кәсіпорынғa caтқaн тayapының
Бaнк нecиeci - ұйымғa aқшa тұpiндe өндipiciн ұлғaйтyғa,
Hecиe бepy және oны қaйтapy (oтey) тәртібі тиicтi
Кәсіпорындар бaнк мeкeмeciнeн нecиe cұpaмacтaн бұpын нecиe aлyлдың
Hecueнiң oбъeкmuвmi қaжemmiлiгi — бұл, кәсіпорынның өндipicтiк және
Бaнк нecиeci eceбi қыcқa және ұзaқ мepзiмдi нecиe
Hecиeлep қaйтapымдылық, төлeм жәнe мepзiмдiлiк шapттapы бoйыншa кeлiciп,
Hecиe aлy үшiн кәсіпорындap бaнк мeкeмeci бacшыcының aтынa
Кәсіпорындар мeн ұйымдap бaнктeн бipiншi peт нecиe aлyы
Жaлпы кәciпopьшдapғa бepiлeтiн нecиe coмacы, бaнк мeкeмeciнiң жayaпты
Бaнк мeкeмeci мeн нecиe aлyшы кәсіпорын apacындaғы нecиeлiк
Қыcқa мepзiмдi бaнк нecиeлepi 1 (бip) жылдaн acпaйтын
Бaнк нecиeci кәсіпорынның, яғни нecиe aлyшының eceп aйыpыcy
Kәciпopын бaнк мeкeмeciнeн нecиe aлғaн yaқытындa:
Д-т: «Aқшaлap» нeмece «Жaбдыктayшы мepдiгepлepмeн eceп aйыpыcy» және
K-т: «Бaнк мекeмeciнiң қapызы» шoты түpiндe бyxгaлтepлiк жaзyы
Aл бұл aлынғaн нecиe қaйтapылғaн yaқытгa:
Д-т: «Бaнк мeкeмeciнiң қapызы» шoты;
K-т: «Aқшaлap» шoты түpiндe бyxгaлтepлiк жaзyы жaзылaды.
Ocы aлынғaн нecиe үшiн eceптeлreн пaйыз coмacынa:
Д-т: «Cыйaқы түpiндeгi шығын» шoты;
K-т: «Tөлeнeтiн cыйaқы» шoты түpiндe бyxгaлтepлiк жaзyы жaзылaды.
Kәciпopын бұл мiндeттeмeнi тeлeгeн yaқытындa:
Д-т: «Tөлeнeтiн cыйaқы» шoты;
K-т: «Aқшaлap» шoты түpiндe бyxгaлтepлiкжaзyы жaзылaды.
Жарғылық капиталды есепке алу жолдары, капитал қозғалысы бойынша
Кәсіпорынның жарғылық капиталының мөлшері, сол ұйымның шығарған акцияларының
Шаруашылық жүргізуші шаруашылықтың жарғылық капиталының орындайтын негізгі қызметін
Жарғылық капиталдың бұл аталған қызметтері әр түрлі ұйымдық-құқықтық
Кәсіпорынның жарғылық капиталы қызметті бастауды қамтамасыз ету үшін
Кәсіпорындарда жарғылық капиталдың есебі «Жарғылық қор» бөлімінің:
«Жай акциялар»;
«Артықшылығы бар акциялар»;
«Салымдар мен жарналар»
деп аталатын бөлімше шоттарында есептеледі.
Ол акцияларды орналастырудың немесе сатудың, жеке капиталын салудың,
Шаруашылық серіктестіктердің жарғылық капиталына салынатын салымдар, ақша
Құрылтайшылардың (қатысушылардың) жарғылық капиталына натуралды нысанда
Шаруашылық жүргізуші субъектілер қайта тіркелген кезде қатысушылардың
Осындай бағалау кезеңінен бастап, бес жыл бойы
Егер де салым ретінде субъектіге мүлікті пайдалану құқы
Мүліктік құқы жоқ және басқа да материалдық емс
Аталған серіктестіктер тіркеуге дейін өздерінің жарғылық капиталының
Ол мезгіл серіктестіктің тіркелген күнінен бастап саналады және
Акционерлік қоғамның жарияланған жарғылық капиталының мөлшері біріңғай валюта
Жарияланған жарғылық капиталының минималды көлемі ашық акционерлік
Акционерлердің жалпы жиналысында анықталған әрі жарияланған санының
Қоғамның шығарылған (төленген) жарғылық капиталының деңгейі шығарылған акцияның
Қоғамның жарияланған жарғылық капиталы түгелдей төленіп және орналастырып
Жарияланған жарғылық капиталын ұлғайту және азайту туралы шешім
Барлық кредиторларға кем дегенде 30 күн бұрын хабарланған
Қоғам акциялары жай және айрықша болып келеді.
Заңға сәйкес акциялар акционерлердің келесі құқтарын қанағаттандырады:
дивидендтер алуын;
қоғамды басқаруына қатысуын;
қоғам жойылғаннан кейін одан қалған мүлікті бөлісуге қатыса
Қоғам тек иесі жазулы (атаулы) акцияны шығаруға
Жарғылық капиталдың қолда бары және қозғалысы 5010-ші “Жай
Акционерлердің акцияға жазылған сомасына жарғылық қорды құрғанда, сондай-ақ
Д-т: «Төленбеген капитал» шоты;
К-т: «Жай акциялар» немесе
«Артықшылығы бар акциялар» шоты түрінде бухгалтерлік жазу жазылады.
Егер үлес қосушылар мен акционерлер қоғамға өз үлесін
Д-т: «Ақшалар» шоты;
К-т: «Төленбеген капитал» шоты түріндегі екі жақты жазуы
Бұл жағдайда еліміздегі бас шоттар кестесіне сәйкес:
«Ел ішіндегі валюталық шоттардағы ақшалар»;
«Шетелдердегі валюталық шоттардағы ақшалар»;
«Есеп айырысу шотындағы ақшалар»;
«Кассадағы ұлттық валюта түріндегі ақшалар»;
«Кассадағы шетелдік валюта түріндегі ақшалар»; деп аталатын шоттарының
Ал егер үлес қосушылар мен акционерлер қоғамға өз
Д-т: «Материалдық емес активтер»;
«Негізгі құралдар»;
«Материалдық құндылықтар» және т.б. шоттардың
К-т: «Төленбеген капитал» деп аталатын шот түрінде бухгалтерлік
Сондай-ақ серіктестіктердің (акционерлік қоғамнан басқадай) қоғамдық жарғылық қорға
Д-т: «Материалдық емес активтер»;
«Негізгі құралдар»;
«Материалдық құндылықтар»;
«Ақшалар» және тағы да басқа шоттардың тиістісі.
К-т: «Салымдар мен жарналар» шоты түрінде бухгалтерлік жазу
«Қайтарылып алынған капитал» деп аталатын шот акционерлік қоғамның
Д-т: «Қайтарылып алынған капитал» шоты;
К-т: «Ақшалар» шоты түрінде екі жақты жазу жазылады.
Егер акционерлік қоғам өз акцияларын айналымнан алып тастаған
Д-т: «Қарапайым акциялар» немесе
«Артықшылығы бар акциялар» шоттарының тиістісі,
К-т: «Қайтарылып алынған капитал» шоты түрінде бухгалтерлік жазу
Осы айтылғандармен қатар кәсіпорындарда «Қосымша төленген капитал» деп
Д-т: «Ақшалар» шоты;
К-т: «Қосымша төленген капитал» шоты түрінде бухгалтерлік жазу
Кәсіпорынның акционерлерден акцияларды олардың атаулы (номиналдық) бағасынан төмен
Д-т: «Қайтарылып алынған капитал» шоты;
К-т: «Қосымша төленген капитал» шоты түрінде бухгалтерлік жазу
Кәсіпорынның негізгі құралдарды, инвнстицияларды және басқа да активтерді
Д-т: «Негізгі құралдар»;
«Материалдық құндылықтар»;
«Инвестициялар» және т.б. шоттардың тиістісі.
К-т: «Негізгі құралдарды қайта бағалағаннан алынған қосымша төленбеген
«Басқа да қосымша төленбеген капитал» шоттарының тиістілері түріндегі
Сонымен қатар:
негізгі құралдарды қайта бағалау кезінде өскен тозу сомасына:
Д-т «Негізгі құралдарды қайта бағалағаннан алынған қосымша төленбеген
К-т: «Негізгі құралдардың тозуы» шоты түрінде;
негізгі құралдардың пайдаланылуына қарай олардың қосымша бағаланған сомалары
Д-т: «Негізгі құралдарды қайта бағалағаннан алынған қосымша төленбеген
К-т: «Есепті жылдың бөлінбеген табысы (жабылмаған зияны)» шоты
негізгі құралдардың бұрынғы қайта бағалау кезіндегі анықталған қосымша
Д-т: «Негізгі құралдарды қайта бағалағаннан алынған қосымша төленбеген
К-т: «Негізгі құралдар» шоты түрінде бухгалтерлік жазулар жазылады.
«Инвестицияларды қайта бағалағаннан алынған қосымша төленбеген капитал» шоты
қаржылық инвестицияларды бұрынғы қосымша бағалағанда алынған сомасы шегінде
Д-т: «Инвестицияларды қайта бағалағаннан алынған қосымша төленбеген капитал»
К-т: «Қаржылық инвестициялар» шоты түрінде;
қабылданған есеп саясатына қарай есептен шығарылған ұзақ мерзімді
Д-т: «Инвестицияларды қайта бағалағаннан алынған қосымша төленбеген капитал»
К-т: «Бөлінбеген табыс (жабылмаған зиян)» немесе «Бағалы қағаздарды
5000-ші “Жарғылық капитал” бөлімшесінің шоттары бойынша операцияларын қарастырайық.ъ
5020-ші “Жай акциялар”, 5010-ші “Айрықшылығы бар акциялар” шоттарының
Шығарылған акциялардың (салымдардың) немесе журналдардың номиналдық құны төленсе,онда
2-ші кезең
1050
1020
1010
1060
1310
2413
2730
900 000
5020
Себебі жарияланған капитал кейде жабылмаған капитал 5020 шоты
Жоғарыда атап өткеніміздей, жауапкершілігі шектелген серіктестіктердің жарлық капиталын
Егер де аталған жағдай орындалмаса, онда жарғылық капиталына
Серіктестіктердің қатысушысы мүшеліктен шығып кетсе, онда оның
Егер де қатысушылар шығып кетсе, онда
Егер де акционерлік қоғамның мүшелері өз акцияларын қайтып
Кәсіпорындар мен ұйымдардағы жарғылық капитал шоты бойынша жүргізілетін
№ Операциялардың мазмұны Дебиттелетін шот Кредиттелетін шот
1 Серіктестіктердің (акционерлік қоғамнан басқа) жарғылық қорының
2411-2930
1310-1317
1320
1070
1050
1030,1010,1020
2 Серіктестіктеодің (акционерлік қоғамдардан басқа) жарғылық қорының
2411-2930
1310-1317
221-224
1070
1050,432
1030,1010,1020
3 Кәсіпорынның өзінің акцияларының айналымнан шығарылғандарының құнына 5010
4 Серіктестіктердің (акционерлерден басқа) қоғамның жарғылық қорына
1030
1010,1020
5 Жарғылық қорға шетелдік валюта түрінде қосуға тиісті
6 Жарғылық қорға шетелдік валюта түрінде қосуға тиісті
7 Үлес қосушылар мен құрылтайшылардың және салымшылардың ақшалай
1030
1010,1020 5020
8 Үлес қосушылар мен құрылтайшылардың және салымшылардың акционерлік
2411-2930
1310-1317
1330 5020
9 Акционерлік қоғамның акционерлерден сатып алған өзінің акцияларының
1030,1010
1020
10 Сатылып алынған акциялардың сатып алу және аталы
егер акциялар өзінің атаулы төмен бағаға сатылып алынса;
егер акциялар өзінің атаулы құнынан жоғары бағаға сатылып
5210
11 Өзінің атаулы құнынан жоғары бағаға сатылған акциялардың
1010,1020 5340
12 Негізгі құралдарды қайта бағалауға байланысты бастапқы
13 Негізгі құралдарды қайта бағалауға байланысты оларға
14 Негізгі құралдардың пайдалануына қарай қайта бағалау
15 Инвесторлардың, серіктестіктердің активтері қайта бағалаудың салдарынан еншілес
16 Қайта бағадаудың нәтижесінде алынған ұзақ мерзімді қаржы
17 Бұрын жүргізілген қайта бағалаудың нәтижесінде ұзақ мерзімді
18 Ұзақ мерзімді қаржылық инвестицияларды есептеп шығарған
Капиталдың қозғалысы бойынша операциялардың дұрыс көрсетілуінің маңыздылығы
Төленбеген капитал есебі. Төленбеген капиталдың есебін жүргізу үшін
Жарияланған (белгіленген тәртіппен тіркелген) жарғылық қор
Жарғылық қорға салымдардың салынуының жүзеге асыруылына қарай
-материалдық емес активтерді жарғылық қорға жарна
-жерді, негізгі құралды, малды, аяқталмаған құрылыс объектілерін жарғылық
-материалдар мен тауарларды жарғылық қорға жарна ретінде төлеу
-ақшалай қаражаттарды жарғылық қорға жарна ретінде аударған кезінде
Егерде 5010 шотының дебеттік қалдығы болмаса, онда
5010-ші шоты бойынша аналитикалық есеп акционерлер (қатысушылар, құрылтайшылар)
Қайтарылып алынған капиталдың есебі. Акционерлік
Сонымен қатар Акционерлік қоғамның кредиторлары қоғамның тиесілі міндеттерін
Бұл жағдайда Акционерлік қоғам өзінің акциясын өз қызметкерлері
Қайтарылып алынған капиталдың есебін жүргізу үшін 521-ші шоты
5210 шоттың дебеті акционерлердің меншігіндегі акцияларды қайтып сатып
Акционерлердің меншігіндегі акцияларды айналыстан шығару үшін,не болмаса оларды
1.Сатып алынған акциялардың нақты құны номиналдық (атаулы) құнға
2.Сатып алынған акцияның құны номиналдық құнынан төмен болған
-сатып алынған құнына 5210 шоты дебеттеледі де және
-сома айырмасына, яғни акциялардың құны номиналдық құннан аз
5210 шоты дебеттеледі де және 5410 «Есептік жылдағы
3. Сатып алынған акциялардың нақты құны номиналды құннан
сатып алу құнына:
5210 шоты дебеттеледі де,1050,1030,1010,1020, шоттары кредиттеледі;
- сома айырмасына, яғни акцияның құны номинаодық құнынан
5410 «Есептік жылдағы таратылмаған табыс» шоты дебеттеледі де,
Егер акциялар айналыстан шығарып алу үшін акционерлерден қайиып
Егер де акциялар одан әрі сату мақсатында қайтып
Акциялардың сатылатын құнына, оларды номиналдық құнының мөлшеріне 6210
Акционерлерден сатып алған акцияларды сатқан кезде қоғамның жарлық
Қоғам келесі жағдайларда акцияны қайтып сатып алуға құқығы
қоғамның эмитенттелген акциялары толық төленгенге дейін;
қоғамның шығарылған (төленген) жарғылық капиталы қайтып сатып
қоғам акцияны қайтып сатып алған шақта төлем қабілеттілігі
акцияны сатып алатын кезінде қоғамның меншік капиталының
Қайтып сатып алынатын акцияның саны бүкіл қоғамның
Қосымша төленген капиталдың есебі.
Негізгі құралдарды қайта бағалау операциялары. Негізгі құралдарды,
Негізгі құралдардың құнының өзгеруіне байланысты тозу сомасына да
Қайта бағаланған (дооценка) сомасы бөлінбеген табыстар шотына ай
№ Жазбалар мазмұны Сомасы теңге
1 Кәсіпорын 1994 жылы жол тегістегіш сатып алды
Амортизация нормасы 12,5%:
машинаның бірінші қайта бағалануына дейінгі құны
1-ші қайта бағалануына дейінгі есептелінген тозу сомасы 12000
2000
2 Қайта бағалау нәтижесінде (01.10.94 ж.,01.07.97 ж.) машинаның
жол тегістегіш машинаның құны
машинаның тозуына байланысты есептелген сомасы
машинаның қайта бағаланған сомасы (236390 – 12000)
машинаның қайта бағаланғаннан кейін, қалыптасқан тозу сомасы (103
машинаның индексацияланған сомасы (224 390 – 37 200)
236 390
103 539
224 390
37 200
187 190
3 Машинаны одан әрі қарай пайдалану барысында, яғни
Сонымен, кестеде көрсетілген есептеулердің қайта бағаланған негізгі құралдың
Инвестицияны қайта бағалаудың операциялары бойынша. Инвестицияларды қайта бағалау
Еншілес, тәуелді, бірлесіп бақыланатын, және басқа да шаруашылық
Қаржылық инвестицияларын қайта бағалаудан түскен сомаларына 1150
Есептен шығарылғн ұзқ мерзімді қаржылық инвестиция бойынша қайта
5320 шотының дебеті ұзақ мерзімді инвестицияның құнының
- ұзақ мерзімді инвестицияның төмендеген құнына 1150
- инвестицияның баланстық құнының азайған сомасына 2310
Басқа да активтердің қайта бағалануымен байланысты операциялары. Активтердің
Сөйтіп біздің мысалымыз бойынша курстық бағам өзгеріп 31
Резервтік капиталдың есебі оны есептеу жолдары.
Резервтік капитал – акционерлік қоғамның және басқа да
Резервтік капиталдың есебі 55-ші «Резервтік капитал» бөлімшесінің мынадай
Заңдармен белгіленген резервтік капиталдың есебі. Шаруашылық
Резервтік капиталдарды қалыптастырған (құрған) кезде 5410 шотты дебеттеледі
Резервтік капитал қаражаттарын пайдалану 5310-ші шоттың дебетінен мына
Акционерлік қоғамдар немесе басқа да ұйымдар өздерінің тапқан
Кәсіпорындар мен ұйымдардағы резервтік капитал шоты бойынша жүргізілетін
№ Операциялардың мазмұны Дебиттелетін шот Кредиттелетін шот
1 Акционерлік қоғамның жарғысында белгіленген мөлшерде резервтік
2 Акционерлік қоғамның жарғысында белгіленген мөлшерде артық резервтік
3 Кәсіпорынның ағымдағы жылда пайда таппауына немесе
4430
4 Кәсіпорынның есепті кезеңдегі немесе алдыңғы (өткен)
5 Ағымдағы жылғы зиянды жабуға бағытталған резервтік капитал
6 өткен (алдыңғы) жылдың жабылмаған зиянын өтеуге бағытталған
7 Акционерлердің қабылдаған қаулысына сәйкес резервтік капиталдың сомасы
Басқа да резервтік капитал есебі, 5340-ші «Басқа да
Бөлінбеген және жиынтық табыстың (жабылмаған зиян) есебі
Бөлінбеген табыстың (жабылмаған зиян) есебі бухгалтерлік есептің Бас
Есеп берілетін жылдың соңында 5410-шотқа жыл ішінде есептелген
5430 шоттың дебеті бойынша төмендегідей шаруашылық операциялары:
- өткен жылдардың белгіленген тәртібінде жабылмаған (өтелмеген)
Жиынтық табыстың (зиянның) есебі. Есепті кезеңнің жиынтық табысын
Жыл аяғында 7000-бөлімшенің 7010-ші,7110,7320,7410-7470-ші шоттарының кредитінен есептелінген шығыстар
Кәсіпорындар мен ұйымдардағы бөлінбеген пайда (жабылмаған зиян) шоты
№ Операциялардың мазмұны Дебиттелетін шот Кредиттелетін шот
1 2 3 4
1 Кәсіпорынның бөлінбеген табысы есебінен акцияонерлік қоғамның жарғысында
2 Кәсіпорынның бөлінбеген табысы есебінен акцияонерлік қоғамның жарғысында
3 Кәсіпорынның есепті кезеңіндегі немесе алдыңғы жылдардағы жабылмаған
4 Есепті кезеңнің соңында кәсіпорынның бөлінбеген табысына жатқызылатын
5 Есепті кезеңнің соңында анықталған кәсіпорынның шеккен зиян
6 Ағымдағы жылғы шеккен зиянды жабуға бағытталған резервтік
7 Негізгі құралдардың белгіленген әдісіне сәйкес есептелген амортизация
8 өткен жылғы акционерлерге дивиденд төлегеннен қалған бөлінбеген
9 Кәсіпорынның өткен (алдыңғы) жылдағы жабылмаған зиянын өтеуге
10 Кәсіпорынның есепті жылы шеккен зиянының сомасы алдағы
11 Кәсіпорынның ағымдағы жылда өнімдерді (тауарларды) сатудан, қызметтерді
6210-6280
5410
12 Кәсіпорынның ағымдағы жылда көрсеткен қызметтерінің, сондай-ақ сатқан
7110
7210,7320
7410-7470
7700,871
2. «СТУДИЯ ОКОН» ЖШС-ДЕ МЕНШІКТІ КАПИТАЛ ЕСЕБІ
2.1.«СТУДИЯ ОКОН» ЖШС-ның жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің шаруашылық-қаржылық қызметімен
«СТУДИЯ ОКОН» өзінің ұйымдық-құқықтық нысаны бойынша жауапкершілігі шектеулі
ЖШС «СТУДИЯ ОКОН »Қазақстан Республикасының «Жауапкершiлiгi шектеулi және
ЖШС «СТУДИЯ ОКОН » мүдірі келесі қызметтерді атқарады:
Ағымдағы және келешектегі жұмыс бағдарламаларының орындалуын қамтамасыз етеді;
ЖШС – нің мүлігіне ие болады және басқарады;
Ұжымдағы жұмысшылардың орындауына қажетті бұйрық және өкімдерді шығарады;
Жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiк коммерциялық ұйым болып табылады, азаматтық
«СТУДИЯ ОКОН» ЖШС өз қызметін Жарғы негізінде жүргізеді.
«СТУДИЯ ОКОН» ЖШС-і заңдық тұлға құқығына оны мемлекеттік
Өз қызметінің мақсатына жету үшін «СТУДИЯ ОКОН» ЖШС-і
«СТУДИЯ ОКОН» ЖШС-нің жарғылық капиталы 56472,37 мың.тенгені құрайды
«СТУДИЯ ОКОН» ЖШС-нің жарғылық капиталын ұлғайту оны толық
Серіктестіктердің жоғары органы – қатысушылардың жалпы жиыны. Серіктестіктің
- металопластикалық бұйымдар жасап өткізу;
- столярлық бұйымдарды дайындау және өткізу;
Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін басқа да қызметтер.
«СТУДИЯ ОКОН» ЖШС-де экономикалық қызметін ұйымдастыру үшін аналитикалық
Сурет 1. «СТУДИЯ ОКОН» ЖШС-нің ұйымдастырушылық құрылымы
Әкімшілік қызмет басты мақсатқа бағытталған – кәсіпорынның қаржылық
Ұйымның қаржылық қызметімен байланысты қандай да бір сұрақ
Маңызды элементтердің бірі болып бухгалтерия табылады, шаруашылық құрал
Бас бухгалтер «СТУДИЯ ОКОН» ЖШС-нің басшысына тікелей бағынады
- бухгалтерлік есепті жүргізуді «Бухгалтерлік есеп туралы» ҚР
- қызмет етуші заңнамадағы өзгерістерді жедел есептеу мүмкіндігін
- қызмет етуші заңнамаға сәйкес бекітілген салықтар мен
Бөлім қызметкерлері қызметке директор бұйрығымен тағайындалып босатылады. Серіктестік
- Қазақстан Республикасының заңнамасы;
- Қазақстан Республикасының нормативті-реттеуші құжаттар;
- мемлекеттік және халықаралық стандарттар;
- кәсіпорынды басқарудың жалпы қағидалары;
- кәсіпорын жарғысы;
- ағымдағы жылға арналған ҚР үкіметінің қаулылары.
Құрылымдық бөлімшелердің негізгі міндеттеріне жатады:
- айлар бойынша тармақталған жылдық жоспар-бюджетті
- жоспарлауда қолданылатын аңықтамалық мәліметтерді дайындау, талқылау және
- өнім өндірісіне қажетті шикізат, жанар май шығынының
- дайын өнім, шикізат, жанар май инвентаризациясының жиынтық
«СТУДИЯ ОКОН» ЖШС-і қызмет ету үшін келесідей тіркеу
- Қазақстан Республикасының әділет органдары бекіткен заңды тұлғаның
- Қазақстан Республикасының салық төлеуші куәлігі;
- статистикалық карта;
- Сыртқы экономикалық қызметтің есеп карточкасы;
- Салық органында ҚҚС бойынша тіркеуге тұру куәлігі;
- қызмет жүргізуге лицензия;
- есеп саясаты.
Әрбір құрылымдық бөлімше жиынтығы «СТУДИЯ ОКОН» ЖШС-ін құрайтын
2.2 «СТУДИЯ ОКОН» ЖШС технико экономикалық көрсеткіші.
«СТУДИЯ ОКОН» ЖШС-інің басты мақсатына кәсіпорынның техникалық-экономикалық көрсеткішін
Өнеркәсіптік кәсіпорындарда өнім өндіру көлемін ұлғайту факторының ең
«СТУДИЯ ОКОН» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің негізгі құралдарды талдаудың
Талдау жасауда баланс мәліметтері, стаистикалық есеп беру, қаржылық-шаруашылық
5- кесте
«СТУДИЯ ОКОН»ЖШС-нің өндірістік негізгі қорларының техникалық жағдайы және
Көрсеткіш Көрсеткіш мөлшері 2010 ж ауытқу
2008 2009 2010 2008 2009
Қор қайтарымдылығы 6,1 3,96 1,13 -4,97 -2,83
Қор сиымдылығы 0,16 0,25 0,8 0,64 0,55
Қор рентабельділігі - - - - -
5-кесте деректері осы кәсіпорынның негізгі құрал жабдықтарының техникалық
Барлық өндірілетін өнімдерге сапа сертификаты бар. Осы
Ұйымның басты мақсаты болып мейлінше пайда табу. Өнімдерін
Негізгі құралдардың құрамы
2008
2009
2010
Ауытқу
(+,-) мың теңге
Сомасы, мың теңге Қатыс.
% Сомасы, мың теңге Қатыс.
% Сомасы, мың теңге Қатыс.
% 2009 нан2007 2009 нан2008
Ғимараттар мен құрал-дар 3028,8 30,2 4626,5 31,0 19015
Машиналар мен жабдықтар 3109 31,0 3984,5 26,7 14757,1
Жер 902 9,0 1462,5 9,8 6416,1 11,0 53104,1
Көлік құралы 702 7,0 1194 8,0 4491 7,7
Негізгі құралдардың басқа түрлері 1906,3 19,0 2775,9 18,6
Барлығы 10029,2 100 14924 100
6- кесте
«СТУДИЯ ОКОН»кәсіпорынының өндірістік негізгі қорлардың құрамы және динамикасы
5-кестеде берілген деректер бойынша келесідей тұжырым жасауға болады:
Қорыта айтқанда,кәсіпорынның қаржы жағдайын талдауда аудиторлық түрлі әдістер
2.3.« СТУДИЯ ОКОН» ЖШС-ның қаржылық жағдайы және меншікті
Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдаудың ақпараттық негізі қаржылық есеп
ҚР-ның Президентінің «Бухгалтерлік есеп туралы» заң күші бар
Бухгалтерлік баланс;
Қаржы-шаруашылық қызметінің нәтижесі туралы есеп;
Ақша қаражаттарының қозғалысы туралы есеп.
Онда сонымен қатар түсіндірме хат болады, сондай-ақ қаржылық
Субъектілерге қаржылық есепті бухгалтерлік есеп стандартында анықталған жеңілдетілген
зейнетақыны, жәрдем ақыны және басқа әлеуметтік төлемдерді есептеу,
қаржылық жыл бойы қызметкерлердің орташа саны 50 адамнан
активтердің жалпы құны 60000 еселік есептік көрсеткіштен аспайды.
Қазіргі кезде қолданылып жүрген отандық қаржылық есеп
ҚР-да бухгалтерлік есепті реформалау процесі барысында есеп беруді
Қаржылық есептің мақсаты – бухгалтерлік есепті №2 «бухгалтерлік
Қаржылық есеп негізінен өтелген жағдайлардың қаржылық нәтижелерін және
Нарықтық экономика жағдайында қаржылық есеп шаруашылық субъектінің қызметі
Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдауда негізгі ақпарат көзі қызметін
Баланс - есепті жылдың басындағы және соңындағы кәсіпорынның
Баланс ақпараттары негізінде сыртқы қолданушылар берілген кәсіпорынмен өзінің
Бухгалтерлік баланс - қаржылық есептің негізгі түрі
Баланс көрсеткіштері кәсіпорынның капиталын орналастыру тиімділігін, оның ағымдағы
Бухгалтерлік баланс екі бөліктен тұрады: актив және пассив.
Пассив - бұл өткен жағдайлардан пайда болған
Меншікті капитал – бұл субъектінің өз міндеттемелерін шегеріп
Баланс активі мен пассивін құру принциптері бұрыңғы қалпында
Баланс қаржылық есеп беруде үш элементті сипаттайды: активтер,
Қаржылық жағдайды талдау барысында тек бухгалтерлік баланс мәліметтеріне
Баланс табиғаты жағынан тарихи сипатта болады;
Баланс кәсіпорын қаржысында және міндеттемелерінде статус-квоны сипаттайды;
Баланста салыстырмалы шаруашылық аралық талдау жүргізу үшін қажетті
Баланста кәсіпорынның қаражаттарының айналымы туралы мәлімет жоқ;
Баланс есепті кезеңнің басы мен соңындағы мезгілдік мәліметтердің
Баланста кәсіпорынның активтерін сатып алуда тарихи бағаны қолдану
Баланс және қаржылық есеп берудің басқа да нысандары
Кәсіпорынның қаржылық жағдайына талдау жүргізуде баланс көрсеткіштерімен қатар
Есеп берудің негізгі үлгісі болып бухгалтерлік баланс саналады.Оны
Жалпы міндеттеме бұл субъектінің белгілі бір есеп кезеніңде
Сонымен, ағымдық баланстағы активтер мен міндеттемелерді анықтау және
Ақша қаражатының қозғалысы туралы есеп беру. Есеп беру
Ақша қаражатының қозғалысы операциондық,инвестициялық және қаржылық қызметі тұрғысынан
Қызметтен түсетін ақша қаражаттарының қозғалысын ашып көрсеткен кезде
Түсініктеме жазба - кәсіпорында жасалған негізгі аналитикалық құжат.
Түсініктеме жазба қаржылық есеп берудің бір бөлігі ретінде
1.Есеп бөлігіне қатысты субъекттің есеп саясытында қаралған негізгі
2.Түсінікті жазба баланс бойынша ұзақ және ағымдағы активтерді,
3.Қаржылық – шарушылық қызметтің нәтижесі туралы есеп беру
4.Ақша қаражатының қозғалысы туралы есеп беру бойынша жазылған
5.Түсініктеме жазбада кәсіпорынның қаржылық қызметі мен қаржылық жағдайына
Қаржылық есеп беру мәміленің және басқа да оқиғаның
Қаржылық нәтиже - бұл есепті жылдағы кәсіпорынның қаржылық
Табыс - бұл есепті кезеңдегі активтердің өсуі, не
Қаржылық есеп беруде шаруашылық жүргізуші субъект қызмет түріне
Табыстар - бұл субъекттің негізгі және негізгі емес
Шығыстар - өнімді өндірумен, жұмысты атқарумен, қызметті көрсетумен
Қаржылық есеп берудің элементтерін тану - бұл бухгалтерлік
- кез келген болашақтағы олжаның осы баптарда көрініс
- баптың құны бар, ол үлкен дәлдікпен өлшенуі
Қаржылық есеп берудің элементтерін бағалау. Бағалаудың көмегімен олардың
Субъект қаржылық есеп беруді жасау кезінде активтер
Кәсіпорынның қаржылық жағдайы кәсіпорынның қаржылық ресурстарының жіне барлық
Қаржылық жағдайды талдау кезінде негізгі форма балан болып
Бұл жәінде әр түрлі талдаулар бар. Солардың бірі
Ақша қаражатының жеткіліктігін көрсететін тағы бір әдіс ол
Бұл үшін мекемінің әр кезеңдегі ағындағы, қаржылық іс-әрекеті
Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдаудың негізгі міндеттері:
кәсіпорынның қаржылық жағдайын уақытылы жән объективті бағалау
кәсіпорынның қаржылық жағдайын жақсарту резервтерін анықтау
қаржы ресурстарын тиімді пайдалануға бағытталған нақты шараларды өңдеу
кәсіпорынның қаржылық жағдайын бекіту
мүмкін қаржылық ресурстарды болжау және ресуртарды пайдаланудың іртүрлі
Қаржылық жағдай деп кәсіпорынның шаруашылық процессті қаржы ресурстарымен
Қаржылық тұрақтылық – кәсіпорынның тұрақты төлем қабілеттілігін қамтамсыз
Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығын сипаттайтын көрсеткіштерге қаржылық автономиялар, қаржылық
ЖШС« СТУДИЯ ОКОН» қаржылық тұрақтылығына талдау 3-кестеде келтірілген.
3-кесте ЖШС« СТУДИЯ ОКОН» қаржылық тұрақтылығына
Көрсеткіштер 2009 2010 Ауытқу
+,-
Қаржылық автономиялар 0,51 0,43 -0,08
Қаржылық тәуелділіктер 0,48 0,57 0,09
Ұзақ мерзімді қаржылық тәуелсіздіктер 0,53 0,45 -0,08
Төлем қабілеттілік 0,15 0,17 0,02
Өтімділік 1,05 0,76 -0,29
Қаржылық леверидж 0,95 1,3 0,35
Кесте мәліметтеріне сай келесі қортынды жасауға болады. 2010
3.Меншік капиталының есебі мен аудиті оны жетілдіру
3.1 Жарғылық капитал, резервтік, қосымша төленген
Меншікті капиталды қалыптастыру мен пайдалануды оқып-білу шаруашылық
Меншіктік капиталдың негізгі элементі болып табылатын жарғылық капитал
Меншік капиталы отандық бухгалтерлік есептің жаңа объектісі болып
Жарғылық капитал меншік капиталының негізгі элементі болып табылады,өзімен
Мемлекеттік кәсіпорынның жарғылық капиталы, өндіріс кооперативі сияқты, екі
Жарғылық капиталды тексергенде аудитор бірінші кезекте келесі
1) Бас кітап бойынша баланстық көрсеткіштерді тексеру;
2) синтетикалық және аналитикалық есепті енгізудің дұрыстығын
3) жарғылық капитал құрылуының дұрыстығын тексеру;
4) құрушының салымдары толық және уақытылы келуін
5) жарғылық капиталының өзгеруінің дәлелділігін және
6) мүлікті түгелдеу және басқа мүліктік құқық, өндірістің
7) жарғылық капиталы есебінде табылған қателіктерді,өңделген
8) жарғылық капитал көлемінің құқықтық-нормативтік акті талаптарына сай
9) жарғылық капитал мөлшерінің өзгеру ықтималдығын;
10) бухгалтерлік есепте жарғы капиталының шамасына ықпал
Дт 5020 «Төленбеген капитал» шотына және Кт 5010
Жарғылық капиталды тексеру бағдарламасына мынадай аудит процедуралары
Аудит процедуралары Ақпарат көздері
1 баланс көрсеткіштерінің Бас кітап мәліметтеріне сәйкестігін тексеру
2 Жарғылық капитал қозғалысының синтетикалық және аналитикалық есебін
3 Жарғылық капиталды қалыптастырудың дұрыстығын тексеру Қолданылып
4 құрылтайшылардың жарнасын (салымдарын) кіріске алудың толықтығы мен
5 Жарғылық капитал өзгерісінің негізділігін және оны құрылтайшы
6 кәсіпорынның жарғылық капиталға жарна ретіндесалынған мүлікті
7 қолданыстағы заңнамамен салыстырғандағы жарғылық капитал есебінде анықталған
Бұл аудит процедураны жүргізгенде тексерушінің басты анықтайтыны
Жарғылық капиталының құрылу тізімі заңмен және құрушы құжаттармен
Аудитор білу керек, жауапкершілігі шектеулі серіктестіктердің тіркелуі және
1) қатысушының талабы бойынша, (ол құрушы болады),
2) соттың шешімі бойынша ;
3) әр қаржылық жылдың – қаржылық есеп берудің
Резервтік капитал – іс жүзінде заңнамамен құрылтайшы құжаттарға
Резервтік капиталға аударымдар – Кт 5310 «Құрылтай құжаттарда
Резервтік капиталды пайдалану Дт 5310,5340 шотары бойынша жазба
а) «Қатысушылардың дивиденттері бойынша есеп айырысу» 6200 бөлімшесі
ә) «Бөлінбеген табыс ( жабылмаған зиян)» 56
Резервтік капитал есебі 13 журнал-ордерде жүргізіледі. Аудитор резервтік
Қосымша төленген капитал – меншікті акцияларды өткізу құнының
Аудитор қосымша төленген капиталдың мөлшерін анықтаудың дұрыстығын тексеруі,
Меншікті капиталдың тағы бір элементі – қосымша төленбеген
1) мемлекеттің тарапынан кәсіпорынның барлық активтері қайта бағалансын
2) кәсіпорын басқа кәсіпорындарға өзінің үлестік қатынасы бойынша
3) 2006 жылдың қаңтарынан бастап Қазақстанның экономикасын 70
Негізгі құралдар мен инвестицияларды қайта бағалау сомасына бар
Аудитор жоғарыда аталған шоттардағы ұзақ мерзімді активтерді қайта
а) қайта бағаланатын негізгі құралдар бойынша тозуды түзету
ә) істен шыққан негізгі құралдар бойынша қайта бағаланған
б) істен (есептен) ығарылған ұзақ мерзімді қаржы инвестициялары
Аудит жургізу барысында ен алдымен бухгалтерлік баланстың осы
Сосын бұл шоттардағы шаруашылық операцияларды көрсетудің дұрыстығын тексерген
Корреспонденцияда бұл шоттың кредиті бойынша VII «Табыстар»
3.2.Меншікті капитал айналымын жылдамдату жолдары және кәсіпорынның қаржылық
Кәсіпорынның капиталы 3 сатыдан өтеді:
1. Кәсіпорын өндіріске қатысты негізгі құрал жабдықтарды, өндірістік
2. капиталдың бөлігі өндіріс запастары ретінде өндіріске
3. Дайын өнім сатылып, түскен ақша қаражаттар кәсіпорынның
Аталған сатыларда кәсіпорынның қозғалысы баяуласа, ол айналымға қосымша
Кәсіпорынның меншікті капиталын жылдамдатуының нәтижесі мынадан байқалады:
Қаржылық ресурстардың қосымша қаражаттарының тартылуынсыз, өндіріс көлемін ұлғайту
Кәсіпорынның пайдалылығын ұлғайту, өйткені капитал бастапқы ақша қаражаттар
Сондықтан кәсіпорынның қозғалысын жылдамдату ғана емес, оның максималды
Айналым капиталының рентабельділігі негізгі қызметтен түскен пайданы қысқа
бұл айналымның санын көрсетеді.
Аталған капиталдың рентабельділігінің ең жалпылама көрсеткіштерінің барлық тұтунышылар
1. K айн.
2. R сату
Капиталдың айналымдылығы оның рентабельділігімен тығыз байланысты, бұл көрсеткіш
Капитал айналымының жылдамдылығының коэффициенті
Капиталдың 1 айналымдылығының ұзақтығы-ол есепті кезеңдегі күндер санының
Ал капиталдың орташа қалдықтарын немесе бөліктерін табу үшін
Кәсіпорынның қызметінің тиімділігін сипаттайтын негізгі көрсеткіштерінің бірі (ROA)
Кәіпорынның қаржылық жағдайын талдаудың логикалық жалғасы – кәсіпо-рын
Жағымсыз жағдайлардың ауқымына байланысты кәсіпорын жағдайын же-тілдіруге қажетті
Кәсіпорынның қаржылық жағдайын тұрақтандырудың ішкі механизмдері ең алдымен
Кәсіпорынның банкроттығының алдын алу жолдарының бірі ол –
Меншікті капиталдың жетіспеушілігін азайтудың бір жолы ол –
Меншікті қаржы ресурстарынының көлемін арттыру жолдары:
-тұрақты шығындар сомасын азайту
-айнымалы шығындар сомасын азайту
Кәсіпорынды қаржылық сауықтырудың негізгі бағыттарыныың бірі өндіріс табыстылығын
Тәжірибеде кәсіпорынның қаржылық жағдайына әсер ететін негізгі үш
-Төлемқабілеттіліктің төмен болуы, яғни ақша қаражаттарының жетіспеушілігі. Бұған
-Меншік иелерінің мүдделерін толық қанағаттандырмау. Бұған меншік иелері
-Қаржылық тәуелсіздігінің немесе қаржылық тұрақтылығының төмендеуі. Тәжірибеде қаржылық
Кәсіпорынның төменгі төлемқабілеттілігі мен рентабельділігін талдау кезін-де ұзақ
Таза табыс
1.өнеркәсіпті дамыту үшін -400 000 тң. 2.резервтік қорды
Сонымен кәсіпорынның қаржылық жағдайын жақсартудың бірнеше жолда-рын атап
Капитал салымдарын белгілі бір уақытқа дейін қысқарту пайда
3.3. Кәсіпорынның меншікті капиталына әсер етуші факторларды
Біздің отандық тәжірибеде кәсіпорынның меншікті капиталының құрй көздері
Меншікті капиталды зерттегенде өзіндік айналым қаражаттарындағы болған өзгерістерге
Жыл басына меншікті аиналым қаражаттарының көлемі 9138
Тәжірибе жүзінде күрделі салымдарды қаржыландыру және негізгі құралдарды
Біздің кәсіпорынымызда бұл көрсеткіштің мөлшері меншікті айналым қаражаттарының
Талдау кезінде меншікті айналым капиталының абсолюттік мөлшерін анықтаумен
Ол кәсіпорынның меншікті қаражаттарының қандай бөлігі, осы қаражаттарды
Кж= Мак/Мк
Мұндағы: Кж - жұмсау коэффициенті;
Мак - меншікті айналым капиталы; Мк - меншікті
Бұл коэффициентгі А.Д. Шеремет, Р.С. Сайфуллин,
Қаржылық көзқараспен айтсақ оның өсуі жоғары деңгейі кәсіпорынның
Оптимальді мөлшері ретінде жұмсау коэффициеті > 0,5 деп
Жұмсау коэффициентінің мәні, кәсіпорынның қызметінің сипатына байланысты; оның
Кәсіпорынның тауарлы-материалдық қорлары мен шығындарының қалыптасу көздерімен
Кк/к –Мак---Ктм
Мұндағы:
К- тауарлы-материалдық қорлардың қамтамасыз етілу коэффициенті; Мак
Қ™ - тауарлы-материалдық қорлар.
В.В. Ковалев, Э.А. Маркарьян және Г.П. Герасименко оны
Материалды айналым қаражаттарын жабу коэффициенті қандай дәрежеде тауарлы-материалды
Шаруашылық тәжірибенің статистикалық орташаланғаң мәліметтерінің негізіне алынған
К^ > 0,6-0,8.
Қорлар мен шығындардың меншікті айналым қаражаттарымен қамтамасыз етілудің
ҚОРЫТЫНДЫ
Өндірістің нарыққа өту барысында бухгалтерлік қызметтің рөлі артты.
Капиталды қалыптастыру мен пайдалануды оқып-білу шаруашылық жүргізуші субъектілердің
«Бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік туралы» ҚР Заңында
Капиталдың ерекшелігі – ол шаруашылық жургізуші субъектінің актив
Бухгалтерлік есепшоттарының үлгілік жоспарында, 5 «Капитал мен резервтер»
Қазіргі уақытта жекелеген елдер арасындағы капитал қозғалысы кеңінен
Қазіргі уақытта дамушы және өнеркәсібі дамыған елдер арасындағы
Бірақ соған қарамастан, көптеген дамушы мемлекеттер өз экономикасы
Дипломдық жұмыс үш бөлімнен тұрады.Дипломдық жүмысты толық қарастырып,
Үшінші бөлімде «СТУДИЯ ОКОН» ЖШС-нің қазіргі жағдайда меншікті
ЖШС «СТУДИЯ ОКОН»Қазақстан Республикасының «Жауапкершiлiгi шектеулi және қосымша
ЖШС «СТУДИЯ ОКОН» мүдірі келесі қызметтерді атқарады:
Ағымдағы және келешектегі жұмыс бағдарламаларының орындалуын қамтамасыз етеді;
ЖШС – нің мүлігіне ие болады және басқарады;
Серіктестіктің атынан келісім шарттраға отырып олардың орындалуын қадағалайды;
Ұжымдағы жұмысшылардың орындауына қажетті бұйрық және өкімдерді шығарады;
Сенім хатты береді
«СТУДИЯ ОКОН» негізгі өндірістік қорларының орта жылдық құны
Жалпы кәсіпорын металопластикалық материалдардан жасалған өнімдерді шығарумен айналысалы.
Кәсіпорын шығындары олардың экономикалық мазмұнына сәйкес мына элементтер
материалдық шығындар (қайтарылған қалдықтардың құны шегерілгеннен кейін);
еңбекақыға жұмсалатын шығындар;
әлеуметтік қажеттіліктерге аударылатын шығындар;
негізгі капитаддар бойынша амортизациялық аударымдар;
басқа шығындар,
Өнім, жұмыс және қызметтер өлшемінің өзіндік құнын жоспарлау,
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Типтік шоттар жоспарына әдістемелік нұсқау, Алматы 2005
Әбдіқалықов Т.Ә.
Барышников Н .П. В
Кеулимжанов К.К., Тулешова Г.К. Бизнес класс, 2001, №б
Муканов А.Ж. Бухгалтерский учет и аудит, 2000
Нидлз Б., Андерсон X., Колдуэлл Д. Принципы бухгалтерского
9. Радостовец В.К., Радостовец В.В., Шмидт О.И. Бухгалтерский
Радостовец В.К.
Радостовец В.В., Шмидт О.И.
Сейдахметова Ф.С. Особенности
Тасмағанбетов Т.А. Алматы "Дәуір" 1998 жыл Қаржы
Попова Л.А., М.Қ.
ҚР Президентінің 28.02.07 №234-111 “Бухгалтерлік есеп туралы”
Бухгалтерлік есеп стандарттарына әдістемелік нұсқаулар. 2006 ж.
ҚР шаруашылық жүргізуші субъектілердің қаржы – шаруашылық қызметі
ҚР “Салық және бюджетке төленетін басқа міндетті төлемдер
Н. А. Айрих “Разработка амортизационной политики в соответствии
Әжібаева З.Н., Байболтаева Н.Ә., Жұмағалиева Ж.Ғ. Аудит, Алматы
Т. Ә. Әбдіқалықов “Аудит және бухгарлік есеп” Оқу
С. Б. Баймұханова, Ә. Ж. Балапанова “Бухгалтерлік есеп”
“Учет основных средств” //Заочная Школа Бухгалтера № 5.
Қ. К. Кеулімжаев, З. Н. Әжібаева, Н. А.
Қ. К. Кеулімжаев, З. Н. Әжібаева, Н. А.
Д.А.Панков “Бухгалтерский учет и анализ зарубежем” Учебное пособие,
В. К. Родостовец, Т. Ғ. Ғабдуллин, В. В.
З. В. Соловьева “Зарубежные стандарты бухгалтерского учета и
ҚОСЫМШАЛАР
Қосымша А
«СТУДИЯ ОКОН»ЖШС-ның 2008 және 2010 жылдардағы негізгі қызметтің
Көрсеткіштер Жылдар 2010 ж 2008ж қарағанда ауытқуы 2010
2008 2009 2010 Абс (+,-) Қатыс.
(%) Абс (+,-) Қатыс.
(%)
1. Өнімді сатудан түскен табыс, мың теңге 61410,7
2. Сатылған өнімнің өзіндік құны, мың теңге 47703,2
3. Жалпы табыс, мың теңге 13707,5 25107,2 26053,12
4. Кезең шығыны, мың теңге 29952,5 25877,4 27166,6
оның ішінде:
әкімшілік шығындар, мың теңге
24008
19520,6
21120,9
-2887,1
-12
1600,3
8
қаржыландыру шығындары, мың теңге
5944,5
6356,8
6045,7
101,2
1,7
-311,1
-4,8
5. Таза табыс (шығын), мың теңге -16245 -770,2
6.НӨҚ орташа жылдық құны, мың теңге 10029,23 14924,2
7. Қор қайтымдылығы, теңге 6,1 3,96 1,13 -4,97
8. Қор сиымдылығы, теңге 0,16 0,25 0,8 0,64
9.Қор рентабельділігі, теңге - - - - -
10.Жұмысшылардың орташа тізімдік саны, адам 28 25 23
11. Орташа айлық еңбек ақы, теңге 21465 25604
12. Орташа жылдық еңбек ақы қоры, мың теңге
Қосымша Ә
Жарғылық капитал аудитінің бағдарламасы
Аудит процедуралары Ақпарат көздері
1 2
1.Баланс көрсеткіштерінің Бас кітап мәліметтеріне сәйкестігін тексеру Баланс,
2.Жарғылық капитал қозғалысының синтетикалық және аналитикалық есебін жүргізудің
3.Жарғылық капиталдың қалыптастырудың дұрыстығын тексеру Қолданылып жүрген
4. Құрылтайшылардың жарнасын кіріске алудың толықтығы мен мерзімділігін
5.Жарғылық капитал өзгерісінің негізділігін және оны құрылтайшы құжаттарға
6. Кәсіпорынның жарғылық капиталға жарна ретінде салынған мүлікті
7.Қолданысқа заңнамамен салыстырғандағы жарғылық капитал есебінде анықталған
Қосымша Б
Кәсіпорынның меншік капиталының қалыптасуының қайнар көзінің динамикасы, құрлымын,
Капитал қайнар көздері Қолда бар қаражаттар, мың теңге
2008 2009 2010 Аут.(+,-) 2008 2009 2010 Аут.
1 2 3 3-1 3-2 1 2 3
Жарғылық капитал 60000 60000 60000 - - -1,5
Бөлінбеген пайда -4032226,9 -4802556,57 -9798469,57 -5766242,6 -4995913 101,5
Барлығы -3972226,9 -4742556,57 -9738469,57 -5766242,6 -4995913 100 100
Қосымша В
«СТУДИЯ ОКОН»ЖШС-нің капиталының құрылу көздерін және динамикасын талдау
Капитал көзі Қолда бар қаржы, мың тг.
2008 2009 2010 2009 +/- 2008 2009
2007 2008
2008 2009
Меншікті капитал -3972,2 -4742,5 -9738,5 -5766,3 -4996
Несие капитал 77706,4 147170 172107,5 94401,1 24937,5
Барлығы 73734,2 142427,6 162369 88634,8 19941,4 100
Қосымша Г
ЖШС –нің несие капиталының динамикалық құрылымы
Капитал көзі Қолда бар қаржы, мың тг.
2008 2009 2010 2010 +/- 2008 2009
2008 2009
2008 2009
1. Ұзақ мерзімді несие - - -
2.Ұзақ мерзімді қаржыландыру міндеттемелері 76303,3 143659,2 166790,3 90487
3. Салық шегерімдер 322,6 381,5 432,5 109,9
4. Қысқа мерзімді несиелік берешектер 1014,2 3014,4
5. Тағы басқа кредиторлық берешектер 66,3 115
Барлығы 77706,4 147170,1 172107,5
Қосымша Ғ
«СТУДИЯ ОКОН»ЖШС-нің өндірістік негізгі қорларының техникалық жағдайы және
Көрсеткіш Көрсеткіш мөлшері 2009 ж ауытқу
2008 2009 2010 2008 2009
Қор қайтарымдылығы 6,1 3,96 1,13 -4,97 -2,83
Қор сиымдылығы 0,16 0,25 0,8 0,64 0,55
Қор рентабельділігі - - - - -
Қосымша Д
«СТУДИЯ ОКОН»ЖШС-дегі тауарлы - материалдық қорларды
тиімді пайдалануды талдау
Көрсеткіштер 2008 жыл 2009 жыл 2010
(+,-)
2009- 2007 2010- 2008
1. Өнімді сатудан түскен табыс, мың теңге 61410,7
2. Материалдық шығындар, мың тенге 40955,3 38134,2 44021,6
3.Материал қайтарымы, тенге 1,50 1,55 1,50 -
4. Материал сыйымдылығы, тенге 0,66 0,64
Қосымша Ж
«СТУДИЯ ОКОН»ЖШС-нің қаражатының келіп түсуінің динамикасын талдау, теңге
Көрсеткіштер 2009 2010
Ақша қаражатының келіп
Соның ішінде:
- дайын өнімді сатудан - 41178835
- тағы басқа түсімдерден 76691,91
Ақша қаражатының шығындары: соның ішінде - 249390809,34
- еңбекақы бойынша шығындар - 7425043
- т.б. төлемдер - 241965766,34
Қосымша З
«СТУДИЯ ОКОН»ЖШС-нің еңбек ресурстарының пайдалылығын талдау
Көрсеткіштер 2008
2009 2010 + /-
2010
2008 2009
1. Жұмысшылардың саны 28 25 23 -5
2. 1 жылдағы жұмыс істеген күндер саны
3. 1 күн ұзақтығы 8 8 8
4. 1 жұмысшының 1 жылдағы істеген сағат саны
5. Жұмыс уақыт қоры адам/сағат 67648 63800
Қосымша К
«СТУДИЯ ОКОН»ЖШС-нің табысының динамикасын талдау
Көрсеткіштер Жылдар 2009 ж 2007ж қарағанда ауытқуы 2009
2007 2008 2009 Абс (+,-) Қатыс.
(%) Абс (+,-) Қатыс.
(%)
1. Өнімді сатудан түскен табыс, мың теңге 61410,7
2. Сатылған өнімнің өзіндік құны, мың теңге 47703,2
3. Жалпы табыс, мың теңге 13707,5 25107,2 26053,12
4. Кезең шығыны, мың теңге 29952,5 25877,4 27166,6
оның ішінде:
әкімшілік шығындар, мың теңге
24008
19520,6
21120,9
-2887,1
-12
1600,3
8
қаржыландыру шығындары, мың теңге
5944,5
6356,8
6045,7
101,2
1,7
-311,1
-4,8
5. Таза табыс (шығын), мың теңге -16245 -770,2
Қосымша Л
Шығарылған капитал.
№ Операциялар мазмұны Сәйкес
құжаттар Шоттар корреспонденциясы
Дебет бойынша Кредит бойынша
1 Акционерлік қоғам құрылтайшылары мен қатысушыларының жарияланған
2 Ұйымның жарияланған капитал есебіне жарна салым ретінде
1030, 1070,
1310-1317,
2412-2417,
2710, 2730 5010
3 Акцияны алған жағдайда акционерлік қоғамның жарияланған капиталын
4 Ұйымның жарияланған капитал есебіне салчмдар мен пайлардың
1030
5 Акционерлік қоғамның құрылтайшылары мен қатысушыларының жарияланған капитал
6 Құрылтайшылардан (қатысушылар) акцияларды сатып алу үшін салымдар
451,452 5020
7 Акционерлік қоғам есебіне құрылтайшылардан (қатысушылардан) тауар –
1320-1350,
2412-2417,
2520,
2710, 2730 5020
Қосымша П
Резервтік капитальесебі бойынша жүргізілетін операциялар.
№ Операциялар мазмұны Сәйкес
құжаттар Шоттар корреспонденциясы
Дебет бойынша Кредит бойынша
1 Меншікті акциялардың өткізу құнының номиналды құннан арту
1030,
1280,
2180 5340
2 Қайта бағалаудың қорытындысы бойынша негізгі құралдардың алғашқы
2930 5320
3 Қайта бағаланған негізгі құралдардың тозу сомасын түзету
4 Негізгі құралдардың қызмет мерзімі бойы өтелімді есептеу
5 Қызмет ету мерзімінде бөлінбеген кіріс есебіне апарылмаған,
6 Субъектінің активтерін қайта бағалау есебінен еншілес (бағынышты)
7 Субъектінің активтерін қайта бағалау есебінен еншілес (бағынышты)
8 Қайта бағалаудың қорытындысы бойынша ұзақ мерзімді қаржылық
1150 5320
9 Ұзақ мерзімді қаржылық инвестицияның толық жұмсатылуына байланысты
10 Субъектінің есепті кезеңінде жіберілген залалды жабу үшін
5340 5430
2
Директор
директор
орынбасары
Бас бухгалтер
Кәсіпорын жетекшісі
Бухгалтер
Өнімді өткізу бөлімі
Қойма бөлімшесі

Ұқсас жұмыстар

Капитал және резервтер есебінің жалпы сипаттамасы

Кәсіпорындағы меншікті капитал

Қайтарылып алынған капиталдың есебі

Меншікті капитал аудитін ұйымдастыру ерекшіліктері

Меншікті капитал

Меншік капиталы

Меншікті капиталының есебі туралы

Ақша айналым құралы ретінде

Кәсіпорындардың жарғылық капиталы