Карибтық Анд таулары
Жоспар
Кіріспе...............................................................................3
1. Шығыс және Амазония..................................................4
1.1 Гвиана таулы қыраты мен Гвиана ойпаты...................7
1.2 Ориноко жазығы ..........................................................8
1.3 Бразилия таулы қыраты................................................9
1.4 Тропиктік жазықтар(Гран-Чако, Маморе, Пантанал)..10
1.5 Ла – Плата аймағы (Пампа).........................................12
1.6 Прекордильер және Пампа сьерралары........................................................................13
1.7 Патагония үстірті........................................................14
2. Анд................................................................................16
2.1 Карибтық Анд таулары...............................................16
2.2 Солтүстік Анд.............................................................18
2.3 Орталық Анд...............................................................19
2.4 Чили-Аргентина Андысы............................................20
2.5 Оңтүстік (Патогониялық) Анд тауы............................21
2.6 Отты жер......................................................................22
Қорытынды........................................................................24
Пайдаланған әдебиеттер тізімі..........................................26
Қосымша............................................................................27
Кіріспе
Оңтүстік Америка - батыс және оңтүстік жарты шарлардың
Солтүстік және Оңтүстік Американы, оларға таяу жатқан аралдарды
Батыс жарты – шардағы осы материктердің табиғатындағы
Бұдан едәуір кейінірек кезде бірқатар орыс ғалымдары
Оңтүстік Американың көпшілік бөлігі оңтүстік жарты шарда, экваторлық
Оңтүстік Америка төңірегінде аралдар біршама аз. Оның жағалауына
Солтүстік Америка сияқты Оңтүстік Американың да шығыстағы
Шығу тегі мен геотектоникалық құрылысының әр
Өзектілігі:Оңтүстік Американы аудандастыру кезінде екі тарауға бөліп анықталды.
Мақсаты мен міндеті: Оңтүстік Американы аудандастыру кезінде 2
- Шығысын аудандастыру;
- Андыны аудандастыру ерекшеліктерін қарастыру.
Курстық жұмыстың құрылымы: курстық жұмыс кіріспеден, 2 тараудан,
1. Шығыс және Амазония
Оңтүстік Американың құрылымы платформалық және жер бедері
Оның шегіндегі жердің формасына қарай бөлуінің басты факторларына,
Жер бедеріне қарай бөлінуінде (олай болса, территориялық табиғат
Оңтүстік Америка Шығысының осы ерекшеліктерінің бәрі оның табиғатының
Амазония.
Амазония табиғатының негізгі ерекшелігі оның жер бедерінің жазық
Амазонияда қисапсыз табиғат ресурстары – азық – түліктің,
Амазонияның шекарасын Бразилия мен Гвиана таулы қырат-тарының беткейлері
Амазонка ойпаты ұзақ уақыт бойы шөккен алап, соған
Ойпаттың батыс бөлігінде, шамамен Мадейраның Амазонкаға құйылысына дейін,
Шығыста платформаның ежелгі негізгі көтеріңкі және жер бетіне
Амазонканың сағалық бөлігінде оның аңғары қайтадан кеңейеді, ішінара
Амазонияның орта және батыс бөліктерінде экваторлық климат тән.
Амазонияның солтүстік және оңтүстік шет аймақтарында мол жауын-шашын
Ең ұзақ құрғақшылық кезең Манаустан шығысқа таман, оңтүстік
Амазонка ойпатының ылғалды тропиктік орманының құрамы мен сыртқы
Амазонияның үндіс халкының көпшілігі жеміс немесе әр түрлі
Халықтың едәуір бөлігі сонымен бірге балық аулаумен айналысады.
Шығыс Амазонияда пайдалы қазбалар — мұнай мен марганец
Трансамазонка автомобиль магистралының салынуы Амазония дамуының қуатты факторы
1.1 Гвиана таулы қыраты мен Гвиана ойпаты
Атлант мұхиты жағалауына Ориноко ойпатына дейін жер беті
Гвиана таулы қыраты орталық бөлігінде өте-мөте биік және
Ең биік массивтердің төрткүл бастарында орман өспейді және
Тау қыратының кия, сатылы беткейлерінен ағатын өзендер биік
Чурун өзенінің бас жағында төрткүл тәріздес Ауян-Тепуа мас-сивінен
Потаро өзеніндегі Кайетеур сарқырамасы биіктігі жөнінен Анхельден көп
Атлант мұхиты жағалауын бойлап мангра тоғайлары тараған, олар
Ылғалды тропиктік ормандар сонымен қатар өзен аңғарларын бойлап
Ылғалды тропиктік ормандар мен саванналар биіктікке көтерілген сайын
Гвиана таулы қыраты аймағы, әсіресе, оның ішкі бөліктері
1.2 Ориноко жазығы
Аймақ Атлант мұхиты жағаларынан оңтүстік-батыста Амазония орманды алқабына
Оңтүстігінен және солтүстігінен ол Гвиана таулы қыратымен және
Жер бедерінде бірнеше эррозиялық сатылар айқын көрінеді. Ең
Тау алдындағы месадан гөрі биігірек үстірт тәрізді бөлік
Аймақ климатыньң басты ерекшелігі— жауын-шашынның маусымдылығы. Жаңбырлы
Венесуэла мен Колумбияның жергілікті халқы ылғалды астро-номиялық жазды
Ориноко жазығы қазіргі кезге дейін нашар игерілген, халық
Төменгі Ориноко аңғарында, өндіруші өнеркәсібі дамыған Ве-несуэланың территориясында,
Жануарлар дүниесі алуан түрлі және жақсы сақталған. Аймақта
1.3 Бразилия таулы қыраты
Аймақ табиғатының басты ерекшеліктері таулы үстірттер мен төрткүлді
Эррозиялық процестердің ұзақ әсер етуі және таяу уақыттағы
Таулы қыраттың ең биік бөліктері Атлант мұхитына таяу
Бразилия таулы қыратының шығыс және оңтүстік-шығыс бөктері Атлант
Орталық аудандарда жұрнақ таулы үстірттер бар, оларға өзеннің
Батыста және орталық бөлігінде кристалл тау жыныстарын палеозой
Батысында және солтүстігінде Бразилия таулы қыраты ойпаттармен шектеседі
Ормандарда, тіпті, елді мекендер маңында бақ пен егінге
Ормандар мен саванналарда құмырсқа өте көп. Олардың кейбіреулері
Бразилия таулы қыратының территориясын халық әркелкі мекендеген, және
Ылғалды солтүстікте қант құрағы мен зәйтүн пальмасы, құрғағырақ
Табиғи өсімдік Атлант майы өңірінде көп жойылған, соның
1.4 Тропиктік жазықтар (Гран-Чако, Маморе, және Пантанал)
Бұл аймақ солтүстікте Амазонияға ұласып кетеді, оңтүстікте оның
Аймақ платформаның қалқандары мен Андының аралығындағы протерозой мен
Солтүстікте, Маморе мен Бени өзендерінің бассейнінде ылғалды кезең
Халық негізінен өзен маңдарында тұрады, мұнда кебрачо күшті
1.5 Ла-Плата аймағы (Пампа)
Бұл аймақ алдыңғы аймақтың оңтүстігінде жатыр. Оның құрамына
Пампаның солтүстік шығыс бөлігінде, Оңтүстік Бразилия мен Уругвай
Сөйтіп, аймақта жаз бен қыстың арасында айырмашылық болғанымен,
1.6 Прекордильер және Пампа сьерралары
Түгелдей Аргентинаның алабында жатқан бұл аймақтың табиғат ерекшеліктері
Прекордильердің Пампа сьерралары деп аталатын шығыстағы алдыңғы жоталары
1.7 Патагония үстірті
Патагония деп Оңтүстік Американың Аргентина алабында жатқан оңтүстік
Патагонияда қатты шөп және тікенді бұталар өсетін, суы
2.Анд
Тектоникалық құрылымы мен орографиясы күрделі, орасан зор қашықтыққа
Андының табиғаты айтарлықтай алуан түрлі. Бұл ең алдымен
Андының орографиясы мен тектоникасының негізгі ерекшеліктері жалпы шолуда
Анды алабында экваторлық және субэкваторлық белдеулерде жатқан Кариб
2.1 Кариб Анды таулары
Андының Тринидад аралынан Маракайбо ойпатына дейінгі солтүстік ендік
Тектоникасы жөнінен Кариб Анд тауы Кордильер қатпарлы белдеуінің
Кариб Анд тауы материкте екі антиклиналь зонадан тұрады,
Кариб Анд тауының бүкіл тау құрылысы, палеозой мен
Субэкваторлық және тропиктік белдеулердің арасындағы шекарада жатқан Кариб
Материктің және аралдардың лагуналы жағалауларын мангра тоғайларының жалпақ
Теңізден Кордильера-да-Коста жотасымен бөлінген кең аңғарда және айнала
2.2 Солтүстік Анд
Бұл атпен кәдуілгі Андының Кариб теңізі жағалауынан оңтүстікте
Кариб теңізі жағалауында Колумбия мен Венесуэланың терри-ториясында қолдың
Бұдан да шығысқа қарай, Магдалена өзенінің терең аңғарынан
8° с. е. маңында Шығыс Кордильер екі тармаққа
Олардың арасында жатқан ортаңғы массивте кең-байтақ тауаралық Маракайбо
Маракайбо мен Магдалена — Каука ойыстарын толтырып жатқан
Бүкіл Солтүстік Анд зонасына платформа жағынан жас Анд
Колумбияның оңтүстік бөлігінде және Эквадор территориясында Анды жіңішкереді
Эквадордың екі тау тізбегінің аралығында жарық өңірі бар
Сөнбеген жанар тау шоқтығы Оңтүстік Колумбия мен Эквадордың
Солтүстік Андыда биіктік белдеулері айқын көрініс береді. Таулардың
2.3 Орталық Анд
Орталық Анд солтүстікте Эквадор мен Перудің арасындағы мемлекеттік
11° о. е. оңтүстікке қарай Андының орта бөлігі
Батыс Кордильера сөнген және сөнбеген: Охос-дель-Саладо (6880 м),
Солтүстік Чилиде Тынық мұхит жағынан биіктігі 600—1000 м-ге
Батыс және Шығыс Кордильерлердің аралығында жатқан, жергілікті
Таулы үстірттің бетін оның орташа биіктігінен 1000—2000 м
Өзінің шығу тегі жөнінен Пуна-Альтиплано зонасы кайнозойдың басында
Биік Шығыс Кордильердің құрылысы күрделі және ол Андының
2.4. Чили-Аргентина Андысы
Субтропиктік белдеуде 27 мен 42° о. е. аралығында
Тынық мұхит жағасын бойлап Орталық Андының Жағалық Кордильерінің
Орталық аңғар шығысынан Бас Кордильердің биік тізбегімен шектелген.
Чили Андысының теңіз жағалауы бөлігінде климат субтропиктік, жазы
2.5 Оңтүстік (Патагониялық) Анд тауы
Қиыр Оңтүстікте, қоңыржай белдеу алабында Анды аласарған және
Оңтүстік Андыда жер бедерінің мұздық формалары кең таралған.
Оңтүстік Чилидің климаты ылғалды, жаз бен қыстың температурасыньң
Қысқы орташа температура +4, +7°С болғанда,
2.6 Отты жер
Отты жер деп Оңтүстік Американың оңтүстік жағалауы төңірегінде
Архипелагтың бүкіл батыс бөлігін биіктігі 2400м-ге дейін баратын
Отты жердің климаты қиыр шығыстың басқа жерінде өте
Бүкіл жыл бойы температура төмен, әрі ол маусым
Отты Жердің климат жағдайлары мұзданудың дамуына қолайлы. Қар
Теңіз маңының тар өңірінде, негізінен архипелагтың батыс бөлігінде,
Кей жерлерде 500 м-ден биіктікте, ал кейде теңіз
Отты Жер архипелагы мен Оңтүстік Анд аймағының жануарлар
Үй жануарларынан өте-мөте қой көп. Қой шаруашылығы халықтың
Қорытынды
Солтүстік және Оңтүстік Американы, оларға таяу жатқан аралдарды
Экватор тұсында Оңтүстік Американың жағысына Атлант мұхитынан оңтүстік
Материктің оңтүстік-шығыс жағалауы тұсында Фолкленд салқын ағысы өтеді.
Атланд мұхиты жағалауында құрлыққа ішкерілеп еніп жатқан ірі
Кариб теңізі жағалауындағы біраз ірі түбек қолайлы шығанақтарды
Тынық мұхитың Оңтүстік америка жағасы тұсында континенттік платформа
Материктің солтүстік-батыс жағалауы шамамен 5◦ о.е. дейін өте
Қорыта айтқанда, Оңтүстік американы аудандыстыруы Шығыс және Амазония,
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
1. Обручев, В. А.
Таулар мен материктердің жаралуы [Текст] : научное издание
2. Власова, Т. В.
Материктердің физикалық географиясы [Текст] : (мұхиттардың іргелес бөліктерімен
3. Власова, Т. В.
Материктердің физикалық географиясы [Текст] : (Мұхиттардың іргелес бөліктерімен
4. Ахметов Е.А. «География современного мира» Алматы –
5.Материктер мен мұхиттар географиясы Орта мектептің 7-кл. арн.
6.В.В. Орлёнок, А.А. Курков, П.П. Кучерявый, С.Н. Тупикин
7. Физическая география материков и океанов : учебное
8. Михайлов Н.И. Физико-географическое районирование. М.: Изд-во МГУ,
9. Марков К.К. Введение в физическую географию М.:
10. Школьная энциклопедия География Страны, Народы.
11. Орленок В. В. и другие. - Физическая
12. Притула Т.Ю., Еремина В.А., Спрялин А.Н. Физическая
13. Власова Т.В., Ашинова М.А., Ковалева Т.А.
14. Бейсенова, Материктер мен мұхиттар географиясы,Алматы,Атамұра, 2003
15. Қазақстан энциклопедиясы.
3
Бразилия таулы қыраты
АНД ТАУ ЖҮЙЕСІНЕ ФИЗИКАЛЫҚ - ГЕОГРАФИЯЛЫҚ СИПАТТАМА
Органикалың дүние
Бесшатыр қорымы
Жердің өткен физикалық-географиялық жағдайы. Геология геоморфология негіздерімен
Антарктида мұз жамылығысының жер беті климатына ықпалы
Оңтүстік Американың физикалық географиялық сипаттамасы
Ұлытау өңірінің тарихи географиясы (XV ғ. – XIX ғ. соңы)
Материктер мен мұхиттардың физикалық географиясы
Тау өсімдіктері