БТА лизинг
Мазмұны
Кіріспе 2
I БӨЛІМ. Лизингтің теориялық негіздері
1.1. Лизингтің пайда болу тарихы және
1.2 Лизингтің жіктелуі 4
1.3. Лизингтік операциялардың түрлері 6
II БӨЛІМ. Қазақстан Республикасындағы
2.1. Қазақстан Респуликасының қаржы нарығындағы
Қорытынды 16
Пайдаланған әдебиеттер 17
Кіріспе
Мемлекеттің қаржы жүйесінің негізгі буыны халық
Қазақстан нарықтық қатынастарға еселеніп отырған дағдарыс
Қазақстан экономикасының дамуының өзекті мәселелерінің бірі
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаев Ұлттық
Осы курс жұмысында Қазақстанның лизинг арқылы
Бұл тақырыпты таңдауымның негізгі себептері, біріншіден
I БӨЛІМ. Лизингтің теориялық негіздері
1.1. Лизингтің пайда болу тарихы және
Лизинг сөзі “to lease” ағылшын етістігінен
Бірақ біздің ойымызша лизингтің мәнін толығымен
Лизинг - бұл лизинг берушінің өзіне
Банктердің лизингтік операциялары несиелік операцияларымен ұқсас
Лизингтік мәміле бұл лизинг беруші, лизинг
Лизинг объектісі ретінде ғимараттар мен құрылыстарды,
Лизингтік мәмілеге келесі субъектілер қатыса алады:
- Лизинг беруші - лизингтік
- Лизинг алушы - лизинг келісім-шартына
- Мүлікті сатушы (жабдықтаушы) - лизинг
- Банк (немесе басқа
- Сақтандыру компаниясы - лизинг мәмілесін
Дамыған мемлекеттердегі қаржы лизингінің жағдайын талдай
- Транспорттық (ұшақтар, автомобильдер, су
- Байланыс құралдары (радиостанциялар, спутниктер
- Ауыл шаруашылық құрал-жабдықтары;
- Құрылыстық топ (крандар, бетонараластырушылар
Басқа да құралдар;
Лизингтің пайда болуы
Тарихта лизингке ұқсас операцияның б.э.д. 2000
1.2 Лизингтің жіктелуі
Лизингтің артықшылықтары мен кемшіліктері
Лизингтің кеңінен тарауының басты себебі -
- Лизинг көмегімен кепілге берілетін мүлкі
- Лизинг 100 %-ға дейін несиелеуді
- Кәсіпорынға мүлікті ссудаға сатып алғаннан,
- Құрал-жабдықтың лизинг берушінің меншігінде болатындығына
- Несие берушінің көзқарасымен қарағанда, несиенің
Лизинг операцияларына тән кемшіліктер мыналар:
- Жалға алушы құрал-жабдықтың қалдық құнының
- Ұйымдастырудың күрделілігі;
- Лизинг құны ссудаға қарағанда
Лизингтің түрлерін
Олар келесідей сипатталады: жалға алынатын объектіге
Таза лизинг - бұл жағдайда мүлікті
Толық лизинг - бұл жағдайда лизинг
Бөлшектік (частичный) лизинг - бұл жағдайда
Қаржыландыру түрі бойынша лизинг келесідей бөлінеді:
- Бір жолғы (срочный) лизинг -
- Қайталанылатын (возобновляемый) лизинг - бұл
Лизингтік мәмілеге қатысушылардың құрамы бойынша лизинг:
Тура лизинг - бұл жағдайда мүліктің
Жанама лизинг - бұл жағдайда мүлік
- Бөлек (раздельный) лизинг (көп
Мүлік түріне байланысты лизинг:
- Жылжымайтын мүлік лизингі (ғимараттар мен
- Жылжымалы мүлік лизингі (автомобиль, самолет,
Мүліктің өтелу дәрежесіне байланысты лизинг:
- Толық өтелетін лизинг (немесе толық
- Толық өтелмейтін лизинг - бұл
Өтеліну белгілеріне байланысты лизинг:
- Шұғыл лизинг - бұл мүліктің
Лизингтік операциялар жүргізілетін нарық секторына байланысты
Ішкі лизинг - бұл, оның қатысушыларының
Ішкі лизинг Қазақстан Республикасының заңдарымен реттеледі
Егер де лизинг беруші Қазақстан Республикасының
1.3. Лизингтік операциялардың түрлері
Қазіргі кезде дамыған мемлекеттердің шаруашылық тәжірибесінде
- Шұғыл лизинг;
- Қаржы лизингі;
- Қайтарылатын(возвратный) лизинг;
- Үлестік лизинг;
- Тура лизинг;
- Сублизинг;
Шұғыл лизинг
Шұғыл лизинг - ағымдағы жал туралы
Шұғыл лизингтің ең негізгі ерекшелігі -
Шұғыл лизингтің негізгі объектілері тез тозатын
Жалпы лизингтің бұл түрі лизинг алушы
Сонымен бірге шұғыл лизингтің келесі кемшіліктері
- басқа лизигн түрлеріне қарағанда қымбаттылығы,
- аванстар мен алдын-ала төлемдерді салу
- уақытынан бұрын өтеу кезінде айып
- мүлік иелерінің тәуекелді төмендету мақсатында
Қаржы лизингі
Қаржы лизингі жалға алушының төлемдері негізінде
Шұғыл лизингке қарағанда қаржы лизингі кезінде
Қаржы лизингінің объектілеріне жылжымайтын мүлік (жер,
Қаржы лизингі қайтарылатын және үлестік лизингтің
Қайтарылатын лизинг
Қайтарылатын лизингті екі келісімнен тұратын жүйе
Өз алдына инвестор сатушының мүлкіне меншік
Үлестік лизинг
Үлестік лизинг - қаржылық лизингтің бір
Лизингтің бұл түрінің
Тікелей лизинг
Лизингтің бұл түрі кезінде жалға алушы
Сублизинг
Сублизинг - сублизинг келісім-шартымен рәсімделетін, лизинг
Сублизинг кезінде сублизингті іске асырушы тұлға
Объектіні сублизингке беру кезінде лизинг берушінің
Халықаралық сублизинг халықаралық лизингтің бір түрі
II БӨЛІМ. Қазақстан Республикасындағы
2.1. Қазақстан Респуликасының қаржы нарығындағы
Қазіргі таңда Қазақстан Республикасының нарығынды 15
“Центрлизинг”
Лизингті қаржыландырудың базалық жағдайы:
келісім шарттың минималды сомасы- 35000 $.
лизингтің мерзімі- 37 айдан 7 жылға
лизингтің ставкасы- 17 ден 23 %-ға
аванстық төлем-30% лизинг құралының құнынан.
Лизинг құралын сақтандыру - міндетті, (лизингалушының
Компания лизингтің жобаларын барлық салада қаржыландырады.
Қаржыландыру Кореяның экспорт - импорт банкiсiмен
“Альфа-лизинг”
Лизингті қаржыландырудың базалық жағдайы:
Қаржыландыру мерзімі- 36 айдан 60 айға
Аванстық төлем-30% лизинг құралының құнынан.
Лизингті қаржыландыру сомасына сыйақы - 12
Жобаны қарастыру мерзімі – 3 аптаға
Төлем шотын ашу ААҚ ДБ “Альфа-Банк”.
Компанияда лизингтік келісім шарттар сақтандырылады.
“Нұр-инвест”
Лизингті қаржыландырудың базалық жағдайы:
Сыйақы ставкасы қаржыландыруға байланысты жүзеге асырылады.
қаржыландыру мерзімі 1-7 ж. дейін
лизинг объектісінің құны минимум 5000$.
аванстық төлем –30% лизинг құралының құнынан.
Жобаны қарастыру мерзімі.
2 апта
1 ай – Халықаралық қаржы
Нұр-Инвест Жапония, Үндістан және Қытайдың қаржы
“Халық лизинг”
Лизингті қаржыландырудың базалық жағдайы:
Лизинг мерзімі- 37 айдан 6- жылға
Сыйақы ставкасы- 15- 18%.
Аванстық төлемді қажет етпейді.
Лизингтік төлемдер: ай сайын, тоқсан сайын
Құжаттарды қарастыру мерзімі 2-4 апта.
50000 АҚШ $ қаржыландыратын жобалар қарастырылмайды.
“Темірлизинг”
Лизингті қаржыландырудың базалық жағдайы:
лизинг мерзімі- 1-5 ж.
лизинг құралының құны- 10000 $ жоғары.
лизинг бойынша сыйақы- 16-23%
жобаны қаржыландыру- 50- 300 мың $
аванстық төлем- 15 %
ОАО “Темірлизинг” компаниясы Қазақстан территориясында жүзеге
“БТА лизинг”
Лизингті қаржыландырудың базалық жағдайы:
лизинг мерзімі- 12 айдан 5 ж.
лизинг ставкасы- 18-25 % номиналды ставка
лизингтік төлемдер- ай сайын
лизинг объектісінің бағасы
ҚҚС сомасы
лизинг берушінің басқа да шығындары
сыйақылар
Аванстық төлем- 20-30%
Келісім шарттың минималды сомасы- 50000$, егер
лизинг объектісін міндетті сақтандыру
лизинг келісім шартын міндетті тіркеу 20
жобаны қарастыру мерзімі- 2-3 апта
ОАО “БТА лизинг” компаниясы ЕККДБ несие
“АТФ лизинг”
Лизингті қаржыландырудың базалық жағдайы:
Лизинг келісім шарттары бойынша: 3-5 жыл.
кіші жобалар 100000 $ дейін, 37
орта және ірі жобалар – 5
сыйақы ставкасы – 18-22% жылдық.
лизинг төлемдерін төлеу.
“Медикал лизинг групп”
Лизингті қаржыландырудың базалық жағдайы:
Лизинг мерзімі – 5 жыл.
Лизингтің минималды ставкасы- 23 % (жылдық)
Орта жылдық ставка- 10%
Лизингтік төлем- ай сайын
Қаржыландырудың минималды сомасы- 5000$
Лизинг келісім шарты бойынша аванстық төлем-20%
Жобаны қарастыру мерзімі- 1-2 апта.
Экспертиза өткізген комиссия- 0,3% лизинг құрылымының
Қазіргі жағдайда “Медикал лизинг групп” келесі
медициналық құрал- жабдықтарды ұсыну.
техникалық сервис.
Фармацептикалық тауарларды ұсыну.
АТФ лизинг
“Алматы Қаржы-Сауда банк” ААҚ директорлар кеңесінің
“АТФ лизинг” АҚ жарғылық капиталы 117000000
Компанияның негізгі мақсаты қазіргі заманға сай
“АТФ лизинг” компаниясы отандық және шетелдік
“MERCUR”- дилер “Audі”, және ”Volkswagen” компанияларының,
АТФ лизингтің жақсы жақтары:
Лизингке жаңа құрал-жабдықтарды ала отырып өндіріс
100% кепілді қажет етпейді
мүлік компанияның балансында көрсетіледі.
лизингтік келісім шарттың мерзімі 3 жыл
лизинг сыйақылары.
лизинг құралы ҚҚС салығынан босатылады, егер
лизинг алушының мүлікке құқығы толық қорғалады.
Лизинг келісім шартының сызбасы.
Лизинг алушының лизинг жобаларын жүзеге асырумен
Қаржы лизингінің сызбасы бойынша лизинг алушының
Лизинг алушының компания қызметкерімен кездесуі.
Жабдықтаушыны таңдау, онымен келісім шарт өткізу.
Лизинг алушыға құжаттар беру.
Жобаны іске асыру 7-10 күн.
Үш жақты келісім шартқа, лизинг шартына
Лизинг алушының шартта көрсетілген міндеттерді орындау.
Сатып алу-сату шарты бойынша құрал-жабдықтарды ұсыну.
Жабдықтаушы, лизингтік компания және лизинг алушы
Құрал-жабдықты айналысқа жіберу лизинг шарты бойынша
Келісім шартта көрсетілген талаптарды, лизинг бойынша
Лизинг алу үшін алдын ала қойылатын
Мерзімі- 37 айдан 5 жылға дейін.
сыйақы ставкасы- 16-20% жылдық
Аванстық төлем – 5-30% лизинг құралының
Жобаның минималды сомасы –50000 $
Керекті құжаттар:
Лизингтік құрал-жабдық алуға заявка беру.
Лизинг алушының анкетасы.
Жеке құжаттар.
Жобаның қысқаша түсінігі.
БТА лизинг
“Банк Туран Алем” ААҚ-ы республикамыздың алдыңғы
Компанияның жарғылық капиталы – 2000000 $
Транспорт.
Құрылыс.
Ауыл шаруашылығы.
Медицина.
Тауар өндiрiсi.
Машина құрылыс.
Химия өндiрiсi.
Өндiру (обрабатывающая) өндiрiсi.
“БТА лизинг” ААҚ Еуропа Қайта Құру
“БТА лизинг” компаниясының лизинг бойынша айлық
Лизинг сызбасы
Клиенттердiң “БТА лизинг” ААҚ келуi
Лизингалушы және лизингберушiнiң лизингтi жабдықтаушымен мәмiлесуi
Несие комитетiнде келiсiмдi талқылау
Келiсiм шартқа тұру
Лизингберушiге аванстық төлемдi беру
Жабдықтаушыға лизинг құралының құнын төлеу
Құрал-жабдықты беру.
Даму жоспары.
ҚР-да лизинг бизнесi даму үстiнде. Мұндай
Үкiмет Қазақстанның экономикалық өсуiне көңiл бөлуде,
Лизинг – шағын ұйымдардың негiзгi қорларды
2003 жылы келiсiм –шарттардың жалпы құны
Лизингтiк нарықтың өсуiмен, лизингтiк компаниялардың пайыздық
МФК мамандарының айтуынша Қазақстанның лизинг секторының
Жылдар млн. тенге
2002 500
2003 1000
2004 1500
2005 2000
2006 2500
Лизингтiк төлемдердi есептеу тәсiлдерi.
S = A + B +
S – жалпы лизинг кезеңiндегi лизингтiк
А – лизинг кезеңiндегi лизинг мүлкiнiң
В – лизингберушiге комиссионды сыйақы;
Q – несие ресурсы бойынша лизингберушiге
R – мүлiктi сақтандыруға байланысты лизингберушiге
D – келiсiм шартта көрсетiлген лизингберушiнiң
Әрi қарай сақтандыру сомасын және басқа
S = A + B +
Лизинг мүлкiнiң қайта қайтару сомасы лизинг
Лизингберушiнiң комиссиондық сыйақысы i– кезеңiнде мына
А – лизинг мүлкiнiң өтеу сомасы.
Ai – i-кезеңiндегi лизинг мүлкiнiң
Pb – комиссионды сыйақының жылдық пайыздық
m – бiр жыл iшiндегi кезеңдер
Лизинг берушiге “i” кезеңіндегі лизинг құралының
K – несие ресурсының (величина) шамасы.
Ki – i-кезеңiндегi несие ресурсына төлем.
Pk – несие бойынша жылдық пайыздық
m – жыл iшiндегi кезеңдердiң саны.
Лизинг төлемiнiң i – кезеңiндегi шамасының,
Ci = Ai + Bi +
Лизинг төлемдерiнiң жалпы сомасы, барлық кезеңдердiң
Лизингтiк төлемдердiң жалпы сомасы лизинг жобасының
Гиперинфляция жағдайындағы лизингтiк төлемдердi
анықтау методикасы.
Лизингтiң бағасын мыналар құрайды: амортизациялық төлемдердiң
P1 = Pa + Pk +
P1 - лизингтiң құны.
Pa – амортизациялық төлемдердiң өсiмi (величина).
Pk – пайдаланылған несие ресурстары бойынша
Pi – лизингберушiге комиссиондық төлемдер.
Pu – лизингберушiнiң қосымша шығындары.
Pn – ҚҚС өсiмi (величина).
Қорытынды
Лизинг еліміздiң экономикасының маңызды тетігі ретінде
Қорытындыда лизингті несиеге, арзан айырбас еместiгін
Сонымен лизинг, экономиканың нақты секторына бағытталған
Біздің көзқарасымыз бойынша, лизингтік бизнесті дамытуда
- Құрамында мамандарды дайындайтын, көрсетілетін қызметтерді
- Лизигтiк келісім-шарттарды несиелеуде банктермен кең
- Кепіл жүйесін дамыту.
- Қазiргі кезде қолға алынған мәселелермен
Осындай бағдарлама коммерциялық банктердiң қысқа мерзiмдегі,
Осындай тектес бағдарлама ғана, елімізді лизингтік
Пайдаланған әдебиеттер
1. ҚР «Қаржы лизингі туралы»
2. Закон Республики Казахстан «Об иностранных
3. Программа развития лизинга в
4. Абдраимов Р. Развитие финансового
5. Айманова Л.; Оралбаева Ж. Қаржылық
6. Комаров В. Реальная помощь
7. Лизинг: Эффективные возможности инвестирования и
8. Сагадиев К. Лизинг в
9. Мэнсен Т., Цыганов А.
10. Анвар Сайденов «Операция Лизинг», газета
11. Национальное Статистическое Агентство Республики Казахстан
12. Национальный Банк Республики Казахстан http://WWW.nationalbank.kz
13. Тлеужанов Е.; Киреева К. Лизинг
14. Джуха В.М. Лизинг -
1
Лизингалушы
Несие
комитетi
Лизинг берушi
(“БТА лизингi”)
Жабдықтаушы
«Лизинг- инвестицияның қысқа мерзімді қаржыландырудың әдісі ретінде»
Қазақстандағы лизингтік бизнестің даму тәжірибесі
Коммерциялық банктердің лизингтік операцияларына сипаттама
Коммерциялық банктердің лизингтік операцияларының дамуы
Қаржы лизингі жалға алушының төлемдері негізінде жалға алынатын мүліктің толық амортизациялануын қарастыратын келісім
Лизинг бизнесі
Лизинг түрлерінің жіктелуі және лизингтік операциялар
Қазақстан Республикасындағы лизингтік операциялар
Лизингтің мәні және экономикадағы ролі
Қазақстан Республикасындағы лизинг операциясы