Қазақстандық банктік жүйенің даму тарихы
ЖОСПАР
I-БӨЛІМ. БАНК ЖҮЙЕСІ ТУРАЛЫ ҰҒЫМ
1.1 ҚР банк жүйесінің құрылымы
1.2 Қазақстандық банктік жүйенің даму тарихы
ІІ-БӨЛІМ. КОММЕРЦИЯЛЫҚ БАНКТЕРДІҢ ЭКОНОМИКАДАҒЫ ҚЫЗМЕТІ ЖӘНЕ ОПЕРАЦИЯЛАРЫ
2.1 ҚР банк жүйесін дамыту жолдары (реформалар)
2.2. Қазақстан Республикасындағы 91 жылдан бергі банк реформасы
ҚОРЫТЫНДЫ
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
КІРІСПЕ
Қазақстан Республикасының банк жүйесінің даму мәселелерін қарастыру себебі,
Жұмыстың негізгі мақсаты банк жүйесінің қалыптасу және даму
Бұл саланың маңыздылығы әлемдік және отандық экономиканың тәжірибесі
Соңғы бірнеше жылда, әсіресе 2000 жылдан бастап банк
Дегенмен, банк жүйесін мемлекеттік қолдау әлі де жеткіліксіз
I-БӨЛІМ. БАНК ЖҮЙЕСІ ТУРАЛЫ ҰҒЫМ
Банк – өзінің жарғысы бар, толық шаруашылық есеп
1.1 ҚР банк жүйесінің құрылымы
ҚР банк жүйесінің құрылымын «ҚР банктер және банк
Біріншіден, Ұлттық банктің құрылымын қарастырсақ, оны « ҚР
1.2 Қазақстандық банктік жүйенің даму тарихы
Кеңес үкіметі кезінде Қазақстанның өзінің банктік жүйесі болған
Ресейдің мемлекеттік банкі (өз қызметін 1860 жылы бастады)
Акционерлік коммерциялық банктер (47 банк 743 филиалымен) қарыз
Орта және ұсақ буржуазиялық қызмет көрсету үшін мынадай
Ипотекалық несие жүйесі – мемлекеттік дворяндардың жер
Несиелік мекемелердің ішінен, әсіресе, деревнялардағы дәулетті адамдарға қызмет
1917 жылғы қазан төңкерісінен кейін банк ісін ұйымдастыруды
1924 жылы акционерлік қоғам үлгісіндегі сыртқы сауда банкі
КСРО-да 1930-1932 жылдары жүргізілген несиелік реформаның нәтижесінде жаңа
1.Промбанк, 1959 ж КСРО Құрылыс банкі болып қайта
2. Ауылшаруашылық банкі, 1959 ж оның қызметтері КСРО
3. Всекомбанк, 1939 ж Всекомбанк өз жұмысын тоқтатты,
4. Ценкомбанк, 1959 ж таратылды да оның қызметтері
КСРО-да банктік реформа 1987-1988 жылдары жүргізілді. Нәтижесінде, КСРО
Банк жүйесін бірсыпыра реттеген 1990 жылдың аяқ шенінде
1930 ж дейінгі банк жүйесі 1930-1987 жылдар 1988-1990
Ресей Мембанкі және көптеген несие-банк мекемелері 1. КСРО
2. КСРО Мемлекеттік Құрылыс банкі
Сурет 3 – Қазақстанда банк жүйесінің қалыптасу және
1990 жылғы «Банктер және банк қызметі туралы» Заңға
ІІ-БӨЛІМ. КОММЕРЦИЯЛЫҚ БАНКТЕРДІҢ ЭКОНОМИКАДАҒЫ ҚЫЗМЕТІ ЖӘНЕ ОПЕРАЦИЯЛАРЫ
Банк қызметін – банктің клиент мүддесі үшін белгілі
Коммерциялық банктердің желісі ақша нарығының қалыптасуына ықпал етеді,
Коммерциялық банктердің негізгі қызметтеріне мыналар жатады:
Қаржы делдалдары ретінде;
Уақытша бос ақша қаражаттарын жинақтау;
Экономиканы және халықты несиелендіру;
Қолма-қолсыз есеп айырысуды ұйымдастыру және жүргізу;
Инвестициялық қызметі;
Қаржылық қызметтері (лизинг, факторинг, траст, кеңес беру, ақпараттық).
Банктер қаржылық нарықтарда қаржы делдалы ретінде басқа
2.1 ҚР банк жүйесін дамыту жолдары (реформалар)
Қазақстан Республикасының экономикасы нарықтық қатынастарға көшу кезеңінде несиені
1990 жыл желтоқсан айында қабылданған «ҚазКРО-ғы банктер және
1995 жылғы банктік реформа
Бұл банктік реформа Ұлттық банктің 1995 жылға арналған
Қазіргі таңда ҚР жұмысжасап отырған банктік жүйенің қалыптасуын
1-кезең. 1988-1991 жж. – мемлекеттік салалық мамандандырылған банктер
2-кезең. 1992 аяғы 1993 жылдары – рубль аймағында
3-кезең. 1993жылдың қараша айынан осы уақытқа дейінгі, яғни
Бұл банктерді қайта түрлендіруге байланысты бірқатар шаралар 1994
Бірінші кезекте 1994 жылы Ұлттық банктің ұсынысы бойынша
Екінші кезекте, Қазақстан Әлем Банкін 1994 жылдың орта
Үшінші кезекте, мемлекеттік мамандандырылған Халық банкін әмбебап банкке
1-кезеңде (1995жылдың бірінші жартысы) мемлекеттік емес акционерлерден акцияларын
2-кезеңде (1995 жылдың екінші жартысы және 1996 жыл)
Коммерциялық банктер жүйесімен қатар коммерциялық банктер үшін
Қазақстанда банк секторын реформалау бағдарламасын іске асыру шегінде
Міне, мұндай банктер қатарының жаңадан нарықтық экрномика талаптарына
1996-1998 жылғы банктік реформалар
бұл реформалар Ұлттық банктің 1996-1998 жылдарға арналған Қазақстан
Ұлттық банктің 1995 жылғы реформалау нәтижесінде қолданған шаралары
Жалпы 1996-1998 банктік реформа Ұлттық банк тарапынан жасалған
2.2. Қазақстандағы 1991 жылдан бергі банк реформасы және
Қазақстан экономикасы нарықтық қатынастарға көшу кезінде несиені басқарудың
Қазақстан Республикасында банктік жүйені реформалаудың қажеттілігі, дүниежүзілік банктің
Бұл мәселелер өміршең мемлекеттік және жеке кәсіпорындардың қаржылық
Бұдан басқа бұрынғы жүйе мекемелер мен кәсіпорындар арасында
1992 жыл ішінде Қазақстанның экономикасына несиелік салымдардың көбеюі
1993 жылы Ұлттық банктен 7,5 млрд. Теңге сомасында
Ұлттық банкінің несиені қайта қаржыландыру тәжірибесінің жетіспеушілігі келесіде:
Мемлекеттік кәсіпорындар мұндағы арзан несиелерді алып, көбінесе оларды
Осылайша мемлекеттік кәсіпорындарды қолдайтын тікелей несиелеу саясатының төменгі
Арнайы банктердің өздерінің кәсіпорындарын олардың өтімділігін ескермей, тікелей
Төменгі пайыздық мөлшерлемесінің саясаты жинақ ақшаларды банктерге толық
Несиелік ресурстарды үлестіру сипатына мемлекеттік кәсіпорындарға субсидиялық және
1992 жыл Ұлттық банктің несиелерінің үлесі барлық қайта
1993 жыл мақсаты үкіметтік бағдарламаларға берілетін орталықтандырылған несиелер
Ұлттық банк кәсіпорындарының қарыздарының жаппай есеп айырысуын жүргізу
Дегенмен жоғарда аталған несиелер кәсіпорынның қаржылық жағдайын жақсартуға
Несиелік жұмсалымдардың жалпы сомасында мемлекеттік емес қарыз бюджеттің
1991 жылы 1 қаңтарда уақында төленбеген есеп айырысу
1992 жыл соңында Қазақстан мен Ресей, екі елдің
1993 жылғы қараша айында Ұлттық банкке Ұлттық валютаның
Ұлттық валютаның еңгізілуі сәтінен бастап, 1995 жылға дейін
1995 жылы 15 ақпан айында Қазақстан Республикасы Призедентінің
Бағдарлама 1995 жылдың соңына дейін сәтті жүзеге асырылған
Ұлттық банкінің негізінен алассикалық орталық банктерге тән валюталық
Экономикалық ынталандыруды дұрыс қолдану мен нормативтік реттеуді жетілдіру
Банкааралық несиелік және валюталық нарықтарды дамыту және тереңдету
Республикалық бюджеттің тапшылығын Ұлттық банкінің тарапынан тікелей несиелеуден
Шаруашылық жүргізуші субъектілері арасында төлемдердің қауіпсіз, уақытылы және
Орта және ұзақ мерзімді инвестициялық жобаларды инфляциялық емес
Бағдарламаның өткірлігіне қарамастан істің нақты жағдайын ескере отырып,
Ең алдымен ақша несиелік реттеудің құралдары және әдістері
Банктердің қайта қаржыландыру механизмдерінде маңызды өзгерістер болды. 1995
1995 жылдың 1 жартысында Ұлттық банктің 2 деңгейлі
1995 ж Ұлттық банк қайта қаржыландыру мөлшерлемесінің жоғарлауын
1995 жылы Ұлттық банк мемлекеттік бағалы қағаздар нарығының
1995 жылы Қазақстандық банкааралық валюталық қор биржасындағы АҚШ
1995 ж алтын валюталық резервтерді басқару бойынша көптеген
Ұлттық банк алтын валюта резервтерін көбейту мақсатында валюта
Мұндай ақша несие саясатын жүргізу нәтижесі 1995 ж
Қазақстан Республикасында төлем құралдарын тиімді пайдалануды жоғарылату үшін
«Қазақстан Республикасы Ұлттық банкі туралы» және «Қазақстан Республикасы
97 ж . 6 наурызда «Заң күші бар,
ҚОРЫТЫНДЫ
Жұмыста келтірілген мәліметтерді ескере келе 10 жыл ішіндегі
Банк жүйесінің дамуын төмендегі ретпен қорытындылап шығуға болады.
Біріншіден, 1990 жылдар басындағы өзгерістер. Алғашқы заң актілерінің
Екіншіден, 1995-1998 жылдар аралығындағы банктік реформалар. Ең маңыздылары
Соңғы кездегі ең елеулі оқиға 1999 жылдың сәуірінде
Үшіншіден, соңғы кездегі ел экономикасының тұрақтылығы қамтамасыз етіліп,
Банктік жүйе – нарықтық экономиканың ең маңызды және
Соңғы кездегі банктік сектордың дамуын сандық көрсеткіштер арқылы
Ақша-несие және банктік статистика бойынша: ақша массасы –906,2
Бұл көрсеткіштердің барлығы банк жүйесінің дамуын, банктік қызметтің
Банк жүйесіндегі кемшіліктерді қарастырсақ, алғашқы жылдардағы банктердің қызмет
Қазіргі таңдағы ең басты проблемалар:
1) қор нарығы, нақты экономикаға капиталды тарту механизмі
2) Зейнетақы қорлары мен сақтандыру компанияларының активтері әлі
3) Құрылыс жинақ жүйесін және ипотекалық несие механизмін
Бұл аталған проблемалардың шешу бағыттарын Ұлттық банк және
1)ұлттық сақтандыру нарығын халықаралық принциптер мен стандарттар негізінде
2)құрылыс жинақ жүйесінің құықтық базасын кеңейту;
3)инвестициялардың көлемін көбейту, инфрақұрылымды инвестициялық инструменттер негізінде көтеру.
Осы проблемаларды шешуде банктердің рөлі үлкен болмақ.
Қорыта келгенде, банктік жүйенің дамуы, оның проблемалары, даму
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
ҚР-ғы банктер және банктік қызмет туралы Заң.- Алматы:
Көшенова Б.А. Ақша, несие, банктер, валюта қатынастары.- Алматы:
Сейітқасымов Ғ.С. Ақша,несие, банктер.- Алматы: Экономика, 2001.-466 б.
Лаврушин О.И. Банковское дело.- Москва: Финансы и статистика,
Ұлттық банктің 2000 жылға арналған жылдық есебі.- Алматы,
Мақыш С.Б. Коммерциялық банктер операциясы.-Алматы: Қазақ университеті, 2002.-229
Основные направления ДКП Национального Банка на 2003-2005 годы
Нурсеит И.А. Привлечение сбережений в финансовую систему страны
Тулепбаев К.М. Проблемы достоверности статистических данных накопительных пенсионных
Марченко Г.А. Пути развития банковской системы Казахстана //
Нурсеит И.А. Обеспечение устоичивости и ликвидности банковской системы
23
ҚР банк жүйеcін дамыту рефoрмаларды жүзеге аcыру барыcы
Коммерциялық банктердің экономикадағы қызметі және операциялары
Банк секторын қорландыру көздері
Банк жүйесі туралы ұғым
ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ БАНК ЖҮЙЕСІНІҢ ҚАЛЫПТАСУ ТАРИХЫ ЖӘНЕ БАНКТЕРДІҢ ҚЫЗМЕТТЕРІ
Банктік жүйе
Банк өнімдерінің қызметтері және мәні мен мағынасы
Несиелік рейтингтің рейтингтік категориялары
Қазақстан Республикасындағы ақша жүйесі
Ұлттық банктің басқару құрылымы