Инфляцияға қарсы саясат
МАЗМҰНЫ
Кіріспе 1
I тарау Теңгенің пайда болуы мен қалыптасуы 2
1.1. Теңгенің енгізілу себептері 2
1.2 Теңгені жасау 4
II тарау Қазақстан Республикасының Ұлттық валютасы - теңгенің
2.1. Алтын күміс ақша — байлықтың, тарихтың, мэдениеттің
2.2 Теңгеміздің тағдыры 11
III тарау Қазақстан Республикасының теңгенің құнсыздануына жол бермеу
3.1. Инфляцияға қарсы саясат 14
3.2. 2003-2004 жылдардағы инфляцияның өсуі 17
Қорытынды 21
Пайдаланған әдебиеттір тізімі 22
Кіріспе
Өзімнің жұмысымды мен "Қазақстан республикасының ұлттық валютасының нығайту
Жалпы айтқанда, ақша - бул ежелден келе жатқан
I-тарау. Теңгенің пайда болуы мен қалыптасуы
1.1 Теңгенің енгізілу себептері
Теңгенің енгізу себептеріне тоқталсам, әрине сол кездегі тарихи
Сөйтіп, Ресей Федерациясында және одан тыс мемлекеттерде 1961-1991
Бірақ, Қазақстан Үкіметі және Қазақстан Республикасының Жоғарғы Кеңесі,
1992 жылдың мамыр айында Қазақстан Республикасының Президентінің "Ұлттық
1993 жылдың 23 шілде күні Ресейдің Орталық Банкі
1.2 Теңгені жасау
Үлттық валютаның атауын ортағасыр тарихынан алған (Қыпшақтар щусында
1992 жылы Қазақстанда шетел фирмалар саны өсті. Соның
Арнайы құрылған топ мүмкін болатын барлық портреттерді қарастырып,
Банкноттардың беткі жағында (аверс) :
• 9-10 ғ. Отырарда (Оңтүстік Қазақстан)
• сазғер Сүйінбайдың (3 теңге);
• күйші Қ^рманғазының (5 теңге);
• тарихшы, демократ-Шоқан Уэлихановтың (10 теңге);
• ақын, ұлы ойшыл Ұлы Абай
• мемлекет қайраткері Әбілхайыр ханның (50
• саясаткер және дипломат - Абылай
Бас дизайнердің бірі Тимур Сулейменовтың айтуы бойынша ағылшындар
Алғашқы дизайнерлер 200 теңгеге дейін ақшаның нұсқасын ойлап
Ұлыбритания суретшілері гильош деп аталатын арнайы портреттерді бедерлеуді
Қазақстандық теңге пайдаланған қорғау элементтеріне, техникалық әдістерге қарай
Алғашқы майдалау монетелары- тиындар қагаз түрінде болған. (2,5,10,20,50).
Жалпы, үлттық валютаны қабылдағанда дизайнды жасау және баспаға
II тарау Қазақстан Республикасының Ұлттық валютасы - теңгенің
Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығы Қазақстан Республикасы ұлттық валютасын
Қазақстан Республикасы Конституциясының 78-бабынан және Қазақстан Республикасы Жоғарғы
1. Қазақстан
2. 1993
3. Теңгені
4. Осы
ҚР Президенті Н.Назарбаев
Алматы, 1997ж., қарашаның 13-і.
Қазақстанның тэуелсіздігіне 14 жыл. Ғасырға бергісіз деп жатырмыз.
Кез-келген мемлекет өзінің
Ресей Қазақстанға 1 рубльді беріп, 65 копеекті қайтып
Қазақстан етек-жеңін жиып, Елтаңба мен Туга конкурс жариялаған
Теңгенің авторлары көп. Бірінші кезекте бұл - Қазақстанның
Тіңгенің ә дегеннен қазақ арыстарынын басталмады. Түрлі бағытты
Ақшаны жаппай шығаруға қажеттіліғі туғанда, тағы бір проблема
Теңге э дегеннен инфляцияға уліырады. Оның да себебі
Англиядан бері келерде « Наггіззопз апсі зопз Ьітііесі»
Ұлттық қаржы жүйесінің қалыптасуы басталды. Үлттық банкке (эірнеше
Жү,мысты Үлттық банк бастаған мемлекеттік банк жүйесін құрудан
Көптеген жақсы мамандар сол кезге дейін жалақысы эжептэуір
Екі жыл бойы басқа мемлекеттердің орталық банктерін қалай
Қазақстанның банк жүйесі шын мэнісінде жаңадан құрылды. 1992
Қағидалы жаңа негізде басқарудың жоғарыдан томен құрылымы мен
Осымен бір мезетте сол кезенде Үлттық банктің алдында
Жұмыстың бәрі академик Тэкежановтың күш-жігерінің арқасында эзірленген арнаулы
Алтын-валюталық қорды құру бағдарламасы бойынша Үлттық банк алтын
Сол кезде алтын өндіру жылына алты-жеті тонна шегінде
Күмісті «Соломон бразерс» атты қоймадан алынды да жұмыс
Сол уақытта Қазақстанның елдік дәрғейі томен еді. Бізді
Қазіргі таңда Ұлттық банк күмісті сатып алмайтынын, алтын
Бүгінгі күні біздің елімізді металл рыногында жақсы біледі.
Мемлекет басшысы еліміздің бюджетіне қатер төніп тұрғанын түсініп,
Сонымен, Ұлттық банктің өз ақшасы мен материалдық базасы
Тұңғыш рет Қазақстан тарихында ақша аукциондары ұйымдастырылды, коммерциялық
1993 жылы наурызда ҚР-ның Үлттық банк, банктер және
Мемлекет басшысы ұлттық валютаны енгізу үшін жауапкершілікті вице-президент
2.1. Алтын күміс ақша — байлықтың, тарихтың, мэдениеттің
Егемен еліміздің тэуелсіздігінің төл белгілерінің бірі - ұлттық
Мемлекеттің тарихи оқиғаларын, мэдени ескерткіштерді, көрнекті қайраткерлерді есте
«Қазақстанны» қызыл кітабың сериясында «Барыс», «Сайғқақ», «Арқар», «Дуадақ»
«Қолдпнбалы қол өнерің сериясында «Нарқобыз», «Домбыра», «Аса таяқ»
«Архитектуралық және
Қазақстан монеталары жөнінде тағы бір ғажайып коллекция жайлы
Ерекше айта кететін жай, инвистициялық алтын монеталарды осы
Мерейтойлық, ескерткіш және коллекциялық монеталардың барлық түрін таратуға
Ерекше мақтанышпен, әрі орынды айтатын мэселе- Қазақстанның 2006
Қазақстанның өз жерінің табиғат қойнауынан алтын шығарып, онымен
Жоғары айтылғанды қорытындылай келе, Үлттық банктің алтын, күміс
2.2 Теңгеміздің тағдыры
Әрбір елдің егемендігінің, тәуелсіздіғінің бір белгісі - үлттық
Ресей біздің республиканы сом аймағынан шығуға мэжбүр ететін
Жаңа сом аймағына қіруге Ресей қойған талап Қазақстан
Біздің ел үшін үлттық валюта енғеннен қейінғі алғашқы
Теңгені енгізуге байланысты есептер жасалған кезде, ұлттық валютаның
Кейінгі жылдары да теңгенің АҚШ долларына қатысты құнсыздауының
Егер Қазақстан 1998 жылғы Ресейдегі тамыз дағдарысынан кейін
Ақшаның құнсыздануын күтудің басты себебінің сақталуы (Ресейдегі қаржы
Ақшаның құнсыздану нэтижесінде жасалған валюталық бағамның кез келген
Қазақстан Республикасының үкіметі мен Ұлттық банк экономикаға тиетін
Ұлттық банктің мақсаты Қазақстан теңгесінің тұрақтылығын және оның
Осыған байланысты АКДІ-тың 1 долларына бағамды 150 теңгеге
Бағамның не темен , не жоғары болып кез
1998 жылдың екінші жартысында ТМД елдерінің экспортының тым
ТМД елдерінің
Үлттық валютаның бағамының күшеюі жұрттың тұрмыс деңғейінің жақсаруына
Бағамды айтарлықтай асыра бағалаған жағдайда жұрт екі рет
Ұлттық банктің теңге бағамын артық бағалауға жол бермеуге
III тарау Қазақстан Республикасының теңгенің құнсыздануына жол бермеу
3.1. Инфляцияға қарсы саясат
Инфляцияның элеуметтік және экономикалық зардаптары оған шалдыққан елдердің
Инфляцияға қарсы саясатты талдауда оның екі бағытын көрсеткен
Инфляциялық артық сұраныс тұсында мемлекет өз шығындарын тежеп,
Экономикалық құлдырауы кезінде сұранысты ұлғайту үшін арнайы бюджеттік
Екінші бағыттың авторлары экономикада пайда болған кемшіліктерді ақша
Бақылаудан шыққан инфляцияны ауыздықтау үшін біраз елдердің үкіметтері
АҚШ - тың тэжірибесі табыс саясатын жоққа шығарды.
Қазақстандағы инфляция барлық ТМД елдері сияқты ел экономикасының
Қазақстандагы қазіргі инфляцияның себептерін нарыққа өтуге дейінгі инфляцияны
• үлттық өнімді жинактау қорына және
• құрал - жабдықтарды өндіру және тұтыну тауарларын
• мемлеқеттіқ баға белгілеу жүйесінде;
• мемлекеттік бюджеттің кірісі мен шыгынында;
• несиелік және қаржылық ресурстарды
Қазіргі инфляцияның бір қөрінісі - тауар тапшылығы біздің
біріншіден, бұрынғы КСРО - ның 20 - жылдар
екіншіден, бұрынгы КСРО - ның экономикасында көп жылдар
үшіншіден, бұрынғы КСРО - ның улттық табысының жартысына
төртіншіден, бұрынғы КСРО - да ұлттық жиынтық өнімнің
Сөйтіп, біздің елде (бұрынғы КСРО - ның бір
ұстауға мүмкіндік берді. Көптеген тауарлар бағасын өндірістегі, сұраныс
Сөйтіп тауардың көтерме, сатып алу бағасы мен бөлшек
Өндірушілердің өнімнің сапасын жақсартып, оның өз құнын төмендетуге
Қазақстанда 1992 жылдан бастап нарықтық өзгерістер аясында жүргізілғен
Жалпы экономикадағы инфляция деңғейін түлыну бағасының индексі (ТБИ)
Тэуелсіз Қазақстанның тэжірибесі инфляцияға қарсы күресте энергоресурстарына, монополды
3.2. 2003-2004 жылдардағы инфляцияның өсуі
Қазақстан халқы төрт жылдан бері түрлі экономикалық, қаржылық,
Егер 2000-2002 жылдары бага өсімдері баяу болса, 2003
Шындығын айту керек, азық-түлік емес тауарлар бағсының өзғеруі
Халыққа ақылы қызмет көрсету өткен жылдағы деңғейде қалды.
Кез келген елде, оның ішінде біздің Қазақстанда барлық
Еліміздің Статистиқа жөніндегі ағенттіғінің ресми дереқтері бойынша үстіміздеғі
Азық-түлІқ тауарлары құрылымында ең қөбіреқ қымбаттағаны қөқөніс пен
Азық-түліққе жатпайтын тауарлар арасында бензиннің 2,7%-ға арзандағанын айту
Ақылы қызмет қөрсету тарифтерінің өсуі түрғын үй-қоммуналдық саладағы
2003 жылдың басында инфляция 21%-ды құрады.
2003 жылдың сэуір айында Ұлттық банқтің таза халықаралық
Валюта рыногындағы жағдай қалыпты дерлік. 2003 жылы теңгенің
Қаржы министрлігі сэуірде 959,2 млн. теңге сомасында қысқа
Банк секторындағы ахуал тұрақты болып отыр және оның
Инфляция Қазақстан Республикасының Статистика жөніндегі 'агенттігінің ресми деректері
Тұтастай багалары құрылымы бойынша негұрлым жоғары деңгейде азық-түлік
2004 жылы инфляция орташа алғанда 6,9%-ды құрады (2003
2004 жылдан бастап Үлттық банк ақша-кредит саясатын жүргізу
2004 жылғы 11 айдың қорытындылары бойынша базалық инфляция
Ақша-кредит саясатының 2004-2006 жылдарға арналған неғізғі бағытында неғізі
Рыноктық экономика жағдайында қай елде болса да халық
Сонда біздің шын жағдайымыз қалай? Елімізде мақроэқономиқалық қөрсетқіштер
Біз қаржылық сеқтордағы табыстарға мақтануға үйренгенбіз, іс жүзінде
Елбасы Үқіметтің ішқі элеуметтіқ құрылымды өрістетуге дұрыс назар
Кейінгі кезеңцері еліміздің барлық аймақтарында, эсіресе ірі қалаларда,
Қорытынды
Үлттық валюта - егеменді мемлекеттің рәмізі, былайша айтқанда
Қорытындылай келе мен мынаны айтқым келеді. Жылдар өтті.
Баспа станогы өз бетімен - таза механикалық құрал.
1992-93 жылдардағы экономиканы басқару жоғалған кезеңнен салыстырғанда біз
Бүгінгі күнде теңге тұрақтанган, мемлекеттің алтын-валюталық қоры молайып
Қысқаша айтқанда, алтын қорымыз Үкіметтің қаржылық-экономикалық саясатына байланысты.
Пайдаланған әдебиеттір тізімі
1. А.Ағыбаев, Ғ.Баймұрзин «Теңгенің құнтұрақтылығы үшін», //Халық кеңесі
2. Ә.Алдаберген «Ақаш, күміс ақша - байлықтың, тарихтың,
3. Айгазин, Искаков «Инфляция - анализ и прогназирование»,
4. М.Абдуллаұлы, //Қазақ елі - 2004,18тамыз, №32,76.
5. Х.Ғабжалелов «Теңге», Алматы - 2003, 4-1
6. Д.Мэжитов «Ақша айналысы - экономиканың айнасы», //Егемен
7. Ғ.Мелдеш «Теңгенің құпиясы», //Егемен Қазақстан - 2001
8. А.И.Мулюков «Қазаіргі Қазақстандағы инвляциялық процестердің көздерің, //Экономикалық
9. М.Мұқаштегі «Қаржы саясаты»,//Алматы ақшамы - 2002, бшілде,
10. Ә.Оралбай «Теңге тойы», //Егемен Қазақстан - 1994,
11. М.С.Саниев «Ақша, несие, банқтер», Алматы -
12. Ө.К.Шеденов «Жалпы экономикалық теория», Алматы - Ақтөбе,
Инфляцияға қарсы саясат
Ақша инфляциясы
Инфляцияға қарсы саясат және оның Қазақстан Республикасындағы қолдану ерекшеліктері
ҚР инфляцияға қарсы мемлекеттік саясаты
Инфляцияның себептері мен механизмдері
Қазақстан Республикасының инфляцияға қарсы саясаты жайлы
Қазақстан Республикасында инфляцияны жүргізу саясаты және инфляциямен күресу жолдары
Қазақстан Республикасындағы инфляциялық процестерді, талдау және елдегі инфляцияға қарсы саясаттың құрылуы
Мемлекетің инфляцияға қарсы саясаты
Инфляцияның түрлері. Инфляцияға қарсы саясат