Аудиттің халықаралық стандарттары
Мазмұны:
Кіріспе 3
I Аудит объектісі және оның атқаратын қызметтері
1.1 Аудиттің мәні мен маңызы 5
1.2 Аудит процедуралары 7
II Аудиттің халықаралық стандарттары 10
2.1 Аудиттің құрам бөлшектері, қағидалары және концепциялары 10
2.2 Аудиторлық қызметтің жалпы қабылданған стандарттары 12
2.3 Халықаралық аудит стандарттарының сипаттамасы 15
III Аудит стандарттарына сәйкес аудиторлық қорытындыны құру ерекшеліктері
Қорытынды 28
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 30
Кіріспе
Нарықтық экономика жағдайында өндірілетін өнім мен көрсетілетін қызметтің негізі,
Аудит стандарттары мен нормаларының ерекшеліктері стандарттарды аудиттің теориясы мен
Елімізде өтіп жатқан нарықтық қатынастар тек экономиканы дамыту үшін
Аудит өзінің кәсіби қызметінде адалдық, обьективтілік, кәсіби құзыреттілік, құпияны
Аудитор өзінің кәсіби міндетін орындау барысында қағамдық сенімді қолдау
Аудит теориясы және оны басқару ғылымының бар ережесімен
Аудит теориясың негізгі элементтері компоненттер, принциптер, концепциялар, постулаттар, стандарттар
Аудитке кәсіпорын қызметін жан жақты тексеру енеді. Сондықтан
Аудиторлық қызметті жүргізудің өндірістік жағдай мен ақпарат жүргізудің қажетті
Жұмыстың негізгі мақсаттары:
Біріншіден, қаржылық есеп-қисаптардың жаппай қол жетерлігі
Екіншіден, бұл қоғамды ықтимал негативті
Еліміз егемендік алып, өз алдына ел болғанына жиырма жылдан
Курстық жұмыстың негізгі міндеті – аудитор растаған
I Аудит объектісі және оның атқаратын қызметтері.
1.1 Аудиттің мәні мен маңызы
Аудиторлық қызметтің мәні қаржылық есеп беруді, төлем есептеу құжаттамасын
Қаржылық есеп беру аудиттің мақсаты – аудиторға қаржылық
Нарықтық қатынастар жағдайында көптеген кәсіпорындар, банктер, сақтандыру комапаниялары, көлік
Жеке және ұжымдық меншік иелері акционерлер, жарнашылар,сонымен қатар кредиторлар
Аудиттің маңызы тиісті жақтардың мүдделеріне қол жеткізуде
- экономикалық субьектілердің
- салық қызметі тулғасындағы мемлекеттің
- қаржылық есеп беруді әр түрлі пайдаланушыларды
- аудиторлардың меншік иесі мен мемлекеттің мүдделерін қорғау, сонымен
Ішкі пайдаланушыларға басқару шешімдерін дұрыс қабылдау үшін қателер мен
Меншік иелену құқығына негізгі өзгерістер енгізу процесі, егер бұрынғы
Аудитке кәсіпорын қызметін жан жақты тексеру енеді. Сондықтан
Ішкі аудит басқару есебінің бөлінбес және маңызды элементі болып
1 – кесте «Аудиттің түрлері»
Критерийлер Түрлері
Ақпаратты пайдаланушыларға қатысты 1-Сыртқы
2-Ішкі
Заң талаптарына қатысты 1Міндетті
2Бастамашылық
Аудит обьектілері бойынша 1- Банктік аудит
2-Сақтандыру компанияларының аудиті
3- Биржалар, инвестициялық институтар мен зейнетақы қорларының аудиті
4- Жалпы аудит
5- Мемлекеттік аудит
Тағайындалуы бойынша 1 Қаржылық есеп беру аудиті
2 Салықтың аудиті
3 Сәйкестік аудиті
4 Операциялық аудиті
Жүзеге асырылу мерзімі бойынша 1. Бастапқы
2. Келісілген
Тексеру сипаты бойынша 1 Дәлелдеуші
2 Жүйелі бағытталған
3 Тәуекелділікке негізделген аудит
Ішкі аудит осы қызмет туралы ақпарат беріп, менеджерлер есе
Ішкі аудиторлардың белгілібір қызметін басшыға немесе директорлар кеңесіне немесе
Активтердің жағдайын бақылау шешім қабылдау кезінде басшылық пайдаланылатын ақпараттардың
Жүйешілік бақылау процедураларының орындалуын дәлелдеу.
Ішкі бақылау жүйесінің қызмет етуімен ақпараттардың өңделудің тиімділігін талдау.
Басқарушы ақпараттың жүйе беретін ақпараттардың сапасын бағалау.
Сонымен ішкі аудит шеңберінде активтердің сақталуын жан жақты бақылау
Аудит обьектілері бойынша: банктік аудит, сақтандыру компанияларының, биржалардың, инвестициялық
Тағайындалуы бойынша аудит тиісті түрлерге болінеді.
Қаржылық есеп беру аудиті – барлық елеулі аспектілер бойынша
Сәйкестік аудиті – бұл ұйымның шаруашылық жүйесінде заң
Салық аудиті – бұл салықтарды төлеудің, есептедің дұрыстығы
Арнаулы аудит – субьект қызметінің жекелеген жақтарын, мемлекет алдындағы
Экологиялық аудит – қоршаған ортаның нақты жағдайының басында берілген
Оперециялық аудит – басқару үшін тиімділігін, сенімділігімен пайдалылығын
1.2 Аудит процедуралары
Кез келген кәсіпорынның нарықтық жағдайдағы ең маңызды мақсаты -
Кәсіпорын егер де өзінің жұмысында белгілі бір принциптерге сүйенсе
жоғары сапалы өнімдер өндіру, оларды жүйелі түрде жаңалау және
өзара алмасушыларын ескере отырып, өндірістік ресурстарды ұқыпты пайдалану;
кәсіпорынның бет алысының стратегиясы мен тактикасын әзірлеу және жағдайлардың
өздерінің қызметкерлеріне жағдай жасау, олардың сыныптамаларының өсуін және еңбектерінің
кәсіпорынның шығарған өнімінің бәсекеге жарамдылығын қамтамасыз ету, кәсіпорынның жақсы
баға саясатын икемді жүргізу және басқа да функцияларды іске
Кәсіпорындардың барлық функциялары межелеген стратегияны іске асыруға және
Әр саладағы қателер саны аудит жүргізу барысында бағаланады.Сондықтан аудитор
Маңыздылықтың жоспарлау деңгейін анықтау 2-10%. Арнайы бұйрық негізі бойынша
Аудиторлық есепті іріктеуге арналған маңыздылықтың 3деңгейі ажыратады:
Елеусіз сумма, егер сумма пайданың шешім қабылдануына ықпал етуі
Сумма маңызды болып саналса. Мұндай сумма пайданың шешіміне әсер
Сумма маңызды әрі жиі кездеседі. Бұл қаржы есептілігінің объективті
Маңыздылық деңгейі бухгалтерлік есеп қателіктің шекті шамасы ұғынылады. Бұл
Аудитте клиенттің қаржылық есептілігінің растығына елеулі ықпал жасайтын жағдай
Бірінші бөлімді қорытындылай келе біз аудиторлар маңыздылық тұжырымдамасын:
Ерекше назар аударуға талап ететін маңызды типтік емес және
Жинақталған аудиторлық дәлелдеулерді бағалауға негіз ретінде
Аудиторлық есептің типі туралы шешімдер қабылдау үшін негіз ретінде
II Аудиттің халықаралық стандарттары
2.1 Аудиттің құрам бөлщектері, қағидалары және концепциялары
Аудит теориясы мына негізгі элементтерден тұрады: құрам бөлщектер, қағидалар,
Аудит құрам бөлщектері: бірінші құрам бөлщегі – бұл экономикалық
Екінші құрам бөлщегі - өндірістік жағдаймен ақпарат. Аудиттің көптеген
Үшінші құрам бөлщегі - бұл аудитті жүзеге асырушы
Аудиттің төртінші құрам бөлщегіне техникалық тұрғыда аудиторлық қызметтің негізгі
Бесінші құрам бөлщегі ретінде аудит мазмұны туралы ақпаратқа немесе
Аудиттің алтыншы құрам бөлщегі аудиторлық есеп беруді жасау. Аудитор
Аудит қағидалары. Аудит өзінің кәсіби қызметінде мына қағидаларды басшылықа
Мысалы, аудитор өзінің кәсіби міндетін орындау барысында қағамдық сенімді
Ғылымиялық қағидасының мағынасы аудиттің қорытындылары аудит теориясы және
Нақтылық қағидасы аудиттің мақсатқа лайықты әрі уақытылы жүргізілуін білдіреді.
Жариялық қағидасын сақтау қажеттілігі аудитті жүргізуге де, оның нәтижесіне
Халықаралық аудиторлық қызметтің нұсқауында тәуелсіз тексеру жүргізілгенде
Концепциялар аудит теориясының бағытын белгілеп береді. Негізгі тұжырымдаманы қарастырайық
Мінез құлық этикасы жалпыға бірдей этика нормаларын белгілеп қана
Тәуелсіздік ең алдымен пікірдің обьективтілігін және шынайы болуын
Кәсібилік. Аудиторлар құзыретті, білікті және зерделі болуы қажет.
Дәлелділігі. Аудиторлар қисынға негізделген шешім қабылдау үшін жеткілікті дәрежеде
Ұсынудың дәлдігі. Ақпаратты ашу мен ұсыну барлығы әдетте бір
Аудиттің көктейтесті мәселелерінің бірі – оның пастулаттарын зерделеу
Постулаттар ғылым және ғылыми тәртіп жүйесінің негізінде жатады. Олар
Аудит теориясындағы постулаттардың рөлі аса маңызды болады. Батыс ғылымдары
Әр түрлі ғалымдар мен маман практиктердің көзқарастарын жан жақты
Қаржылық есеп берулер мен қаржы мәліметтері тексерілуі мүмкін.
Мүддделердің қайшы келіп қалуы ықтималдығы.
Верификацияның мүмкіндігі.
Есептеме дұрыс жасалмаған.
егер қаржылық ақпаратты тексеру тәуелсіз пікір білдіру мақсатында орындалса,
Қате қорытынды жіберіп алудан ешкім де тыс емес.
Аудиторлардың пікірі оның мүдделеріне тәуелді.
Есеп беру мәліметтерінің обьективтілігі ішкі бақылаудың тиімділігіне тікелей пропорционалды.
Әрбір тізбекті тексеру өткен шақтағы тексерулердің құндылығын кемітуі мүмкін
Аудитордың әрбір пайымдауы белгілі деңгейде иландырады.
Бұрынғы ақпараттың құндылығы.
Жалпы қабылданған бухгалтерлік принциптерді ұдайы сақтау.
Осылайша, аудит саласын стандарттау және теориясын дамытудағы постулаттардың маңызы
Аудит стандарттары мен нормаларының ерекшеліктері. Стандарттарды аудиттің теориясы мен
Аудиторлық қызмет заңнан басқа стандарттармен, нормалармен және негізгі постулаттармен
Аудиторлық стандарттар әрбір тексеруші органға кәсіпорынның міндет жүктеушісі болып
Стандарттардан айырмашылығы аудит нормалары негізгі принциптерді қарастырмайды, сөйтсе де
өзіндік ерекшелігі бар мәселелерді тексеру
жекелеген салаларды ревизиялау
бейаудиторлық есеп берулерді дайындау және т.б.
Аудиторлық стандарттар мен нормалар сияқты жарияланған ресми құжаттарды
2.2 Аудиторлық қызметтің жалпы қабылданған стандарттары
Аудиторлық қызметтің жалпы қабылданған стандарттары өзара байланысты төрт тізбекті
Негізгі постулаттары.
Жалпы стандарттары.
Жұмыс стандарттары.
Есеп беру стандарттары.
Негізгі постулаттар – бұл аудиторлық қызметтің жалпы стандарттарының
Олардың ішінде арнайы экономикалық әдебиеттерде ең маңызды делінетін мынадай
тексеруші орган өз қызметінде барлық мәселелер бойынша аудиторлық қызметтің
Аудиторлық органның еш қоспасыз өз пікірі болы және тексеру
Қоғамдық сала өскенде қоғамдық қаражат сеніп тапсырылған жеке тұлғаны
Есеп берушілікті дамыту ақпаратты алу, бақылау жүйесінің дұрыс
Басшылықпен үкіметтің тиісті органдары қаржылық есеп берулердің стандартарын таратуға
Есеп берулердің стандарттарын дәйекі түрде, яғни тізбектілікпен қолдану қаржылық
Ішкі бақылаудың барабарлық жүйесі болғанда ықтимал қателіктер мен бұрмаланушылық
Заң актілері бақылаудағы қызметтерді жан жақты бағалауда қажет болатын
Барлық аудиторлық қызмет заң актілерімен, келісім шартпен және басқада
Тексеруші органдар аудит технологиясын жетілдіруге және шаруашылық операцияларының заңды
Тексеруші органдар аудитормен тексерілетін бірлік мүддделерінің қарама қайшы келуінен
Аудиторлық органдар зерттеу, бағалау және қаржылық есеп берудің жағдайы
Олар аудиторға нақты стандарттардың белгілі бір тұста қолдануға
Жалпы стандарттар – бұл алға қойылған мақсатты тиімді әрі
Аудиторға қойылатын негізгі талаптар:
- даярлығы
- құзіреттілігі
- тәуелсіздігі
- ақпаратты алуға, тексеруге және оған баға беруге, есеп
Жұмыс стандарттары – бұл тексеру міндетін орындауда аудитор басшылыққа
Олардың құрамына мыналар кіреді:
- аудиторлық тексеруге дайындалу
- қадағалауды жүзеге асыру
- анық айғақтармен сенімді мәліметтерді жинау
- ішкі бақылаудың жағдайын бағалау[11].
Есеп беру стандарттары – қорытындылаушы кезеңде қолданылады әрі аудиторлық
Мақсаттарымен салаларына қарай аудиторлық есеп берулер мына фирмаларда жасалады:
Қорытынды – қаржылық тексерулердің нәтижелері бойынша аудитордың тұжырымы.
Есеп беру – шаруашылық қызматтерін тексеру бойынша аудитордың
Хат – ұйым басқарушылары үшін.
Ескерту – шағандау фирмалармен кәсіпорындардың дирекциясы үшін.
Есеп берулердің мақсаты – елеулі қателіктерге ықтимал есеп және
Есеп берулерде келтірілген ақпаратар дәл әрі анық, сенімді әрі
Форма бойынша есеп беруде немесе қорытынды шығаруда мекен жай,
2.3 Халықаралық аудит стандарттарының сипаттамасы
Халықаралық деңгейдегі кәсіби талаптарды әзірлеумен бірнеше ұйым айналысады,
ХБФ аясында аудиторлық стандарттармен тұрақты дербес ұйымның құқығымен әрекет
ХАС жалпы әлемдік деңгейден аудиттік деңгейі төмен елдердің бұл
1948 жылы Америкалық алқалы бухгалтер институты “Аудиторлық қызметтің
Кейбір мемлекеттерде ХАС ты өз стандарттарын әзірлеу үшін база
2000 жылдың 16-шы наурызында, Алматы қаласында өткен
“Қазақстандағы ХАС ” атты біздің нұсқамызды Халықаралық аймақтық бухгалтерлер
Аудиторық іс - тәжірибе жөніндегі Халықаралық комитет аудитті өткізудің
ХАС ның негізгі бөлімдерінің құрылымы мен мазмұнын қарастырайық.
Бірінші бөлім “Кіріспе аспектілері” № 100-199 құжаттарына қосылады.
ХАС 100 Сенімділікті қалыптастыратын тапсырмалар – бұл әр
ХАС 110 Терминдерінің глоссариі ХАС -та және оның заңдастырылған
ХАС 120 Халықаралық аудит стандарттарының тұжырымдамалық негізі.
Екінші бөлім Жауапкершілікке 200-299 стандарттары кіреді.
ХАС 200 Қаржылық есеп берудің аудитін реттеуші мақсатпен
ХАС 210 Аудиторлық тапсырманың шарты. Білдірген ұсынысқа аудиттің
ХАС 220 Аудиттегі жұмыстың сапасын бақылау. Бақылаудың жеке тексеру
ХАС 230 Құжаттау – аудитор жасайтын немесе алатын жұмыс
ХАС 240 қаржылық есеп беру аудитінің барысында алаяқтықпен қателіктерді
ХАС 250 Қаржылық есеп берулердің аудитіндегі заңдар мен
ХАС 260 Басқарушы өкілеттілігі бар тұлғаларға аудиттің аспектілерін хабарлау
Жоспарлау деп аталатын үшінші бөлімде үш стандарт көрсетілген. ХАС
Төртінші бөлім Ішкі бақылау
ХАС 400 Тәуекелдіктерді бағалау және ішкі бақылау.
Клиенттің ішкі бақылау жүйесін зерделеу және бағалау мәселелері қарастырылған.
ХАС 401 Компьютерлік ақпарат жүйесіндегі аудит. Мәліметтерді компьютерлік өңдеуден
ХАС 402 Қызмет көрсетуші ұйымдар пайдаланатын субьектілер ерекшелігіндегі
Бесінші бөлімге Аудиторлық дәлелдеулер стандартары кіреді.
ХАС 500Аудиторлық дәлелдеулер аудит мәліметтерінің көздерімен табиғатын, сондайақ мәліметтердің
ХАС 501 Аудиторлық дәлелдеулер – ерекше баптарды қосымша қарау.
ХАС 505 Сырттай растау – үшінші тұлғадан мәліметтерді
ХАС 510 Алғашқы тапсырмалар – бастапқы сальдо. Тексеруді алғаш
ХАС 520 Аналитикалық процедуралар – талдамалы тексерулердің
ХАС 530 Аудиторлық сұрыптау және іріктемелік тестілеудің басқа процедуралары.
ХАС 540 Бағалау мәнінің аудиті. Бағалау мәліметтері, аудиттің негізгі
ХАС 550 Байланыстырылған тараптар. Өзара байланысқан тараптар және
ХАС 560 Кейінгі уақиға. Аудитор есеп беруді жасаған күннен
ХАС 570 Үздіксіз қызмет. Кәсіпорын қызметінің үздіксіз принципін қолданудың
ХАС 580 Басшылықтың мәлімдемесі. Тексерілген ұйым басшысы ұсынатын ақпараттарды
Алтыншы бөлімде № 600-699 Басқалардың жұмысын пайдалану стандарттары,
Жеінші бөлімге “Аудиторлық іріктемелер мен есеп беруді ұсыну” үш
ХАС 700 Қаржылық есеп беру бойынша аудиторлық есеп
ХАС 710 Салыстырмалы мәндер. Клиенттің есеп беруі өткен
ХАС 720 Тексерілген қаржылық есеп берулердің елеулі сәйкессіздігін сәйкестендіру
Сегізінші бөлімде “Мамандандырылған салалар” екі стандарт келтірілген:
ХАС 800 Арнайы мақсаттарға арналған аудиторлық тапсырмалар бойынша аудиторлық
ХАС 810 Болжалды қаржылық ақпаратты зерттеу. Болжау мен бағалау
Тоғызыншы бөлімде “Ілеспе қызметтер” үш стандарт кіреді:
ХАС 910 Қаржылық есеп берулерді шолып тексеру бойынша тапсырма.
ХАС 920 Қаржылық ақпаратқа қатысты келісілген процедураны орындау
ХАС 930 Қаржылық ақпаратты компиляциялау бойынша тапсырма. Қаржылық
Оныншы бөлімде Аудиттің халықаралық іс – тәжірибесі бойынша етеже
Аудитің халықаралық іс - тәжірибесі бойынша ереже – 1000.
Ақпраттық технологиялық орта – дербес компьютерлер.
Аудиттің халықаралық іс - тәжірибесі бойынша ереже – 1002.
Аудиттің халықаралық іс - тәжірибесі бойынша ереже – 1003.
Аудиттің халықаралық іс - тәжірибесі бойынша ереже – 1004.
Аудиттің халықаралық іс - тәжірибесі бойынша ереже –
Аудиттің халықаралық іс - тәжірибесі бойынша ереже – 1006.
Аудиттің халықаралық іс - тәжірибесі бойынша ереже –1008. Тәуеклділікті
Осы екінші аудиттің халықаралық стандарттары бөлімін қорытындылай келе біз
III Аудит стандарттарына сәйкес аудиторлық қорытындыны құру
Аудиторлық қорытынды есептің тиісті атауы болуға тиісті. Аудиторлық қорытынды
Қорытынды есептің жекелеген баптардың топтары жөнінде жеткілікті ақпараттарды жинап
Операциялардың нәтижелері, қаржылық жағдай және қаржылық қорытынды есептегі басқа
Қажетті ақпараттарды лайықты түрде ашылғандығы және қаржылық қорытынды есептегі
Қаржылық қорытынды есептің кәсіпорын шаруашылық қызметіне қатысты заңдық құжаттардың
Жүргізілген басқа тестілердің және қаржылық қорытынды есепке жалпы тексеру
Аудиторлық қорытынды құрылымы мынадай элементтерден тұрады: қорытынды есептің аты
Аудиторлық қорытынды есептің жергілікті ережелер мен келісім - шарттардың
Аудиторлық қорытынды есептің аудиті ХАС немесе тәжірибеге сәйкес жүргізілгендігін
Менің мысалым бойынша, «ҚазАвтоКөлік» АҚ – на аудиторлық тексеру
Бағдарлама:
Қаржы шаруашылық қызметіне аудиторлық тексеру кезеңі «ҚазАвтоКөлік» АҚ –
Келесі жұмыстар атқарылады:
Жалпы мәліметтер
Үздіксіз қызметті бағалау
Есеп саясаттың негіздері
Меншікті капитал аудиті
Касса аудиті (таңдалған)
Банктік шоттардағы қолма – қол есеп айырысу аудиті (таңдалған)
Дебитрлық және кредиторлық қарыздардың аудиті (таңдалған)
Негізгі құралдардың және материалдық емес активтердің аудиті (таңдалған)
Тауарлы – материалдық қорлардың аудиті (таңдалған)
Бюджетпен есеп айырысу
Тәуелсіз аудиторлық компания «Делойт» ЖШС лицензиясы – МФЮ -
«ҚазАвтоКөлік» АҚ – ның 31.12.2009 – 30.06.2010 жылғы қаржылық
КЕЛІСІМ – ШАРТ
ШАРТ № 6
Астана қаласы
Аудитор фирмасы «Делойт» ЖШС бұдан кейін «орындаушысы» фирма
1. Шарт мазмұны және олардың міндеттері
1.1. Тапсырушы міндеттейді, ал Орындаушы сол тапсырмаларды орындауға міндеттенеді.
1.1.1. Аудитор тасырушының қаржы – шаруашылық өткен бір жылдық
Аудиторлық тексеру нәтижесінде:
1.1.2. Бухгалтерлік есеп жұмысының дұрыстығына, мүлкінің және ақша қаражаттарының
1.1.3. Аудиторық қорытыды жасайды.
Шарт жасау кезінде екі жақты міндеттері төмендегідей анықталады:
1.2. Тапсырушы міндеттері:
1.2.1. Шаруашылық субъектісі өзінің мүлкіне, ақша – қаржысына, есеп
1.2.2. Тапсырушы осы шарттың 1.1. бөлімінің талабына сәйкес «орындаушыға»
Осы көрсетілген құжаттар немесе басқа қажетті мәліметтер уақытылы аудиторға
1.2.3. Тапсырушы орындаушының талабына сәйкес қажет болған жағдайда
1.3. Орындаушының міндеттері:
1.3.1. Аудитор тапсырушының бір жылдық қаржы шаруашылық бір
1.4. Осы шарт бойынша аудит актісін және аудитор қорытындысын
2. Аудитор қызметіне төлем
2.1. Аудит қызметіне төлем, осы шартқа тіркелетін (қосымша №
2.2. Тапсырушы аудит қызметін өткізіп алғаннан кейін, аудит үшін
3. Аудитордан орындалған тексеру жұмысын қабылдау тәртібі
3.1. Орындаушы аудиторлық тексеру жұмысын бітіргеннен кейін арнайы акт
3.2. Тапмыруша 15 күннің ішінде аудитор материалдарын қарастырып, талдау
3.3. Екі жақты аудиторлық тексеру нәтижесінде келіспеушілік жасаған жағдайда
3.4. Аудитордан жұмыс қорытындысын қабылдау барысындабұрынғы шартта көрсетілмеген жұмыс
4. Екі жақтың жауапкершілігі
4.1. Осы шартта көрсетілген міндеттерін дұрыс орындамаған жағдайда «тапсырушы»
4.2. Орындаушы аудитор қорытындысын дұрыс жасамау нәтижесінен келтірілген тікелей
4.3. Орындаушы шарт бойынша жүргізетін аудиторлық тексеруін белгіленген мерзімінде
4.4. Тапсырушы аудит қызметінің төлемін кешіктірген жағдайда әр күн
5. Құпиялық
5.1. Екі жақты шарттың мазмұны туралы, оны жасағанын және
5.2. Тапсырушы шарттың талабына сәйкес аудит мәліметінің құпялығын сақтауға
6. Шарттың жойылуы, тоқтатылуы
6.1. Екі жақтың да арнайы жазбаша түрде мәлімдеуі бойынша
а) аудит қызметіне төлем жасауға қаржысы жоқ болса;
б) шаруашылық әрекетінің тоқталуына байланысты;
в) аудит барысының құпиялығын сақтамаған жағдайда.
6.2. Екі жақтың біреуі заңсыз ақша операциясын жасаса және
7. «Форс – мажорлық» жағдайда
7.1. Табиғи апат, соғыс, мемлекеттік дағдарыс жағдайында «Форс –
8. Басқаша жағдайда
8.1. Орындаушы өз тарапынан шарт бойынша аудит жүргізуге қалаған
8.2. Аудит қызметінің төлемі әр бір шарт үшін екі
9. Шарттың мірзімі және екі жақтың мекен – жайы
9.1 Шарт мерзімі
Басталуы 1.06.2009 ж
Біту мерзімі 15.07.2009 ж
9.2. Мекен – жайы
Орындаушы: «Делойт» ЖШС
Алматы қаласы, Абылайхан даңғылы 77
Банктегі есебі 170568908 «Ұлттық банк»
Тапсырушы: «ҚазАвтоКөлік» АҚ
Алматы қаласы, Абай даңғылы 13
Банктегі есебі 190454667«Халық банк»
9.3. Шартта тіркелген құжаттар:
1) Аудиттің қызметкерлеріне төлем жасауды анықтайды
Шарт екі дана етіп анықталады
Екі жақтың қолы қойылып бекітіледі:
Орындаушы:
«Делойт» ЖШС нің
Директоры Кунтлеуов А. ___________ Президенті Жұмағалиев А.Қ________
Күні 1.06.2010 ж
Аудиторлық тексеруге келесі құжаттар берілді:
«ҚазАвтоКөлік» АҚ – ның жарғысы;
Заңды тұлғаның мемлекеттік тіркеуде тұрған куәлігі;
Статистикалық карточкасы;
Айналым сальдолық ведомості;
Қосылған құн салығы төлеу куәлігі;
Баланс шоты бойынша журнал операциялары;
2010 жылғы баланс.
Аудитордың мақсаты – ұсынылған құжат бойынша, 2010 жылғы мәлімет
Аудит мына заңдарға, стандарттарға сәйкес жүргізілді:
Аудиторлық қызмет туралы ҚР – ның заңы. 2004 жыл.
«Бухгалтерлік есеп және қаржылық есеп беру туралы» ҚР –
Салық кодексі. Алматы 2010 жыл.
ҚР – ның Аудиторлық этикасының кодексі.
Қазақстандағы халықаралық аудит стандарты. Алматы 2006 жыл.
Аудиторлық тексеруді Халықаралық аудит стандартының талабына сай жүргізілген. Ондағы
Түсіндірме 1. Жалпы мәліметтер
«ҚазАвтоКөлік» АҚ заңды тұлға болып табылады. Бұл компания ақпараттық
Бухгалтерлік есеп пен қаржылық мәліметердің толық берілуіне мына тұлғалар
«ҚазАвтоКөлік» АҚ – ның презиенті Жұмағалиев Асқар Қуанышұлы
Бас қаржы директоры А.А.Нұрқатов
Бас бухгалтер - БЕжЕД директоры Г.Ж.Байшұмырова
Түсіндірме 2. Қызметтің үздіксіз принципі
Қызмет үздіксіз жүргізіледі.
Түсіндірме 3. Есеп саясаттың негіздері
ҚР-ның бухгалтерлік есеп стандарттарының есеп саясатына байланысты «ҚазАвтоКөлік»
Түсіндірме 4. Меншікті капитал аудиті
«ҚазАвтоКөлік» АҚ – ның капиталы – 199 164 269
Түсіндірме 5. Касса аудиті (таңдалған)
Әкімшілік ғимараттының 1- ші қабатында касса орналасқан. Ғимаратты күзетуші
Кассалық кітап пен кіріс және шығыс құжаттарын тіркеу кітабы
Түсіндірме 6. Банктік шоттардағы қолма – қол есеп айырысу
Ақшалай операциялар есеп айырысу және валюталық шоттарда ҚР– ның
Түсіндірме 7. Дебитрлық және кредиторлық қарыздардың аудиті (таңдалған)
Дебиторлық қарыз – 18 336 827 мың теңге,
Түсіндірме 8. Негізгі құралдардың және материалдық емес активтердің аудиті
Негізгі құралдар есебі ХҚЕС және салық есебіне сәйкес жүргізілген.
Түсіндірме 9. Тауарлы – материалдық қорлардың аудиті (таңдалған)
Тауарлы – материалдық қорлардың есебі орташа есептелген құн әдісі
Онда қоймалық карточка есебі ұйымдастырылады. Тауарлы – материалдық қорлардың
Түсіндірме 10. Бюджетпен есеп айырысу (таңдалған)
Бұл компанияны тексеру барысында 2009 жылғы мәліметінде мынадай капитал
Үлестірілмеген пайда (өтелмеген залал) - 163 384 264 мың
Ақша қаражаты – 23 612 567 мың теңге
Негізгі құралдар –169 577 853 мың теңге
Капитал – 199 164 269 мың теңге
Дебиторлық қарыз – 18 336 827 мың теңге
кредиторлық қарыз – 30 321 273 мың теңге
Тексеру барысында ешқанай ауытқулар анықталмаған. Субъектінің шаруашылық барысының тапсырушысы
Қорытынды
Қорытындылай келе, аудит теориясы және оны басқару ғылымының бар
Аудит теориясың негізгі элементтері компоненттер, принциптер, концепциялар, постулаттар, стандарттар
Аудитке кәсіпорын қызметін жан жақты тексеру енеді. Сондықтан
Аудиторлық қызметті жүргізудің өндірістік жағдай мен ақпарат жүргізудің қажетті
Аудит стандарттары мен нормаларының ерекшеліктері. Стандарттарды аудиттің теориясы мен
Аудиторлық қызметтің жалпы стандарттарының қызметінің жалпы стандарттарының негізін білдіретін
Нарықтық заманда ұйым тұрақты қызмет атқару үшін бәсекеге тұра
Техника мен технологияны жаңартып отыру үлкен қаржыны талап
Аудит өзінің кәсіби қызметінде адалдық, обьективтілік, кәсіби құзыреттілік, құпияны
Аудитор өзінің кәсіби міндетін орындау барысында қағамдық сенімді қолдау
Аудит теориясы және оны басқару ғылымының бар ережесімен
Қорытындылай келе біз жұмыстың негізгі мақсаттары: біріншіден, қаржылық
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
1. “Бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік” деп. Аталатын 2007-
2. Қазақстан Республикасы Президентінің “Қазақстан Республикасындағы аудиторлық қызмет туралы”
3. «Аудиторлық қызметтi лицензиялау ережесi» - 2007 жыл 11
4. «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті
Ақорда, 2010 жыл
5. “Аудит”, под редакцией доктора экономических наук, профессора
6. Кеулімжаев Қ.К., Құдайбергенов Н.А. “Бухгалтерлік есеп: теориясы және
7. КеулімжаевҚ.К., Әжібаева З.Н., Құдайбергенов Н.А., Жантаева А.А.
8. Дюсембаев К.Ш., Төлегенов Э.Т., Жұмағалиева Ж.Г. “Кәсіпорынның қаржылық
9. Төлегенов Э.Т. “Бухгалтерлік ақпарат жүйелері”. Алматы, “Экономика”,
10. Дюсембаев К.Ш. “Аудит и анализ в системе управления
Алматы, “Экономика”, 2005 ж. – 40 бет
11. Абденов Д.О. «Аудит негізері» - Алматы, 2006 –
12. Әжібаева З.Н. «Аудит» - Алматы, 2006 – 274
5
4
Аудиттің халықаралық стандарттары
ҚАРЖЫЛЫҚ ЕСЕП БЕРУ ЖҮЙЕСІНІҢ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ АУДИТТІҢ СТАНДАРТТАРЫНА КӨШУ КЕЗЕҢДЕРІ
Аудит стандарттары
Халықаралық аудит стандарттарының мәні
Аудиторлық қызметтің негіздер
Аудиттің стандарттары және аудиторлардың кәсіби этикасы
Қазақстан Республикасындағы сыртқы аудитті реттеуші заңдар
Аудит стандарттары және аудитордың кәсіби этикасы
Қаржылық есеп беру аудиті
Аудит стандарттарының ерекшелігі