Банкроттық институтын реттеу
Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университетінің «Халықаралық құқық»
СЫН ПІКІР
5- курс студенті Абдикалыкова Динараның «Банкроттық институтын құқықтық
Диплом жұмысының тақырыбы диплом жұмысына қойылып отырған талаптарға
Аталған диплом жұмысында диплом жазушы студенттің жүргізген зерттеулердің
Жұмыс жеткілікті дәрежеде жүргізілген зерттеулер арқылы орындалған. Оларға
Жұмыстың көкейтестілігі сол, қандай да бір қиын және
Банкроттық институттарының өзіне тән маңызы мен мақсаттары бар.
Жалпы алғанда дипломдық жұмыс жақсы орындалған.
Қазақ Ұлттық аграрлық университеті,
«Юриспруденция» кафедрасының
доценті
Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университетінің «Халықаралық құқық»
ПІКІР
5- курс студенті Абдикалыкова Динараның «Банкроттық институтын құқықтық
Банкроттық институты еліміздегі кәсіпкерлік қатынасты құқықтық жүйемен реттейтін,
Банкроттық институтының маңыздылығы, нарықтық қатынасты жақсарту барысында төлем
Диплом жұмысының тақырыбы диплом жұмысына қойылып отырған талаптарға
Аталған диплом жұмысында диплом жазушы студенттің жүргізген зерттеулерінің
Жұмыс халықаралық- құқықтық зерттеулерді өз бетінше жүргізу сипатында
Жалпы алғанда жұмыс жақсы орындалған.
Ғылыми жетекші, з.ғ.к., аға оқытушы
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
АБАЙ АТЫНДАҒЫ ҰЛТТЫҚ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАТЫНАСТАР ФАКУЛЬТЕТІ
«ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚҰҚЫҚ» МАМАНДЫҒЫ
ТАҚЫРЫБЫ:
«Банкроттық институтын реттеу»
Орындаған:
Ғылыми жетекші
«Қорғауға жіберілді»
_______________________________
«_____»___________________2008ж.
Кафедра меңгерушісі,
АЛМАТЫ, 2008 ж
МАЗМҰНЫ
Кіріспе
І БАНКРОТТЫҚ ИНСТИТУТЫН ҚҰҚЫҚТЫҚ РЕТТЕУ
1. Қазақстан Республикасы және басқа да шет мемлекеттердің
2. Кәсіпорынды банкроттыққа жеткізуші факторлар жүйесі
3. Банкроттық институтын реттейтін мемлекеттік органдар жүйесі.
ІІ БАНКРОТТЫҚ РӘСІМДЕРДІ ҚОЛДАНУ НЕГІЗДЕРІ
Борышкер, несие беруші, прокурор және өзге де өкілетті
Банкроттық туралы істерді сот және соттан тыс тәртіппен
ІІІ ДӘРМЕНСІЗ БОРЫШКЕРГЕ ҚОЛДАНЫЛАТЫН РӘСІМДЕР
Оңалту рәсімін қолдану тәртібі
Дәрменсіз борышкерді тарату (конкурс жүргізу)
ҚОРЫТЫНДЫ
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
КІРІСПЕ
Қазақстан Республикасы өзін «демократиялық, зайырлы, құқықтық және әлеуметтік
Еліміздің егемендік алуы қоғамымызды экономикалық – құқықтық
Банкроттық институты еліміздегі кәсіпкерлік қатынасты құқықтық жүйемен реттейтін,
Банкроттық институтының маңыздылығы, нарықтық қатынасты жақсарту барсында төлем
Бүгінгі таңда нарықтық қатынастардың шарттарына жұмыстарын сәйкестендіре алмай
Міне, осы саладағы күрестің басты құралы банкроттық институты
І. БАНКРОТТЫҚ ИНСТИТУТЫН ҚҰҚЫҚТЫҚ РЕТТЕУ
Банкроттық институты нарықтық экономиканың ажырамас бір бөлігі болып
әлемдік тәжірбиеде банкроттық туралы заң жүйесі екі бағытта
Банкроттық деп сот тәртібімен борышкердің толық түрде төлем
Банкроттық институты кәсіпкерлік қызметтің нақты тоқтатылуын анықтайтын
Банкроттық, яғни дәрменсіздіктен туындайтын қатынастар тек банкроттық туралы
Банкроттық институты барлық шет мемлекеттерге белігілі. Революцияға дейін
Еліміз тәуелсіздігі мен егемендігін алып, нарықтық қатынасқа өткен
Банкроттық институтының жалпы мағынасын ашуымыз қажет. Банкроттық- нарықтық
Банкроттық ұғымы Қазақстан Республикасының екі нормативтік актісінде көрсетілген:
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінің 52- бабы және Қазақстан
1997 жылы 21- қаңтарда қабылданған Қазақстан Республикасының «Банкроттық
Осы анықтамаға байланысты дәрменсіздікке тоқталсақ, ол борышкердің несие
Банкроттық ерікті түрде немесе мәжбүр ету тәртібімен жүргізілуі
Банкроттықты ерікті түрде тану борышкердің сотқа берген өтініші
Мәжбүр ету тәртібімен банкрот деп тану несие берушінің,
Ал сотқа берушілердің сотқа арыздануына негіз болатын борышкердің
Бұл заңда көрсетілген үш айлық мерзім- банкроттық туралы
Мысалы: несие беруші- Акционерлік қоғам- сотқа борышкерді банкрот
Сонымен, бірнеше ай бойы міндетін орындамау фактісі және
Енді жаңа қабылданған заңның маңызды ерекшеліктерін атап өтелік.
Біріншіден, ол шамасы жоқтық және дәрменсіздік мәселелерін реттеуге
Бұрын қолданылған заң күші бар жарлықтың кемшілігі ретінде
Банкроттық институттарының өзіне тән маңызы мен мақсаты бар.
Егер несие берушілер қандай шара қолданса да, шығын
Банкроттық институты – нарықтық шаруашылықтың ажырамас бөлігі.
Банкроттық –сот шешімімен танылған борышкердің таратылуына негіз болатын
Бірінші саты борышқорды банкрот деп тану туралы өтініш
Төлем қабілетсіздігі деп борышкердің орындау мерзімі жеткен міндеттемелерін
несие берушілер талабын қанағаттандыра алмау;
өз мүлкінен қарыз сомасының асуы (екі есе немесе
Борышкердің несие берушілердің жеткізген (берген) тауарларының (атқарған жұмыстарының,
Бүгінгі таңда Қазақстан Республикасы және басқа ТМД (РФ,
Ресей Федерациясының банкроттық туралы заңына сәйкес банкроттықтың маңызды
Бұл мәселені шешуге әлемдік тәжірибе басқа жолмен келеді.
Бүгінде еліміз Батыс елдерінің банкроттық туралы заңдарын басшылыққа
Англияда «банкроттық» деген ұғым тек жеке тұлғаларға ғана
Компания дәрменсіздігі- міндеттемелерін (қарыздарын) өз мерзімінде өтей алмау
Оңалту рәсімдеріне борышкердің істерін басқаруға әкімшілік тағайындау және
Тарату рәсімдеріне: өз еркімен таратылу, несие берушілер бақылауымен
Англияның заңында борышкер мен несие беруші арасында жасалатын
АҚШ-тың 1776 жылғы Конституциясында банкроттық туралы ереже көрсетілген.
несие берушілер арасындағы дауды шешіп, бітімгершілік келісім жасасу
банкрот деп танып, борышкер мүлкін бөледі;
борышкердің қарызын кешіріп, қайтадан бастауына мүмкіндік береді.
2. Кәсіпорынды банкроттыққа жеткізуші факторлар жүйесі
Дәрменсіз борышкердің қаржылық жағдайын қалпына келтіру жолдарын
Республикамызда 90-жылдардың бірінші жартысында қалыптасқан экономикалық, саяси
Нарықтық экономика заңына сәйкес кез-келген кәсіпорын банкрот болуы
Кәсіпорын ішіндегі жұмыстың дұрыс ұйымдастырылмауын, басшылар мен менеджерлердің
Экономикасы мен саяси жүйесі тұрақты дамыған елдерде банкроттықтың
Ең маңызды факторларға: құнсыздану (шикізатқа, жанармайға, энергияға, тарнспорт
Кәсіпорынның шаруашылық қызметіне ішкі факторлар қауіпті. Мысалы,
________________________________________________________
1 Финансово-кредитный словарь. М.: Финансы и статистика, 1984.
2Шабалин Е.М., Кричевский Н.А., Карп М.В. Как избежать
Экономикалық, саяси демографиялық халықаралық бәсекелестік, техника
Банкроттықтың экономикалық факторлары (себептері)
Республикамыздың экномикасы кәсіпорындардың қаржылық-шаруашылық қызметі дағдарысына елеулі әсерін
Банкроттықтың саяси факторлары (себептер)
Кәсіпорынның қаржылық-шаруашылық қызметіндегі банкроттық қаупіне қоғамымыздың саяси тұрақсыздығы
Демографиялық факторлар (себептер)
Кәсіпорынның қаржылық-экономикалық қызметі банкроттығына жалпы халықтың тұрмыстық жағдайы,
Халық қажеттігін жалпы нормаға сай орындау және бір
Заман ағымына сай, ескі технология халық сұранысы мен,
Экономикада халықаралық тәжірбиені қолдануымыз қажет.Банкроттық ішкі факторлар әсерінен
Кәсіпорын банкроттығын тудыратын ішкі факторларға (себептерге) мыналарды жатқызамыз:
өзіндік айналым құралының жетіспеушілігі;
келісім-шарттық тәртіптің болмауы;
кәсіпорынның заң қызметінің әрекетсіздігі;
дебиторлық және несиелік берешекетердің өсуі;
әлеуметтік-мәдени тұрмыс объектілеріне елеулі шығындар жұмасу;
өндірілген өнімдерді сатуды жүзеге асыру кезіндегі бағаның анықталмауы;
активтегі жиналған капиталдың тиімді түрде жұмсалмауы не жұмылдырылмауы.
Кәсіпорын көрсетілген мерзім ішінде алынған тауар, көрсеткен қызметі,
Есеп-айыру шотына ақша қаражатының болмауы, жұмысшылардың еңбекақысын төлемеуді
Кәсіпорын банкроттығына менеджер, басшылар әрекетсіздігі себепкер болса, мұндай
Сонымен банкроттықтың ішкі факторларына өндірістегі жұмыс уақытының дұрыс
Борышкердi банкрот деп тану туралы шешiм
1. Соттың борышкердi банкрот деп тану және конкурстық
1) iс қозғалған кезден бастап екi айдан аспайтын
2) iс қозғалған кезден бастап отыз күннен аспайтын
3) iс қозғалған кезден бастап он күннен аспайтын
4) кредиторлар комитетiнiң бас тарту туралы шешiмi алынған
5) банкроттық туралы iс бойынша iс жүргiзу жаңғыртылған
6) банкроттық туралы iс бойынша iс жүргiзу жаңартылған
2. Соттың борышкердi банкрот деп тану туралы шешiмiнде:
1) борышкердi тарату туралы;
2) уәкілетті органға конкурстық басқарушыны тағайындауға тапсырма беру
3) шешiм шығарылғанға дейiн сотқа жүгiнген кредиторлардың мәлiмделген
4) борышкердiң лауазымды тұлғаларының құрылтай, қаржы және оның
2-1. Уәкілетті орган конкурстық басқарушының борышкерді банкрот деп
3. Борышкердi банкрот деп тану және конкурстық iс
Борышкердi банкрот деп тану туралы жарияланымда:
1) борышкердi банкрот деп тану туралы шешiм шығарған
2) банкроттың атауы және орналасқан жерi;
3) жарияланым шыққан күннен бастап екi ай мерзiм
3. Банкроттық институтын реттейтін мемлекеттік органдар жүйесі.
Кәсіпорындардың банкроттығы туралы істерді басқару мен реттеуді жүзеге
«Қазақстан Республикасының мемлекеттік Медетші банкін құру туралы» қаулысы
ҚР Медетші банкі экономика саласындағы төлем қабілеті жоқ
ҚР Медетші банкі – ҚР Үкіметінің берілген мемлекет
ҚР Медетші банкінің қызметін ҚР Ұлттық банкі, ҚР
ҚР Медетші банкі қарамағына берілген кәіпорындарға оңалту рәсімдерін
Мемлекет үлесі бар мемлекеттік кәсіпорын мен акционерлік
Агенттік 1995 жылы 7-ақпанда ҚР Үкіметінің «Об агентстве
жалақысын төлеуге, медициналық және әлеуметтік қамсыздандыру төлемдерін төлеуге
Швецияда дәрменсіздік «Банкроттық туралы», «Банкроттық рәсімдер туралы» заңдармен
Заң бойынша қарыздық міндеттемелер жөніндегі борышкердің дәрменсіздігі туралы
Банкроттық туралы заңға сәйкес банкроттық рәсімі- соттың қатысуымен
Борышкер дәрменсіздігі деп төлеу туралы талап қойылғаннан кейін
____________________________________________________________
1 Банкротство // Экономика и жизнь. 1993. №
2 РФ «Кәсіпорындардың дәрменсіздігі туралы» Заңы. 1991 жыл,
Егер борышкер банкроттық рәсімі ашылғанға дейін 1 жыл
Банкроттық рәсімі ашу туралы өтінішті несие беруші және
Міне, әрбір елдің өзіндік ерекшеліктері бар. Бірақ барлық
Біз банкроттық ұғымын, оның мазмұнын ашқандаймыз. Борышкерді банкрот
Банкроттық институтының белгі-нышандары дәрменсіздік туралы істерді қозғау өндірісінде
АҚШ-та дәрменсіздік процесінде борышкер өзінің дәрменсіздігін дәлелдеуге міндетті
Маңызды белгілерге мыналарды жатқызамыз:
бюджетке және бюджеттен тыс қорларға міндетті төлемдерді төлеу
берген тауарлардың (атқарған жұмыстарының, көрсеткен қызметтерінің) құнын төлеуге
борышкердің мүлкінен міндеттемесінің мөлшері асып кетуі.
Ал сыртқы белгілерге:
егер борышкер міндеттемесін орында мерзімі жеткен кезден
борышкердің несие берушілердін талаптарын қанағаттандыру қабілетсіздігіне байланысты
Банкроттықтың маңызды және сыртқы белгілері арбитраждық сотқа заңды
Жалпы алғанда белгілер деп дәрменсіз борышкерді банкрот деп
Әрекеттегі Банкроттық туралы заң банкроттық туралы істерді қозғауға
Міндеттемесін орындау мерзімі жеткен уақыттан бастап үш
Жеткізген тауардың, көрсеткен қызметтің, атқарылған жұмыстың құнын төлеудің
Борышкердің берешегінің ең төменгі жүз елу жалақыдан асып
Сот тәжірбиесінде талап мөлшері заңда көрсетілген ережелерге сай
Кейбір ғалымдардың пікірінше, заңда берешектің ең төменгі мөлшерін
Бүгінде қарыз мөлшерін екі-үш есе көбейту керек деген
Сонымен қатар мына пікірмен де келіспеске болмайды: «Мемлекеттің
Меніңше, мемлекет экономикасына қауіп төндіретін ұсақ банкроттыққа қарсы
Жоғарыда айтылып кеткендей, банкроттықтың бірінші белгісі – борышкердің
_______________________________________________________
1 Сималовский А.Ю. Британское законодательство о несостоятельности компании
2 Ковалев А.П. Как избежать банкротства?- М., 1996.
3 Ильяосва К.М. Правовое регулирование банкротства по законодательству.
Мұның қатарына, біріншіден, берген тауардың, атқарған қызметтің, көрсеткен
Ендігі кезекте банкроттықтың нышандарына «төленбеген» немесе «төлеуге
Борышкердің өзіне тиесілі мүлкінің жетіспеушілігінен қарыздарын өтей алмауын
Заңға терең үңілсек, «төлем қабілетсіздігін» борышкерді банкрот деп
В. Черемискиннің пікірінше, «біз кәсіпорындарды банкрот деп жарияламаймыз,
Бұл тұжырым өте маңызды тұжырым, өйткені қаржылық ауыр
Сараптмама нәтижесінде борышкердің «төлем қабілетсіздігін» анықтайтын үш коэффициентке
Біріншісі, кәсіпорынның шаруашылық қызметін айналымдағы құралдары арқылы одан
Екіншісі, меншік құралдарымен қамтамасыз ету коэффициенті, яғни кәсіпорынның
Үшіншісі, төлем қабілеттілігін қалпына келтіру коэффициенті, борышкердің белгіленген
Жоғарыда көрсетілген критерийлер барлық кәсіпорындарға қолданылады. Борышкерді төлем
1о банкротстве в Швеции: по материалам зарубежной и
2АҚШ-тың банкроттық туралы заңы. – Вестник Высшего Арбитражного
Меніңше, осы нышандар негізінде борышкер - кәсіпорынды міндетті
Біздің басты мақсатымыз борышкер-кәсіпорынның жағдайын анықтап, ол қауіпті
«Төлеуге қабілетсіз борышкерді міндетті түұрде банкрот деп тану
Тәжірбиеде соттар банкроттық туралы іс бойынша борышкерлердің қаржылық
Осыдан кейін төлемқабілетсіздігі жайлы шешім қабылдайды. «Қаржылық қиыншылықтың
Батыс елдерінің көпшілігінде дәрменсіздіктің белгі-нышаны болып ақша қаражатының
Банкроттықтың нышандарын анықтауда Франция заңы қызықты тұжырымдарға қол
Қорыта келгенде айтарымыз, банкроттық институттың ең маңызды белгі-нышандары
Төлем қабілетсіздігі – борышкердің орындау мерзімі жеткен ақшалай
____________________________________________________________
1І.F.Fletcher. Law of Bancrupty. London. 1978.Р.58.
2Ржодковский Н. Фактическая несостоятельность. – Юридический вестник. 1986.№10.С.320.
3Шерешневич Г.Ф. Курс торгового права. М., 1992.С.149.
Бұлардан мынадай қорытынды шығарған: «Борышкерге банкроттық рәсімдерін қолдануға
Қазақстан Республикасының әрекеттегі заңдарына сәйкес банкроттық субъектілері
Өйткені ҚР Азаматтық кодексінің 44-бабының 1- тармағына
Бұл жердегі мекеме мен қазыналық кәсіпорынның төлем қабілеттілігін
Бұдан шығатын қорытынды, мұндай заңды тұлғаларды сот банкрот
Банкроттық субъектісі болып табылатын заңды тұлғалардың қатарына коммерциялық
Дамыған елдерде, мысалы АҚШ-тың банкроттық туралы Федералыдқ кодексіне
Республикамызда субъектілердің банкроттығын реттеу аясында көптеген кемшіліктерге жол
_________________________________________________________
1 Черемискин В., В. Лебенков. Кого и как
2С. Беляев. Банкротство: планы, перспективы, процедуры. –ЭКО, 1994.№8.С.52
Жеке кәсіпкерліердің банкроттығы Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің (Жалпы
Бүгінде кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыратын жеке тұлғалардың
Қазіргі таңда оңлату рәсімі банкроттықты жоюдық ең тиімді
___________________________________________________________________________
1 Крапивин О.М. Банкротство. Можно ли его избежать?
2Goode R.M. Principles of Corrorate Insolvency Law. London.
Құқықтық актілерге және олардың ресiмделуiне
қойылатын талаптар
1. Мемлекеттiк органдардың құқықтық актiсi мынадай талаптарға сай
1) құқықтық акт Қазақстан Республикасының Конституциясына, заңдарға және
2) құқықтық актiнiң құрылымы реттеу нысанасының толық ашылуын
3) құқықтық актiде белгiленiп отырған шаралардың мазмұны анық
4) басқарудың төменгi деңгейлерiнде iске асыруды қажет ететiн
2. Мемлекеттiк органдардың Қазақстан Республикасы Конституциясының талаптарына және
3. Әртүрлi деңгейдегi мемлекеттiк органдар қабылдаған құқықтық актiлер
4. Бiр деңгейдегi мемлекеттiк органдар қабылдаған құқықтық актiлер
5. Мемлекеттiк органдардың құқықтық актiсiнде, осы баптың 1-тармағында
1)құқықтық актінiң атауы;
2) сол актіде қаралатын нысананы белгiлейтiн тақырып;
3) актiнің қабылданған орны мен күнi;
4) тиiстi актiге қол қоюға уәкiлетті адамның (адамдардың)
5) органның мөрi.
Мемілекеттік кәсіпорындардың оңалту агенттігінің құрылымы
Кәсіпорындарды оңалту агенттігінің өкілеттігі, функциялары, міндеттері мен құқықтары,
Кәсіпорынды оңалту агенттігі қызмет қорытындысын, қаулылары мен бұйрықтарын
Кәсіпорынды оңалту агенттігінің құрылымдық бөлімдері өз өкілеттігі шегінде
Қаржы –экономикалық талдау басқармасы, мемлекет үлесі бар мемлекеттік
Кәсіпорындарды тарату және оңалту рәсімдер басқармасы, оңалту рәсімін
Төлем қабілеті жоқ кәсіпорындарға кеңес беру орталығы, төлем
Кәсіпорынды оңалту агенттігінің басты міндеті төлем қабілетсіздігінің
Кәсіпорынды оңалту агенттігінң басты мақсаты кәсіпорынның төлем қабілетсіздігінің
Кәсіпорындардың банкроттығы туралы істерді басқару мен реттеуді жүзеге
ҚР Медетші банкі экономика саласындағы төлем қабілеті жоқ
ҚР Медетші банкі – ҚР Үкіметінің берілген мемлекет
ҚР Медетші банкінің қызметін ҚР Ұлттық банкі, ҚР
ҚР Медетші банкі қарамағына берілген кәіпорындарға оңалту рәсімдерін
Мемлекет үлесі бар мемлекеттік кәсіпорын мен акционерлік
Агенттік 1995 жылы 7-ақпанда ҚР Үкіметінің «Об агентстве
Кәсіпорындарды оңалту агенттігі:
мемлекеттік кәсіпорынға экономикалық саясат енгізуге;
банкроттық туралы заңды жүзеге асыруға;
кәсіпорындарға оңалту және тарату рәсімдерін қолдану жоспарын жасауға;
қаржылық-көмек көрсетудің нормативтік базасын жасауға;
қаржылық – экномикалық көмек беруге міндетті.
Агенттік оңалту және тарату рәсімдерін қолдану кезінде мемлекет
Кәсіпорындарды оңалту агенттігінің құрылымы:
Басшысы.
Қаржы-экономикалық талдау басқармасы.
Кәсіпорынға оңалту және тарату рәсімдерін қолданатын басқарма.
Төлем қабілеті жоқ кәсіпорындарға кеңес беру орталығы.
Заң бөлімшесі.
Ұйымдастыру –кадр бөлімі.
Қаржы-шаруашылық бөлімі.
Кәсіпорындарды оңалту агенттігі мынадай мәселелерді қарастыруға құқығы бар:
Мемлекеттік кәсіпорындарға оңалту және тарату рәсімдерін қолдану тәртібін
Ведоствоаралық комиссия –дәрменсіз мемлекеттік кәсіпорындарды тарату және санациялауға
Ведоствоаралық комиссия құрамына ҚР Ұлттық банкі, Қаржы министрлігі,
Ведомствоаралық комиссия өз жұмысы жайлы Қазақстан Республикасы Үкіметіне
Ведомствоаралық комиссия өкілеттілігі, міндеттері мен құқықтары, мақсаттары, ұйымдастырушылық
Мемлекеттiк органдардың өз функцияларын жүзеге
асыруы кезiнде шешiмдер қабылдауы
1. Мемлекеттiк органдар мен лауазымды адамдар мемлекеттiк функциялар
2. Мемлекеттiк органдардың құқықтық актiсi жеке қолданылатын актiлерге
1) бiр рет не өзгеше шектеулi түрде қолдануға
2) (немесе) заңдарда регламенттелген жағдай шеңберiнде белгiлi бiр
3) (немесе) белгiлi бiр тұлғаның немесе тұлғалардың өзге
3. Жеке қолданылатын құқықтық актiлер Қазақстан Республикасының заңдарына
4. Жеке қолданылатын құқықтық актiлердi қабылдау рәсiмдерi, олардың
Кәсіборындардың банкроттық реттейтін жүйесі.
Кәсіпорындардың банкроттығы туралы істерді басқару мен реттеуді жүзеге
ҚР Медетші банкі экономика саласындағы төлем қабілеті жоқ
ҚР Медетші банкі – ҚР Үкіметінің берілген мемлекет
ҚР Медетші банкінің қызметін ҚР Ұлттық банкі, ҚР
ҚР Медетші банкі қарамағына берілген кәіпорындарға оңалту рәсімдерін
Мемлекет үлесі бар мемлекеттік кәсіпорын мен акционерлік
Агенттік 1995 жылы 7-ақпанда ҚР Үкіметінің «Об агентстве
Бұл Агенттікті құрудың басты мақсаты – кәсіпорындардың банкроттығының
ҚР Медетші банкі жүйесін жүзеге асыратын функциялар:
ҚР Медетші банкі – ҚР Үкіметінің берілген мемлекет
___________________________________________________________
1Крапивин О. Банкротство. Можно ли его избежать? –
Банкінің ұйымдастыру-құқылық нысаны – шаруашылық жүргізу құқығына негізделген
ҚР Медетші банкінің қызметін ҚР Ұлттық банкі, ҚР
ҚР Медетші банкі қарамағына берілген кәіпорындарға оңалту рәсімдерін
Кәсіпорындардың банкроттығы туралы істерді басқару мен реттеуді жүзеге
ҚР Медетші банкі экономика саласындағы төлем қабілеті жоқ
Мемлекет үлесі бар мемлекеттік кәсіпорын мен акционерлік
Агенттік 1995 жылы 7-ақпанда ҚР Үкіметінің «Об агентстве
Мемлекеттiк қызмет iстерi жөнiндегi уәкiлеттi орган мен оның
1. Мемлекеттiк қызмет iстерi жөнiндегi уәкiлеттi орган (бұдан
1Положение об Агентстве по реорганизации предприятий при Государственном
1а) Постановление КМ РК от 7.09.94г. «О Межведомственной
б) Положение о Республиканской Межведомственной комиссии по санации
бағынысты және есеп беретiн, мемлекеттiк қызмет саласында бiрыңғай
1) мемлекеттiк қызметтi жетiлдiру және оның тиiмдiлiгiн арттыру
2) мемлекеттiк қызметтi жүзеге асыру үшiн нормативтiк құқықтық
3) мемлекеттiк әкiмшiлiк лауазымдар санаттарына үлгiлiк бiлiктiлiк талаптарын
4) мемлекеттiк қызмет қызметшiлерi жөнiндегi республикалық деректер базасын
5) мемлекеттiк қызметшiлердiң еңбегiне ақы төлеу жүйесiн жетiлдiру,
6) Мемлекеттiк әкiмшiлiк қызметшiлер лауазымдарының тiзбесiн және осы
7) мемлекеттiк органдардың мемлекеттiк қызметшiлер даярлау, қайта даярлау
Шет елдерде мемлекеттiк қызметшiлердi даярлау, қайта даярлау және
8) мемлекеттiк бағдарламалар бойынша мемлекеттiк тапсырысты қалыптастыру мен
8-1) мемлекеттік әкiмшiлiк қызметшiлерден сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық
9) мемлекеттiк органдардың мемлекеттiк қызмет саласындағы заңдарды сақтауын
10) мемлекеттiк әкiмшiлiк лауазымды атқаруға арналған конкурстарды өткiзу
10-1) кандидаттың қойылатын біліктілік талаптарына сай келуі бөлігінде
11) мемлекеттiк органдардың осы Заңды және өзге де
12) мемлекеттiк қызметшiлердiң мемлекеттiк қызмет туралы заңдардың қолданылу
13) осы Заң бұзылған жағдайда сотқа жүгiну;
14) мемлекеттiк қызмет мәселелерi жөнiндегi халықаралық шарттардың жобаларын
14-1) мемлекеттiк органдар көрсететiн қызметтердiң сапасын арттыру жөнiнде
15) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де өкілеттіктерді
2. Мемлекеттiк қызмет iстерi жөнiндегi органдардың бiрыңғай жүйесін
Аумақтық бөлiмшелер өз қызметiн уәкiлеттi орган белгiлеген құзырет
2-1. Уәкiлеттi органның облыстарда, республикалық маңызы бар қалада,
3. Уәкiлеттi орган мен оның аумақтық бөлiмшелерiнiң шешiмдерi
ІІ тарау. БАНКРОТТЫҚ РӘСІМДЕРДІ ҚОЛДАНУ НЕГІЗДЕРІ
Қазақстар Республикасы Азаматтық кодексінің 53-бабына, Қазақстан Республикасы
Банкроттықты ерікті түрде тану борышкердің сотқа берген өтініші
Мәжбүр ету тәртібімен банкрот деп тану несие берушінің,
Ал борышкердің банкроттығы туралы несие берушінің сотқа арыздануына
Борышкердің банкроттық туралы сотқаь арыздануына оның дәрменсіздігі негіз
Қазақстан Респбуликасы заңдарына сәйкес банкрот деп тану туралы
Ал АҚШ-та 98-99% банкроттық туралы іс борышкердің өтініші
Жалпы алғанда, банкроттықты тану туралы өтініш беру іске
Ал бірақ, Қазақстан Республикасы Банкроттық туралы заңының 3-бабының
Осы көзделген жағдайларда борышкердің өтініш бермеуі борышкердің несие
Банкроттық туралы іс бойынша сотта борышкердің, несие
Банкроттық туралы іс бойынша сот борышкерді банкрот деп
____________________________________________________________________________
1ҚР Азаматтық кодексі (2-тарау,53-бап).
2Лекции судьи Сиднея Брукса. Вестник Высшего Арбитражного Суда
Борышкердің өтініші
Қазақстан Республикасы Банкроттық туралы Заңның 17-бабына сәйкес, борышкер
Борышкердің өтініш сотқа жазбаша түрде беріледі. Оған борышкердің
Борышкердің өтінішінде мынадай міндетті реквизиттер болуы тиіс:
Өтініш берілетін соттың атауы;
азаматтық-құқықтық міндеттемелер бойынша оған белгілі несие берушілердің, олардың
борышкердің қызметкерлер еңбегіне төлеуге тиісті ақысы мен демалысынатөлейтін
моральдық нұқсанның орынын толтыру туралы талаптарды қоспағанда өмір
бюджетке және бюджеттен тыс қорларға міндетті түрде төленетін
несие берушілердің талабын қанағаттандыру мүмкін еместігіне мінездеме;
борышкерге талап-арыздарды соттардың іске қабылдап алғаны туралы, сондай-ақ
борышкерде бар мүлік, оның ішінде кепілге берілген мүлік
борышкердің өтініш берген күннен бастап бір жыл ішінде
____________________________________________________________
1 ҚР Банкроттық туралы Заңы (15-бап)
банкроттық туралы іске қатысу үшін еңбек ұжымының өкілі
қоса тіркелетін құжаттар тізбесі.
Борышкер өзін банкрот деп тану туралы өтініштің көшірмесін
Борышкердің өтіншіне қоса тіркелетін құжаттарға мыналар жатады:
борышкер мемлекеттік бажды төлеуді кейінге қалдыру туралы өтініш
несие берушілерге және іске қатысты адамдарға өтініштер мен
берешек болуын, сондай-ақ несие берушілердің талаптарын борышкердің қанағаттандыра
борышкердің өтініші негізделетін өзге жағдайларды растайтын құжаттар;
борышкердің оны банкрот деп тану туралы сотқа өтініш
дебиторлық және кредиторлық берешектердің, топтар бойынша негізгі және
банкроттық туралы іске қатысу үшін жасырын дауыспен олардың
борышкердің құрылтай құжаттары (құрылтайшылық шарты мен жарғысы) қоса
Сот борышкердің өтініші бойынша, оның мүліктік жағдайын негізге
Борышкерді банкрот деп тану туралы сотқа берілетін прокурордың,
Мемлекеттік баждың мөлшері мынадай:
-мүліктік сипаты бар талап-арыздары үшін жеке тұлғадан талаптың
Борышкердің банкрот деп тану туралы өтінішіне міндетті болып
Борышкер өзіне сырттай басқару енгізу немесе санация қолдану
Борышкердің өзін банкрот деп тану туралы берген өтініші
Борышкердi банкрот деп тану туралы шешiм
1. Соттың борышкердi банкрот деп тану және конкурстық
1) iс қозғалған кезден бастап екi айдан аспайтын
2) iс қозғалған кезден бастап отыз күннен аспайтын
3) iс қозғалған кезден бастап он күннен аспайтын
4) кредиторлар комитетiнiң бас тарту туралы шешiмi алынған
5) банкроттық туралы iс бойынша iс жүргiзу жаңғыртылған
6) банкроттық туралы iс бойынша iс жүргiзу жаңартылған
2. Соттың борышкердi банкрот деп тану туралы шешiмiнде:
1) борышкердi тарату туралы;
2) уәкілетті органға конкурстық басқарушыны тағайындауға тапсырма беру
3) шешiм шығарылғанға дейiн сотқа жүгiнген кредиторлардың мәлiмделген
4) борышкердiң лауазымды тұлғаларының құрылтай, қаржы және оның
2-1. Уәкілетті орган конкурстық басқарушының борышкерді банкрот деп
3. Борышкердi банкрот деп тану және конкурстық iс
Борышкердi банкрот деп тану туралы жарияланымда:
1) борышкердi банкрот деп тану туралы шешiм шығарған
2) банкроттың атауы және орналасқан жерi;
3) жарияланым шыққан күннен бастап екi ай мерзiм
Несие берушілердің өтініші
Борышкерді банкрот деп тану туралы несие берушінің
Борышкер несие берушілердің жеткізген (берген) тауарларының (атқарған жұмыстарының,
борышкер хабарлама қағазды алған соң міндеттемесін бір аптаның
көрсетілген мерзім ішінде міндеттеме орындалмаса, сотқа банкрот деп
Егер борышкер осы мерзім ішінде міндеттемесін орындамаса, несие
_______________________________________________________________
1Закон РК «О Государственной пошлине» от 31.12.96 (Глава
Несие берушінің борышкерге қарағанда, өз өтінішін борышкерді банкрот
Несие берушінің өтініші сотқа жазбаша түрде беріледі. Несие
Несие берушінің өтінішінде мыналар көрсетілуі тиіс:
өтініш беріліп отырған соттың атауы;
борышкердің атауы және оның почталық мекен-жайы;
өтініш берген несие берушінің атауы және оның почталық
борышкердің несие беруші алдындағы оның талабын ан туындаған
осы несие берушінің борышкерге қойған талаптарының мәні мен
міндеттеме бойынша берілген сомасы және орындамағаны үшін айыпақы
несие берушілер талаптарының белгіленген құқықтық негіздері (сот шешімі,
борышкерде бар мүлік туралы несие берушіге белгілі мәліметтер;
қоса тіркелетін құжаттар тізбьесі;
борышкерге талаптар қою айғағы және егер банкроттық туралы
Несие беруші борышкерге өтініштің және оған қоса тіркелетін
Несие берушінің өтінішіне қоса тіркелетін құжаттарға:
мемлекеттік баждың белгіленген тәртіп пен мөлшерде төленгенін;
несие беруші өтініші көшірмесінің және оған қоса тіркелген
борышкердің несие беруші алдындағы міндеттемелері, сондай-ақ осы міндеттемелер
несие беруші алаптарының орындылығын (орындау құжаттары, соттың шешімі
________________________________________________________________
1Витрянский В. Несостоятельность (банкротство) предприятий. – Законность. 11993.
несие берушінің өтініші негізделген өзге де мән-жайларды растайтын
Несие бершінің өтінішіне міндетті болып табылған және
Несие берушінің әртүрлі міндеттемелері бойынша борышкерге қойған бір
Салық органының немесе өзге де өкілетті мемлекеттік органның
Бюджетке және бюджеттен тыс қорларға төленетін міндетті
Борышкердің бюджеттен тыс қорларға міндетті төлемдер бойынша қарызы
Прокурордың мәлімдемесі
Несие беруші Қазақстан Республикасының, мемлекеттік органдарының мүдделерін көздеп,
Қасақана банкроттық – борышкер мүлкі иесінің немесе борышкер
Жалған банкроттық – банкроттықты тану туралы борышкердің сотқа
Борышкердің мүлкінің иесі (ол өкілдік берген орган), заңды
Субсидиялық жауапкершілік – заңдарға немесе міндеттеме ережелеріне сәйкес
Банкрот болған заңды тұлғаның лауазымды адамы борышкерді
Прокурордың мәлімдемесі сотқа несие берушінің өтінішіне қатысты
Борышкер несие берушінің, өкілетті мемлекеттік органның немесе прокурордың
жауап берілетін соттың атауы;
мәлімдеушінің атауы, мәлімдеменің нөмірі мен күні;
борышкердің мәлімдеуші талабына қарсылықтары;
өзге несие берушілер алдындағы міндеттемелер, борышкер қызметкерлерінің еңбегіне
борышкер мүлкі, оның ішінде кепілге берілген мүлік туралы,
борышкер мойындаған жағдайда мәлімдеуші талаптарының қанағаттандырылған айғақтар.
Борышкер жауабының болмауы не мерзімді бұза отырып беруі
Банкроттық туралы іс бойынша іс қозғау
Борышкерді банкрот деп тану туралы заңдарды белгіленген талаптарға
Банкроттық туралы іске қатысушы адамдар мыналар бола
борышкер;
несие берушілер;
еңбек ұжымының өкілі;
прокурор;
борышкер мүлкі иесі немесе ол өкілдік берген орган;
дәрменсіз мемлекеттік кәсіпорындар мен мемлекет қатысатын шаруашылық серіктестіктерін
қала салушы ұйымның банкроттығы туралы істі қараған кезде
Сот бес күн ішінде банкроттық туралы іс қозғалғандығы
Банкроттық туралы іс бойынша іс қозғалатын кезден бастап:
борышкер мүлкінің меншік иесі (ол уәкілеттік берген
несие берушілердің борышкерге кез-келген талаптары банкроттық рәсімдері шегінде
несие берушілердің талаптары бойынша борышкер шотынан ақшалай
іс қозғалғанға дейінгі сот, аралық сот шешімдерінің орындалуы
борышкердің тиесілі акцияларын, мүлкіндегі үлесін иеліктен айыруға тыйым
Сот борышкердің мүлкіне (оның бір бөлігіне), соның ішінде
Борышкердің банкроттығы туралы істі соттың қарауына дайындаған кезде
Істі сотта қарауға әзірлеу кезіндегі судьяның барлық іс-әрекеті
Соттың қарауы барысында сот оңалту рәсімін өткізу
Сот банкроттық туралы істі сот отырысында қарап, мынадай
Соттың борышкер-заңды тұлғаны банкрот деп тану туралы шешімінде:
Борышкерді банкрот деп тану және конкурс жүргізу туралы
Егер несие берушілердің қойған талаптарына борышкер қарсылықтарын сот
Егер жалған банкроттық белгілері болған кезде кәнілі лауазымды
Банкроттық туралы істе оңалту шараларын жүзеге асыру нәтижесінде
Борышкерді банкрот деп тану туралы шешім
Шешімді (ұйғарымды) қайта қарау, сот шешімінің (ұйғарымының)
Несие берушінің өтініші бойынша жарғылық капиталында мемлекеттің
Банкроттық туралы істерді соттан тыс тәртіппен реттеу
Соттан тыс рәсім – борышкердіің, ал егер мемлекеттік
Соттан тыс рәсімдер борышкерге (борышкердің мүлік иесіне немесе
Соттан тыс рәсімдерді жүргізудің шарттары келісу, оларды жүргізуді
Соттан тыс оңалту рәсімдері егер артықшылықпен пайдаланатын несие
Қазақстан Республикасы «Банкроттық туралы» заңының 1-бабына сәйкес артықшылықты
ІІІ. ДӘРМЕНСІЗ БОРЫШКЕРГЕ ҚОЛДАНЫЛАТЫН РӘСІМДЕР
1.Оңалту рәсімін қолдану тәртібі.
Борышкер мен несие берушілердің арасындағы қатынастарды реттеуде, яғни
Банкроттық туралы заңда дәрменсіз борышкердің таратылуына жол бермеу
______________________________________________________________________________
1Гражданский процессуальный кодекс КазССР от 28.12.63г. (Гл. зз-1.СТ.278-1.
Оңалту рәсімдеріне сырттай басқару мен санациялау жатады. Сырттай
Оңалту рәсімі - өз шеңберінде дәрменсіз борышкерге оны
Оңалту рәсімі тек заңды тұлғалар – коммерциялық ұйымдар
Борышкер мүлкін сырттай басқару –дәрменсіз борышкердің мүлкі мен
Егер заңда тұлға басқарамасы себебін борышкер ауыр қаржылық
Дәрменсіз борышкер, борышкер мүлкі иесі (ол өкілдік берген
Оңалту рәсімін жүзеге асырудың ұзақтығы екі жалдан аспауға
Борышкер жөнінде оңалту рәсімін жүзеге асрыу кезеңінде заңды
Оңалтуды басқарушыны сот бекітеді. Оңалтуды басқарушыға заңға сәйкес,
Мыналарды оңалтуды басқарушы етіп тағайындауға болмайды:
борышкер немесе несие беруші әкімшілігінің лауазымды адамы;
басқарудан шеттетілген адам (қасақана банкроттықтағы борышкер мүлкі иесі,
бұрын банкрот деп танылған кәсіпорын басшысы;
егер шаруашылық серіктестік не кооператив дәрменсіз борышкер немесе
борышкер немесе несие беруші әкімшілігінің лауазымды адамдарының жұбайлары
Бұндай шектеудің болуы, кәсіпорынды ауыр қаржылық жағдайға әкеп
Сот тәжірбиесінде кандидаттарды тағайындауға аса көп көңіл бөлінеді,
Оңалтуды басқарушының борышкерді оңалту мақсатына жетуге бағытталған, заңдарға
Оңалтуды басқарушы қызметі дәрменсіз борышкердің несие берушілерінің мүддесімен
Дәрменсіз борышкер мүлкін сырттай басқару кезінде борышкер несие
Оңалтуды басқарушы өз еңбегі үшін сыйақы алуға
Егер борышкер жөніндегі оңалту рәсімінің мақсаты орындалса, оңалтуды
Егер оңалту рәсімінің мақсатына қол жеткізу мүмкін болмаса,
Оңалту рәсімі үшін белгіленген мақсаттарға жету мүмкін болмаса,
Сырттай басқарудың мақсаты борышкердің мүлкінің бір бөлігін ақшаға
Дәрменсіз борышкерге оңалту шаралары ретінде оңалту жоспарына санация
Оңалтуды және конкурсты басқарушылар
1. Оңалту рәсiмiн, конкурстық iстi (таратуды) жүргiзу не
Оңалтуды және конкурсты басқарушы (таратушы) борышкердi басқарудың бiрден-бiр
Осы тармақтың ережелері осы баптың 1-1-тармағында көзделген жағдайларда
1-1. Оңалту рәсіміне борышкердің өзі бастамашылық жасаған жағдайда
2. Оңалтуды және конкурсты басқарушыларды тағайындаудың тәртiбi мен
2-1. Банкроттық рәсімдерінде төлем қабілеті жоқ борышкерлердің мүлкі
Осы Заңның 2-бабының 2 және 4-тармақтарында аталған ұйымдардың
Банкроттық рәсімдерінде төлем қабілеті жоқ борышкерлердің мүлкі мен
3. Оңалтуды, конкурсты басқарушы болып осындай қызметтi жүзеге
4. Мыналарды оңалтуды және конкурсты басқарушылар етiп тағайындауға
1) борышкер немесе кредиторлар әкiмшiлiгiнiң лауазымды адамы;
2) осы баптың 5-тармағының 1) және 2) тармақшаларында
3) заңды тұлғаны банкрот деп тану туралы шешiм
Аталған шарт осындай шешiм қабылданған күннен кейiнгi бес
4) егер шаруашылық серіктестік, акционерлік қоғам не кооператив
5) жұбайы, тiкелей өзiнен тараған және шыққан тегi
6) заңда белгiленген тәртiппен өтелмеген немесе алынбаған соттылығы
5. Оңалтушы және конкурстық басқарушылар лицензияның қолданылуы тоқтатыла
Лицензиясынан айыру сот тәртібімен жүзеге асырылады.
Санация – борышкер мүлкінің иесі (ол өкілдік берілген
Қаржылық көмек көрсететін адамдар шегін заң еш шектемеген.
Санацияға қатысушы барлық несие берушілердің талаптарын олармен
Санация басталғаннан кейін 12 айда несие берушілердің талаптарының
Санация жүргізудегі бақылауды ұйғарым шығарған сот жүргізеді.
Санацияға қатысушының құқықтары: санацияның мақсатына жетуге байланысты банкроттық
Санация жүргізу тиімсіз болса, несие берушілер, еңбек ұжымына
Санация өз мақсатына жетсе, несие берушілер талабы қанағаттандырылса,
Санацияның мақсаты – борышкерге қаржылық және материалдық-техникалық көмек
Банкроттық рәсiмдердi қолдану және соттан тыс
тарату рәсiмiн өткiзу негiздерi
1. Кредиторлардың борышкердi банкрот деп тану туралы сотқа
Егер борышкер мiндеттемесiн орындау мерзiмi жеткен кезден бастап
2. Борышкердiң өзiн банкрот деп тану туралы сотқа
Әдейi және жалған банкроттық
1. Борышкер мүлкiнiң иесi (ол уәкiлдiк берген орган),
Банкрот болған заңды тұлғаның лауазымды адамы борышкердi төлем
2. Егер банкроттықты тану туралы өтiнiштi борышкер сотқа
3. Конкурстық басқарушы әдейі немесе жалған банкроттық жасау
Жоқ борышкердiң банкроттығы
1. Сот жоқ борышкерге қатысты банкроттық туралы істі
2. Iс қозғалған күннен бастап бес күн мерзiм
3. Жоқ борышкерді таратуды, осы баптың 5-тармағында көзделген
4. Конкурстық басқарушы соттың борышкердi банкрот деп тану
5. Жоқ борышкердің мүлкі болмаған жағдайда не егер
Жоқ борышкерді банкрот деп тану және оны тарату
Жоқ борышкерді банкрот деп тану туралы сот шешімінде
1) борышкерді конкурстық іс қозғамай тарату туралы;
2) уәкілетті органға жоқ борышкердің таратылуын ұйымдастыруды тапсыру
3) шешім шығарылғанға дейін сотқа жүгінген кредиторлардың мәлімделген
2. Дәрменсіз борышкерді тарату рәсімі
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінің 49-бабына сәйкес заңды тұлғаны
заңды тұлғаның мүлкін меншіктенушінің немесе меншік иесі өкілдік
белгіленген мерзімге дейін құрылған заңды тұлға мерзімі біткенде;
белгілі мақсатқа сай құрылғанда, сол мақсатына жеткенде;
соттың шешімі бойынша:
банкрот болғанда;
заңды тұлғаны құру кезінде заңдардың түзетуге келмейтін сипатта
заңды тұлғаның жарғылық мақсаттарына қайшы келетін қызмет үнемі
тиісті рұқсат алынбаған (лицензиясыз) қызметті, не заң құжаттарында
Осы негіздер бойынша заңды тұлғаны тарату туралы сотқа
Мынаған көңіл бөлгеніміз жөн, егер заңды тұлғаның мүлкі
Дәрменсiз борышкердi таратудың соттан тыс рәсiмiн
сақтауын тексеру
1. Тексеру уәкiлеттi органның немесе оның аумақтық органдарының
2. Тексеру жүргiзу үшiн мынадай деректемелер жазылған нұсқама
1) уәкiлеттi органда тiркелген күнi мен нөмiрi;
2) нұсқаманы берген уәкiлеттi органның атауы;
3) борышкердiң толық атауы және тiркеу нөмiрi;
4) тексерушi адамдардың лауазымы, тегi, аты, әкесiнiң аты.
Нұсқамаға уәкiлеттi органның немесе оның аумақтық органының бiрiншi
3. Бiр нұсқаманың негiзiнде бiр тексеру ғана жүргiзiле
4. Оңалтушы және конкурстық басқарушылар борышкердiң аумағына немесе
5. Уәкiлеттi органның тексерулерге басқа да мемлекеттiк органдардың
6. Тексеру аяқталғаннан кейiн тексерудiң нәтижелерi туралы акт
7. Тексеру актiсiнде көрсетiлген нәтижелер негiзiнде, банкроттық саласындағы
Банкротдеп танылған заңды тұлғаны тарату туралы ереже қазыналық
Заңды тұлға соттан тыс тәртіппен банкрот деп
Мәжбүр етіп тарату (конкурс жүргізу) рәсімінің басты мақсаты
_________________________________________________________
1Федотова Г. Концепция законодательства о несостоятельности (банкротствеЁ предприятий//
Конкурс жүргізу несие берушілердің талаптарын мөлшерлес қанағаттандыру және
Сот, несие берушілердің жиналысы, банкрот, конкурсты басқарушы және
Соттың конкурс жүргізуге мынадай өкілеттілігі бар: конкурс жүргізуді
Конкурс жүргізуді жүзеге асыру үшін сот конкурсты басқарушыны
Жалпы алғанда конкурсты жүргізу дегеніміз таратылатын дәрменсіз борышкердің
Конкурсты басқарушы-таратушының ҚР «Банкроттық туралы» заңының 70-бабындағы өкілеттілігі:
борышкерді банкрот деп тану және оны тарату
борышкердің мүлкін қорғауға және бақылауға алады;
____________________________________________________________________________
1 Вайпин В.А. Ликвидация юридического лица// Право и
1Лобков А. Ликвидация предприятия в Казахстане// Предприниматель и
2Бобрышева А.Д. Как ликвидировать предприятие? Практ.пособие.-М.,1996.
борышкердің банкроттығы туралы шешім қабылданған күннен бастап екі
борышкер жасаған мәмілелерді анықтайды және оларды жарамыз
екі ай мерзімде борышкердің қызметкерлеріне келшекте жұмыстан босатылатыны
несие берушілердің талаптарын өтеу мақсатында борышкердің мүлкін сатуды
несие берушілермен есеп айырысады;
борышкерді банкроттыққа жеткізгені үшін жауапты адамдарды (шаруашылық серіктестіктерінің
несие берушілер талаптарының тізімін жүргізеді.
Несие берушілердің борышкерге талаптары борышкердібанкрот деп тану туралы
Конкурсты басқарушы несие берушілер талаптарының тізімін және
Конкурсты басқарушы тағайындалған соң борышкер-кәсіпорын басшысы жұмыстан
Тарату процесінде несие берушілердің құқықтары артады.
Несие берушілер жиналысы конкурсты басқарушының қызметін бақылап отырады.
Конкурстың жүргізудің негізгі міндеті – борышкер мүлкінің активі
Конкурстық масса – конкурс жүргізу процесінде шығынды өндіріп
Несие берушілердің талаптары қанағаттандырылғанан кейін қалған мүлкі борышкер
Несие берушілермен есеп айырысу аяқталған соң банкрот атқаруға
Банкротты қарызынан босатып, несие берушілердің талаптарын қанағаттандырғаннан
Алда айтып кеткендей, тарату рәсімінің екі түрі бар:
Дәрменсіз борышкердің өз еркімен таратылуы - дәрменсіз
___________________________________________________________
1Хандоженко И.В. Нормативно-методические материалы о несостоятельности (банкротстве) предприятий.
Несие берушілердің бақылауымен дәрменсіз борышкердің ерікті түрде таратылуы
Соттан тыс рәсімге борышкер-мемлекеттік кәсіпорынды сату жатқызылады. 1995
__________________________
1Банкротство: реабилитационные процедуры и ликвидация. (Сб.Нормативных актов)-Алматы, 1997С192.
ҚОРЫТЫНДЫ
Нарықтық қатынастарға көшуге байланысты қоғамның экономикалық тағдыры өзгеріске
Қазақстан Республикасы дербес мемлекет ретінде бар- жоғы 8
Республикамыздың экономикасы тұрақты болуы үшін кәсіпкерлік қызмет аясын
Банкроттық институтын борышкерлерге міндетті түрде қолдана отырып, кәсіпорындардың
Бұл жұмыс үш бөілмнен тұрады. әр бөлімнің түпкі
Банкроттық несие берушілерге, бюджет және бюджеттен тыс қорларға,
Борышкерді банкрот деп тану нәтижесінде несие берушілердің борышкерге
Конкурстық массадан еңбек ұжымы ұзақ айдан бері алмаған
Үкімет экономикалық процестерді реттеуші, яғни нарықтық экономиканы қалыпты
ҚОЛДАНЫЛҒАН НОРМАТИВТІК АКТІЛЕР
1995 жылғы 30 наурыздағы Қазақстан Республикасының Конституциясы.
1994 жылғы 27 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі
Қазақстан Республикасының «Банкроттық туралы» 1997жылғы 21қаңтардағы заңы
Қазақстан Республикасы Президентінің «Шаруашлық серіктестіктер туралы» 1995жылғы 2мамырдағы
Қазақстан Республикасы Президентінің «МЕмлекеттік кәсіпорындар туралы» 1995жылғы 19
Қазақстан Республикасы Президентінің «Лицензия туралы» 1995 жылғы 17сәуірдегі
Қазақстан Республикасының «Мемлекеттік баж туралы» 1996 жылғы 31желтоқсансандағы
Қазақстан Республикасы Министрлер Кабинетінің «Дәрменсіз мемлекеттік кәсіпорындарды санациялау
Қазақстан Республикасы Үкіметінің «Қазақстан Республикасында мемлекеттік мүлікті басқару
Қазақстан Республикасы Министрлер кабинетінің «Мемлекеттік Медетші банкін құру
Қазақстан Республикасы Министрлер кабинетінің «Мемлекеттік Медетші банкін қызметінің
Қазақстан Республикасы Министрлер кабинетінің «Төлем жасаудағы қабілетсіз кәсіпорындарды
Қазақстан Республикасы Үкіметінің «Қазақстан Республикасы Медетші банкісінің төлем
Қазақстан Республикасы Министрлер кабинетінің «Таратуға ұсынылған мемлекеттік кәсіпорындарды,
Қазақстан Республикасы Министрлер кабинетінің «Жекешелендірілген кәсіпорындардың мемлекеттік акциялар
Қазақстан Республикасы Министрлер кабинетінің « Кәсіпорындардың балансында тұрған
Қазақстан Республикасы Үкіметінің «Санациялау және таратуға ұсынылған
Қазақстан Республикасы Үкіметінің «Заңды тұлғалардың әлеуметтік сала
Қазақстан Республикасы Үкіметінің «Қазақстан Республикасы Мемлекеттік Медетші
Постановление Правительства Республики Казахстан от 28.05.1996г. №652 «О
Қолданылған әдебиеттер
Астахов В.П. Анализ финансовой устойчивости фирмы и процедуры,
Баренбойм П. Правовые основы банкротства. Учебное пособие. М.:
Бобрышева А.Д. Как ликвидировать предприятие? Практическое пособие.
Васильева Н.Э., Козлова А.Й., Гуцаленко Г.Б. несостоятельность (банкротство)
Закон «О несостоятельности (банкротстве) предприятий? Комментарий// Под. редВ.В.
Ковалев А.П. Как избежать банкротства?- М.: Финстатин-форм, 2003
Ковалев А.П. Диагностика банкротства. Практические пособие. –М
Толстой Ю.К. Гражданской право. Санкт-Петербург, 2001
Социальная защита работников в связи с банкротством предприятий?
Шаблин Е.М., Кричевский Н.А., Карп М.Б. Как избежать
Шерешневич Г.Ф. Курс торгового права. М., 2000.С.148.
Хопдожепко И.В. Нормативно-методическое материалы о несостоятельности (банкротстве) предприятий
І.F.Fletcher. Law of Bancrupty. London. 1978.
Goode R.M. Principles of Corrorate Insolvency Law. London.2001
Пайдаланылған мақалалар
Беляев С, Банкротство и неплатежи: Взаимосвязь, ппричини и
Беляев С. Банкродство: палны, перспективы, процедуры. – ЭКО.2003№9
Витрянский В. Несостоятельность (банкротство) предприятий// Законность. 2000. №№6,7.
Витрянский В. Банкротство: ожидания и реальность/ Экономика и
Власов В. Банкротство и безработица: пороки законодательства// Хозяйство
Власов В. В петле банкротства// Человек и закон
Власов В.И. Социальная защита в условиях банкротства
Зинценко С., Аапоч В., Газарьян Б. Банкротство: законодательство
Ильясова К.М. Правовые регулирование признания несостоятельности субъектов предпринимательской
Ильясова К.М. Правовое регулирование банкротства по законодательству РК//
Имашев Б.М. Система государственных органов, занимающихся процедурой банкротства//
Климкип С. Банкротство . Кому это выгодно,// Деловая
Кулешова Н. Вопросы применения законодательства о банкротстве в
Лобков А. Ликвидация предприятия в Казахстане// Предприниматель и
Никитина О.А. банкротство. Предприятий// Юридический мир. 2001 апрель
Паскаль А.К. К инвестициям через банкротство //Экономика и
Право и экономика .2002№№5-6 (оба номера посвящены теме
Сималовский А.Ю. Британское законодательство о несостоятельности компаний// Деньги
Телюкина М.Б. Признаки и критерии несостоятельности юридических лиц//
Федотова Г. Концепция законодательства о несостоятельности предприятий// Хозяйство
Социальная защита работников при банкротстве предприятий// Экономика и
Кажепов А.Б. Банкротство // Материалы семинаров.2002№3-С54-61.
7
Экономикадағы банкроттықтың дамуы және рөлі
Банкроттық рәсімдерді қолдану негіздері
Азаматтық сот ісін жүргізу құқығының ұғымы және жалпылама сипаттамасы
Коммерциялық ұйымның банкроттық рәсімдеріне түсінік
Қаржы менеджментінің стратегиясы және тактикасы туралы түсінік
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҮКІМЕТІНІҢ 2006-2008 ЖЫЛДАРҒА АРНАЛҒАН БАҒДАРЛАМАСЫ
Халықтың жинақтары инвестицияларды қаржыландыру және несиелендіру көздері ретінде
Бірінші басымдық: Қазақстанның әлемдік экономикаға ойдағыдай кірігуі – елдің экономикалық дамуының сапалық серпілісінің негізі
Кәсіпорындардың банкротқа ұшырауы, төлем қабілетсіз болу себептері, оның салдары және оның алдын алу бағыттарын анықтау, банкроттыққа қарсы басқарудың рөлі мен кәсіпорын үшін маңызын зерттеу
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ АЗАМАТТЫҚ ҚҰҚЫҒЫНДА МҮЛІКТІ СЕНІМГЕРЛІКПЕН БАСҚАРУ ИНСТИТУТЫ