Жинақтық зейнетақы
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ 2
1 ЖИНАҚТЫҚ ЗЕЙНЕТАҚЫ ҚОРЛАР ЖҮЙЕСІНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
1.1 Жинақтық зейнетақы қорларының мазмұны, қалыптасуы және
2 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЗЕЙНЕТАҚЫ ЖҮЙЕСІНІҢ ҚҰРЫЛЫМЫ МЕН ДАМУЫ
2.1 Қазақстанда зейнетақы жүйесінің қазіргі жағдайын талдау 17
2.2 Зейнетақы қорларының инвестициялық портфелін басқару және
кемшіліктері мен қиыншылықтары 18
3 ЖИНАҚТЫҚ ЗЕЙНЕТАҚЫ ҚОРЫНЫҢ ҚАЗІРГІ КЕЗЕҢДЕ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТИІМДІЛІГІН АРТТЫРУ
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
ҚОСЫМША 34
37
КІРІСПЕ
Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Қазіргі уақыттағы зейнетақы қорлары.
Қазақстан Республикасының Президенті Назарбаев Н.Ә. «Қазақстан жеделдетілген экономикалық, әлеуметтік
Жолдауда көрсетілгендей зейнетақы мөлшерін ұлғайту арқылы халықтың әлеуметтік жағдайын
Қазақстанда нарықтық реформалардың нәтижелілігіне қарамастан, халықтың зейнетақылық қамтамасыз етілуі
Зейнетақы реформасын жүргізуде көптеген нәтижелермен бірге, әдістемелік қателіктер жіберілді,
Зейнетақы реформасының бастапқы концепциясы тежеуленді. Бірінші және басты қателік
Зерттеу объектісіне Қазақстан Республикасындағы қазіргі таңдағы жинақтаушы зейнетақы қорлары
Зерттеу жұмысының әдістемелік және теориялық негізіне Статистикалық және ақпараттар
Қазіргі таңда мемлекетте үлкен құрылтайшылар иленген жинақтық зейнетақы қорлары
Зейнетақы реформасының маңыздылығы, зейнетақының тұтынушы қабілеттілігі төмендеді. Мемлекеттік емес
Қазақстан Республикасының зейнетақылық қамтамасыз ету реформасының тәжірибесі көрсеткендей, мемлекеттік
Жүйенің негізгі көрсеткіштерінің динамикалық өсуі зейнетақы жинақтарын басқару тиімділігінің
Қазіргі кезеңде зейнетақы қорларының инвестициялық қызметінен түсетін табыстың
Осы қалыптасқан жағдайда жинақталған активтерді тиімді қолдануын ұйымдастыру
Әлеуметтік бағытталған мемлекетте экономика халықтың өмір сүру деңгейін көтеруіне,
Экономикалық тетік арқылы еліміздің Президентінің «Қазақстан-2030: Барлық қазақстандықтардың өсіп-өркендеуі,
Зерттеу жұмысының мақсаты: Жинақтық зейнетақы қорлар жүйесінің теориялық негіздерін
Зерттеу жұмысының басты міндеттері: Жинақтық зейнетақы қорларының мазмұнынын талдау,
Қазақстан Республикасындағы зейнетақы жүйесінде тиімді инвестициялау мәселелерін зерттеу
Ғылыми жұмыстың құрылымы кіріспеден, үш бөлімнен, қорытындыдан, пайдаланылған
1 ЖИНАҚТЫҚ ЗЕЙНЕТАҚЫ ҚОРЛАР ЖҮЙЕСІНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
1.1Жинақтық зейнетақы қорларының мазмұны, қалыптасуы және
нарықтағы ролі
Жинақтық зейнетақы қорлары (ЖЗҚ) – бұл контрактілі-сақтаушы типтегі қаржылық
Зейнетақы қорлардың дамуы корпорациялардың жоғары маманданған жұмыс күшін тартуға
Зейнетақы қорларын құрудың негізгі мақсаттары бағалы қағаздарға зейнетақы
Зейнетақы қорларындағы пассивті операциялардың негізі корпорациялардың, кәсіпорындардың, сонымен қатар
Жеке меншік зейнетақы қорларымен қатар мемлекеттік зейнетақы қорлары да
Еркін активтерді құрай отырып зейнетақы жарналары зейнетақы қорларында
Экономикадағы салалардың мәнін ЖІӨ-гі үлесінің көрсеткіші бойынша мәнін
Зейнетақы қорлары инвестициялар сияқты экономикада макроэкономикалық және микроэкономикалық қызмет
Зейнетақы қорларының макроэкономикалық қызметіне жататын келесі:
- Олар инвестициялық ресурстарды тиімді орналастыруға үлес қосады,
- Қаржылық делдалдардың жеке меншік міндеттемелерін шығару
1993 жылы Экономикасы дамыған мемлекеттер бірлестігі елдеріндегі зейнетақы қорларындағы
1-ші кесте - 1993 жылы Экономикасы дамыған мемлекеттер бірлестігі
млрд.доллар
Елдер Активтер ЖҰӨ бойынша активтер Жан басына шаққандағы
АҚШ 2908 49 12
Жапония 1752 42 14
Ұлыбритания 726 77 13
Германия 254 15 3
Нидерланды 216 68 14
Швейцария 195 83 28
Канада 162 29 6
Австралия 122 43 7
Швеция 62 25 7
Норвегия 31 27 7
Ирландия 14 28 4
Дерек көзі: Смешанное общество: мировой опыт и Казахстан»./Отв. ред.
1-ші кестеде көріп тұрғандай 1993ж АҚШ –тың
Зейнетақы қорлары қоғамдағы әлеуметтік экономикалық тұрақтылыққа үлес қосатын қосымша
Зейнетақы қорларының микроэономикалық қызметіне:
- Халықтың еркін ақша қаражаттарын шығара отырып, зейнетақы қорлары
- Зейнетақы қорлары көптеген иеленушілердің ресурстарын біріктіргендіктен
- Өндірісті инвестициялай отырып, зейнетақы қорлары олардың кәсіпкерлік белсенділігін
Зейнетақы реформасы (((( жылы жүзеге асырыла бастады. Қазақстан ТМД
Алайда екі жылдан кейін қаржылық нарықтағы жағдай түбірімен өзгерді.
Зейнетақы жүйесін реформалауда Чилиде қызмет етуші зейнетақылық қамсыздандыру жүйесі
Бірінші деңгей.
(Қазақстан Республикасында зейнетақылық қамсыздандыру туралы( Заңына сәйкес жинақтаушы зейнетақы
Екінші деңгейі.
Зейнетақымен қамсыздандырудың жинақтаушы жүйесінде әрбір азамат жеке зейнетақы жинақтарын
Үшінші деңгей.
(Қазақстан Республикасындағы зейнетақылық қамсыздандыру туралы( Заңға сәйкес қызметкерлер мен
(((( жылы (Қазақстан Республикасының зейнетақылық қамсыздандыру туралы( Заңына өзгертулер
Зейнетақылық реформа қаржы нарығының жаңа қатысушыларын әкелді :
- жинақтаушы зейнетақы қоры (ЖЗҚ(;
- зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруын атқарушы ұйымдар
(ЗАИБАҰ);
- банктер(кастодиандар [18,бет 9].
Сонымен қатар жинақтаушы зейнетақы қорына көшу бастапқыда халықтың жинақтаушы
Қазіргі таңда республикамызда зейнетақы жүйесінің ынтымақтас және жинақтаушы
-ынтымақтас жүйе қалыптасқан зейнеткерлер мен (((( жылдың ( қаңтарына
-жинақтаушы жүйе (((( жылдың ( қаңтарынан бастап жинақтаушы зейнетақы
Жұмыс беруші ынтымақтас жүйеге зейнеткерлердің зейнетақысын төлеу шығындарын жабуға
( зейнетақының бірінші бөлігі (((( жылдың ( қаңтардағы жағдайына
( зейнетақының екінші бөлігі жинақтаушы зейнетақы қорының жеке зейнетақы
Жинақтаушы зейнетақы қорының пайда болуынан бастап жинақтаушы зейнетақы жүйесінің
Қазақстанның зейнетақымен қамтамасыз етудің қазіргі жүйесі 2005 жылы 1
Жинақтаушы зейнетақы қорлар(бұл ашық не жабық типтегі акционерлік қоғам
Қазақстан Республикасының зейнетақы қорын реттеу бойынша комитеті Мемлекеттік жинақтаушы
МЖЗҚ сатқан жағдайда жұмыс істеуші Заңнаманың өзгеруін талап ететінін
Зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруын жүргізетін ұйым инвестициялық қоржын құрылымының
ЗАИБАҰ – бұл жинақтық зейнетақы қорларының активтерін инвестициялауды іске
Зейнетақы жарналары мемлекеттік жинақтаушы зейнетақы қорына не мемлекеттік емес
Зейнетақы қорлары басқа қаржылық ұйымдарға қарағанда қатаң мемлекеттік реттеуге
Сонымен, бiрiншi бөлімде ҚР-дың зейнетақы жүйесiнiң теориялық негiздерi көрсетілген.
2 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЗЕЙНЕТАҚЫ ЖҮЙЕСІНІҢ ҚҰРЫЛЫМЫ МЕН ДАМУЫ
2.1 Қазақстанда зейнетақы жүйесінің қазіргі жағдайын талдау
Жинақтаушы зейнетақы қорларының зейнетақы активтері кастодиандық есеп режимінде кастодиандық
зейнетақы жарналарын тарту және зейнетақы төлемдерін төлеу бойынша жинақтаушы
зейнетақы активтерін басқару мен зейнетақы активтерін инвестициялық басқару бойынша
екінші деңгейлі банктердің және басқаларының кастодианды қызметін лицензиялау [9,бет
Зейнетақы қорларының табыстары Еңбек министрлігі мен Қазақстан Республикасының халқын
Осы қаражаттар көзінен зейнетақы қорлары зейнетақы активтерін басқару бойынша
2.2 Зейнетақы қорларының инвестициялық портфелін басқару және кемшіліктері мен
Зейнетақы активтерінің инвестициялық мәні бәріне белгілі. Шетелде зейнетақы қорларының
Бүгінгі таңда экономикада зейнетақы қаражаттарын пайдалану проблемалары тек
Соңғы онжылдықтағы басым тенденция зейнетақы жүйесінің бөлу принципінен жинақтауға
Жинақтаушы зейнетақы қорларының инвестициялық саясаты мемлекет бекіткен инвестициялық шектеулер
ЖЗҚ инвестициялық саясатының мақсатты бағытын таңдау қажеттілігі былайша түсіндіріледі:
“Қазақстан Республикасының зейнетақымен қамтамасыз ету Заңына” толықтырулар мен өзгертулер
Жинақтаушы зейнетақы қорларының құрылтайшылары Қазақстан Республикасының ірі өндірістік және
2004 жылдың ортасына қарай жинақтаушы зейнетақы жүйесіне 6 млн.–ға
Еркін зейнетақы салымдарын 26200 адам аударады, ол барлық салымшылардың
2006 жылдың 1 қыркүйегіне республикада 14 жинақтық зейнетақы қорлары
Ерікті зейнетақы жарналары бойынша ең көп салымшылар шоттарының санына
2-ші кесте 2005-2006жж. Қазақстанда зейнетақы қорлары салымшылары шоттар санының
мың теңге
Салымшылар шоттары 2005 ж. 2006 ж. ауытқу (+, -)
Міндетті зейнетақы жарналары бойынша 7299393 8209653 910260
Ерікті зейнетақы жарналары бойынша 31580 32983 1403
Ерікті кәсіби зейнетақы жарналар бойынша 3202 3698 496
Ескертпе: дерек көзі - Аналитическая записка «О состоянии накопительной
Қор жинақтарының масштабтары тек елдің көлемінен ғана емес, сондай–ақ
Қазақстанда зейнетақы қорлары салымшылары шоттар санының өсімі 3-ші
3-ші кесте 2007-2011жж Қазақстанда зейнетақы қорлары салымшылары шоттар
мың теңге
Салымшылар шоттары
2007 ж 2011 ж Өсім
(+,-)
Міндетті зейнетақы жарналары бойынша 9 182 062 8
Ерікті зейнетақы жарналары бойынша 40 715 38
Ерікті кәсіби зейнетақы жарналар бойынша 3 819 4 092
Дерек көзі : http://www.afn.kz
Қазақстанның қаржылық жүйесі пост-кеңестік кеңістіктегі ең озық жүйенің
Содан бергі уақыт ішінде Қазақстанның зейнетақы жүйесі қалыптасу кезеңін
ҚР жинақтаушы зейнетақы қорларының осы күнгі жағдай бойынша 4-ші
4-ші кесте - Осы күнгі жағдай бойынша жинақтаушы
№ р/c Жинақтаушы зейнетақы қорының атауы, түрі Филиал-
дар саны Өкілет-
тіктер саны
"Ұлар Үміт" Жинақтаушы зейнетақы қоры"АҚ 21 -
«Нұрбанк» Акционерлік қоғамының еншілес ұйымы «Атамекен» жинақтаушы зейнетақы
«МЖЗҚ» Жинақтаушы Зейнетақы Қоры» Акционерлік қоғамы 18 -
«Қазақстан Халық Банкінің Жинақтаушы зейнетақы қоры» акционерлік қоғамы,
«Индустриялық Қазақстан» жинақтаушы зейнетақы қоры» АҚ (бұрынғы атауы –«Қазақмыс»
«Нефте Газ – Дем» Жинақтаушы зейнетақы қоры» АҚ
«Астана жинақтаушы зейнетақы қоры» АҚ (бұрынғы атауы -«Еуразиялық
«ГРАНТУМ Жинақтаушы зейнетақы қоры»(«Казкоммерцбанк» АҚ еншілес ұйымы) АҚ 22
"Отан" Ашық жинақтаушы зейнетақы қоры" АҚ 2 -
«Капитал» Жинақтаушы зейнетақы қоры» АҚ - «Банк Центр Кредит»
«РЕСПУБЛИКА» Жинақтаушы зейнетақы қоры» АҚ - -
Барлығы 120 0
Ескерту http://www.afn.kz
Зейнетақы жинақтау қорларының зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды 10 ұйым
Қазақстан Республикасының зейнетақылық қамтамасыз ету факторлары ҚОСЫМША A көрсетілген.
Қорлардың зейнетақы активтерінің құрылымы.
2011 жылғы 1 тамыздағы жағдай бойынша ЗАИБЖАҰ-да инвестициялық басқаруда
5-ші кесте - Зейнетақы активтерінің жиынтықты көлемін бөлу
ЗАИБЖАҰ/ЖЗҚ зейнетақы активтері
млн. теңге %-бен
"Қазақстан Халық Банкі ЖЗҚ" АҚ 847
«Қазақстан Халық Банкі» АҚ ЕҰ 443 846
"МЖЗҚ" ЖЗҚ"АҚ 416 151 16,60
"Жетісу" ЗАИБЖАҰ" АҚ 416 151 16,60
"Ұлар Үміт" ЖЗҚ" АҚ 209 581 8,36
"GRANTUM Asset Management" ЗАИБЖАҰ" АҚ ("Казкоммерцбанк" АҚ ЕҰ)
"ГРАНТУМ ЖЗҚ" АҚ ("Казкоммерцбанк" АҚ ЕҰ) 130 124
"Еуразиялық ЖЗҚ" 130 030 5,19
"Капитал" ЖЗҚ" АҚ - "Банк Центр Кредит" АҚ
"Мұнай Газ-Дем" ЖЗҚ" АҚ 76 783 3,06
"Атамекен" ЖЗҚ" АҚ "Нұрбанк"АҚ ЕҰ 69 166 2,76
"Отан" АЖЗҚ" АҚ 68 512 2,73
"РЕСПУБЛИКА"ЖЗҚ" АҚ 68 512 0,97
"Қазақмыс" ЖЗҚ" АҚ 24 362 3,06
Барлық ЖЗҚ бойынша барлығы 2 507 583 100
Дерек көзі: http://www.afn.kz
Инвестицияланған зейнетақы активтерінің көлемі 1 айда 49,8 млрд. Теңгеге
Сонымен, екінші бөлімде Зейнетақы активтерінің инвестициялық мәні, ЖЗҚ
3 ЖИНАҚТЫҚ ЗЕЙНЕТАҚЫ ҚОРЫНЫҢ ҚАЗІРГІ КЕЗЕҢДЕ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТИІМДІЛІГІН
Экономикада жұмыс iстеп, пайда әкелетiн зейнетақы жиналымдарының сақталуы мен
АҚШ-та зейнетақымен қамсыздандырудың дамуы зейнетақы жүйесiн реттеудiң формалары мен
Жергілікті және штаттық деңгейдегi зейнетақымен қамсыздандыру жоспарлары ХIХ-ғасырдың екiншi
Зейнетақы багдарламаларының қатысушыларының зейнетақы жоспарлары
Қазiргi уақытта шетелдерде зейнетақымен қамтамасыз етудiң
мемлекеттiк емес формалары кеңiнен таралды. АҚШ пен Канадада олар
Зейнетақымен қамтамасыз етудiң мемлекеттiк емес формаларының мақсаты әлеуметтiк қамсыздандырудьң
Англияның зейнетақымен қамтамасыз ету жүйесi үш бөлiктен тұрады:
базалық мемлекеттiк зейнетақы, косымша мемлекеттiк зейнетақы және халықтың зейнетақы
Ұлыбританияның зейнетақы рыногы европадағы ең iрi зейнетақы рыноктарының бiрi
Жеке зейнетақы қорларын негiзінен iрi корпорациялар бiлiктi жұмысшыларды тарту
Жеке зейнетақы қорларын негiзінен iрi корпорациялар бiлiктi жұмысшыларды тарту
Германияда кәсiптiк қосымша зейнетақымен қамсыздандыру арнайы заңнамамен реттеледi және
Ұлыбритания, Германия жене Голландияның зейнетақы жүйелерiнiң ерекшелiктерi әр елдiң
Батыс елдерiнде жинақтаушы үлесi мемлекеттiк зейнетақы жүйесi, жеке зейнетақы
Америка Құрама штаттарында әр штаттың, қаланың және округтың зейнетақы
Америка Құрама штаттарының зейнетақы жүйесi кейiнге қалдырылған салық
Кәсiптiк зейнетақы жүйесi келесiлерге негiзделедi:
- салалық принцип бойынша, бұлар еуропалық континентальдық елдерге тән;
- жеке компаниялық принцип бойынша, бұл англо-американдық тәсiл болып
- төленетiн зейнетақы жұмыс берушiмен қаржыландырылады, жұмысшының
Қазақстан сияқты унитарлы мемлекеттерде аймақтардың аймақ экономикасына елеулi әсер
Қорыта айтқанда дүниежүзілік тәжірибеге сүйене отырып әлеуметтік инвестициялардың келесі
ҚОРЫТЫНДЫ
Осы таңда Қазақстан Республикасы үшін экономикалық тұрғыда бәсекеге
- жинақтаушы зейнетақы қорлары қаржы нарығында салыстырмалы түрде жаңа
- өткен мерзім бойынша жинақтаушы жүйенің жалпы дамуы сандық
- Қазақстандағы жинақтау зейнетақы қорының инвестициялық саясатының негізгі мақсаты
- зейнетақы қорының негізгі мәселелерінің бірі бұл жинақтау құралдарды
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
ҚР Президенті Назарбаев Н.Ә. Қазақстан Республикасының халқына жолдауы
ҚР Азаматтық кодексі
ҚР-ның « ҚР зейнетақымен қамсыздандыру туралы заңы» 1 маусым,2005ж
ҚР Ұлттық Банкі статистикалық бюллетені (1995-2005ж)
Инвестиционно-финансовый портфель (Книга инвестиционного менеджера, Книга финансового менеджера. Книга
Г.Пазылхаирова. Пенсионные фонды в системе финансового капитала Республики
Тулепбаев К.М. Становление и развитие пенсионной реформы в Республике
А.Рот, А.Захаров, Я.Миркин, Р.Бернард, П.Баренбойм, Б.Борн. Основы государственного регулирования
“Юстицинформ”, 2002ж
Алибаев А. «О ситуации на пенсионном рынке». Труд в
проблемы, факты, комментарии. — 2002ж
Казахстан и его регионы. Ежеквартальный журнал. Алматы, Агенство Республики
Бельгибаева И. «Методические подходы инвестирование пенсионных активов».Саясат-2002(11)
КошербаеваА. «Сбережения как внутренний источник инвестирования».Финасы Казахстана. — 1999.(3).
Регионы Казахстана, 2003ж Статистический сборник. — Алматы: Агентство Республики
Ауельбаев С.Ш, Адамбекова А.А. Роль пенсионной системы в финансовой
Абдрахманова Г.А. Роль и значение субъектов пенсионного рынка в
Турсынбаева Д. Анализ процесса инвестирования активов пенсионных фондов Республики
С Жолдасбаев. «Система обязательного социального страхования — дополнительная форма
Е.Никитинская, А. Нургужаева. «Об оптимизации практики налогообложения пенсионных
М.Тулепбаев. «Казахстанская пенсионная реформа находится в патовом положении»Труд в
К.Тулепбаев. «Основные недостатки пенсионной реформы Казахстана».Саясат.2002ж.(7)
И.Бельгибаева. «Анализ современного состояния пенсионного обеспечения в РК». Труд
Г.Абдыкалыкова. Сново о пенсиях Труд в Казахстане: проблемы, факты,
Б.Еспенбетова. К вопросы об инвестировании активов НПФ Казахстана за
Нурланова Н.К. Основные причины падения доходности пенсионных активов
М. Омарбек. Пенсионный рынок: предваряя негативное развитие события.Труд в
М.Омарбек. «Завтра может быть поздно».Труд в Казахстане: проблемы, факты,
И. Бельгибаева. «Первые сто миллиардов пенсионного фонда».Труд в Казахстане.
М.Тулепбаев. «Впервые частный пенсионный фонд лидирует на пенсионном рынке
К.Арстанбекова, М. Кичигина, Н. Алимухамбетов. «НПФ Народного Банка Казахстан:
А.Кузярина. «Удержания из заработной платы».Труд в Казахстане:
проблемы, факты, комментарии. — 2002ж.
http://www.afn.kz
www.stat.kz
ҚОСЫМША A
Қазақстан Республикасының зейнетақылық қамтамасыз ету факторлары
1
Қазақстан Республикасының зейнетақылық қамтамасыз ету
Мемлекеттік зейнетақылық қамтамасыз ету (қазіргі зейнеткерлер үшін)
Мемлекеттік емес зейнетақылық қамтамасыз ету (жинақтық) (болашақ зейнеткерлер үшін)
Базалық зейнетақы
Зейнетақы төлеу бойынша мемлекеттік орталық арқылы еңбек зейнетақысы
Жинақтық зейнетақы
Қаржыландыру көздері:
мемлекеттік бюджет
Қаржыландыру көздері:
біртұтас әлеуметтік салық;
транферттер
Міндетті жинақтық зейнетақы
Ерікті жинақтық зейнетақы
Қаржыланды-ру көздері:
табыстан 10% міндетті аударымдар
Қаржылан-дыру көздері:
жеке және заңды тұлғалардың ерікті жарналары;
жұмыс берушілер- дің ерікті кәсібі жарналары
Қазақстан Республикасындағы зейнетақы жүйесінің құрылым негіздері
ЖИНАҚТЫҚ ЗЕЙНЕТАҚЫ ҚОРЫНЫҢ ҚАЗІРГІ КЕЗЕҢДЕ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТИІМДІЛІГІН АРТТЫРУ ЖОЛДАРЫ
Мемлекеттің ұлттық экономикасын модернизациялау барысында зейнетақы жүйесін қалыптасу деңгейін бағалау және зейнетақы активтерін экономикалық нақты секторларына инвестициялау механизмдерін жетілдіру
«Қосымша зейнетақыны» сақтандыру мен ерекшіліктері
Жинақтаушы зейнетақы қоры
Жинақтық зейнетақы қорларының мазмұны, қалыптасуы және нарықтағы ролі
Зейнетақы жүйесінің әлеуметтік-экономикалық мәні
Зейнетақы қорларының есебінің теориялық-әдістемелерін негіздеу
Зейнетақы қорының инвестициялық портфелін қалыптастыру
Жинақталған зейнетақы қорының мәні ,мазмұны, атқаратын қызметі және оның шетелдік тәжірибесі