Сиыр цепені
Жұмыстың тақырыбы: Ауданымызда
құрттар
Мазмұны:
І Кіріспе.............................................................................................................6-7.
1.1 Паразит құрттар және олардың тіршілігі.................................................8-10
ІІ Зерттеу бөлімі
2.1 Ауданымызда кездесетін жануарлардағы паразит құрттар...................11-12
2.2 Адам ағзасында кездесетін паразит құрттар...........................................13-14
2.3 Құрттардың көбеюі мен дамуы.................................................................15-16
2.4 Жұғу түрлері мен аурудың белгелері.......................................................17-18
2.5 Кездесу жиілігі...........................................................................................20-23
2.6 Күресу шаралары.........................................................................................24
ІІІ Қорытынды.......................................................................................................25
ІV Пайдаланған әдебиеттер................................................................................26
2
Аңдатпа (аннотация)
Бұл тақырыпты алудағы басты себебіміз қазіргі
Зерттеу жұмысымен айналысудың негізін санитарлық эпидимиологиялық
Негізі ауданымызда жиі кездесетін қандай паразит
Зерттеу барысында сәйкестендіру, салыстыру, тұжырымдау, анализдеу
Кіріспе бөлімінде жалпы паразит құрттар туралы
Жұмыстың ең негізгі бөлігі біздің ізденіс
Зерттелген жұмыстан мынадай қорытынды шығады:
біздің ауданда 2002-2006 жылы аралығында 431
бұл аурулар әсіресе балаларда көп кездесетіндігі;
құрттардың зардабынан адам өлімі болғандығы;
ересек адамдарға қарағанда балалар үшін өте
бұл аурулуардың жеке бас гигиенасын дұрыс
3
Аннотация
В последнее годы становится все
Цель настоящего исследования заключается в обнаружении
Источником исследования послужила лабораторные
Во время исследовательской работы мы провели
«Пути заражения детей гельминтами» (лекция среди
«Чистота – залог здоровья!» конкурс рисунков
2. Нами создано презентация на тему
Во время исследовательской работы мы пришли
- паразитические черви очень
в нашем районе за 2002-2006 годы
эти болезни встречаются чаще у детей
по сравнению с взрослыми дети тяжелее
эти болезни передаются и появляются:
если не соблюдать личную гигиену
через животных и птиц
употребление сырого мясо и рыбы
Данная исследовательская работа может быть
4
The Summary.
Studying “Parasitological and parasitic illnesses” are
This problem needs to be solved
The investigation has based on laboratory
Comparative methods of the scientific work,
The basic method of the (research)
During the research work we have
“Ways of children’s catching infections.
Cleanness is the Pledge of the
We created a presentation on a
During the research work we made
Parasitic worms are very dangerous for
In our district since 2002-2006 were
More often these are the children’s
Children suffer more than elder people.
These diseases pass from one to
If we do not keep cleanness
Animals and birds pass them.
The use of raw meet and
5
Кіріспе
Зерттеудің өзектілігі.
Қазіргі таңда барлық денсаулық сақтау
Олар барлық өздеріне қолайлы жерде
Зерттеудің мәселесі.
Менің осы ғылыми жобаны алу
Өзімнің тұрып жатқан жерімде қандай паразит
Ол үшін мен 2002-2006 жылдар аралығындағы
6
Зерттеу болжамы: Бұл жұмыс кезінде мен
Таралу және жұғу себептеріне тоқталып, анық
Зерттеу пән:і Адам денсаулығы
Зерттеу объектісі: Ауданда кездесетін паразит
Зерттеу мақсаты: паразит құрттардың ауданда қандай
Зерттеу міндеттері: Менің міндетім барша
Зерттеу кезеңдері: Осы ғылыми жұмыс
Жұмыстың жаңашылдығы: Паразит құрттар жайында орысша
7
І Кіріспе бөлімі
1.1. Паразит құрттар және олардың тіршілігі
Халық мемлекеттің негізгі байлығы. Ал
Дүние жүзі бойынша 4млрд
Бүкіл дүние жүзілік денсаулық сақтау
Дүниежүзі бойынша паразит құрттардан болатын ісік
Ісік аурулары Бір жылда қанша адам
бауыр 527 82%
өкпе 1020 90%
қуық 500 100% (шистосомоз)
жатыр ісігі 200 100% (шистосомоз)
әйел адамдағы 529-390 80-83%
Осы кестеден мен мынадай тұжырым шығарамын.
Гельминттер- бұл көпжасушалы, құрттардың сколецид (Scolecida)
8
деп бөлді. Биогельминт дегеніміз-олар
Трематодтар- денесі бунақталаған таспа немесе жапырақ
1. Мысық сорғыш
2. Клонорх
3. Дикроцелий
4. Фасциол
5. Парагоним
6. Нанофиет
7.Метагоним
8.Шистосома
Цестода класы.
Цестодалар-олар жалпақ жіпше
1.Жіпше құрт
2.Сиыр цепені
3.Шошқа цепені
4.Эхинококк
5.Альвеококк
6.Егеуқұйрық цепені
Немотод класы.
Кей гельминтар немотод класына жатады. Олардың
1.Үшкірқұрт
2.Ішексорғы
3.Власоглав
4.Стронгилоид
5.Трихостронгилид
6.Трихинелла
7.Филярии
Құрттар барлық өзіне
9
Сорғыш құрттардың барлығы
Ол қасиет өздігінен емін еркін қосылып
Яғни олар тек
Бұлар адамның ішіне
Сондықтан бұл паразит құрттарға немқұрайлы қарамауымыз
10
ІІ Зерттеу бөлімі
2.1. Ауданымызда кездесетін жануарлардағы паразит құрттар.
Паразит құрттардың кей түрлері біздің жерімізде
Иттің эхинококкозы (Echinococcus granulosus) таспа
Тауықтын паразиті Eimeriamitis өзінің барлық
Үй қоянда паразит ететін Eimeria
Жалпақ құрттар типіне жататын паразит құрттар:
Бұл жалпақ құрттар типінің, таспа құрттар
Жайылып жүрген қой шөп жегенде
Көпіршіктің көлемі де , салмағы да
Сондықтан миқұрттың дернәсілі зақымдаған қойды
Ғылым тілінде бұл ауруды ценуроз
Миқұрттың дернәсілі жыртқыштардың ішінде дамып ,
11
Айналмамен ауырған қойға ем де
Қой, ешкі, сиырда кездесетін –
Қоздырғыш сорғыш құрттар кіреді.Олар негізінен
Ақыры иесі шағалалар, паразит құрттардың митоцеркарилердің
Ауру балықтың көз бұршағы
12
2.2. Ауданымызда кездесетін адамдағы паразит
Ішексорғы (Ascaris lumbricoides)
Ол ақ түсті
Ішексорғының жұмыртқаларының түсі-түссіз, жіңішке, ұзындықтары
1-аузы
2-жұтқыншағы
3-6-жыныс мүшелері
7-аналь есігі
1- сурет Ішексорғының құрылысы.
Оның жұмыртқасының бір
Сиыр цепені.(Taeniarhynchus saginatus)
Ұзындығы 4-10м . Басының диаметрі 1-2мм
Үшкірқұрт Острица.(Enterobius vermicularis)
Ол ең көп тараған құрттың бірі.
8-сурет Баланың
13
Эхинококк(Echinococcus granulosus)
Өте ұсақ цестода түрі, ұзындығы3-5мм, ақ
9-сурет. Ересек эхинококк.
10-сурет. Эхинококктің көпіршігін қаққа бөлінген кездегі
Мысықсорғыш құрт(Opisthorchis felineus)
Омбы қаласында 1884 жылы мысықта ,
11-сурет. Термотодтың түрлері. 4-мысықсорғыш құрт
14
2.3. Паразит құрттардың көбеюі мен дамуы
1. Үшкірқұрт (Острица.Еnterobius vermicularis)
Үшкірқұрт адамның төменгі ащы шегінде және
2. Сиыр цепені (Taeniarhynchus saginatus)
Сиыр цепені биогельминт. Адам негізгі иесі,
Адамға құрты бар етті
Эхинококк.( Echinococcus granulasus )
Эхинококктың дернәсілінің бірінші сатысы онкосфера
Оның жұмыртқалары су, тамақ арқылы үй
15
4.Мысықсорғыш құрт(Opisthorchis felineus)
Мысықсорғыш құрттың жыныс жүйесі денесінің үлкен
5.Ішексорғы(Ascaris lumbricoides)
Ол адамның ас ішегінде
16
2.4. Жұғу жолдары мен ауру
Паразит құрттар адамға мынадай жолдармен жұғады:
1.Көбі ауыз арқылы.
А)геоорально- қолды жумағандықтан, тамақпен, жануардың
ә)ксентотрофты- шала пісірілген ішінде құрттың жұмыртқасы
2. қарым-қатынас жасау арқылы:
а)жыныстық жолмен
ә)лас су арқылы
б)ауа арқылы
3.траноплацентарлы жолмен.
Балаға ана құрсағында жатып жұғу
Транамиссивті- маса, қоңыз , ұлу жәндіктердің
Паразит құрттар өте көп жұмыртқа салады.Сондықтан
Құрттардың мынадай белгілері бар.
Ауру белгілері:
1. Шаршау
2. Тәбеттің болмауы
3. Ашуланшақтық , жүйкенің тозуы
4. Құсу ,іші өтуі, іштің үрленуі,
5. Сілекейдің көп бөлінуі
6. Қан аздық
7. Бұлшықет пен буынның ауруы
8. Бас ауруы
9. Дене температурасы(37-380) көтерілуі
10. Ұйқының қашуы
11. Денеде аллергиялық бөрту
12. Ұйықтап жатып тіс қайрау
13. Өкпе, (әсіресе бронхо, астма) ауруы.
Әрбір құрттың жұққаннан кейін
17
2-кесте Құрттардың зияны
Құрт және ауруы Жұғу түрлері Зақымдайтын
Мысық сорғыш (описторхоз) Былқылдақдене , балық,
Фасциол(фасциолез) Былқылдақдене, су, өсімдік, ауыз арқылы
Қысқа цепень (гименолепидоз) Кір қол, ойыншық,
Егеуқұйрық цепені Ұн, ұннан жасалған
Шошқа цепені (тениоз) шикі ет Ащы
Эхинококк
(эхинококкоз) Кір қол , лас су
Ішексорғы
(бөсір) Топырақ, көкөніс арқылы Ішекті Түгел
Анкилостома (анкилостомоз) Топырақ, лас жеміс, кір
Ал екінші кестеден паразит құрттардың
Паразит құрттар адамның ағзасын зақымдап,
Мен Ғабит Мүсірепов атындағы
18
2.5. Кездесу жиілігі
Мен паразит құрттардың
3-кесте
жылдар ішексорғы Үшкірқұрт Сиыр цепені
2002
2003
2004
2005
2006
7
6
7
5 84
102
86
59
60 1
2
-
-
- 1
1
1
1
- -
-
-
2
1
Осы бес жыл ішінде аудан бойынша
Ең көп кездесетін құрт үшкірқұрт. Оны
№1 график Үшкірқұрттың кездесу жиілігі.
.
19
№2 график Ішексорғының кездесу жиілігі.
Құрттардың ішіндегі ең қауіптісі
.
Ауданымызда мысықсорғыш құртынан
20
№4 график
Мысық сорғыштың кездесу жиілігі
Сиыр цепенімен ауданымызда 3
№ 5график Сиыр цепенінің кездесу
Ал енді осы құрттардың қаншасы әйел
21
Бұл адамдардың барлығы да емделіп жазылып
Осы көрсеткіштер арқылы мен адам ағзасы
Бұл адамдардың барлығы да емделіп жазылып
Осы көрсеткіштер арқылы мен адам ағзасы
Олардың санын жыл сайын азайтып отыру
сыныптарда және жоғары сыныптарда осы құрттар
Мені тағы бір қызықтырғаны осы құрттарды,
Осы зертханалық жұмысты мынадай құрал-жабдықтармен
Эфир майы, спирт, кастерленген май, клей.Осы
Анықтау бойынша биылғы жылы
Ал Кото әдісі арқылы аудандық
Ал енді осы құрттардың қай жерлерден
22
Ғабит Мүсірепов ауданындағы 2002-2006 жылдар аралығындағы
4-кесте Паразит құрттардың кездескен жері
Табылған жері Мысық сорғыш құрт Ішексорғы
Новоишим 2 21 1 134 2
Ялты 1 - - - -
Червонное - 3 - -
Рузаевка - 1 - 63 1
Боровское - 1 - - -
Новоселовка - 1 - - -
Гавриловка -
2 - -
Неженка - - 1 - -
Буденное - -
85 -
Чистополье - 3 - 81 -
Ломоносов - - - 28 -
Бұл жерден нені көруге болады? Ауылдың
Новоишим ауылында 3 мыңнан
23
2.6. Күресу шаралары.
Адам мен ауыл шаруашылық малдардың ішқұрттардан
ішқұрт таратушыларды паразиттерден құтқару,
Сыртқы ортадағы ішқұрттарды жою, ол
а ) коңді биотермиялық жолмен
в ) сойылан малдың ұшасы мен
Мектептерде ішқұрттардың жұмыртқасы таралмау үшін
3. Паразиттердің аралық иесі моллюскілерді ол
4. Биологиялық әдіс өте тиімді. Ол
5. Торлы қоқыс жинағышты жинау керек.
24
ІІІ Қорытынды.
Осы жұмысымды қорытындылап кетсем. Біріншіден
Мен біздің ауданымызда жиі кездеметін паразит
Сонда паразит құрттардан көбіне жас
Паразит құрттардан балалар зардап шекпеу
әрдайым мектеп оқушыларының даярлық тобынан бастап
жыл сайын балаларды медициналық тексерістен өткізу
шала піскен ет пен
қайнатылмаған суды ішпеу
әрдайым ас алдында қолды иіс сабынмен
төсек орынды үтікпен үтіктеу
мектеп бағдарламасында берілген 7 сынып
қоқыс маңайында жүрген ит пен мысықты
егер балық ішінен құрт шықса ешқешен
Міне осы мен ұсынған шараларды қолданып
Қазіргі кезде Қазақстан мемлекеті көптеген дәрежеге
25
Пайдаланған әдебиеттер
1. Заяц Р.Г. «Основы общей и
-М.,Феникс (2002
2. ЯтусевичА.И.,РасковскаяИ.В, КапличВ.М. «Ветеринария
медицинская паразитология» –М.,Медицинская литература,
(2001. 42 бет)
3. ГенисД.Е. «Медицинская паразитология»-М., Медицина, (1979жыл
76-130 бет)
4. К.Жүнісова., М.Шаймарданова., Қайыров Қ., «Зоология
5. ТельЛ.З., ДаленовЕ.Д., «Валеология»-Астана(2003жыл 111-115
6. Дейнека И.Я., «Эхинококкоз человека», М:
Үшкірқұрт тудыратын аурудан 2002-2006
Жалпы үшкірқұрттан 90,7 %
Ішексорғы құртынан туатын аурудан 2002-2006 жылдар
Жалпы ішексорғы құртынан болған
Эхинококк құртынан туатын аурудан 2002-2006 жылдар
Жалпы эхинококк құртынан болған аурулар
Мысықсорғыш құртынан туатын аурудан 2002-2006 жылдар
Жалпы мысықсорғыш құртынан болған аурулар
Финноз ауруына шалдыққан науқастар
Таспа құрттар
Ауданымызда жиі кездесетін паразит құрттар
Таспа құрттар класының негізгі өкілдері
Таспа құрттар класы
Оқушыларының құрттар жайлы білімдерін практикалық тұрғыда қарастыру
Жалпақ құрттар типіне жататын жәндіктер туралы
Өгіз солитерінің аралық иесі өгіз немесе сиыр
Жалпақ құрттар
Жалпақ құрттар типіне жататын жәндіктер
Трематодтар