Қалмақ батыры
- 1 -
Тәуелсіздік – бабаларымыздың ежелгі арманы. Тек
Адам үшін ең ғажабы да,ең қымбаттысы
Алаңға бейбіт шерумен шығып, кеңестік тоталитарлық
Ата – бабаларымыздың өмір тарихына тоқталатын
Жәнібек төсекте жатып, қасында отырған баласына
Жәнібек: - Балам,
Жәнібек:
Әке, бір жебе жалғыз, 2-і жебе
Жәнібек:
-2-
Бірлік түбі – береке
Береке түбі – мереке.
Ақ білектің күшімен
Ақ найзаның ұшымен
Ел болуды ойлаңдар! – деп өліп
Содан бастап қилы-қилы кезеңдер өткен. Талай
Қазақ халқы тарихта «Ақтабан шұбырынды»деген атпен
Қара таудың басынан көш келеді,
Қара жорға шапқылап бос келеді.
Қара түнді жамылып, қара қазақ
Қара түнді басынан кешкен еді.
Қара қайғы көрсетпей ештеңені
Қара жауы қанатын кескен еді
Шұлғау болып қыздардың кестелері
Талай қара шаңырақ өткен еді.
Қара жұртта бықсыған шала қалған,
Аналардан ес кеткен, балалардан
Тал-да таппай қамауға жағалаудан,
Ақыл қашқан адыра бабалардан.
Хандарымызбен бірге Төле би, Қазыбек би,
Жоңғар шапқыншылығы кезінде Төле би атамыз
Сонда Қалмақ батыры:
Еліңді шауып шулаттым,
Жеріңді алып дулаттым,
Салауат айтсам өткенге
Өткенге ертең жеткен бе?
Сенген елің Төле би
Жұртқа тастап кеткен бе? –мазақ етеді.
Төле би:
Адаспай сөйле, адаспа,
Тереңменен таласпа.
Төле биді таныдың,
Аты шыққан Алашқа
Ар намысын алдырмас,
-3-
Атасын жауға қадырмас
Қазаққа тілің тимесін,
Көзіңнен ағар қанды жас.
Білгің келсе, Төлені!
Жібермеген құдірет-
Ұя салған қарлығаш
Қорғалақтап бұқпаймын,
Ық жағына шықпаймын,
Балапан ұшпай ұядан,
Мен үйімді жықпаймын.
Ердің ары-ел ары
Шапсаңда басың жоғары
Маған қымбат бәрінен
Балапанның обалы.
Мен өлсемде артымда
Шаңырағым қаады.
(Осы кезде қамақтың нөкері қылышын көтереді,
Қалмақ батыры:
Тоқтат, қылышты, сал қынапқа!
Ұшқан құсты жылатпа
Жан бітірді Төле би!
Өліп кеткен ұятқа!
Атасы алаш, үйі ағаш,
Жаттан ақыл сұрамас
«Қазақ»- деген халықтың
Шаңырағы құламас! – деп шығып кетеді.
Өз бостандығын аңсаған елге, құрсаудай болып,
Лағынет саған, мәңгі, Голощекин,
Өлім сеуіп, қандадық жердің бетін.
Көбі өлді, көбі кетте туған жерден,
Аздырып-тоздырдың-ау қазақ елін.
Я, бізге тәуелсіздік оңай жолдармен келген
-4-
әр этностың өзіндік мәдениеті мен салтын
Тәуелсіздік бізге өзін-өзі билеу, басқару құқығын
Мен сөзімді Мұхтар Шахановтың «Зұлымдыққа,әділетсіздікке күрессіз
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҒЫЛЫМ
МИНИСТРЛІГІ
АЛМАТЫ СЕРВИС КОЛЛЕДЖІ.
БАЯНДАМА
ТӘУЕЛСІЗ ҚАЗАҚСТАН
Орындаған: Беймбетова Г.О.
Алматы 2005
Серіктас тауындағы қазақ- жоңғар соғысына қатысқан батырлар
Әскери өнердің шыңдалған шыңы – жекпе-жек
Абылай және қазақ батырларының ерліктері
Қазақ батырлары таихы
Қазақ батырлары
Қазақ батырларының әскери өнері
ҚАЗАҚ - ЖОҢҒАР СОҒЫСЫ
«Қырымның қырық батыры» жырлар циклінің зерттелуі, тарихи орны
Қанжығалы Бөгенбай
Тәуелсіздік - бабаларымыздың ежелгі арманы