Қазақстан Республикасының орнықты дамуға көшуінің қажеттілігі
Мазмұны
кіріспе………………………..........……………………………………………….
1 экономикалық жүйедегі орнықты даму мен Кедейшілік
1.1 Қазақстан Республикасының орнықты дамуға көшуінің қажеттілігі
1. 2 Өмір сүру сапасын арттырудың негізгі
2 Қазақстан Республикасындағы ең төменгі күнкөріс деңгейі мен
2.1 Қазақстанда өмір сүру сапасын арттыру өлшемдерін
2.2 Қазақстан Республикасындағы кедейшіліктің көрсеткіштерін талдау.........15
2.3 ОҚО кедейліктің және әлеуметтік қамтамасыздықтың
3 Қазақстан Республикасында кедейшілік деңгейін төмендетудің жолдары
3.1 Қазақстан Республикасында әлеуметтік саланы мемлекеттік реттеу
3.2 Қазақстан Республикасындағы кедейшілік деңгейін төмендету
ҚОРЫТЫНДЫ...........................................................................................................41
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИТЕТТЕР ТІЗІМІ............................................................44
Кіріспе
Елбасы алға қойған мақсаттардың ең маңыздысы Қазақстан халқының
Елбасы алға қойған мақсаттардың ең маңыздысы Қазақстан халқының
Бүгінгі таңда кедейшілік шегі кез-келген мемлекет тарапынан көмек
2007 - 2009 жылдары Кедейлiк пен жұмыссыздықты азайту
Қазақстанның орнықты саяси дамуы әлемдік қоғамдастық үшін теңгерімді
Қазақстан Республикасының қазіргі уақытқа дейінгі экономикалық өсуіне негізінен
Ел экономикасының тұрақтылығына төнетін ықтимал қатерлер шикізат секторына
Қазақстан өңірлерінің экономикалық және әлеуметтік жағдайларында айтарлықтай алшақтық
Елдегi нарықтық қатынастардың дамуы барысында кедейшлікпен байланысты
Осы орайда, жұмыстың негiзгi мақсаты елдегі кедейшілік мәселелеріне
Қойылған мақсат жұмыстың келесi мiндеттерiн анықтайды:
Қазақстан Республикасында кедейшілік мәселелеріне мемлекет тарапынан қолдау
нарықтық экономика жағдайындағы кедейшілік мәселелеріне мемлекет тарапынан
талдау нәтижелерi бойынша қорытындылар жасау және отандық әлеуметтік
Жұмыстың құрылымы. Жұмыс кiрiспеден, негiзгi үш бөлiмнен және
1 экономикалық жүйедегі орнықты даму мен Кедейшілік
1.1 Қазақстан Республикасының орнықты дамуға көшуінің өзектілігі
Елдің орнықты дамуы дегеніміз қазіргі ұрпақтың қажеттіліктерін қанағаттандыратын
Қазақстан Республикасы үшін орнықты дамуға көшу аса қажеттілік
Орнықты даму Қазақстанның 2030 жылға дейінгі Даму стратегиясының
Қазақстан Республикасының 2007-2024 жылдарға арналған орнықты дамуға көшуінің
Қазақстан Республикасы әлемдік қоғамдастыққа толыққанды қатысушы ретінде ХХІ
Қазақстан Республикасы орнықты дамуға қол жеткізу бағытында бірқатар
Қазақстан БҰҰ-ның Орнықты даму жөніндегі комиссиясының, «Еуропа үшін
Қазақстанның 2030 жылға дейінгі Даму стратегиясы, Қазақстан Республикасы
Қазақстандағы саяси ахуал бүкіл әлемге тұрақтылықтың, конфессияаралық келісімнің,
Осы орайда Қазақстан өзінің дамуында еліміздің ұлттық қауіпсіздігіне
Қазақстан Республикасының қазіргі уақытқа дейінгі экономикалық өсуіне негізінен
Ел экономикасының тұрақтылығына төнетін ықтимал қатерлер шикізат секторына
Әлеуметтiк қамсыздандыру жүйесiн жетiлдiру және оның деңгейiн мемлекеттiң
мемлекет, жұмыс берушi және қызметкер арасындағы жауапкершiлiктi бөлуге
мiндеттi сақтандыруға жататын әлеуметтiк тәуекелдердiң тiзбесiн кеңейту.
Базалық деңгейде мемлекеттiң қаржы-экономикалық мүмкiндiктерiне барабар базалық әлеуметтiк
мiндеттi деңгейде халықты мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiмен және
әлеуметтiк қамсыздандырудың ерiктi деңгейiнде зейнетақы және сақтандыру жинақтарының
Мүгедектердiң өмiр сүру сапасын жақсарту, оларды әлеуметтiк қолдауды
2007 жылдан бастап зейнетақылар мен жәрдемақыларды төлеу "айдан
Бұл ретте, мұқтаж адамдар мемлекет кепiлдiк берген қызметтерге
1. 2 Өмір сүру сапасын арттырудың негізгі
Еліміздегі өзекті мәселелердің бірі – жұмыссыздық пен кедейшілік
Соңғы жылдары елімізде халықты әлеуметтік жағынан қамтамасыз ету
Қазақстанда кедейшілікке қарсы ұйымдастырылған іс-шаралар аз емес. Нақты
Жұмыссыздықты жоюдың екінші тиімді жағы – адамдарды қоғамдық
Қазақстан Республикасында өмір сүру сапасын арттырудың негізгі қағидаттары
бүкіл қоғамды орнықты дамуға қол жеткізу процесіне тарту;
орнықты даму үшін саяси негіз жасау;
ведомствоаралық ықпалдасу, мемлекетті басқаруға деген жүйелі көзқарас, дамудың
ел экономикасына жоғары технологияларды белсенді енгізу нәтижесіндегі экономикалық
ғылым мен білім берудің бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ету;
салауатты қоғам үлгісін енгізу негізінде халықтың денсаулық жағдайын,
қоғамның аса маңызды ноосфералық қызметі ретінде қоршаған ортаны
трансөңірлік экожүйелік көзқарас негізіндегі аумақтық даму.
Өмір сүру сапасын арттырудың басымдықтары мыналар:
өндіріс пен тұтынудың орнықты үлгілерін енгізу;
жаңа және экологиялық қауіпсіз технологияларды пайдалану;
орнықты көлік жүйелерін дамыту;
энергетикалық тиімділік және энергия жинақтау;
өмір сүру сапасын арттырудың өңірлік проблемалары;
халықтың әлеуметтік қауіпсіздігінің деңгейін арттыру;
экологиялық және гендерлік аспектілерді ескере отырып, кедейшілікке қарсы
орнықты даму үшін ғылым мен білім беруді одан
тарихи және мәдени мұраны сақтау;
халықтың денсаулығына төнетін экологиялық қауіп-қатердің алдын алу және
шөлейттенуге қарсы күрес;
биологиялық әралуандықты сақтау;
эмиссияларды, оның ішінде қызған газдар мен озон қабатын
сапалы ауыз суға қолжетімділік;
трансшекаралық экологиялық проблемаларды шешу;
радиациялық және биохимиялық қауіпсіздік;
қалдықтарды кәдеге асыру.
Тұжырымдаманың мақсаты өмір сүру сапасын арттырудың және елдің
Аталған мақсатқа қол жеткізу үшін орнықты даму саласында
1. РПТ көрсеткішін 2012 жылға қарай 37 %-ға
Бірінші міндетті іске асыру:
экономиканы әртараптандыруға, жоғары технологиялық және шикізаттық емес салалардың,
елді дамытудың негізгі макроэкономикалық өлшемдерін реттеудегі мемлекеттің рөлін
ұлттық инновациялық жүйені қалыптастыра, ғылыми және білім беру
табиғи ресурстарды өндіру мен экспорттау және өзге де
өндіріс пен тұтынудың орнықты үлгілерін енгізуге;
көліктің орнықты жүйелерін дамытуға;
елдің тиімді инфрақұрылымын құруға негізделетін болады.
2. 1000 адамға шаққанда өмірге келетін 18-22 баладан
Өмір сүру сапасын арттырудың екінші міндетін іске асыру:
әлеуметтік қауіпсіздік деңгейін арттыруға және қауіпсіз мінез-құлық мәдениетін
халықты қолайлы физиологиялық өлшемдерге сәйкес келетін сапалы ауыз
халықтың денсаулығына төнетін экологиялық қауіп-қатердің алдын алу мен
кедейшілікпен күреске, Джини индексінің оңтайлы деңгейіне қол жеткізуге;
жолдағы, тұрмыстағы және өндірістегі жарақаттануды азайту жөніндегі шараларға;
кенеулі тамақтану стандарттарын ынталандыруға, нутриционалдық тапшылықты жоюға (кальций,
отбасын нығайтуға, бала тууға деген экономикалық ынталандыру жасауға,
2 Қазақстан Республикасындағы ең төменгі күнкөріс деңгейі мен
2.1 Қазақстанда өмір сүру сапасын арттыру өлшемдерін
Қазақстан Республикасы өмір сүру сапасын арттырудың негізгі өлшемі
Қоғам, табиғат және адам халықаралық университетінің (Дубна, Ресей)
Қазақстанда халықтың денсаулық жағдайы мен адамдардың өмір сүруінің
Мемлекеттің әлеуметтік және институционалдық мүмкіндіктері мен халықаралық белсенділігін,
Дүниежүзілік банктің деректері бойынша, табиғи капиталдың тозуы мен
Қазақстан адам әлеуетінің даму индексі (АӘДИ) бойынша елдер
Алдағы салауатты өмірдің орташа ұзақтығы мен экономикалық
Сонымен, 2024 жылға дейін Қазақстан Республикасы өмір сүру
Сурет 1- Алдағы салауатты өмірдің (жыл) орташа
Жүргізілген есептеулер әлемдегі бәсекеге қабілетті елдердің қатарынан тұрақты
РПТ – кемінде 43 %, ресурстарды пайдалану жиынтығы
өндірілген жылдық жиынтық өнім – кемінде 113,1 ГВт.
Болжамға сәйкес, осы кезеңде дәл осындай өлшемдерге әлемдегі
Сурет 2- Алдағы салауатты өмірдің орташа ұзақтығы
Сурет -3 Қазақстан Республикасының 2030 жылға дейінгі дамуының
Қазақстан Республикасы халқының саны өмір сүру сапасын арттырудың
Халық санының неғұрлым оңтайлы мақсатты деңгейі 2024 жылға
Экономикалық өсім процесінде өмір сүру сапасын арттыру үшін
2.2 Қазақстан Республикасындағы кедейшіліктің көрсеткіштерін талдау
2006 жылдың наурызында Қазақстан Республикасы бойынша орта есеппен
Күнкөрістің ең төмен деңгейі – мөлшері бойынша ең
Ол тұтыну қоржынынан және азық-түлік емес тауарлар мен
Ең төменгі күнкөріс деңгейінің шамасы соның ішінде Орта
азық-түлік тауарлары азық-түлік емес тауарлар мен ақылы қызметтер
өткен айға 2005 жылғы желтоқсанға
Орта есеппен халықтың жан басына шаққанда 8912 5347
Әлеуметтік-демографиялық топтар:
балалар, 13 жасқа дейінгі 7739 4643 3096 86,8
жасөспірімдер, 14-17 жастағы
жігіттер 11075 6645 4430 124,3 102,9 115,3
қыздар 8486 5092 3394 95,2 102,9 115,5
еңбекке қабілетті халық, 18 жастан жоғары:
ерлер 10515 6309 4206 118,0 102,9 116,2
әйелдер 8342 5005 3337 93,6 102,9 116,1
зейнеткерлер мен қарт адамдар 8222 4933 3289 92,3
Азық-түлік қоржынында тамақ өнімдерінің 43 атауы бар: ет,
Қазақстан Қырғызстан Тәжікстан Ресей
Жалпы ішкі өнім 107,7 1) 101,8 104,7 105,2
Өнеркәсіп өнімінің жалпы көлемі 102,7 90,5 107,2 103,5
Өнеркәсіп өнімін өндірушілер бағасының индексі 122,9 115,0 137,9
Негізгі капиталға жұмсалған инвестициялар 129,5 110,5 132,1 107,4
Жалпы пайдаланымдағы темір жол көлігіне жүк тиеу 3)
Өткізудің барлық арналары арқылы бөлшек сауда тауар айналымы
соның ішінде сауда жасайтын ұйымдар 140,8 129,1 115,8
Тұтыну бағасының индексі 108,5 106,3 109,0 110,6
Халықтың ақшалай табысы (нақты бағада) 124,6 6)
124,8 1) 119,0 *
Халықтың тауарлар сатып алуға және қызметке ақы төлеуге
122,5 1) 121,8 *
Қолдағы нақты ақшалай табыс 114,9 7)
115,4 1) 107,7 *
Экономикада жұмыс істейтіндердің орташа айлық атаулы жалақысы 124,4
Жұмыссыздардың жалпы саны (кезең соңына) 97,4 *
98,7 *
соның ішінде тіркелгендері 94,0 121,0 123,4 1) 95,1
Экспорт (нақты бағада) - барлығы 125,0 105,8 1)
соның ішінде:
ТМД елдеріне 112,2 108,9 123,7 140,5
ТМД-дан тыс елдерге 127,7 103,7 154,4 133,4
Импорт (нақты бағада) - барлығы 117,1 126,8 1)
соның ішінде:
ТМД елдерінен 126,3 129,5 163,9 108,0
ТМД-дан тыс елдерден 109,8 122,7 94,3 124,9
Беларусь Украина Молдова Әзірбайжан Армения Грузия
Жалпы ішкі өнім 110,3 102,7
139,5 109,8
Өнеркәсіп өнімінің жалпы көлемі 112,3 100,4 94,1 145,5
Өнеркәсіп өнімін өндірушілер бағасының индексі 108,4 107,6 110,3
Негізгі капиталға жұмсалған инвестициялар 137,2 115,9
111,3 141,9
Жалпы пайдаланымдағы темір жол көлігіне жүк тиеу 1)
Өткізудің барлық арналары арқылы бөлшек сауда тауар айналымы
112,0 113,9 3)
соның ішінде сауда жасайтын ұйымдар 120,8 127,4 110,1
Тұтыну бағасының индексі 107,6 109,1 110,6 105,4 98,5
Халықтың ақшалай табысы (нақты бағада) 129,0 1) 133,8
118,9 117,3
Халықтың тауарлар сатып алуға және қызметке ақы төлеуге
120,9 114,1
Қолдағы нақты ақшалай табыс 119,7 1) 124,2 4)
112,8 118,8
Экономикада жұмыс істейтіндердің орташа айлық атаулы жалақысы 130,6
Жұмыссыздардың жалпы саны (кезең соңына)соның ішінде тіркелгендері 89,3
Экспорт (нақты бағада) - барлығы 127,5 1) 95,6
соның ішінде:
ТМД елдеріне 124,4 107,6 106,8 159,8 96,0 152,0
ТМД-дан тыс елдерге 129,7 91,4 102,5 230,4 91,0
Импорт (нақты бағада) - барлығы 151,1 1) 130,2
ТМД елдерінен 153,0 128,2 126,3 124,8 131,0 149,9
ТМД-дан тыс елдерден 147,3 132,1 125,3 64,0 106,6
Ең төменгі күнкөріс деңгейі – мөлшері бойынша ең
2006 жылдың қаңтар-сәуірге ТМД елдері бойынша негізгі әлеуметтік-экономикалық
Кесте - 2006 жылдың сәуірде экономикалық қызмет түрлері
теңге Атаулы Нақты
% -бен % -бен
2006ж. наурыз ға 2005ж. сәуірге 200 6 ж.
Экономикалық қызметтік барлық түрлері бойынша*) 38197 98,8 123,8
Ауыл шаруашылығы, аңшылық және орман шаруашылығы 15278 100,8
Балық аулау, балық өсіру 20434 156,9 112,7 156,1
Өнеркәсіп - барлығы 45971 97,6 119,3 97,1 109,6
кен өндіру 69003 93,6 115,9 93,2 106,5
өңдеу 40235 101,3 121,7 100,8 111,8
электр энергиясын, газ бен су өндіру және бөлу
Құрылыс 50959 101,8 118,5 101,3 108,8
Сауда; автомобильдерді, тұрмыстық бұйымдар мен жеке пайдаланатын заттарды
Қонақ үйлер мен мейрамханалар 46106 94,4 96,6 93,9
Көлік және байланыс 54850 98,3 120,0 97,8 110,2
Қаржы қызметі 106008 106,8 139,7 106,2 128,3
Жылжымайтын мүлікпен операциялар, жалға беру және тұтынушыларға қызмет
Мемлекеттік басқару 34066 96,1 133,9 95,6 122,9
Білім беру 23513 99,2 130,8 98,8 120,1
Денсаулық сақтау және әлеуметтік қызмет көрсету 20609 98,4
Коммуналдық , әлеуметтік және дербес қызмет көрсету 41872
Олардан ірі және орта кәсіпорындарда
Экономикалық қызметтік барлық түрлері бойынша 39484 98,6 123,7
Ауыл шаруашылығы, аңшылық және орман шаруашылығы 15202 100,9
Балық аулау, балық өсіру 21091 162,4 114,9 161,5
Өнеркәсіп - барлығы 46003 97,6 119,4 97,1 109,7
кен өндіру 68811 93,6 116,0 93,1 106,5
өңдеу 40281 101,3 121,6 100,8 111,6
электр энергиясын, газ бен су өндіру және бөлу
Құрылыс 50955 101,9 119,7 101,4 109,9
Сауда; автомобильдерді, тұрмыстық бұйымдар мен жеке пайдаланатын заттарды
Қонақ үйлер мен мейрамханалар 46268 94,4 95,5 93,9
Көлік және байланыс 54990 98,2 120,0 97,8 110,2
Қаржы қызметі 116555 107,8 142,2 107,3 130,6
Жылжымайтын мүлікпен операциялар, жалға беру және тұтынушыларға қызмет
Мемлекеттік басқару 36077 94,9 134,1 94,4 123,1
Білім беру 24342 99,0 130,2 98,5 119,5
Денсаулық сақтау және әлеуметтік қызмет көрсету 20740 98,2
Коммуналдық , әлеуметтік және дербес қызмет көрсету 37380
*) Кәсіпкерлік қызметпен айналысатын шағын кәсіпорындардың есебінсіз.
Халықтың табысы 2006 жылдың сәуірде халықтың атаулы және
Жан басына шаққандағы орташа ақшалай табыс
теңге 2005 жылдың тиісті айына пайызбен
атаулы нақты
қаңтар 16071 126,8 117,8
ақпан 16257 125 , 3 115,3
наурыз 17202 123,6 113,5
сәуір 17546 123.0 113.0
Қаңтар-сәуір 67076 124.6 114.9
*) Табысты макродеңгейде бағалау еңбек және жұмыспен қамту
**) 2005 жылдың деректері нақтыланған.
2005 жылы жұмыссыздық деңгейі 8,1% құрады. Алдын -
Жұмыссыздар арасында жас құрылымы бойынша 15-24 жастағы адамдар
Республика экономикасында 2005 жылы 7,2 млн. адам жұмыспен
Жалдамалы қызметкерлер ретінде 4,6 млн. адам (жұмыспен қамтылғандардың
Күнкөрістің ең төмен деңгейі – мөлшері бойынша ең
Кедейлер саны индекстерінің серпіні кедейліктің 2004 жылғы тиісті
Қаралып отырған кезең ішінде кедейліктің асқынуының индексі 1,3%-ға
2005 жылдың желтоқсанында бір қызметкердің орташа айлық атаулы
2005 жылы атаулы жалақының өсуі өткен жылдың тиісті
Еркектердің орташа жалақысы 41900 теңгені құрады немесе әйелдердің
Кедейлер саны индекстерінің серпіні кедейліктің 2004 жылғы тиісті
Қаралып отырған кезең ішінде кедейліктің асқынуының индексі 1,3%-ға
Кесте - Қазақстан Республикасындағы кедейліктің көрсеткіштері
Табысы Кедейліктің асқынуы Кедейліктің шегі
күнкөрістің ең төмен деңгейі шамасынан
төмен халықтың үлесі азық-түлік қоржыны құнынан
төмен халықтың үлесі
2006 16,1 4,3 3,3 1,0
I тоқсан 19,1 7,7 4,3 1,5
II тоқсан 19,9 6,6 4,8 1,7
III тоқсан 13,5 3,1 2,6 0,8
IV тоқсан 12,2 2,9 2,5 0,8
2006 жылдың I тоқсаны 15,3 4,4 3,4
2006 жылдың ІІ тоқсаны 18,8 5,9 4,3
2006 жылдың ІІI тоқсаны 10,6 2,0 1,9
2006 жылдың IV тоқсаны 7,4 1,6 1,3
2006 жылдың желтоқсанында бір қызметкердің орташа айлық атаулы
2006 жылы атаулы жалақының өсуі өткен жылдың тиісті
Өнеркәсіптегі еңбек ақы 2006 жылы 41690 теңгені құрап,
Өткен жылы қаржы қызметіндегі қызметкерлердің жалақысы –
Еркектердің орташа жалақысы 41900 теңгені құрады немесе әйелдердің
Республика өңірлері арасында ең жоғары жалақы 2006 жылы
Қазақстан Республикасының 2006 жылғы қаңтар-желтоқсандағы әлеуметтік-экономикалық дамуының қысқаша
Экономиканың нақты секторы. 2006 жылдың қаңтар-желтоқсанында өнеркәсіп өндірісінің
2006 жылғы қаңтар-желтоқсанда ауыл шаруашылығы жалпы өнімінің көлемі
2006 жылдың қаңтар-желтоқсанында жүк тасымалдаудың жалпы көлемі (коммерциялық
Есепті кезеңде бөлшек сауда тауар айналымының көлемі (қоғамдық
2006 жылдың қаңтар-желтоқсанда негізгі капиталға жұмсалған инвестициялардың көлемі
2007 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша республикада 247930
Сыртқы сауда. 2006 жылғы қаңтар-қарашада Қазақстанның сыртқы сауда
Баға. Тұтыну бағаларының индексі 2006 жылғы желтоқсанда 2005
Қаржы. Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің жедел деректері бойынша
2006 жылғы ІІІ тоқсанда есеп берген кәсіпорындар мен
Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің деректері бойынша екінші деңгейдегі
Еңбек рыногы. 2006 жылғы желтоқсанда жұмыссыздар саны сараптамалық
Халықтың табысы. 2006 жылғы қарашада, бағалау бойынша, халықтың
2.3 ОҚО кедейліктің және әлеуметтік
Кедейлікті төмендетудің негізгі бағыттары: аз қамтамасыз етілген азаматтарды
Қазақстан Республикасы «Балалы отбасыларға берілетін мемлекеттік жәрдемақылар туралы»
2006 жылдың 1 сәуіріне 22372 отбасындағы 76287 балаға
2005 жылдың 1 сәуіріне аз қамтамасыз етілген азаматтардың
2006 жылдың 1 тоқсанына жергілікті бюджет қаражаты есебінен
Осы көрсетілген қаражаттың ішінен 40200 азаматқа 100,5
Мемлекет тарапынан төленетін әлеуметтік төлемдер кепілді түрде және
Жалпы демеушілер тарапынан 4852 азаматқа 12955,7 млн.
2006 жылдың 1 сәуіріне үйінде тәрбиеленетін және оқытылатын
Жергілікті атқарушы органдары тарапынан 92 аз қамтамасыз етілген
Оңтүстік Қазақстан аймақтық тұрмыс төмен азаматтарды қолдау қоры
Жаңа құрылған жұмыс орындары туралы департаментте ай сайын
Оңтүстік Қазақстан облысының халықты жұмыспен қамтудың және әлеуметтік
Халықты жұмыспен қамту уәкілетті органдардың ықпалымен тұрақты жұмысқа
Жұмыссыздарды жұмыспен қамту деңгейін арттыру мақсатында барлық аудандар
Осы жылдың қаңтар-сәуір айларында тіркелген жұмыссыздар қатарынан 3842
Еңбек рыногындағы сұранысқа сәйкес оқу орындары арасында жұмыссыздарды
2006 жылдың 1-ші мамырына тіркелген жұмыссыздар саны 13924
Негізгі проблемалардың бірі, ол оқу орнын бітіретін түлектерді
Керісінше, 2006 жылдың 1-ші мамырындағы мәлімет бойынша жұмыспен
Аталған проблеманы шешудің бір жолы ол оқу орындарында
2007 жылдың 1 тоқсанының қорытындысы бойынша облыстағы ірі
Облыс бойынша шаруашылық субъектілерінде жалақы қарызы жоқ.
Еліміз экономикасы дамыған сайын мүгедектерді оңалту мәселелеріне жылдан-жылға
а) Мүгедектік– организм функциялары тұрақты бұзылуы салдарынан
б) Мүгедек – тіршілік – тынысының шектелуіне
в) Мүгедек бала – тіршілік–тынысының шектелуіне және оны
Мүгедектерді оңалту организм функциялары тұрақты бұзылып, денсаулықтың бұзылуынан
Мүгедектерді оңалту мүгедектерді оңалтудың кешенді бағдарламасына және медициналық-әлеуметтік
Мүгедектерді оңалту 3 түрге бөлінеді.
1. Мүгедектерді медициналық оңалту
қалпына келтіру терапиясын (дәрі-дәрмекпен, физикалық, санаторий – курорттық
қайта жасау хирургиясын;
протездік – ортопедиялық көмекті қамтиды.
Медициналық оңалту жөніндегі іс-шараларды денсаулық сақтау ұйымдары
Мүгедектерді әлеуметтік оңалту:
1) мүгедектерді жеке басы гигиенасының, өзін-өзі қарап-күтудің, жүріп-тұрудың,
2) мүгедектерді техникалық көмекші (орнын толтырушы) және арнаулы
3) басқа адамның күтімі мен көмегіне мұқтаж мүгедектерге,
4) жеке оңалту бағдарламасына сәйкес мынадай әлеуметтік қызметтер
жүріп-тұруы қиын бірінші топтағы мүгедектерге жеке көмекші беруді;
естімейтіндігі бойынша мүгедектерге жылына отыз сағатқа ымдау тілі
5) медициналық-әлеуметтік мекемелерде әлеуметтік қызмет көрсетуді;
6) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес құқықтық көмек көрсетуді;
3. Мүгедектерді кәсіптік оңалту
Мүгедектерді кәсіптік оңалту:
кәсіптік бағдар беруді;
кәсіптік оқытуды (қайта оқытуды);
жұмысқа орналастыруды қамтиды.
Кәсіптік бағдар беруді халықты әлеуметтік қорғау саласындағы уәкілетті
3. Мүгедектерді кәсіптік оқытуды (қайта оқытуды) Қазақстан Республикасының
Біріккен Ұлттар Ұйымының мәліметтеріне қарағанда, жер шарындағы әрбір
Облыста мүгедектерді әлеуметтік қорғау, оларды оңалту шараларымен қамтуға
Облыста мүгедектердің сауықтырылу жағдайы өз шешімін тауып келеді.
2004 жылдан бері 18 жасқа дейінгі мүгедек балаларға
Облыстық психологиялық-медициналық-педагогикалық кеңес беру мекемесі жұмыс істеп келеді,
Бұл оңалту шаралары Заңға сәйкес 2006 жылдың 1
2006 жылы Республикалық бюджеттен оңалтудың осы 3 түрін
Облыстық жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар департаментіне 8
Ал кәсіптік мектепте мүгедектер есепші, тігінші мамандықтарына оқып,
Жергілікті атқарушы органдар мүгедектерді жұмыспен қамтуды:
1) жұмыс орындарының жалпы санының үш проценті мөлшерінде
2) жеке кәсіпкерлікті, шағын және орта бизнесті дамыту
3) мүгедектерді Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жұмысқа орналастыру
4) мүгедектерге кәсіптік оқуды ұйымдастыру арқылы қамтамасыз етеді.
1. Бірінші және екінші топтардағы мүгедектер үшін ұзақтығы
2. Түнгі уақыттағы жұмысқа мүгедектің келісімімен және егер
3 Қазақстан Республикасында кедейшілік деңгейін төмендетудің жолдары
3.1 Қазақстан Республикасында әлеуметтік саланы мемлекеттік реттеу
2007 жылғы 10 қаңтарда өткен Парламент палаталарының бірлескен
«Міндетті әлеуметтік сақтандыру туралы” Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес
Осылайша, қорға әлеуметтік аударымдарды төлеу әлеуметтік аударымдардың белгіленген
Әлеуметтік қорғау жүйесін дамытудың негізгі бағыттары халықаралық тәжірибе
Жаңа жүйе адам өмірде тап болуы мүмкін негізгі
Әлеуметтік саланы реттейтін заңнама әлеуметтік қатерлердің негізінде қалыптастырылады.
әділ - әлеуметтік қорғау құқығын іске асыру алушылар
әрбір азаматтың мемлекетке тәуелділігін емес, оның жеке жауапкершілігін
пәрменді - жәрдемақылар атаулы болуы тиіс, яғни оны
тиімді, яғни ашық және жақсы басқарылатын, шығыны аз
қол жетерлік, яғни белгілі бір мерзім ішінде халықтың
Осы айтылғандарды ескере отырып, әлеуметтік қатерлер негізінде қорғаудың
барлық азаматтарға әлеуметтік қатерлерге қарай бюджет қаражатының
есебінен бірдей деңгейдегі мемлекеттік төлемдер беру;
алғашқы кезеңде міндетті әлеуметтік сақтандыруды жұмыс берушілер
есебінен және келешекте еңбеккерлерді де аударымдары есебінен жүргізу;
жинақтаушы зейнетақы жүйесі;
әлеуметтік көмек және белгілі бар санаттағы азаматтарды бюджеттің
қаражаты есебінен қолдаудың арнаулы мемлекеттік бағдарламалары.
Бұдан басқа, азаматтардың әлеуметтік қатерлерден өздерін ерікті сақтандыруды
Ана мен баланы кең ауқымды әлеуметтік қамсыздандыру мемлекеттің
Мүгедектiк проблемаларын шешу бойынша іс-шаралар әзiрлеу, мүгедектердiң мұқтаждарына
Әлеуметтік қорғауды реформалауда әлеуметтік нормативтердің рөлін арттыру, ең
Әлеуметтік қатерлердің туындау мүмкіндігін болдырмау және оны қысқарту
Әлеуметтiк қорғаудың барлық жүйесi тiкелей немесе жанама түрде
Әлеуметтік қамсыздандыру жүйесін жетілдіру және оның деңгейін мемлекеттің
Көздеген мақсатқа жету үшін мемлекет, жұмыс беруші және
3.2 Қазақстан Республикасындағы кедейшілік деңгейін төмендету
Реформа аяқталғанға дейiн мемлекет халықты әлеуметтiк қорғау жүйесiн
Республикасында әлеуметтік қорғаудың жаңа саясатын жүзеге асырудың негізгі
Әлеуметтiк сақтандырудың міндетті түрлерiн енгiзу жүйеге қатысатын азаматтардың
туралы заңнаманың шеңберінде мемлекеттің акционер ретіндегі ғана міндеттемелері
Міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесі дамып келеді. Міндетті әлеуметтік
ЕТКД шамасын айқындау әдістемесі өзгертілді, бұл оның мөлшерін
Қазақстан Республикасының Статистика агенттігінің деректері бойынша 2006 жылы
Табысы ең төмен күнкөріс деңгейінен төмен адамдардың қатары
Кедейлікті жеңуде атаулы әлеуметтік көмектің маңызы зор. Атаулы
2006 жылы ана мен баланы қолдауға баса назар
2006 жылы мемлекеттік бюджеттің осы жәрдемақыларды төлеуге арналған
Мүгедектерді әлеуметтік қорғау туралы жаңа заң қабылданып жүзеге
2006 жылдан бастап оңалтудың жеке бағдарламасына сәйкес мүгедектерге
Әлеуметтік әріптестік институты дамып келеді. Еңбек заңнамасының сақталуын
Әлеуметтік саясатты іске асыру жөніндегі маңызды шаралардың бірі
Республика бойынша жұмыссыздық деңгейі 7,8 %-ды құрады (2005
Жергілікті атқарушы органдардың деректері бойынша елімізде 2006 жылы
Жұмыссыздарды оқыту және қайта даярлау, олар үшін қоғамдық
Тұтастай алғанда, Президенттің 2006 жылғы 1 наурыздағы Жолдауы
Өткен жылы әлеуметтік және еңбек нормативтерін жетілдіру мәселелері
Сонымен қатар шешімін күтіп тұрған проблемаларға да тоқталғым
Балалы отбасыларын қолдау саласында: *«Мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмек
Мүгедектер мен аз қамтамасыз етілген азаматтарды әлеуметтік қорғау
«Әлеуметтік қызмет түрлері туралы» заң жобасы әзірленеді. Ол
Мемлекеттік медициналық-әлеуметтік мекемелердің және мемлекеттік емес медициналық-әлеуметтік мекемелердің
Жұмыспен қамту саласында:
Бизнестің жаңа жұмыс орындарын, оның ішінде халықтың әлеуметтік
Жұмыссыз жастармен және әйелдермен, сондай-ақ өзін өзі жұмыспен
Еңбек рыногын қорғауға және республикаға негізінен жоғары білікті
Еңбек қатынастары саласында:
Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің негізінде еңбек қатынастарын реттеудің
Халықаралық еңбек ұйымымен және Қазақстан Республикасының әлеуметтік әріптестерімен
еңбек және еңбекті қорғаудың көкейкесті проблемалары жөнінде, оның
республика ұйымдарындағы қауіпсіз еңбек жағдайларын қамтамасыз ету мақсатымен
Бюджеттік сала қызметкерлерінің еңбекақы жүйесін жетілдіру жөніндегі жұмыс
ҚОРЫТЫНДЫ
Зерделенген материалдар, жүргiзiлген талдау мен зерттеу нәтижесiнде келесiдей
2006 – 2008 жылдары кедейшілік пен жұмыссыздықты азайту
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2005 жылғы 27 қаңтардағы
Бағдарламада халықтың жұмыспен қамтылу деңгейін өсіруді ынталандыруға, мақсатты
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 30 қарашадағы
Қазақстан Республикасы Президентінің 2005 жылғы 18 ақпандағы Қазақстан
2006 жылғы 1 қаңтардан бастап аз қамтылған отбасылардың
Әлеуметтік қамсыздандыру жүйесін дамытудың орта мерзімді кезеңге арналған
Бағдарлама шеңберінде мынадай міндеттерді шешу:
республикалық бюджет қаражатынан (жасына, мүгедектігіне, асыраушысынан айырылуына байланысты)
ең төменгі күнкөріске қатысты базалық әлеуметтік төлемдер мөлшерін
тұтыну бағаларының өсуін ескере отырып, мүгедектігіне және асыраушысынан
негiзгi әлеуметтiк тәуекелдердi (қарттықтың басталуы, еңбек қабілетінен айырылу,
жинақтаушы зейнетақы жүйесінің төлемдерін оңтайландыру (Зейнетақы төлеу жөніндегі
Мемлекеттік базалық зейнетақы төлемін біртіндеп ұлғайту көзделіп отыр.
2006 жылы барлық санаттағы мүгедектерге және жасына байланысты
Ел азаматтарының әл-ауқатын арттыру саласындағы мақсат орта мерзiмдi
Кiрiстердi арттыру 2007 - 2009 жылдары жалақының ең
Қарапайым бiлiксiз еңбекпен айналысатын жұмыскерлер үшiн жалақының ең
2007 жылы Қазақстан Республикасы Президентiнiң Жолдауына сәйкес бюджет
Жалақыны оңтайлы сараландыру және қызметкерлер бiлiктiлiгiнiң өсуiн ынталандыру
Бюджеттiк сала қызметкерлерiнiң еңбекақысын төлеу жүйесi өнiмдi еңбек
Өнiмдiлiгi жоғары еңбекке деген ынтаны арттыру ең алдымен,
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің
Халықты жұмыспен қамту туралы Қазақстан Республикасының 2001 ж.
"Халықты жұмыспен қамту туралы" Қазақстан Республикасының 2001 жыләы
Қазақстан Республикасының Заңы «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне
Қазақстан Республикасында кедейліктi азайту жөніндегі 2003-2005 жылдарға арналѓан
Ќазаќстан Республикасында кедейліктi азайту жөніндегі 2003-2005 жылдарға арналѓан
Есентугелов А. Трансформация экономики Казахстана: рыночная экономика, реформы,
Экономика регионов Казахстана в условиях формирования рыночных отношений:
Социально-экономическое развитие
ОҚО Статистикалық анықтамалығы, Шымкент, 2007 ж.
Реалии социально-экономичсского развития Казахстана. Сборник научных трудов. Под
Оңтүстік Қазақстан облысының 2003-2007 ж.ж. арналған даму бағдарламасы
Оңтүстік Қазақстан облысы әкімінің 2003-2007 ж.ж. арналған
Оңтүстік Қазақстан облысының 2003-2007 ж.ж. арналған өнеркәсіп
ж арналған бюджеттік бағдарламалар
2003-2007 ж.ж. арналған энергитикалық кешенді дамытудың аймақтық бағдарламасы
.Социально-экономическое рачвитие
Кесте – Экономикадағы әлеуметтік саланы реттеу көрсеткіштері
Ең төмен күн-көріс мөлшері – қоғам дамуының осы
Табысы ең төмен күн көріс мөлшерінен (азық-түлік себетінің
Кедейлік тереңдігі зерттелген үй шаруашылықтары мүшелерінің табысы деңгейінің
Кедейліктің шиеленісуі табысы бекітілген белгіден төмен халықтың бытыраңқылығы
Джини коэффициенті (табыстарды шоғырландыру коэффициенті) теңсіздік дәрежесін
Халықтың әр алуан топтары бойынша ақшалай табыстарының жалпы
Еңбекақы қиындығына, санына және сапасына сәйкес еңбекке сыйақы
Қазақстан Республикасының әлеуметтiк-экономикалық дамуының 2007-2009 жылдарға арналған орта
1
41
Өмір сүру деңгейі мен сапалы өмір сүру әлеуметтік – экономикалық талдаудың негізгі категориялары
Қазақстан Республикасында кедейшілік деңгейін төмендетудің жолдары
Экологиялық бақылаудың объекті ретінде әлеуметтік-табиғи экожүйе
Қазақстандағы әлеуметтік-экономикалық мәселелерді мемлекеттік реттеу жолдары
Халықтың экономикалық белсенділігінің көрсеткіштері
Қазақстан Республикасының тұрақты дамыту концепциясы
Автоматтандыру мәселесі
Жұмысбастылықтың экономикалық-құқықтық негіздерінің теориялық-методологиялық негізін
Аймақтық дамудың негізгі теориясы
Мемлекеттің құрылымдық нысананың ерекшеліктері