Маркетинг негіздерің
Кіріспе..................................................................................................................3
1.Нарықтық экономикадағы маркетингтің мәні және рөлі.
1.1.Маркетингтің мәні,мағынасы принциптері.................................................6
1.2.Маркетингті зерттеудің мақсаты әдістері..................................................15
2.Рахат АҚ маркетингі пайдалану және дамыту жолдары.
2.1 Рахат АҚ техникалык-экономикалық
2.2 Рахат АҚ өндірістік-маркетингтік іс-әрекеттерін
жөніндегі ұсыныстар мен нұсқалар.................................................................35
3.Кәсіпорынның маркетингтік қызметін жетілдіру.
3.1 Қазақстан кәсіпорынындағы маркетингті пайдалану
ерекшеліктері......................................................................................................41
Қорытынды.......................................................................................................43
Пайдаланылған әдебиеттер көздері.............................................................45
Кіріспе
Соңғы жылдарда Қазақстан Республикасының саяси, экономикалық және қоғамдық
Азық - түлік өнімі адам үшін бірінші қажеттілікте
Нарықтың тауарлармен толу мөлшері бойынша кәсіпорынның өндірістік-шаруашылық іс-әрекетін
Қазіргі кезде маркетинг жетілген, әрі анықталған ғылыми және
Қазақстан Республикасында маркетингтің қалыптасу қажеттілгі басқару теориясы мен
Біздің шартымызда маркетингтің классикалық схемасын енгізу процесі айқын
Осы сипатта таңдалған тақырыпта жұмыстың орындалуы өз негізіне
Осыған байланысты бұл ғылыми жұмыстың мақсаты-кәсіпорындағы маркетингтің алатын
1. Нарықтық экономикадағы маркетингтің мәні мен ролі
Маркетингтің мәні мен мағынасы және принциптері.
Нарықтық экономика жағдайында, маркетингтің қызметі тауарлар мен қызметтерге
Осындай жағдайда, маркетингтің ролі қоғамда сатушылар мен алушылар
Маркетинг - бұл философия бизнесімен қатар белсенді процесс
Америка маркетинг Ассоциациясы (АмА) 1985 жылы терминологиялық
«Маркетингң термині ағылшынша market (рынок) сөзінен
Маркетинг-бұл адамның тұтынуын айырбас арқылы қанағаттандыруға бағытталған іс-әрекет
Маркетинг-бұл тауарға, қызметтерге, адамдарды ұйымдастыруға,
аймақтарға және идеяларға сұранымды айырбас арқылы болжау, бақылау
Маркетинг-бұл кәсіпорынның сауда өткізу іс-әрекетінің зерттейтін өндіріс процесіне
Қазіргі заман маркетинг теориясы оны басқарудың нарық бағдарын
Біздің пайымдауымызша -
тұлғалардың мақсаттарының орындалуы,жүзеге асырылуымен оның жылжуын,сонымен қатар тауар
Осыдан біраз жыл бұрын, еліміз егемендік алмай тұрғанда,
Қазір еліміз егемендік алған тәуелсіз мемлекет. Қазіргі кезеңде
Маркетингті қолдануда негізгі екі ағымы болады. Оны айта
Көптеген кәсіпорындар, ресми түрде қабылданған жоспарсыз жұмыс жүргізеді.
Осы тұрғыдан алып
Маркетинг экономикалық процесс ретінде, өндіруші мен тұтынушы арасындағы
Маркетингтің негізгі формуласы - өндірілген нәрсені сату емес,
Негізгі пункті тауарға сұраныс болатын маркетинг қазіргі бизнестің
Ресми түрде маркетингтің кең өріс алған кезі Американдық
Бір шетінен, мұндай қызмет рынокты жан-жақты, жүйелі зерттеуге,
Маркетингтің негізгі принциптері
Екіншіден, қойылған мақсатқа жетудің ыңғайын, комплексті түрде білу
Үшіншіден, таңдаған рыноктың жағдайын және талабын максималды есепке
Келесі принцип, “келешекті көру” және соған байланысты жаңа
Соңғы принцип фирманың сыртқы ортасының өзгеруіне әсер ететін
Нарықтық концепциясы ретіндегі маркетингтің негізгі принциптері мыналар /8/:
- өндірушінің түпкі нәтежиесіне жетуге ұмтылу,нарықта тауарды тиімді
- алға қойған мақсатпен міндеткежету үшін бағдарламалы
- нарыққа икемделудің стратегиясы мен тактикасын
- кәсіпорынның жұмысын шұғыл нәтежиеге емес,ұзақ мерзімді нәтежиеге
Маркетингтің негізгі принциптері
Кәсіпорынның маркетинг мүмкіндіктерін анықтау-ең перспективті мақсатты рынокты таңдауды
Мақсатты рынокты таңдау шаралары кейінгі маркетинг комплексін өңдеуге
тауар (product)
баға (prіce)
сату орны (place)
жылжыту, коммуникация (promotіon).
Бұл топтың “4 p” деп аталуының өз себебі
қарастырылады).
Жалпы маркетинг стратегиясында “4p” моделінің маңыздылығын есепке ала
Маркетинг концепциясының негізгі мазмұны сатып алушылар нарығы жағдайларындағы
өндірістік
тауарлық
өткізу, яғни, коммерциялық әрекеттерді интенсивтендіру
маркетинг немесе тұтыну
әлеуметтік-этикалық
Жоғарыдағы концепциялар экономика дамуының әртүрлі кезеңдерін, сонымен
Концепциялардың алғашқысы - өндірістік концепция. Өндірістік концепция -
тауарға сұраныс ұсыныстан
тауардың шығынын жаппай
болады.
Ал төмен шығын төмен
қамтамасыз етіп пайданы ұлғайтады;
Өндіріс концепциясында өндіруші мен рынок байланысын
деген схемамен көрсетуге болады.
өндіріс( рынок
Маркетинг концепциясының құрылымына әсер ететін келесі концепция -
Нарықтық және өндірістік факторлардың барлық кешеніне сәйкес делдалдар
Қазір біздің Қазақстан Республикасы рыногында жұмыс істеп жатқан
Енді қарастырып өтетініміз-маркетинг, яғни тұтыну концепциясы.
Белгісіз рынокқа жұмыс істеу-өндірушіге өнімді өткізу туралы ешқанай
рынок(өндіріс(рынок
деп көрсетуге болады.
Кәсіпорынның рынок талабына бейімделуімен бірге тұтынушылардың мұқтаждықтарын
“Мұқтаждықты тауып қанағаттандырыңыз” деген сөйлем маркетинг
Сонымен, бір жағынан кәсіпорынның жұмысының негізі -
Бұл концепцияның мағынасын жақсы түсіну үшін, оны өткізу
Маркетинг концепцияларының ең соңғысы - әлеуметтік-этикалық маркетинг концепциясы.
1.2 Маркетингтік зертеудің мақсаты және әдістері.
“Өзіңіздің тауарыңызға қажеттілік тапқаныңызша ештеңемен айналыспаңыз”, “Тұтынушыға бүгін
Белгісіздік және тәуекелділік деңгейін төмендету үшін, кәсіпорында сенімді
Кәсіпорынның көлеміне, жұмыс жүргізілуіне байланысты әр түрлі маркетингтік
Профессионалды, біліп жүргізілген маркетингтік зерттеу, кәсіпорынға өзінің
Маркетингті зерттеу дегеніміз - маркетингтік шешім қабылдауға жалғас
Маркетингтік зерттеудің нәтижелілігі және тиімділігі келесі шарттарды сақтауына
біріншіден, бұл зерттеулер комплексті және тиымды түрде өтуі
екіншіден, оларды жинаған кезде ақпаратқа қойылған талаптармен бірге
үшіншіден, зерттеулер-маркетингтік және әлеуметтік зерттеу практикасының “
төртіншіден, маркетингтік зерттеулер жұмстарды мұқият жоспарлардан және жүйелі
Зерттелетін мәселені анықтау сатысы маркетинг зерттеулердің
Екінші ретті ақпарат көп неғұрлым аз шығынмен таза
Екінші ретті ақпаратты жинап, талдау сатысы зерттеу мәселесі
1-кесте. Екінші ретті ақпараттың артықшылықтары мен кемшіліктері.
Артықшылықтары
- арзан түсуі
- тез арада жиналуы
- бірнеше көздері барлығы
-фирманың өзі жинай алмайтын мәліметтердің болуы
- тәуелсіз көздерінен алынған
дәлелді мәліметтердің болуы
- зерттеу барысында зерттеу мәс-
елені алдын ала анықтауға
көмектесуі - зерттеудің
сәйкес келмеуі
- ескірген немесе ескіруге
жақындаған мәліметтердің
болуы
- жинау әдістері белгісіз болғаны
- зерттеудің барлық
қортындылары жарияланбауы
- өзара қайшы мәліметтердің
болуы
- сенімсіз мәліметтердің
ықтимал болуы
Егерде екінші ретті мәліметтері жете зерттеу үшін
2-кесте. Бастапқы мәліметтердің артықшылықтары мен кемшіліктері
Артықшылықтары
- зерттеудің басты мақсатына
байланысты жиналуы мәліметтерді жинауға көп
уақыт алуы
мәліметтерді жинау әдістері
әйгілі және олар бақыланады көп шығындарды талап етуі
фирма үшін зерттеу
мәліметтері мен қортындылары
ашық ,ал бәсекелестер үшін
құпиялы болуы - фирма мәліметтерді
қарастыру ықтималы
мәліметтердің өзара
қайшылықтығы болмауы
фирманың бастапқы
ақпаратты жинау мүмкіндігі
шектеулі болуы
мәліметтердің анықтығына
сенімді болуы
егер екінші ретті ақпарат
қойылған сұраққа толық жауап
бермесе, бастапқы мәліметтер
жалғыз жолы болады
Бастапқы мәліметтерді, негізінде төрт әдіспен жинайды:сауалдама, бақылау, тәжірибе,
Сауалдама - сұрайтын адамдардан жеке кездесу,
Сауалдама жүргізген кезде ашық не жабық сұрақтар
Бақылау қазіргі және бұрынғы іс-әрекеттердің қорытындысын нақты жағдайда
Тәжірибе бақыланатын жағдайда, бір немесе бірнеше факторларды өзгертіп,
Еліктеу ЭЕМ (ЭВМ) қолданатын әдіс. Алдымен фирмаға
Ақпарат - маркетинг зерттеулері барысында жиналған мәліметтердің жиынтығы.
бәсекеде басымдылық алу,
шығын қаражатының қауіп-қатерін төмендету,
тұтынушылардың тауарға деген ынтасын анықтау,
сыртқы ортаны терең бақылау,
фирманың өз жұмысын дүрыс бағалау,
тұтынушылардың жарнамаға деген сенімін ,
тиімділікті көбейту,
Ақпарат әртүрлі сипатталады. Сондықтан шығу мерзіміне оған
Тұрақты ақпарат – маркетингтік ортаның ұзақ уақыт өзгермейтін
Айналмалы ақпарат - маркетинг обьктілерінің өз мәндегі
Ауық-ауық ақ парат - керек кезде ғана
Ақпарат міндетіне байланысты ол былайша бөлінеді:
Анықтамалық ақпарат - танымды сипат алады және
Кепілдемелік ақпарат - арнайы жүргізген маркетинг зерттеулері
Нормативтік ақпарат - негізінде өндіріс саларында қалыптасады,
Хабаршы ақпарат - маркетинг ортасы обьектілерінің ісжүзіндегі
Реттеуші ақпарат - хабаршы ақпараттың кемшілік себептерін
Ақпаратта өңдеуін қарай жіктеу маңызды мағына алып, мына
Бастапқы ақпарат - нақтылы мақсатты көздей бірінші
Екінші ретті ақпарат - басқа мақсатпен бұрын
Туынды ақпарат - басқа мақсатты шешу үшін бастапқы,
Маркетингтік ақпараттық жүйесі тұлғалар, неше түрлі құралдар жөнідегі
Маркетинкті нақты жүзеге асыру кәсіпорынның сипаты-оның ұсынған тауарларына
жәй, тіпті қарапайым, ал кейбір кездері
Кәсіпорынның жұмысы қаншалықты көп жақты болса,соншалықты маркетинг түрлеріде
Конверсиялық маркетинг - барлық немесе бірнеше рыноктың сегментері
Краетивтік маркетинг - яғыни, (дамушы маркетинг): жасырын
Жаңа мақсатты рынокты табу, тауардың сипаттамаларын өзгерту, коммуникацияны
Ремаркетинг - сұраныс төмендеген жағдайда қолданылатын маркетинг.
Синхромаркетинг – сұраныс өндіріс күшінен бірталай асатын болса,
Демаркетинг - қанағаттандыра алмайтын сұранысты төмендетуге бағытталған маркетинг.
Қарсы әрекет жасайтын маркетинг - тұтынушыны
қоғамның жағдайын
Ынталандыратын маркетинг - ұтымды әдіс табу жолында әрекет
Көтермелейтін (қолдайтын) маркетинг - сұранысты бір деңгейде қалыптастыратын
Кәсіпорынның сұранымның өзгеру жағдайна байлансты,ішкі және сыртқы нарықта
Маркетиінгтің әдістері:
А) Тауарды немесе қызыметін белгілі бір тұтынушыларға “бекітіп
Б) Тауардың тұтыну құндылығын көрсетуге қолайлы жағыдай
В) Сұранымның болмашы - нарықта қажетті тауарлардың болмауыннан
Маркетинг комплексінің элементтері тауар, баға, өткізу және коммуникация
Тауар – рыноктағы негізгі тұлға. Ол өндірушінің экономикалық
Тауар - қажеттілікпен мұқтаждықты қанағаттандыруға және назар аудару,
Рынокта әр тауардың таңбасы, аты, белгілері болады.
Тауар таңбасы – басқа тауарлардан айыру және ажырату
Таңбалық ат – атаулы тауардың таңбасының бөлігі.
Танбалық белгі – суреттеп беруге болатын тауар таңбасының
Тауарлық белгі – заңға сүйенген (праволық) қорғаумен қамтамасыз
“Тауар белгілері, белгінің қызмет көрсетуі, тауар шығарылған жерлердің
Таңбасы бар тауарлар, таңбасы жоқ тауарларға қарағанда, 15-25%
белгілеріне лицезия сату мүмкіншілігі үшін қолданылады Жоғарыда айтылғандай,
Баға. Маркетинг комплексін кұрайтын бір тәсіл болса
Бағаға әсер ететін факторлар. Фирма баға стратегиясын
Бағаның атқаратын қызыметтері: 1. Есеп жұргізу 2. Ынталандыру
3. Бөлу қызметері 4. Сұраныс пен ұсынысты тепе-теңдеу
Шығындар тұпкі бағаға қатты әсер етеді. Ол шикізат
Тұтынушылар. Баға және сатып алу көлемінің өзара тәуелділігін
Баға қабылдау және сатып алу бағыты бойынша тұтынушыларды
үнемді сатып алушылар –
бағасына, сапасына, түр-түсіне, яғни ассортиментіне
дербестендірілген сатып алушылар –
сатушылардың қызмет көрсету деңгейіне көңіл бөледі;
этикалық сатып алушылар - өздерінің сатып
фирмаларды қолдайды және солар үшін тауарға қымбат баға
көңілсіз сатып алушылар – дегенде тауарды
ыңғайлығын және қолайлығын жоғары бағалайды (баға көлеміне қарамайды).
1. Тауар бағасы алдын ала келісіп белгіленсе;
2. Бөлшек саудасы аз болса;
Консинация шарттарын пайдаланса;
Тауар қозғалсына қатысушылар пайда көлемін жеткілікті алса;
Көтерме және бөлшек саудадағы тауар қозғалысының негізгі қатынасушылары
өндірушіге өзінің маңызды екенін көрсете білсе;
пайдасыз тауарды өткізуден бас тартса;
бәсекелес өнімді қоса
адалдығын қалыптастырса;
Бәсекелестер. Маркетинг тұрғысыннан фирма
талданады. Баға бақылауының жағдайына байлансты
Бағаны рынок бақылайтын орта.
Бағаны фирма бақылайтын орта.
Бағаны мемелекет бақылайтын орта.
Мемелекет. Кәсіпорынның бағаны белгілеудегі еркіндігін мемелекет шектейді. Бұл
Мемелекет бағаны өзі белгілейді. Ол үшін келесі әдістерді
Мемелекет баға қою ережелерін бекітеді (реттелген бағалар қалптасады).
Арамзалық бәсеке және рынокты монополиялауға шек қою үшін
Өткізу. Маркетинг талаптары тұтынушылардың қажеттіліктерін қанағаттандыратын жоғарғы сапалы
Маркетингте өткізу каналдары көптеген қызметтер атқарады:
өндірілген өнімді тарату және өткізу;
өндіріс процесіне қажет шикізат және материалдар сатып алу;
маркетингтік зерттеу жүргізу (рынокты және тұтынушылардың қажеттіліктерін зерттеу)
тауар тұтынушыларымен және түпкі сатыпалушылармен байланыс құру, келіссөз
сауда келісімдерін дайындау және жасау, олардың сапалы орындалуын
тауарды тұтынушыға жылжытудың ынталандыру саясатын жүргізу қызыметін;
тауар ассортиментін таңдауға қатысу және жоспарлауға көмектесу
жұмыстарын;
тауарды белгілі рынок тұтынушыларының қажетті талап деңгейіне
жеткізу кезіндегі қосымша жұмыс түрлері;
өткізу
жұмыстарын;
тауар сатылғаннан кейін тұтынушыға қызмет көрсету жұмыстарын;
тауарды тұтынушыға жеткізу қызметін;
тауарды қоймалау және сақтау жұмыстарын;
тауарды сорттау жәен орау жұмыстарын;
сауда мәмілесінің тәуекелін өзіне алу қызметін;
тауардың баға
жұмыстары;
Коммуникация. Маркетингтіктік коммуникация кәсіпорынның өндірісті-өткізу жүйесінде белгілі орын
Коммуникация дегеніміз – тұтынушыларды тауарлар, қызметтер жайлы
Кәсіпорын тұтынушыларға тиімді әсер ету үшін коммуникацияның
Коммуникацияның әр элементіне ерекше тәсілдер мен әдістер сай.
көзделген шаралар жүйелі түрде орындылуы тиіс;
коммуникация комплексін құру кезінде тауардың
және оның өміршеңдік кезеңдері есепке алынуы тиіс;
Коммуникацияның элементтеріне жеке тоқтап өткеніміз жөн.
Американдық Маркетинг Ассоциацияның анықтамасы бойынша алып қарасақ “жарнама
Жарнама ерекшеліктері:
қоғамдық сипаттама алады;
үгіттеуге қаражат қабілеттілігі бар сатушы жарнама арқылы өзінің
хабарландыруын бірнеше рет қайталау;
мәнерлік - түс, дыбыс,
көрсетуге болады;
иесіз жарнама монолог ретінде ғана жасалады;
Жарнаманың атқаратын қызыметтері:
Рыноктағы жарнама бернесі:
экономикалық бейнесі -
ынталандыру тұтынушыларға тауарды алғызуды тездеу
ақпарат бейнесі - тұтынушыларды өндірушілер
олардың тауарлары туралы ақпарат ағымдармен қамтамасыз ету;
коммуникациялық бейнесі – маркетинг
қолданылатын сауалдама, тұтынушылар пікірлерін жинау, тауар
бақылау бернесі - рыноктағы өнімдердің
мүмкіндік беру;
түзетім бернес - өткізу саясатын және жарнама қызыметін
жағына өзгерту жағына мүмкіндік жасау;
сұранысты бақылау бернесі - нақты
көзделген әсер тигізу жолдарын табуға мүмкіндік ашу;
Қоғаммен байланыс (паблик рилейшнз), дегеніміз – ол
Қоғаммен байланыс – фирманың табысты қызметінің тәуелді болатын
Қоғаммен байланыс саясатының негізгі мақсаттары:
ішкі саясатты жүзеге асыру;
сыртқы саясатты жүзеге асыру;
фирма беделін көтеру;
Қоғаммен байланыстын ерекшеліктері:
түсінігі жоғары - жарнамаға
баяндамалар тұтыншыларға шынайы , сенімді
тұтынушылар кеңінен қамтылуы–бұрын сатушыларға, жарнамаға
сеніңкіремей жүргендерге жариялау
көзге тартымды да жағымды келеді;
Қоғаммен байланыс шараларының түрлері:
қөпшілік ақпарат құралдармен байланыс жүргізу;
басылған өнімдерді шығару;
кәсіби және қоғамдық
өкілдерінің қатысуы;
оқиға түрдегі әр түрлі шараладды ұйымдастыру;
қоғамда маңызды мәдени
Арнайы сату дегеніміз - тауар
1. сатушы сатыпалушы қатынастарының
екі жақты байланыс тұтынушыларды
3. сатып алушы жағынан
4. тауарды тікелей сатып алумен аиақталатын
Өтімді ынталандыру - тауарды сатуға немесе өткізуге
1) рынокта ұқсас тұтыну қасиеттерімен бәсекелес тауарлар
2) рынокқа жаңа тауарды ұсынғанда, немесе
3) тауар “құлдырау” өмір кезеңіне келген кезде;
4 ) төмендеген сұранысты жандандыру үшін;
5) ұсынған тауарларға тұтынушылардың ақпараттығын күшейту үшін;
2.“Рахат” АҚ маркетингті пайдалану
және дамыту жолдары
2.1. “Рахат” АҚ технико-экономикалық көрсеткіштерін талдау.
Акционерлік Қоғам “Рахат” бұрынғы кондитер кәсіпорыны ретінде Алматыда
Қазақстан Республикасы өз алдына тәуелсіздік жариялауымен бірге 1991
Ал 1994-95 жылдары кәсіпорын мүлдем жаңа және жаңартылған
Кәсіпорын атмосфераны ластауға қарсы әрекет жасайды және қоқыс
“Рахат” акционерлік қоғамдағы жабдықтың бекітілген қуаттылығы 32,2 тонналық
Кәсіпорында 2000- нан астам адам жұмыс істейді. Соның
“Рахат”Акционерлік Қоғам кондитерлік тағамдарын шамамен барлық түрлерін шығарады.
Шоколад, Карамел Печенье, Вафли, Мармелад, Зефир (тәтті-қақ), Ирис,
түрлері 7 обылысқа таратылған.
“Рахат”Акционерлік Қоғамдағы негізгі құралдардың құны 2000-2003жылдар аралығында 1494.689
3-кесте.“Рахат” Акционерлік Қоғамынің негізгі технико-экономикалық көрсеткіштері
Көрсеткіштер Өлшеу
бірлігі
шылық өсу
қарқыны
2001ж. 2002ж.
1. Кондитер
өнімдері Тонна 3444 5489 +2045 159,4
2. Өнім көлемі
(бар бағамен) Мың
теңге 332658 621506 +288848 186,8
3. Өнім көлемі
(салстырмалы
бағамен) Мың теңге 211712 281912 +69200 132,7
1 Тоннаның
орта бағасы теңге 61473 51177 -102296 83,2
Жұмысшылар-
дың орта саны Адам 1087 942 -145 86,7
Орта айлық
жалақы теңге 6053 12189 +6136 2 есе
Ақшалай
көрсеткіш теңге 216474 327785 +111311 151,4
8. Өнімнің
өзіндік құны Мың
теңге 548054 699149 +151095 68,3
“Рахат” Акционерлік Қоғам негізгі экономикалық
көрсеткіштерінің нәтижесінде кондитер
3444 тонна, яғни, 332.658 мың
4-кесте. Акционерлік қоғам нәтижесі мен пайдалылығы
Көрсеткіштер 2001ж. 2002ж. 2003ж. өсу қарқыны
2001/
2002 2003/
2002
1. Сатудан түскен табыс 3153,2 4308,4 5049,4 136,6
2. Өткізілген өнім құны 2647,9 3722,3 4331,2 140,6
3. Жалпы табыс 505,3 586,2 718,2 116 122,5
Жалпы шығындар
оның ішінде: 210,2 378,4 406,6 180 107,5
Жалпы және әкімшілік
Шығындар 134,3 276,7 247,4 206 111,8
6. Өткізу шығындары 56,2 78,7 127,4 140,0 162,1
7. Пайызды төлеу шығындары 19,7 23,0 31,6 116,7
Негізгі қызметтен
түскен табыс 295,1 207,8 311,6 105,8 149,9
9. Негізгі емес қызметтен
түскен табыс
10. Салыққа дейінгі қызмет-
тен түскен табыс 196,4 207,8 311,6 105,8 149,9
11. Табыс салығы
12. Салықтан кейінгі қызмет-
тен түскен табыс 206,5 145,4 218,1 105,8 149,9
13. Төтенше жағдайлардан
түскен табыс
14. Таза табыс 206,5 145,4 218,1 105,8 149,9
15. Өндіріс рентабельділігі 75,2 54,9 76,6
16. Сату рентабельділігі 15 29,6 23,1
17. НҚ орташа жылдық құны 116,2 211 254
18. Айналым құралдарының орташа жылдық құны 64 76
Жоғардағы кестеден Акционерлік қоғамның нәтижесі мен пайдалығын
406,6 млн теңгеге жетіп,өсу қарқыны 107,5 пайыз құраған.
бұл кестеден шығындар табыстан аспайтындығын,
әсерлігін көрсетумен бірге , тауар пайдалығы
2.2 “Рахат” АҚ өндірістік маркетингтік іс-әрекеттерін дамыту
Жалпы бүгінгі таңда “Рахат”Ашық Акционерлік Қоғамы Қазақстандағы
Қазіргі заманның талаптарына сәйкес кондитерлер мен технологтардың білігтілігін
Солардың бірі - жұмыскерлердің біліктілігін көрсету-кәсіпорынның ең басты
Менеджментті дамыту.Әрбір кәсіпорынның қызметін жүзеге асыруда басты мәселе
Жарнаманы қалыптастыру мәселесі.Сонымен қатар, бұл кәсіпорында негізінен жарнама
Бұл жағдайда жарнаманы пайдалану және және оны үнемді
“Рахат” Ашық Акционерлік Қоғамның өнімдері біздің елде айтарлықтай
5-кесте.Нарықтағы “Рахат” АҚ жарнамалық шараларының дәйектілігі
№
Сатып алушылар назарын
жұмылдыру кезеңдері Негізгі шаралар
І Тауар жәйлі білім алу Нарықта “Рахат” АҚ
Тауарларының пайда болуы және бар болуы туралы ақпараттарды
ІІ Тауарға қатынас
ІІІ Сатып алуға ниет Потенциялды тұтынушылар мақсатты тобын
V Сатып алу Бірінші сатып алуды және келесі
Сыртқы экономикалық байланысын жетілдіру жолдары
“Кондинаф” ,Голландия (какао бұршақтары);
“Драгоко” , Австрия (жеміс иістендіргіштер);
“Кроклан” , Нидерланды ( кондитерлік майлар);
“Нагема” , Германия (құрал-жабдықтар мен саймандары);
“Сакада” , Франция (мұздатқыш құралдары);
“Шнейдерэлектик” , Франция (электр құралдары);
Міне , жоғарыдағы аталған ірі кампаниялар негізінде “Рахат”
6-кесте.“Рахат”АҚ тауарларының артықшылықтары мен кемшіліктері
тауар түрлері факторлар артықшылықтары кемшіліктері
Шоколад
конфеты
Тұтынушылардың
талаптары
денсаулыққа
зиансыздығы.
кейбір кезде
мезгілге қарай сұранстың азайуы.
Карамель конфеты
Бәсекелестердің
тауарларды салстыру:
Сапа мен қасиеттері.
Орналасқан аймағы.
Ынталандыру жолдары.
сапасы жоғары деңгейде:
демографиялық жағдайға
байлансты.
Базар орталығы- ның жанында орналасқан.
Жарнама тарату,
Көрме ұйымдастыру.
Жаңа технология енгізу. Білікті мамандарды дайындау
Базар орталығында сауданың көптігі.
Қазақ тіліндегі ақпараттың аздығы.
Ирис конфеты
Жаңа тауар шығару мүмкіншілігі.
Фирманың, стратегиялық, тактикалық жоспарлануы.
Базардағы барлық тауарды қадағалай алу.
Мармелад Тауарды Бәсекелестерден қорғау жолдары. Тауар атының танымалдығы.
3.Кәсіпорынның маркетингтік қызметін жетілдіру.
3.1. Қазақстанның кәсіпорындарындағы маркетингті пайдалану ерекшелігі.
Қазақстан Республикасында нарықтық экономика даму жолында көптеген
Өндіріс құралдары тапшылығы;
Тауар тораптары тапшылығы;
Сұраныс тапшылығы;
Ресурстар тапшылығы;
Қазақстандағы кәсіпорындардың дамуына кедергі болып тұрған негізінен макроэкономикалық
Қаржы немесе ресурстарының жеткіліксіздігі және инвестициялық белсенділіктің әлсіздігі;
Бюджеттің әлеуметтік тұрғыдан алғандағы қатаң жобасы, жұмыссыздықтың жоғары
Импорттық өсу жағдайында ұлттық тауардың бәсекелік қабілетінің төмендеуі;
Салық жүйесінің жетілмегендігі атап көрсетіледі.
Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасының экономикасы түбегейлі жүйелі бағыттары
Маркетингтің ақпарат жүйелері мынадай басқару дәрежелерімен байланысты:
Сатып алушылар, олардың санының көбеюі маркетингтің бастапқы мақсаттары
Жағдайлардың жиынтығының арасында қор және шығындар қаражатын дұрыс
Маркетингтің маңызды мәселелерінің бірі – ақпаратпен қамтамасыз ету.
Маркетингтік мақсаттар және стратегиялық бағдарламасы Осымен қатар уақытты
Қазақстан Республикасы өз алдына тәуелсіздік жариялауымен бірге 1991
Ал 2000-2001 жылдары кәсіпорын мүлдем жаңа және жаңартылған
Кәсіпорын атмосфераны ластауға қарсы әрекет жасайды және қоқыс
“Рахат” акционерлік қоғамдағы жабдықтың бекітілген қуаттылығы 32,2 тонналық
Маркетинг қызыметін функционалды сипатында таңдалып алынған тауар
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
С.Н Нысанбаев., Г.А. Садыханова «Маркетинг негіздерің
Алматы“Қазақ университеті”. - 2002ж. 8-120 бет.
Котлер Ф.,Армстронг Г.,Сондерс Дж., Бонг В.«Основы маркетингаң.
Пер. С анг.2-е издание М., С-Пет. Изд 2000ж.
Котлер Ф. «Основы маркетинга - Пер. С анг.
Ф.Котлер. «Маркетинг негіздерің.- Алматы: Жазушы, 2000ж,550 бет.
Маркова В.Д.«Маркетинг услугң . - М.Изд-во БЕК.
6.Жүнісов Б.Ж «Нарықтық экономика негіздерің.- Алматы, 2001. 2
7. ҚазМУ хабаршысы. «Экономика сериясың, -И2( 24-25).-2001ж.
Есимжанова С.Р. «Особенности развития маркетинга в переходной
экономике Қазахстанаң,117-121бет.
8. Дихтль Е., хершген Х. Практический маркетинг.- М.:
9.Голубков Е.П. «Маркетинг: стратегия, Планы, струтурың.
10. Жан-Жак Лонбен «Стратегический маркетинг. Европейская
перспективаң. С-Пет. Наука. 2002ж.
11. Маркетинг. Под ред. Романова А.Н. - М.:
12. Нысанбаев С.Н.,Садыханова Г.А. Маркетинг негіздері.-А.,2002 ж.
13. Пешкова Е.П. Маркетинговый анализ в деятельности фирмы.
М. 1997ж
14.Маркетинг. Эванс Дж. Берман Б. – М.: Экономика,
15.Ноздрева Р.Б., Крылова Г.Д., Соколова М.И. «Маркетингң.
М. 2001ж.
16.Тим Амблер «Практичекий маркетингң.Пер.с англ. С-пет. 1999 ж.
17.Ильин А.И.« Планирование на предприятииң. Минск. 2000ж
18.Сергеев И-В. Экономика предприятия: Учеб. Пособие.
М.: финансы и статистика. 2000ж.
19.Экономика предприятия /под. Ред.в.Я.Хрипача.
Минск: эконом пресс. 2000ж.
20.Экономикалық предприятия: учебник. Под ред. Н.А. Сафронова.
М.:Юрист.2000.
21. Маркетинг: Учебное пособие /Под ред .д.э.н. проф.
22. « Пищевя промышленность ң. Журналь.-№ 2 .-№
42 42 42 PA45 GE 45
Нарықтық экономикадағы маркетингтің мәні және негізгі концепциялары
Банк маркетингісі туралы ақпарат
Қазақстанның агроөнеркәсіп кешенінде маркетингтік қызметті ұйымдастырудың бағыттары
Концепциялардың алғашқысы - өндірістік концепция
Экологиялық білім және тәрбие беру негіздері
Кәсіпорындағы маркетингтің мәні, міндеттері және дамыту жолдары
Банк менеджментінің негізгі бағыты
Электрондық бизнес құрылымы
Кәсіпорындағы маркетингтің рөлі
Банк клиенттері