Индустриялық - инновациялық даму стратегиясын жүзеге асыру
Жоспар
КІРІСПЕ 2
I ҚАЗАҚСТАН РСЕПУБЛИКАСЫ ЭКОНОМИКАСЫНЫҢ ДАМУЫ ЖӘНЕ ДАМУ ЖОСПАРЛАРЫНЫҢ
1.1 Қ.Р-да жүргізілген реформалар және жоспарлар негізіндегі даму
1.2 Қазақстан экономикасының бүгінгі таңдағы жалпы жағдайы 11
II ҰЛТТЫҚ ЭКОНОМИКАНЫ ЖОСПАРЛАУДАҒЫ ҚАЗІРГІ КӨЗҚАРАСТАР МЕН
2.1 Бүгінгі таңда қабылданған стратегиялар мен Президент Жолдауының
2.2 2003-2015 жылдарға арналған Индустриялы-инновациялы даму бағдарламасының ұлттық
ҚОРЫТЫНДЫ 26
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 28
КІРІСПЕ
Ұлттық экономиканың жоспарлы экономикадан нарықтық қатынастар негізіндегі экономикаға
Экономика ұлттың дамуының басты басымдығы, ал экономикалық өсiмнiң
Сондықтан мен курстық жұмысымның тақырыбын бүгінгі таңда өзекті
I ҚАЗАҚСТАН РСЕПУБЛИКАСЫ ЭКОНОМИКАСЫНЫҢ ДАМУЫ ЖӘНЕ ДАМУ ЖОСПАРЛАРЫНЫҢ
1.1 Қ.Р-да жүргізілген реформалар және жоспарлар негізіндегі даму
Тарихтан берi келе жатқан қазақ елiмiз көптеген әр
Елiмiздегi экономикалық циклмен дамуы егемендiгiн алған жылдардан бастап
Республикадағы экономикалық дағдарыстар ең алдымен оның терең тамыр
Жалпы елiмiздегi экономикалық дағдарыс 1991 жылдан басталған жоқ,
Осылайша 70 жыл бойы экономикада ортақ меншiктiк негiзде,
Қазақстан Республикасы өз егемендiгiн алып, нарықтық қатынастарға өтуде
Сондай-ақ бұрыннан берi қызмет етiп келе жатқан экономикалық
Осылайша елiмiздiң тәуелсiздiк алған оншақты жыл жалпы дағдарыстарға
экономикалық өсудегi дағдарыс;
инфляциялық дағдарыс;
төлем қабiлетi дағдарысы;
инвестициялық дағдарыс;
әлеуметтiк саладағы дағдарыс;
Экономикалық өсудегi дағдарыс: себептерi мен жалпы көрiнiсi.
Елiмiздiң нарықтық қатынастарға өтуi барысында жалпы экономика өтпелi
Осы аралықта. экономикалық өсуде ЖIӨ-нiң 1996 жылы
1991-1995 жылдардағы экономикалық өсудегi дағдарыстың басты себебi инфляциялық
Омыған байланысты 1993 жылы ұлттық валютамыз теңгенi енгiзуiмiзге
Қазақстанда 1991-1995 жылдар 1990 жылмен салыстырғанда ЖIӨ көлемi
1995 жылы ЖIӨ-нiң 0,5%-ға өсуiмен жалпы экономикада экономикалық
Инвестициялық дағдарыс Қазақстанда Республикасында инвестициялық қызметтiң дереу тоқталуымен
Мемлекетiмiз осы мәселеге тiкелей араласа бастады. Ол экономикаға
Елге келеген шетелдiк инвестициялардың үлсi жылдан –жылға артып
Елiмiзде инфляциялық дағдарыстың орны ерекше деп те атасақ
Әлемдiк тәжiрибеде инфляциялық дағдарыс деп екi жыл аралығында
Осы мәселеге мемлекетiмiз әр түрлi саясаттарды iске асыра
Сөйтiп 1995 жылдан бастап экономикада жүргiзiлген реформалардың нәтижесiнде
Осылайша 1995 жылы жылдық инфляция деңгейi 60,3%, 1996
Әлеуметтiк дағдарыс Қазақстан Республикамызда күнi бүгiнге дейiн орнын
Сондықтан Қазақстан Республикасы осы аталған экономикалық дағдарысты шешу
Бұл реформалардың елiмiз үшiн ең маңыздылығы және ел
Ал елiмiз экономикасының толықтай түрде рыноктық қатынастарға өтуi
Елiмiз рыноктық экономикаға өтуiне байланысты нарықтық қатынастар күрделенiп,
Қазақстан Республикасында кәсiпкерлiк қызметтi дамыту жоспарының қалыптасуы және
Елiмiзде кәсiпорындар мен экономикалық құрылымдарды жаппай жекешелендiру 1998
Сондай-ақ елiмiздегi кәсiпорындардың басым көпшiлiгi бүгiнде экономиканың сауда-саттық,
Кесте 1
Қазақстан Республикасындағы 2004 жылғы кәсiпкерлiк құрылымы
Барлық кәсiпорындар Мемлекеттiк
кәсiпорын Жеке
меншiк Мемлекет
араласуымен Бiрiккен кәсiпорын Шетелдiк
кәсiпорын
ҚР 182796 25661 149473 1133 5089 7662
Шағын 163534 18204 144381 708 4812 7523
Орта 10674 6607 3975 266 198 92
Iрi 2014 850 1117 159 79 47
Бүгiнде еiмiздегi қызмет етiп отырған жалпы кәсiпкерлiктiң қызмет
1.2 Қазақстан экономикасының бүгінгі таңдағы жалпы жағдайы
Жалпы елiмiзде нарықтық экономиканың даму жағдайында келесiдей мәселелер
Өнеркәсiптiң жаппай шикiзат бағыттылығы;
Отандық өнеркәсiптiң бәсекеге қабiлетiнiң өте төмендiгi;
Негiзгi өндiрiс құралдарының 80% тозуы;
Әлеуметтiк мәселелердiң әлi де болса кейбiр тұстары (жұмыссыздық,
Ресурстардың тиiмдi бөлiнбеуi және қолданылмауы (елiмiздегi мұнай және
Осы мәселлердi өтпелi кезеңде мемлекет өз мойнына алып
Экономиканы жекешелендiру;
Ұлттық экономикаға инвестиция тартуды ынталандыру;
Өнеркәсiптiң бәсекеқабiлеттiлiгiн арттыру, осының негiзiнде елде индустриялық-инновациялық стратегия
Әлеуметтiк саланың жағдайын жақсарту, жұмыссыздық мәселесiн шешу.
Экономиканың шикiзат бағытынан құтылатын индустриялық-инновациялық саясатты жүргiзу;
Ауыл шаруашылығын реформалау;
Білім беру саласын жоғары деңгейге жеткізу;
Осы жоғарыда аталған реформалар бүгiнгi таңда өз жемiсiн
Сурет-1 – Елiмiздегi 1996-2004 жылдар аралығындағы ЖIӨ-нiң өсу
Дегенмен, осы бiзде iстелiп жатқан шаралар баршылық, ал
Бiрiншiден, бiз рынок экономикасын насихаттап қана емес, оны
Осындай маңызды шаралар соңғы үш-төрт жылда елiмiзде қолға
Экономиканың негiзгi секторы болып саналатын өнеркәсiптi қайта және
Ұлттық экономикадағы рыноктық қатынастардың ерекшелiгiне тоқталатын болсақ,
Нарықта өнiм ұсынатын тәуелсiз сатушылар саны елiмiзде
Iр фирманың жалпы нарықтық ұсыныстағы сату үлесi
Елiмiзде рыноктың дамуымен байланысты бағалар, техологиялық жаңалықтар,
Жаңа фирмалардың салаға кiруiне немесе одан шығуына
Бүгiнгi Республикамызда экономиканы рыноктық қатынаста қайта құру жолында
Рыноктың өрлеп, өркендеуi кәсiпкерлiктiң қызметтерiне айтарлықтай тәуелдi болады.
Қазақстан экономикасы өтiп кеткен 14 жылда ойдағыдай рынок
Егер осыдан он жыл бұрын жан басына шаққандағы
II ҰЛТТЫҚ ЭКОНОМИКАНЫ ЖОСПАРЛАУДАҒЫ ҚАЗІРГІ КӨЗҚАРАСТАР МЕН
2.1 Бүгінгі таңда қабылданған стратегиялар мен Президент Жолдауының
Қазақстан Президенті өзінің «Бәсекеге қабілетті Қазақстан, бәсекеге қабілетті
Экономиканы одан әрі ырықтандыру және жүйелі реформаларды жалғастыру
Қазақстан экономикасының ашықтығын күшейту;
Индустриялық-инновациялық даму стратегиясын жүзеге асыру;
Ауылды дамыту бағдарламасын жүзеге асыру;
Инфрақұрылымды дамытуды ееркше атап өтті.
Бұл Жолдауда үкімет ырықтандыру мен табиғи монополиялар салаларын:
Біздің ұлттық экономикамыздың бәсекеге қабілеттігіне оны әлемдік экономикаға
Сонымен қатар еліміздегі әлеуметтік сала мемлекетіміз үшін басымдықтар
Сонымен қатар Жолдауда ана, бала, аға ұрпақ мәселесіне
Еліміздегі тұрғын үй мәселесі бойынша Елбасымыз биылғы жылдан
Жолдауда биылғы жылдан бастап іс жүзінде әрбір
Егер осыдан он жыл бұрын жан басына шаққандағы
Еліміздің даму жоспарында 2000 жылы ЖІӨ көлемін 2010
Бүгінгі ТМД елдері ішінде Қазақстанның Қаржы жүйесінің дамуы
Еліміздегі ақша реформасы Қазақстанда одан ары жалғасын таба
Сонымен Қазақстанның ұлттық валютасы теңге соңғы жылдары тұрақты
Қазақстанның экономикалық потенциялын өзге де шетелдермен салыстырсақ
Отандық өнеркәсiп кәсiпорындарының сыртқы және iшкi инвестицияларға мұқтаждығы,
Елiмiздiң өтпелi экономика кезiңдегi жекешелендiру мен мемлекет иелiгiнен
Отандық кәсiпорындардағы өндiрiс құрал –жабдықтарының табиғи және моралдық
Жаңа техника мен технологияны, шикiзат пен комплект бұйымдарын
Өнеркәсiп салалары арасындағы салааралық, салаiшiлiк компаниялар мен
Өндiрiстiк инфрақұрылымның жетiлмеуi, сонымен бiрге, өнеркәсiпте қызмет көрсетушi
Жалпы ұлттық өнеркәсiптердi және ауыл шаруашылығының бәсеке қабiлеттiлiгiн
Мiне осы мәселелердi шешiп, дамудың тиiмдi жолы болып
2.2 2003-2015 жылдарға арналған Индустриялы-инновациялы даму бағдарламасының ұлттық
Қазақстан Республикасында бүгiнгi таңда экономикалық дамуында ғылымды көп
Қазақстанның ғылыми-техникалық саясаты инновациялық процестердi жандандыруға, жаңа технологиялық
Ғылыми-техникалық салада кәсiпкерлiк секторды қалыптастырмай инновациялық қызметтi дамыту
Яғни елiмiз осы мәселелердi шешiп жоғары бәсекеқабiлеттi алдынғы
Стратегияның негiзгi мақсаты – бәсекелестiкке шыдайтын, импорт алмастырушы
Индустриялық-инновациялық даму бағдарламасына сәйкес бiз экономиканың шикiзаттық бағытынан
Ендi осы тұрақты экономикалық өсудiң бүгiнгi таңдағы ең
Стратегияның басты мақсаты шикiзат бағытынан қол үзуге
Өңдеушi өнеркiсiпте және қызмет көрсету саласында бәсекеге түсуге
Дүниежүзiлiк экономиканың ғаламдануы аясында Қазақстанның қазiргi таңдағы экономикасының
экономиканың бiр жақты шикiзат бағыттылығы;
әлемдiк экономикаға ықпалдасудың әлсiздiгi;
ел iшiндегi салааралық және өңiраралық экономикалық ықпалдасудың босаңдығы;
iшкi рынокта тауарлар мен қызметтерге тұтыну сұранысының мардымсыздығы
өндiрiстiк және әлеуметтiк инфрақұрылымның жеткiлiктi дәрежеде дамымауы;
кластерлiк желiлердiң дамымауы, яғни кәсiпорындардың бiр орталыққа шоғырланбауы;
мұнай-газ және кен-металургиялық кешенге жатпайтын экономика саларында негiзгi
кәсiпорындардың жалпы техникалық және технологиялық артта қалушылығы;
ғылыми зерттеу және тәжiрибелiк-констукторлық жұмыстарға (ҒЗТКЖ) қаржының аз
ғылым мен өндiрiс арасында ұтымды байланыстыболмауы;
мамандарды және жұмысшы кадрларды даярлау мен қайта даярлаудың
экономиканың өңдеушi секторларына инвестициялар салуға отандық қаржы институттары
ЖIӨ-нiң 1 долларына электр энергиясының жұмсалу деңгейi бойынша,
Қазақстан кәсiпорындарының негiзгi қорлары құлдырау алдында, 2001 жылдың
Осы мәселелердi шешу қызметi барысында стратегияның келесi мiндеттерiн
Стратегияның мiндеттерi:
өңдеушi өнеркәсiпте орташа жылдық өсу қарқынын 8-8,4% мөлшерiнде
өңдеушi өнеркәсiптiң негiзгi қорларының өнiмдiлiгiн арттыру;
кәсiпкерлiк құрылымды қалыптастыру; бәсекелестiк артықшылықты жетiлдiретiн қоғамдық институттарды
ғылымды көп қажет ететiн және жоғары технологиялық экспортқа
сапаның әлемдiк стандартына көшу;
дүниежүзiлiк ғылыми – техникалық және инновациялық процестерге қосыла
Осы стратегияны iске асыру мерзiмi 2003-2015 жылдарды
1-шi кезең – 2003-2005 жылдар, басты түрде дайындық
2-шi кезең – 2005-2010 жылдар, стратегия iс-шараларын экономиканың
3-шi кезең – 2010-2015 жылдар, стратегияны iске асыру
Күтiлетiн нәтижелер: Индустриялық-инновациялық саясатты белсендi жүргiзу экономиканың өсу
ҚОРЫТЫНДЫ
Қорыта келгенде, елiмiзде жүргiзiлген барлық экономикалық шаралар өз
Елiмiздiң рыноктық экономикаға өтуне байланысты рынок құрылымдары күрделене
Тағы да елiмiз экономикасында ауыл шаруашылығын реформалау, олард
Экономиканың негiзгi секторы болып саналатын өнеркәсiптi қайта және
Осындай инновациялық-идустриялық жоғары бәсекеқабiлеттi алдынғы қатарлы елдер санатына
Осылайша бүгiнгi таңда экономиканың жан-жақты және бәсекеге қабiлеттi
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Н.Ә. Назарбаев. «Қазақстан – 2030» Қазақстан халқына
Н.Ә.Назарбаев. “Бәсеке қабiлеттi Қазақстан”, “Бәсекеқабiлеттi экономика” және “Бәсекеқабiлеттi
Н.Ә.Назарбаев. «Қазақстан экономикалық, әлеуметтік және саяси жедел
Кенжеғали Сағадиев “Бәсекеге қабiлеттiлiктi өзiмiз жасауымыз керек” //
Стратегия / “Қазақстан Республикасының Индустриялы-инновациялы дамуының 2003-2015 жылдарға
Әбдiжапар Сапарбаев “Инновация – негiзгi қозғаушы күш”
Қазақстан Республикасының Ұлттық банкi № 004 баспасөз релизi
К.Б. Блеутаева «Кәсiпкерлiктiң жаңа формаларын ынталандырудағы мемлекеттiң ролi»
2004 жылдың алдын ала қорытындылары туралы статистикалық мәлiметтер
Статистика 1991-2001, десят лет независима Казахстана.
2
3
Стратегияның теориялық ұғымы, Қазақстан Республикасының дамуының экономикалық стратегиясы
Төртінші индустриялдық революция
2015 жылға дейінгі елді дамытудың индустриалды-инновациялық Стратегиясын жүзеге асыру
Қазақстан Республикасының индустриалды-инновациялық стратегиясын жүзеге асыру мәселелері
Қазақстан Республикасы индустриялы-инновациялық саясаты
Аймақтағы инновациялық іс-әрекеттер дамуының қазіргі заман тенденциясы
Үдемелі иновациялық бағдарламадағы жаңа саясат
Экономиканы индустриялық-инновациялық қалыптастырудың мәселелері мен басымдықтары
Қазақстан Республикасының индустриалды-инновациялық стратегиясын жүзеге асыру мәселелері туралы
Қазақстан Республикасы индустриялы-инновациялық даму бағдарламасы