Кісі өлтіру
Мазмұны
Кірспе
1 Адам өліміне әкеп соғатын жеке тұлғаға қарсы қылмыстың
1 Адам өліміне әкеп соғатын адам ұрлау ретінде қылмысты
6
1.2 Адам өлтірумен адам ұрлау бір-біріне байланыстылығымен
17
1.3 Адам өліміне әкеп соғатын адам ұрлау туралы толық
20
2
Адам өліміне әкеп соғатын жағдайда жасалған адам өлтіруге заңдық
2.1 Адам өліміне әкеп соғатын адам ұрлау туралы өлтірудің
2.2 Адам өліміне әкеп соғатын адам ұрлау туралы өлтірудің
25
2.3 Адам өліміне әкеп соғатын адам ұрлау өлтірудің туралы
28
2.4 Адам өліміне әкеп соғатын адам ұрлау туралы өлтірудің
3 Қылмыстық саралау мәселелерінің криминологиялық
3.1 Қылмысты саралаудың түсінігі және қылмыс құрамының қылмысты саралаудағы
3.2 Адам өлтірудің криминологиялық аспекті ретінде объективтік қасиетін сипаттайтын
37
3.3 Адам өлтірудің субъективтік қасиетін және кінәлінің тұлғасын қылмыстық
46
Қорытынды 53
Пайдаланған әдебиеттер 56
Қосымша А Жеке адамға қарсы қылмыстардың түрлері
58
Қосымша Б Кісі өлтіру
59
Қосымша В Кісі өлтірудің түрлері
60
Кіріспе
Диплом жұмысымның зерттеудің өзектілігі: Қазақстан Республикасының ең қымбат қазынасы
Өмір сүру құқығы – бұл ең басты, ең негізгі
- адам өміріне қарсы қылмыс – бұл, басқа
қаза келтіруден орын алса;
- адам денсаулығына зиян келтіру – бұл абайсызда, қажетті
Қазіргі кезде Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотында осы қылмыс категориясы
Біздің мемлекетімізде қылмысқа мәжбүрлеу шаралары мен ескертулер жасалады. Құқық
Сонымен, дипломдық жұмыстың мақсаты “ҚР-ның Қылмыстық кодексі бойынша адам
Соттардың жұмысындағы кемшіліктерді жою, олар азаматтардың өмірі мен денсаулығына
Қылмысты саралаудың қылмыстық заңнаманы жүзеге асырудағы маңызын ашып жан-жақты
Сөйтіп, дипломдық жұмыс тақырыбын 3 тарауға бөліп қарастырамыз. Бұлай
Сонымен, бірінші тарауда – адам өліміне әкеп соғатын адам
Ал екінші тарауда - адам өлтірудің
Үшінші тарауда – қыллмыстың саралау мәселелерінін криминалогиялық адам
Мінекей, жұмысты 3 үлкен тарауға бөліп, ондағы басты, әрі
1 Адам өліміне әкеп соғатын адам ұрлау ретінде жеке
1.1 Адам өліміне әкеп соғатын адам ұрлау ретінде қылмысты
Жеке адамға қарсы қылмыстар қылмыстық құқық пәнінің ерекше бөліміндегі
1948 ж БҰҰ-ның Бас Ассамблеясында адам құқықтары туралы жалпыға
Енді адам ұрлау кезінде ауыр дене жарақатының салдарынан абайсыздан
- өмір сүру құқығы;
- бас бостандығы;
- құлшылықтан бостандық алу;
- азаптайтын, қадір-қасиетін қорлайтын немесе қатал іс-әрекеттер
мен жаза қолдануға тыйым салу;
- заң алдында теңдік;
- адамдардың жеке басының өміріне араласуға;
- ар-намысы мен қадір қасиетіне қол сұғуға
- заңның көмегіне сүйенуге құқылы.
Демек, азаматтардың жеке басының бостандығын, ар-намысын қадірлеу, құқықтарын қорғау
Қылмыстық заңның ең басты міндеттері болып табылады мына төмендегі
- қоғам мен мемлекеттің заңмен қорғалатын мүдделері;
- адам мен азаматтардың құқықтары, бостандықтары;
- бейбітшілік пен қауіпсіздік;
- меншікті, ұйымдардың құқықтары мен заңды мүдделерін
болып табылады.[3, б.21]
Сондықтан да, Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінің ерекше бөлімінің 1-тарауы
- адам өміріне қарсы қылмыстар;
- адам денсаулығына қарсы қылмыстар;
- адамның жыныс бостандығына қарсы қылмыстар;
- адамның бас остандығына қарсы қылмыстар;
- адамның ар-намысына және абыройына қарсы қылмыстар.[4, б.12]
Сөйтіп, адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтары мемлекет арқылы
- адам өлтіру;
- жаңа туған сәбиді анасының өлтіруі;
- жан күйзелісі жағдайында болған адам өлтіру;
- қажетті қорғаныс шегінен шығу кезінде жасалған адам өлтіру;
- қылмыс жасаған адамды ұстау үшін қажетті шаралардың шегінен
шығу кезінде жасалған адам өтіру;
- абайсызда адам өлтіру;
- өзін-өзі өлтіруге дейін жеткізу.[4, б.17]
Адам өлтіру қылмысының кез-келген түрінің объективтік белгілерін толық меңгеру
- адам өлтіру қылмысының қарапайым түрі, яғни бұл жауаптылықты
- жауаптылықты ауырлататын жағдайда адам өлтіру. Бұл Қазақстан Республикасының
- екі немесе одан да көп адамдарды;
- осы адамның қызметтік іс-әрекетін жүзеге асыруына, не кәсіби
- дәрменсіз жағдайда екендігі айыпкерге белгілі адамды, сол сияқты
- жүкті екендігі айыпкерге белгілі әйелді;
- аса қатыгездікпен жасалған;
- көптеген адамдардың өміріне қауіпті тәсілмен жасалған;
- адамдар тобы, алдын ала сөз байласу арқылы адамдар
- пайда табу мақсатымен, сол сияқты жалданып, не қарақшылықпен,
- бұзақылық ниетпен;
- басқа қылмысты жасыру немесе оны жасауды жеңілдету мақсатымен
- әлеуметтік, ұлттық, діни өшпенділік немесе арыздық не қандыкек
- жәбірленушінің мүшелерін немесе тінін пайдалану мақсатымен жасаған;
- бұрын адам өлтірген адам жасаған адам өлтіру.
Міне, осы тізбектеліп көрсетілген кісі өлтіру жауаптылықты ауырлататын жағдайда
Жауаптылықты жеңілдететін жағдайда адам өлтіру. Бұл Қазақстан Республикасының Қылмыстық
Ал 98-бап, бұл жан күйзелісі жағдайында болған адам өлтіру.
99-бап, бұл қажетті қорғаныс шегінен шығу кезінде жасалған кісі
Міне осы адам өлтіру қылмысының 2 түріне жеке-жеке тоқталып
Кез-келген адам өлтіру қылмысының белгілерін терең зерттеу барысында Қазақстан
Есі дұрыс, қылмыс жасаған кезде қылмыстың заңда көзделген белгілі
Қылмыс субъектісінің белгілері қандай ? Егер қылмыс жасаған жеке
Қылмыстың субъектісі міндетті түрде есі дұрыс, яғни өзінің әрекетін
Бұл көрсетілген үш белгі қылмыс субъектісінің ортақ заңды белгілері
Сонымен қатар, ҚР ҚК-нің Ерекше бөлімінде кейбір жағдайларда тиісті
ҚР Қылмыстық кодексінің 15 – б. 2 – т.
Қылмыстың субъективтік жағы дегеніміз адамның өзі жасаған қылмыстық іс-әрекетке
Сыртқы көріністі білдіретін қылмыстың объективті жағына қарағанда субъективтік жағы
Қылмыстың субъективтік жағына мыналар жатады: кінә, қылмыс жасаудағы ниет
Бұл белгілердің барлығы өз жиынтығында қылмыс жасаған адамның психикасында
Бұл белгілердің әрқайсысының мәні әртүрлі.
Кінә - қылмыстың кез-келген құрамының субъективтік жағының міндетті белгісі.
Қылмыстық заңға сәйкес, кінә бұл әрқашан не қасақаналық, не
Қылмыстың субъективтік жағына оның міндетті белгісі болып табылатын кінәмен
Егер қылмыстық кодекстің Ерекше бөліміндегі нақты қылмыс құрамында ниет
Қылмыстық ниет деп белгілі бір қажеттіліктер мен мүдделердің іштей
Сонымен, қылмыстың мақсаты қылмыстық ниетке негізделіп пайда болады, ал
Қылмыстық ниет пен мақсат өзара тығыз байланысты ұғым. Адамның
Қылмыс жасаудағы ниет пен мақсаттың кінәдан айырмашылығы, олар бір
Қылмыстың субъективтік жақтарын – кінәнің нысандарын, қылмыс жасаудағы ниет
Қылмыстың субъективтік жағының мазмұнын мұқият зерттеу қажеттігі Қазақстан Республикасы
Адамды кепілге алу қылмысының субъективтік жағы тікелей қасақаналық түріндегі
Бұл құрамның субъективті жағының міндетті белгісі – кінәлілер көздейтін
ҚР Қылмыстық кодексінің 234 – бабының 2 – тармағы
А. Адамдар тобының алдын-ала сөз байласуы бойынша. Егер адамды
Б. Бірнеше рет. Бұл қылмыстың бірнеше рет жасалуы дегеніміз
В. Өмірге немесе денсаулыққа қауіпті күш қолдана отырып. Өмірге
Г. қаруды немесе қару ретінде пайдаланылатын заттарды қолдана отырып.
Қару ретінде пайдаланылатын өзге де заттар дегеніміз олармен адамның
Д. Көрінеу кәмелетке толмаған адамға қатысты, яғни 18 жасқа
Е. Айыптыға жүктілік жағдайы көрінеу мәлім әйелге қатысты (жүктілік
Іс көпе – көрінеу дәрменсіз күндегі адамға қатысты.
Жасалған әрекетті ҚР Қылмыстық кодексінің 234 – бабының 2
З. Екі немесе одан да көп адамға қатысты жасалған
И. пайдакүнемдікпен немесе жалдау арқылы адамды кепілге алу айыптының
ҚР Қылмыстық кодексінің 234 – бабының 2 – бөлімінің
ҚР ҚК-нің 234 – б. 3 – т. заң
1959 ж. Қазақ ССР ҚК 115 – 1 –
Адамды кепілге алудың ерекше сараланған түрі ретіндегі «өзге де
А.Е.Беляевтің пікірі бойынша терроризмнің, адамды кепілге алудың ауыр зардаптарына
И.Ш.Борчашвилидің пікірі бойынша терроризм, адамды кепілге алу кезінде ауыр
Аталған саралаушы белгіле түсінік беретін заңгер ғалымдар арасында денсаулыққа
Адамды кепілге алудың объектісі, сонымен қатар, оның мазмұны жәбірленушінің
Адамды кепілге алудың ерекше сараланған түрі үшін (ҚР ҚК-нің
Абайсызда адам өміріне немесе өзге де ауыр зардаптарға әкеп
Абайсызда адам өліміне немесе өзге де ауыр зардаптарға әкеп
Себептік байланыс «қажеттілікпен, заңдылықпен садарды туындатады».
Іс-әрекет пен салдар арасында себептік байланыстың бар екендігін келесілер
Осылайша, іс-әрекетті ҚР ҚК-нің 234 – б. 3 –
Ауыр зардаптың туындайы және адамды кепілге алу мен ауыр
ҚР ҚК-нің 234 – б. 3 – т., бойынша
Бірінші жағдайда кінәлі адамды кепілге алу кезінде аамның өлуі
Екінші жағдайда, яғни, қылмыстық немқұрайлықта кінәлі қажетті ұқыптылық пен
Абайсызда адам өліміне немесе өзге де ауыр зардаптарға әкеп
Жоғарыда аталғандардың негізінде келесі қорытынды жасауға болады: ҚР ҚК-нің
ҚР ҚК-нің 234 – б., 3 – т. заңшығарушы
Н.И.Загородников әділ атап кеткендей «Қасақана кісі өлтіру спецификалық, ауыр
Заңшығарушы қасақана кісі өлтірудің ееркше қоғамдық қауіптілігін ескереді және
Егер қолсұғушылықтың объектісі адамның өмірі емес, ал, мысалы, адамды
ҚР ҚК-нің 234 – бабының ескертуіне сәйкес кепілге алынған
Отандық заңдылықта адамды кепілге алу қылмысына қатысты мұндай норма
Кінәлі адамды кедергісіз кепіл ретінде ұстай алатынын түсінуі (мысалы,
Егер кінәлі заңда билік өкілдеріне қарсыласу барысында кепілге алынған
Адамды кепілге алуға кінәлі тұлғаны қылмыстық жауаптылықтан босату оның
Егер кінәлі кепіле алынған адамдарды босатқанымен оның іс-әрекеттерінде өзге
Әдебиеттерде кепілге алынған адамды босату егер кінәлі жәбірленушіні заңсыз
Сонымен, жоғарыда аталған жәбірленушіні босатудың еріктілігі критерийі ҚР ҚК-нің
Біріншісі – кінәлінің жәбірленушіні заңсыз ұстауды жалғастыруға объективті және
Екіншісі – шарт бойынша босату жәбірленуші немесе өзге тұлға
Сонымен, төмендегі жағдайлар адамды кепілге алу қылмыстық жауаптылықтан босатудың
а) кепілге алынғандарды өз еркімен босататын – еріктілік немесе
б) айыптының іс-әрекеттерінде қылмыстың өзге құрамының болмауы.
1.2 Адам өліміне әкеп соғатын адам ұрлау бір-біріне байланысты
Адам өліміне әкеп соғатын адам ұрлау қылмысы жасалған,
Міне, осылардың барлығы жиылып келіп, тергеу, сот тәжірибесінде қылмысты
- егер кінәлі тікелей немесе жанама қасақаналықпен адам ұрлап,
- егер де, ауыр дене жарақатының салдарынан келген жәбірленушінің
Сот тәжірибесінде денеге ауыр жарақат келтіру салдарынан абайсызда адам
Ауыр дене жарақатының салдарынан абайсызда өлімге әкеп соғуды қасақана
- кінәлінің әрекеті тікелей түрде жәбірленушінің өмірге маңызды органын
- пайдаланған қару немесе зат тек адамды өлтіруге ғана
- адамның өмірі үшін маңызды органын немесе анатомиялық тұтастығын
Енді адам ұрлау кезінде ауыр дене жарақатының салдарынан абайсыздан
Кейбір реттерде мынадай жағдайлар істі саралауда қиындық туғызады. Мысалы,
Келесі жан күйзеліс салдарынан адам ұрлау негізде дене жарақатын
Міне, адам өлтіруді денсаулыққа қасақана ауыр зиян келтіруден және
1.3 Адам өліміне әкеп соғатын адам ұрлау туралы толық
Қазақ КСР-нің 1559 жылғы Қылмыстық Кодексінде адам өлтірудің заңдылық
Сонымен,осы қылмыстың анықтамасын біз ҚР-нің Қылмыстық Кодексі бойынша беруімізге
Ал енді осы қылмысты сипаттайтын белгілер болып, бұл адам
- объектісі;
- объективтік жағы;
- субъектісі;
- субъективтік жағы;[12,б. 68]
Міне, осы тізбектеліп көрсетілген кісі өлтіру жауаптылықты ауырлататын жағдайда
2 Адам өліміне әкеп соғатын жағдайда жасалған адам өлтіруге
2.1 Адам өліміне әкеп соғатын адам ұрлау туралы өлтірудің
Жалпы қоғамда жасалатын қоғамға қауіпті әрекеттердің ішінде белгілі бір
Қылмыс құрамы жөніндегі тиянақты теориялық зерттеулерді ХVІІІ-ХІХ ғасырлардағы революцияға
Қылмыс құрамы жөніндегі мәселе күні бүгінге дейін пікірталастық көзқарастар
Осы аталған пікірлер негізінде қылмыстық құқық оқулықтарында және
- қылмыс құрамы - бұл адам әрекетінде
- қылмыс құрамы – бұл қылмыстық заңмен құрастырылған қылмыстың
- қылмыс құрамы – қылмыстың заңдық моделі;
- қылмыс құрамы – белгілі бір қоғамға қауіпті әрекетті
Біздіңше, осы анықтамалардың соңғысы қылмыс құрамның мазмұны мен
- қылмыс құрамының объектісі;
- объективтік жағы;
- қылмыс құрамының субъектісі;
- субъективтік жағы.
Енді оларға жеке-жеке тоқталып, анықтама берейін. Яғни олардың қандай
Қылмыстың субъектісі болып қылмыс жасаған және жасаған қылмысына жауап
Ендігі соңғы қылмыс құрамының элементі қылмыстың субъективтік жағы. Қылмыстың
Сонымен, қылмыс құрамы осы жоғарыда аталған қылмыс құрамы
Сөйтіп, менің енді айтатыным адам өліміне әкеп соғатын адам
Объект - қылмыс құрамының міндетті элементтерінің бірі болып саналады,
Демек адам өліміне әкеп соғатын адам ұрлау жағдайда
Адам өліміне әкеп соғатын адам ұрлау жағдайда жасалған адам
Қылмыстық құқық адам өмірін қорғауды жасына, физикалық және моральдық
2.2 Адам өліміне әкеп соғатын адам ұрлау туралы
Қылмыстың объективтік жағы – белгілі бір ағымды жағдайда, белгілі
Қылмыс құрамының объективтік жағына мыналар жатады:
- әрекет және әрекетсіздік;
- қоғамға қауіпті зардап;
- әрекет пен зардаптың арасындағы себепті байланыс;
- қылмыстың жасалған уақыты, орны және тәсілі.
Қылмыстың объективтік жағы не әрекеттен, не болмаса болады деп
Енді, осы объективті жақтың белгілеріне жеке-жеке тоқталып өтейік. Қылмыстық
Қоғамға қауіпті зардап бұл әрбір қылмыстық әрекет қылмыстық заңмен
Себепті байланыс – бұл қылмыстық құқықтың негізді талаптарының бірі,
Қылмыстық-құқықтық саралау процесінде қылмыстың объективті жақтарының міндетті белгілері болып,
Сөйтіп, біз қылмыстың объективтік жағына тоқталып өттік, енді адам
Адам – өлтірудің объективті жағының екінші белгісі-қылмыстың зардабы
Сонымен, қылмыстың, яғни адм өлтірудің объективті жағы әрекет немесе
2.3 Адам өліміне әкеп соғатын адам ұрлау туралы өлтірудің
Кез-келген қылмыстық әрекет немесе әрекетсіздік бұл тек дененің қимылы
Қазақстан Республикасының Қылмыстық Кодексінің ерекше бөлімінің кейбір баптарында субъективтік
Абайсыздық кінәнің жеке бір нысаны ретінде Қазақстан Республикасының Қылмыстық
Ал енді қылмыстық немқұрайдылық кінәнің нысаны ретінде сипатталады, егер:
- кінәлі өз іс-әрекетінің қоғамға қауіпті зардаптарының болуы
- бірақ ұқыптылық пен сақтық болғанда ол зардаптарды болжап
міндетті болса;
- зардаптардың болатынын болжауға мүмкіндігі болса.[22, б.25]
Ендігі біздің айтып өтетініміз осы қылмыс субъективті жағын адам
Кінәлінің ниетінің түрі туралы мәселені шешкенде соттар жасалған қылмыстың
- қылмыстың тәсілі мен қаруы;
- денеге салынған жарақаттың саны;
- сипаты мен оқшалауы;
- кінәлінің қылмыстық әрекетті тоқтату себебі;
- кінәлінің қылмыс істеу алдындағы және одан кейінгі мінез-құлқы
- жәбірленушімен арақатынасы ескерілуі қажет.
Жәбірленушінің өліміне әкеліп соқтыруы кінәлі үшін белгілі болып табылатын
2.4 Адам өліміне әкеп соғатын адам ұрлау туралы өлтірудің
Қылмыстың субъектісі – қылмыс құрамының міндетті элементтерінің бірі. Қылмыс
- жеке адам;
- есі дұрыстық;
- қылмыстық жауаптылық жасына толу.
Осы үш белгінің міндетті жиынтығы қылмыс субъектісін құрайды. Олардың
Сонымен, қылмыс субъектісі болып қылмыс жасау кезінде өз әрекеттерін
Сөйтіп, Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінің 15 бабының 2 бөлігінде
- қылмыстық кодекстің 15 бабының 2 бөлігінде көрсетілген
- бұл қылмыстардың қоғамға қауіптілігінің және ауырлығының жоғары
Аталған бағытта көрсетілген қылмыстардың тізімі түпкілікті болып табылады. Ол
Сөйтіп, біз жоғарыда айтып кеттік Қазақстан Республикасының Қылмыстық Кодексінің
Осы бапта көрсетілген қылмыстардың бірі – кісі өлтіру, яғни
3 Қылмыстық саралау мәселелерінің криминологиялық аспекті
3.1 Қылмысты саралаудың түсінігі және қылмыс құрамының
Қылмыстық құқық теориясында қылмысты саралау құқық қорғау органдарының қылмыстық-құқылық
Мысалы, тек сотпен қылмысты саралау жүзеге асырылғаннан кейін ғана
Құқықтық әдебиеттерде қылмысты саралауға анықтамалар берілген. Өзінің мәністері бойынша
Құқықтық білімдердің энцоклопедиялық сөздігінде берілген анықтамада қылмысты саралау анықтамасы
Теорияда және практикада қылмысты саралаудың екі мағынасы өзара байланысты
Аталған жағдайды сақтамау немесе ескермеу яғни істің нақты мән-жайларына
Саралау сонымен қатар ресми емес (доктриналды) болуы да мүмкін,
Саралау дегеніміз – бұл жасалған іс-әрекеттің оқиғалық белгілерінің және
Қылмысты дұрыс сараламау үкімнің күшін жою немесе өзгерту үшін
Кінәлі адамға жазаның мөлшерін дұрыс анықтау іс-әрекетті дұрыс саралауға
Криминалогиялық аспекті ретінде, яғни оның жүзеге асырылуы, қылмыстық
Қылмыстық істі қозғау сатысы қылмыстық істі қозғау туралы
- қылмыстық істі қозғауға заңды себептер мен негіздердің болуын
- қылмыстық істі қозғау туралы мәселенің тікелей шешуі табылады.
Сондықтан аталған қаулыны шығарғанға дейін сот өндірісінің тиісті органдары
Қылмыстық процесстің келесі сатыларында қылмысты саралау талданып нақтыланады. Бұл
Қылмыстық-құқылық норманы оның дәл мағынасына қайшы келетін түсіндірудің және
Осыдан туындайтын қортынды қылмыстық-процессуалдық заң, тиісті негіздер болған кезде
«Қылмыстық құқық» оқулығының авторлары да қылмысты саралауды үш кезеңге
Қарастырылған кезеңдердің тек қарапайым кезегімен емес, біріккен түрде қылмысты
Осыдан біз сілтеме жасаған оқулықтың авторларының түсінігінде нақты түрінде
Қылмысты саралау криминологиялық аспекті ретінде теориясында саралау және объективті
Негізінде қылмысты дұрыс саралау қылмыстық істі тексеру барысында тергеу
Сот тергеу практикасында қылмысты дұрыс сараламаудың көптеген мысалдарын байқауға
Қылмысты дұрыс сараламаудың келесі, бесінші түрі қылмыстың жиынтығын ҚК-тің
Қылмысты криминологиялық аспекті реетінде дұрыс сараламаудың осындай оқиғалары
Қазақстан Республикасының жаңа ҚІЖК-де қылмыстық заңды дұрыс қолданбауға байланысты
3.2 Адам өлтірудің криминологиялық аспекті ретінде объективті
Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінде адам өлтірудің негізгі құрамы мен
- қызғаныштан;
- төбелес кезінде немесе ұрыс-керіс үстінде, яғни бұзақылық себептер
болмағанда;
- жәбірленушінің заңсыз әрекеттеріне байланысты;
- жеке қарым-қатынас негізінде туындаған кек алумен байланысты
болған адам өлтірулер оқиғалары.[31, б.38]
Ал енді біздің ең негізгі айтатынымыз, адам өліміне әкеп
- объектіге және объективтік жаққа қатысты жағдайлар;
- субъективтік жаққа жән субъектіге қатысты жағдайлары келтірілген.
Сондықтан да адам өлтірудің криминологиялық аспекті ретінде ауырлататын жағдайлары
Енді, осыларға жеке-жеке тоқталып кетейік. Оларды Жоғары Сот Пленумының
Жауаптылықты ауырлататын жағдайда екі немесе одан да көп адамдарды
Екі немесе одан да көп адамды өлтіруге ойы болған
Адам өлтірудің бұл түрі кінәлі екі немесе одан көп
Бір немесе қысқа мерзімде бірнеше рет әрекет жасап екі
Белгілі бір адамның өзінің қызметтік, кәсіби немесе қоғамдық борышын
Мұндай адам өлтіру кінәлінің жәбірленушіні немесе оның жақын туыстарын
- ата-аналары;
- балалары;
- асырап алушылары мен асырап алынғандар;
- бірге тұрған және бірге тумаған аға-інілері мен апа-сіңлілері;
- ағасы, әжесі, немерелері.
Егер қызметтік немесе қоғамдық борышын орындамауымен байланысты және криминалогиялық
Қасақана кісі өлтірушілікті Қылмыстық кодекстің 96-бабының “б” тармағымен дәрежелегенде
Дәрменсіз жағдайда екендігі айыпкерге белгілі адамды, сол сияқты адам
48 жастағы Өскемен қаласының тұрғыны К. деген азамат, бұрын
Жүктілік жағдайы айыпкерге белгілі әйелді ұрлау арқылы өлтіру.Жүктілік жағдайы
Жас шамасының өте кішілігіне немесе кәрілігіне, дене мүшелерінің кемістігіне,
Облыстық сотпен сотталушы М. өзімен бірге тұратын жәбірленуші В.
Сотталушы соттың үкіміне келіспей Жоғарғыт сотқа шағым жасайды, себебі,
Жоғарғы сот облыстық соттың үкіміне сәл өзгерістер шығарды, бірақ
Ал енді адамды ұрлаумен не кепілге алумен ұштасқан адам
Ендігі зерттеуді осы қылмыстың, яғни адам өлтірудің объективтік қасиетін
- аса қатыгездікпен жасалған адам өлтіру;
- көптеген адамдардың өміріне қауіпті тәсілмен жасалған адам өлтіру;
Енді осыларға жеке-жеке тоқталып өтейік. Аса қатыгездікпен адам өлтіру
Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотының қылмыстық іс бойынша сот алқасы
“О. әйелі К. негізсіз ұрыс-жанжал шығарып, оны аяусыз қолымен,
Сот Орловты аса қатыгездікпен жәбірленушіні, яғни Сарсенбаевты өлтіргені үшін
Демек, бұндай дәрежелеу, қылмысты саралау дұрыс. Себебі, Орлов
Ерекше қаталдықпен қасақана кісі өлтірген жағдайға баға бергенде мұндай
Егер айыпкер адам жәбірленушіні өлтірген соң, оны жасыру
Сөйтіп, ерекше қаталдықпен қасақана кісі өлтірген жағдайға баға бергенде,
Көптеген адамдардың өміріне қауіпті тәсілмен жасалған адам өлтіру. Сонымен,
- жарылыс;
- қопарылыс ұйымдастыру;
- өрт қою;
- су астында қалдыру;
- уландыратын газдарды пайдалану;
- тез тұтанатын және жанғыш сұйық заттар;
- қару мен оқ-дәрі;
- жарылғыш заттар мен оларға ұқсас құралдарды пайдаланып қылмыс
Жалпыға бірдей қауіпті тәсілдерді қолдану арқылы кісі өлтіру қылмысын
Адам өлтірудің осы түрін жасаған кезде кінәлі бір
Осы көрсетілген мән-жайлар бойынша адам өлтірудің объективтік қасиетін сипаттайтын
3.3 Адам өлтірудің субъективтік қасиетін және кінәлінің тұлғасын
Адам өлтірудің субъективтік қасиетін және кінәлінің тұлғасын сипаттайтын ауырлататын
Енді осы қылмыстарға жеке-жеке тоқталып түсінік беріп, олардың
Қылмыстық кодекстің 96-бабы 2-тармағының “з” тармақшасы бойынша кінәлі немесе
- ақша;
- мүлік немесе мүлікке;
- тұрғын үй алаңына;
- үшінші адамнан сыйақы алуға құқықта алу түрінде болуы
Сондай-ақ мына төмендегі келесі жағдайлар да болуы мүмкін. Олар
- материалдық шығыннан құтылу;
- қарызды өтеуден;
- мүлікті қайтарудан;
- көрсетілген қызметке ақы төлеуден;
- алимент төлеуден;
- босану мақсатымен адам өлтіру де пайдакүнемдік мақсатты бідіреді.
Адам өлтірудің осы түрінің мазмұныны пайда табу мақсатымен, қарақшылық
Сонымен, қазіргі кезде кең таралып жүрген “ тапсырыспен адам
Сөйтіп, өзіне немесе басқа біреуге материалдық пайда келтіру,
Көбінесе бұл қылмыс себепсіз немесе болар-болмас нәрсені адам
Енді ауырлататын жағдайда жасалған кісі өлтірудің келесі түрі
Басқа қылмысты жасыру мен оны жасауды жеңілдету өздерінің мазмұны
Сөйтіп, басқа қылмысты жасыру немесе оны жасауды оңайлату мақсатымен
Қылмыстық кодекстің 96-бабының 2-бөлігіндегі келесі жауаптылықты ауырлататын қылмыстың бір
Сотпен К. және М. мына төмендегі келесі жағдайларда жасалған
Адам өлтірудің мұндай түрі соңғы уақытта барған сайын кең
- жәбірленушінің немесе өзге адамдардың құқыққа қарсы әрекеттері;
- діни жеккөрушіліктің немесе араздықтың салдарынан нәсілдік
белгілері бойынша адам өлтіру. Яғни осындай жағдайлар мен негіздерде
Сонымен қатар, осы тармақта көзделген қанды кек себебі
Сөйтіп Қылмыстық кодекстің 96-бабының 2-бөлігінің “л” тармағында, жауаптылықты көздейтін
Кез келген қылмысты, ұлттық немесе нәсілдік дұшпандықты, не араздықты
“Жәбірленушінің органдарын немесе такньдерін пайдалану мақсатында жасалған адам өлтіру”
Ендігі біздің тоқталатынымыз адам өлтірудің субъективті қасиетін сипаттайтын ауырлататын
Қылмыстық Кодекстің 97-100-баптарында көзделген әрекеттерді қоспағанда, бұрын адам өлтірген
Егер айыпты Қылмыстық кодекстің 96-бабының 2-тармағына сәйкес келетін, бұрын
Сөйтіп, бұрын қасақана кісі өлтірген адамның алғашқы қылмысы үшін
Мінекей, адам өлтірудің криминологиялық аспекті ретінде объективтік қасиетін
Қорытынды
Әрбір адамның өмір сүруге құқығы бар. Бұл құқық адам
- адам өміріне қарсы қылмыстар;
- адам денсаулығына қарсы қылмыстар;
- адамның жыныс бостандығына қарсы қылмыстар;
- адамның бас бостандығына қарсы қылмыстар;
- адамның ар-намысына қарсы қылмыстар.
Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінің ерекше бөлімінің 1 тарауы жеке
Кінәлінің қылмыс жасаудағы әрекеті үшін жауаптылықты ауырлататын жағдайда көрсететін
- адам өлтіру қылмысының қарапайым түрі, бұнда жауаптылықты
ауырлататын және жеңілдететін жағдайлардың қолданбауы жағдайында адам өлтіру;
- жауаптылықты жеңілдететін жағдайда адам өлтіру, бұған Қылмыстық кодекстің
- жауаптылықты ауырлататын жағдайда адам өлтіру, бұл Қылмыстық кодекстің
Адам өліміне әкеп соғатын адам ұрлау жағдайда адам өлтіру
Сонымен қатар, біздің мемлекетімізде де ауырлататын жағдайда жасалған адам
Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексі бойынша ауырлататын жағдайда жасалған адам
Ендігі зерттеулеріміз, ауырлататын жағдайда, яғни адам ұрлау кезінде адам
Ендігі зерттеу адам өлтірудің ауырлататын жағдайда жасалған адам өлтірудің
Міне, осы қылмыстарды дипломдық жұмыстың негізгі бөлімінде қарастырып өттім.
Үшінші көтеретін мәселе болып, осы қылмыспен күресу жолдарын іздеу.
Төртінші көтеретін мәселе бұл өлім жазасын қолдану. Менің көзқарасым
Бесінші көтеретін мәселе қазіргі кезде, қоғамда адам етін жейтіндер
Сондықтан да осы қылмысқа байланысты дәрежелеу сипаттары көзделсе деймін.
Міне, дипломдық жұмыс тақырыбы бойынша біз осындай мәселелерді көтеріп
Пайдаланған әдебиеттер
Қазақстан Республикасының Конституциясы (1995 жылы 30 тамызда қабылданған) (өзгертулер
Бұғынбайқызы Дина «Адамға қарсы қылмыстарды дәрежелеу және кінәліге жаза
Қазақстан Республикасының Қылмыстық Кодексі 16 шілде1997 ж №
Ағыбаев А.Н. «Қылмыстық құқық» Ерекше бөлім; Алматы « Жеті
Бородин С.В. Квалификация преступлений против жизни Москва Юридическая литература
«Заң және Заман» журналы №16 1999 жыл.
А.В.Наумов « Мотив убийства» , Волгоград 1989 год, В.В.
Б.С.Волков «Мотив и квалификация преступлений» Казань 1979 год.
А.С.Никифоров « Преступление против личности» Москва 1989 год.
И.Тротнов Убийство в состояний аффекта при отягающих обстоятельствах» Москва
«Заң және Заман» №3 1999 жыл.
А.Н.Трайнин «Общее учение о составе преступление» Москва 1992 год.
Р.И.Михеев « Установление субъективной стороны умышленных преступлений» Иркутск 1979
Ю.Р Демидов Человек объект уголовно правовой охраны.
Н.И.Загородников Преступление против жизни Москва 1978 год.
А.Н.Красиков Уголовное право (особенная часть) Москва 1996 год.
Г.К.Рахимжанова Уголовное право (особенная часть) Учебно методическое пособие; Караганда
С.М.Рахметов, Н.Н.Гурецкий Преступление против личности Алматы 2001год.
Б.С.Никифоров,Г.А.Злобин Умысел его формы Москва 1977 год.
Т.Ә.Балапанов Қазақстан Республикасының Қылмыстық құқығы (Ерекше Бөлім) Алматы
З.О.Ашитов Квалификация некоторых тяжких преступлений против жизни и здоровья
Б.А.Куриков Научные основы квалификаций преступлений МГУ 1976 год.
Сериевский В.; Рахметов С. «Аталған еңбек» журналы.
Уголовный Закон Москва 1970 год.
«Заң және Заман» журналы №3 2001 жыл.
«Фемида» журналы.
Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты қылмыстық істер бойынша Сот алқасының
Толкаченко А.А. Проблемы субъективной стороны преступления: учебное пособие для
Тугельбаева Б.Г. Проблемы предупреждения преступного насилия в отношении женщин.
Тухбатуллин А.А. Субъект и субъективная сторона преступления против жизни
Уголовное право Республики Казахстан. Особенная часть: Учебник – Алматы:
Уголовное право: Особенная часть / Под ред. Герцензона А.А.
Уголовное право: Особенная часть / Под ред. И.Я. Козаченко,
Хомитов В. Насилие, как признак, квалифицирующий склонение к потреблению
Шарапов Р.Д. Насилие в уголовном праве (понятие, квалификация, совершенствование
Горелик И.И. Уголовное право (Часть особенная): Москва, 1979 г.
Тарарухин С.А. Теория и
Статистические данные о насильственных преступлениях, зарегистрированных в Республике Казахстан
Қазақстан Республикасының «Азаматтардын денсалығын қорғау туралы» Заңы 7 шілде
Побрызгаева Е.В. Характер насилия при разбое.1994 год.
Кочин С.М. Ответственность за корыстные преступления против собственности. М.,
Криминальное насилие: общие проблемы и опыт борьбы в Республике
Криминология: Учебник / Под ред. В.Н. Кудрявцева, В.Е. Эминова.
Криминология: Учебник для вузов / Под ред. Н.Ф. Кузнецова,
Қосымша А
Жеке адамға қарсы қылмыстардың түрлері
Қосымша Б
Кісі өлтіру
Қосымша В
Кісі өлтірудің түрлері
60
Жеке адамға қарсы қылмыстардың түрлері
1.Адам өміріне қарсы қылмыстар (96-102-баптар)
2.Адам денсаулығына қарсы қылмыстар
(103-111, 114-116-баптар).
3.Адам өмірін және денсаулығын қауіпті жағдайда қалдыратын қылмыстар (112,
4.Адамның жыныстық дербестігіне және жыныстық еркіне қарсы қылмыстар (120-124-баптар).
5.Адамның және азаматтың бас бостандығына қарсы қылмыстар (125-128-баптар)
6.Адамның және азаматтың ар-намысы мен қадір-қасиетіне қарсы қылмыстар (129,130-баптар).
Кісі өлтіру ( 96,97,98,99,100-баптар).
Басқа бір адамның өмірі
Басқа адамға құқыққа қарсы қаза келтіру
Қасақаналық
14 жасқа толған тұлға (96-бап).
16 жасқа толған тұлға (97,98,99,100-баптар).
Объект
Объективтік жағы
Субъективтік жағы
Субъект
Кісі өлтірудің түрлері
Жаңа туған сәбиді анасының өлтіруі (97-бап)
Жан күйзелісі жағдайында болған адам адам өлтіру (98-бап)
Қажетті қорғаныс шегінен шығу кезінде жасалған кісі өлтіру (99-бап)
Қылмыс жасаған адамды ұстау үшін қажетті шаралардың шегінен шығу
Жәй кісі өлтіру
Жеңілдетілген мән-жайларда кісі өлтіру
Ауырлататын мән-жайларда кісі өлтіру
ҚР Қылмыстық Кодекстінің 96 бабының 2-бөлігінде көрсетілген адам өлтіру
Жауаптылықты ауырлататын және жеңілдететін жағдайлардың қолданбауы жағдайында адам өлтіру
Кісі өлтіру
Кісі өлтіру нәтижесінде қызғаныш
Жалдамалы кісі өлтірудің қылмыстық-құқықтық сипаттамасы
Шетелдердің қылмыстық заңнамасы бойынша қылмыс құрамының құқықтық сипаттамасы
Тергеудің алғашқы кезеңіндегі типтік жағдайлар және тергеуші әрекеттері
Ауырлатылған мән-жайлары бар кісі өлтіруді саралау
Адам өлтіру
Адам өлтірудің қылмыстық құқықтық ұғымы
Өмірге қарсы қылмыстарды саралау
Жалдау арқылы кісі өлтіруді тергеу