Деректер тасымалдау ортасына қатынас құру әдісі
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Қ.И.Сәтпаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық университеті
Ақпараттық технологиялар институты
Есептеу техника кафедрасы
КУРСТЫҚ ЖОБАЛАУ
“Есептеу кешендері, жүйелері және тораптары” пәні бойынша
Тақырыбы: “Жергілікті есептеу торабын жобалау”
Жетекші:
т.ғ.к., проф. Тұрым А.Ш.
«____» _________ 2004 ж.
Норма бақылаушы:
т.ғ.к., проф. Тұрым А.Ш.
«____» _________ 2004 ж.
Студент: Кемалова Д.М.
Мамандығы: 3704
Оқу тобы: ЗБИ-00-1қ
АЛМАТЫ 2004
Курстық жоба тапсырмасы
№ 15 тапсырма. Келесі сипаттамалары бар жергілікті есептеу
Сызба-құрылымы – құрсым.
Торап түйіндерінің саны – 22.
Қатынас құру әдісі – CSMA.
Синтездеу әдісі – МСМ.
Тораптық бейімдеуіштің функционалдық сұлбасын әзірлеу және сипаттау.
Тораптық шабуыл – .Деректерді жедел тасымалдауға мәжбүрлеу (растауды
Тапсырма берген: т.ғ.к., профессор Тұрым
Тапсырма алған студент: Кемалова
Тапсырма берілген күні: “4”
Мазмұны
Кіріспе 6
1 Торап үлгілері 7
1.1 Ашық жүйелер әрекеттестігінің (АЖӘ) үлгісі 8
2 Деректер тасымалдау ортасына қатынас құру әдісі 13
3 Деректер ортасына қатынас құру әдістері 14
3.1 СSMA – қатынас құру әдісі. 14
4 Тораптық сызба-құрылым 14
4.1 Құрсымдық сызба-құрылым 15
4.2 “Сақина” сызба-құрылымы 16
4.3 “Жұлдыз” сызба-құрылымы 16
4.4 “Тор” сызба-құрылымы 17
4.5 “Бұтақ” сызба-құрылымы 17
5 Тарамдық бейімдеуіштің функциональды сұлбасының сипаттамасы 17
6 Физикалық деңгейде сигналдарды кодалау 26
7 Жергілікті есептеу тарамы (ЖЕТ) құрылысы синтездеу есептерінің
8 Тораптық шабуыл және одан қорғану шаралары 34
8.1 Деректерді жедел тасымалдауға мәжбүрлеу 34
Қорытынды 37
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 38
Кіріспе
70-ші жылдардың басында компьютердің бөліктерін жасау аймағында
1 Торап үлгілері
Қарым-қатынас жасау үшін адамдар ортақ тілді пайдаланады. Егер
Ақпаратты тасымалдау үрдісін дамыту үшін мәліметтерді бірдей кодалайтын
ISO халықаралық коммуникациялық хаттамалардың үлгісін құрастыру үшін арналған,
Ашық жүйелер әрекеттестігі (АЖӘ), TCP/IP, IBM фирмасының SNA
1.1 Ашық жүйелер әрекеттестігінің (АЖӘ) үлгісі
Стандарттау бойынша халықаралық ұйымы (ISO) ашық жүйелер әрекеттестігінің
Үлгі жеті бөлек деңгейлерге бөлінген:
1-деңгей. Физикалық – ақпаратты жіберудің биттік хаттамасы;
2-деңгей. Арналық – кадрды пішіндеу, ортаға қатынас құруды
3-деңгей. Тораптық – маршрутизация, деректер ағынын басқару;
4-деңгей. Көліктік – алшатылған үрдістердің өзара әрекеттестігін қамтамасыз
5-деңгей. Сеанстық – алшатылған үрдіс арасындағы диалогты қолдау;
6-деңгей. Көрсетімдік – жіберілетін деректердің интерпретациясы;
7-деңгей. Қолданбалық – деректерді қолданбалы басқару.
Осы аталған деңгейлер атқаратын қызметтеріне қарай үш топқа
Бұл үлгінің негізгі мақсаты әр деңгейге, тасымалдау ортасына
Базалық үлгінің дербес деңгейлері деректерді жіберушіде төмен бағытталған
7. Қолданбалы (Application)
7. Қолданбалы (Application)
6. Көрсетімдік (Presentation)
6. Көрсетімдік (Presentation)
5. Сеанстық (Session)
5. Сеанстық (Session)
4. Көліктік (Transport)
4. Көліктік (Transport)
3. Тораптық (Network)
3. Тораптық (Network)
2. Арналық (Data Link)
2. Арналық (Data Link)
1. Физикалық (Physical)
1. Физикалық (Physical)
1-сурет - АЖӘ үлгісі
Қабылдаушы жақта келетін деректер анализденеді, керек болған жағдайда,
Физикалық деңгей
Физикалық деңгей тораптық байланыс арнасы арқылы деректер тасымалдайды
Физикалық деңгей ақпарат дестелерін жоғары жатқан деңгейлерден алып,
кәбілдер типі;
0 және 1 мәндерін шарттаңбалау сұлбасы.
Физикалық деңгейдің көп тараған түрлеріне мыналар жатады:
EIA-RS-232-C, CCITT V.24/V.28 – тураланбаған тізбекті интерфейстің механикалық/электрлік
EIA-RS-422/449, CCITT V.10 - тураланған тізбекті интерфейстің механикалық/электрлік
IEEE 802.3 – Ethernet;
IEEE 802.5 – Token ring.
Арналық деңгей
Арналық деңгей деректер дестесінің құрамына кіретін символдарды тізбектелген
Арналық деңгей екі деңгейшеге бөлінеді: физикалық ортаға қатынас
Арналық деңгейдің функциялары тораптық бейімдеуіштің және оның драйверінің
HDLC, Frame Relay, IEEE802.2, IEEE802.3 сияқты хаттамалар бола
2- сурет. Арналық деңгейдегі қарапайым кадр көрсетілімі .
Тораптық деңгей
- Тораптық деңгей (Network Layer). Барлық деректердің
Қызметтері:
а) Тораптық байланыстар тобын тағайындау (бірнеше байласулар болуы
ә) Коммутациялау және бағдарлау кезінде артықшылықты ескеру.
б) Қателерді анықтау және мүмкін болса оларды
в) Деректердің ағымын басқару.
Тораптық деңгейде дестелер мен олардың бағдарғылары құрастырылады, яғни
Тораптық деңгей пайдаларды топқа бөлуді ұыймдастырады. Бұл деңгейде
Тораптық деңгейде ең көп қолданылатын хаттамалар:
IP – Internet хаттамасы;
IPX – торапаралық алмасу хаттамасы;
X.25;
CLNP – жалғауды ұыймдастырмайтын тораптық хаттама.
Көліктік деңгей
- Көрсетімдік деңгей (Presentation Layer). Тораппен тасымалданатын
а) Сеансты бастау және тоқтату жағында
ә) Деректер көрсетімін таңдау және оны қолданбалы үрдістермен
Көліктік деңгей белгілі бір пайдаланушылар программасына деректер жеткізумен
Көліктік деңгей тораптық деңгейге жіберу үшін ақпарат ағынын
Көліктік деңгейде көп қолданатын хаттамалар:
TCP – алмасуды басқару хаттамасы;
NCP – Netware Core Protocol;
SPX – дестелермен тәртіпті алмасу;
ТР4 – 4 класты алмасу хаттамасы.
Сеанстық деңгей
- Сеанстық деңгей (Session Layer) - бұл
Тізімдері:
а) Жауаптасу жүргізу үшін екі
ә) Көрсетімдік деңгейдің объектілері арасындағы жауаптасуды уақыт
б) Осы объектілердің арасындағы деректер алмасуды
в) Сеанс біткеннен кейін сеанстық байласуды
г) Сеансты жабу.
Сеанстық деңгей байланысатын машиналар арасында саенстық алмасуды ұйымдастыруына
Көрсетімділік деңгей
Көрсетімділік деңгей деректерді интерпретациялау үшін, сонымен қатар деректерді
Сонымен, көрсетімдік деңгейге файлдар пішімін түрлендіру міндеттері жүктеледі.
Бұл деңгей есептеу торабында қолданылатын есептеу машиналар түрлерінің
Қолданбалық деңгей
Пайдаланушы мен тораптық қолданбалардың әрекеттестігіне байланысты мәселелермен айналысады.
2 Деректер тасымалдау ортасына қатынас құру әдісі
Торапқа қатынас құру түйіндердің деректер алмасу үшін деректер
Қатынас құру әдісі
ЭЕМ жадысы мен енгізу шығару құрылғыларының арасында деректер
2. Келесі кезекте қайсы жұмыс бекеті (немесе, дербес
Торапқа қатынас құру басқа жұмыс бекеттерімен ақпарат алмасу
Торапқа байланысты қатынас құру әдісі негізінде екі түрге
Кездейсоқ қатынас құру;
Детерминалды қатынас құру.
Кездейсоқ қатынас құру әдістері. Бұл деректер тасымалданған кезде
Кездейсоқ қатынас құру әдісі екі топқа бөлінеді.
а) Қақтығысты анықтай отырып көптік қатынас құру әдісі;
б) Тасуышты бақылай отырып көптік қатынас құру әдісі.
а) Қақтығысты анықтай отырып көптік қатынас құру әдісі.
Деректі жіберген де ол деректі қақтығыс болған болмағанын
Көптік қатынас құру әдісі – тораптағы түйіндердің бір
б) Тасуышты бақылай отырып көптік қатынас құру әдісі
Мәселен, CSMA/CD (Carrier Sense, Multiple Access, with
2. Детерималдық қатынас құру әдісі.
Детерималдық деген сө алдын ала болжай алады.
Сұрату әдістері;
Статикалық қатынас құру әдісі.
а) Сұрату әдістері.
І-деңгейлік компьютерлік бекеттерге басқару міндет жүктеледі. Мұндай мәртебелі
(t∙Nст
Бұнда қақтығыс болмайды.
б) Статикалық қатынас құру әдісі.
Маркерлі қатынас құру әдісінде бейімдеуіш маркердің келуін күтеді.
Деректер тасымалдау ортасына қатынас құру әдісі. Бұл әдіс
3 Деректер ортасына қатынас құру әдістері
3.1 СSMA – қатынас құру әдісі.
CSMA (Carrier Sense, Multiple Access) - тасығышты тексеретін
Қайталау уақыты: tқ=L(tқау
tқау – қос айналым уақыты. Екі бекет арасындағы
L=[0,2N-1] - мына аралықта жатақан сандар тізбегі.
N - қатынас құруды қайталау нөмері (16-ға дейін
L([0,1]
00 – қақтығыс болады;
11 – қақтығыс болады;
01 – қақтығыс болмайды;
10 – қақтығыс болмайды.
4 Тораптық сызба-құрылым
Тораптың сызба-құрылымы (topology) деп тораптың геометриялық нысанын немесе
Тораптық сызба-құрылымның бірнеше түрі бар: тор (Mesh), құрсым
4.1 Құрсымдық сызба-құрылым
Құрсымды байланыс кезінде деректер тасымалдау ортасы барлық жұмыс
5-сурет. “Құрсым” сызба-құрылымы
Жұмыс бекеттері кез-келген уақытта бүкіл есептеу торабының жұмысын
Жалпы жағдайда Ethernet құрсым торабы үшін жіңішке сым
Жаңа технологиялар есептеу торабы жұмыс істеп тұрған кезде
Жұмыс бекеттерін тораптық үрдістерді және коммуникациялық ортаны үзбей
Ақпаратты тікелей (модуляцияланбаған) тасымалдайтын ЖЕТ-те тек ақпаратты жіберетін
Модуляцияланған кең сызықты жіберуі бар ЖЕТ-та түрлі жұмыс
4.2 “Сақина” сызба-құрылымы
Сақина сызба-құрылымы кезінде жұмыс бекеттері бір-бірімен шеңбер бойымен
Token Ring (IBM фирмасы) тектес жергілікті есептеу тораптары
FDDI (Fider Distributed Data Interface) есептеу тораптары.
6-сурет - “Сақина” сызба-құрылымы
4.3 “Жұлдыз” сызба-құрылымы
Есептеу торабының қалған түйіндерінің әрқайсысымен деректер тасымалданатын жеке
Жұлдыз» тәрізді сызба-құрылымы бар есептеу торабына мысал ретінде
4.4 “Тор” сызба-құрылымы
“Тор” деп тораптағы барлық түйіндері арасында өзара тікелей
4.5 “Бұтақ” сызба-құрылымы
“Бұтақ” тәрізді сызба-құрылым “сақина”, “жұлдыз”, “құрсым” сызба-құрылымдарын біріктіру
8-сурет - “Бұтақ” сызба-құрылымы
5 Тарамдық бейімдеуіштің функциональды сұлбасының сипаттамасы
Тарамдық бейімдеуіш ЖЕТ көпарналық байланысушы қамтамасыз етеді және
Қатынас құруды басқару блогы дара арнаға қатынас құру
Таратуды басқару блогі пакеттерге сәйкес биттер тізбегін Қабылдап-таратқышқа
Қабылдауды басқару блогі дара арна арқылы беріп пакеттерді
Қабылдағыш пен таратқышты басқару блоктарында не өзін жеке
Қабылдағыш-таратқыш
Қабылдап-таратқыш тұрғызу әдісі: желі сипаттамасына бірінші кезекте сенімділікке
Құрсымды құрылымды тарам үшін қабылдап-таратқыш мысал ретінде қосымшада
Тасымалдау орта ретінде тарату және қабылдау күшейткіштері қосылған
Қабылдап-таратқыштың электрлік шешімі және бейімдеуіштің басқа аппараттары үшін
Құрсымдық тарамның қабылдап-таратқышшы ағымға қосылатын жүйенің санының өзгеруі
Қатынас құрумен ақпараттық арнаны басқару
Тарамдық бейімдеуіште арнаға қатынас құруды қамтасыз ететін, пакеттерді
Бейімдеуіштің ұйымдасуына бейімдеуішпен ЭЕМ арасындағы деректер алмасу әдісіне
Бірінші әдісте: тасымалдауға арналған пакет ЭЕМ-ң жедел жадысында
Екінші әдісте: бейімдеуіште таратқыш және қабылғыштын пакеттерді сақтау
Жалпы түрде кадрларды таратқыш пен қабылдағышды басқару құрылымын
Кадрларды тасымалдауды басқару келесі түрдегідей іске асырылады. ЭЕМ-нен
Қабылдауыштан келетін келесі биттер бит-стафинг жою сулбасы арқылы
Кадрды қабылдау мен оның құрамындағы пакетті жедел жадыға
Байланысу блогы мен ЭЕМ интерфейсі кадрды таратқыш және
Коммутатор
Екі және одан да көп құрылғылар арасындағы деректер
Коммутация
Құрылғыларды сұрыртау және олармен байланыс орнату. Қашықтағы терминалды
Бағдарғылауыш (Маршрутизатор)
1. Деректер тасымалдаудың оңтайлы жолын таңдау үшін арналған
Бұл құрылғы тарамдар арасында деректерді бағдарғылайды. Әдетте, бағдарғылауыш
Бірнеше тарамдық картасы бар есептеу машинасында бір емес,
2. Баспа құрылғысы сұрайтын тапсырманы орналастыратын және жұмыс
Көпір
Көпірлер бірдей хаттамалы екі тарамды байланыстыру үшін қолданылады.
Физикалық сегменттерді қайталауыштар арқылы бір-бірімен жалғастыруға болады. Бірақ
Ал көпір болса осындай бірнеше логикалық сегменттерді біріктіруге
Көпірдің міндеті – екі тарамдағы осы көпір арқылы
Көпір-бағдарғылауыш
Көпір мен бағдарғылауыштың қисындасуы. Бағдарғылауды қажет ететін дестелер
Қайталағыш
Кәбілдің екі сегментінің арасына қосылатын және оның бір
Трансивер
Бейімдеуіш пен тарамдық кәбілдің немесе екі сегменттің арасында
Мәселен, Ethernet жуан кәбіліне компьютер қосуға арналған қосуға
Шоғырлауыш
Қашықта орналасқан есептеу орталығы мен пайдаланушылар арасындағы деректер
Деректер тасымалдайтын бірнеше төмен жылдамдықты физикалық арналарды, жоғары
«Жұлдыз» тәрізді сызба құрылымы бар, есулі қос өткізгіш
Ол тасымалдау құрылғыларының функционалдық, сызба-құрылымдық және жылдамдық мүмкіндіктерін
Терминатор
Бүлдіргіш (шағылысқан) сигналдарының пайда болмауы үшін кедергілерді үйлестіруге
Сегмент
Кәбілдің екі жағынан терминатормен шектелген бөлігі.
Ретқақпа (шлюз)
Есептеу тарамының басқа тарамдармен әрекеттесуін ұйымдастыруға қажет техникалық
Сонымен, тарамдық ретқақпа – үш түрлі тарамдық құрылғының
бағдарғылауыш. Ертеректе бағдарғылауыш жиі ретқақпа деп аталған, ал
қолданбалы қамтаманың ретқақпасы белгілі бір тарамдық программаларға арнап
бір хаттаманы екіншісіне түрлендіруді қамтамасыз ететін ретқақпалар.
Сонғы кезде ретқақпа деп қолданбалы қамтаманың ретқақпасын, яғни
Бірінші Ethernet технологиясым жасалған тораптар қалыңдығы 0.5 дюйм
Қазіргі кезде Ethernet технологиясы бірнеше физикалық ортада жұмыс
10Base-5 — 0.5 дюйм қалыңдықты «жуан» деп аталатын
10Base-2 — 0.25 дюйм қалыңдықты «жіңішке» деп аталатын
10Base-T — экрандалмаған қос есулі өткізгіш негізіндегі кәбіл
10Base-F — оптоталшықты кәбіл. Топологиясы қос есуліге ұқсас.
10Base-5 стандарты
10Base-5 стандарты Xerox фирмасының экспериментальды Ethernet торабы болған,
Кәбіл барлық бекеттер үшін дараарна түрінде қолданады. Сегмент
Бекет кәбілге қабылдаптаратқыш – трансивер арқылы қосылуы керек.
Трансивер бұл келесі функцияларды орындайтын бейімдеуіштің бір бөлігі:
кәбілден кәбілге ақпаратты қабылдау және тарату;
кәбілдегі қақтығысны анықтау;
бейімдеуіш пен кәбіл арасындағы электр ажыратқыш;
кәбілді бейімдеуіштің дұрыс істемеуінен сақтау.
Соңғы функциясын көбінесе көп сөйлеудің бақылаушысы (jabber control)
10Base-5 стандартының жақсы жақтары:
кәбілдің сыртқы ортадан жақсы оқшауланғандығы;
түйіндердің арасының салыстырмалы үлкен болуы;
жұмыс бекетсының кәбілдің ұзындығы бойынша еркін жылжып отыруы.
Кемшіліктері:
кәбілдің қымбат тұруы;
кәбілдің қаттылығынан оны орналастыру қиынға түседі;
кәбілді өңдеу үшін арнайы құралдардың керектігі;
кәбілдің дұрыс жалғанбауынан барлық тораптыңістен шығуы;
мүмкін болатын компьютер орындарына алдын ала кәбілдің тартылып
Тораптық бейімдеуіш
Тораптық бейімдеуіштер және кәбіл жүйелері компьютерлік тораптардың аппараттық
Әр бір компьютерде таңдалған кәбіл типіне қосылатын тораптық
Тораптық бейімдеуіш (Network Interface Card, NIC) – тікелей
Бірінші жергілікті тораптарда бейімдеуіш пен кәбіл сегменті барлық
Тораптық бейімдеуіш қызметтері:
Жіберілетін ақпаратты белгілі форматтағы кадрға келтіру. Кадрлар бірнеше
Дерек тасымалдау ортасына қатынас құру. Жергілікті тораптарда негізінен
Деректерді жіберген кезде тізбектелген бит ақпараттарын тізбектелген электр
Ақпаратты параллельді түрінен тізбекті түріне аудару және керісінше.
Биттерді, байттарды және кадрларды синхронизациялайды. Қалыпты қабылдау және
Тораптық бейімдеуіштер компьютердегі ішкі дерек құрсымының қолданатын разрядтылығына
Тораптық бейімдеуіштер және де торапта қолданылатын тораптық технологияға
Ethernet хаттамасы
Ethernet-ті XEROX фирмасы алғаш 1975 жылы жасаған. Қазіргі
Ethernet хаттамасы CSMA/CD кездейсоқ қатынас құру әдісі қолданылады,
Әрбір түйін деректер тасымалдауды бастауы үшін бірншіден тасымалдау
Ethernet хаттамасының жұмыс істеу алгоритмі қарапайым болғандықтан арзан,
Ethernet хаттамасында арналық деңгейде десте-кадр деп аталады.
Бастау Қабылдауыш мекені Жіберуші мекені Т‰рі
8 6 6 2 46-1500 4
Ethernet мекені 48 разрядтан тұрады. Бастаудың негізгі міндеті
6 Физикалық деңгейде сигналдарды кодалау
Дискретті ақпаратты цифрлық шарттанбалауда потенциалды және импульсті шарттаңбалар
Потециалды шарттанбада логикалық бірліктермен нөлдерді көрсету үшін белгінің
Кодалау
Цифрлық кодалау (Digital Encoding) кейде модуляция, хабар тасымалдау
Цифрлық кодалау алгоритімдеріне қойылатын талаптар Цифрлық сигналдарды кодалау
1. Цифрлық сигналдың шағын жолақтығы, физикалық арна бойынша
2. Тізбектегі тұрақта кернеудіқ төмен болуы.
3. Кернеу өзгеруінің едәуір үлкен болуы. Бұл сигналды
4. Әр бір қос өткізгіштерде полярлықтарын тексеріп жұрмес
Цифрлық кодалау әдістеріне шолу NRZ - Non Return
- «0» биті нольдік кернеумен (0 В) келтіріледі.
- «1» биті +V кернеуімен.
Кодалаудың бұл түрі ең қарапайым және бұл басқа
- тұрақты кернеудің жоғары мөні;
- сигналдың кең жолақтығы;
- тұрақгы деңгейді берудің ұзақ периодының пайда
Нәтижесінде құрылғылардың синхронизациясы қиындайды;
- сигнал поляризацияланған.
RZ - Return to Zero (нольге оралу).
Цифрлық деректер кедесі түрде керсетіледі:
- «0» биттері нольдік кернеумен көрсетіледі (0 В);
- «1» биті бірінші жартысывда +V кернеуімен көрсегілсе,
Бұл әдістің NRZ әдісіне қарағанда екі артықшылығы бар:
- кернеудіқ орта мәні 1/4 - ке
- бірлік сигналды үздіксіз бергенде тізбекте сигнал тұрақты
Бірақ RZ, кодалауын жүргізгенде сигнал жолағы дерек тасымалдау
NRZ I – Non Return to Zero Invertive
Бұл кодалау әдісі биттерде келесі түрге келтіреді:
- «0» биттері нольдік кернеумен көрсетіледі (0 В);
- «1» биті алдындағы кернеуге байланысты 0 немесе
Бұл алгоритм кернеудің шамасын жиі өзгертіп (RZ әдісіндегідей)
AMI - Alternate (бірді кезектесіп инверстеу)
Бұл кодалау әдісі биттерді келесі түрге келтіреді:
- «0» биттері нольдік кернеумен көрсетіледі (0 В);
- «1» биті кезектесіп +Ү және -V мәндерін
Бұл әдіс RZ алгоритмі тәрізді тізбекте тұрақты кернеудің
HDB3- High Density Bipolar 3 (жоғары тығыздықты биполяр
HDB3 әдісінде биттерді келтіруінде АМІ алгоритмінен аздап қана
Бұл алгоритм АМІ алгоритмдеріне тән нольдік сигналдар тізбегіне
Бұл проблеманы шешу үшін V битінің өрісі алдыңғы
РЕ – Рһаse Encode (manchester, фазалық кодалау, манчестерлік
Фазалық кодалау кезінде биттер келесі турге келтіріледі:
- «0» биті битгің бірінші жартысында +Ү кернеуімен,
- «1» биті биттің б ірінші жартысында -V
кернеуімен белгіленеді.
Бұл алгоритм барлық талаптарға сай келеді, бірақ тізбекте
CDP- Condition Diphase.
Бұл әдіс NRZI және РЕ алгоритмдерінің комбинациясы болып,
- «0» биті алдындағы биттің өзгеруі тәрізді ол
- «1» биті алдыңга биттің қарама-қарсы бағытына қарай
Бұл алгоритм полярланбаған бірақ кең жолақты алып жататын
Өзіңіз жоғарыда көргендей сигналдарды цифрлық кодалаудың көп түрлері
Манчестерлік кода
Жергілікті тораптарда осы уақытқа дейін шарттаңбалаудың кең таралған
Манчестерлік шарттаңбада бірліктер мен нөлдерді шарттаңбалау үшін потенциал
7 сурет. Деректерді дискретті шарттаңбалаудың әдістері.
Орта есептен алғанда манчестерлік шарттаңбаның жолағының ені биполярлық
Артықшыл кодалар
Артықшыл шарттаңбалар бастапқы бит тізбектілігін үлестерге бөлуге негізделген,
Сосын әрбір бастапқы символ жаңаға ауыстырылады, оның бастапқыға
Бастапқы шарттаңба Нәтижелі шаттаңба Бастапқы шарттаңба Нәтижелі шаттаңба
0000 11110 1000 10010
0001 01001 1001 10011
0010 10100 1010 10110
0011 10101 1011 10111
0100 01010 1100 11010
0101 01011 1101 11011
0110 01110 1110 11100
0111 01111 1111 11101
Содан кейін 4В/5В шарттаңбасы желі бойынша физикалық шарттаңбалау
7 Жергілікті есептеу тарамы (ЖЕТ) құрылысы синтездеу есептерінің
Қазіргі кезде іс жүзінде ЖЕТ-ның ішінде өзінің қарапайымдығы
Үлгілерді құру кезінде ЖЕТ болуының келесі шарттары берілген
әрбір пунктінде бір түрдегі АЖ орнатуға болады.
Әрбір тұтынушы тек бір АЖ-ге ғана бекітіле алады.
АЖ-ің өнімділігі уақыт бірлігінде АЖ-ден түсетін сұраулардың барлық
Барлық АЖ өзара бір дараарналы магистаральмен, яғни гамильтон
Есептің мақсаты ЖЕТ – ның осындай құрылысын синтездеуде
бұл жерде - j – ші
0 1 2 3 4 5 6 7
1 0 2 5 4 10 8 15
2 2 0 7 9 11 13 16
3 5 7 0 13 14 20 18
4 4 9 13 0 12 21 26
5 10 11 14 19 0 24 35
6 18 13 20 21 24 0 78
7 15 16 18 26 35 87 0
8 12 17 29 30 98 16 77
9 6 27 22 28 62 37 66
10 25 23 33 36 4 11 53
11 28 31 47 42 18 3 69
12 35 36 59 53 83 10 3
13 34 49 37 33 56 5 4
14 32 57 34 48 37 18 5
15 38 32 41 57 58 42 11
16 40 36 71 72 84 36 22
17 56 45 83 83 79 12 87
18 78 77 96 97 83 56 57
19 80 89 86 54 39 17 28
20 87 93 93 66 46 35 20
21 91 81 4 87 88 37 30
22 99 99 6 88 36 10 40
Тарамның ұзындығы: L=777 м
5-4-3-2 негіздеп құрсақ, онда 2 түрмен қосуға болады.
1-түрі: 3 сегмент 2 қайталауыш арқылы 21 бекетті
10Base-5 RG-11 800 н/е 1000 м
Трансивер
21 дана
Қайталағыш
2 дана
Терминатор
6 дана
AUI
200 м
SURECOM EP-320X-R 100/10 /M PCI 21 дана
Ағытпа DB-15 21 дана
2-түрі: 4 сегмент 3 қайталауыш арқылы 21 бекетті
10Base-2 RG-58 925 м
Терминатор
8 дана
Қайталағыш
3 дана
SURECOM EP-320X-R 100/10 /M PCI 21 дана
8 Тораптық шабуыл және одан қорғану шаралары
8.1 Деректерді жедел тасымалдауға мәжбүрлеу
TCP хаттамасы іске асыратын, жүйе кідірістеріне (заторларына (congestion
Растаудың жалған төлнұсқасы
А В-ға бір сегментті(SN=1-1000) жібереді, бірақ В торабы
9-сурет. Растаудың жалған төлнұсқасы
В торабы растаудың төлнұсқаларын қандай жылдамдықпен генерацияласа, сондай
Осы және басқа тораптық шабуылдарды болдырмау үшін, қауіпсіздікті
Шабуылдарға қарсы қолданылатын кейбір шаралар:
Тораптың әкімшісі қаскөйдің әдістері мен құралдарын біліп оларды
Жасырын IP- немесе MAC-адрестерді қолданатын түйіндерді анықтауға арналған
Торапты “тыңдау” режимінде жұмыс істейтін түйіндерді анықтауға арналған
Программалық қамтаманың соңғы нұсқаларын және жаңартуларын қолдану.
Шабуылдарды айыру-тану (IDS – Instrusion Detection Systems) жүйелерін
Барлық IDS жүйелерi екi топқа бөлiнедi: HIDS
Тораптық деңгейдегi IDS жүйелерi ақпаратты тiкелей тораптағы ақпарат
Тораптық деңгейдің IDS жүйесі, әдетте, “тыңдау ” режимінде
Жүйелік деңгейдің IDS жүйесі операциялық жүйенiң тiркеу журналын
Қорытынды
Қорытындылай келгенде мен курстық жобаны жобалай отырып
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
А.Ш. Тұрым “Есептеу кешендері, жүйелері және тораптары”, оқулық,
Алматы: ҚазҰТУ, 2002.
Тұрым А.Ш., Мустафина Б.М. "Ақпарат қорғау және
А.Ш. Тұрым, А. Оған “Есептеу жүйелері және тораптары”,
Тұрым Асқын Шамұлы. "Ақпараттану және Есептеу техникасы саласындағы
А.Ш. Тұрым “Windows 95-те есептеу торабын қолдану”, әдістемелік
Сарыпбеков Ж., А.Ш. Тұрым, Құрманов “Модели и методы
Э. Таненбаум “Компьютерные сети” Москва Санкт-Петербург 2003 г.
В.Г.Олифер, Н.А.Олифер. "Компьютерные сети". Учебник. Издательский дом
В.Г. Олифер, Н.А. Олифер “Компьютерные сети”, учебник, 2001.
А.М. Ларионов, Майоров “Вычислительные комплексы, системы и сети”,
Ю.В. Новиков, Д.Т. Карпенко “Аппаратура локальных сетей, функции,
Қазақ-орыс термин сөздігі, “Рауан”, 1998.
Дж. Скотт Хогдал “Анализ и диагностика компьютерных сетей”
Семенов Ю.А
5
0 1 1 1
+V
0
0 1
-V
0
0 1 1
-V
0
1 0
+V
0
-V
егер і-ші АЖ -ші АЖ-мен байланысса
олай болмаған жағдайда (k(M(, j(M(, k(j)
егер j-і пунктте АЖ-ің r-ы вариаты ұйымдастырылса
олай болмаған жағдайда
Деректер тасымалдау ортасына қатынас құру әдісі
АЖӘ үлгінің құрылымы
Физикалық деңгейдің стандартына
“Жергілікті есептеу желілерін жобалау”
Жергілікті есептеу торабын жобалау
Жергілікті есептеу желілерін жобалау туралы ақпарат
Жергілікті есептеу торабы
Деректерді тасымалдау ортасы
Есептеу жүйелері
Торап