Бұрғылау қондырғысы

Мазмұны
Нормативті сілтемелер..........................
Анықтамалар......................
Белгілеулер мен қысқартулар...............
Кіріспе................................
1 Геологиялық бөлім ............................
2 Технологиялық бөлім.........................
2.1 Ұңғымада қиындықтар туатын интервалдарды анықтау....
2.2 Жуу сұйықтығының қасиеттері мен типі..........
2.3 Ұңғыманың конструкциясы...........
2.4 Тау жынысы қимасының физико-механикалық қасиеттерін талдау......
2.5 Ұңғыма қабаттарын бұрғылану бойынша интервалдарға бөлу..............
2.6 Қашау түрін және оның шаю түйінін таңдау........................
2.7 Бұрғылау тәсілін таңдау.................
2.8 Бұрғылау бағанасын есептеу және жабдықтауды негіздеу.....................
2.9 Бұрғылау режимін жобалау ...........
2.10 Бұрғылау тізбегін беріктікке есептеу..............
2.11 Ұңғыма профилін жобалау ..........
2.12 Ілмектегі жүктемені есептеу. Бұрғылау қондырғысын таңдау.............
2.13 Геологиялық-техникалық нарядты құру.........
2.14 Бұрғыдағы апаттар мен қиыншылықтар.........
2.15 Жеке тапсырма (СӨЗЖ)................
3Еңбекті қорғау және тіршілік қауіпсіздігі.............
4 Экономика және бизнесті жоспарлау...................
5 Қоршаған ортаны қорғау...................
6 Автоматика.....................
Қорытынды .......................
Түйіндеме (екі тілдегі қысқаша қорытынды).........
Қолданылған әдебиеттер тізімі............
Тіркемелер.........................
Спецификациялар ............
Нормативтік сілтемелер
СТ РК 1252-2004 (ИСО 10400:1993, MOD). Промышленность нефтяная и
CT PK 1253-2094 (ИСО 14310:2001, MOD). Промышленность нефтяная и
СТ РК 1254-1-2004 (ИСО 15136-1-2001, MOD). Оборудование скважинное для
СТ РК 1256-2004 (ИСО 10405-2000,. NEQ). Промышленность нефтяная и
СТ РК 1258-1-2004 (ИСО 10426-1-2000 NEQ). Промышленность нефтяная и
СТ РК 1259-2004 (ИСО 10428-1993, NEQ). Промышленность нефтяная
СТ РК 1260-2004 (ИСО 10431-1993, NEQ) Промышленность нефтяная и
СТ РК 1260-2004 (ИСО 10431-1993, NEQ). Нефтяная и газовая
СТ РК 1264-2004 (ИСО 13678-2000, MOD). Нефтяная и газовая
СТ РК 1266-2004 (ИСО 16070-2001, MOD). Промышленность нефтяная и
Анықтамалар
Бағыттауыш - сағаның шайылуынан қорғаныс, бұрғылау ерітіндісінің шығатын ағысының
Кондуктор - жер асты суларының тегеурінді қабаттарын жабу үшін
Аралық тізбек - турон-сенон шөгіндісінің жоғарғы бөлігіндегі тұрақсыз жыныстарды
Пайдалану тізбегі - мұнай және мұнайгаз қабаттарын жауып, ажырату
Ұңғыма бойынша уақытылы тасымалдау мен бұрғылау процесінде кернді
Тіршілік қауіпсіздігі дегеніміз тиісті заң және басқа да нормативтік
Коллекторды қалыптастыратын ең көп орналасқан минерал кремнезем деп аталады.
Бұрғылау режимі деп субъективті факторлар кешенін түсінеді. Олар тау
Еңбекті қорғау міндеті адам өмірінің қызметінің қалыпты шарттарын қамтамасыз
Аумақ 2 – ауаның немесе газдың өрт қауіпті қоспаларының
Жерсілкінісі – жерасты соққылары мен жер бетінің дірілдеуі және
Техникалық бұрғылау жылдамдығы – ұңғыманы бұрғылауда техникалық қажетті жұмыстар
Автоматтандыру іс – әрекеттерін атқаратын құралдар техникалық сипаттамалары, метрологиялық
Белгілер мен қысқартулар
ЖК – жалпы көрініс;
ОҚО ҒТК – Оңтүстік Қазақстан облысының ғылыми техникалық
СК - керн алғыш снаряд;
АБҚ – ауырлатылған бұрғылау құбыры;
СНиП - санитарлық норма және ереже;
МЕСТ – мемлекеттік стандарт;
АҚ – ашық қоғам;
ОҚМУ – Оңтүстік Қазақстан Мемлекеттік Университеті;
КТД - колонкалы турбиналы қашау;
КТО – көтеру – түсіру операциялары;
МРП - төлемнің айлық есебі.
ББ – белгі бергіштер;
СИ – санды индикаторлар;
АИ – аналогты индикаторлар;
ЖР – жекеленген реттегіштер;
БСП – басқару станциялары және панелдері;
БТ – бейнетерминал;
ДБ – диспетчерлік шұғыл байланыс аппаратурасы;
ӨСБ – өндірістік сөз дауысты байланыс аппаратурасы.
L - бұрғылау тереңдігі, м;
D - бұрғылау құбырлары жұмыс істейтін шегендеу құбырының диаметрі,
n – қашаудың айналу жиілігі, айн/мин;
Рд – қашауға түсірілетін осьтік жүктеме, МН;
Dд - қашау диаметрі, мм;
γр – бұрғылау ерітіндісінің меншікті салмағы, кг/м3;
lУБТ – АБҚ ұзындығы, м;
QУБТ – АБҚ салмағы, Н;
Fт – бұрғылау құбырының көлденең қимасының ауданы, м2;
К – үйкелу күшінің әсерін, бұрғылау ерітіндісінің қозғалысына кедергі
QБ.Т. – бұрғылау құбырларының салмағы, Н;
Р0 – қашаудағы қысым, МПа;
Fк – құбыр каналының көлденең қимасының ауданы, 8.20 кестеден
L – тізбек ұзындығы, м;
dн – бұрғылау құбырларының сыртқы диаметрі, м;
n – айналу жиілігі, айн/мин.
Кіріспе
Қазақстан Республикасында жаңакен орындарынды игерумен бiрге басқа өңделiп жатқан
Өзінің ғасырлық Қазақстан Республикасы мұнайымен зерттелген қорындарды дамыту
Қазақстан Республикасы қорлардың ірі шикізат базасына ие ғана емес
Республиканың болжанған мұнайының алынатын қоры құрлықта 7,8 млрд.тоннаға бағаланады,
Мұнай мен газдың үлкен перспективасын Каспий теңізінің
Түп-Қараған кен орны 2000 жылы ашылған, ол Каспий
Түп-Қараған кен орны Қазақстанда мұнай өндіру тәжірибесінде, Каспий
Солтүстік Каспийдің Түп-Қараған кен орнын игеру мен пайдалануда
Жасанды аралдарды – бермдерді қолданумен жұмысын жүргізетін Түп-Қараған
1 Геологиялық бөлім
Тектоника
Түп-Қараған құрылымы тектоникалық тұрғыдан Каспий маңы ойпатының борттық
Түп-Қараған карбонаттық құрылымы артин саздарымен және кунгур
Крунгур тұздары шөгінділері бойынша (П1 қабатын көрсететін) Түп-Қараған
2Д сейсмобарлау жұмыстарының нәтижесі бойынша алынған П2 қабатын (таскөмір
Cурет.1.1
Каспий маңы ойпатындағы Түп-Қараған кен орнының орналасуы
1.2 Жұмыс ауданының орогидрографиясы
Түп-Қараған кен орыны Каспий теңізінің солтүстік-шығыс бөлігінің шельфтік
Балық шаруашылығы дамыған Урал дельтасы ауданында ауыл халқының қоныстану
Өндірістік іс-әрекеттің барысында жер қойнауын пайдаланушыға қиыншылық тудыратын Солтүстік
тайыз сулы (0-10м);
түсінілуі қиын теңіз деңгейінің ұзақ уақыт өзгеруі;
қыс мезгілінде мұз жабынының қалыптасуы, теңіз конструкциясының айналасында
температураның мезгіл аралық өзгергіштігінің жоғарылығы;
биологиялық өнімділігі жоғары аймақтардың , әсіресе Орал және
бағалы қызыл балық түрлерін қоса, әр түрлі балық түрлері
ұя салу мерзімінде, көктемгі-жазғы мерзімде немесе осы аудан бойынша
берілген аймақта күзден көктемге дейін тіршілік ететін және қыста
үстінде көбейетін Каспий итбалықтарының популяциясының үлкен бөлігінің болуы;
Солтүстік Каспий жоғарғы экологиялық сезімтал аймақ болып табылады. Мұнда
Екі айқын көрінетін жыл мерзімі бар. Жазғы мерзім (мамыр-қазан)
Желдің орташа жылдық жылдамдығы 5-6м/с. Қаңтардан сәуірге дейін желдің
Каспийдің солтүстік-шығысының бұлттылығы да айқын көрінетін мерзімдік өзгергіштігі бар:
орташа алғанда қыста жағалаудағы бұлттылық ашық теңіз үстіндегі бұлттылықтан
көктемде теңіз үстіндегі бұлттылықтың орташа балы жағалау үстіндегіден төмен;
жазда жағалау үстіндегі бұлттылықтың орташа балы теңіз үстіндегіден төмен;
Солтүстік Каспийдің шығыс жағалауы Каспий теңізінің басқа регионына қарағанда
Іс әрекет ету аймағы теңіз түбі жазық және иілген
Сондай-ақ судың орташа мерзімдік деңгейі де өзгереді. Жазда орташа
Желдің әсерінен әдетте 0,5тәуліктен бірнеше тәулікке дейін болатын су
Қысқы мерзімде, желтоқсаннан наурызға дейін Каспий теңізінің солтүстік бөлігі
Қозғалатын мұздардың бөліктерінің қалыңдығы жолда кездесетін кедергілерге түсіретін ең
Бірақ жылылау қыс мерзімінде мұзды теңіз дауылдары болуы мүмкін.
Каспий теңізінің солтүстігінде, Қазақстан Республикасында Атырау, Ақтау, Баутино
жылдың он екі айында мұз болмайды, салыстырмалы түрде жұмыс
тереңдігі жабдықтаушы кемелердің және қосымша теңіз транспортының жүріп өтуіне
қысқы мерзімнен басқа уақытта Еуропа елдерінен, Жайықтан келетін кемелер
жұмыс күшінің тепе-тең нарқы бар;
Ақтаудан құрлық бойынша қосымша қамтамасыз ету мүмкіндігі, сондай-ақ қысқы
Ақтауға жақын ақырғы темір жол бекетіне 100 км қашықтықта
жергілікті сумен қамтамасыз ету жеткілікті;
тікелей жақын жерде теңіз қамтамасыз ету базасы бар және
бұрғылау шламдары үшін қалдықтарды пайдаға асыруға арналған учаскелерді игеруге
Солтүстіл-батыс Қазақстанда, Ақтау, Атырау, Орал, Ақтөбе қалаларында әуежайлар
Маңғыстау облысының солтүстігінде, Баутинода порттан басқа теңіз жабдықтау
бөлінген, жылумен қамтамасыз етілген қоймалық бөлмелер;
құбырларға арналған стеллаждар;
ашық аспан астындағы қоймалар;
сұйық және құрғақ бұрғылау ерітінділеріне арналған механикаландырылған қоймалар;
бұрғылау шламдарын өңдеуге арналған ;
29 бөлмесі, асханасы, кір жуатын бөлмесі бар 34 адамға
телекоммуникация жабдықтары және жарықтандыру мұнаралары;
өртке арналған сулар сыйымдылықтары;
10 кеңсе, аурухана және 6 кеңсе;
қоршаулар, қақпадар, дабыл жүйелері;
база аймағының шегінен тыс, солтүстігінде тік ұшақ алаңы;
Ақтау-Атырау пойыз жолдары;
Бұдан басқа теңіз базасы ауданында бұрғылау қалдықтарын өңдейтін қондырғы
1.3 Ұңғыма қимасының тау жыныстарының физико-механикалық
қасиеттері және олардың литологиялық- стратиграфиялық сипаттамасы
Қазіргі уақыттағы жұмысты құрастыру мерзіміне Түп-Қараған кен орнында
ШҚ-2 ұңғымасы туралы мәлімет өңделуде, сондықтан ұңғыманың ашылған қимасының
Түп-Қараған кен орнында ашылған шөгінді жыныстар төрттік,девон шөгінділерінен
Фамен ярусы көлеміндегі жоғарғы девондық шөгінділер органогенді-сынықты, органогенді-детритовты және
Кесте 1.4.1
Стратиграфиялық бөлу.
Ұңғыма туралы ақпарат Тау жынысының атауы ШҚ-1 ұңғымасы, түп
Ашылған стратиграфиялық аралықтар
Жабын
Жүйе Бөлім Ярус Кіші ярус
Карта бой-ша
Бор жоғарғы маастрих
Құм, саздар 87
кампан
Құм, саздар 270
сантон
Саздар, құмдар 725
Тургон-коньк
Саздар, құмдар
Сеноман
Саздар, құмдар
Төменгі Альб апт
Саздар, құмдар
Юра жоғарғы волжа
Саз, құмдар, 1245
оксфотд
Саз, құмдар,
келловей
алевролиттер 1550
төменгі бөлінбеген
Саз, опока 2000
Триас жоғарғы бөлінбеген
Саз 2500
Пермь жоғарғы бөлінбеген кунгур сазы Саз
төменгі кунгур Эвапориті Саз
Тұзы Саз
Базалангидриті Саз, опока 2520
Артин сазы Саз 2550
Тас көмір орта башқұрт Солтүстік-келтмен Саз, құмдақтар 2680
краснополян алевролиттер, құмдар 2700
Богдан Аргиллиттер 3000
Төменгі серпухов
алевролиттер 3060
Жоғарғы визей Тізбекті кезек құмдақтар 3200
Тұзды шельфтік фракция алевролиттер 3300
Мергель фракциясы құмдақтар 3480
Алексен Құмдақтар,
Орта визей Тақта тас жабын) алевролиттер 3600
Тақта тас (табан) Құмдақтар 3695
бобриков Саз, опока 3800
Төменгі визей
аргиллиттер 4500
турней
аргиллиттер
девон жоғарғы фамен
аргиллиттер
Каспий Теңіз Консорциумі дайындаған. Төменде атқарылған жұмыстардың көлемі және
Орта визей жабынында НRZ қабатын сипаттайтын аргилиттермен қабаттасатын сазды
Перм жүйесі төменгі және жоғарғы бөлімдермен көрсетілген. Төменгіде артин
Жоғарғы перм шөгінділерінде үйлесімсіз жатқан мезозой шөгінділері триас, юра
1.4 Мұнайгазсуқабаты
Түп-Қараған алаңында ШҚ-1 ұңғымасымен визей шөгінділерін сынағанда 15.07.2000
2 Технологиялық бөлім
2.1 Ұңғымада қиындықтар туатын интервалдарды анықтау
Ұңғыма сағасынан 230-770 м тереңдікке дейін каверн түзілуі мүмкін.
Бұрғылаудың қалыпты процесінің бұзылуы геологиялық, техникалық және технологиялық себептермен,
Қиындықтарды жою үшін бұрғылау ұжымдары көп мөлшерде уақытын және
Қиындықтар деп ұңғы құрылысының қалыпты жұмыс процесінің бұзылуын түсінеді.
Бұрғылау барысындағы апат деп ұңғы оқпанын салу бойынша жұмыстарды
Ұңғыны бекітуде орын алатын мұнайгаз пайда болулары қиындықтың күрделі
2.2 Жуу сұйықтығының қасиеттері мен типі
0-2300 м аралықта бұрғылау ерітіндісінің қасиеттері: меншікті салмағы γ
Бұл аралықта бұрғылаумен ашылатын қима жоғары минералданған хлоркальцийлі типті
2300-4500 м аралықта бұрғылау ерітіндісінің қасиеттері: меншікті салмағы γ
Өңдеу рецептурасы және бұрғылау ерітіндісінің параметрлері берілген ауданда алдын
2.3 Ұңғыманың конструкциясы
Ұңғыма диаметрлерін есептеуде МЕСТ 632-80 шегендеу құбырларының
Шегендеу тізбегін бұрғылауға қашау диаметрін анықтау жалғастырғыш
Пайдалану тізбегі үшін жалғастырушы муфтаның сыртқы диаметрін dм.п.=166мм
Есептеулер келтірілген әдістеме бойынша жүргізілген.
Пайдалану тізбегін бұрғылауға арналған қашау
Пайдалану бағана
Дэкс = 114.3мм пайдалану баганасы кұбырының диаметрі
Dд.р = dм.н + 2δ, мм
мұндағы, Dд.р – қашаудың есептемелі
dм.э – түсірілетін құбырлар тізбегінің муфтасының
диаметрі, (мм)
δ – ұңғыма оқпаны мен шегендеу
диаметрлерінің минимал мүмкін айырмашылығы, (мм)
МЕСТ 20692-80 бойынша жақын нормаланған қашау
Dқаш.п =139,7 мм
Екінші аралық тізбектің ішкі диаметрін
Dқаш = Dқаш + 2 ø, мм
мұндағы, ∆ - қашау мен шегендеу
Аралық ішкі есептемелі диаметрі
Dі.а = Dқаш.п + 2 ø
Аралық сыртқы есептемелі диаметрі
мұндағы δ =7,3 мм
МЕСТ 632-80 бойынша
Аралық тізбекті бұрғылауға қажетті қашаудың
мұндағы 2δ = 20 мм
Бірінші аралық тізбектің ішкі диаметрін
Dқаш = Dқаш + 2 ø, мм
мұндағы, ∆ - қашау мен шегендеу
Аралық ішкі есептемелі диаметрі
Dі.а = Dқаш.п + 2 ø
Аралық сыртқы есептемелі диаметрі
мұндағы δ =7,6 мм
МЕСТ 632-80 бойынша
Аралық тізбекті бұрғылауға қажетті қашаудың
мұндағы 2δ = 20 мм
Кондуктордың ішкі есептемелі диаметрі
Dі.к = Dқаш.а + 2ø
Кондуктордың сыртқы есептемелі диаметрі
Мұндағы
МЕСТ 632-80 бойынша шегендеу тізбегінің
Кондуктордың бұрғылауға қажетті қашаудың есептемелі
мұндағы 2δ = 20 мм
МЕСТ 20692-80 бойынша жақын нормаланған
Бағыттауыштың ішкі есептемелі диаметрі
ø=15,8
МЕСТ 632-80 бойынша шегендеу тізбегінің
Бағыттауыштың сыртқы есептемелі диаметрі
Бағыттауышты бұрғылағанға қажетті қащау диаметрі
мұндағы 2δ = 30 мм
МЕСТ 20692-80 бойынша жақын нормаланған
Ұңғы конструкциясын таңдап және жобалап болған соң [13] келтірілген
Кесте 1.4.6
Қашаудың типтік өлшемдері және қашаулар санын есептеу
Бұрғылау интервалы Метраж,м Қашау диаметрі Қашау маркасы Қашау түрі
43-87 44 444.5 МС-ЦВ МС 1 Роторлық
87-270 183 349.2 М-ЦВ М 1
270-725 658 269.9
4
725-1550 1072 269.9 С-ГНУ С 7
1550- 2000 500 190,5 М-ЦВ М 3
2000-2500 20 190,5 МС-ЦВ С 1
2500-2520 30 190,5 Т-ПВ Т 1
2520-3480 1050 190,5 МСЗ-ГАУ МСЗ 7
3480-4500 900 139,7 МС-ЦВ МС 6
2.4 Тау жынысы қимасының физико-механикалық қасиеттерін талдау
Бірінші тау жынысының қалыңдығы 43-87м болды. Оның геологиялық белгілеу
Бұрғылаудың келесі сатысында 87-270 м аралығында саздар,құмдар жынысы кездесті.
Бұрғылаудың келесі сатысында 270-725 м аралығында саз,құмдар жынысы
Бұрғылаудың келесі сатысында 725-1245 м аралығында алевролит жынысы кездесті.
Бұрғылаудың келесі сатысында 1245-1550 м аралығында саз,опока жынысы кездесті.
Бұрғылау барысында 1550-2000м аралығында саз жынысы кездесті. Оның
Бұрғылаудың келесі сатысында 2000-2500 м аралығында саз,опока жынысы кездесті.
Бұрғылау барысында 2500-2520м аралығында саз кездесті. Оның геологиялық
Бұрғылаудың келесі сатысында 2520-2550 м аралығында саз,құмдар кездесті. Оның
Бұрғылаудың келесі сатысында 2550-2680м аралығында алевролиттер,құм жынысы кездесті.
Бұрғылаудың келесі сатысында 2680-2700 м аралығында аргилиттер жынысы кездесті.
Бұрғылаудың келесі сатысында 2700-3000м аралығында алевролит жынысы кездесті. Оның
Бұрғылаудың келесі сатысында 3000-3060м аралығында құмдақтар кездесті. Оның геологиялық
Бұрғылаудың келесі сатысында 3060-3200м аралығында алевролит жынысы кездесті. Оның
Бұрғылаудың келесі сатысында 3200-3300м аралығында құмдақтар жынысы кездесті.
Бұрғылаудың келесі сатысында 3300-3480м аралығында аллевролиттер жынысы
Бұрғылаудың келесі сатысында 3480-3600м аралығында құмдақтар жынысы кездесті. Оның
Бұрғылаудың келесі сатысында 3600-3695 м аралығында саз,опока жынысы кездесті.
Бұрғылау барысында 3695-3800м аралығында аргеллитті құм жынысы кездесті.
Бұрғылаудың келесі сатысында 3800-4500 м аралығында аргелиттер жынысы кездесті.
Кесте 2.4.1
Ұңғыма қимасы бойынша тау жыныстарының физико-механикалық қасиеттеріне байланысты бөлу
Индекс
Интервал
м Тау жынысының қысқа атауы тығыздығы
г/см3 Кеуектілігі,
% Про-ница
емо-сть,
мД Саздылығы,
% Кар-бо-
наттылығы
% Тұздылығы Тұтастылығы
% Таужынысқа жасалатын қысым
кН Қаттылығы
бра-
зивтілігі Кәсіптік классификация бойынша тау жыныстарвнвң катего-риясы Пуассон коэффи
ци енті ЮнгМо-дулікгс/
см2 Гидратациялық тығыздықтың өзгеруі
(ісу)
Басы (жоғары) Аяғы
(төмен)
1 2 3 4 5 6 7 8 9
K1 nс1ar 43 87 Құм,саздар 2,2
2,02 -
25 (1000
(700 15 5-20 -
- 3,5
1,5 40-150 2 4 Жұмсақ 0,27 200 0,16
0,16
K1 nс1arl 87 270 Саздар,құмдар
1,85
2,02
(30
(1000
3
(1 -
- 1,5
3,5 10-40 2
1 8
4 Жұмсақ 0,27
500
0,16
0,75
K1 a- al3 270 725 Саз,құмдар
1,85
2,02
(30
(1000
3
(1 -
- 1,5
3,5 10-250 6-10 8
4 Жұмсақ 0,27
500
0,16
0,75
K1a-al.3 725 1245 Алевролиттер
2,02
1,80 -
(30 -
(1000 -
3 -
(1 -
- 3,5
1,5 10-200 4-6 2-3 орташа жұмсақ 0,5
200
0,75
0,16
K1 nс4 1245 1550 Саз,опока
1,98
1,76 -
(30 -
(1000 -
5 -
(1 -
- 3,5
1,5 10-40 6
9 4
орташа жұмсақ 0,5 200
0,16
0,75
K2 t1-n1 1550 2000
1,98
1,76 -
(30 -
(1000 -
5 -
(1 -
- 3,5
1,5 10-40 10-12 4
Жұмсақ 0,5 200
0,16
0,75
K1 nс4 2000 2500 Саз,опока 2,15
2,15 - - - - - 3,5
30-127 1 5 Орташа жұмсақ 0,27 500 0,16
0,75
K2 t1-n1 2500 2520 Саз 2,2
2,02 -
25 (1000
(700 15 5-20 -
- 3,5
1,5 40-150 2-5 8 Жұмсақ 0,27 200 0,16
0,16
K1a-al4 2520 2550 Саз,құмдар 2,00
1,80 -
(28 -
(1000 -
3 -
(1 -
- 3,5
1,5 10-40 5-6 2-3 Орташа жұмсақ 0,5
200
0,75
0,16
K1a-al6-c 2550 2680 Алевролиттер,
құм 2,15
2,15 - - - - - 3,5 30-127 1-4
0,75
K1a-al-l 2680 2700 Аргилиттер 2,02
1,80 -
(30 -
(1000 -
3 -
(1 -
- 3,5
1,5 40-130 1
2 4
6 Орташа жұмсақ 0,5
200
0,75
0,16
K1a-al.3 2700 3000 Алевролиттер
2,02
1,80 -
(30 -
(1000 -
3 -
(1 -
- 3,5
1,5 10-40 1
2 4
6 Орташа жұмсақ 0,5
200
0,75
0,16
K1 t1-sn1 3000 3060 Құмдақтар
1,98
1,76 -
(30 -
(1000 -
5 -
(1 -
- 3,5
1,5 10-40 2 4
Орташа жұмсақ 0,5 200
0,16
0,75
K1a-al.3 3060 3200 Алевролиттер 2,2
2,02 -
25 (1000
(700 15 5-20 -
- 3,5
1,5 40-150 2 8 Орташа жұмсақ 0,27 200 0,16
0,16
K2 t3-sn2 3200 3300 Құмдақтар
1,85
2,02
(30
(1000
3
(1 -
- 1,5
3,5 10-40 2
1 8
4 Жұмсақ 0,27
500
0,16
0,75
K1 a- al3 3300 3480 Алевролиттер
1,85
2,02
(30
(1000
3
(1 -
- 1,5
3,5 10-250 6-10 8
4 Орташа жұмсақ 0,27
500
0,16
0,75
K3 t3 cn3 3480 3600 Құмдақтар
2,02
1,80 -
(30 -
(1000 -
3 -
(1 -
- 3,5
1,5 10-200 4-6 2-3 Жұмсақ 0,5
200
0,75
0,16
K1 nс4 3600 3695 Саз,опока
1,98
1,76 -
(30 -
(1000 -
5 -
(1 -
- 3,5
1,5 10-40 6
9 4
Орташа жұмсақ 0,5 200
0,16
0,75
Kt-al6-с 3695 3800 Аргиллитті,құм
1,98
1,76 -
(30 -
(1000 -
5 -
(1 -
- 3,5
1,5 10-40 10-12 4
Жұмсақ 0,5 200
0,16
0,75
K1-al6-с 3800 4500 Аргилиттер 2,15
2,15 - - - - - 3,5 30-127 1
0,75
2.5 Ұңғыма қабаттарын бұрғылану бойынша интервалдарға бөлу
Біркелкі бұрғыланатын бөліктерге қиманы бөлу және қашау жұмысының көрсеткіштерін
Қашаудың тиімді түрлерін таңдау және оның жұмысының көрсеткіштерін есептеуді
1 Тау жынысының физико-механикалық қасиеттерін зерттеу (қаттылығы, абразивтілігі, созылымдылығы
2 Литологиялық қиманы зерттеу;
3 Кернді алу аралығын және алынатын жыныс сипатын
4 Бұрғылаудың механикалық жылдамдығы, қашаудың мүмкін тұрақтылығы туралы нақты
5 Бірдей бұрғылау бөліктеріне қиманы бөлуді графикалық жолмен, соңынан
6 Берілген интервалдың статикалық қатары экспресс-әдіспен келесі реттілікте тексеріледі:
а) сенімділік ықтималдылығының деңгейі таңдалады;
б) қатардың орташа мәні анықталады;
в) варьирлеу ауқымы анықталады,
г) сенімділік аралығының шекаралары есептеледі.
Қатар тексерілген соң мыналар анықталады:
механикалық бұрғылаудың орташа мәні;
орташа механикалық жылдамдық қашау саны аралықты бұрғылаудың жалпы уақыты.
Талдауды екі түрлі әдіске жүргіземіз: роторлық және турбиналық
Ұңғыма қимасын бұрғыланғыштық бойынша аралыққа бөлу аралықтары
Кен орнындағы ұңғыны бұрғылаудың технологиясының күйін талдау
Өнімді горизонтты ашқанға дейін бұрғылау бригадасының жұмысшыларын мұнай-газдың ерте
Кесте 2.5.1
Тау жыныстарының категориясы
Интервал Тау жынысының қысқа атауы Тау жыныстарының категориясы
Басы Аяғы
43 87 Құм,саздар Жұмсақ I
87 270 Саздар,құмдар Жұмсақ II
270 725 Саз,құмдар Жұмсақ
725 1245 Алевролиттер орташа жұмсақ III
1245 1550 Саз,опока орташа жұмсақ
1550 2000 Саз Жұмсақ IV
2000 2500 Саз,опока Орташа жұмсақ V
2500 2520 Саз Жұмсақ VI
2520 2550 Саз,құмдар Орташа жұмсақ VII
2550 2680 Алевролиттер,құм Орташа жұмсақ
2680 2700 Аргилиттер Орташа жұмсақ
2700 3000 Алевролиттер Орташа жұмсақ
3000 3060 Құмдақтар Орташа жұмсақ
3060 3200 Алевролиттер Орташа жұмсақ
3200 3300 Құмдақтар Жұмсақ
3300 3480 Алевролиттер Орташа жұмсақ
3480 3600 Құмдақтар Жұмсақ VIII
3600 3695 Саз,опока Орташа жұмсақ
3695 3800 Аргиллитті,құм Жұмсақ
3800 4500 Аргилиттер Орташа жұмсақ
3890м тереңдікке жеткен кезде газ атқылауларының алдын алу
Циркуляциялық жүйедегі бұрғылау ерітіндісінің көлемі 48м3 болуы керек;
Қосымша ерітіндінің көлемі 30,1м3 болуы керек;
Бұрғылау ерітіндісінің параметрлері осы жобаға сәйкес болуы керек.
Газ ерте пайда болған кезде РД-39-2-803-82-ге сәйкес флюид ағындарының
Кейбір қиындықтардың алдын алу үшін ұңғыма ішіндегі қысымға сәйкес,
Өнімді горизонтты ашқан кезде бұрғылау орнында екі шарлы крандарды
Ұңғыма сағасынан 4000м тереңдікте K2t-sn-K1-2al3-S стратиграфиялық бөлімде бұрғылау ерітіндісін
Ұңғыманың қабырғаларының опырылып құлауы 3110м тереңдікке дейін байқалмаған және
Ұңғыма сағасынан 3480м ден 4500м тереңдікте стратиграфиялық
2.6 Қашау түрін және оның шаю түйінін таңдау
Тау жыныстарын бұзушы аспаптар негізгі атқаратын қызметіне қарай үш
ұңғы түбін тұтастай бұрғылауға арналған қашаулар;
ұңғы түбін айналдыра бұрғылап, тау жыныстары үлгісін керн алу
қосалқы аспаптар- найза тәрізді қашаулар, фрезерлер, калибраторлар, кеңейткіштер.
Бірінші және екінші топ аспаптарын жасақтарының тау жыныстарына әсер
Бірінші, екінші және үшінші топ аспаптары мұнай және газ
Кесу –жару арқылы әсер етуші қашаулар (РС) екі түрде
Бұл қашаулар жасақтары тұтас қалақ түрінде (РС) және кесетін
РС қашаулары қос қалақты (2Л) диаметрі: 76 –дан 161,1мм,
Төзімділігін арттыру үшін қалақтар қатты қорытпамен ұстатылады (армирленеді). Қалақтардың
ИР қашаулары үш қалақты (3ИР) МС8 типті диаметрі 76-дан
3ИР қашауларының 3Л қашауларынан ерекшелігі қалақ шеттерінің қисайта кесілуінде.
Алты қалақты ИР қашауларының бір қалағы толық, екеуі 3ИР-дікі
Тау жыныстарының бұзылуға кедергісін ұңғы оқпаны центрінен қашықтаған сайын
Ұңғымаларды бұрғылағанда бір шарошкалы қашаулар, жасақтары табиғи және (синтетикалық)
Мұнай, газ ұңғымаларын бұрғылауда негізінен шарошкалы қашаулар қолданылады. Олар
МЕСТ 20692-75 «Шарошкалы қашаулар» бойынша шарошкалы қашаулар
Үш шарошкалы қашаулар конструкциясы қашау пісіріліп қосылған үш секциядан,
(2.6.1)
мұндағы С1м – 1 м өтудің құны, теңге; Сд
теңге/сағ
Бөлінген бөліклардың орташа келтірілген қаттылық категориясы келесі теңдеумен анықталады:
(2.6.2)
мұндағы Тi – і-жыныстың қаттылық категориясы; mi – тау
Бөлінген бөліклардың орташа келтірілген абразивтілік категориясы келесі теңдеумен анықталады:
(2.6.3)
мұндағы Аi – і-ші жыныстың абразивтілік категориясы.
Геологиялық мәліметтер бойынша және қаттылық пен абразивтілік категориясына сәйкес
Кесте 2.6.1.
Геологиялық қима
Аралық номері 1 2 3 4 5 6 7
Интервал, м 43-
87 87-270 270-725 725-1550 1550-2000 2000-2500 2500-2520 2520-3480 3480-4500
2.6.1 кестедегі мәліметтерді қолдана отырып және (2.6.2), (2.6.3) теңдеулерді
бір қабаттан тұрады, сондықтан:
Т=2 А=4
II .бөлік екі қабаттан тұрады, сондықтан
II.бөлік екі қабаттан тұрады, сондықтан
III. бөлік бір қабаттан тұрады, сондықтан
V.бөлік бір қабаттан тұрады, сондықтан
VI бөлік бір қабаттан тұрады, сондықтан
VII.бөлік сегіз қабаттан тұрады, сондықтан
VIII.бөлік екі қабаттан тұрады, сондықтан
Есептеулер нәтижелерін кестеге енгіземіз.
Есептеулер нәтижелерін 2.6.1 кестеге енгіземіз.
Есептелген және мәндерінен
Кесте 2.6.2
Қашау түрін және оның шаю түйінін таңдау
Индекс Бөлік Интервал
м Тау жынысының қысқа атауы Қаттылығы Абразив. Кәсіптік кл.
Басы (жоғары) Аяғы
(төмен)
1 2 3 4 13 14 15
K1 nс1ar I 43 87 Құм, саздар 2 4
K1 nс1arl II 87 270 Саздар, құмдар 2,71 2,3
K1 a- al3
270 725 Саз, құмдар
Жұмсақ
K1a-al.3 III 725 1245 Алевролиттер 3,6 3,4 орташа жұмсақ
K1 nс4
1245 1550 Саз,опока
орташа жұмсақ
K2 t1-n1 IV 1550 2000 Саз 2 4 Жұмсақ
K1 nс4 V 2000 2500 Саз,опока 1 5 Орташа
K2 t1-n1 VI 2500 2520 Саз 4 4 Жұмсақ
K1a-al4 VII 2520 2550 Саз, құмдар 1,9 2 Орташа
K1a-al6-c
2550 2680 Алевролиттер, құм
Орташа жұмсақ
K1a-al-l
2680 2700 Аргилиттер
Орташа жұмсақ
K1a-al.3
2700 3000 Алевролиттер
Орташа жұмсақ
K1 t1-sn1
3000 3060 Құмдақтар
Орташа жұмсақ
K1a-al.3
3060 3200 Алевролиттер
Орташа жұмсақ
K2 t3-sn2
3200 3300 Құмдақтар
Жұмсақ
K1 a- al3
3300 3480 Алевролиттер
Орташа жұмсақ
K3 t3 cn3 VIII 3480 3600 Құмдақтар 2,2 3,7
K1 nс4
3600 3695 Саз,опока
Орташа жұмсақ
Kt-al6-с
3695 3800 Аргиллитті,құм
Жұмсақ
K1-al6-с
3800 4500 Аргилиттер
Орташа жұмсақ
2.7 Бұрғылау тәсілін таңдау
Бұрғылау тәсілін ұңғыманы салу ерекшелігі мен шарттарын ескере отырып
Бұрғылау әдісін таңдаудағы негізгі талап – жоғарғы технико-экономикалық көрсеткіштермен
Роторлық бұрғылау кезінде бұрғылау режимінің параметрлерінің айқын көрсетілген қарым-қатынасы
2.8 Бұрғылау бағанасын есептеу және жабдықтауды негіздеу
Бірінші секция ұзындығы 3230 м, сыртқы диаметрі 127 мм,
Кесте 2.8.1
Бұрғылау тізбегінің төменгі бөлігін жинақтау (БТТЖ)
№ Реттік номері БТТЖ элементтері (бұрғылау құбырына дейін)
Типтік өлшемі,
Шифрі Түптен орнату орнына дейінгі қашықты, м Техникалық сипаттама
т
сыртқы
диаметрі,
мм ұзындығы,
м салмағы,
kH БТТЖ ұзындығы,
м
Кондукторды бұрғылау ( 349,2 мм
1 1 349,2 МС-ЦВ 0 349,2 0,53 150
2 АБҚ-203 0,53 203 37.86 54.9 30,53 6,59
Бірінші аралық тізбекті бұрғылау ( 269,9 мм
2 1 269,9М-ЦВ,С-ГНУ 0 269,9 0,42 75
2 АБҚ-178 0,42 178 75 11700 105,42 18,21
Екінші аралық тізбекті бұрғылау ( 190,5 мм
3 1 190,5 М-ЦВ,
МС-ЦВ,Т-ПВ 0 190,5 0,4 48
2 АБҚ-133 0,42 133
Пайдалану тізбегін бұрғылау ( 139,7мм
4 1 139,7 0 163,5 0,3 37,5
2 Төменгі центратор 0,3 211,1 0,8 105
3 КДIIM 1,1 164 16,2 1550
4 Жоғарғыцентратор 17,3 211,1 0,8 105
5 АБҚ-121 18,1 121 130 17030 148,1 18,83
Кесте 2.8.2
Бұрғылау аралықтары бойынша бұрғылау құбырларының, АБҚ сипаттамалары мен салмағы
Шегендеу тізбегінің аты Аралық, м Бұрғылау құбырларының, АБҚ сипаттамасы
м Құбырлар салмағы, т
тип
(шифр) сыртқы
диаметрі, м марка (материалдың беріктік тобы Қабырға қалыңдығымм Жалғатырғыш
теоретиялық плюстік қосымшамен нормативті қормен
басы соңы
Кондуктор 87 270 АБҚ 203 Болат 51,5 NC-56
(6 5/8 Req) 30 6,44 - 6,76
БҚ 127 Д 9,0 3У-155 120 3,54 3,68 3,87
Аралық 1 270 1550 АБҚ 203 Болат 51,5 NC-56
БҚ 178 Д 49,0 NC-50 (4 ½ IF) 75
Аралық 2 1550 3480 АБҚ 127 Болат 46,0 NC-56
БҚ 121 Д 9,0 3У-155 70 4,54 - 4,54
Пайдалану 3480 4500 АБҚ 127 Болат 46,0 NC-46
БҚ 121 Д 9,0 3У-155 130 40,42 42,04 4,14
2.9 Бұрғылау режимін жобалау
Берілген тау қимасына байланысты ротор режимін есептеу
Кесте 2.9.1
АБК маркасын тандау
Бөлік нөмері
N Бұрғылау интервалы Метр
м Қашау диаметрі Қашау
түрі Қашау.
резьбасы Салмағы, m Қашауға түсетін жүктеме, кН
І 87-270 183 444.5
349.2 МС
3-171
103
450
ІІ 270-725 455 269.9 М 3-171 99 450
ІІІ 725-1550 825 269.9 С 3-152 66 350
IV 1550-2000 450 190,5 М 3-152 70 350
V 2000-2500 500 190,5 С 3-152 66 350
VI 2500-2520 20 190,5 Т 3-152 72 240
VII 2520-3480 960 190,5 МСЗ 3-117 32 210
VIII 3480-4500 1020 139,7 МС 3-88 8 65
I Аралық 87-270 м
Қашау диаметрі Dд = 349,2 мм Қашау М-ЦВ
Қашауға түсірілетін мүмкін жүктеме -450кН
АБҚ (ауырлатылған бұрғылау құбырлары) есептеу
,м
(1.3)мұндағы, Q – қашауға түсірілетін жүктеме;
qАБҚ – 1м АБҚ салмағы.87-270 аралығындағы АБҚ диаметрі DАБҚ
Осы анықталған мәндер арқылы -ны табамыз.
АБҚ салмағын есептейміз, QАБК
(2.9.2)
Алдынғы есептеулерден табылған және qАБҚ мәндерін орнына
мұндағы, Fo-қашау саңылауының жалпы қимасы,м2
Po-қашаудағы қысымның өзгеруі, Н/см2
Бұл теңдеудегі -остік критерилік жүктеме, МН( кестеден
Е-болаттың серпімділік модул Н/см2
I-құбыр қимасының остік моментінің инерциясы,м4
q-1м АБҚ салмағы МН/м
II/1 87-270м аралығындағы АБҚ диаметрі DАБҚ = 0,178м
( кестеден аламыз).DАБҚ-ға сәйкесінше qАБҚ ауырлатылған бұрғылау құбырының
АБҚ салмағын есептейміз, QАБК
Бұл өрнектегі мәнін АБҚ диаметріне
II/2 Аралық 270-725м
Қашау диаметрі Dд =269,9мм
Қашауға түсірілетін мүмкін жүктеме -350кН
АБҚ (ауырлатылған бұрғылау құбырлары) есептеу
270-725м аралығындағы АБҚ диаметрі DАБҚ = 0,178м ҚашауС-ГНУ
( кестеден аламыз).DАБҚ-ға сәйкесінше qАБҚ ауырлатылған бұрғылау құбырының
АБҚ салмағын есептейміз, QАБК
Бұл өрнектегі мәнін АБҚ диаметріне
III Аралық 725-1550м
Қашау диаметрі Dд =269,9мм
Қашауға түсірілетін мүмкін жүктеме -350кН
АБҚ (ауырлатылған бұрғылау құбырлары) есептеу
725-1550м аралығындағы АБҚ диаметрі DАБҚ = 0,178м (
АБҚ салмағын есептейміз, QАБК
Бұл өрнектегі мәнін АБҚ диаметріне
IV Аралық 1550-2000м
Қашау диаметрі Dд = 190,5мм
Қашауға түсірілетін мүмкін жүктеме -350кН
АБҚ (ауырлатылған бұрғылау құбырлары) есептеу
1550-2000м аралығындағы АБҚ диаметрі DАБҚ = 0,178м (
АБҚ салмағын есептейміз, QАБК
Бұл өрнектегі мәнін АБҚ диаметріне
V Аралық 2000-2500 м
Қашау диаметрі Dд = 190,5мм
Қашауға түсірілетін мүмкін жүктеме -350кН
АБҚ (ауырлатылған бұрғылау құбырлары) есептеу
2000-2500м аралығындағы АБҚ диаметрі DАБҚ = 0,178м Қашау М-ЦВ
(кестеден аламыз).DАБҚ-ға сәйкесінше qАБҚ ауырлатылған бұрғылау құбырының салмағын таңдаймыз.Біздің
АБҚ салмағын есептейміз, QАБК
Бұл өрнектегі мәнін АБҚ диаметріне
VI Аралық 2500-2520м
Қашау диаметрі Dд = 190,5 Қашау МС-ЦВ
Қашауға түсірілетін мүмкін жүктеме -350кН
АБҚ (ауырлатылған бұрғылау құбырлары) есептеу
2500-2520м аралығындағы АБҚ диаметрі DАБҚ = 0,178м Қашау Т-ПВ
(кестеден аламыз).DАБҚ-ға сәйкесінше qАБҚ ауырлатылған бұрғылау құбырының салмағын таңдаймыз.Біздің
АБҚ салмағын есептейміз, QАБК
Бұл өрнектегі мәнін АБҚ диаметріне
VII Аралық 2520-3480м
Қашау диаметрі Dд = 190,5мм Қашау МСЗ-ГАУ
Қашауға түсірілетін мүмкін жүктеме -210кН
АБҚ (ауырлатылған бұрғылау құбырлары) есептеу
2540-3480м аралығындағы АБҚ диаметрі DАБҚ = 0,178м (
АБҚ салмағын есептейміз, QАБК
Бұл өрнектегі мәнін АБҚ диаметріне
VIII Аралық 3480-4500м
Қашау диаметрі Dд =139,7мм v Қашау МС-ЦВ
Қашауға түсірілетін мүмкін жүктеме -190кН
АБҚ (ауырлатылған бұрғылау құбырлары) есептеу
3480-4500м аралығындағы АБҚ диаметрі DАБҚ = 0,178м (кестеден аламыз).
АБҚ салмағын есептейміз, QАБК
Бұл өрнектегі мәнін АБҚ диаметріне
QАБК=54,9+55,8+43,4+42,6+43,7+42,6+28,8+26=337,8kH
2.9.1 Қашауға түсетін осьтік жүктемені есептеу
Қашауға түсірілетін осьтік жүктемені дұрыс жобалау үшін берілген аудан
Тау жынысының көлемдік шешімін орнату үшін қашауға түсірілетін минимал
, кН
мұндағы, Рф – түптегі тау жынысының нақты қаттылығы, МПа;
Рш – Шрейнер бойынша тау жынысының қаттылығы, МПа;
α – түптік шартты ескеретін коэффициент тең 1,0;
Fн – шарошка тістерінің бастапқы жанасу ауданы, м2.
,м2
Д – қашау диаметрі, м;
Вн – шарошка тістерінің бастапқы доғалдануы, мм;
η – жабу коэффициенті.
I/2 бөлік – 349,2 М-ЦВ қашау үшін:
Өстік жүктеме келесідей:
II бөлік – 269,9 М-ЦВ қашау үшін:
Өстік жүктеме келесідей:
III бөлік – 269,9 С-ГНУ қашау үшін:
Өстік жүктеме келесідей:
IV бөлік – 190.5 М-ЦВ қашау үшін:
Өстік жүктеме келесідей:
V бөлік – 190,5 МС-ЦВ қашау үшін:
Өстік жүктеме келесідей:
VI бөлік – 190,5 Т-ПВ қашау үшін:
Өстік жүктеме келесідей:
VII .бөлік – 190,5 МСЗ-ГАУ қашау үшін:
Өстік жүктеме келесідей:
VIII.бөлік – 139,7 МС-ЦВ қашау үшін:
Өстік жүктеме келесідей:
Кесте 2.9.1
Қашау түрін таңдау
Бөлік Кашау түрі Gmin KH G0 KH Gmax KH
II 349,2 МС-ЦВ 57,75 392,4 450
II 269,9 М-ЦВ 10,125 381,8 450
III 269,9 С-ГНУ 56 339,9 350
IV 190,5 М-ЦВ 17 294 350
V 190,5 МС-ЦВ 18,4 333 350
VI 190,5 Т-ПВ 2,2 237 240
VII 190,5 МСЗ-ГАУ 33,6 191,6 210
VIII 139,7 МС-ЦВ 2,4 188 190
2.10 Бұрғылау тізбегін беріктікке есептеу
Роторлық бұрғылауда бұрғылау тізбектерін алдымен төзімділікке содан кейін статикалық
Шегендеу тізбегінің диаметрі 114,3 мм;
Ұңғыма тереңдігі L = 4200 м;
Айналу жылдамдығы п = 180 айн/мин;
Қашауға осьтік жүктеме Gд = 0,1 МН;
Ауырлатылған бұрғылау құбырының ұзындығы lУБТ = 21,01 м;
Ауырлатылған бұрғылау құбырының салмағы QУБТ = 1239,6 Н;
Қашау диаметрі Dд = 349,2 мм;
Бұрғылау ерітіндісінің меншікті салмағы γ = 1165 кг/м3;
Құбыр материалының меншікті салмағы γ = 7850 кг/м3;
Таужынысы орташа;
Бұрғылау құбырының диаметрі 133 мм;
Бірінші секция ұзындығы 3600 м;
Қабырға қалыңдығы 9,0 мм;
Материал маркасының беріктік тобы Д;
Бірінші секция салмағы 352800 Н;
Екінші секция ұзындығы 600м;
Материал маркасының беріктік тобы Е;
Қабырға қалыңдығы 9 мм;
Екінші секция салмағы 35400 Н.
Шешуі:
Бұрғылау тізбегінің бұрыштық айналу жылдамдығы [8]
15,8 с-1 (2.10.1)
Бұрғылау құбырларын төзімділікке есептеу
Бұрғылау құбырларының таңдалған типі үшін құбыр қимасының осьтік моменті
Жартылай толқын ұзындығы АБҚ үстіндегі қимаға анықталады [8]
, м (2.10.2)
32,1 м
Иілу ұзындығы:
, м
м.
Осьтік кедергі моменті W = 25,8·10-6 м3. (8.20 кесте
Иілудің айнымалы кернеуі [8]:
(2.10.4)
7,58*106 Па = 7,6 МПа.
Беріктік тобы Д материалдар үшін 140МПа (8.19
Төзімділікке беріктік қор коэффициентін анықтаймыз [8]
(2.10.5)
мұнда, ( - төзімділігік шегінің төмендеу коэффициенті, Д топты
7,9 (2.10.6)
n ≥ 1,45, шарт орындалады.
Бұрғылау құбырын статикалық беріктікке есептеу
L = 1906 м.
QБ.Т. = 306866 Н
Созу кернеуі:
(2.10.7)
мұнда: Fк – құбыр каналы қимасының ауданы, (8.20 кесте
К – үйкеліс күшін ескеретін коэффициент, К = 1,15.
QБ.Т. – берілген секциядағы бұрғылау құбырының салмағы, Н;
QУБТ – ауырлатылған бұрғылау құбырының салмағы, кН;
Р0 – қашаудағы қысым айырмашылығы, МПа;
Fт – құбыр қимасының ауданы, (8.20 кесте [8]), м2.
166,255*10-6 Па = 166,2 МПа
Бұрғылау тізбегін бос айналдыруға қажетті қуат, кВт:
(2.10.8)
мұнда: L – тізбек ұзындығы, м;2
dн – бұрғылау құбырының сыртқы диаметрі, м;
n – айналу жиілігі, айн/мин;
- ерітіндінің меншікті салмағы, Н/м3.
0,11 кВт
Қашауды айналдыруға қажетті қуат, кВт:
(2.10.9)
мұнда: С – тау жынысының қаттылығына тәуелді коэффициент, орташа
Dд – қашау диаметрі, м;
Gд – осьтік жүктеме, Н.
0,39 кВт
Айналу моментін анықтаймыз:
, Н*м (2.10.10)
31,3Hм
Айналдыру кезінде құбырлар қимасының полярлық моментін анықтаймыз:
, м3 (2.10.11)
D, d – құбырдың сыртқы және ішкі диаметрлері, м
0,000213м3
Берілген секция құбырлары үшін жанасу кернеуін анықтаймыз:
, МПа (2.10.12)
0,6·106 Па = 0,6 МПа
Құбыр материалының аққыштық шегі (т = 373 МПа, беріктік
Беріктік қор коэффициенті:
(2.10.13)
2,24
Статикалық беріктік шарты орындалады 2,24 > 1,5.
Екінші секциядағы бұрғылау құбырларын төзімділікке есептеу
L2 = 590м; қабырға қалыңдығы 9 мм, беріктік тобы
Бұрғылау құбырларының салмағы
(2.10.14)
мұнда, L2 – екінші секция құбырларының салмағы, L2 =
Н
Созу кернеуі:
9,23*106 Па=9,23 МПа
Бұрғылау тізбегін бос айналдыруға қажетті қуат, кВт:
13,35 кВт
Қашауды айналдыруға қуат, кВт:
0,385 кВт
Айналдыру моменті:
Н*м
Құбыр қимасының айналдырудағы полярлық моменті
0,00025м3
Берілген секция құбырлары үшін жанама кернеулер
Па = 3,48 МПа
Беріктік қор коэффициенті:
31,08
Шарт орындалады 31,08 > 1,15. Есептеген бұрғылау құбырларының параметрлерін
Кесте 2.10.1
Бұрғылау тізбегінің сипаттамасы
Көрсеткіштер Секция номерлері астынан жоғары қарай
1 2
Құбырдың қабырға қалыңдығы, мм 9 9
Материалдың беріктік тобы Д Е
Орналасу аралығы, м 43-3480 3480-4500
Секция ұзындығы, м 3437 1020
1 м құбыр салмағы, Н/м 98 59
Секция салмағы, Н 352800 3540
2.11 Ұңғыма профилін жобалау
Ұңғыманы жобалау барысында оқпанының кескіні көлбеу бағытталған ұңғылар үшін
Көлденең ұңғыларды бұрғылау қазіргі кезде өнеркәсіптерде кеңінен қолданылады. Жабдықтардың
Сонымен қатар, көлденең бұрғылау бірқатар кемшіліктерге де ие. Атап
2.12 Ілмектегі жүктемені есептеу. Бұрғылау қондырғысын таңдау
Бұрғылау қондырғысын таңдаған кезде келесі шарттар ескерілді:
шегендеу тізбегінің максималь массасы ілмектегі мүмкін болған жүктемеден 1,15
(2.12.1)
I.
II/1.
II/2.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
VIII.
(2.12.2)
Седко-703 бұрғылау жабдығының жабдықталу кезіндегі жүк көтергіштігі: Рдоп=500кН, яғни
Жартылайжүктелген қалқымалы бұрғылау қондарғылары (ЖҚБҚ)
ЖҚБҚ-ның типтері және арналуы
ЖҚБҰ барлаушы бұрғылауда
ЖҚБҰ жоғарғы қаңқадан, стабилизациялаушы бағаналар мен төменгі патрондардан тұрады.
Суға жүктелген кезде қондырғының құрылысының ерекшелігі – ватерсызықтың ауданының
H1 =0,6h50+0.5 м=0.6*0.8+0.5=0.98 м
штормдық тұнба жағдайында және
H1 =0,5h50+0.5 м=0,5*0,8+0.5=0.9 м
жұмысшы жағдайда
Мұнда: h50- теңіздің берілген ауданы үшін 50-жылдық толқынның биіктігі,
Жұмысшы (жоғарғы) палуба экипажды орналастыруға арналған екі және үшярусты
ЖҚБҚ стабилизациялаушы бағаналар материалдар қоймасы, сораптық бөлімдер, шынжырлы қораптар
Төменгі оқпанда және стабилизациялаушы бағаналарда техникалық және баластты суы,
Дүниежүзілік іс-тәжірибеде бірнеше жылдар бойы жобалаушылар мен құрылысшылар ЖҚБҚ
ЖҚБҚ-ны тасымалдаудың уш әдісі бар: буксирлердің көмегімен, өздігінен жүретін,
ЖҚБҚ-ны жобалау кезінде негізгі талаптар болып келесілер табылады:
ЖҚБҚ-ның қауіпсіздігі мен тұнбалануын қамтамасыз ету;
бұрғылау кезінде ЖҚБҚ-ның минималды ауысуы;
жүру кезінде маневрлық пен мабильділікті хамтамсыз ету;
бұрғылау нүктесіне жылдам орнату;
технологиялық және басқа да қордың қажетті саны;
тиеу-түсіру жұмыстарын механизациялау және берілген қорды сақтау үшін ғимараттың
эксплуатациялауда ыңғайлылы және құрылыста технологиялық пен оңайлық;
материал минималды шығыны және жұмыссиымдылығын төмендету;
ЖҚБҚ-ны қолданудың дәл ауданын есептеу.
Жоғарыда айтылған талаптардың қарама-қайшылықтры бар екендігі мәлім және оларды
Кесте 2.12.1
ЖҚБҚ-ның типтері және арналуы
Көрсеткіштер Седко-703 Седко-703 Седко-703 Седко-703 Седко-703 Седко-703
Құрылу жылы 1973 1974 1975 1976 1976 1983
Судың тереңдігі;м 244 244 244 244 1830 1520
Бұрғылау тереңдігі,м - - 7600 - - 7620
Қаңқаның ұзындығы, м 40 40 40 35 35 90
биіктігі 40 40 40 35 35 -
Қор цементтің немесе сазбалшықтың,м3 490 240 270 270 270
дайын бұрғылау ұңғымасының, т 178 178 178 178 178
отынның, т 600 600 178 178 178 –
техникалық судың,т 1040 104 1060 1060 1060 1000
ас суының, т 106 106 89 89 89 100
Сурет 2.12.1
«Седко-703»-тің ЖҚБҚ-ға қондырғының орнатылу сұлбасы:
«Седко-703»-тің ЖҚБҚ-ға қондырғының сипаттамасы:
1-қақпақ;
2-бұрылмалы кран;
3-цемент, барит, бентонитке арналған бункер;
4-құбырларға арналған стеллаждар;
5-бұрғылау құрылғысының қоймасы;
6-бұрылмалы кран;
7-каротаждың орнатылуы;
8- бұрғылау қондырғылары;
9- қондырғының төменгі қаңқасы;
10-лақтырымға қарсы қондырғының көтеру кранының крандық жолы;
11-техникалық судың ыдысы;
12-жанармай ыдысы;
13-балластты судың ыдысы;
14-лифт;
15-бөлу құрылғысы, басқару және қорғау құралдары;
16-генераторлар;
17-құтқару шлюпкалары;
18-капитанның акбинасы;
19-верталет алаңы;
20-басқару кеңістіні;
21-асхана;
22-кеңселер;
23-бұрғылау лебедкасы;
24-ротор.
2.12.2 кесте «Седко» фирмасының кең таралған ЖҚБҚ келтірілген, ал
Бұрғылау лебедкасы...........Е 3000
Бұрғылау қондырғылары.......................2
Жүккөтеру крандары, т:
50.......................2
72.......................1
Якорлық жүйе:
якордың............8
якордың салмағы.................13,6
шынжыр калибрі,м..............76
шынжыр ұзындығы.............1000-1220
Динамикалық стабилизациялау жүйесінің басқсрстын қондырғыларының қуаты 4706-дан 18382 кВт-қа
2.13 Геологиялық-техникалық нарядты құру
Барлық бұрғылау бригадалары бұрғылау жұмыстарын бастамас бұрын ұңғыны бұрғылаудың
Геолого – техникалық наряд бұрғылаушының негізгі құжаты. Геолого –
Геологиялық бөлімде тереңдіктің масштабы, жүйе, тастопша, жыныстардың литологиялық құрамы,
Техникалық бөлімде қашаудың типі мен өлшемі, оның саны, диаметрі
2.14 Бұрғыдағы апаттар мен қиыншылықтар
Бұрғылау процесінде апаттар дегеніміз - сынулар және ұңғымада
Техникалық жобаны сақтау және бұрғылау жұмыстарын жүргізу ережелерін сақтау
Топтастыру – бұл апаттардың әртүрлі принциптері мен топтары бойынша
Ауырлық деңгейі бойынша апаттар екі топқа бөлінеді: жай және
Апаттарды жай және күрделі деп бөліп жаратын бірлік критерий
Кенлык кен орнында іздеу сейсмобарлау жұмыстары және бұрғылау
Барлау ұңғыларын бұрғылау кернді тұтастай және аралықты алумен сазды
Өтудің механикалық жылдамдығын арттыруға мүмкіндік беретін бұрғылау құралдарын жинақтау
2.15 Жеке тапсырма.
2.15.1 Шетелдерде теңіздік бұрғылауда қолданылатын бұғылау
мұнаралары.
Шетелдерде теңіз бұрғылауныда қолданылатын бұрғылау мұнараларын екі топқа бөдуге
Сурет 2.15.1
Борттық, кильдік және тігінен мұнараның тербелу схемасы.
Арнайы мұнралар, оның ішінде шоғырлық бұрғылау, пирамидалы төрт бұрышты
Қолқымалы құралдарға арналған керусіз портативті мчталы мұнаралар үш немесе
Негізгі жүктелулер және олардың сәйкес келуі АРI және басқа
11-кестеде API stdE-мен ұсынылатын жүктелулердің есептемелік сәйкестігі көрсетілеген.Мачталарды көтеру
Кесте 2.15.1
Мұнаралар мен мачталардың техникалық сипаттамаларын кіретін параметрлер
Шарты Жұмысшы жағдайы Жақсы ауарайын күту Кездейсоқ жағдайлар
Ілгіштегі максималды статистикалық жүктелу + - -
Подсвечникте орнатылған құбырлар диаметрі мен максималды шамдар саны +
Біруақытта әсер ететін факторлардың максималды мәндері:
ілгіштегі максималды жұмысшы жүктелу + - -
желдің жылдамдығы + + +
борттық тербелу мен период + + +
кильдік тербелу мен период + + +
Тербелу биіктігі мен период (тік тербелу) + + +
Шамның қажетті көлемі + + -
Стационарлы платформаларда және қалқымалы құрылымдарда орнатылған және жобалау бойынша
Кесте 2.15.2
Теңіздік тік мұнаралар мен мачталарға арналған есептемелік сәйкестік
Көрсеткіштер Подсвечниктің дара жүктелуімен жұмысшы жағдай Подсвечникті
толтыру кезінде жақсы ауарайын күтуге келу Саусақшадан кейін шамның
Ілгіштегі қажетті жүктелу Ескеріледі - - -
Тальдық арқанның жылжитын және жылжымайтынұштарындағы құрастырушы тік және көлденең
Барлық қоддырғылар 50 70 100 -
Жел, түйіндер Подсвечниктің 60 % толтырылуымен қондырғының
Борттық тербелудің бұрышы Т1 периодта әр
Тр тербелу периодындағы кильдік тербелу бұрышы
жағдайда - -
Тальдық жүйенің ауырлық орталығы Подсвечниктің 60 % толтырылуымен
Тh периодымен тік тербелу биіктігі H 30 50 70
Саусақшаның артында йілгіш көлденең реакция Подсвечниктің 60 %
Шамдарға желдік жүктелуден көлденең реакция Подсвечниктің 60 %
2.15.2 Мұнараға жүктелу
Теңіздің бұрғылау мұнаралары эксплуатациялаудың әртүрлі режимдерінде жұмыс істейді: бұрғылау,
Аталған барлық режимдер үшін желдік жүктелулер мен жүзуқұралдарының тербелуі
2.15.3 Бұрғылау жүзуқұрылғысының тербелуінің әсерінен пайда
болған жүктелулерді анықтау.
Жүзуқұрылғылары тербелген кезде бұрғылау мұнарасына келесі күштер әсер етеді:а)
P1уб=
P1уб=
Кесте 2.15.3
Есептеуге қажетті мәліметтер
Тербелістер Желдік жүктелу (нормалық жүктелу q0), МПа Ілмектегі жүктелу
Тоқын биіктігі, м Толқын радиусы Бұрғылау платформасынан айдау Z1
6 3 23-25 4,3 3200 Ұңғымада
Саусақшадан кейін
11 5,5 30-32 7,0 - Стеллаждарда
12 6 25-27 7,0 2000 Ұңғымада
Сурет 2.15.2
Қайрандағы қолданылатын бұрғылау қондырғылардың тербелу турлері
Мұнда: -қондырғы мен мұнара алаңының салмағы, кг;
б) толқындағы кеменің жүрісімен анықталатын жүктелу:
борттық тербелуде
P2уб=
килдік тербелуде
P 2xк=
Мұнда: r-толқын радиусы, м.
Жүзуқұрылғысының тік тербелуінен жүктелуді мұнара мен қондырғының аймақтарындағы есептемелік
борттық тербелуде
Piy=
килдік тербелуде
Pix=
Мұнараныңосімен әсер ететін жүктелуді келесі өрнекпен анықтайды:
борттық тербелуде
Piz=
килдік тербнлуде
Piz=
Жүктелу коэффицменті келесі өрнекпен анықталады:
(2.15.9)
Бұл коэффициенттерді келесі жағдайларда есептейді: айдау, СПО және штормдық
Берілген аймақтың шекарасында орналасқан қондырғының түйіндері мен мұнара элементтерінің
борттық тербелуде
=
килдік тербелуде
=
Есептеудің ыңғайлығы үшін тербелу түрлері мен мұнараға эксплуатациялаудың әртүрлі
2.15.4 Мұнараға желдік жүктеулер
Құрылымға желдік жүктелулер статистикалық және динамикалық құрастырушылардың қосындасы ретінде
Статистикалық құрастырушы орнатылған жылдамдықты арынға сәйкес келеді және барлық
=
Жылдамдықты арынның пульсациясынан пайда болатын динамикалық құрастырушыларды 0,25 с–тан
=
Мұнда: -құрылымның устіндегі статистикалық құрастырушының нормативті мәні;
Сурет 2.15.3
Су асты фантан арматурасы
Мұнараға жүктелуден бөлек АСП түйіндеріне желдік жүктелудерді, саусақшаның арғы
2.15.5 Мұнара элементтеріндегі кернеу мен күшті анықтау
Мұнараның есептемелік сұлбасын кейбір шектермен алады: порталда қатты бекітілген
Қосынды жүктелулердің бағытын эксплуатацияның барлық режимдері үшін шамамен қабылданады.
Мұнараның шетінде тербелуден есептелген жүктелу коэффицментін ескерумен мұнара мен
Ілгіштегі жүктелуді келесі өрнекпен анықтайды:
(2.15.14)
Мұнда: -ілгіштегі максималды жүктелу, кН;
Талдық арқанның жібіндегі орташа жүктелу келесі өрнекпен анықталыды:
(2.15.15)
Мұнда: -тальдық жүйенің жиектер саны.
Кронблокқа жүктелу келесідей болады:
(2.15.16)
Эксплуатациялаудың әртүрлі режимдерінде мұнараға әсер ететін сыртқы күштерді есептемелік
(2.15.17)
Мұндағы: -элементтердегі сығудың есептемелік осьтік күші, кН;
3.Еңбекті қорғау және тіршілік қауіпсіздігі
3.1 Теңіз ұңғыларды пайдаланудағы қауіпті және зиянды өндірістік факторларды
Теңіз ұңғылардың жер үсті қондырғыларын қамтамасыздандыру кезінде жұмысшылардың қатерге,
Кейбір ұңғыларды пайдалану кезінде коммуникациялардың үзілуі, ұңғы ішіндегі жарылыс
Ұңғыларды толтырудың жұмыс көлемі және қауіпті операциялары, сонымен бірге
Теңіз ұңғыларды пайдалыну қауіпсіздігінің бірі – олардың саңылаусыздандырудың сапалылығы
Түп-Қараған кен орнында жабдықтарды орналастыру объекттерінде жарылу, жарылу
Өндірістік үрдісте келесі жарылу және өртену қаупі бар заттармен
Жобада қабылданған негізгі техникалық шешімдер келесілерге көңіл аударып өндіріспен
Сақтандырғыш клапандардан шығару және жабдықтарды үрлеу жоғары және төмен
Жобаланған құрылымдар өндірістік тұрмыстық құрылыстардан және инженерлік тораптардан санитарлық
Тұрақты өрт сөндіру жүйесі, тұрақты аппараттарды босату, автоматтандырылған тұрақты
Барлық жұмысшылар жеке қорғану құралдарымен, арнайы киімдермен, арнайы аяқ
Жұмысшылар жеке оқшауландырғыш дем алу аспаптарын апаттық жағдай болғанда
Жобада әрекеттегі заңға сәйкес еңбек қауіпсіздігі, еңбек және дем
3.2 Еңбекті қорғау және техника қауіпсіздігі бойынша шешімдер
Еңбектің қауіпсіз жағдайын қамтамасыз етуге және зиянды, жарылғыш-жанғыш заттардың
Объектіні пайдалануға тапсырғаннан кейін құбар қалыңдығының өзгеруіне, жер бетіндегі
Жобада газды айырудың, тазартудың, сусыздандырудың және тасымалдаудың саңылаусыздандырылған жүйелері
Қолданылатын жабдықтар арматуралар және құбырлар техникалық сипаттамалары бойынша технологиялық
Технологиялық жүйелерде апаттардың алдын алу және оның дамуына жол
Барлық технологиялық құбырлар құрастырылғаннан кейін пісірілген қосылыстары тексеруге және
Сыртқы жабдықтармен қондырғылардың технологиялық аппараттары өрт қауіпсіздігі, ыңғайлы және
Жоғары қысыммен жұмыс жасайтын аппараттармен жабдықтарды қорғау сақтандырғыш клапандар,
Сұйықтар сыйымдылықтары шекті жоғары деңгей дабылдарымен жабдықталған.
Жөндеу кезінде және апаттық жағдайларда сораптардан, компрессорлардан және аппараттардан
Әрбір сораптан шығатын арынды құбырларда кері клапандар орнатылған. Барлық
Барлық бақылу-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері тікелей аппараттарда орнатылған аспаптармен аударылады.
Барлық технологиялық жабдықтармен құбырлар жылумен оқшауландырылады. 1.8 м. биіктіктегі
Коррозия және парафин шөгінділері ингибиторларын, метанол ертінділерін дайындау жұмысшының
Құбырды жер үстімен төсегенде олар жанбайтын құбыр эстакадаларға төселеді.
Технологиялық аппараттар жөндеу алдында зиянды және жарылу қаупі бар
Улы газдармен қоршаған ортаның ластануының алдын алу және қауіпсіздікті
Алаулы оттық жүйесінде жалынның таралуының алдын алу үшін арнайы
Жоғарғы манифольд алаңына ұңғыма құбырларын үрлеуге арналған үрлеу манифольді
Коррозия және парафин шөгінділері ингибиторларына арналған сыйымдылықтар күн сәулесінің
Зиянда, жарылу және өртену қаупі бар заттар бөлмелерден желдету
Жарылу және өртену қаупі бар бөлмелерде және сыртқы
Автоматты көбікпен өрт сөндіру келесілерде қарастырылған: конденсат, коррозия және
Қондырғылар алаңында орнатылған өндірістік жабдықтар қауіпсіздіктің жалпы талаптары бойынша
Аппараттармен жабдықтарды орналастыру технологиялық жобалау нормаларына сәйкесті ыңғайлы және
Жоғары қысыммен жұмыс жасайтын аппараттармен жабдықтар сақтандырғыш клапандармен, ілмек
Сақтауға арналған резервуарлармен сыйымдылықтар зиянды заттардың төгілуін болдырмау үшін
Барлық күкірт қосылыстарымен жанасып жұмыс жасайтын аппараттармен сыйымдылықтарда жөндеу
Жұмыс орнына жақын және жұмысшы өткелдерде орналастырылған сыртқы температурасы
Ашық сораптық жабдықтар сораптармен жұмысшыларды күн радиациясынан, шаңнан, құм
Қышқыл, жылдам буланатын, жоғары күкіртті газдарды кері айдау компрессорлары
Қышқыл, жылдам буланатын, жоғары күкіртті газдарды айдау ортадан тепкіш
Технологиялық жабдықтардан болатын дірілмен шуды азайту үшін шуылдайтын және
Лебедкаларда және басқа жүк көтергіш механизмдерде шекті мүмкін жүк
Бөлшектерді жуу үшін жанбайтын эмульсиялар және ертінділер қолданылады.
Күкітксутекті жүктеу жұмыстары күкірт қышқылына шыдамды көзәйнектермен, арнайы киімдермен
Барлық компрессорлық бекеттер көмірқышқылды өрт сөндіргіштермен жабдықталған. Барлық жұмыс
А жәна В котегориясындағы барлық алаңдардың екі жағында орналастырылған
Апат нәтижесінда адамға зиянды және қауіпі заттардың әсері болуы
Технологиялық қондырғылардың әрбір алаңдарының екі жағында ұнтақпен өрт сөндіргіштер,
Теңіз ұңғылардың қауіпсіздіктің жалпы шаралары
Теңіз ұңғылардың саға жабдығына қойылатын шарттар болып мынадай талаптар
Арматураның негізгі жауапты бөлігі - түп қысымына сәйкес келетін,
Ұңғы сағасына қондырылатын арматураны жинақтаудан кейін тексеру үшін, оның
Арматураны алдыру үшін техникалық шартта қаралған жолмен, тығыздағыштар жинақтары
Арматураны құрастыру кезінде ең жауапты, яғни ұңғының саңылаусыздануы, операциясы
Құрастырар алдында арматураның барлық бөлшектерін жеке түрде қарап, тексеріп
Арматураның дұрыстап жинақталмауы немесе оның бұзылуы ашық фонтандауға әкеп
Арматураның өнімді шығару желісінің астына белгілі биіктікте тұратын тіреулер
Ұңғыны қамтамасыз етудің ыңғайлы және қауіпсіз болуы саға қондырғысының,
Үштік арматураның биіктігі жоғары болып, оның қондырылуы және қамтамасыздандыруы
Крестті фонтанды арматура үштік арматураға қарағанда биіктігі әлдеқайда төмен
Дегенмен көптеген кен орындарында, соның ішінде Түп-Қараған мұнай-газ
Ұңғыларда парафин тығындары, гидраттар түзілген жағдайларда ұңғыға бу, ыстық
Осындай жұмыстар кезінде мүмкін болатын кәсіби жарақаттанудың қаупі зор
Қауіпсіздік техникасы
Өндіріс объектілерінің арасындағы белгілі санитарлық, өрттен сақтандыру мөлшерлі секілді
Объектілердегі қондырғылардың қауіпсіз және қиыншылықсыз пайдалануға және жөндеу жұмыстарын
Бөлек механизмдер мен дуалдың ара қашықтығы 1 метрден, ал,
Жарылыс қауіпі бар жерлерде телефон қондырғылары және белгі беру-ескертеу
Жұмыс істеп тұрған немесе істемейтін ұңғылардың номерлері болуы керек.
Адамдар өтетін жерлердегі, яғни жер бетінде ашық өткізілген құбырлар,
Аппараттардың, құбырлардың ыстық беттері, іштен жану қозғалтқыштарының шығару құбырлары
Жер асты және жер үсті құбырлары автомобиль жолдарымен қиылысқан
Машиналар мен механизмдер төзімді металдан жасалған қоршаумен, яғни қозғалыста
Қозғалмалы бөлік қоршаудан 0,35 метр қашықтықта болатын болса, ұстағыштармен,
Ұстағыш биіктігі механизмдердің қозғалмалы бөліктері өлшемдеріне байланысты белгіленеді. Оның
Төменгі белдемелер биіктігі 15 сантимерден, ал, қалған белдіктердің ара
Байланыстырушылар белдіктерге ұстағыштармен қоршалады. Олардың биіктігі 1,5 метрден аспайды.
Тісті немесе шынжырлы берілістер толық металды, яғни жинақталушы және
Жұмысшының 0,75 метр биіктікке көтерілуі керек объектілерде басқыштармен, ал,
Мәртелі баспалдақтарда қапталдың тірегіштер биіктігі 1 метрден болып екі
Оның биіктігі басқыштың алдыңғы қорынан бастап вертикалды етіп саналып,
Ұңғылады 6 кВт қуаттылықты электрмен қамтамасыз ету желі бойымен
Апаттық тоқтату жүйесі
Апаттық тоқтату жүйесі технологиялық бақылау жүйесінен тәуелсіз, бірақ олардан,
Өртке шыдамды жетегі бар барлық апаттық клапандар жетекші жүйе
Тоқтатудың келесі төрт деңгейі қарастырылады:
1-деңгей, жабдықтарды орны бойынша тоқтату;
2-деңгей, негізгі шығару желісі шеңберінде қондырғыларды ажырату;
3-деңгей, технологиялық ақаулар болғанда барлық қондырғылармен жүйелерді ажырату және
4-деңгей, кешенді толық тоқтату және қысымды төмендету;
3.6 Өртпен газды анықтау
Өртпен газды анықтау жүйесінің міндеті от немесе газ шығуын
Өртті анықтау аспаптары өрттің пайда болуы қондырғыға үлкен қауіп
Өртті анықтау жүйесінің мақсаты:
өртті дер кезінде анықтау;
жұмысшыларға қауіп туралы хабар беру;
апаттық тоқтату жүйесін іске қосу;
өрт сөндіру және өрттен қорғау жүйелерін іске қосу;
Өрт детекторлары өрттің алғашқы белгілерін анықтау үшін әрбір алаң
Өрт детекторларын орналастыруда келесілер ескерілген:
желдету ауасы ағынының сипаттамасы;
ыстық жанғыш газдардың күтілетін ағысы;
біліктермен, жабдықтармен немесе құбырлармен экрандау;
технологиялық жүйелерді пішіндеу;
технологиялық қызмет көрсету және сынау үшін байланыстар;
Сызықтық жылулық детекторлар ашық алаңдарда орналастырылған қауіпті ыдыстармен сораптарда
Апаттық дабылдарды қолмен іске қосу пункттері алаңның барлық жерінде
Тұрақты анықтау жүйелері “ Өрт дабылдарымен газ анықтағыштардың орналасуы”
Газ анықтау жүйесі келесілерге мүмкіндік береді:
улы газдарды анықтау және жұмысшыларға қауіп туралы хабар беру;
барлық территорияда дыбыстық дабылды қамтамасыз ету;
жылу және желдету жүйелерін апаттық тоқтатуды жүзеге асыру;
апаттық тоқтату жүйесінің алдын алу шараларын іске асыру және
Улы газдарды анықтау алаңның барлық жерінде орналастырылған жылжымайтын H2S
Әкімшілік бөлмелерде ауаның иондалған детекторлары және жылулық СП-детекторлар қолданылады.
Отпен газға арналған дисплейде графикалық имитатор PLC бақылау жүйесінің
Бақылау жүйесінің артық батареялары және зарядтау жүйесі бар бұл
Жұмысшыларды қорғау
Жұмысшылырда қорғауды қамтамасыз ету үшін құрылыс орындарындағы қондырғылар территориясында
техника қауіпсіздігі қоймаларында- қорғау бас киімдері;
техника қауіпсіздігі қоймаларында – қорғау аяқ киімдері;
техника қауіпсіздігі қоймасында – қорғау киімдері/ қолғаптары;
техника қауіпсіздігі қоймасында – қорғау көзәйнектері;
барлық қажет жерлерде – көз жууға арналған душтар/құрылғылар;
батареялық бөлмелерде – көз жуу құрылғылары;
арнайы орындарда, техника қауіпсіздігі қоймаларында – газға қарсы киетін
барлық жұмысшыларда – жеке дем алу аппараттары;
барлық жұмысшыларда – жеке H2S газ анықтағышы;
барлық ғимараттарда – алғашқы дәрігерлік көмек көрсету жинағы;
техника қауіпсіздігі қоймаларында – жылжымалы газ детекторлары;
3.8 Өрт сөндіру
Талап етілетін өрттен қорғау деңгейі тәуекелді мұқият қарастырумен, өндіріс
Технологиялық жабдықтар және алаңдар өрттен қорғау және өртті сөндіру
Жағалаудағы және теңіздегі компрессорлар тұрақты өрт сөндіру жүйелерімен жабдықтал
өрттік су қоры сыйымдылықтары;
өрттік су сораптары және сақиналы құбырлар;
технологиялық қондырғыларға су тарату жүйелері;
технологиялық сораптардың автоматты көбікпен өрт сөндіруі;
өрттік гидранттар және лафетті оқпандар;
өрттік байланыстырғыштар және жылжымалы өрт сөндіру құралдары;
құрғақ ұнтақпен жұмыс істейтін АВС портотипті өрт сөндіргіштері;
құрғақ ұнтақпен жұмыс жасайтын АВС жылжымалы өрт сөндіргіштері;
СО2 портотипті өрт сөндіргіштері;
СО2 жылжымалы өрт сөндіргіштері;
Өртке қарсы сумен қамтамасыз етудің тарату жүйесі барлық сумен/көбікпен
4.Экономикалық бөлім
4.1 Түп-Қараған кен орынын өндірістік игеру бойынша инвестициялықжобаның
Дипломдық жұмыста көрсетілген іс-шаралардың экономикалық әсерлі бағасы дипломдық
Дипломдық жұмыстың экономикалық бөлімін есептеу үшін бұрғылау жұмыстарын жүргізудің
Кесте 4.1
Ұңғыманы құрудың сводныйлы сметасы келтірілген
№ Жұмыс немесе шығынның аталуы Барлық базалық баға, тенге
Тікелей шығындар Соның ішінде жұмысшылардың негізгі жалақысы
1-ші бөлім Ұңғыманы құруға дайындық жұмыстары
1 Алаңды дайындау, подъезді жолды, құбырөткізгіш пен т.б. құру
2 Беріліс сызығы мен құбырөткізгіштерді сұрыптау 28665 13456
Барлығы 415165 55000
3 Жүктерді тасымалдау (69,7 % тен 435000) 300556
1-ші бөлім бойынша барлығы 1545225 107355
2-ші бөлім мұнараны құру мен сұрыптау, бұрғылау жабдығын монтажбен
4 Жұмысшылардың тасымалдауынсыз монтаж бен құру 212508 19500
5 Сұрыптау мен демонтаж 55259 5000
6 Ұңғыманы сынау үшін қондырғыны монтаж 43700 3000
7 Ұңғыманы сынау үшін қондырғыны демонтаж 5900 500
Барлығы (4-7) 386400 35950
Жүктерді тасымалдау
205000
2-ші бөлім бойынша барлығы 489400
9 3-ші бөлім.Ұңғыманы бұрғылау 502000 9500
10 Ұңғыманы бекіту 480000 7500
11 Жүктерді тасымалдау 55000 15700
3-бөлім бойынша барлығы 866008 33940
4-ші бөлім. Ұңғыманы өнімділікке сынау
12 Пайдалану тізбегінде ұңғыманы өнімділікке сынау 75508 8450
13 Ұңғыманы сынау кезінде қосымша жұмыстар 66550 8500
Барлығы (12-13) 3211050 6880
14 Жүктерді тасымалдау 25500
4-ші бөлім бойынша барлығы 196050 7850
15 5-ші бөлім. Кәсіптік-геофизикалық жұмыстар 605500 45000
16 6-ші бөлім. Накладты шығындар 2067500
7-ші бөлім. Жерлі учаскаесін бұру
17 Жерпайдаланушыларға шығынды қайтару, уақытша жерді қолданғаны үшін 16000
18 Премияларды төлеу 450000
19 Өрістік 158000
20 Лабораториялық жұмыстар 23000
21 Вахтаны тасымалдау 995000
22 Топографиялық-геодезиялық жұмыстар 15000 5100
23 Қоршаған ортаны қорғау 103200
24 Биологиялық рекультивация 266000
7-ші бөлімнің соңы 2250000 5100
25 8-ші бөлім. Мүмкін жұмыстарға резерв 602000
Барлығы сводный сметасы бойынша 55790000
4.1Бұрғылау жұмыстарын жүргізуге сметаны құру
Сметалық есептеулер төмендегі мәліметтерден құрылады:
1) Пайдаланылған құрал – жабдықтар мен жұмыс ұзақтығы, жұмыстар
2) бөлек аудандар үшін сметалық нормалар;
3) СН мен П-дағы нормативтік құжаттар материалдар;
4) Жоспарланудағы скважинаның жобалық жылдамдығы.
Смета төрт негізгі бөлімнен және бөлек шығындар статьясынан тұрады.
Оларға:
Скважинаның құрылысын дайындау жұмыстары;
Мұнара құрылысы, бұрғылау жабдығының монтажы және демонтажы;
Бұрғылау және бекіту;
Өнімділікке скважинаны сынау.
Бөлек шығындарға жататындар:
Кәсіптік – геофизикалық шығындар,
Қысқы уақыттағы жұмыс өндірісінің резерві;
Үстеме шығындар;
Жобалы қор;
Топографиялы – геодезиялық жұмыстар;
Лабораториялық анализдер және басқа да жұмыстар.
Жобаның тиімділігін бағалаудың негізгі қағидалары болып төмендегілер табылады:
жобаны оның өмірлік циклі кезеңінде қарау;
уақыт факторын есепке алу және жобаны жүзеге асырумен байланысты
Экономикалық бөлімде әзірлемелердің нұсқаларын отандық тәжірибеде және шет елдерде
Уақыт:
Механикалық бұрғылаудың нормативті ұзақтығы Тмех;
Көтеру – түсіру жұмыстарының нормативті ұзақтығы Ткт;
Бұрғылаудың өндірістік уақыты Тбұр;
Бұрғылаудың жоспарлы жалпы уақыты Тбұр.жосп.;
Ұңғыма құрылысы циклының жоспарлы ұзақтығы Тц.
1. Өтудің механикалық жылдамдығын анықтау:
Н – ұңғыма тереңдігі, м;
tмех - механикалық бұрғылаудың уақыты, сағ.
2. Бұрғылаудың рейсті жылдамдығын анықтау:
Н – ұңғыма тереңдігі, м;
tмех - механикалық бұрғылаудың уақыты, сағ.;
tспо – көтеру – түсіру жұмыстарының уақыты, сағ.
3. Бұрғылаудың техникалық жылдамдығын анықтау:
Т ө =(Тм+Тсп+Тпр+Тв+Тк)/720
Н – ұңғыма тереңдігі, м;
Тө - өндірістік уақыты, ст.ай.
720 – бір станко-айдағы шартты сағаттар саны.
Тм, Тсп,Тпр,Тв,Тк –механикалық бұрғылауға байланысты уақыт,көтеру-түсіру уақыты, өту бойынша
Т ө =(110,8+32,6+126,7+79,7)/720=0,49
4. Бұрғылаудың жоспарлы коммерциялық жылдамдығын анықтау:
Н – өту (ұңғыма бойынша, ұңғыма тобында, кез
S – бұрғылаудың станко-ай саны;
S – бұрғылаудың станко-сағат саны.
5. Ұңғыма құрылысының циклдік жылдамдығын анықтау:
Н – ұңғыма тереңдігі, м;
Тқ – ұңғыма құрылысының ұзақтығы, күндер.
6. Бұрғылау бригадасы жұмысшыларының тәуліктік санын анықтау:
Кен орында бір вахтадағы жұмысшы саны мекеме басшысы және
7. Еңбек өнімділігін анықтау:
ЕӨ=
ЕӨ=
8. 1 м өтудің өзіндік құнын анықтау:
1 м өтудің өзіндік құны;
ӨҚұ - ұңғыма құрылысының өзіндік құны;
Кесте 4.1.1.
Техника – экономикалық көрсеткіштер
Көрсеткіштер Өлшем бірлігі Ұсынылған жоба бойынша
1. Ұңғыма тереңдігі М 4500
2.Ұңғыма құрылысының ұзақтығы тәулік 61,77
3.Ұңғыманы бұрғылау ұзақтығы тәулік 15
4.Бұрғылау жылдамдығы:
механикалық м/сағ 40,6
рейстік м/сағ 31 4
техникалық м/ст.ай 9183 7
коммерциялық м/ст.ай 1814,59
циклдік м/ст.ай 2185 5
5. Еңбек өнімділігі адам/жыл 1588 2
6. 1м өтудің өзіндік құны теңге/м
Капиталды шығындары
Қондырғыны салуға кеткен капиталды шығын ғимараттарды және құрылыстарды соғуға,
Кесте 4.2
Ғимараттар мен құрылыстардыңбағасы
Ғимараттар мен құрылыстар-дың атауы Құрылыскөлемі, м3 Құрылысбағасы Сан.техжәнеэл.техжұмысбағасы Сметалықбағасы,
1м3, теңге Барлық, теңге ( Барлық, теңге
Ғимараттар
Құрылыстар 1700
1600 6460-00
6000-00 11628000
9588000 45,0
35,0 5232600
3355800 16860600
11944800
Барлығы:
28705400
Кесте 4.3
Қондырғының сметалық бағасы
Жабдықтыңаталуы Саны, дана
данасы
барлығы
1 2 3 4
1. Бұрғылау головкасы 2 177 000 360 000
2. Екіклапанды кран 2 18300 40 000
3. Жетекші құбыр (80х80 ұзындығы 8,2 м) 1 780
4.Бұрғылау штангасыНКР100МПА01000(ұзындығы1300мм) 2 8500 25000
5. Бұрғылау қондырғы 1 150000 000 1500 00
6. Бұрғылаукілті КМБ-М 2 900 100 1804523
7. Бұрғылау коронкасы КНШ-110 2 6521 13042
8 Бұрғылау кескіші 300А 2 2800 5600
9 Бұрғылау құлпы 18 9000 1600 00
10. Бұрғылау сорабы УНБТ-950 3 40 000 000 100
11. Науалы ыйымдылық 1 237500 237 500
12. БұрғылаукілтіАКБ-3м2 2 340 500 681000
13. Құю сыйымдылығы 1 117500 117500
14. Метчик 2 9550 19100
15. Фрезерліөткізгіш K3 50/75 50 5000 20000
16. Бұрғылау роторы Р-560 1 3 666 000 3
17. Ұршық ВБ -100 2 2 304 000 4608
18. Қашау 490 MЗ-ЦВ 1 144 000 2880 00
19. Қашау 215,9 СЗ-ГВ 1 111 500 446000
20. Қашау 190,5 М-ГВ 1 57 000 285000
21. Қашау 161 МС-ЦВ 1 344 800 1034400
22. Шығыр1300 К-3 2 4 372 000 8744
23. Бұрғылаукескіші 5 2800 14000
4.3 кестенің жаласы
24. Шегендеутізбегінеарналғанқамыт 127 13 14 555 189215
25. Пневмалы коронка 5 12 700 62000
26. Бұрғылауқодырғысынаарналғантежегіш А50 М 1 2000 2000
27. Башмак ZJ 20 3 18 200 48 600
28. Қашау 269,9 Т 8 135 000 1080 000
29. Бұрғылауметчигі МЭС-60В 3 40 000 120000
30. Бұрғылауболаты (Ф 32 мм, ішкі Ф 9мм, ст.55С2,
31. Бұрғылауштангасы К601ФК 178х8144(Sandvik) 2 460 000
32. ТісшеЗН-1
40 500 19000
33. Реттегіш РЭП 7 20000 1300000
34. Бұрғылауқұралы 5 2500 130000
Барлығы
270440070
Ғимараттар, құрылыстар және қондырғылардың сметалы бағасына негізделе отырып
Кесте 4.4
Капиталды шығынның жиынтық сметасы
Аталуы Капиталдышығын, теңге
Жоспарбойынша Жалпы бағасынан(
I бөлім
1. Негізгі өндіріс объектлері
а) ғимараттар және құрылыстар
б) қондырғылар 30035620
8195360 24,0
63,0
2. Қосымша өндіріс объектілері
а) ғимараттар және құрылыстар
б) қондырғылар 486430
700900 13,0
15,0
3. Жалпы зауыттың мақсаттағы объектілер
а) ғимараттар және құрылыстар
б) қондырғылар 300520
500889 10,0
11,5
4. Ішкі коммуникацтиялар 11093457 72,0
Барлығы
II бөлім
Көлемдікемесшығындар 138083,5 14,0
Барлығы 120375615 100,0
Еңбек және еңбек ақы есебі.
Бір орта тізімдіжұмысшыуақыт тепе-теңдігісметалы график негізіндеқұрылады.
Жеті сағаттық жұмыс күні кезінде 8сағаттық үш айналым болады.
Жеті сағаттық жұмыс күнінің орта айлық норма жұмыс уақыты
Айдың орта календарьлы ұзақтығы мынаған тең:
30күн*24сағат=720сағат, сондақажетті бригада саны: 720/175,4=4 бригада.
Айналым периоды бригадасанының біраптадағы жұмысшы күн
Т=4*4=16күн
Бір жылдағы демалыс күні:
Д=365/16=91күн
Жұмысшы уақытының тепе-теңдігін құраймыз.
Кесте 4.5
Бір орта тізімді жұмысшы уақыт тепе-теңдігі
Аталуы Үзіліссіз, күндер Өндіріс, сағаттар
Күнтізбелік уақыт 365 2920
График бойынша демалыс күндер 91 730
Мейрам күндері - -
Жұмысшы уақыттың максималды мүмкін қоры 274 2192
Жұмысқа шықпау:
А)негізгі және қосымша демалыс 24 192
Б)ауру күндері 7 16
В)мемлекеттік жұмысты атқару - -
Г)өндірістен шықпай оқу жөнінен демалыс 1 16
Барлық демалыс 34 224
Жұмысшы уақытының эффективті қоры
240
1968
Кесте 4.6
Айналым графигі
№ 1 2 3 4 5 6
1айналым А А А B B E
2айналым B B E E А А
3айналым D E D D D D
демалыс E D B А E B
Кесте 4.7.
Жұмысшылар санын есептеу
№ Атауы разряд Келу саны Ауы-сым саны 1 күндегі
Бұрғылау шебері
Бұрғылаушы
Бұр. Көмекшісі
Слесарь жөндеу 6 2 3 7 1,5 8
4 2 3 6 1,5 8
5 4 4 5 1,5 7
Негізгі өндірістік жұмысшылардың барлығы
8 10 19
23
Көмекші жұмысшылар:
Слесарь-қалыптаушы
Электрик 3
2
2
3
1,5
2
1 2 3 2 1,5 2
Көмекші жұмысшылардың барлығы
5 7 8
6
Барлық жұмысшылар
14
27
30
Кесте 4.8
Қондырғыда істейтін мамандар, басшылар штабының еңбек ақысы
Қызметатауы Штатсаны Айлық еңбекақы, теңге Зияндықүшін қосымша, 12( Барлығы
ФМП премия Барлық жылдық еңбекақы, теңге
Қондырғыбасшысы 1 95000 7500 60000 980000 270800 960600
Қондырғымеханигі 1 85000 6500 50500 605500 250920 875260
Барлығы 2
1905860
Кесте 4.9
Жұмысшылардың еңбекақы қоры
Жұмысшы лар мамандығы Тарифті разряды Ртіз Тэф Адамғакеткеншығынкөлемі,
ставка ФЗП тарифпен Негізгі қорғақосымша барлықнегізгіеңбек
ақы, теңге Аудандық коэфициентке
Қосымша
төлемдер, теңге Барлық еңбекақы
Аудандық коэфициентті
есептегенде Қосымша
еңбекақы ,теңге Барлықжылдық
еңбекақықоры, теңге
Бұрғылаушебері 6 8 246 798 130,90 1085521,76 641671,53
Бұрғылаушы 4 14 246 16813 115,90 1990732,98 2049785,5 3050521,6
Бұр. көмекшісі 5 12 246 9866 84,48 656367,38 447874,50
Бұр. көмекшісі 5 9 246 8859 115,83 880444,66 3640977,28
Слесарь жөндеу. 2 11 246 7868 115,83 890377,78 1960651,42
Барлығы
16079695
Өнімнің өзіндік құныны
Өнімніңөзіндікқұнынкалькуляциялауөндірістікпроцескекеткенбарлықшығындықамтукерек.
Кесте 4.10
Шикізат, материал, отын, энергияның жылдық қажетті мөлшерінің бағасы
Көрсеткіштер атауы Өлшем бірлігі 1т шикізатқа кеткен шығыннормасы Жылдық
1 Шикізат, материалдар, полуфабрикаттар
Шикізатжәненегізгіматериалдар:
Тікелейайдалған дизель отыны
Сутекқұрамды газ
т
т
1050066
18750
7721,8
15542,9
9227680874
344359864
Барлығы
1068816
9572040734
2 Қосымшаметериалдар:
Моноэтаноламин
Коррозия ингибиторы
Неткалықтығыздағыш
Катализатор
т
т
м2
т
0,15
0,0111
0,0055
0,0555
455656
1455
300
4620
2130
638,4
220
5500
186465546
935566
75222
23389222
Барлығы
2097365466
3Технологияғакететінотындар
4 Энергетикалықшығындар
а) электрэнергиясы
б) бу
в) таза су
г) айналымдағы су
д) сығылғанауа т
кВт/сағ
ккал
м3
м3
нм3 0,0254
6,5
0,0249
0,0089
3,95
1,55 18575
8615009
26145
903
4147500
1701321 6600
9,17
6,73
25
55,10
5,58 742658878
444158085
21235814
23555
34924454
8290231
Барлығы
889545348
Барлықшығын
99077318900
Кесте 4.11
Амортизациялық шығындары
Негізгі қорлардың атауы Негізгі қорлардың бастапқы бағасы, мың теңге
1 Ғимараттар
2 Құралыстар
3 Қондырғылар 3567025
641213
227679943 4,1
6,6
17,0 555,9
678,8
8277576,9
Барлығы 543711054
7275654,9
Кесте 4.12
Жалпы өндірістік шығындар сметасы
Шығындарсатыларыныңаталуы Бағасы, теңге
1 Ғимараттар, құрылыстар, қондырғыларамортизациясы 7305654,9
2 Қондырғылардықолдануғакеткеншығындар:
а) қондырғыныңжабдықтарынқамтамасызететінжұмысшылардыңнегізгіжәнеқосымшаеңбекақысы;
б) әлеуметтіксақтандырушығыны (13,( )
4454456,4
221606,55
3 Қондырғыныкүнделіктіжөндеугежәнекөліккекеткеншығындар:
а) қондырғыныкүнделіктіжөндейтінжұмысшылардыңнегізгіжәнеқосымшаеңбекақысы;
б) әлеуметтіксақтандырушығыны (13,( );
в) қондырғыныжөндеугеқажеттіқосалқыбөлшектер мен материалдар(2а мен3а баптарқосындысынан
80- 100();
г) жөндеугекеткенбасқа да шығындар(1,2,3баптар қосындысынан 10-20()
3340846,8
91204,9
5612605,99
881539,55
4 Жүктердіңзауытішіндегіорынауыстыруы (1,2,3баптар қосындысынан 10-15( ) 333538,55
5 Мамандар мен басшылардыңеңбекақылары 2287566
6 Әлеуметтіксақтандырушығыны (21,( ) 4875253
7 Ғимараттар мен құрылыстардықолданудағышығындар:
а)жарықтандыру
б)жылу
в)санитарлы-тұрмыстық су
42424,9
62361,8
12068,88
8 Өндірістікғимараттар мен құрылыстардыжөндеугекеткеншығындар (5() 115899
9 Өндірістікемесшығындар (10() 77935,99
Жалпыөндірістікшығындарсметасы
33316291,89
Кесте 4.13
Калькуляция баптары бойынша өндірістік шығындар
Шығындарсатылары Бағасы, мыңтеңге
1 Шикізат, қалдық пен шығындардыалыптастағаннанкейінгіматериалдар 5658027,99
2 Қосымшаматериалдар:
Моноэтаноламин
Коррозия ингибиторы
Неткалық полотно
Катализатор
Барлығы
226480,5
938,45
65,2
2517,7
603619,55
3 Технологиялықотын 150541285
4 Энергетикалықшығындар:
а) электрэнергиясы
б) бу
в) таза су
г) айналымдағы су
д) сығылғанауа
Барлығы
44513,9
212339,62
25,68
38939,00
77783,65
559011,19
5 Өндірістікжұмысшылардыңеңбекақылары 1787520
6 Әлеуметтікшығындар 48799,3
7 Жалпыөндірістікшығындар 210079955
8Жүктердіңзауытішіндегіорынауыстыруына 473538,77
9 Өндірісткемесшығындар (10() 60/882325
Барлығы 564897026,67
Кесте 4.14
Өнімнің өзіндік құнының калькуляциясы
Сатылардыңатауы Мөлшері, мың тонна Данасының бағасы Бағасы, мыңтеңге Өнімнің
Дана, теңге Барлық, теңге
Шикізатжәненегізгіматериалдар:
Тікелейайдалған дизель отыны
Сутекқұрамды газ
Шығындыалыптастаймыз
Барлығы:
Өңдеугекеткеншығындар
1050,
19,95
8,2
8721,6
10042,5
9157680,
200347,9
9358027,
630710,4 Негізгіөнім:
барлығы:
Депарафинизат
Қосымшаөнім:
1. газдар
2.бензин
барлығы:
829,5
70,35
165,9
236,2
10659,86
8842356,5
1146384,5
Барлығы 1065,6
9988738,8 - 1065,7
28926347
Кесте 4.15
Калькуляциялық өнімге кеткен шығындары
Шығындарсатысы Өлшембірлігі
Барлықшығымға Өнімбірлігіне
Мөлшері,
мың тонна Бағасы, теңге Қосынды, мыңтеңге
1 Шикізат, қалдық пен шығындардыалыптастағаннанкейінгіматериалдар
Қосымшаөнімдералынады
Барлығы:
Т
Т
Т
1065,75
236,25
829,5
9358027,9
1146384,43
8211635,3
8887,
2 Қосымшаматериалдар:
Моноэтаноламин
Коррозия ингибиторы
Неткалық полотно
Катализатор
Барлығы
Т
Т
Т
Т
42000
1470
210
4620
4440
638,4
120
4800
196489,0
798,5
25,2
33176,0
289619,7
653,9
3 Отын Т 22563
6354 142665,5
189,4
4 Энергия:
а) электрэнергиясы
б) бу
в) таза су
г) айналымдағы су
д) сығылғанауа
Барлығы:
Ккал
М3/т
КВт/сағ
М3/т
М3/т
6415321
26145
903
4147500
1801465
4,9
892
25
8,40
4,87
32413,5
21229,74
22,58
34839,00
8283,87
239011,19
265,1
5 Өндірістікжұмысшылардыңеңбекақылары
7082,05 8,54
6 Әлеуметтікшығындар
1487,23 1,79
7 Жалпыөндірістікшығындар
27422,70 33,06
8Жүктердіңзауытішіндегіорынауыстыруына
3156,93 3,81
9 Өндірістікемесшығындар (10()
708,20 0,85
Негізгіөндірілетінөнімніңөндірістікөзіндікқұны
8842345,8 7,63540742
4.3 Бизнес жоспар
Бизнес-жоспар тақырыбы тақырыбы: Түп-Қараған кенорнын игерудің тиімді жолдарын арттыру
Фирманың аты: Drilings
Мекен – жайы: Каспий маңы ойпаты
Жобаны дайындаған : Шахмаров Д
Жетекші: Шермаханов А. МГІ кафедрасының
Бизнес сферасы: Пайдалы қазбаларды және басқада минералды
Қызметтің негізгі түрлері: Мұнай және газ ұңғымаларын барлау, бұрғылау,
Басталу мерзімі: 20.06.11
Резюме
Техника мен технологияның қарқынды дамуы оларға қажетті шикізатқа деген
Жобада ұсынылып отырған негізгі қызмет «Түп-Қараған» кен орынында
Жабдықтың конструкциясының жетілдірілуі нәтижесінде оның өзіндік құнын 10%, ал
Қазақстан аумағында көптеген шетелдік компаниялар жұмыс істейді, олар біздің
Шетелдік компаниялар жабдықтарды біздің компанияларға аз таныс шарттармен сатып
Жобаның алға қойған мақсаты өзінің жоғары сапалы әрі арзан
Осы мақсатты іске асыру үшін 66181700 тенге қаражат керек
Алынған несиелер жоспарлы түрде 2,1 жыл ішінде қайтарылады.
Кәсіпорынның сипаттамасы
Кәсіпорынның атауы: «Drilings»
Компания жайлы ескертулар: Шикі мұнаймен ілеспе газды өндіру
Ұйымдастыру құқықтық формасы: Акционерлік Қоғам
Компанияның құралған жылы: 1959
Жұмысшылар саны: 900
Қызмет көрсету саласы: Пайдалы қазбаларды және басқада минералды
ресурстармен энергия тасмалдағыштарды өндіру.
Өндіретін тауарлары/ қызметтері: Әртүрлі
Орналасқан жері: Түп-Қараған кенорнын игерудің тиімді жолдарын арттыру тереңдігі
4.3-кесте
Бизнес пайда
Уақыт мерзімі Қызмет көрсету көлемі Табыс, тг Пайда, тг
2010ж Бір ұңғыма бұрғыланды 33040000 17853051 12564000
2011ж Бір ұңғыма
2012ж Екі ұңғыма бұрғыланды 55755000 32154600 26950200
Өнімнің сипаттамасы
Бұрғылау қондырғыларының орындарын дайындаудан бастап, оларды демонтаждау, жаңа орынға
Қолданыстағы элеватордың DUE S-700 конструкциясында айналу моментін ұңғыдан қорапшаға
Түп-Қараған кен орнындағы ұңғымалардың тереңдігі орташа тереңдік болып табылады,
Маркетинг
Біздің компанияның қызметтері Қазақстан аумағындағы мұнайлы аймақтарда, атап айтқанда
Осындай жағдайды пайдаланып бұрғылау жұмыстарында жаңа, конструкциясы жетілген жабдықтарды
Мұнай және газ нарығында ірі компаниялар пайда болып 2005
Осы мерзімге нақты алып отырған тапсырмамыз бұл «Түп-Қараған» кенорнында
Кесте 4.4
Ұңғыма конструкциясы
Ұңғыма конструкциясы Бағананың диаметрі, мм Түсіру тереңдігі, м Қашау
Типі Диаметрі, мм
Бағыттаушы 460 87 М 87
Кондуктор 349,2 270 М 270
Аралық 244,5 2480 М 2480
Эксплуатациялық 161 4500 С 4500
Жалпы компаниялардың арасында өз қызыметімізді ұсыну үшін біздің компания
Өндірістік жоспар
Компанияның аталған мекен жайында басқару пунктінің ғимараты, екі
Өнер табыс формуласы
Шетелдерде теңіз бұрғылауныда қолданылатын бұрғылау мұнараларын екі топқа бөдуге
Сурет 4.1
Борттық, кильдік және тігінен мұнараның тербелу схемасы.
Арнайы мұнралар, оның ішінде шоғырлық бұрғылау, пирамидалы төрт бұрышты
Қолқымалы құралдарға арналған керусіз портативті мчталы мұнаралар үш немесе
өнер табыс формуласы
Ұңғымаға айдалған жаншу сұйығының көлемін үздіксіз бақылап отырады.
4.6- кесте
Өндірістік процестің түсініктемесі
Технологиялық процесс подпроцесс Процестер нәтижелері
белгіленуі атауы белгіленуі атауы белгіленуі Атауы
СТ1 Кен орнын іздеу және барлау
ПР1 Сейсмобарлау l0 Кен орны туралы бастапқы мәлімет ауқымы
ПР2 Құрылымдық карталауға бұрғылау
ПР3 Барлау l1 Барлаудан
ПР4 Пласттарды зерттеу
кейінгі мәлімет ауқымы
СТ2 Кен орнын пайдалануға дайындау ПС1 Пайдалану ұңғымаларын бұрғылау
ПС2 Пласттарды ашу Od1 Ұңғымадағы мұнай газ
ПС3 Пласттарды сынау l2 Кен орны мен пласт туралы
СТ3 Кен орнын пайдалану. Ұңғымадан өнім алу
ПД1 Флюидты бетіне шығару Od1 Ұңғымада мұнай газ
ПД2 Флюидты сүзу
ПД3 Флюидты тасмалдауға дайындау Od2 Мұнай газ жер бетінде
- Қосымша процесстер
ВП1 өндіру жабдығын монтаждау -
ВП2 Пластқа әсер ету Флюидтің физикалық күйінің энергия өзгерісі
ВП3 Ұңғыманы жөндеу Ұңғыма жабдықтарының жұмыс қабілеттілігін қайтару
Ұйымдастырушылық жоспары
Ұңғыманы бұрғылау процесі пайдалы қазбаларды барлау және өндіру
Өндіріс және бұрғылау мердігері құраушы және олардың ұңғыма құрылысы
Бөлімшелердің бір-бірімен байланысуы
Мұнай өндіру қондырғысы
Қамтамасыздандыру және өнімді сату бөлімшесі
Көтерме баға мен тұгынушылар
Ресей Өзбекстан Қырғызстан
Кәсіпорынның өндірістік құрылымы кәсіпорынның ұйымдастыру құрылымын анықтайды және ол
«Оңтүстік мұнай газ» АҚ басқарушы топ мүшелері:
Жетекші – Құралбаев А.
Бас бухгалтер – Анарбаев Е.
Бас геолог – Данилова Н.
Бас инженер – Мұсаев Б.
Бас механик – Таңбаев А.
Бұрғылау директор
Бұрғылау бастығының орынбасары
Бұрғылау шебері
Бұрғылаушы
Бұр.көмекшісі
Бұрғылау қондырғысы
Жобаны жүзеге асырғаннан кейін жұмысшылар мен қызметкерлердің жұмысқа деген
Элеватор конструкциясын әзірлеу бойынша жобаны жүзеге асыру компанияда жұмыс
Кесте 4.7
Қызметкерлердің жалақыларының көрсеткіштері
№ Қызметкер Разряды Саны Жобаға дейінгі
1 Бұрғылаушы шебер
1 80000 88000
2 Бұрғылаушы 5 1 62000 68200
3 Бұрғылаушы көмекшісі 3 1 60000 66000
4 Бұрғылаушы көмекшісі 3 2 60000 66000
5 Дизелист (моторист) 3 1 50000 57500
6 Дизелист(машинист) 2 1 50000 57500
7 Жұмысшы - 1 40000 46000
8 Инженер 3 2 90000 99000
Механик 3 2 90000 99000
Қаржылық жоспар
Жобаны жүзеге асыру үшін 66181700 тенге қажет. Аталған қаражатты
8.Шығындарды болжау
Кесте 4.1.3
Тұрақты шығындар
2011 2012
Еңбек ақы 1477383,52 1598112,6 1956551,7 2101231,2
Еңбек ақыдан түскен салық 92336,5 99882 122284,5 131326,9
Жалға алу 356700 365850 386200 395630
Коммуналдық шығындар 60935 63422 68255 70122
Техникалық жалға алу 470580 480615 492511 498552
Коммуникациялар 304306,3 320877 32511 328476
Офистік шығындар 106548,9 110877,8 117583,9 119555
Жарнама және дамыту 75812 77545 80996 85623
Ғимараттарды жөндеу және қолдану
701539,02
705354,8
710558,9
712825
Сақтандыру 48799,3 490666 492365 496228
Күзет 99875 102587 105612,8 107553
Ұзақ мерзімге несиенің % 945887 1195787 1979785 2655889
Банкті шығындар 245031 250783 286222 296321
Көліктің амортизациясы 334084,6 356123 384123 395122
Басқа активтердің амортизациясы
Бекітілген салықтар 302467 311662 318544 321129
Басқа шығындар 61245,6 62197,7 69877 72300
Жапы тұрақты шығындар 5683531,52 6592342,9 7603981,9 8787883,1
Кесте 4.1.4
Ауыспалы шығындар
2011 2012
Материалдар 701539,02 710881,3 715658 717819,1
Уақытша жұмысшылардың еңбек ақысы
388754
390441
400546
408656
Сыйақы қоры 265788 271456 282789 233367
Көлік шығындары 310511 316873 321479 324771
1014
Реализацияға кететін шығындар 87952,2 90147,9 97468 48,7
Басқа шыығындар 98755 102214 108777 111772,3
Жалпы ауыспалы шығындар 1703299,22 1705876,09 1606717 11501718,3
Кесте 4.1.5
Пайда шығынды болжау
2011 2012
А өнім көлемі, бар. 105 мың бар. 116мың бар.
Сату бағасы 1 бар. 1бар.18542
тенге 1бар. 20002
теңге 1бар. 21462
теңге 1бар. 22922 теңге
А өнімін сатуан түскен пайда, тг
1946910000 2320232000
2553978000 2750640000
Жапы тұрақты шығындар 7386831 8298219 9210699 20289601
Аталған бөлім жобаның қаржылық мүмкіншілігі мен тиімділігін анықтауға арналған.
Қаржылық жоспар жоспарланған кіріс, ағымдағы шығын, жобаның өз құнын
Плоттер, компьютер, принтер, сканер және т. б. кететін шығын
Өндірісті дұрыс және сауатты басқару, іске қосу, жүргізу үшін
Бағдарламаның іске қосу
Жоғарыдағы қаржыларды қосу көмегімен келесі мәліметтерді аламыз:
2568878 теңгені құрайды;
5) Инвестор Қытайлық (CNPC) компаниясы
Жоғарыда келтірілген қондырғының негізгі қаржылық көрсеткіші, жылдық
Жұмыстардың орындалу тізімі
Кесте 4.1.6
Жобаны іске асыру кезеңі
Кезеңдер Басталу күні Аяқталу күні
1.Ғимарат сатып алу 01.06.2011 31.08.2011
2.Қондырғыларды сатып алу 31.08.2011 13.10.2011
3.Құрал-жабдықтарды сатып алу 14.10.2011 27.11.2011
4.Қондырғыларды орнату 28.11.2011 05.05.2012
5.Қажетті мамандарды даярлау 06.05.2012 20.09.2012
6.Қондырғылардың іске жарамдылығын тексеру
19.10.2012
7.Шикізат жеткізушілермен келісім шартқа отыру
15.02.2013
8.Шикізат, реагентпен қамтамассыз ету 16.02.2013 17.04.2013
9.Қондырғыны іске қосу 01.05.2013
10.Дайын өнім алу 15.05.2013
Жобаның тәуекелділігін (сезімталдылығын) талдау
Бұрғылауда үздіксіз процестер әсерінен аяқасты апаттық жағдайлар
Шикізаттың берілмей қалуы;
Қабаттағы ас жоғары қысым;
НКТ-ның сынуы;
Айналымдағы судың жіберілмей қалуы.
Запастарды қалыптастыру шарттары (шикізаттың, материал және қажетті бұйымдардың өндірістік
Тәуекелділік факторлары
Нарық шамасы мен ішкі және сыртқы нарықтағы өнім құнының
Осындай тәуекелділіктің себептері мұнай өнімдеріне сұраныстың төмендеуі, баға деңгейінің
Елдегі саяси жағдайдың өзгеруімен байланысты тәуекелділіктер болуын мүмкіндігі аз
Заңдардың өзгерісімен байланысты тәукелділіктер.
Қоғамда үнемі бағыттың радикалды өзгеріс мүмкіндігі, әсіресе жаңа үкіметті
Әлеуметтік факторлармен байланысты тәуекелділіктер.
Сыртқы әлеуметтік тәуекелділіктер – елдегі макроэкономикалық жағдаймен байланысты– халықтың
Ішкі әлеуметтік тәуекелділіктер – оның қызметкерімен байланысты. Қазіргі уақытта
Бәсекелестіктің әсері
Мұнай өнімдерін ақшаға айналдыру нарығында кәсіпорын бәсекелестікті сезеді және
Берілген нарықта негізгі бәсекелес қауіпі келесілер болып табылады: бәсекелестер
Кесте 4.1.7
Мұнай өнімдерін сатуға әсер ететін факторлар
Оң факторлар Кері факторлар
Жеткізу тұрақтылығы Шикізатты жеткізудің тұрақсыздығы
Кәсіпорын жұмысының тоқтаусыздығы Біздің кәсіпорын жұмысшыларының мамандандырылуы
Жаңа тапсырыс берушілерді табу Тапсырыс берушілермен болған байланысты жоғалту
Тапсырыс берушілер біздің өнімнің сапасына қанағаттандырылған Тапсырыс берушілердің біздің
Жоғарыда аталған факторлардың кері әсерін төмендету келесі жолмен іске
Өндірістік қорларды жасау, - Жаңа жеткізіп берушілермен байланыс орнату;
Жұмысшылардың мамандығын үнемі жоғарылату, - Тоқтап тұру мүмкіндіктерін минумға
Жаңа байланыстарды үнемі іздеу, бірақ анағұрлым сенімдісі тексерілген ескі
Өнім сапасын тұрақты бақылау.
Түйін
Қызмет түрлерінің сипаттамасы: Солтүстік теңіз акваториясында қолданылатын көмірсутекті
Жай құрылымдық күштік вертлюк тальдық блокқа ілінген және иілгіш
5 Қоршаған ортаны қорғау
Қайраңмен Ақтотыда барлама ұңғымаларды бұрғылау бағдарламасы бойынша күнделікті жұмыстар
Жобаның қоршаған ортаны қорғау аспекті уақытша иелік етуге
Қайраңмен Ақтоты жобасы басқа жобалар орындалған объектілерде орындалады. Баутинодағы
Түп-Қараған кен орнында жасанды арал мен теңізді өндіру
Каспий теңізінің түбінде ұңғыма бұрғылау;
мұнайды жинау және дайындау;
теңіз түбімен құбырлар арқылы мұнайды тасымалдау;
Қайраңмен Ақтоты үшін материал жеткізетін карьерді сынау Түп-Қараған
Баутинодағы теңіз қамтамасыз ету базасы Қараған бухтасының батыс жағалауында
Осылайша, мұнай қалдықтарын тастау келесі жағдайларда жүзеге асады: бұрғылау
5.1 Атмосфераны ластау көздері
Қайраңмен Ақтотыда жобаланған жұмыстар барысында атмосфераны негізгі ластау көздері:
іштен жану қозғалтқыштарында жанармай жағу;
ұңғыманы сынау барысында қабат флюидтерін алаулы оттықта жағу;
қалдықтарды өртеу;
мұнайы бар шламдарды жылулық десорбциялау;
кемелерден тасталатын тұрақсыз қалдықтар;
шаңдану;
Қайраңмен Ақтоты барлама жобасы бойынша атмосфераға тасталатын қалдықтарды бағалау
5.2 Гидросфераны ластау көздері
Теңізге тасталатын қалдықтар. Теңізге тасталуы мүмкін сұйықтардың 12 категориясы
Кесте 5.1
Атмосфераға тасталатын қалдықтар көлемі
Қайраңмен Ақтоты ж. Қалдықтар
Қалдық көздерінің іс-ә. Қалдықтар көлемі, т.
СО NO2 SO2 VOS PM Басқа қалдық
Құрылыс және жинау, 2002 жыл
Теңіздегі операция Тұрақты қалдық көздері 12.56 28.01 2.408 2.852
Жылжымалы қалдық көздері 107.1 744.9 45.01 30.51 122.6
Құрлықтағы операция Тұрақты қалдық көздері 24.99 28.26 6.47 7.21
Жылжымалы қалдық көздері 109.4 227.9 22.68 28.01 25.02
Бұрғылау бағдарламасы, 2003 жыл
Теңіздегі операция Тұрақты қалдық көздері 98.12 532.8 1086 14.4
Жылжымалы қалдық көздері 17.77 130.4 9.13 4.61 3.36 -
Құрлықтағы операция Тұрақты қалдық көздері 19.44 25.96 5.42 5.58
Ұңғыма сынау Жылжымалы қалдық көздері 2.72 6.1 0.54 0.64
барлығы - 379.1 1724 1178 93.86 190.1 1.5
5.3 Теңіз түбінің бұзылуы
Көп санды зәкірлері бар буксир қозғалтқыштарының жұмысы Қайраңмен Ақтоты
5.4 Литосфераны ластау көздері
Қатты қалдықтар
Шлам. Бұрғылау ертіндісімен жабылған “ылғал шлам” анағұрлым маңызды қатты
Кесте 5.2
Шламның жобаланған көлемі және салмағы
Қайраң
Аралық І-аралық, 1000м. ІІ-аралық, 2300м. ІІІ-аралық, 3265м. IV-аралық, 4000м.
Минералды ылғал шлам 735м3.
1462т. 446м3.
906т. 128м3.
265т. - 1309м3.
2633т.
Сулы
ылғал шлам - - - 40м.
99т. 40м.
99т
Ақтоты
Минералды ылғал шлам 741м3.
1474т. 660м3.
1342т. 104м3.
215т. - 150м3.
3031т.
Сулы ылғал шлам - - - 71м.
174т. 71м.
174т.
5.5 Өндірістік қалдықтар
Жұмыс барысында жиналатын қалдықтар ҚР-да төрт топқа бөлінеді:
1-класс, аса қауіпті (медициналық қалдықтар);
2-класс, қауіпті (қорғасын батареялар, күндіз жарықтандыру түтіктері, бояулар қалдықтары);
3-класс, онша қауіпті емес (бұрғылау ертінділері, малы шүберектер,
Литосфераны (топырақты, жер қойнауын) қорғау
Топырақпен жер қойнауын қорғау үшін жобада келесілер қарастырылған:
ҚР нормативтік актлерін және заңдарын сақтау;
қалдықтар шығармайтын және қабат флюидтеріңнің төгілуін болдырмайтын барлама ұңғымалар
улылығы аз бұрғылау ертінділерін және жуу сұйықтарын, сондай-ақ табиғи
нақты жолдар бойынша көліктер қозғалысы;
өндірістік операциялар аяқталғанан кейін қалпына келтіру жұмыстарын жүргізу;
мониторинг жүргізу;
Теңіз түбін қорғау келесілермен жүзеге асырылады:
ҚР нормативтік актлерін және заңдарын сақтау;
бұрғылау қалдықтарын тастауға тыйым салу;
ҚР бекіту процедурасынан өткен, халықаралық ковенциялармен келісімдер және Қазақстан
қолданылатын кемелер жылдамдықтарына және нақты бағыт бойынша шектеулер қою;
каналдарды тереңдетуде сәйкесті технологияны қолдану;
мониторинг жүргізу;Гидросфераны қорғау
Теңіз суларын қорғау келесілермен жүзеге асырылады:
ҚР және ішкі құжаттар нормативтік актілерімен заңдарды сақтау;
бұрғылау қалдықтарын тастауға тыйым салумен;
улылығы аз бұрғылау ертінділерін қолданумен ҚР бекіту процедурасынан өткен
мемлекеттік бақылаушы ұйымдардың рұқсат қағазы бар кемелерді қолдану;
Баутинодағы теңіз қамтамасыз ету базасына шламдарды, бұрғылау ертінділерін және
жасанды арал құрылысында геомембранды су өткізбейтін қабаттарды қолдану;
жаңбыр суларын және жер асты суларын жинау және шығарып
Қалдықтарды басқару жоспары
Аджип ККО қалдықтар нормасына сәйкесті ҚР жағынан су
бұралқы сулар жүйесінен тазартылған суды ;
суды тұзсыздандыру қондырғыларын жуатын суларды және салқындатуға арналған суларды;
бұрғылау қондырғысының балласттық сулары;
Теңізге қатты қалдықтар тастауға тыйым салынған. Аджип ККО принципі
Сұйық қалдықтар
Минерал негізді улылығы төмен бұрғылау ертінділері ұңғыма оқпанынан алынбайды
Минерал негізді бұрғылау ертінділері қолданылған кезде “ылғал шламның” 10
Тұзды шламдар айырылып қалдықтарды орналастыру алаңындағы амбарда үлкен қаптарда
Су негізді бұрғылау ертінділері үшін қосымша өңдеудің қажеті жоқ,
Резервуарлық қабатты бұрғылауға қолданған су негізді бұрғылау қолданғаннан кейін
Резервуарлық қабатты бұрғылауға қолданған су негізді бұрғылау ертіндісі, қолданылғаннан
Кеменің палубалық, трюмдік және сыйымдылықтармен жуу суларын қосқанда бұрғылау
Тұрмыстық баржалардағы тұрмыстық бұралқы сулар сүзілуге ұшырап биореакторда тазартылады.
Қатты қалдықтар
Бұрғылау жұмыстарынан кейін шикі шламдар қатты қалдықтардың үлкен бөлігін
Тазаланған шламдарды орналастыру үшін Аджип ККО қазіргі уақытта Түп-Қараған
Бұрғылау материалдарын және тұрмыс қоқыстарын қолдануда жиналған қатты қалдықтарға
медициналық қалдықтар (ҚР топтастыруы бойынша 1-класс) өртеледі;
қауіпті қалдықтар (2-класс) айырылады және сәйкесті жою үшін Баутиноға
басқа материалдарды қолдану ыңғайлы болып табылады;
пайдаға асуы мүмкін материалдар сол жерде айырылады;
қалдықтың жалпы көлемі (3 және 4-класс) өртеу немесе нығыздау
Қалдықтарды өңдеу бойынша процедуралар келесі принциптерге сәйкес болады:
қалдықты дұрыс пайдаға асыруға барлық жұмысшы жауапкершілікте болады;
барлық қалдықтар дұрыс идентификациялануы керек;
идентификацияланбаған қалдықтар бекітілген пайдаға асыру тәсілімен жойылады;
барлық қауіпті қалдықтар басқаларынан ажыратылуы керек;
араласпайтын қауіпті қалдықтарды араластырмау керек;
қалдықтар сәйкесті белгісі бар контейнерлерде сақталуы керек;
қалдық контейнерлері төгілудің алдын алудың сәйкесті шаралары қабылданған аймақтарда
Аджип ККО территориясынан шығатын барлық қалдықтарға қалдықтарды шығарудың толық
қалдықтар сәйкесті транспортпен тасымалдануы керек;
қалдықтар олардың осы түрін қабылдауға міндетті полигондарға тасымалданады;
алдықтар аудиті жүргізілуі керек;
Кейбір өндірістік қалдықтар түрі қайтадан қолданылуы немесе өңделуі мүмкін.
Теңізде өртеу Баутиноға тасымалдау үшін қалдықтар көлемін азайтудың ыңғайлы
Кесте 5.3
Қалдықтарды пайдаға асыру және қайтадан қолдану
Мұнай, жайлы шүберектер, химикаттар, жағатын майлар 20м3. теңізде өртеу
Батареялар, электр. жабдық, күндіз жарықтандыру флуоресцендік түтіктері 8м3. өңдеу
Бояулардың қаңылтыр банкалары, бос бөшкелер 280 бөшке, 420 банка
өртке қарсы жабдықтар, мұздатқыштар 6м3. кемеге орналастыру
күл 2.4т. көму
Медициналық қалдықтар 1
j=2.8>1 болғандықтан кәсіпорынның атмосфераны ластау қаупі бар және табиғатты
Кәсіпорынның қауіптілік категориясын анықтау:
Кәсіпорынның қауіптілік категориясын анықтау “Атмосфераға тасталатын ластаушы заттардың салмағымен
Қауіптілік категориясын (КҚК) келесі формуламен анықтайды:
КҚК=((Мі/ШМШі)(і
мұнда: Мі- і-ші заттың тасталған салмағы, т/жыл;
ШМШі- і-ші заттың орта тәуліктік шекті мүмкін шоғырлануы,
n- кәсіпорын тастайтын ластаушы заттар мөлшері;
(-кесте 1 бойынша анықталатын күкіртті газ зияндылығымен і-ші зат
Кесте 5.4
Қауіптілік класы әртүрлі заттар үшін шамасы
Константа Қауіптілік класы
1 2 3 4
( 1.7 1.3 1.0 0.9
Егер ШМШ орта тәуліктік шамасы жоқ болса, онда максималды-бір
6.Автоматтандыру
6.1.ЖҚБҚ жұмысын бақылау және басқару
ЖҚБҚ жұмысын бақылау және басқару, автоматизация средств көлемі жоғары
ББҒ 1-ярустың шабуының палубасында орнатылады, онда келесілер орнатылған: ЖҚБҚ-дың
ВКП ұшақтармен байланыс жүйесімен жабдықталған және ұшақтардың ұшуын қамтамасыз
БОП ауаның кондицианирлеуі бр және шудыжұтатын изоляциясы бар машиналық
БОП алаңында келесілер орнатылған: орталық өрт сөндіру посты, суытқыш
Бұрғылау және технологиялық комплекстрді басқару посты келесі посттардан тұрады:
Бұрғылаушының постынан негізгінен электрожетектермен, компрессорлы тік ғимараттпен, АКБ кілтімен
Бұрғылау сораптарымен басқару посты бұрғылау қондырғыларының ғимаратында орнатылған және
Цементтеуші жүйемен басқару пульті цементтеу сораптарымен басқару посттрынан, цементтеу
6.2.Механикалық құрылғымен басқару және бақылау жүйесі
Негізгі дизель-генераторлар СДГ-Т ДАУ автоматикалық басқарудың дистанционды жүйесімен жабдықталған,
Қосымша дизель-генераторлар МЕСТ 10032-80-ге сәйкес екінші деңгейде автоматизацияланған. Автоматика
Қосымша пештік қондырғының автоматика жүйесі келесіні қамтамасыз етеді: жергілікті
Утилизациялау пештері келесілерден тұратын автоматика жүйесімен қамтамасыз етілген: бу
Тұшытқы қондырғы тұшытқышты қондырғыға кіру жерінде ысытатын судың берілген
6.3.Қосымша механизмдер мен жүйелерді бақылау және басқару жүйелері
ЖҚБҚ-да суыту жүйесі мен компрессорлы сығылған ауаның жанармай жүйесінен,
6.4.Судалық жүйелермен бақару және бақылау жүйеларі
ЖҚБҚ-да сонымен қатар келесілер бар: тұшытылған және кеме сыртындағы
6.5.Судалық электростанциямен басқару және бақылау жүйесі
Судалық электростанциямен басқару және бақылау ГРЩ мен ЦПУ –дан
ЦПУ-дан жүргізеді: секционды және генераторлық автоматтармен, тиристорлық түрлендіргіштермен, шағадан
ЦПУ-да тұрақты токты, негізгі және қосымша генераторлардың қуатын және
6.6.Тиристорлы түрлендіргіштерді суытуды басқыру және
бақылау жүйесі
ЖҚБҚ-да дистиллятты айдайтын электросораптармен басқаруды ендіретін тористорлық түрлендіргіштерді суытуды
6.7.ЖҚБҚ-дың жағдайын басқару және бақылау жүйесі
ЖҚБҚ-да жағдайды стабилизациялау жүйесінің мәліметтік-өлшеу жүйесі және қондырғының көлденең
Жүйеге кіреді: мәліметтік-есептеу комплексінің ,имаратында орнатылған пазициялаудың гидроакустикалық және
Инклиномертялық құрылғысы іліну құрылғысының тросында бекітілген инклинометрден, мәліметтік-есептеу коиплексінің
ЖҚБҚ-ны эксплуотациялау кезінде тәжірибелі тексеру үшін қондырғыда динамометриялық құрылғы
«Якорь» жүйесімен басқару пульті қондырғының орналасуын электронды-сәулелік түтікшесінің экранында
6.8.Тұнбаны, дифферентті және кренді юақылау жүйесі
Басқарманың бас орнының бөлек щитте тұнбаны индикациялау және баластты
6.9.Орталықтан басқару жүйесі
Жүйе электроэнергетикалық қондырғының, қосымша механизмдердің, жалпысудалық механизмдердің жағдайвн және
Жүйенің барлық қондырғылары ЖҚБҚ ғимаратында тұрақта орнатылған. Орталықтанған басқару
6.10.Ұңғымалардың құрылысының технологиялық процесстерін
бақылау жүйесі
Жүйе бұрғылаушының постының пультінде, бұрылу шеберінің постында, бұрғылау сораптарымен
6.11.Технологиялық ғимараттардың газды бақылау жүйесі
Жүйе технологиялық ғимараттарда күкіртсутектің және мұнай газының ПӘК-ін,
6.12.Технологиялық ғимараттарда қысымның төмендеуін және электроқондырғының қысымын бақылау жүйесі
Жүйе жарылысқа қауіпті ғимараттарда қызмет көрсету персоналының қауіпсіз өту
6.13.«Іздеу» ұңғымаларын меңгеру және байқау
қондырғыларының комплексімен басқару және бақылау жүйесі
Жүйе келесілерден тұрады: жағу блогы, УПВ-10 пласттық суларын утилизациялау
Аспаптардың барлық комплексі басқарудық жергілікті посттарында және геохимиялық анализ
Солтүстік теңіз акваториясында қолданылатын көмірсутекті шикізат кенорынын өңдеу
Жай құрылымдық күштік вертлюк тальдық блокқа ілінген және иілгіш
Сурет 6.1.
Үстіңгі жетектің жалпы көрінісі (күштік вертлюктың):
1-бағыттаушылар; 2-тальдық жүйе; 3- баланстраушы құрылғылар; 4- айналтқыштаң интегрирлеуші
Айналтқыштың интегрирлеуші құрылғысы 4 шынжырлы баланстаушы ілгіштің 3 көмегімен
БҚҚ-ны ротордағы төртбұрыш саңылау жасап төртбұрыш құбырға алып баратын
Төртбұрыш құбырдың болмауына байланысты бұрғылау құбырларын жасау бойынша операциялар
БҚҚ-ның айналу жүйесінің үнемі жұмысқа дайын болйына байланысты оның
Азимут бойынша бұрғылау құрылғысының тура дәлдену мүмкіндігі жақсарады, бұл
Бұрғылау құбырларының бұрау және шешу операцияларын жүргізген кезде уақытты
Жұмыс бұрғылау секцияларымен жүргізілгендіктен жұмыс уақытының көп үнемделуі, бұл
Кесте 6.1
HXR450LM8 электроқозғалтқышының техникалық сипаттамасы
Параметрлер
Жиілік, Гц
0 50 53,6 100
Номиналды қуат, кВт
0 690 740 666
Номиналды ток, А
810 810 820 750
Жүктелу кезіндегі қуат
коэффиценті
0 0,74 0,78 0,77
Номиналды
жүктелуден 2/3 кезіндегі
қуат коэффиценті
0 0,66 0,72 0,78
Номиналды
жүктелудегі ПӘК, %
- 95,9 95,7 96
Номиналды
жүктелудегн 2/3 кезіндегі
ПӘК, %
- 95,3 95,3 95,8
Номиналды жүктелу
кезіндегі біліктің айналу
жиілігі, айн/мин
0 747 800 1492
Номиналды момент, Н-
м
8830 8830 8830 4260
Номиналды
жүктелуден бір бөлікпен
жүктелу мүмкіндігі
- 2,2 1,9 1,2
Инерция моменті, кг-
м2
51 - - -
Электроқозғалтқыштың
қуаты, кг
5280 - - -
Жоғарғы жетекті шығаратын шетел компанияларының ішінен ең танымалдары «Varco»
Бұрғылау құбырларын бұрғылау шығырдың көмегімен көтеру және түсіруден бөлек
Сиатикалық кедергінің кішірейту моментінің болуы кезінде номиналды қуатты қозғалтқыштын
Сурет 6.2.
Көтеру-түсіру агрегатының басқарылатын электрожетегінің мехникалық сипаттамасы:
v — ілгіштің сызықтық
Осылайша, жылдамдықты реттеудің жалпы диапазоны нүктелермен анықталған. Көтеру жылдамдығын
Схема.6.3.
Функционалды сұлба (а), басқару сипаты ( б), механикалық сипат
СК — сельсинді командоаппарат; ДТГ ДНГ ДВГ ДТВ, ДЭГ
Схема.6.4. Қашауды берудің автоматты реттегішінің функционалдық сұлбасы (а);
1 — бұрғылау аспабы; 2 — тальдық арқан; 3
Басқару жүйесінде сонымен қатар келесі қорғау түрлері қарастырылғын: тиристорлық
Апаттық жетектің және беру реттегішінің функцияларын біріктіру қашауды беруді
РПДЭ-нің механикалық сипаттары 1.б суретте көрсетілген. Олар беріліс жылдамдығының
Қорытынды
М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан Мемлекеттік Университетінің МГІ кафедрасының тапсырмасы
Бұл жобаның негізгі мақсаты мұнай және газ ұңғымаларының технологиялық
РЕЗЮМЕ
В данном дипломном проекте выполнено проектирование нефте газовы
SUMMARY
In the given diploma calculation and designing of the
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Амманиязов К.Н., Ахметов А.С., Қожахмет Қ.А. Қазақстанның мұнайлы газды
Вадецкий Ю.В. Бурение нефтяных и газовых скважин. – М.:
Вадецкий Ю.В. Геология, разведка, бурение и добыча нефти. М.:
Буровое оборудование. Справочник каталог на CDROM. – Чебоксары: Пойнт
Вяхирев Р. И., Коршенбаум В.И. Трубы нефтегазового сортамента. Справочник.
Коршенбаум В.И. Основные положения стандартизации, метрологии и сертификации нефтегазового
Калинин А.Г., Левицкий А.З., Мессер А.Г., Соловьев Н.В. Практическое
Коршенбаум В.И., Торгашов А.В. Шарошечные долота. – М.: Недра,
Рекин С.А. Износ и коррозия бурильных и обсадных колонн
Мавлютов Л.Р., Алексеев Д.А., Вдовин К.И. и др. Технология
Абрамсон М.Г., Байдак Б.В., Зарецкий B.C. и др. Справочник
Методика выбора рациональных типов и конструкции шарошечных долот для
Единые нормы времени на бурение скважины на нефть, газ
Булатов А.И., Проселков Ю.М., Шаманов С.А. Техника и технология
Басарыгин Ю.М., Булатов А.И., Проселков Ю.М. Технология бурения нефтяных
Калинин А.Г., Левицкий А.З., Никитин Б.А.Технология бурения разведочных скважин
Шамшев Ф.А., Кудряшов Б.Б., Яковлев A.M. и др. Технология
Воздвиженский Б.И., Волков С.А. Колонковое бурение (учебное пособие)- М.:
Технология бурения глубоких скважин. Под редакцией Мавлютина Р.М –
Элияшевский И.В.и др. Типовые задачи и расчеты в бурении.
Трубы нефтяного сортамента. Справочник. Под редакцией А. Е. Сарояна.
Середа Н.Г., Соловьев Е.М. Бурение нефтяных и газовых скважин-
Булатов А.И., Аветисов А.Г., Справочник инженера по бурению. Т.1и
Скрыпник С.Г. Техника для бурения нефтяных и газовых скважин
Архангельский И.В. Бурение скважин в прибрежной зоне морей.- М.:
ПБ 08-624-03. Правила безопасности в нефтяной и газовой промышленности.
Бекбаев А. Автоматты реттеу теориясы: оқулық / А.Бекбаев, Д.Сүлеев,
Тапалов Т. Технологиялық процестер мен өндірістерді автоматты басқару: Оқу
8
134





Ұқсас жұмыстар

---

Бұрғы қондырғысының негізгі жабдықтары

---

Азаматтық құрылыстағы бұрғылау қондырғылары, жабдықтары

---

Пресс - қайшылардың негізгі операциялары

---

Сораптар диагностикасы

---

Бұрғылау жабдықтарын есептеу және конструкциялау

---

Газ ұнғымаларының жабдықтары

---

Хазар жүзбелі бұрғылау қондырғысы

---

Бұрғылау ұңғымаларының классификациясы

---

Мобильді бұрғылау қондырғылары

---

Электрожетекті бұрғылау қондырғылары

---