Көшпенділердің менталитеті

ЖОСПАР
Кіріспе 3
1-тарау. Көшпенділер мәдениетінің тығыз байланыстылығын көрсететін мәдени бастаулар
1.1 Көшпенділер мәдениетінің табиғи-ғарыштық, рухани негіздері 6
1.2 Көшпенділердің менталитеті 11
2-тарау. Көшпенділерге ортақ материалдық құндылықтар 19
2.1 Көшпенділердің салтанатты сарайы - киіз үй 19
2.2 Көшпенділердің тұрмыста қолданатын бұйымдары 21
Қорытынды 25
Қолданылған әдебиеттер тізімі 27
Кіріспе
Қазақ халқының негізін құраған халық болып қалыптасуына, мәдени-рухани
Осы күнге дейін көшпенділер тарихына қалам тартқан ғалымдар
Көшпелілерде мемлекеттік дәстүр жоқ деушілердің дәлелдеу жүйесі де
Адамзат өркениетінің даму жолының негізгі даңғылы және қозғаушы
Еуразияның шетсіз де шексіз ұлы даласын ертеден мекен
Менің осы курстық жұмысты жазу үшін тақырып таңдау
1-тарау. Көшпенділер мәдениетінің тығыз байланыстылығын көрсететін мәдени бастаулар
1.1 Көшпенділер мәдениетінің табиғи-ғарыштық, рухани негіздері
Ертеде біздің елімізді мекендеген, кейіннен қазіргі қазақ халқының
Ғылыми деректерге сүйенсек, қазіргі қазақ халқы этникалық, мәдени
Тәңірі Ұмай, қасиетті Жер-Су
Бізді қорғайды ойлану керек.
Ежелгі көшпенділер даланы, орман-тоғайды, тау-тасты рухтар кезіп жүреді
С.Ақатай тенгризмдегі диалектиканың жетімсіздігі метафизика мен толықтырылып отырған
Көшпенді қазақ ұғымы мен болмысында «көк» сөзінің мағынасы
Сонымен бірге күн мен түннің теңесуінің ішкі астарында
Сөзіміз дәлелді болу үшін Наурыз күні өтетін ырымдар
Ежелгі көшпенді халықтардың мифологиясында ғарыштың құрылымы былай
Көшпенділердің әлем туралы түсінігінде әсерлі бейненің бірі –
1.2 Көшпенділердің менталитеті
Еуразия өркениетінің құрамдас бөлігі көшпелілер менталитеті де жеке
Көшпелілер менталитетіне тән ойлау жүйесі тұтастыққа негізделген және
Ол өзінің көп уақытын ат үстінде өткізеді. Ол
Оның кеңістік пен уақыт туралы түсінігі мүлдем өзгеше.
Шындығында, көшпенді өмірінің бақыты мен берекесі оның тұрмыс
Көшпенділердің дәстүрлі ойлау жүйесі олардың тұрмысымен, өмір салтымен
«Көшпенділер санасында, жер иеленуші аймақтардағы отырықшы елдермен салыстырғанда,
Көшпенділер еркіндік, бостандықпен қатар әділеттілікті ең жоғарғы құндылық
Көшпенділер философиясы абстрактылы емес, керісінше тіршілікке бейімделген, даналыққа
Көшпенді қазақ философиясының бағыты Адам, адамның бақыты, махаббаты,
Көшпенділердің дәстүрлі ойлау әдісі символдарға, аруақты сыйлауға, тыйымдар
Сонымен қатар, қазіргі әлеуметтік-гуманитарлық білім саласын да
Немесе жер өңдеуші мен көшпенділердің жерге деген қатынасын
Сонымен қатар көшпенділер менталитетінің ерекшелігін табиғатқа деген қатынасынан
Көшпенді менталитетке тән тағы бір ерекшелік – қоғамдық
Көшпенділердің осындай ойлау жүйесіне қысқаша шолудан кейін ой
2-тарау. Көшпенділерге ортақ материалдық құндылықтар
2.1 Көшпенділердің салтанатты сарайы - киіз үй
Қазіргі ұлан-байтақ Қазақстанның жерлерін жайлаған елдердің ертедегі тұрғындарынан
Ол оғыздар заманында пайда болған. Олардың әміршісі Оғыз-қағанды
Оның қасиеті талай өлең жырға да өзек болған.
Киізіне құрты кепкен мың қойдың,
Шаңырағы қайыңынан күнгейдің,
Әрі берік, әрі ыңғайлы, әрі әсем
Дей алмаймын ағашына мін қойдым.
Сайын дала оның мекен-тұрағы,
Бірде көрсең терістікте тұрады,
Сарбаздармен бірге көшіп сағымдай.
Бір қарасаң түстік жақтан шығады.
Шым жібектен мықты белбеу байлаған,
Қозғалта алсын қандай дауыл, қай боран,
Кірсең жылы іші қыз-қыз қайнаған
Көк жиектей дөп-дөңгелек айналаң
Тауқыметтің тартып едім талайын,
Бұл киіз үй болды менің сарайым.
Айлы түнгі көлеңкесі - ай көлбеген
Қыста онымен бірге өтеді сан айым.
Туырлықтың сыртын қырау шалса да,
Ызғар өтпес боран соқсын қаншама.
Сәулетті сарайға айырбастамайтын қазақтың қасиетті киіз үйі халқымыздың
Қазақ халқының «Қарыс қазы - балықта, қалың қазына
Киіз үйдің ұстыны (кереге, уыс, сықырлауық (есік), ши,
Ата-бабамыздан мирас болып қалған шын мәніндегі халық ескерткіштерінің
Мұндай ескерткіштерге тек қана қолданбалы өнер емес, сұлулық
2.2 Көшпенділердің тұрмыста қолданатын бұйымдары
Көшпенділердің кәсіптік өндірісі негізінен мал өнімдерін өңдеу мен
Негізгі кәсіптік, өндіріс мал шаруашылығы өнімдерінен жасалған бұйымдарды
Оңтүстіктегі отырықшы-егіншілік оазистері халықтарға жақын орналасқан көшпенділерге керамикалық
А.Х.Марғұлан осыған байланысты былай жазған: Орталық Қазақстанда сол
Темір ұсталары барлығын ағаш өңдейтін және басқа арнайы
Қазылған қабірлерден алынған археологиялық олжалар көшпенділер тайпаларының материалдық
Көшпенділерде кілем жасау кәсібі жақсы дамыған. Көшпенділер түрлі
Текемет жасау үшін жартылай дайын ақ жүнге ылғал
Көшпенділердің кілем жасау мәдениеті тек қазақтарда ғана емес,
Қыпшақтардың тас қашау өнерінің өкілдері бұл тұста шеберліктің
Шеберханалар, сірә, ашық аспан астында, ескерткіш-құлпытас жасауға қажетті
Қорғандар мен күмбездер өте көп, әсіресе, дала жолдары
Қорытынды
Ой толғамдары, концепциялар, тарихи анықтамалар, фактылар, елдер мен
Ал Л.Н. Гумилев "Көшпенділер мәдениеті өзінің 3000 жылдық
Жұмыр жердің тыныс-тіршілігін жіті бағып, оның бар асылы
Уақыт көші, өмір көші – бұл. Осы дәуір
Аға ұрпақтың осынау ерлік жолы, өзінің ұлтын, салт-дәстүрін
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Кішібеков Д. Қазақ менталитеті: кеше, бүгін, ертең. -
Жолдасбеков М. Асыл арналар. -Алматы, -1990. -210б.
Ежелгі дәуір әдебиеті. Хрестоматия. -Алматы: Ана тілі, -1991.
Васильев Л.С. История религии Востока. -М., -1983. -С.61.
Ақатай С. Тенгризм. Да благославит нас Тенгри //
Стеблева И.В. К реконструкции древнетюрксой религиозно-мифологической системы //
Гачев Г.Д. Национальные образы мира. Евразия – космос
Л.Н. Гумилев. Тысячелетие вокруг Каспия. М., 1993. С.
Сейдімбек А. Қазақ әлемі. Этномәдени пайымдау. Оқу құралы.
Жолдасбеков М. Асыл арналар. -Алматы, -1990. 21 б.
Ежелгі дәуір әдебиеті. Хрестоматия. -Алматы: Ана тілі, -1991.
Васильев Л.С. История религии Востока. -М., -1983. -С.61.
Ақатай С. Тенгризм. Да благославит нас Тенгри //
Стеблева И.В. К реконструкции древнетюрксой религиозно-мифологической системы //
Кішібеков Д. Қазақ менталитеті: кеше, бүгін, ертең. -
Гачев Г.Д. Национальные образы мира. Евразия – космос
Сейдімбек А. Қазақ әлемі. Этномәдени пайымдау. Оқу құралы.
Стеблева И.В. К реконструкции древнетюркской религиозно- мифологической системы
Гачев Г.Д. Национальные образы мира. Евразия – космос
Л.Н. Гумилев. Тысячелетие вокруг Каспия. М., 1993. С.
27

Ұқсас жұмыстар

Көк - Тәңір сөзінің баламасы

Көшпенділер мәдениетінің тығыз байланыстылығын көрсететін мәдени бастаулар

Ұлы Жібек жолы халықтарының мәдениетаралық коммуникациясындағы Қазақстан түркілері туралы

Түркілердің мәдени мұрасының еуропалық және исламдық әлемге әсері

Менталитет ұғымын талдау

ҚАЗАҚ ҚАНДАЙ ХАЛЫҚ ЖӘНЕ ОНЫҢ БОЛМЫСЫ. .

Бейнелеу өнерінің әмбебап тақырыбы, идеясы, мазмұны мен қыр-сыры туралы

Түркі мәдениеті мен өркениетті және олардың Ұлы Жібек жолы халықтарының мәдениеті дамуындағы мәдени өркениеттік рөлі

Қазақстанда көркемөнердің дамуы