Кенді қазу

МАЗМҰНЫ
1 Ақбақай кенорнының геологилық сипаттамасы 2
1.1 Жалпы мәліметтер 2
2 Қазу әдісін таңдау 2
2.1 Қазу әдісін таңдау және шахтының басты шама-шарттарын анықтау
2.2 Оңтайлы шахты алабының ұзындығын табу 7
2.3 Қабаттың оңтайлы биіктігін табу 8
3 КЕНІШТІ АШУ ЖӘНЕ ДАЯРЛАУ 10
4 Қазбаларды ұңғымалау 23
4.1 Жазық қазбаларды өту 23
4.2 Негізгі ұңғымалау қондырғысының кешенің таңдау 30
4.3 Қазбаны желдету 32
5 Қазу жүйесі 35
5.1 Қазу жүйесін таңдау 35
5.2 Қазу жүйесінің мәні 48
5.3 Дайындау тәсілдерін таңдау 50
5.4 Өндірістік үдірістердің негізгі шама-шарттарын есептейміз 51
6 Арнайы бӨлім 56
6.1 Бетонды төсенішті қолдану мүмкіндігі 56
7 КЕНІШ КӨЛІГІ ЖӘНЕ ОҚПАН АЛБАРЫ 60
7.1 Көлік түрін таңдау 60
7.2 Деңгейжиектегі орташа тасымалдау ұзындығын анықтау 60
7.3 Кеніштің есептік шамашарттары 61
7.4 Оқпан албары 68
8 Кеніштік Аэрология 73
8.1 Кенішті желдету тәсілі мен желдету сұлбасын таңдау 73
8.2 Жалпы шахталық қысымды есептеу 75
8.3 Экономикалық бөлім 78
8.4 Желдету сұлбасы 80
9 СТАЦИОНАРЛЫҚ ҚОНДЫРҒЫЛАР 81
9.1 Көтерім қондырғылары 81
9.2 Cутөкпе қондырғылары 82
9.3 Қысылған ауа құбырлары мен деңгейжиектерді өрт-техникалық сумен қамтамасыз
9.4 Желдетіс қондырғылары 85
10 ӨНДІРІС АЛАҢЫ ЖӘНЕ ЖЕР БЕТІНІҢ ЖОСПАРЫ 86
11 Өндіріс үдірістерін автоматтандыру 87
11.1 Колорифер кондырғысын автоматтандыру 88
11.2. Көтеру қондырғысын автоматтандыру 88
11.3. Электровоз көлігін автоматтандыру 89
11.4. Ауа қысымдық бекетін автоматтандыру 89
11.5. Желдеткіш қондырғыларын автоматтандыру 90
11.6. Диспетчерлік басқаруды автоматтандыру 91
12 ШАХТЫНЫ ЭЛЕКТРМЕН ЖАБДЫҚТАУ 92
12.1Техника үнемдемелік көрсеткіштері 98
13 Табиғатты қорғау және еңбекті қорғау 101
13.1 Табиғатты қорғау 101
13.2 Еңбекті қорғау және техника қауіпсіздігі 104
14 ЭКОНОМИКА ЖӘНЕ ӨНДІРІСТІ ҰЙЫМДАСТЫРУ 120
ҚОРЫТЫНДЫ 133
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 134
1 Ақбақай кенорнының геологиясы1 Ақбақай Кен орныныњ геологиясы
1 Ақбақай кенорнының геологилық сипаттамасы
1.1 Жалпы мәліметтер
Ақбақай алтын кенорны Қазақстан Республикасы Жамбыл облысы Мойынқұм ауданында
АқбақайАќсу Бестөбе кенішініњң шахты алабы 4 км2 ауданда созылып
Интрузивті жыныс кеніш алабында кµөптеп тарлѓған кіші ќқалыњңдыќқты кµөптеген
Гранит – порфирлер бірнеше ±ұсаќқ дене к‰үйінде жєәне созылыњңќқы
Аќсу Бестөбе кен алабыныњ барлыќ ауданына ‰лкен екі жергілікті
Кеніш µзара ‰ш аймаќќа біріккен жєне 152 кварцты желі
Кеніштіњ орталыќ учаскесінде желілердіњ кµп бµлігі кездеседі жєне б±л
Негізгі минерал болып саналады, ол кµбінесе кварц арасында
Екінші дєрежелі кен минералы ретінде пирит, арсенопирит, сфалерит, галенит,
Кеніштегі кен 2-сортќа бµлінеді:
- тотыќтандырѓыш
- бірінші (бастапќы).
Тотыќтандырѓыш кендер тотыќтанѓан аймаќта кездеседі. Олар орталыќ учаскеніњ 1,5
Кенорныныњ сутанымдыќ сипаттамасы.
Кеніште бірнеше сутанымдыќ зерттеу 1933 жылдары ішетін сумен ќамтамасыз
Грунтты судыњ дењгейі тау-кен ќазбаларымен б±зылмаѓан аудандарда 10-12 км
Жалпы су аѓыны тау-кен ќазбаларында 1 саѓат ішінде орташа
Шµгінді тас кµмірлі грунтты суѓа кеніштен 75 км солт‰стік
2 қазу әдісін таңдауЌазу тєсілі
2 Қазу әдісін таңдау
2.1 ЌҚазу єәдісін тањңдау жєәне шахтыныњң басты шама-шарттарын аныќқтау
2.1.1 ЌҚазу тєсілінәдісін тањңдау
Кен орныныњң геологиялыќқ жєәне кен техникалыќқ жаѓғдайларын ескеріп, сондай-аќқ
,
,
м±ұнда аѓы m=1,2 кен сілемініњң
, ашыќқ кеніш жаѓғдайларыныњң, яѓғни тµөнбе
Кш – аршудың шектік коэффициенті
(2.2)
, м3/м3
м±ұндаѓы Сж= 5820 жерасты тєәсілімен
Са= 3200 ашыќқ тєәсілмен ќқазылѓған 1м3 кенніњң µөзіндік ќқ±ұны;
Сар= 1800 1м3 аршу ж±ұмысыныњң µөзіндік ќқ±ұны.
Ашыќқ кеніштіњң оңтайлы терењңдігі 12,04 м. Кен сілемі жер
2.1.2 Шахтыныњ шама-шарттарын аныќтау
Шахтыныњ жылдыќ ќуаты шахтыныњ басты шама-шарттарыныњ бірі, шахтыныњ жылдыќ
Кеніштіњң тау-кен м‰үмкіншілігіне байланысты шахтыныњң жылына беретін жоѓғарѓғы кµөрсетіші.
1. Кенішті ќқазудыњң интенсивті немесе тазартпалыќқ ќқазудыњң тµөмендеу шамасы
2. Тазартпалап ќқазу ж±ұмысыныњң шебі, яѓғни жылдыќқ жылжуына байланысты
Шахтаныњң жылдыќқ ќқуатын академик А. Агошковтың өрнегімен аныќқтаймыз
,
, т/жыл
м±ұнда v=22,5 - ќқазу ж±ұмысыныњң жылдыќқ орташа тµөмендеу жылдамдыѓғы,
S=3030 - кен сілемініњң орташа ауданы, м3;
- кенніњң тыѓғыздыѓғы, т/м3;
Кт – алу коэффициенті.
2.1.3 Кеніштіњң есептік ќқоры
Кеніштік есептік ќқорын табуда кµөп єәдістер ќқолданылады. Оныњң ішінде
БестөбеАқбақайАќсу кенорныныњң есептік ќқоры Qе=5824563 1666870 т тењң болады.
Кеніштіњң алу ќқоры
,
т
2.1 кесте - Кеніштіњң есептік ќқоры
S Lбл mор γ Qб,т
213 150 0,8 2,9 74124
610 150 0,8 2,9 212280
722 150 0,9 2,9 282663
784 150 0,8 2,9 272832
1046 150 0,9 2,9 409509
1213 150 0,9 2,9 474890
1401 150 1,1 2,9 670379
1493 150 1,1 2,9 714401
1425 150 1,0 2,9 619875
1501 150 0,9 2,9 587641
1202 150 0,8 2,9 418296
952 150 0,8 2,9 331296
737 150 0,8 2,9 256476
579 150 0,9 2,9 226678
373 150 0,9 2,9 146029
238 150 1,0 2,9 103530
68 150 0,8 2,9 23664
16668705824563
2.1 сурет - Кеніштің есептік қоры
2.1.4 Кеніштік ќқызмет ету мерзімі
Кеніштіњң ќқызмет мерзімі шахтыныњң жылдыќқ µөнімділігі оныњң тиімді ќқызмет
,
мұнда tд- кеніштің даму мерзімі, жыл;
tө- кеніштің өшу мерзімі, жыл.
2.2 Оњңтайлы шахты алабыныњң ±ұзындыѓғын табу
Кеніш алабыныњң ±ұзындыѓғына тµөмендегі геологиялыќқ айѓғаќқтар єәсер етеді.
1. Кеніштіњң созылым ±ұзындыѓғы:
2. Жату терењңдігі
3. Кеніштіњң ќқуаты
4. ЌҚ±ұлау б±ұрышы
5. Кен мен тау жыныстарыныњң тµөзімділігі, ќқуаттылыѓғы, беріктігі
6. Кенорныныњң ќқоры
Кен техникалыќқ єәсер ететін факторлар:
1. Кен алабыныњң ашу тєәсілі
2. Кен алабын даярлау тєәсілі
3. Жылдыќқ ќқуаты мен ќқызмет мерзімі
Оњңтайлы кеніш алабыныњң ±ұзындыѓғын табу ‰үшін 1 м кенге
, (2.6)
м±ұнда м бас оќқпанныњң терењңдігі;
м желдетпе оќқпанныњң терењңдігі;
nж=2 желдетпе оќқпан саны;
тенге – бас оќқпанныњң 1 м µөту ќқ±ұны;
тенге – желдетпе оќқпанныњң 1 м µөту ќқ±ұны;
м – кеніштіњң ќқ±ұлама баѓғытындаѓғы биіктігі;
м кеніштік ќқуаты;
т/м3 кенніњң тыѓғыздыѓғы;
т‰үсім коэффициенті
оќқпан албарын µөту ќқ±ұны;
м ќқылуеттіњң ±ұзындыѓғы.
ЃҒимараттар, ќқ±ұрлыстар, жыбдыќқтардыњң ќқ±ұнын табамыз
,
млнмлн.
2.3 ЌҚабаттыњң оњңтайлы биіктігін табу
ЌҚабаттыњң биіктігін табудыњң бірнеше єәдістері бар. Оныњң бірі ашу
Ењң аз шыѓғын шамасына сай оњңтайлы ќқабат биіктігі [4]
,
м
мұнда - оқпан албарын өту
- квершлагтардың ұзындығы, м;
- 1м қылуетті өту құны, тг/м;
- суды 1 м көтеру құны,тг/м.
Егер ќқабатты ашу мен даярлаудыњң мерзімін ескерсек, аныќқталѓған ќқабат
,
м,
м±ұндаѓғы ω –озықдаќтыќқ коэффициенті.
Сонымен, біз ќқарастырп отырѓған кеніштен кен µөндіру ‰үшін ондаѓғы
3 КЕНІШТІ АШУ ЖӘНЕ ДАЯРЛАУ тӘсілдерін таңдау
Кенорныныњң ашу жєәне даярлау тєәсілдерін тањңдау
Бастапќқы деректер:
1. м –кеніштіњң созылым ±ұзындыѓғы
2. м ќқ±ұлама баѓғытындаѓғы биіктігі
3. м шым топыраќқ ќқалыњңдыѓғы
4. кеніштіњң ќқуаты
5. ќқ±ұлама б±ұрышы
6. т/м3 кенніњң тыѓғыздыѓғы
7. т‰үсім коэффициенті
8. ќқ±ұнарсыздыќқ коэффициенті
9. т шахтыныњң жылдыќқ µөнімділігі
10. h=60 м- шахтыдаѓғы ќқабат биіктігі.
3.1Тиімді аАшу тєәсілін таңдау
Ашу тєәсілін тањңдау ж±ұмыстарын н±ұсќқалыќқ єәдіспен орындайды. Б±ұл ж±ұмыс
Бірінші кезењңде кенніњң геологиялыќқ жаѓғдайын ескере отырып, ыќқтимал болады-ау
Қолдануға мүмкін ашу тәсілдерінің нұсқалары:.
І. Кен сілемінің жатпа бүйірінен тік бас оқпанмен топтық
ІІ. Кен сілемдерінің сырғу алабынан тысқары төнбе бүйірінен бас
ІІІ. Кен сілемінің сырғу алабынан тысқары екі кен ортасынан
IV. Сырғу алабынан тысқары екі кен сілемінің жоғарғы бөлігінің
V. Бас оқпан сырғу алабынан тысқары екі кен сілемінің
І. Кен сілемінің жатпа бүйірінен бас оқпанмен және топтық
ІІІ. Кен сілемдерінің ортасынан жүргізілген көлбеу оқпанды өтуге және
Осы таңдалып алынған бес нұсқаның ішінен І-ші және ІІІ-ші
Келесі кезеңде таңдап алынған нұсқаларды техника-үнемдемелік салыстыруға саламын.
2 сурет - Кенорнын ашу
Бас оқпанды сырғу алабынан тысқары екі кен сілемінің ортасынан
Күрделі қаржы
1. Бас оқпанды өту қаржысы
,
тг
2. Желдетпе оқпанды өту қаржысы
,
тг
3. Жазық қазбаларды өту қаржысы
,
тг
4. Оқпан абарын өту қаржысы
,
тг
5. Жер бетіндегі ғимараттарды салу
,
тг
6. Жалпы күрделі қаржы жиынтығы
,
тг
7. Меншікті күрделі қаржы
,
тг/т
8. 1 тонна жылдық кен үшін
,
тг/т
Тұтынымдық шығындар
1.Бас оқпанды күтіп ұстау шығыны
,
тг
2. Желдеткіш оқпанды күтіп ұстау шығыны
,
тг
3. Жазық қазбаларды күтіп ұстау шығыны
,
тг
4. Жазық қазбалармен кен тасмалдау шығыны
,
тг
5. Кенді жоғары көтеріп төгу шығыны
,
тг
6. Кеніш суын жер бетіне тарту шығыны
,
тг
7. Жерүсті ғимараттарын күтіп ұстау шығыны
,
тг
8. Тұтынымдық шығындар жиынтығы
,
883200000+1177400000+3373440000+125204623+7400000+
+3900000+2032000=5573076623 тг
9. 1 тонна кеннің өзіндік құны
,
тг/т
10. Кеннің өзіндік құны
,
тг/т
11. Келтірілген шығыс
,
ттг/т
3 сурет - Кенорнын ашу
Сырғу алабының тысқары екі кен сілемінің жоғарғы бөлігінің ортасынан
Күрделі қаржы
1. Бас оқпанды өту қаржысы
,
тг
2. Тұйық тік оқпанды өту қаржысы
,
тг
3. Желдетпе оқпанды өту қаржысы
,
тг
4. Жазық қазбаларды өту қаржысы
,
тг
5. Кен құдықтарды өту қаржысы
,
тг
6. Оқпан албарын өту қаржысы
,
тг
7. Жер бетіндегі ғимараттарды салу
,
тг
8. Жалпы күрделі қаржы жиынтығы
,
83130000+7009000+130500000+150000000+3465000+2176000+
+11000000=481536000 тг
9. Меншікті күрделі қаржы
,
тг/т
Тұтынымдық шығындар:
1. Бас оқпанды күтіп ұстау үшін
,
тг
2. Тұйық тік оқпанды күтіп ұстаушығыны
,
тг
3. Желдетпе оқпанды күтіп ұстау шығыны
,
тг
4. Жазық қазбаларды күтіп ұстау шығыны
,
тг
5. Жазық қазбалармен тасмалдау шығыны
,
тг
6. Кенді жоғары көтеріп төгу шығыны
,
тг
7. Кеніш суын жер бетіне тарту шығыны
,
тг
8. Жерүсті ғимараттарын күтіп ұстау шығыны
,
тг
9. Тұтынымдық шығындар жиынтығы
,
489600000+412800000+1152000000+2049600000+76070500+
+76070500+3900000+2032000=4194585800 тг
10. 1 т кеннің өзіндік құны
,
11. Келтірілген шығыс
,
тг/т
Кен сілемін сырғу алабынан тысқары бас тік оқпанмен және
Күрделі қаржы
1. Бас оқпанды өту қаржысы
,
тг
2. Бас тік оқпанды өту қаржысы
,
тг
4 сурет - Кенорнын ашу
3. Желдетпе оқпанды өту қаржысы
,
тг
4. Желдетпе оқпанды өту қаржысы
,
тг
5. Жазық қазбаларды өту құны
,
тг
6. Оқпан абарын өту қаржысы
,
тг
7. Жер бетіндегі ғимараттарды салу
,
тг
8. Жалпы күрделі қаржы жиынтығы
,
81500000+150000000+72500000+133000000+135500000+
+10000000+11000000=593500000 тг
9. ,
тг/т
Тұтынымдық шығындар:
1. Бас оқпанды күтіп ұстау үшін
,
тг
2. Желдетпе оқпанды күтіп ұстау шығыны
,
тг
3. Жазық қазбаларды күтіп ұстау шығыны
,
тг
4. Жазық қазбалармен кен тасмалдау шығыны
,
тг
5. Кенді жоғары көтеріп төгу шығыны
,
тг
6. Кеніш суын жер бетіне тарту шығыны
,
тг
7. Жерүсті ғимараттарын күтіп ұстау шығыны
,
тг
8. Тұтынымдық шығындар жиынтығы
,
1363200000+1766400000+1858100000+69000000+7900000+
+3900000+2032000һ5120000000 тг
9. 1 т кеннің өзіндік құны
,
10. Кеннің өзіндік құны
,
тг/т
11. Келтірілген шығыс
,
тг/т
Осы есептеген шығындарды 2-кестеде келтіреміз.
32.1 кесте - Бәсекелес ашу тәсілдерінің ТЭК-тері
Қаржы шығындары Пайдаланылған формула Нұсқалар
І ІІ ІІІ
І Күрделі қаржы
Бас тік оқпанды өту 150000000 83130000
Тұйық тік оқпанды өту 133000000 70090000
Желдетпе оқпанды өту 133000000 130500000 205600000
Жазық қазбаларды өту 245980000 150000000 135500000
Кен құдығын өту
34650000
Оқпан албарын өту 6092300 2176000 10000000
Жербетіндегі ғимараттарды салу 11000000 11008672 11000000
Күрделі қаржы жиынтығы 546072300 481536000 593500000
Меншікті күрделі қаржы 125,9 111 136,8
ІІ Тұтынымдық шығындар
Бас оқпанды күтіп ұстау 883200000 489600000
Тұйық тік оқпанды күтіп ұстау
412800000 1766400000
Желдетпе оқпанды күтіп ұстау 1177400000 1152000000
Жазық қазбаларды күтіп ұстау 3373440000 2049600000
Кен құдықты күтіп ұстау
184800000
Жазық қазбалармен кен тасмалдау 125204623 76070538
Кенді көтеріп төгу шығыны 7900000 78564654
Кеніш суын жербетіне көтеру 3900000 3900000
Жерүсті ғимараттарын күтіп ұстау 2032000 2032000
Тұтынымдық шығындар жиынтығы 5573076623 4194585800 5120000000
1 т кеннің өзіндік құны
Келтірілген шығын 1435,2 1100,2 1344,2
Қорыта келгенде Ақбақай кенорнын сырғу алабынан тысқары жатпа бүйірінен
3.3 Бас тік оқпанның орналасатын жерін анықтау
Жоғарыда ашу теориясынан кенді ашатын негізгі және көмекші қазбалардың
Бас оқпанды немесе штольня түсетін орынды анықтауда ең бірінші
Былайша айтқанда, оқпан орналасқан. Жер шахты алабының оң және
Жерасты көлігі жұмысының ең аз мөлшерін қамтамасыз ететін негізгі
1. Академик А.Д. Шевяковтың графикалық және аналитикалық әдістері
2. Профессор С.К. Соболевскийдің графика-аналитикалық әдістері
Негізгі ашу қазбалары түсетін орынды профессор С.К. Соболевскийдің графика-аналитикалық
Практикада құлау бұрышы үлкен, қалыңдығы біркелкі емес, әрі жанастау
1. Көлденең жүргізілген M, N сызыққа кез-келген масштабпен l1,
2. Сызықта қарастырылған жүктің нүктесінен M, N сызығына перпендикуляр
3. Кез-келген масштабпен көмекші А, В көлденең сызық сызамыз.
4. А және В нүктелерінен перпендикуляр көшіріп ол перпендикулярға
5. "А" нүктесінен топтастырылған жүктердің орталығымен сәуле арқылы қосамыз.
6. Q1, Q2,Q3, …Qn топтастырылған жүктерді солдан оңға қарай
Сонымен бас оқпан кенорнынң сол жағынан 1360 м, ал
3.25 сурет - Бас ашу қазбасы түсетін анықтау
4 4 Қазбаларды ұңғымалау
4.1 Жазық Көлденең қазбаларды өту
Мықтылығы 10÷14 жыныстарды қазбаларды өту үшін бұрғы аттырма тәсілі
Жоғарыда айтылған үдірістерді орындау үшін керекті талаптар өтілетін қазбаның
4.1.1 Бектпенің түрін таңдау
Бектпені таңдаған кезде бірнеше талаптар ескерілуі қажет, мысалы мықтылық,
Қазбаның бүйірлеріндегі жыныстардың бекемдігін анықтаймыз.
Бүйірлік жыныстардың бекемдігі нақтылы тығыздық пен бір куб жыныс
4.1 сурет Қазбаның бүйіріндегі жыныстарға түсетін күш
Бір текше метр куб жынысқа түсетін тығыздық мына формуламен
,
мұнда - қазбаның бүйіріндегі жыныстарға түсетін
м - қазу тереңдігі;
- жыныстардың тығыздығы;
Элементарлы текше (куб) көтеретін тығыздықты бекемдік коэффициентін қолдана отырып
,
мұндағы Н/м2
, Па
Осыдан келе қабырғаның бүйіріндегі жыныстар мықты деген тұжырымға
4.1.2 Берілген сызықты өлшемдер бойынша қазбаның қимасын салу
Біздің жағдайда қазбаның қимасы тікұрышты күмбезді болады, күмбезі қорапша
Қорапша тәрізді күмбезді қазбаның қимасы
, м;
, м;
, м;
Қиманың күмбезі парабалла пішінді деп алуға болады, яғни осы
.
4.2 сурет - Қорапша тәрізді күмбезді қазбаның қимасы
4.1.3 Шашыранды бетон бекітпесін есептеу
Шашыранды бетон бекітпесінің қалыңдығы мына эмпирикалық формуламен есептелінеді [6].
,
мұндағы - мөлшерден тыс жүктелудің коэффициенті;
- армирланбаған шашыранды бетонның жұмыс істеу жағдайын ескеретін коэффциент;
МПа - шашыранды бетонның есептік кернеуі;
, Н/м2 ең жоғарғы қысым=9,02 Па
м
Шашыранды бетонның қалыңдығын есептеу бойынша аламыз. Өйткені, ол 30
4.1.4 Бұрғылап - аттырурма циклін есептеу
Қазіргі кезде жыныстардың қаттылқ коэффициенті болса, қазбаларды
Қазба өту циклінің негізгі процестері мыналар:
- теспелерді бұрғылау;
- оқтап аттыру;
- желдету жыныстарды тиеу;
- бекітпе орнату.
Аттыру жұмыстарын жүргізу үшін аммонит 6-ЖВ атылғыш заттарын қолданамыз.
Оқтамаларды электродетонаторлар арқылы аттырады.
Қазбаның қимасын анықтаймыз
,
мұндағы - қазбаның қимасы
м2
Теспелердің саны келесі жолмен анықталады [7]
,
мұндағы жынысқа шаққанда кететін АЗ мөлшері
S - қазбаның қимасы ;
- теспелерді пайдалану коэффициенті;
0,7 - теспені толтыруды ескеретін коэффициент;
теспеге сиятын АЗ мөлшері
,
мұндағы кг/м3 - оқтамадағы АЗ тығызыдығы,
м теспенің диаметрі;
кг/м
теспе
4.1.54.1 Кенжарда теспелерді орналастыру
Кенжарда теспелерді орналастыру үшін квадраттар тәсілін қолдануға болады. Олардың
,
мұндағы см- компенсациялық төтелдің диамтері;
см - тепенің диаметрі;
Е - жұмыс істеу коэффициенті;
,
мұндағы см3 - аммонит 6 ЖВ
520 - скальді аммониттің жұмыс істеуі.
жыныстардың қаттылығы.
м
Бірінші ҚҚС(W1) мынаған тең болады.
.
Келесі ҚҚС а есе көбейеді.
; ;
мұндағы
.
4.1.64.2 Циклдің ұзақтығын анықтау
Циклдің ұзақтығы жоспарланбаған жұмыстар мен ұңғымалау циклінде жоспарланған жұмыстардың
, сағат (4.10)
мұндағы
Бұл көрсеткіштерді анықтау үшін бұрғылау жылдамдығын, теспенің ұзындығын, бұрғылау
Бұрғылаудың таза жылдамдығын В.С. Успенскийдің формуласымен анықтауға болады.
,
мұндағы Нм - поршеннің бірлік соққысының
сағат соққы саны 1600;
м коронка жүзінің ұзындығы, ал крестін теспе диаметрі -
- жыныстардың сығылуға төзімділігі (1200) Н/м2;
- коронканың қайралған бұрышы;
үйкеліс коэффициенті;
1,2 - бұрғылау кезіндегі коронканың тозуын ескеретін коэффициент.
м/мин
Сағатпен алатын болсақ таза жылдамдығы м/сағ болады.
Келесі есептеулер үшін орташа жылдамдық қажеттілігінен оны мына формуламен
,
м/сағ
Теспенің ұзындығын табамыз
,
мұндағы - тиеу машинасының техникалық өнімділігі
- тиеу машинасының ожауының шымдылығы м2;
- тиеу машинасының жынысты түсіру ұзақтығы
- қопсу коэффициенті ;
перфоратор саны.
м,
Бұрғылау уақытының ұзақтығы
,
сағ
Жыныстарды тазалау ұзақтығы
,
сағ
Осыдан келе циклдің ұзақтығын табамыз, ол ауысымның ұзақтығына барынша
сағ
4.21.5 Негізгі ұңғымалау қондырғысының кешенің таңдау
Уатылған кен массасы кенжардан бункерге немесе өрлемеге дейін жеткізіледі.
Жоба бойынша теспелерді бұрғылау үшін ауақысымдық өзіжүргі бұрғылау машинасы
Техникалық сипаттамасы
Теспелерді бұрғылау аймағының өлшемдері, м биіктігі - 3,2; ені
Көліктік жағдайлардағы негізгі өлшемдері, м:
- ұзындығы - 6,8; ені - 1,5; биіктігі -
Жыныстарды тазарту үшін ауа қысымды тиеп-жеткізу машинасы ЛК-1 қолданылады.
Техникалық сипаттамасы:
- ұзындығы - 8750 м; ені - 22 м;
Шашыранды бетонмен бекітпе тұрғызу үшін БН-60 машинасы қабылданған.
Техникалық сипаттамасы:
- құрғақ қоспа өнімділігі - 3 м2/сағ;
- материалдық шлангасының диаметрі - 50 мм;
- қысылған ауа шығыны - 8 м3/мин;
- ұзындығы - 1740 мм;
- биіктігі -1600 мм;
- ені - 1100 мм;
- салмағы - 1000 кг.
Жоғарыда айтылған кешенді пайдалану кезіндегі шығынды есептейміз.
,
мұндағы - 1 м қазбаны өту
у.е., у.е., у.е.
- күрделі қаржы пәрменділік коэффициенті;
у.е. - қолданылатын машиналардың бағасының қосындысы;
у.е. - бірлік шығындар;
у.е. қазба ұзындығы.
у.е.
Тиеп-жеткізу машинасының тағы бір нұсқасының орташа шығындарын есептейміз, оның
у.е., у.е., у.е.
у.е. - бірлік шығындар
у.е.
Таңдалған нұсқа үшін бір рейстің орташа ұзақтығын анықтаймыз
,
мұндағы q=10000 м/сағ - ЛК-1 орташа жылжу жылдамдығы;
l - қазбаның басы мен түсіру нүктесіне дейінгі арақашықтық
tм =0,1 қимылдардың ұзақтығы
сағ.
Екінші кешенің рейс ұзақтығы
сағ.
Аталған жағдайларға байланысты бірінші нұсқа тиімдірек болады.
4.31.6 Қазбаны желдету
Аттыру кезінде пайда болған улы газдар 30 минуттан аспайтын
Жоба бойынша кенжарды үрлеу әдісімен желдету қабылданған.
Желдетудің әдісіне қарай таза ауаның мөлшері В.Н.Ворониннің эмпирикалық формуласымен
,
мұндағы А - аттырылатын АЗ салмағы 33,02 кг;
Вф =40 - АЗ газдылығы, л/кг;
t=25 мин желдету уақыты.
м3/мин
Желдеткіштің ауа беруі келесідей анықталады
,
мұндағы желдеткіш құбырындағы таза ауаның жоғалуын ескеретін
м3/мин
Желдеткіш электрқозғалтқышына қажетті қуатты анықтаймыз. Ол үшін құбырдың диаметрін
,
м2
Таза ауаның құбырымен жылжу жылдамдығы
,
м/с
,
Нс2/м8
,
Па
,
Па
,
Па
,
Н
,
- қуат коэффициенті
кВт
Жергілікті желдеткішті аламыз
ВМ-5 м, тұтыну қуаты - 5÷13 кВт
Электроқозғалтқыш ВРМ 132 М2 кернеуі 380/600 В
55 Қазу жүйесі
55.1 Қазу жүйесін таңдау
1. Қазу жүйесін таңдау үшін қазу жүйесіне әсер ететін
2. Қандай әдістемелері бар екенін білу керек.
Қазу жүйесіне әсер ететін айғақтар жертанулық және тау-кен айғақтары
Қазу жүйесін таңдағанда жұмыс екі сатыға бөлінеді.
Бірінші сатыда. Кенорнының жертанулық және тау-кен ерекшеліктерін ескеріп, сол
Егер бірінші кезеңде зерттеушілердің барлығы бір дауысты болып келсе
Профессор К.М. Чарквиинидің қазу жүйесін таңдағанда ең басты көрсеткіштер
.
Артықшылығы:
Бұл әдістеменің артықшылығы мынада 1 рет болып 1 т
Кемшілігі:
Екі жүйені қайта-қайта жұптап салыстырғанда біраз қателіктер кетуі мүмкін
Доктор, профессор Ссанкт-Ппетербургтың оқымыстысы П.И. Городецкий қазу жүйесін таңдау
.
Артықшылығы:
Қазу жүйесінің тиімділігі деген түсінікті өмірге бірінші енгізген академик
.
Неғұрлым осы үш қосындының көрсеткіші төмен болса соғұрлым пайдалы
Профессор, доктор Рачковский С.Я. тура Агошков айтқан ойды қайталай
.
Агошков пен Рачковскийдің әдістемелері осы күнде қолданылмайды және қолдануңа
Профессор Р.П. Каплунов қазу жүйесін таңдағанда оның пәрменділік еселеуішін
,
мұндағы т % металдың сатып алу бағасы;
- 1 т кеннің ішіндегі металл бөлшектері;
- 1 және 2 қазу жүйелерінде жоғалым және құнарсыздық
- 1-ші және 2-ші 1 т кеннің нұсқалық өз
U - 1 т кеннің бағалығы, тг/т;
- шығындар қосындысы, тг/т;
- жоғалым мен құнарсыздық үнемділік қсындысы;
- жалпы қазу жүйесінің пәрменділік көрсеткіші;
- өндірістік қазу жүйесіндегі шығындары;
- өндіріске жатпайтын шығындар.
Көпке дейін профессор Каплуновтың әдістемесі жиі қолданылып келеді. Бірақ
Қолданылатын және әдістеменің ең жаңа түрінің бірі Ө.А. Байқоңыровтың
Ө.А. Байқоңыров басқа зерттеушілер сияқты бірінші сатыда кенорнының жертанулық
Екінші кезеңде бес-алты қазу жүйесін салыстырма әдісіне салып олардың
Салыстырма әдісін орындау реті. Айталық бізде бірнеше
Яғни, бұлардың барлығы қазу жүйесінің нақтылы техника үнемділік көрсеткіштері
1. Осы математикалық үлгілердің ішінен әрбір қазу жүйесінің көрсеткіші
2. Осы белгіленген оңтайлы көрсеткіштердің ауған мөлшерін табамыз. Ол
,
мұндағы - есепке кіріп отырған қазу жүйелерінің
1-ші көрсеткішке 80, 18, 42
2-ші көрсеткішке 3200, 6400, 5700
- көрсеткіштің ішінде өзіміз төртбұрышпен белгілеп қойған, оңтайлы көрсеткіштер
;
;
.
3. Барлық көрсеткіштер бойынша барлық алған мөлшерін тауып болғаннан
.
Осы ауған матрицасын пайдаланып әрбір қазу жүйесі үшін сайрақ
.
Осы сайрақтың қайсысы ең төменгі мөлшерді көрсетсе сол қазу
Әдістеменің артықшылығы:
1. Топтамаға жаңа пайда болған қазу жүйесін енгізуге болады.
Бұл алдын-ала жасалған әрекет атақты Д. Менделеевтің химия элементтеріне
2. Жалпы жұптық топтама осы күнге дейін арнаулы әдебитте
3. Топтаманың маңыздылық жағынан, топтаманы құрғанда пайдаланатын басты нышандар
4. Жалпы жұптық топтама барлық қатты пайдалы қазу жүйесіне
5. Әдістемеде математикалық тәсілді кеңінен қолданағн
6. Оңтайлы көрсеткіштер мен есептік көрсеткіштің ауған мөлшерін тежеулік
7. Қазу жүйесін таңдағанда үзілді-кесілді шешімді өз тұрғысынан шығармай
8. Әдістемені пайдалана отырып дәл және тура жобалық шешімдерді
9. Әдістемеден басқа да тау-кен есептерін шығаруға болады
55.1 кесте - Тұрақты және құбылмалы айғақтар
Қазу жүйесіне әсер ететін аймақтар Айғақтардың сипаттамасы Қолдануға мүмкін
І Тұрақты айғақтар
Кеніштің пішіні
Кеніштің қалыңдығы
Кенішпен тау жүйесінің түйісу өзгешелігі
Кеніштің құлау бұрышы Күрт құлама
1. Қоймалап қазу жүйесі
Тым жұқа қалыңдықта
Ашық түйісу
80-82º
ІІ Құбылмалы айғақтар
Кеніш элементтерінің тұрақсыздығы
Кеннің тұрақтылығы
Тау жынысының тұрақтылығы
Кеніштің ішіндегі минерал-дардың бөліну өзгешелігі
Кеннің бағалығы
Кеннің жатып қалып жабысу, тотықтану, бейімділігі өздігінен жану қабілеттілігі
Тау жынысының минералдық құрамы
Қазу тереңдігі
Кенорнының су өтетін су сіңетін, су жинайтын, су тұтқыш
Жер бетінің және тау жыныстарының құлату, опырлу мүмкіншіліктері
Қазу жүйесін таңдауға әсер ететін басқа айғақтар
Тұрақсыз
Тұрақты
Тұрақсыз
Минералсыз
Тым бағалы
Жабыспайды, жанбайды, тотықтанбайды
Минералсыз
5980 м
350
Құлатуға, опыруға болмайды
Тас жолы, байту фабрикасы бар электр қуаты жеткілікті 2.Қабатара-лық
3.Кенді қатпарлап құлата қазу жүйесі Төбе кертпешті керме тіреуішті
55.2 кесте - Салыстырма әдісін орындау реті
Оңтайлы белгілердіңаталуы Қазу жүйелерінің түрі
1 2 3
Кенжаршылардың өнімі, т/аус 60 40 25
Кеннің өзіндік құны, теңге/т 1900 2700 2200
Түсім еселеуіші, б.ү. 0,89 0,86 0,84
Құнарсыздық еселеуші, б.ұ. 0,12 0,12 0,12
Кеннің жалпы бағалығы 14880,8 20671,2 13009,9
Кестенің жалғасы
Оңтайлы белгілердіңаталуы Қазу жүйелерінің түрі
1 2 3
Құнарсыздық зардап мөлшері, теңге/т 2080 2200 2260
1 т кеннің қазу, байыту, балқыту жалпы өз құны,
Тиімділігі, % 2,4 3,3 1,5
Қазу жүйесінің пәрменділік еселеуіші 1,5 1,7 1,3
Кестені толтыру үшін кейбір көрсеткіштерді есептейміз. 1 т кеннің
, (55.9)
мұнда - кеннің металл бөлшектері, %;
- металдың өндірістік түсім еселеуіші;
- 1 т металдың сату - алу бағасы, теңге/т.
Бірініші қазу жүйесі
, тг/т
Екінші қазу жүйесі
, тг/т
Үшінші қазу жүйесі
, тг/т
Жоғалымның үнемдемелік зардабын профессор П. Каплуновтың кейіптемесімен табамыз
,
мұндағы - жоғалған кеннің бағалығы, тг/т;
- жоғалған 1 т кеннің бағалығы, тг/т;
- құнарсыздық еселеуіш;
- геологиялық қаржының 1 т шаққандағы жарнасы;
- жоғалым мөлшері;
- жоғалым мөлшері, %.
Бірінші қазу жүйесі
тг/т
Екінші қазу жүйесі
тг/т
Үшінші қазу жүйесі
тг/т.
Құнарсыздық зардап мөлшерін профессор Р.П. Каплуновтың кейіптемесімен табамыз
,
мұндағы - құнарсыздық еселеуіші;
- 1 т кенді қазу, тасмалдау, байыту балқытудың жалпы
- қазылған кендегі металл бөлшектері, %;
- қалған кеннің металл бөлшектері, %;
- құнарсызданған 1 т кенді қазуға, байытуға, балқытуға шыққан
- құнарсызданған кеннің түсім еселеуішінің төмендеген мөлшері;
- кендегі пайыз металдық сату-алу бағасы, теңге/т.
Бірінші қазу жүйесі
, тг/т
Екінші қазу жүйесі
, тг/т
Үшінші қазу жүйесі
, тг/т.
Қазу жүйесінің пәрменділік еселеуішін профессор Р.П. Каплуновтың кейіптемесімен табамыз
,
мұндағы - кеннің өндірістік бағалығы, теңге/т;
- қазу жүйесінің пәрменділігін қорытындылау көрсеткіші, теңге/т;
,
- кеннің толық өз құны, теңге/т;
- жоғалымның зардап мөлшері, теңге/т;
- құнарсыздық зардап мөлшері, тенге/т.
Бірінші қазу жүйесі
, теңге/т
, теңге/т
Екінші қазу жүйесі
, теңге/т
, теңге/т
Үшінші қазу жүйесі
, теңге/т
, теңге/т
Қазу жүйесінің тиімділік көрсеткішін профессор П.И. Городецскийдің кейіптемесімен анықтаймыз
%,
мұндағы - 1 т кеннің бағалығы, тг/т;
- 1 т кенді қазуға, тасмалдауға, байытуға, балқытуға шыққан
- 1 т тонна кеннің бағалығы, тг/т.
Бірінші қазу жүйесі
, тг/т
Екінші қазу жүйесі
, тг/т
Үшінші қазу жүйесі
, тг/т.
Кестенің көрсеткіштерін анықтап алғаннан соң олардың ең тиімдісін, оңтайлысын
,
мұндағы - қазу жүйесінің i-ші нұсқасының есептеме
- қазу жүйесінің i-ші нұсқасының оңтайлы көрсеткіштері.
1. Кенжаршылардың өнімі бойынша
.
2. Кеннің өзіндік құны бойынша
.
3. Түсім еселеуіші бойынша
.
4. Құнарсыздық еселеуіші бойынша
.
5. Кеннің жалпы бағалығы бойынша
6. Жоғалымның зардап мөлшері бойынша
7. Құнарсыздық зардап мөлшері бойынша
8. 1 т кенді қазу, байыту, балқыту жалпы өз
9. Тиімділігі бойынша
10. Қазу жүйесінің пәрменділік еселеуіші бойынша
Жүйенің үш түрін салыстырғанда әр жүйенің оң көрсеткіштерін пайдалансақ
Ауған матрицасында келтірілген мәліметтерді пайдаланып қазу жүйесінің ең төменгі
, (55.16)
Бірінші қазу жүйесі
Екінші қазу жүйесі
Үшінші қазу жүйесі
Сайрақтың ең төменгі мөлшері, жобалап отырған АқсуАқбақай кенорнына
55.2 Қазу жүйесінің мәні
Кенорны немесе кен алабы қабаттық тәсілдермен дайындалып, жеке блоктарға
Дайындық қазбалары:
1. Тасмалдау қылуеті;
2. Желдету қылуеті;
3. Қысқа кірме қазбалар;
4. Тиеу кенүңгірлері;
5. Блоктық өрлеме.
Тілме қазбалары:
Отау қылуеті;
2. Бірінші төбе кемері.
Техника үнемедемелік көрсеткіштері:
1. Кенжаршының өнімі - 55-60 т/аус;
2. 1 т кеннің өз құны - 1950 теңге/т;
3. Жоғалым - 6-8%;
4. Құнарсыздық 15-25%;
5. 1 т кенге шаққандағы АЗ шығыны -0,35-0,45 кг/т;
6. ДТҚ-ң 1000 т кенге шаққандағы шығыны - 2-4
Қоймалап қазу жүйесінің артықшылығы мен кемшіліктері.
Артықшылығы:
1. Жоғалымның аздығы
2. ДТҚ көлемінің төмендегі
3. Біркелкі емес кен кесектерінің аз мөлшерде шығуы
4. Жерасты кен тасмалдау жұмыстарының ырғақтылығы
5. Желдету жағдайларының жақсылығы, қарапайымдылығы
Кемшілігі:
1. Төңбе бүйір тастарының опырылып, құлап түскендігінен құнарсыздық коэффициенттерінің
2. Кенді қоймалаған шығындардың доғарылып қалуы
3. Кеншілердің төбе-кертпешті забойастында жұмыс істеуіне байланысты жұмыс қауіптілігінің
Жүйені қолданғанда ерекше және міндетті түрде орындалатын қауіпсіздік шаралар:
1. Опырылып, құлайын деп тұрған төбе тастарын әрбір атылыстан
2. Кенді аракідік және толық түсіргенде кеніштерді камерадан шығару;
3. Жұмыс орнын күшейтіп жарықтандырады.
55.3 Дайындау тәсілдерін таңдау
Дайындау тәсілдерін таңдау ашу тәсілін таңдаған сияқты 1 т
Дайындық қазбаларының санын, ұзындығын, көлемін кестеге енгізіп, олардың жалпы
5.3 кесте –Дайындық қазбаларының шамашарттары
Қазбалар мен жұмыстардың сатылары Саны Ұзын-дығы, м
1м өту құны Жалпы құны, млн
І Дайындық қазбалары
Тасымалдау қылуеті 1 62 9 9000 5,02 558 1618,2
Желдету қылуеті 1 62 9 8000 4,4 558 1618,8
Тиеу кенұңгірлері 10 4 9 10500 0,85 36 104,4
Блоктық өрлеме 2 50 9 12000 5,4 450 1305
Қосындысы
15,71
4645,8
ІІ Тілме қазбалары
Отау қылуеті 1 62 9 5580 3,1 558 1618,2
Бірінші төбе кемері 1 10 18 1800 0,32 180
Қосындысы
2140,2
55.4 Өндірістік үдірістердің негізгі шама-шарттарын есептейміз
5.4.1 Кенді уату
Ені өте тар және ені 3,5 м аспайтын кенжарлар
1. Жарылғыш заттардың салыстырма шығыны [6]
,
мұндағы - профессор М.М. Протодьяконов кестесі бойынша
- жарылғыш заттардың салыстырма қопару қабілеттілігі
,
мұнда - қолдануға тиісті жарылғыш заттың қопару
- 62% диматиттің уату қабілеттілігі
, кг/м3
2. Ең кіші кедергі бағыты
,
мұнда мм - теспенің диаметрі;
кг/м - теспені оқтаудағы тығыздық;
кг/м3-ЖЗ сыбағалы шығыны;
- теспенің жақындастыру шығыны.
м
3. Бағыттағы ең аз кедергі
,
м
,
м.
4. Бір қатардағы теспелердің өзара қашықтығы
,
м.
5. Теспелердің қатар саны
,
мұндағы кертпештің ұзындығы.
6. Кенжарда бұрғыланатын теспелер саны
,
мұндағы - кенжардың ені
.
7. Уатылуға тиісті кеннің көлемі
,
мұндағы м - теспенің ұзындығы
м3.
8. Уатылуға керекті жарылғыш заттың салмағы
,
кг.
9. Әр теспеге тиесілі жарылғыш зат
,
кг
10. Жарылғыш заттың үлес шығыны
,
кг/т
мұндағы - кеннің тығыздығы, т/м3.
11. Әрбір метр теспеден алынатын кеннің түсімі
,
м3/м.
12. Уату қабатындағы кеннің мөлшері
,
мұндағы м - қоспалардың ұзындығы,
- кенжардың ені;
т/м3 - кеннің тығыздығы.
т.
13. 1 м теспеге жұмсалатын тылғыш зат салмағы
,
кг/м
мұндағы кг/м3 - теспедегі ЖЗ сыбығалы
- оқтау коэффициенті;
м - патрон диаметрі;
- теспенің диаметрі;
- теспенің ұзындығын пайдалану коэффициенті.
14. 1000 т кенді уатуға жұмсалатын ЖЗ шығыны
,
кг.
15. 1000 т уатылған кенге жұмсалатын теспелер шығыны
,
м.
16. 1 шаршы метр теспеден шығатын кен
,
т.
17. Кенүңгірдегі қабаттар саны
,
.
18. Уатылған кеннің мөлшері
,
т.
6 Арнайы бӨлім
6.1 Бетонды төсенішті қолдану мүмкіндігі
Жұқа бағалылығы жоғары қазбаларды өндіру кезінде пайдалы қазбалардың жоғалымын
Жынысты толтырманы пайдалану және тіпті оңтайлы шахтаны жасау кезінде
Атылған кен массасы сырмалау кезінде, қазба табанынан бос жыныс
Осыған байланысты жоғарыда келтірілген кемшіліктерді азайтатын немесе толықтыратын бетонды
Толтырма массиві қабатының бетін ценменті немесе ценмент-құмды ертінділермен бетондау.
Толтырмалаудың жоғары қабатындағы саңылаулар 30% - тен көп болмауы
Ерітінді жыныс массивіне терең еніп кетпеуі тиіс.
Толтырманың жоғарғы қабаты 1-3 тәулік аралығында беріктілігі 0,2-0,3 МПа
Бұл төсеніш толтырманы бұзбай кенді сырмалауға мүмкіндік беруі тиіс.
Мұндай техниканың элементтерін сынау мақсатында зертханалық зерттеулер өткізіледі.
Зерттеулер нәтижесінде ірі толтырма жыныстың қима пішіні 150х150 және
Ертіндідегі ценменттің құрамы және сумен ценметтің қатынасы біріншіден, кенді
Тәжірбиелік зерттеудің мақсаты ертіндінің ірі толтырмаларға ену тереңдігін және
Қатайған массаның жоғарғы қабаттың беріктілігі әрбір тәулік сайын ултрадыбыстық
Ену тереңдігіне байланысты толтырманың бекемдігін 7- суретте көрсетілген.
6.1 Кесте - Жыныстың түйіршіктік құрамы
Түйіршіктер көлемі, мм 80-нен жоғары 40-80 20-40 10-20 5-10
Құрамы (салмағынан), % 2,8 35,1 17,2 37,5 7,3 0,1
6.2 Кесте - Құмның түйіршіктік құрамы (флотация қалдығы)
Түйіршік-тер көлемі, мм 2 -2+0,5 -0,5+0,2 -0,2+0,1 -0,1+0,074 -0,074+0,044
Құрамы (массасына байланыс-ты), % 0,04 6,04 47,7 27,0 10,7
Өскемен қаласының цемент зуытының 400 маркалы өнімінің сипаттамсы 6.2
6.3 Кесте - Өскемен ценмент зауытының шкалопортландцементтің сипаттамасы
Ірі сипаттама-сы, мм -0,10 -0,10+
+0,074 -0,10+
+0,044 -0,044+
+0,020 -0,020+
+0,010 -0,010+
+0,005 -0,005
Құрамы, % 25,73 28,10 25,06 17,88 0,96 0,94 0,7
Бұл технология бойынша керекті бетонды төсеніш алуға мүмкін екенін
Ценментті-құмды қоспаны жасау технологиясы және
бетонды төсеніш салу
Теориялық және тәжірбиелік зерттеулер жүргізгенде, цементті-құмды қоспа жасау технологиясының
Цементті-құмды пульканы жасау үшін жылжымалы кешенді қолданамыз. Кешен дөңгелекті
Бірінші плотформа цементті-құмды пульканың құрғақ материалдары компонентерінің қоймасы, оған
1. Бункер ол цементке орналған, оның көлемі /700-800/ кг;
2. Бункер құмға және қалдықтарға арналған көлемі /4,0-4,5/ т.
Құрғақ қоспаны жасаудан тағы бір түрі, құрғақ қоспаны қаптап
Екінші түрі: плотформада ертінді араластырғыш орнатады да, цементті-құмды пульпа
Жылжымалы толтырмалау кешені
1 - құрғақ цементті-құмды қоспаға арналған платформа; 2 -
7.1 Көлік түрін таңдау
Кенорнының кен техникалық шарттарын, шахтының жылдық өнімділігі және тасымалдаудың
7.2 Деңгейжиектегі орташа тасымалдау ұзындығын анықтау
4 бөлімде көрсетілгендей шақтының берелген тәуліктік өнімділігін қамтамасыз ету
Жүк тиелген (lг) және бос (Rn) бағыттағы тасымалдау учаскелерінің
7.1 сурет - Тасымалдау деңгейжиегінің сүлбасы
Деңгейжиек бойынша орташа тасымалдау ұзындығын мына формуламен анықтаймыз
(7.1)
мұнда и және
7.3 Кеніштің есептік параметрлерішамашарттары
Вагонның пайдалы массасын (нақты жүккөтергіштігі) мына формуламен анықтаймыз
(7.2)
мұнда - вагон қорабының сиымдылығы;
- кеннің тығыздығы;
КН =1 – көбейту коэффициенті;
КР = 1,5 – коэффициент разрыхления.
Жүккөтергіштігі болғандықтан, рельсті жолдардың орташа еңісін 2%
Жүк тиелген және бос вагондар қозғалысының негізгі меншікті қарсылығын
Н/кН
Н/кН
мұнда т – вагоның массасы.
7.3.14 Жылжымалы құрамнПоездың массасы
Жүк тиелген құрамның максималды рұқсат массасы ілінісу шарттарына байланысты:
(7.5)
мұнда РС= 10 т – электровоздың массасы;
- поездың жүруі кезінде құм тиелмей тұрып ілінісу коэффициенті;
- поездың айналыстағы амссасының инерция коэффициенті;
м/с2 – поездың жүру кезіндегі үдеуі;
i = 2 – олдың еңісі
Қабылданағн вагондар мен электровоздардың массасы үшін құрамдағы вагондардың санын
.
(7.6)
Жүк тиелген құрамның анықталған массасы
т
бос құрамның
т
Поездың пайдалы массасы
т,
7.3.25 Тарту күші және жылдамдығы
Жүк тиелген және бос поездың қозғалысы кезеңінде бір қозғалтқышқа
(7.10)
(7.11)
мұнда nдв = 2 – электровоздың тартушы қозғалтқышының саны.
Жүк тиелген және бос поездың жылдымдығын анықтаймыз:
, м/с
м/с
мұнда кВт – қозғалтқыштың қуаты;
м/с – сағаттық режімдегі жылдамдық.
аэ және вэ коэффиценттерінің мәндерін мына теңдеулермен анықтаймыз:
(7.14)
(7.15)
мұнда - тиісті берілістің ПӘК- і;
(7.16)
(7.17)
мұнда және -
м/с - ұзақ режім кезіндегі жылдамдық.
аэ және вэ коэффициентерінің мәндерін (7.12) және (7.13)
Механикалық тежеу кезінде тежеу күшін анықтаймыз:
(7.18)
мұнда - электровоздың тежеу массасы;
- тежеу режіміндегі ілінісу коэффициенті.
Жүктелген және бос поездың меншікті тежеу күші
,
(7.20)
Жүктиелген және бос поездардың тежеу баяулығы
(7.21)
(7.22)
Жүктиелген және бос поездардың тежеуге мүмкін жылдамдығы:
(7.23)
(7.24)
мұнда - тежеу уақыты;
- максимальды мүмкін тежеу алдындағы жол ұзындығы.
Алынған тарту және тежеу күштерінің жылдамдығының мәндерінен кішісін қабылдаймыз:
(VТ.гр. < Vгр);
(VТ.П. < VП).
7.3.3 .6 Рейстің ұзақтығы
Деңгейжиекпен тасымалдаудың орташа ұзындығы 1000м болғандықтан, жүктиелген және бос
(7.25)
(7.26)
Поездардың жүру ұзақтығы:
,
(7.28)
Рейс бойындағы поездардың жүру ұзақтығы:
(7.29)
Құрамды тиеу уақыты:
(7.30)
мұнда - бір вагонды тиеу уақыты.
Вагонаударғышпен құрамды түсіру уақыты:
(7.31)
мұнда - бір вагонаударудың уақыты.
Рейстің толық ұзақтығы:
(7.32)
мұнда - мүмкін күту
7.3.47 Қозғалтқыштарды қызуға тексеру
Жүктиелген және бос поездар қозғалысы кезінде қозғалтқыштың тұтынатын тотығының
(7.33)
(7.34)
мұнда және
және - тарту күші.
Эквивалентті тоқ тең болады
(7.35)
7.3.58 Электровозтасығыштдардың саны және өнімділігі
Ауысым бойында бір электровоздардың мүмкін рейстерінің санын анықтаймыз:
(7.36)
мұнда Тсм = 6,5 с – ауысым бойында электровоздың
Негізгі жүкті (кен және жыныс) шығару үшін ауысымдағы қажетті
(7.37)
мұнда К=1,25 – аралық сиымдылық бар болған кездегі теңсіздік
КП = 1,08 – жынысты тасымалдауды ескеретін коэффициент;
Асм = 1096 т/см – шақтының ауысымдық өнімділігі.
Ауысымдағы қажетті рейс санының қажетті жиынтығы
(7.38)
мұнда чл = 2 – адам тасымалдау рейстерінің саны;
чм = 2 – жабдықтар мен материалдарды тасымалдау үшін
Жұмыс электровоздарының есептік саны
(7.39)
Электровоздардың тізімдік саны
Nc =5
Негізгі жүк бойынша электровоздың орташа ауысымдық өнімділігі
ткм/см,
Электровоздың ауысымдық өнімділігі
ткм/см,
мұнда L = 1,066 км.
Адамдарды, материалдарды және жабдықтарды тасымалдауды ескере отрып, ауысымдағы электровздарды
(7.43)
Кен мен жынысты тасымалдау үшін вагондардың қажетті саны:
(7.44)
мұнда КВ = 1,25 – резевтегі және жөндеудегі вагондарды
КД = 3 – оқпан албарындағы вагондарды ескеретін коэффициент.
7.3.69 Көлікті электрмен қамтамасыздандыруды есептеу
Орташа поездық тоқ мына формуламен анықталады:
(7.45)
мұнда nд = 2 – тарту қозғалтқыштарын параллельді
Тарту бекетінің ең жоғары қуаты:
кВт, (7.46)
мұнда Ко = 0,8 - электровоздардың бір мезгілде жұмыс
U = 275 В – тарту бекеттеріндегі кернеу;
J пус = 142 А – электровоз қозғалтқыштарының бастапқы
nс = 1 – электровз секцияларының саны.
Тарту бекетінің жұмыс қуаты:
(7.47)
мұнда Кпер = 1,5 – түрлендіру апаратының тиеу қабілеттілігінің
Жұмыс қуатында АТП ШС – 320 /275 түрлендіру агрегатын
Агрегаттың сипаттамалары:
- қуаты, КВт;
- агрегаттың ПӘК;
сағаттық тиеу қабіелеіттілігі;
трансформатордың қуаты;.
Бір рейстің қуат шығыны:
,
Орталық жерасты бекеттерінің түрлеріндегі ауысымдық қуат шығыны:
(7.49)
мұнда - түрлендіру қондырғысының ПӘК;
nc = 0,95 – электр көзінің ПӘК.
Қуаттың меншікті шығынын мына теңдеумен анықтаймыз:
(7.50)
7.410 Оқпан албары
Оқпан албары ол, шақтының әртүрлі өндірістік функцияларын орындауға арналған
Оқпан албарының негізгі функциялары ол - жүк қабылдау бойынша
Кеніштің жылдық өнімділігіне және кенорнын игерудің кентехникалық шарттарына сәйкес,
(7.51)
мұнда L = 20 м – кезекті локомотивтен түсіру
v = 1 м/с – түсіру кешеніне қарай жүретін
Сағаттық өткізу қабілеті
(7.52)
мұнда - шақтының беретін жыныс мөлшерінің,
Тәуліктік өткізу қабілеті
т/сутки,
ОА өткізу қабілетін, шақтының тәуліктік өнімділігімен салыстыра отырып, оқпан
(7994 > 3288).
7.511 КөләіктіңТасымалдаудың экономикалық көрсеткіштері
7.1 кесте - Жабдықтардың күрделі қаржылары мен амортизациялық төлемдері
№
п/п Жабдықтардың аталуы Өлшем бірлігі Саны Бағасы, мың,
Бірлік Барлығы
1 Электровоз
К-10 дана 5 4983020 24915100 18,6 46341208,6
2 Вагон ВГ-4,5 дана 88 462000 40656000 32,1 13050576
3 ВГП-12 дана 6 327600 1965600 32,1 630957,6
4 ВДВ дана 8 218400 1747200 32,1 560851,2
5 Аудырғыш ОКЭ 4,0-4,1 дана 1 8736000 8736000 26,7
6 АТПШС дана 1 1232000 1232000 14,8 182336
Барлығы: 63098440,6
Ескерілмеген шығындар (10%)
1 т кенді тасымалдау құнындағы жабдықтардың амортизациялық шығын үлесі
(7.54)
мұнда За = 63098441 тенге – амортизациялық жылдық
7.2 кесте - Жалақы
Жұмысшылардың мамандығы Жұмысшылар саны Разряд, тг Жалақының
Ауысымда Тәулікте
Электровоздың машинисі 4 12 V 1192,8 3660 4365648
Электровозды жөндеуші слесар 1 3 IV 1027,6 915 940254
Вагон жөндеуші слесар 2 6 IV 1027,6 1830 1880508
Электр слесарі 2 6 III 925,4 1830 1693482
Жол жұмысшысы 3 9 III 925,4 2745 2540223
ОА операторы 1 3 V 1192,8 915 1091412
Барлдығы
Аудандық коэффициент (30%) 3753458
Қосымша жалақы, 10% 1251153
Жиынтығы: 17516138
1 т өндірілген кенге есептелгендегі жалақыға жұмсалатын төлемдер
(7.55)
мұнда Зз.п. = 17516138 тг - тәуліктегі бағасын есептеу;
Агод = 832 тысмың т/тәу. – шақтының электр
7.5.1 Электр қуатының бағасын есептеу
Вагонаударғыштардың жылдық электр қуатының шығыны
мұнда nоп = 1 – вагонаударғыштың саны;
Nдв = 30 кВт – қозғалтқыштардың жалпы қуаты;
КВ = 0,4 – машина уақытының коэффициенті;
Тсм = 7 ч – жұмыс ауысымының ұзақтығы;
nсм = 3 – жабдықтардың жұмыс істеу ауысымның тәуліктегі
nдн = 253 – жылдағы жұмыс күндерінің саны;
= 0,85 – қозғалтқыштық ПӘК;
= 0,9 – трансформатордың ПӘК.
Түрлендіру бекетінің жылдық электрқуатынның шығыны:
(7.56)
Электрқуатының жиынтықты жылдық шығыны:
,
Түрлендіру агрегаты үшін трансформатордың қуаты:
NТП = 100 кВА.
Вагонаударғыш үшін трансформатордың қуаты мына формуламен анықталады:
(7.58)
Трансформаторлардың жиынтықты қуаты:
(7.59)
мұнда Ко = 0,7 – қозғалтқыштардың бір мезгілде іске
- қуат коэффиценті.
Бекітілген қуатының төлемдерін ескере отырып жұмсалған электрқуатының бағасы
тг,
мұнда а = 4 тг/кВтс – 1 кВт сағат
В = 3640 тг/кВАжыл – 1кВА бекітілген жылдық қуатының
1т кенді тасымалдаудың жалпы бағасындағы электрқуаты шығындарының үлесі
(7.61)
7.5.2 ММатериалдар бағасын есептеу
Материалдардың бағасын (майлау, тазалау, сүрту және т.б.) электрқуаты бағасының
15% резервті ескере отырып, жұмысшылардың орташа саны:
чсп = чсут1,15= 39 х 1,15 = 49 адам
мұнда 39 адам – тәуліктегі адам саны.
7.3. кКесте – Материалдар
1 Тікелей материалдар 6061000
2 Жабдықтардың қосалқы бөлшектері 76989000
3 Төмен бағалы заттар мен материалдар 5390000
4 Барлығы 880440000
Материалдарға жұмсалатын шығындар үлесі
(7.63)
76.4 кесте – Көлік бағасы
№ п/п Шығындар Бағасы, тг/т
1 Күрделі қаржылар мен амортизация 75,83
2 Жалақы 21,05
3 Электрқуаты 1,8
4 Материалдар 1,06
Барлығы: 99,74
8 Кеніштік Аэрология
8.1 Кенішті желдету тәсілі мен жүйесінжелдету сұлбасын таңдауу.
Кенішті талық желдету мен тау-кен жұмысшыларының денсаулығы және жұмыс
Кенішті желдетуге қаралатын келесі басты сұрақтар болып мыналар табылады:
1) желдеткіштің тоқтаусыз жұмыс істеу;
2) тазалау қазбаларында ауа ағымының екі жақтанда бөгетсіз ағуы.
Шахтаны желдетуде біз “қапталдық желдетпе жүйесінсұлбасын” қолданамыз. Басты желдету
Сорып шығаружелдету әдісінің жетістігіартықшылығы, онда басты желдеткішті
Қапталдық желдету жүйесінің жетістіктеріартықшылықтары:
1) Сыртқа шығатын 3 шыѓғу жолының болуы, тау-кен жұмыстарыныњң
2) Оқпаннан кенжарға дейінгі ауа жүру жолында ауа жойлуына
3) Бүкіл жұмыс уақытында қысымның тұрақты болуы.
Кемшілігі:
Қапталдық желдету оқпанын жүргізуге көп қаржының жүмсалуы;
Апат болған жағдайда ауа ағымының бағытын өзгерту қиынға соғуы.
Жалпы шахталық ауаныңғ мөлшерін есептеу:
Жалпы шахталық ауа мөлшерін есептеу келесі мысалдармен есептелінеді:
а) Бір уақытта шахтада жүргенжұмыс істейтін адамдардың саонымен;
б) Атылыс жұмыстары көзінде бөлінген газдарға қарай;
в) Шаоңның шығуыинан, таоралуыинан;
г) Двигательден іштей бөлінген газдың таралуы;
Жалпы шахталық ауа мөлшерін анықтау үшін, жобалауда ауаның баршмалық
1) Шахтадағы адам саоны мен есептегенде:
,
мұндағыа: n =
м3/с.; м3/мин.
2) Атылыс кезіндегі бөлінген газ бойынша есептеу:
,
мұндаМұнда ғы: IВВ – Атылғыш заттың
B – бір уақытта атылатын атылғыш зат мөлшері, кг;
T – желдетуге кететін уақыт;
k3 – қордың коэффициенті.
Сд – 0,008 – көмір қышқыл газының өте көп
м3/с
3) Шаңның бөлінуін есептеуде:у:
,
мұндаМұнда :
VI=0,75 м/с – тазалау қазбасындағы шаңды шығарудағы ауа ағымының
VIIпод, VIII нор ,VIVrk – 0,6 м/с- дайындау,
м3/с,
4) Газдың бөлінуін есептегенде
,
мұндағы: q= 1,4 м3/мин- ауаның мөлшері;
Тсут = 1311 т/сут – шахтаның өнімділігі;
м3/мин=36,7 м3/с
Шахтаны желдету мөлшері 285,7 м3/с – тмең деп аламыз.
8.2 Жалпы шахталық қысымды есептеу:
Әр қазбаның қысымын мына формула бойынша есептелінеді:
,
мұндаМұнда ғы - қазбаның аэродинамикалық
Р – қазбаның периметрі;
Q - ауаның мөлшері, м3;
L – қазбаның ұзындығы, м;
S – қазбаның көлденен қимасы, м3.
hс = .
Берілген көрсеткіштерді 9.5 1 кестеден көруге болады.
ҚКапталмдық желдетудегі желдеткіштің өнімділігі:
,
м3/с.
Шахталық қанаттың балама тесігі:
,
Желдеткіш диаметрінің дөңгелегін бағдарлау:
,
м.
Желдеткіш қондырғысының кедергісі:
,
.
Бас желдеткіштін желдетудің ағысын есептеуді анықтау:
.
Жалпы шахталнық деипрессия:
.
Шахтаның кедергісі:
;
Н/м3;
Н/м3.
89.51 кестеден
Па,;
Па.
Қысымның жергілікті кедергісі.
Табиғи шамасы:
(898.12 )
мұндағы: ;
R =29,4 – тұрақты универсалды газ;
= 278,9; = 285,9 ортаның
Р = 760 – атмосфералық қысым Н/м2
.
Электроқозғалтқыштың қуаттығын анңықтау:
(898.13)
мұндаМұнда ғы: ZB, ZДВ, ZP – б9л Жжелдеткіш,
кВт.
Қолданылатын желдеткіш түрі ВОД – 21.
Ауа жылытқыш қондырғыны есептеу.
Ауаның салмақтық ағыны:
кг/см;
Р = 1,2 – ауаның тығыздығы, кг/м3.
Ауаның жылыту шамтастының мәнімассасымассасы:
(898.14 )
мұндағы : tсм =
tр – 40 аймақтағы ең төмен температура;
tпод =+70 ауа жылытқышты қолданғандағы ең жақсы жылыған ауа
кг/см.
Ауа жылытқыштың жылу өткізгіштігі:
(898.15)
Ср = 0,239 – ауаның жылу жымдылығыкоэффициенті:
.
8.3 Экономикалық бөлім
89.111 .кесте- Еңбек ақы
Жұмысшының мамандығы Саны Разряд Тариф құны (ставка) Санақ жылдық
мың тг
Слесарь
Электрослесарь
Желдеткіш оқпандағы жұмысшы (ПВС)
Желдеткіш оқпандағы жүмысшы 2
2
2
2 IV
IV
V
IV 1700
1700
1900
1700 1830
1830
1830
1830 3111000
3111000
3487000
3111000
Барлығы
12820000
Аймақтық коэффициент – 1,5% – 192300
Қосымша еңбек ақы – 10% - 1282000
Сый ақылар 30% - 3846000
Мем. әлеу. сақтандыру 9% - 1153800
Барлығы – 19294100, kУ =
1 т кенге:
тг/т
28.9,2 кесте -. Өтем құны
Жабдық атауы Саны Бағасы құны, тг Жалпы құны, тг
1.Ауа жылытқыш (колорифер)
2. ВОД-21 1
2 15000
25221,6 1500
2522,16 12,5
10 187500
252216
439716
Санақта жоқ жобдықтар – 20% - 87943,2
Монтаждау – 20% - 87943,2
Барлығы – 615602,4
1 т кенге: тг/т
3. Материал шығының өтем құннан 20% деп аламыз
89.3 кесте - .
4. Энергия я
Тұтынушы атауы Саны Қуаты
кВт Жылдық
шығың кВт/сағ 1 кВт құны Жылдық ақша, тг
1. ВОД-21 2 170 612000 5 3060000
Барлығы
3060000
Санақта жоқ жабдықтар 15% - 459000 тг
Барлығы: 3519000
1 т кенге тг/т.
8.4 кесте-Жалпы шығын және өзіндік құны5. Қүмбездік кесте
Шығын бабы 1 т- дағы шығын
Еңбек ақы
Өтем құны
Материалдар
Электроэнергия 48,24
2
4,3
8
Өзіндік құны 62,54 тг/т
89.541 кесте -–Жалпышахталық депрессия
Қазба-ның атауы Бекіт-пе түрі α S, м S3 P,
max min
max min
Көмек-ші оқпан
Бетон 0,001 50,4 128924 25 550 150 286 81796
Кверш-лаг
Бекіт-песіз 0,002 13,84 2651 14,8 500 200 286 81796
Басты тасы-малдау штрегі
-//- 0,003 12,56 1981 14,2 650 120 143 20449
Желдеткіш жүрісті өрлеме
Ағаш 0,006 9,0 729 12 60 60 30 900
Желдеткіш штрек
Бекіт-песіз 0,002 11,3 1443 13,4 500 200 40 1600
Желдеткіш квершлаг
-//- 0,003 11,3 1443 11,0 650 180 143 20449
Желдеткіш оқпаны
Бетон 0,001 28 21952 18,8 540 150 143 20449
Барлығы
2909,4 812,2
Па Н/м2,;
Н/м2Па.
88.4 Желдету жүйесісұлбасы
50%
9 СТАЦИОНАРЛЫҚ ҚОНДЫРҒЫЛАР
9.1 Көтерімгі қондырғылары
«Главная» шахта оқпаны кен мен жынысты 400м деңгейжиекке дейін
РЭШ-1 оқпаны 460м деңгейжиекке дейін жынысты көтеру үшін ВГ-0,7
Тұйық оқпан 400м деңгейжиекте ВГ-2,2 өзіаударғы вагоншаға арналған 21НВ-3,1А
9.2 Cутөкпе қондырғылары
16м, 44м мен 104м деңгейжиектерінен сутөкпе тұйық оқпан арқылы
Сорғы станциялары ЦНИС-38-198 типтітектес екі сорғы агрегаттарымен (жұмыс
9.1 кесте – Көтерім қондырғыларының техникалық сипаттамасы
Көрсеткіш Өлш. бірл. Бас шахта РЭШ-1 Тұйық
атаулары
оқпаны оқпаны
Дайындығы
Іс жүзінде Іс жүзінде Жоба
Мәні
Жүк,адам тасуға Жүк,адам тасуға Жүк,адам тасуға
Екі клетті Екі клетті Екі ұшты, бір
Жүйе
клетті
Оқпан тереңдігі м 395 (. 400 м деңг) 460,28
580м деңг. дейін)
Көтерім қондырғысы:
Ц3,5х2А МПП-9 Ц 2,5х2
- барабан саны шт. 1 1 1
- барабан диаметрі мм 3400 2820 (футерован с 2500
d=2500мм)
- барабан ені
2000 1350 2000
- статистикалық жүктеме КГС 14000 9000 9000
- қатпар саны шт. 1 1 1
- барабандағы тармақ м 10,676 8,8548 7,85
ұзындығы
Редуктор: типі
ЦДН-170Y Ц2Ш-800П ЦДН-170У
Электрқозғалтқыш:
АКН2-18-320Y4 АК 3-13-46-6 АК4-4-16-33-12У4
- қуаты кВт 630 630 500
- айналу жиілігі ай/мин 290 985 490
- кернеу В 6000 6000 6000
Клеть: типі
2ШВ-3,lА БШВ-1,4 21НВ-3.1А
- клеть массасы кг 2850 1060 2850
- өлшемі мм 3100х1370 1400 х 987 3100х1370
-жүккөтергіштігі кгс 7500 2350 7500
- максималды жүккөтергіштігі кгс 10200 3340 10200
Вагонетка: типі
ВГ-2,2 ВГ-О,7 ВГ-2,2
- массасы
кг 1869 515 1869
- сыйымдылығы м3 2,2 0,7 2,2
- колея ені
мм 600 600 600
Вагондағы жүк салмағы кг 3390 1063 3390
Клеттегі жүк салмағы кг 5260 1578 5260
Арқанға түсірілетін номиналды кгс 8110 2757 8110
жүктеме
Көтергі арқан:
32.5-ГЛ-В-Н-1764 17,5-ГЛ-В-1862 31.0-ГЛ-В-Н-1862 (190
-маркасы
(80) (190)
-МЕСТ
7669-80' 7669-80* 7668-80'
- диаметрі мм 32,5 17,5 31.0
- 1м салмағы кг 4,445 1,36 3,655
Сымдардың жиынтығы күші кг 85950 27000 68850
9.1 кестенің жалғасы
Көрсеткіш атаулары Өлш. бірл. Бас шахта оқпаны РЭШ-1 оқпаны
-аспа ұзындығы м 425 485 200
-арқан саны шт 2 2 2
-арқан ұзындығы м 565 600 300
Арқан салмағын қосып есептегендегі ең үлкен жүктеме кгс 10000
Арқан төзімділігі
8,5 7,89 7,78
Көтерімнің ең жоғары жылдамдығы м/с 4,45 7,268 5,57
Тежеу жылдамдығы м/с 0,75 0,7 0,75
Тежеу арқаны:
-МЕСТ
3077-80 - 3077-80
-маркасы
30.50-ГЛ-В-Н-1764(180) - 30.50-ГЛ-В-Н-1764(180)
-диаметрі мм 30,5 - 30,5
-1м салмағы кг 3,41 - 3,41
-ұзындығы м 430 - 210
-сымдардың жиынтық тарту күші кгс 61350 - 61350
Тармақ саны шт 4 - 4
Участкелік сорғы станциялары 460м мен 520м деңгейжиектері қазымдалып болғаннан
Оқпанның сужимасы екі 16*Н15А тиеулітекті сорғы агрегаттарымен
9.3 Қысылған ауа құбырлары мен деңгейжиектерді өрт-техникалық сумен қамтамасыз
«Главная» шахта оқпанынан қысылған сығылған ауа (Ду=250мм) мен өрттік-техникалық
Қуақаздарда сығылған қысылған ауа құбырының Ду=150мм және өрттік-техникалық сумен
Құбырларды қосу пісіру (сварка), ал құбырлар арқауларымен (арматура) жалғамаларымен
Құбырларды ілу-арасы 4м болатын хомутты ілгіш құрылғылардың көмегімен қазба
Құбырлар БҚЕ (біріңғай қауіпсіздік ережелері) мен құбырлық арқаулардыжалғаулармен,
ҚысылғанСығылған ауа мен суды тоқтату (отвод)бұрып әкету
9.4 Желдетіс қондырғылары
Кенішті желдету сұлбасына сәйкес №1 және №2 желдетіс өрлемелерінде
ВОД-16П желдеткіштің техникалық сипаттамалары: осьтік, екі сатылы, екі қозғалтқышты,
9.1 кесте – Көтергі қондырғыларының техникалық сипаттамасы
Көрсеткіш Өлш. бірл. Бас шахта РЭШ-1 Тұйық
атаулары
оқпаны оқпаны
Дайындығы
Іс жүзінде Іс жүзінде Жоба
Мәні
Жүк,адам тасуға Жүк,адам тасуға Жүк,адам тасуға
Екі клетті Екі клетті Екі ұшты, бір
Жүйе
клетті
Оқпан тереңдігі м 395 (. 400 м деңг) 460,28
580м деңг. дейін)
Көтергі қондырғы:
Ц3,5х2А МПП-9 Ц 2,5х2
- барабан саны шт. 1 1 1
- барабан диаметрі мм 3400 2820 (футерован с 2500
d=2500мм)
- барабан ені
2000 1350 2000
- статистикалық жүктеме КГС 14000 9000 9000
- қатпар саны шт. 1 1 1
- барабандағы тармақ м 10,676 8,8548 7,85
ұзындығы
Редуктор: типі
ЦДН-170Y Ц2Ш-800П ЦДН-170У
Электрқозғалтқыш:
АКН2-18-320Y4 АК 3-13-46-6 АК4-4-16-33-12У4
- қуаты кВт 630 630 500
- айналу жиілігі ай/мин 290 985 490
- кернеу В 6000 6000 6000
Клеть: типі
2ШВ-3,lА БШВ-1,4 21НВ-3.1А
- клеть массасы кг 2850 1060 2850
- өлшемі мм 3100х1370 1400 х 987 3100х1370
-жүккөтергіштігі кгс 7500 2350 7500
- максималды жүккөтергіштігі кгс 10200 3340 10200
Вагонетка: типі
ВГ-2,2 ВГ-О,7 ВГ-2,2
- массасы
кг 1869 515 1869
- сыйымдылығы м3 2,2 0,7 2,2
- колея ені
мм 600 600 600
Вагондағы жүк салмағы кг 3390 1063 3390
Клеттегі жүк салмағы кг 5260 1578 5260
Арқанға түсірілетін номиналды кгс 8110 2757 8110
жүктеме
Көтергі арқан:
32.5-ГЛ-В-Н-1764 17,5-ГЛ-В-1862 31.0-ГЛ-В-Н-1862 (190
-маркасы
(80) (190)
-МЕСТ
7669-80' 7669-80* 7668-80'
- диаметрі мм 32,5 17,5 31.0
- 1м салмағы кг 4,445 1,36 3,655
Сымдардың жиынтығы күші кг 85950 27000 68850
9.1 кестенің жалғасы
Көрсеткіш атаулары Өлш. бірл. Бас шахта оқпаны РЭШ-1 оқпаны
-аспа ұзындығы м 425 485 200
-арқан саны шт 2 2 2
-арқан ұзындығы м 565 600 300
Арқан салмағын қосып есептегендегі ең үлкен жүктеме кгс 10000
Арқан төзімділігі
8,5 7,89 7,78
Көтерімнің ең жоғары жылдамдығы м/с 4,45 7,268 5,57
Тежеу жылдамдығы м/с 0,75 0,7 0,75
Тежеу арқаны:
-МЕСТ
3077-80 - 3077-80
-маркасы
30.50-ГЛ-В-Н-1764(180) - 30.50-ГЛ-В-Н-1764(180)
-диаметрі мм 30,5 - 30,5
-1м салмағы кг 3,41 - 3,41
-ұзындығы м 430 - 210
-сымдардың жиынтық тарту күші кгс 61350 - 61350
Тармақ саны шт 4 - 4
9.4 Желдетіс қондырғылары
Кеніштің желдетіс сұлбасына сәйкес №1 және №2 желдетіс өрлемелерінде
ВОД-16П желдеткіштің техникалық сипаттамалары: осьтік, екі сатылы, екі қозғалтқышты,
Желдеткіш қондырғылары мен ауа ағымын кері бағытта жүргізу жұмыстарын
Желдеткіш қондырғылар ғимаратында автоматты өрттік белгі беру (сигнализация) қарастырылған.
910 ӨНДІРІС АЛАҢЫ ЖӘНЕ ЖЕР БЕТІНІҢ ЖОСПАРЫ
Кеніштің жер беті өндірістік жер көлемі бірнеше зонаға бөлінеді.
1 Негізгі өндіріс зонасы
2 Транспорттық қоймалар зонасы
3 Пайдалы кенді байыту зонасы
4 көмекші өндіріс зонасы
5 Әкімшілік-тұрмыстық зонасы
Шахты үсті ғимараттарына скип көтерімінің когері, науа галериясы,т ұсақтау
Құрлыстарға тұндырғыш және қоюландырғыш сүзгі және құрғату бөлімдерінің ғимараттары,
Кенді және өндірістік жүктерді тасмалдауда темір жол, автомобиль және
Цехтардың арасында және цехтардың ішінде тасмалдау да авто тиеу,
Жобада, кеніш жер көлемін көгаландыруды қарастырамыз.
Кен скип оқпанынан байыту фабрикасының ұсақтау-іріктеу жобаларына науалы галарехмен
Байыту шөгінділері уақытша шөгінді сақтау орнына жинақталады немесе тікелей
1011 Өндіріс үдірістерін автоматтандыру
Өндіріс үдірістерін автоматтандыру еңбек өнімділігін арттырып, жұмыс жағдайын жақсартуды,
1110.1 Колорифер кондырғысын автоматтандыру
Екінші ретті шылу кезінде істейтін шахты оқпаны ауа температурасын
Температура төмендегенде ТДК – 63 температура датчигі дабыл беріп
Шахты оқпаны ауа температурасы жоғарлағанда көрсеткіш бағыттағы аппаратты БА2
1110.2. Көтеру қондырғысын автоматтандыру
Кеніштін тереңдігі 58900 м, өнімділігі 558332250000 т/ж ескере отырып
Тежегіш кезеңі мөлшерін бәсеңдету кезеңіне ауыстыру статикалық әлеуметтік фазаәсералғыштық
11.1- сурет. Көтерме қондырғысын автоматтандыру сүұлбаесыі
110.3. Электровоз көлігін автоматтандыру
Электровоз көлігін автоматтандыру үшін жарықты дабылс мен орталық темір
Темір жол тілдерін жылжыту мен дабыл беру басқаруын автоматтандыру
11.2 - сурет. Электровоз көлігін автоматтандыру сүұлбаесыі
110.4. Ауа қысымдық бекетін станциясын автоматтандыру
4м10-100/8 үлгісіндегі поршеньді ауа-қысымдық қондырғыларды басқару үшін құрастыру ыңғайлымығымен
11.3 - сурет. Ауа қысымдық станциясының басқару сүлбесі
Өмір беру және бағдарламаәдрестеістерірі торабы:.
Станция жұмысы бағдарламасын беріп-үлестіруші.
Агрегат жұмыстарын реттеу және басқару жшүйесі.
Пневматикалық қораптағы ауа қысымын реттеуші тетік.
Жылу техникалық бақылау датчигі.
4м100-10/8 агрегаттары.
Тығыз ауа магистралы.
110.5. Желдеткіш қондырғыларын автоматтандыру
Желдеткіш қондырғыларын автоматтандыруда желдеткішті аралықтан басқаруда қолдану мен пульттан
110.6. Диспетчерлік басқаруды автоматтандыру
Тау-кен кәсіпорны барлық өндірісін қалтитатынамтитын және операторлар мен диспечерлерге
Диспетчер байланысы: үн күшейткіш тетікті байланыс және апатты хабарлау;
11.4 - сурет. Жедел – диспетчерлік басқару жүйесі
Диспетчер пульті мнен орталық басқару қондырғысы;
Автоматтандырылған қондырғылар;
3. Оператор басқаратын қондырғылар;
Д – датчиктер;
ОЖ – орындаушы жабдықтар;
АР – автоматтандырылған реттеуші;
О – оператор;
БП – оператор басқару пульті;
Б – кеніш басқармасы;
ХӨЖ – хабарларды өңдеу жүйесі;
БӨ - басқару ортаны;
Т – телетайп;
ЕМ – есептеу машинасы;
ШҚ – шақты қызметкері;
ХТҚ – хабарларды тіркеу құралдары.
Өндіріс үдірісін автоматтандыру еңбек өнімділігін арттырып, жұмыс жағдайын жақсартады,
Автоматтандыруды қолданғандағы жылдық үнем тиімділігін есептейміз.
Бұл үшін кесте жасаймыз.
10.1 Кесте - Жылдық үнем тиімділігін есептеу
Жабдықтардың атауы Саны Бірлік кұны
тг. Жалпы кұны
тг. Үнем тиімділі
тг.
АКУ-63 аппаратурасы 3 2500 7500 3000
Көтермелеуді автоматтандыру 2 - 120000 3000
ЧУС-3 аппаратурасы 1 - 95000 21000
Компрессор станциясын автоматтандыру 3 - 36000 21000
КАВ аппаратурасы 18 1200х3 72000 15000
УКВТ аппаратурасы 2 16000 32000 20000
Толтыру кешенін автоматтандыру 1 18000 18000 7000
Дтспетчер қызметін автоматтандыру 1 - 135000 7000
Диспетчер қызметін автоматтандыру 1 - 135000 40000
Жиынтығы
515500 243000
Шығындардың орнын толтыр мерзімі
,
тг/т
Автоматтандыруда енгізгендегі үнем бейімділігі
,
тг/т
10.7 Сутөкпе қондырғысынын есебі
Бастапқы берілістер
Қалыпты су ағыны, м3/сағ
Максимал су ағыны, м3/сағ
Шахты тереңдігі, м
Шахты өнімділігі, т/жыл
Қалыпты тәуліктік ағын, м3/тәу -
Максимал тәуліктік ағын, м3/тәу -
Сорғыш тәуліктік қалыпты ағынды 20 сағатта сыртқа шығаруы керек.
Қалыпты өнімділік
,
м3/сағ.
Максимал өнімділік
,
м3/сағ.
Ағын күшінің геодезиялық биіктігі
HГ = НШ + hПР + hЗАГ – hсв,
НГ = 920 + 1,5 + 7 – 2
мұнда НШ – шахты терендегі, м;
ҺПР = 1-1,5 – шахты оқпанының аузынан жоғары шығын
ҺЗАГ = 7 – сорғыш құбырының горизонт деңгейінен төмен
Һсв = 1,5-2 – тереңдетілген сору камерасының сору биіктігі,
Желіге жұмыс жасағанда манометрлік ағын күші геодезиялық биіктікпен ағын
НП = 5-15%
НМ = НГ + НП,
НМ = 926 + 71 = 997 м.
Ағын күшінің шоғынын НГ –ның 5%-ін азайтуға
,
12МС-7 тиіпті сорғыш қабылдаймыз
QПН = 800 м3/сағ
QН = 125 м
НК = 125 м;
НКО = 124,8 м;
Һ = 0,75.
Жұмысшы дәрежелерінің қабілетті санын есептейміз
НО = і · НКО
НО = 6 · 124,8 = 748,8,
яғни жұмыс режимі тұрақты болу керек.
10.8. Электроқозғалтқышының қуатын таңдау және энергия жұмсалымын есептеу
Сору қондырғысының электроқозғалтқышының қажетті қуатты
,
кВт,
мұндағы QP – сорғыштық жұмысшы өнімділігі;
HP - сорғыштық жұмысшы ағын күші;
- жұмысшы ПЭК.
Алынған қуат мәніне байланысты ДСП 40/74-4 электроқозғалтқышын таңдаймыз
N = 3000 кВт,
Тәуліктегі сору қондырғысының нақталы жұмыс уақыты.
Қалыпты су ағыны кезінде
,
сағ.
Максимал су ағыны кезінде
,
сағ.
Сутөкпеге жұмсалатын орташа жылдық электр энергия мөлшері
,
кВт/сағ,
мұнда n1 – жылдағы қалыпты су ағыны болған күндер
n2 – жылдағы максимак су ағыны болған күндер саны.
12 7 11 ШАХТЫНЫ ЭЛЕКТРМЕН ЖАБДЫҚТАУ
Жобалап отырған кенішті электрмен жабдықтау ВЛ-110 кВ электроэнергиясы бойынша
Негізгі кенішті энергиямен комтамасыз ету 55 км созылған Цеменоэнергоның
Жерүсті тұтынушыларын төменгі вольтпен коректендіру үшін 380 В пен
Төменгі куат мөлшерін қолданамыз: жоғарғы вольтті қабылдағыш корегі –
Электровоз транспортты жүйесіу тармақтарының қкорегі –275 В.
Тұрақты жабдықтар – 127 Вт. Диспетчер жабдығындағы тізбектер қкорегі
Тоқ қуаты бас төмендету подстанциясынан орталық төмендету подстанциясына оқпан
Трансформатор қкуатын есептеу сұраныс орта коэффициенті бойынша
(127.111.1)
11.1 Кесте - Участок тұтынушылары сипаттамасы.
127.1 кесте - Участок тұтынушылары сипаттамасы.
Тұтынушылар аталуы Саны Нақтылы
ток, А Нактылы куат, кВт Бекіту куаты, кВа
ҚырғышПС-55 шығыры
ҚырғышЛС-30 шығыры
СВМ-6 м желдеткіші
АП 25/0,64 транс-форматоры 4
2
2
6 78
56
16,5
3 55
30
14
2,5 220
60
28
15 0,8
0,8
0,8
1 0,7
0,6
0,7
1
мұнда Руст – тұтынушының бекіту қуаты, кВт;
кс – сұраныс коэффициенті.
Қуаттылық орта коэффициенті
(127.211.2)
Трансформатордыңқ қажетті қуаты
(127.311.3)
кВА
мұнда кВт – барлық тұтынушылардыңқ жалпы қкуаты.
Есептеуге байланысты ТСШВП 320/6 үлгісіндегі көшпелі трансформаторлы подстанцияны қолданамыз.
Көшпелі подстанциясының магистральді кабельдік тогы
(117.4(11.4)
=150 мм2 кабельді таңдаймыз
Иілгіш кабель тогы
(127.511.5)
мм кабельді қабылдаймыз.
Кабель ұзындықтарын казба ұзындықтарына 5% және 10 % қоса
(127.611.6)
м
(127.711.7)
м
Трансформаторлық жоғалту қуат шығыныы
(127.811.8)
Магистрал Магистральдың кабельдік жоғалту қуат шығыныы
(127.911.9)
В
мұнда - магистраль кабелінің кескіні қимасы
Иілгішм кабельдіңк қуат жоғалтуышығыны
(12711.10)
В.
Алыстағы тұтынушылардың тармактан жалпы жоғалуыжалпы қуат шығыны
(71211.11)
В
Трансформатордың қажетті қкуаты
(12711.12)
Тұтынушылар аталуы
Руст, кВт
η
РН=Руст/ η
РА=РН∙к3
к3
cos φ
Q
квар Тәулікт машин уақыт сағ
tg φ Тәуліктік шығын
WA=Patg φ
Wp=WAtg φ
Бас оқпанСКИП көтермесі 630 0,93 677,4 541,9 0,8 0,92
РЭШ-1кКөтермесі (клеть) 630 0,93 677,4 541,9 0,8 0,91 242
Желдеткіш жабдығы 200 0,85 235,3 235,3 1,0 0,88 666
Компрессор жабдығы 500 0,9 555,5 472,2 0,85 0,86 994
Колорифер 300 0,73 410,9 164,4 0,4 0,86 666,6 24
Жерүсті технологиялық кешені 1000 0,94 1063,8 851 0,8 0,86
Тұрмыстық комбинат 150 0,94 159,6 107,6 0,8 0,92 54,9
Механикалық жөндеу цехы 200 0,92 277,4 222 0,8 0,9
Жер үсті жарығы 200 0,9 222,2 171,8 0,8 1,0
Тұрғын поселкасы 1000 0,9 111,1 888,8 0,8 0,88 224,4
Басқа да тұтынушылар 100 0,89 112,3 89,8 0,8 0,87
ОТП 2468,4 0,9 2742,6 2194 0,8 0,7 1803 21
Жиынтығы 11298,4
10296,5
6179,04
134313,1 72575,1
12.2 кесте - БТП тұтынушылар сипаттамасы
7.2 кесте - БТП тұтынушылар сипаттамасы Трансформатордың қажетті қуаттылығына
Аппаратура басқару мен қорғаныштарды таңдау.
Магистральды фидерлі автоматты жабдық тоғы магистралды қорғау үшін
,
мұнда шығырының максималды тоғы;
- қкалған қабылдағыштардың жалпы тоғы.
Жалғызданған тұтынушыны қорғаудағы балкығыш қондырғының тогы
,
А
200 А номиналды тоқты АФВ-1 үлгісіндегі фидерлі сөндіргішті қөолданамыз
11.2 Кесте - Аппараты таңдау мен кабелдер
127.3 кесте -– Аппарат пенты таңдау мен кабельдерді таңдау
Тұтынушылардың аталуы N, кВт IH,
A I /H,
A Iy,
A Кабель таңбасы S,
мм Аппарат үлгісі L,
м Iм
А
1. ПС-55 шығыры
2. ЛС-30іқ шығыры
3. СВМ 6 м желдеткіш
4. АП-4 транс-форматор 55
30
14
2,5 78
56
16,5
3 170
336
84
8 500
340
90
- ГРЭШ
3х85х1х10
ГРЭШ
3х10х1х6
ГРЭШ
3х10х6х1
ГРЭШ
3х4х1х2,5 25
10
10
4 ПМВИ-23 м
ПМВИ-31 м
-//-
-//- 230
180
-
210 125
63
-
-
1127.1Техника үнемдемелік көрсеткіштері
Электрэнергиясы құны мен шығыны энергиялық жылдық шығыны
,
кВт сағ/ж
мұнда кр – қосалқылық коэффициенті
Электрэнергиясының жылдық қуаты
,
тг
мұнда d – 1 кВт сағат төлем құны
(12(711.17)
тг/т
12.7.411.3 кКесте - Еңбекақы
Мамандық аталуы Саны Дәре-жесі Тариф мөлшері Күндік еңбек-
ақы қкоры Жылдық еңбек-ак
ақы қкоры
БТП
1. Кезекші электрослесарь
2. Жөндеу электрослесарь
3. Аға электрослесарь
ОТП
1. Кезекші электрослесарь
2. Жөндеу электрослесарь
8
8
1
4
3
IV
IV
V
IV
IV
12-35
12-35
13-30
12-35
12-35
98-80
98-80
13-30
49-40
37-05
30134
30134
4056.5
15067
11300.2
Барлығы
90691,7
Қосымша еңбек ақы 80%
72553,4
Қосындысы
163245,1
(12711.18)
тен/т
127.511.4 кКесте - Жабдықтар аммортизациясы
Жабдықтардың аталуы Саны Бірлік құны Жалпы құны Аморт
мөлшер Амортизация
қоры
Күш беретін трансф.
Участок трансфор.
Жарық беретін трансф.
СТШ трансф.
Күш беретін сөнд.
Ажыратқыш
Қысқа тұйықталу
Бөлгіштер
Ажыратқыш
Резисторлар
Күш беретін кабель
Басқару тізбек кабель
Төменгі вольтті кабель
Жоғарғы вольтті
Үлестіруші жабдық
Төменгі вольтті
Үлестіруші жабдық
АФВ
Жиынтығы
Ескерілмеген жабдықтар 10%
Барлығы 3
3
26
2
12
6
2
4
4
2
8000м
2500
9000
66
32
12
28 170000
45000
4000
4000
2500
2800
1200
800
1000
1800
100
60
80
10000
4000
5200
4000 51000
13500
8000
8000
30000
16800
2400
3200
4000
3600
800000
150000
720000
660000
128000
62400
112000 7
12
12
14
30
30
30
30
25
5
8
12,5
25
8
7
14
18 3570
1620
14500
960
9000
5040
720
960
1000
18
6400
18750
18060
52800
8960
8740
20100
2181130
21813
239943
Жиынгығы
Ескерілмеген жабдықтар 10%
Барлығы
тенг/т
“Электрмен жабдықтау” тарауы бойынша жалпы шығын
(12711.19)
тен/т.
12 Табиғатты қоғару жӘне еңбекті қорғау
13 Табиғатты қорғау және еңбекті қорғау
13.1 Табиғатты қорғау
132.1.1 Су ортасынресурстарын қорғау
АқбақайАқсу кенішін қазған кезде жерасты сулары өте көп мөлшерде
Жобалап отырған кенорнында аоттырылған кен ішінде калций, магний және
Деңгейжиекткке келіп құйылған тазаланбаған су жерасты жұмыстарында қолданылады. Яғни,
132.1.2 Жер ресурстарын қорғау
Кенді жерасты тәсілдерімен қазған кезде шыққан бос тау жыныстары
132.1.3 Жер қойнауын тиімді пайдалану және қорғау
Кенді қазу жұмысында жоғалым мен құнарсызданудан кеніштің кен өндірісіндегі
132.1.4 Ауаны қорғау
Жобаланып отрырған кеніштің ауасын қорғау бөліміне сәйкес келетін кеніштін
Кеніштің ауданында орналасқан әртүрлі маңызды объектілердіңнысандардың ішінде ұстахана,
Кеніште және оның құрамына кіретін қосалқы өндірістік қызмет көрсететін
Барлық өндірістік цехтардан бөлініп шыққан құрамында әртүрлі зияндыа заттар
Ол үшін осы зиянды заттардың бөлініп шығатын әрбір цехқа
Өндірісітің қөосалықы шаруашылық аудандарында жобаланбағандай төрт от жағу орнынан
Үйілген бос жыныстардың жылдар бойы жер бетінде жатылуынан күннің
Бұған қарсы күрес шараларының басты жолының бірі болып үйілген
13.2 Еңбекті қорғау және техника қауіпсіздігі
13.2.1 Еңбекті қорғау мақсаты
Қазақстан Республикасы « Қауіпсіздік және Ееңбекті қорғау туралы »
13.2.2 Қазақстан Республикасының еңбекті қорғау туралы заңы
20004 жылдың 128 қаңтарынақпанында қабылданған « Қауіпсіздік және
Еңбекті қорғау саласында ұлттық саясат мемлекеттік үкімет орындарының жүру
- кәсіпорынның өндірістік қызметтерінің қорытындысы мен қатынастары бойынша жұмысшы
- меншікті адамның толық жаупкершілігі немесе ұсынушылардың оларға уәкілеттілігі;
- шаруашылықтандыру мен меншіктендіру түрлеріне байланысты барлық кәсіпорындар үшін
- жоғарғы және орта оқу орындарында техника қауіпсіздігі мен
132.2.35 Қауіпті және зиянды факторларды таңдау
Бұл біз жобалап отырған кенорнының жерасты тәсілімен қазу
1. Кен қазбаларының төбесінің опырылып құлауы;
2. Қоршаған тік қазбаларға түсіп кету қауіпі;пті
3. Электр тоқ көздері;
4. Жерастындағы қауіпті аймақтар;
5. Тасымалдау көліктері;
6. Шаңдар;
7. Газдар;
8. Шумен және дірілмен күрес;
9. Жарықтанудың жеткіліксіздігі;
10. Аауыз суыныңы сапасыздығы;
11. Жерастындағы климаттық жағдайдың қолайсыздығына немесе жерастындағы қазбалардың ауа
Жоғарыда көрсетілген қауіпті және зиянды әсерлерін жою үшін жобаның
1. Ұйымдастыру шаралары;
2. Техникалық шаралар;
3. Санитаралық денсаулық шаралары;
4. Өртке қарсы шаралар;
5. Тау-кен құтқару ісі, апатты жою жоспарлар.
132.2.4 6 Ұйымдастыру шаралары
Біз жобалап отырған кен өндірісінде жылында екі жүз тоқсан
Бірінші ауысым сағат 18-00 ден сағат 1618-00-ге дейін, екінші
Техникалық шаралар:
Бұл біз қарастырып отырған жобада техникалық шараларға қазбалардың төбесін
132.2.57 Аттыру жұмыстарының жалпы қауіпсіздік ережелері
ЖарлығышАтылғыш заттар мен жару жабдықтары бір – бірінен
Детонаторларды тек жарушы жұмысшылардың өздері тасымалдайды.
Бір қоржынмен 20 кг-ға дейін ЖЗ тасымалдауға болады.
Электродетонаторларды ағаш есікті арнайы вагонеткалармен тасымалдаған жөн.
АЖЗ-дыан оқпан арқылы түсіреді. Ол уақытта жұмысшыларды жерастына түсіру
АЖЗ-ды көтеру және түсіру жылдамдығы 5 м/с аспауға тиіс.
Бұрғылау және қопару алдында кәдімгі ысқырықпен немесе басқа дыбысты
Екі созылыңқы ысқырық - тжұтанатын білтелерге от қойылғанынң, жару
132.2.68 Жерасты жарылғыш заттар қоймасын орналастыру орны және пайдаланудағы
Жарылғыш заттар қоймасын қауіпсіз жерде, оқпан албарына 100 метрден
кг
дана
дана.
Жарылғыш заттардың оқпан арқылы түсіреді. Ол уақытта жұмысшыларды дерастына
Жарылғыш заттарды шахты күзетшілеріне тарату қоймаларына дейін зауыттан оралған
Жарлығыш заттарды тоқпен түйістіретін электрвоздартасығышменда тасмалдауда ЖЗ АЗ пен
Жерге қосу адамдардың электр тоғынан сақтауынан және де құбырлардың
Жермен қондырғылардың тоқ жүрмейтін бөліктерінің қосылуы, жерге қосқыш
Негізгі өткізгіштер шахта зумфдотарында, сужинақтарда қойылып, жергідікті өткізгіштер қылуетке,
Жергілікті жерге қосу әр электр магнитті камераларда, әр тұрақты
Жергілікті жерге қосқыштар сапасына қарай 200 мм ағын суға
Құмдақтың сыбағалы кедергісі Ом/см.
Жергілікті жеке тілкем темір жерге қосқыштың кедергісі
м
Кабельдік сауыты мен қорғасынды қабығының кедергілерін есепке алғандағы барлық
,
Ом
Зумпфтағы орталық жерге қосқыштың өлшенген жалпы кедергісі
,
Ом.
Орталық жерге қосқыштың кедергісі Ом. Орталық жерге
,
Ом.
Орталық жерге қосқыштың кедергісі 20м аспайды, яғни
3.1 сурет - Жерасты жарылғыш заттар қоймасы
1- камера; 2- жарылғыш заттар камерасы; 3 - беру
,
Ом
Зумпдотағы орталық жерге қосқыштың өлшенген жалпы кедергісі
,
Ом.
Орталық жерге қосқыштың кедергісі Ом. Орталық жерге
,
Ом.
Орталық жерге қосқыштың кедергісі 20м аспайды, яғни
132.2.69 Санитарлық денсаулық шаралары
Жерасты кен қазу өндірісінде кеншілердің денсаулығын сақтау үшін олардың
Жобаланушы объектіденысанда, шахтыда метеориялық шарттар, температураның күрт өзгеруілері
132.2.710 Шудан және тербілістен қорғау
Тербелістің зиянды әсерінен қоғау үшін құралдарды конструкциялағанқұрастырғанда виброажылдамдықты қажетті
Шумен күрескенде металл детандарданбөлшектерін палстмассалық детальдрағабөлшектерге көшіру
132.2.811 Автоматизациялау және дистанциялық басқару бойынша орындалатын шаралар
Жобалауншыған кенорнында автоматизациялаутандыру және дистанциялық басқару келесі жұмыстардың түрлерімен
- судың қайтуы;
- көтерілуі;
- скреперлік жеткізу;
- желдету.
Бұл жұмыстар кен жұмыстарының жобаланған режиімі бойынша орындалоады.
1213.2.912 Шаңмен күрес шаралары
Жобада температураның, ылғалдылықтың ауа толқын жылдамдығы мен оның шаңдануының
Шаңмен күресуде келесі шараларды ескереміз:
1. Өндіріс алаңын асфальттау және оны көгалдандыру, жаз айларында
2. Кеніш қуақаздарында ЭПМ-5 электр сүзгіш орнату;
3. Қазба қабырғаларын шаңнан тазарлау жылжымалы көліктермен тазаланады;
4. Тасмалдау қазбаларында су бұрғыларыу қондырылады;
5. Бұрғылау тек-қана сумен шаюмен шаю арқылы жүргізіледі;
6. Кенді шығару, тиеу және тасымалдау суландырыфлғаннан кейін іске
7. Шаңға қарсы респиераторлар қолданылады.
Кеніште медицина санитарлық қызмет көрссету тәулік бойы кезекшілігі
132.2.10 13 Өртке қарсы шаралар
Жобада өртке қарсы келесі шаралар ескеріледі: каперларжерүсті ғимараттары
Кенішті суға жалғай салынатын ауа магнистралы бар. Бұдан басқа
Өртке қарсы пайдаланатын заттарды сақтау үшін, кеніште:
1. Шахты оқпаны мен теміржол арқылы жалғасқан жерүсті қоймасы;
2. Қабаттарда жерасты қоймалары салынған;.
Әр қойма төмендегі кестеде көрсетілгендей өрт сөндіру құралдарымен және
132.1 кКесте – Жерасты қоймалары жабдықтары
Кенүңгірлердің аталуы Өртсөндіргіштер, даина. Құм, м3 Күрек, с дана
НасосСорғыш кенүңгірі 2 0,2 1
Электровозтасығыш депосы 4 0,2 2
ОТП 4 0,2 2
АЗ қоймасы 4 0,4 1
Жөндеу шеберхана қоймасы 2 0,4 2
ЖММ (ГСМ) кенүңгірі 6 0,4 2
Дәріхана 2 - -
Өзгерту станциясы 4 0,2 2
Жатыр Ккенүңгірі 2 0,2 1
Өртке қарсы қолданатын құбырдың сүлбесі
Судың ытқуының көп жоғалуы мен судың шығыны Д нүктесінде
Өртке қарсы бір бүркеудегі су шығыны арқылы есептейміз, 1
м3/сағ.
Құбыр магистралының шығынын өрт оқпанының бір бүрку диаметрі 19
м3/сағ.
Әр өрт қанаттарында бір тазалау блоктары, әр блоктың техникалық
м3/сағ.
СО участоғындағыкесіндегі су шығыны
м3/сағ.
ДВ учаскесінде су шығыны м3/сағ және
м
ОА учаскесінде құбырдың ішкі диаметрі
м.
СО учаскесіндегі құбырдың ішкі диаметрі
м.
Торапбтағы судың жалпы ытқуы
(13.7)
Өртке қарсы сужиманыңнақтың сиымдылығы
м2.
Мөлшерге сәйкес сораптап судың ытқуын 1500 Па аспауы керек.
Өртке қарсы қолданылатын бұрандалар әр айырылыстарда және әр тармақтарда
Күнделікті тұрмыс қызметіндегі жұмыскерлерге арналған жуынатын орынды есептеу
л/адам (13.8)
мұндағы адамға шаққандағы су шығыны
л/адам
мұндағы л/сағ –1 жуынатын орынның сиымдылығы,
Моншадағы судың температурасын +60(С дейін киім қоятын шкафтың көлемі
132.2.1114 Күнделікті тұрмыс қызметі
Жұмыскерлерге қызмет көрсетуде күнделікті тұрмыс комбинаты қолданылады. Оның құрамында
132.2.125 Апатты жою шараларының жоспары
Апатты ескерту және жою жоспары алдын-ала жасалып, мыналардан құралады:
а) шапшаң бөлім;
б) диспозиция;
в) графикалық заттар, жадығаттарматериалдар;.
а) Шапшаң бөлімде апат болған жерлерден адамдарды шығару, өрт
ә) Диспозицияда жауапты қызметкерлердің міндеттері жазылып қойылады. Шахтыда өртті
б) Графикалық бөлімде:
- апатты желдету шаралар сүлбесі;
- сумен жабдықтау сүлбесі;
- өртке қарсы қолданылатын құралдар;
- тұрған орындар сүлбесі.
13.2 кесте - Өртке қарсы күрес шараларының жоспар
Адамдарды құтқару және өртті жою шаралары Шаралардың орындалуына жауапты
1 Желдеткіштерді өшіру
Калориферлерді өшіру
2 Өрт болғаны туралы кеніш бойынша дабыл беріп, адамдарды
3 Әскери тау-кен апатынан құтқару бөлімін шақыру
4 ОТП өшіру
5 Өртке қарсы есіктерді жабу Жауапты: Кеніш диспетчері
Жауапты: телефоншы. Кеніш диспетчері.
Жауапты: телефоншы. Кезекші диспетчер
Жауапты: БАС энергетик, ОТП диспетчері
Жауапты: Кезекші Барлық жұмысшылар өрт болған жерді тастап
Адамдар өзіндік құтқару құралын қолданып, қосалқы шығу қазбаларына кетеді
Қалып кеткен адамдарды құтқарып өрт сөндіру шараларын жасайды
Электр қуаттары өшіріледі
13.2.13 Тау-кен апаттарынан құтқару қызметі
Газданған қазбаларға жіберетін әскери тау-кен апаттарынан құтқару бөлімі бес
13.3 кесте – Шапшаң құтқару бөлімінің апатты жою жоспар
Адамдарды құтқару және апаттарды жою шаралары Жауапты адамдар және
1 Апатты жағдай болғаны туралы нұсқау беру
2 Әскери тау-кен апатынан құтқарушылар бөлімін шақыру
3 Апат болған жағдайда жабдықтарды аман алып қалу
4 Барлық механикаландырылған құралдарды апат
5 Орындауға кірісу
Жауапты: Бас инженер
Орындаушылар: Бас механик, участок бастықтары, кеніш диспетчері
Жауапты: Бас инженер
Орындаушы: диспетчер
Жауапты: Бас механик
Орындаушылар: участок механиктері
Жауапты: Бас инженер
Орындаушы: Бас диспетчер
Жауапты: Бас инженер
Орындаушылар: Әскери тау-кен апатынан құтқару бөлімі
Барлық жұмыс істеушілер апат болған жерді тастап кетуі керек.
Қосалқы шығыстан адамдарды апат болған жерден алып шығу
12.16 Тау-кен апаттарынан құтқару қызметі
Газданған қазбаларға шіберетін әскери тау-кен апаттарынан қутқару бөлімі бес
12.2 Кесте - Өртке қарсы күрес шараларының жоспар
Адамдарды құтқару және өртті жою шаралары Шаралардың орындалуына жауапты
1. Желдеткіштерді өшіру
Калориферлерді өшіру
2. Өрт болғаны туралы кеніш бойынша дабыл беріп адамдарды
3. Әскери тау-кен апатынан құтқару бөлімін шақыру
4. ОТП өшіру
5. Өртке қарсы күреске арналған есіктерді жабу Жауапты: Кеніш
Жауапты: телефоншы. Кеніш диспетчері.
Жауапты: телефоншы. Кезекші диспетшер
Жауапты: БАС энергетик, ОТП диспетчері
Жауапшы: Сораптық кезекші Барлық жұмысшылар өрт болған. Жерді
Адамдар өзіндік құтқару құралын қолданып қосалқы шығу қазбаларына кетеді
Қалып кеткен адамдарды құтқарып өрт сөндіру шараларын жасайды
Электр қуаттары өшіріледі
12.3 Кесте - Шапшаң бөлімінің алатты жою жоспар тәртібі
Адамдарды құтқару және апаттарды жою шаралары Жауапты адамдар және
1. Апатты жағдай болғаны тқралы нұсқау беру
2. Әскери тау-кен апатынан құтқарушылар бөлімін шақыру
3. Участок жабдықтарын опат салдарынан болған жағдайды жоюға даярлау
4. Барлық механика мамандырылған құралдарды апатты жоюға жеткізуге нұсқау
5. Орындауға кірісу
Жауапты: Бас инженер
Орындаушылар: Бас механик, участок бастықтары, кеніш диспетчері
Жауапты: Бас инженер
Орындаушы: диспетчер
Жауапты: Бас механик
Орындаушылар: участок механиктері
Жауапты: Бас инженер
Орындаушы: Бас диспетчері
Жауапты: Бас инженер
Орындаушылар: Әскери тау-кен апатынан құтқару бөлімі
Барлық жұмыс істеушілер олап болған жерді тастап кетуі керек
Қосалқы шығыстан адамдарды апат болған жерден алып шығу
14 ЭКОЭКОНОМИКА ЖӘНЕ ӨНДІРІСТІ ҰЙЫМДАСТЫРУ
14.1 кесте - Әкімшілік шаруашылық шығындар
Мамандық аталуы
Саны
Айлық Жылдық еңбек ақкы қкоры, тг Сыйлық
Жиынты-ғы, тг
% ∑
1 2 3 4 5 6 7
Кеніш бастығы
Бастықтың орынбасары
Кеңсе меңгерушісі
Жер үсті шебері
1-ші бөлім инженері
Бас инженер
Бас үнемдеу маманы
Үнемдеу инженері
Технология бөлім бастығы
Құрлыс инженері
Инженер-технолог
Бас геолог
Аға геолог
Участок геологы
Бас маркшейдер
Участок маркшейдері
Бас механик
Бас энергетик
ШІКік (ВШТ) механигі 1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
2
1
1
3
1
2
1
1
1 52500
34500
27000
21000
21000
48000
34500
24000
30000
27000
21000
34500
31500
25500
31500
27000
37500
37500
27000 630000
414000
32400
252000
252000
576000
414000
288000
360000
324000
504000
414000
378000
978000
378000
648000
450000
450000
324000 15
10
10
10
10
15
15
10
10
10
10
15
10
10
15
10
15
15
10 94500
41400
32400
25200
25200
86400
62100
28800
36000
32400
50400
62100
37800
97800
56700
64800
67500
67500
32400 724500
455400
356400
277200
277200
862400
476100
316800
396000
356400
554400
476100
415800
1015800
434700
712800
517500
517500
356400
Өздігінен жүретін жабдықтарды жөндеу қызметі
Қызмет бастығы
Участок бастығы
Участок баст. орынбас.
Шебер 1
2
2
1 33000
31500
30000
27000 396000
378000
720000
324000 15
15
15
15 59400
56700
106000
48600 45540
43470
328000
37260
Шахта құрлысы, жөндеу қызметі
Қызмет бастығы
Участок бастығы
Участок баст. орынбас.
Механик
Энергетик
Шебер 1
4
2
2
2
3 33000
31500
30000
30000
30000
27000 396000
1134000
720000
720000
720000
972000
15
15
15
15
15
15 59400
170100
108000
108000
108000
145800 455400
1304100
828000
828000
828000
1117800
13.1 – кесте жалғасы
14.1 кестенің жалғасы
Мамандық аталуы
Саны
Айлық Жылдық еңбек ақкы қкоры, тг Сыйлық
Жиынты-ғы, тг
% ∑
1 2 3 4 5 6 7
Жерасты колма-қол басқару бөлімі
Ауысым бастығы
Диспетчер
УчастокБлок бастығы 3
3
1 30000
24000
34500 1080000
264000
414000 15
15
15 162000
129600
62100 1242000
993600
476100
Қ.Т. және еңбекті қорғау
Қ.Т. жөнінде бас инжен.
УчастокБлок бастығы
Инженер
Табельщик 1
1
2
6 37500
34500
27000
18000 450000
414000
648000
1296000 15
15
15
15 67500
62100
97200
194400 517500
476100
745200
1490400
Жиынтығы: 60 23 131 000
Аудандық коэффициенті 30%
Қосымша еңбекақы 15%
Әлеуметтік сақтандыру 20%
Барлығы:
Әлеуметтік сақтандыру 20%
14.2 кесте – Кен жұмыстарына кеткен шығын13.1 – кестенің
Жұмыстын атаулары Тазартпа Өндірістік қказу Өрлеме Қылует Кабата
ралым
штрекқуақаз Еңкіш ОкпанОқпан Тау-кен дайын-дау жұмыс-тары жиыны
Өндірістің көлемі
Қазбал-ды өту
Кен массас.ді уату
Кенді қазу
Орт. күтіп ұстау
Металды алу
10590
29200
9,5
277 800
5232 275
1430 80
523 70
308 25
130 30
156 480
2457
2800
8,7
24,0
Өту жұмыстармен металды қазуға кететін шығын
Қосым материял
Қысылған ауа
Электроэнергия
Жылу энергия
Жалақы
Элеум. сақтанд. 20%
Жұмысшылардың жалақы қоры
Негізгі корл. амморт.
Хим. лаб. қызмет
Суға төлем
Көлік шығыны
Басқа цехт. қызм.
Тех. жөнд. қоса. бөлем.
Қызметкер жалақ.
Еңбек қорғ. матер.
Жанар жағар май
Желдеткіштер
Басқа да шығын
Арнайы киімдер
Арнайы тамақкт.
МБП тозуды
Барлығы
ГПР ККЖ істен шығуы
Кен масс. 1 м3 кұны 5760040
1143720
2509473
153906
2958884
621365,6
3580249
253692
333394
58245
172046
35744
116700
6230559
15885
175851
301632
94909
417246
473293
52950
26797069
5741395
2530,41
3175880
681540
1239807
76038
1102378
231499
1333877
125337
90068
23776
8500
17569
57656
3078214
7848
86879
149022
46890
206141
233831
26160
10455124
1998,20 911819
169830
338862
20782
653648
137266
790914
34257
34354
7866
2323
4827
15758
841331
2145
23746
40730
12816
56342
63910
7150
331340
2317 315606
621000
123933
7603
101125
21236,25
122361
34229
4272
2876
8947
1765
5764
307703
785
8685
14897
4688
20606
23374
2615
102943
1968 208281
36720
72986
4476
71375
14988,75
86363,8
7378
12460
1694
5004
1040
3394
181209
462
5114
8773
2760
12531
13765
1540
650566
2112 90816
15390
30805
1888
59423
12478,8
71902
3114
4450
715
2112
439
1433
76485
195
2159
3703
1165
5122
5810
650
305874
2352 189235
18630
36967
2267
71307
14974,5
86282
3737
858
2534
526
1764
91783
234
2590
3443
1398
6146
6973
780
424127
147375 1765757
302670
603553
37016
956878
200944
1155822
61015
55536
14009
4137
8597
28068
1498511
3821
42294
72546
22872
1000051
113832
12735
5741395
143.34 кесте - Кеніш жұмыскерлерінің орташа жылдық жалақкысының шығыны
Мамандықтардың аталуы Жұмыскерлер саны Адам/
аус
жылына Күндік тариф мөлшері,
теңге Жылдық еңбек ақы коры
теңге Жалақы қорынан силық
110% Аудандық коэффиц. бойынша қосымша
30% Еңбек ақының
жиын-тығы Қосымша еңбек акы
20% негізгі еңбек ақыдан Негізгі және қосымша еңбек ақы
Жұмыс-та Тізім-де
1 2 3 4 5 6 7 8 9
І.Тазартпа жұмыстар
Бұрғышы
Аттырушы
Атырушының көмекшісі
ТТК Машинистімашинисті
Бекітуші
Тау-кен жұмысшысы
Ұңғымалаушы
Электрослесарь
Слесарь
Барлығы
12
6
6
12
24
12
48
2
3
125
14
7
7
14
28
14
56
3
4
147
35420
17710
17710
35420
70840
35420
141680
7590
10120
371910
308,2
3781
227,2
286,4
219,3
198
308,2
227,2
286,4
51041,6
7505,8
6402,4
41014,43
71553,5
7015,3
4366,3
172,2
289,9
5436,64
1545,83
2160,95
1005,7
621,41
280,53
1746,6
68,98
115,99
327,84
163,74
120,71
309,33
466,06
210,4
1309,9
20,69
86,95
1855,72
927,87
684,06
1224,54
264,09
1192,25
7423,18
262,12
1192,73
371,14
185,57
136,81
344,91
578,2
238,45
1484,14
5242
98,55
2226,86
1113,44
820,87
2069,4
3169,4
1340,7
8907,8
314,54
591,28
579
289,5
213,43
538,1
823,9
371,98
2316,03
81,78
153,73
2805,86
1408,94
1034,3
2667,54
3993,8
1802,6
11223,8
396,32
745,01
26011,68
ІІ. Жерасты көлігі
Машинист
Темір жол жұмысшысы
Темір жол слесары
Теміржолдық элслесары
Теміржолд. жұмысшысы
Оқпаналбары операт.
Барлығы
12
3
6
6
3
3
39
14
4
7
7
4
4
46
35420
10120
17710
25300
10120
17710
116380
286,4
227,2
198
186,6
219,3
136,6
1014,43
229,9
250,66
472,6
221,93
330,82
405,77
91,97
140,3
189,04
33,74
132,3
304,33
68,98
105,2
141,78
60,58
99,25
1724,53
390,88
596,2
303,42
377,28
562,4
344,91
78,13
119,22
160,09
75,48
112,48
2069,44
469,06
715,34
964,11
452,46
694,38
538,12
121,95
185,99
250,67
452,74
175,47
2607,56
591,01
901,3
1214,78
570,45
830,45
6735,6
13.4 кестенің жалғасы
14.3 кестенің жалғасы
Мамандықтардың аталуы Жұмыскерлер саны Адам/
аус
жылына Күндік тариф мөлшері,
теңге Жылдық еңбек ақы қоры,
теңге Жалақы қорынан сыилық
110% Аудандық коэффиц. бойынша қосымша
30% Еңбек аққының жиын-тығы Қосымша еңбек ақы
20% негізгі еңбек-ақыдан Негізгі және қосымша еңбек ақы жиынтығы
Жұ-мыс-та Ті-зімде
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Кеніштік аэрология
Желдеткіш машинисті
Электрслесары
Барлығы 6
5
6
11 7
6
7
13 17710
15180
17710
3289 219,3
219,3
219,3
383,38
332,9
383,38 1558,3
133,16
1558,3 116,9
99,87
116,9 660,24
565,93
660,24 192,05
113,19
132,05 792,29
679,12
792,29 205,99
176,6
205,99 998,3
855,7
998,3
1354,01
Көтерім машинисті
Кезекші эл.слесар
Оқпандық машин.
Слесар. жөндегіш
Барлығы 6
2
2
6
16 7
3
3
7
20 17710
7590
759
17710
50600 219,3
198,1
219,3
186,3 383,38
150,28
166,45
330,82 1558,4
60,4
66,0
132,3 116,9
45,08
119,43
99,25 660,24
255,08
282,96
562,4 132,05
51,09
56,59
112,48 792,29
306,17
339,55
774,88 205,99
70,71
33,28
175,47 998,3
386,3
427,83
850,4
26648
Электрмен жабдықтау
ГПП кезекшісі
ИПП кезекшісі
Аға электр.слесар
Кезекші электрслесар
Көмекші
Жиынтығы
Әлеуметтік сақтандыру 20%
Барлығы
8
8
1
3
3
23
214
9
9
1
4
4
27
253
22770
22770
2530
10120
10120
68310
640090
219,3
219,3
277,2
198,2
198
489,3
57,48
57,48
200,38
20938
199,74
199,74
22,99
80,15
80,15
149,8
158,6
17,24
60,4
60,11
843,9
348,4
97,71
340,64
340,64
164,78
167,78
169,78
68,13
68,13
1013,68
1013,68
1018,68
408,77
408,77
294,86
269,86
269,86
106,28
106,28
1283,5
1283,5
1283,5
515,05
515,05
3229,9
3749389
13.5 кесте – Жабдықтарды сатып алатын күрделі каржы сметасы
және өтемеге шығарысты есептеу
14.4 кесте-Жабдықтарды сатып алатын күрделі каржы сметасы
Жабдықтардық аталуы Саны Құны
мың, тг Жалпы кұны
мың, тг Өтем мөлшері,
% Жылдық қор,
мың, тг
І. Тазартпа жұмыстары
ПБУ – 80
ЗДУ – 50
ПД – 8
СВМ – 6
6
3
6
6
44880
65000
80208
9000
299800
195024
481248
5700
40,1
40,1
40,1
40,1
107481,2
78704,08
19293,1
13298
ІІ. Жерасты көлігі
Электровоз К-10Р – 7
Вагон ВТ ВГ – 2,:2
ВГП
ВДИ
Арнайы белгіленген
Аударғыш
Агрегат
АТП ШС
Барлығы
5
88
6
8
1
1
1
1200000
11800
2400
9600
6206
940000
59000
6000000
1038400
126600
76800
55900
940000
59000
8296600
19,6
32,1
32,1
18,6
32,1
26,7
19,8
1116000
333300
406400
14300
17900
251000
8700
2147600
Желдеткіш
ВЦД – 47
СДС 3-18-39 Двигателықозғалтқышы
Колорифер
Барлығы
4
8
1
242800
70000
160000
971200
560000
160000
1691200
20
20
20
142000
42100
32000
338240
Көтерме
Кенді көтеретін скипклетті
көтерме машинасы
ЖикистраЖыныстарды көтеретін скипті клетті көтерме машина
ЦШ 5,2 – 4
ЦР 5,2 х 3/06
Капер
Ғимарат
АрканАрқан
Барлығы
1
1
1
1
1
1
3600
6860000
3250000
358730
173980
250000
2100000
16
6860000
3750000
358750
173980
9500000
2100000
57600
49971600
4,84
4,8
4,8
4,8
2
2
2
329290
156000
173260
34032
190000
400200
11500
17967900
Компрессор
4м10-100/8
Электр бөлімі
Автоматика
Ғимарат
Жиынтығы
Сутөкпе
12МС-7х7
Кұбыр
Жиынтығы
2
4
4
1
3
868
255000
257050
380200
320000
848
90
510000
100000
152000
329000
2454
781,21
6,6
14,8
10,0
3,8
10
10
306,1
1400
152
1216
3074,0
254,4
78,12
332,52
143.5 4 кестенің жаолғасы
Жабдықтардық аталуы Саны Құны
мың, тг Жалпы кұны
мың, тг Өтем мөлшері,
% Жылдық қоры,
мың, тг
Энергия қызметі
ГРШЭ 3х14х1х2,5
ГРШЭ 3х35х1х20
ПСБТ – 3х25
ТСШВП – 160320/6
АВ – 200Д
ПВМ – 280
ТСШВ – 630/6
ТСН – 16000/10035/6
АП – 4
Жиынтығы
Механикалық цех
Станок БЗС – 1
Электр станогы
Шыңдау станогы
Қайрақ станогы
Токарь станогы
Фрезерь станогы
Бұрғы станогы
Жөну Жону станогі
ҚысымКомпрессор, сорап
Пісіру, станогы
Жиынтығы
ЖелдетпеЖелдеткіш
ВЦД – 47
Колорифер
ВОД – 50
Жиынтығы
Барлығы
11407
3800
4000
12
12
12
2
2
133
1
1
1
2
6
3
2
1
1
1
3
1
1
2076,07
1079,2
1200,0
2700,0
867,2
1039,2
900,0
4160
5958,4
150
200
12
150
200
280
180
240
240
260
1200
1500
452,4
18200000
2844000
3000000
2256,0
256
866
4500
20800
448
150
200
12
300
1200
340
360,0
240
240
260
3600
1500
4524
10,0
10,0
50,0
10,5
22,2
22,2
10,5
10,5
22,2
12,8
20,4
20,4
20,4
12,8
12,8
12,8
12,8
12,8
20,4
10
12,5
10
2076,07
1079,2
600
283,56
68,19
230,76
94,5
436,8
1322,76
6191,74
19,2
24,5
61,2
153,6
107,52
46,68
30,72
30,72
30,72
53,04
4937,52
360
187,5
452,4
999,9
525071,95
Орындалатын жылдық өнім жиынтығы
,
мұндағы Б КБ – 1 т кеннің көтерме сауда
млн.тг.
143.6 5 кесте – Шахты үйлер мен үсті ғимараттарынрдың
Аталуы 1 м3 құны Сырт Ккөлемі,
м3 Жалпы құны,
тг Қызмет, мерзімі,
жыл Өтен Жжылдық өтем
теңге
1 2 3 4 5 6
ӘТК
Қосалқы стансабекет
Асхана
Калорифер үйікамерасы
Жөндеу қконд.ыр үйі камерасы
Оқпан үсті үйіғимараты
Қазандық
Тазалау бекеті
Материал қоймасы
Шеберхана
Вагондардың
Өңдеу стансасыбекеті
Бөлшектерді
толтыру кешені
Темір жол
Асфальт жолы
Жиынтығы 140
110
115
120
120
120
150
110
110
110
98
110
250
250 20900000
3000000
25000
50250
50250
40000
50000
57500
8500
56000
55000
9000
87000
28000 2929000000
2750000
252500000
480000000
577875000
75000000
632500000
8330000
56000000
605000000
882000
957000000
700000000
7500000 53
53
53
53
53
53
53
53
53
53
53
53
53
27 1083705
1018158
1018518
17777776
214027
27777770
2342590
308510
55555150
22407406
3266660
3544440
25926220
27777770
382680590
143.7 6 кесте – Жерасты қазбалары мен ғимараттардың күрделі
Жерасты ғимараттарының аталуы Өлшемі Сметаның құны,
тг Көлемі,
м3 Жалпы смета құны,
тг
Бас СКИП оқпаны, м3
Жүк оқпаны, м3
Желдетпе оқпан
Желдетпе қылует
Қылуеттер
Қабатаралық
қылуеттер
Күрделі өрлеме
Оқпан албары
Жиынтығы т/м
т/м
т/м
т/м
т/м
т/м
т/м
т/м
570000
470000
360000
20000
36000
16000
16000
12000 790
760
2760
9360
2660
2200
65
5 450300000
319200000
547200000
150100000
5320000
35200000
3900000
510000000
2609100000
143.8 7 кесте – Кенішті салу қаржысы және өтемдік
Күрделі жұмсалымдар Қызмет мерзімі, жыл Жалпы смета құны,
тг Төлем шығарымдық күрдем Күрделі шығын, тг Жылдық төлем
Кен қазбалары
Үй ғимараттары
Электр.механик.жабд.
Инверт. Кұралдарқұралдар
Жиынтығы 53
53
53
53 2069100000
1578000000
707091500
707091500
294783000 70171600
12756000 28028840
51240780
18565047
18565047
2832682366
14.8 кесте - Өзіндік құн элементтері
Аталуы Жалақы
Материал Жиынтығы
Тазартпа жұмыстары
Даярлық жұмыстары
Жерасты көлігі
Көтерме
Компрессор
Сутөкпе
Желдетпе
Энергия жабдықтау
Жөндеу қызметі
Жалақы ИТК және НОЛ
Өндірілетін косалқы
жұмсалым
Жиынтығы
44694145
19416556
23689610
4700540,9
5236909,8
272085215
10883408
3549624,8
10089711
75255590
-
314,4 млн. теңге
100265000
399003
875000
107500
7000000
20250
102500
172500
160000
-
-
129436000
22793335
27386902
5708814
13556019
3714504
17889334
4988969
10602536
75255590
2832682400
14.9 кесте – Жобаланған кеніштің техника – экономикалық көрсеткіштер
Көрсеткіштер Өлшемі Мөлшері
Өндірістің қуаты
Қызмет мерзімі
Жұмыс жасаушы адам саны
Мұның ішінде жұмысшылар
Еңбек өнімділігіа) еңбеккерлерге
б) жұмыскерлерге
в) жерасты кеншілерге
г) кеншілерге
Орташа айлық табыс
ИТҚ
Жұмысшылардың
Кенүңгірлердің
Құрылыс бойынша кұрделі қаржы
Меншікті күрделі қаржы салымдары
Энергия
Кеннің өзіндік құны
Жалпы пайдалылығы
Есептік тиімділігі
т/жыл
жыл
адам
т/ад.аус.
тг/ай
млн. т
квт. сағ.
тг/т
%
%
558232
32
779
458
12,84
18,8
29,5
63,4
39820
47000
59000
206,91
80,16
809,5
17,8
16,1
Кәсіпорынның үстеме пайдасы
(14.2)
мұнда млн.тг
с=2500 тг/т – тауарлық 1 тонна кеннің өзіндік кұны
П = 2093 – 1396 = 697 млн№тг
Жалпы пайдылылығы
(14.3)
мұнда НК – негізгі кор
МАК = 0,15 – НК – нормалайтын айналым
.
Есептеме пайдалылығы
,
мұнда Пес = П – ППФ = 697 –
НКБ – төлемнен босатылатын негізгі қор
.
13.9 кесте - Өзімдік құн элементтері
Аталуы Жалақы
Материал Төлем шығары Энергия Жиынтығы Өнімге жұмса
Тазартпа жұмыстары
Даярлық жұмыстары
Жерасты көлігі
Көтерме
Компрессор
Сутөкпе
Желдетпе
Энергия жабдықтау
Жөндеу қызметі
Жалакы ИТК және НОЛ
Өндірілетін косалк жұмса
Жиынтығы
44694145
19416556
23689610
4700540,9
5236909,8
272085215
10883408
3549624,8
10089711
75255590
-
314,4 млн. теңге
100265000
399003
875000
107500
7000000
20250
102500
172500
160000
-
-
711263400
1995016
2234421
53273
354110
100892
511266
866844
69125
-
28326824
3589018
982766
587871
847500
965000
872509
6392160
-
283700
-
-
129436000
22793335
27386902
5708814
13556019
3714504
17889334
4988969
10602536
75255590
2832682400
464000
22000
21600
8000
6000
6000
36000
7000
5000
29000
114000
Орындалатын жылдық өнім жиынтығы
,
мұндағы Б КБ – 1 т кеннің көтерме сауда
млн.тг
Кәсіпорынның үстеме пайдасы
(13.2)
мұндағы млн.тг
с=2500 тг/т – тауарлық 1 тонна кеннің өзіндік кұны
П = 2093 – 1396 = 697 млн№тг
Жалпы пайдылылығы
(13.3)
мұндағы НК – негізгі кор кұны, млн. тг;
МАК = 0,15 – НК – нормалайтын айналым
Есептеме пайдылылығы
,
мұнда Пес = П – ППФ = 697 –
НКБ – төлемнен босатылатын негізгі кор
13.10 кесте – Жобаланған кеніштің техника – экономикалық көрсеткіштер
Көрсеткіштер Өлшемі Мөлшері
Өндірістің қуаты
Қызмет мерзімі
Жұмыс жасаушы адам саны
Мұның ішінде жұмысшылар
Еңбек өнімділігіа) еңбеккерлерге
б) жұмыскерлерге
в) жерасты кеншілерге
г) кеншілерге
Орташа айлық табыс
ИТҚ
Жумысшылардық
Кенгірлердің
Құрлыс бойынша кұрделі қаржы
Меншікті күрделі қаржы салымдары
Энергия
Кеннің өзіндік құны
Жалпы пайдылылығы
Есептік тиімділігі
т/жыл
жыл
адам
т/ад.аулс.
тг/ай
млн. т
квт. сағ.
тг/т
%
%
558232
32
779
458
12,84
18,8
29,5
63,4
39820
47000
59000
206,91
80,16
809,5
17,8
16,1
ҚОРЫТЫНДЫ
АқбақайБестөбе кенорнының жерасты кен қазу технологиясының басты-басты үдірістері зерттеліп,
Көмекші үдірістердің де барлық сан есебі шығырылып оларды қазу
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1. Әбдіраман Ш.Ә. Жерасты кен қазу технологиясы. Алматы: Білім,
2. Баязит Н.Х., Әбдіраман Ш.Ә. Кенішті ашу және қазу.
3. Баязит Н.Х. Жерасты кен қазу жүйелері. Алматы: 1992
4. Баязит Н.Х. Кенді жерастында қазу және жобалау. Алматы:
5. Баязит Н.Х. Жерасты кен қазу жүйелерінің технологиясы.
6 . Ильмухамедов Т.Г. Кен барлау қазбаларын жүргізу. Алматы:
7. Қаражанов Д.Ж. Жерасты кен өндіру процестері. Алматы: 1998
8. Әбдіраман Ш.Ә. Жерасты кен қазу. Алматы: 1996
9. Байконуров О.А., Филимонов А.Т., Колошин С.Г. Комплексная механизация
10. Чулаков П.Ч. Обоснование удельного расхода воды для орошения
11. Чулаков П.Ч. Теория и практика обеспылевания атмосферы
12. Қазақша-орысша терминологиялық сөздік, кен ісі және метаоллургия. Алматы:
134
1 135
1
1




Ұқсас жұмыстар

---

Шалқия кен орны

---

«Пайдалы қазба кенорындарынашу және даярлау». Пәннің оқу-әдістемелік кешені

---

Пайдалы қазба қорының дәрежелері

---

Шахтадағы қазу жұмыстары

---

Ақбақай алтын кенорнын жерасты игеру жобасы

---

Жер асты кен қазу

---

Ақбақай кенорнының геологилық сипаттамасы

---

КЕНОРЫННЫҢ ГЕОЛОГИЯСЫ ЖӘНЕ ҚОРЛАРЫ

---

Кен қабатының стратиграфиясы

---

Желі жыныстары палеозойлік

---