Еуропалық ауылшаруашылық қор секциялары
Жоспары:
КІРІСПЕ
НАФТА
АСЕАН
Еуропалық Одақ
Қортынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі
КІРІСПЕ
Дүниежүзілік шаруашылық дамуындағы негізгі тенденциялардың ішінде екі басты
Интеграция (integratio) латын сөзінен аударғанда жеке бөліктердің ортақ
Соңғы онжылдықта дүниежүзінде интеграцияланған қоғамдастықтың құрылу процесі
Халықаралық интеграция өндірістік және ғылыми-техникалық кооперациялардың дамуын,
Дүниежүзілік тәжірибе мен тарихи тәжірибе интеграция процесі ұзақ
Осы курстық жұмысымның мақсаты – экономикалық және саяси
Осы курс жұмысымыздың өзектілігі – қазіргі кезеңде әлемдік
Курс жұмысты жазу барысында осындай тарихнамалық базаға
Курстық жұмысымыздың мақсаты – Интеграция процесінің мәні, экономикалық
Осы мақсатқа жету үшін қойылған міндеттер: тарихнамалық базаны
Курс жұмысымның құрылымы: Кіріспеден, 2 тараудан, Қорытынды және
ІІ тарау. Аймақтық бірлестіктердің негізгі үш бағыттары
2.1. Еуропалық Одақ
Еуропалық экономикалық интеграция орта ғасырлардан басталған. Ғасырлар бойы
Еуропадағы қазіргі кездегі интеграциялық процесстер ресми түрде екінші
1958 жылғы ЕЭҚ қазіргі кездегі ЕО айырмашылығы бар.
ЕО тұрғындарының қызметі экономика салаларында:
1958 ж. өнеркәсіпте 40 %; ауыл шаруашылығында 23
2001 ж. өнеркәсіпте 29 %; ауыл
Бүгінгі ЕО біртұтас шаруашылықты көрсетеді. Адамдар, капитал, тауарлар,
1957 жылғы Рим келісімінде жазылған негізгі мақсаттар ішінде
Еуропа елдерімен бес онжылдықта интеграция жеке ұлттық
Бірінші кезең 1950 жылдың 9 мамырынан басталады. Францияның
1957 жылдың мамыр айында бейбітшілік мақсатта мүше-елдердің ядролық
ЕЭҚ мекемесі 6 мүше-мемлекеттермен «төрт қозғалыс бостандығы» (тауар,
Кеден Одағы, 1968 жылы құрылған, ЕО біртұтас экономикасының
Тауарлар ЕЭҚ кез келген бір мемлекетінде импортталынады да,
Интеграцияның басымдылықтары бірден көріне бастады. 1970 жылы мүше-мемлекеттер
ІЖӨ өсуі ресурстарды рационалды қолдануға және технология мен
ЕО елдеріне шетел инвестицияларының өсуінің темпі дүниежүзінде
1968 жылдан бастап ЕЭҚ елдерінің азаматтары Қауымдастықтың кез
«Алты» мемлекеттердің жеткен жетістіктеріне сүйене отырып, 1973 жылы
70-жылдары алғашқы жалпыеуропалық жобалар жасалынды, «Airbus Industrie»
1979 жылы ЕЭҚ барлық елдері алғашқы рет
Бірақ та кемшіліктер де болды. Кеден Одағы тауар
ЕО мемлекеттерінде ұлттық шаруашылық құрылымдары мен олардың экономикалық
Аса дамымаған елдердің мүшелікке кіруінің нәтижесінде мемлекеттер арасында
Бұл 1973 және 1979 жылдардағы мұнай дағдарысынан кейінгі
Бірінші кезеңде еркін сауда зонасының шарттары іске асырылды
Осы кезеңде саяси интеграциясына талаптану әрекеттері жүргізілді, бірақ
Екінші кезең Ортақ нарық құру мақсатындағы Біртұтас Еуропалық
Осы кезеңде кеден тексерісі өзара сенімге негізделген жүйемен
1980 жылдан бастап кез келген өнім қосымша сертификациясыз
Жұмысшылардың негізгі әлеуметтік құқықтары туралы Қауымдастықтың Хартиясына (1989
Еуроодаққа аса дамымаған оңтүстік еуропалық мемлекеттердің интеграциясы ЕО
1990 ж. бастап мекемелердің концентрациясы күшейді. Өндіріс шығындары
Бәсекелестік ең алдымен телекоммуникация, әуе компанияларында, теміржол мекемелерінде,
Ортақ нарықтың басымдылықтары.
Саудаға шектеуліктерді жою керек. Ортақ нарықтың жұмыс істеу
Ортақ нарық еуропалық потенциалдың іске асырылуына мүмкіндік туғызады.
900 млрд. еуроға қосымша байлық;
2,5 млн жуық жұмыс орны, шекара ашылуының көмегімен;
Фабрикалық тауарлар саудасы 30 % өсті, бұл тауар
2000 жылы ЕО ішінде тікелей инвестиция 1992 жылғы
үшінші мемлекеттен тікелей шетел инвестициясының көлемі ұлғайды;
халықаралық жоспарда ЕО бәсекелестігі күшейді. Мысалы, үшінші
бағаға бәсекенің ықпалынан сатып алу мүмкіндігінің өсуі. ЕО
еңбектің өнімділігі 1956-192 жылғы 1,9 % қарағанда 1993-1998
Ортақ нарықтың кемшіліктері.
Сауда ағымдары қабылданбауы қауіп-қатері болуы мүмкін. Аймақтық келісімдерді
рентабелділікке келеңсіз әсері, яғни үшінші мемлекеттің өндірушілері
өндірушілердің жағдайының нашарлауы;
ортақ тариятің енгізілуі үшінші мемлекетке қатысты дискриминация тудырады;
Аймақтық экономикалық интеграцияның әсері: еңбекақын немесе салықтың (әлеуметтік
1992 жылы ресми түрде бекітілген Ортақ нарықтың құрылуы
3 кезең – Экономикалық және валюталық одақтың (ЭВО)
Екінші фаза процесінде мүше-мемлекеттер олардың ұлттық заңдылықтарының бірлесуін
Үшінші фаза 1994 жылы 1 қаңтарда Еуропалық валюталық
орталық банктер арасындағы кооперациялардың нығаюына және валюталық саясаттың
Үшінші фазадан бастап біртұтас валюталық саясат жүргізетін және
1996-1997 жылдар арасындағы экономикалық өсудің қайта жаңғыруы, конвергенцияның
Біртұтас еуропалық актінің қабылдау кезінде экономистер мүше-мемлекеттердің бірігуінде
Маастрих критериилері. 1992 жылы мүше-мемлекеттердің ортақ валютаны
баға тұрақтылығы: инфляция деңгейі үш мүше-мемлекеттің 1,5 %
бюджет тапшылығы (кіріс пен шығын арасындағы айырмашылық) ІЖӨ-ге
қарыз: ІЖӨ-ге 60 % көлемінде лимит бекітілді;
несиеден ұзақмерзімді процент үш мүше-мемлекетте қолданылатын 2% пункттен
айырбас курсының тұрақтылығы.
ЭВО құрылуының басталуы - 1999 жылы 1 қаңтарда
Дания, Швеция және Ұлыбритания қабылдаған жоқ, яғни айырбас
Ортақ валютаның басымдылықтары.
Еуроның енгізілуіне дейін валюта айырбастаудағы шығын жолаушылардың бюджертінің
Ортақ валютаның енгізілуі еуропалық мемлекеттердің шаруашылығының жоғарғы
Экономикалық өсу ЭВО бекітілгеннен бастапқы екі жыл
Еңбек нарығы. Үш жыл ішінде жақсарды. 6 мыңға
Инфляция. 1999 жылғы 1,1 % инфляция деңгейімен 2001
Айырбас курсы. Еуро енгізілгеннен кейін ортақ валюта өзінің
Ағымдағы баланс пен евро зонасының бәсекелестігі күшейді, 2001
Ортақ валютаның енгізілуі сонымен қатар маңызды саяси аспектіге
Ортақ валюта енгізілуінің кемшіліктері:
конвергенцияға жетудегі (бірлестік) шектеуліктер. ЭВО жету үшін экономикалардың
асимметрия шогының пайда болуының қауіп-қатері. Американ экономисті Р.Манделлдің
Сонымен Еуропадағы интеграция дамуы сәтті өтуде. Кеден
Қорыта келгенде, Экономикалық және валюталық одақтың құрылуы ЕО
ЕО құрылуының саяси аспектісіне келетін болсақ, ЕО келісілген
Еуропалық құрылымның келесі кезеңі Еуропалық Конституциясының қабылдануы болып
ЕО кеңеуі.
ЕО экономикалық даму деңгейі бойынша әлемнің ең бай
Бұл айырмашылықтар 2004 жылдың мамыр айында 10 жаңа
ЕО территориясы мен тұрғындарының 20 % ұлғаюында ЖІӨ
Осы тұрғыдан, аумақтық саясат маңызды роль атқарады. ЕО
Аймақтық саясат бай мемлекеттерден кедей мемлекеттерге ресурстардың трансфертін
ЕО саясаты аймақтық айырмашылықтарды азайту мақсатына ие және
аймақтық дамудың Еуропалық қоры
Еуропалық әлеуметтік Қоры
Еуропалық ауылшаруашылық қор секциялары
Балық аулаудан тәуелді территорияларды қаржылай қолдау.
2000-2006 жылдары осы қорларға 213 млрд. евро бөлінді.
ЕО жаңа және ескі мүшелерінің экономикалары өзаратолықтырмалы. Бүгінгі
Сонымен, ЕО интеграциялық процесс дамуы екі бағытта жүргізіледі:
елдердің конвергенция деңгейі көтеріледі және олардың экономикасының өзара
интеграциялық топтар мүшелері санының өсуі.
2.2. НАФТА
Еркін сауданың солтүстік американ зонасы («North American Free
Тікелей шетел инвестицияның көлемі бойынша НАФТА ЕО кейін
НАФТА құрылуы 1989 жылы АҚШ пен Канада арасындағы
АҚШ, Мексика, Канада экономикалық өзара қатынастарының масштабы өзара
Ұйымның негізгі мақсаттары:
ұлттар арасындағы кооперация мен татулық қатынастарды нығайту;
әлемдік сауданың дамуы мен кеңеюіне бірігіп, көмектесу;
мемлекеттер территорияларында өмір деңгейін көтеру және еңбек талаптарын
НАФТА мүше-мемлекеттер арасында тауар, қызмет және капитал
НАФТА құру туралы келісімінде Солтүстік Америкада кәсіпкерлік қызмет
НАФТА қызметінің негізгі бағыттары:
2010 жылға қараы АҚШ, Канада, Мексика арасындағы сатылатын
тауарлар мен қызметтер саудасында тарифтік емес шектеулер санын
Мексикадағы солтүісткеамерикандық капитал салымы үшін режимді жеңілдету;
Мексиканың қаржы нарығында американдық және кандтық банктердің қызметтерін
Мексика арқылы АҚШ-қа өз тауарларын реэкспорт жолымен
американ-канадалық арбитраж комиссиясын құру.
Солтүстікамерикан аймағында еркін сауда зонасын құру келесі факторлармен
Осы мүше-мемлекеттердің келісімге келуі экономикалық себептерден басқа саяси,
Канададың осы келісімге кіруіде үш негізгі себебі
Толығымен, НАФТА құрылуы экономикалық даму және демократиялық сауда
НАФТА құрылуы туралы келісім де мүше-мемлекеттер үшінші мемлекетпен
Келісімде тауарлар үш топқа бөлінеді - өнеркәсіптік (тоқыма
НАФТА еркін экономикалық қатынастар режимінен бірнеше ерекшеліктерге ие.
АҚШ жетістігінің факторы НАФТА-да өз экономикалық нормаларын енгізуі
НАФТА ерекшеліктері.
НАФТА туралы келісім АҚШ, Канада мен Мексика арасындағы
НАФТА интеграцияның теория мен тәжірибесінде жаңа кезең
Басты ерекшелік – АҚШ, Канада мен Мексиканың экономикалық
Келесі солтүстік американдық экономикалық топтың ерекшелігі – мүшелердің
АҚШ экономика көлемі бойынша НАФТА зонасының ІЖӨ-ң 88,4
Канада мен АҚШ арасындағы қарым-қатынастар өте тығыз. Канада
НАФТА Мексиканың мүшелігі 80-жылдардың ортасында басталған экономикалық либерализация
НАФТА ұйымының атқарылған қызметіне келетін болсақ,осы елдердің арасындағы
ЕО және НАФТА: мақсаттары мен міндеттеріндегі ерекшеліктер.
Солтүстік Америкадағы интеграциялық процестер батысеуропалықтан өзгеше. Егер
ЕО ұлттық пен мемлекеттік органдар реттейтін экономикалық және
НАФТА - дамудың әртүрлі деңгейдегі мемлекеттер арасындағы ркін
ЕО мақсаты – нарық көлемінің ұлғаюы арқылы сұранысты
НАФТА интеграциясы глобализацияға мақсатталған, ал ЕО одан қорғану
2.3. АСЕАН
Оңтүстік-Шығыс Азия мемлекеттерінің қауымдастығы (АСЕАН) Бангкокте 1967 жылы
Бангкок декларациясындағы қойылған мақсаттар: мемлекеттер арасындағы әлеуметтік-экономикалық
Экономикалық жағынан АСЕАН елдері Оңтүстік-Шығыс Азия аймағында интеграция
Қауымдастықты құруда экономикалық даму кезеңдерімен ұқсайтын, этникалық және
ұлттық тәуелсіздік пен егемендікті сақтау;
кедейлік жағдайдан шығару және экономикалық өсуге мүмкіндік беру.
Оңтүстік-Шығыс Азия мемлекеттері – экономикалық артта қалған елдер.
1967 жылы осы ұйымның құрылуы сол кездегі жағдайдағы
1967 жылы осы аймақтық ынтымақтастық ұйымының негізін қалаушылар
Бейбітшіл және дамушы Оңтүстік-Шығыс Азия (ОША) елдер достастығының
БҰҰ шартының принциптерін ұстана отырып, аймақта мемлекеттер арасындағы
Экономикалық, әлеуметтік, мәдени, ғылым, техника, әкімшілік және т.б.
Білім облысындағы зерттеулерде керекті құралдармен қамтамасыз етуге, кадрларды
Өнеркәсіп салада және ауыл шаруашылықта өзара ынтымақтастық, сауданы
ОША зерттеулерімен байланысты қызметті дамыту;
Халықаралық және аймақтық ұйымдармен өзара ынтымақтастықты қолдау.
АСЕАН жоғарғы органы, яғни оның саясатын анықтайтын, саммит.
Сонымен қатар айта кеткен жөн, яғни ОША аймағының
аймақ мемлекеттері әртүрлі діни топтарға жатады – үнді
аса дамымаған коммуникация үшін;
ОША ұлтшылдықтың дамуы үшін мәдени-тарихи ерекшеліктер алғышарттар туғызды.
Декларацияда тек экономика, білім, технология және мәдениеттегі ортақ
70-жылдары Қауымдастықтың әлемнің басты елдерімен, ең басты
1994 жылдан бастап қауіпсіздік мәселелері бойынша форум жұмыс
АСЕАН экономика және сауда министрлері тауар мен капиталдың
Қазіргі кезде АСЕАН Азия-Тынық аймағындағы белсенді құрылым болып
АСЕАН елдерінің экономикасына жалпы сипаттама беретін болсақ, мүше-мемлекеттер
Жаңа елдермен ішкі сауда тез өсті. Сауда мәліметтері
АСЕАН шеңберінде мемлекеттер басқа мемлекеттер үшін үлкен нарық
АСЕАН ішкі саудасын көтеретін фактор диверсификацияның дамуы болып
Аса дамыған мен дамымаған елдердің кеңеюімен олар бір-бірін
АСЕАН аймағы тікелей шетел инвестициялары үшін тартымды болып
Глобализация және бәсекелестікті күшейту жағдайында Қауымдастықтың кіші және
АСЕАН аймақтық ынтымақтастығының басты айырмашылығы мүше-мемлекеттердің экономикалық дамудың
Интеграцияланатын мемлекеттер бір-бірінің экономикаларын әлсіз толықтырады, бұл
Аса дамымаған экономика мен инфрақұрылым;
дамудың деңгейі мен потенциал айырмашылықтары;
саяси тұрақсыздық.
ҚОРТЫНДЫ
Қазіргі кезде интеграциялық процестердің дамуы ынтымақтастықтың аймақтық келісімдерге
Аймақтық интеграция шаруашылық өмірдің көп ғасырлы интернационализациялануы болып
Әлемде қазіргі кезде үш интеграциялық процесті айтуға болады
Аймақтық интеграция келісімдері әртүрлі мақсаттар мен міндеттер
Интеграциялық процесс дамуында дамыған елдердің дамушы елдер
Қолданылған әдебиеттер тізімі:
І. Деректер
Владимирова И.Г. Глобализация мировой экономики: проблемы и последствия.
Иноземцев В., Кузнецова. Дилеммы еуропейской интеграции. Интернет-ресурсы
Мировая экономика: глобальные тенденции за 100 лет. М,
Нгуен Зуй Кун. Региональное сотрудничество стран АСЕАН //
Практика глобализации: игры и правила новой эпохи /
Риккардо Д. Начала политической экономии и налогового обложения.
Стратегия экономических реформ. Под общ. ред. Султанова Б.К.
Современные проблемы мировой экономики.Сборник научных трудов. Институт мировой
Balassa B. The theory of Economic Integration. –
OCDE. Раздаточный материал 12 Экономического Форума ОБСЕ, Прага,
ІІ. Оқу құралдары
Ломакин В.Г. Мировая экономика. М., 2003
ІІІ. Интернет
www.wta.org ВТО
www.nafta.org НАФТА
www.asean.org АСЕАН
www.bbcworld.com
www.iwep.kz Институт мировой экономики и политики
www.kisi.kz Казахстанский институт стратегических исследований
Стратегия экономических реформ. Под общ. ред. Султанова Б.К.
Современные проблемы мировой экономики.Сборник научных трудов. Институт мировой
Иноземцев В., Кузнецова. Дилеммы еуропейской интеграции. Интернет-ресурсы
Интернет-ресурсы
НАФТА сайты www.nafta.org
Нгуен Зуй Кун. Региональное сотрудничество стран АСЕАН //
31
Ортақ нарықтың басымдылықтары
Түркістан АКСР білім мәселелері
Арналар арендасыныѕ желісі
Сыдыра жыртқыштар
Кәсіпорынның сыртқы ортасы - «Смак» ЖШС
Кәсіпорынның ішкі және сыртқы ортасын талдау туралы
Электрмен жабдықтау жүйелері туралы негізгі мәліметтер
Дене тәрбиесін ұйымдастыру формалары және құралдары
Кәдімгі боз топырақтың химиялық құрамы
Дене тәрбиесін ұйымдастыру