Автомобиль жолдарының жобалау негіздері
КУРСТЫҚ ЖОБА
Тақырыбы: Автомобиль жолдарын табиғаты күрделі ауданда жобалау
Мазмұны
Кіріспе..................................................................................................................
Тапсырма................................................................................................................
Жобаланатын ауданының табиғи климаттық
жаҒдайы............................................................................................................
Климаты......................................................................................................
Жер бедері..................................................................................................
Гидрологиясы менгидрографиясы...........................................................
Өсімдіктері мен жануарлары....................................................................
Техникалық нормативтерді есептеу.....................................
автомобиль Жолының трасс жоспарын жобалау................................................................
Трасс жоспарының варианттарын жобалау.............................................
Трасс жоспарының варианттарын салыстыру.........................................
автомобиль Жолының бойлық бейнесін жобалау.................................................
Гидрогеологиялық шарттарға байланысты қармен басылмау жағдайын есептеу
Шаблон әдісін қолданып, жер төсемесінің бровкасын жобалау .....................................................................
автомобиль Жолының кӨлденең қимАсын жобалАу...
Жер тӨсемесінің конструкциясын жасап, оны есептеу...................................................
Жол төсемесінің конструкциясын жобалау.............................................
Негіздің серпімділік модулін есептеу.......................................................
Иілу моменттін есептеу..............................................................................
Жалпы кернеуді есептеу.............................................................................
Жоба деталін Жобалау....................................................................
8. Қолданылған әдебиеттер...................................................................................
Кіріспе
Автомобиль жолдары- республиканың транспорттық жуйесінің негізгі бөлімі. Жол
Берілген курстық жобада автомобиль жолдарын табиғаты күрделі аудандарда
Топографиялық карта масштабы 1:1000, горизонтальдары әр 1м сайын
Осы есептеулерді жүргізгеннен кейін өзімізге қолайлы жобаны аламыз.
Тапсырма
Автомобиль жолдарының жобалау негіздері
Негізгі деректер
Топографикалық карта – М 1:10000
Автомобиль жолын жобалау ауданы –Зайсан ауданы
Жол категориясы – II
Жобалау ауданындағы топырақ құрамы
Кесте 1
Скважина нөмірлері Қабаттың орналасқан тереңдігі, м
Балшық Ауыр сазбалшық Ұсақ саз балшық Ірі дәнді
1
2,00-2,90 0-2,00
2 2,20-3,60 1,60-2,20 0-1,60
3 2,10-3,00 0,50-2,10 0-0,50
4 2,10-3,20 0-1,20
1,20-2,10
5 2,50-4,00 0-1,40
1,40-2,50
6 2,30-3,20 0-1,40
1,40-2,30
Жолдағы автомобильдердің құрамы мен жиілігі
Кесте 2
Көлік маркасы кі 1-жылдағы көлік жиілігі, авт/тәул Келтірілген
ГАЗ-53 0,086 495 42,57
ЗИЛ-130 0,178 855 152,19
МАЗ-500 1,0 215 215
Камаз-5320 0,061 255 15,555
МАЗ-504 1,0 115 115
ЛАЗ-699 А
(
552,565
1. Жобаланатын ауданының табиғи климаттық
жаҒдайы
Климаты
Зайсан ауданының климаты тым континенттік,қысы суық,жазы ыстық.Ауданның таулы
1.2 Жер бедері;
Зайсан ауданының жер бедері өте күрделі болып келеді.Оның
1.3 Гидрологиясы мен гидрографиясы
Жер беті сулары Зайсан көлінің оңт-шығыс бөлігі мен
1.4 Өсімдіктері мен жануарлары;
Мұнда тек қана ағаш пен бұтаның 26түрі өседі.Тау
Жабайы жануарлардан арқар,марал,елік,жабайы шошқа, қасқыр, түлкі, қарсақ, сасықкүзен,
Ауа температурасы
Кесте 3
Ай I II III IV V VI VII
T0C -17 -15,0 -6,5 6,9 15,3 20,7 22,9
Жел раушаны
Қаңтар
С СШ Ш ОШ О ОБ Б СБ
1/1,7 3/2 11/2,2 14/2,1 17/2,5 24/2,7 26/2,6 4/2,6
Шілде
С СШ Ш ОШ О ОБ Б СБ
8/3,6 6/3,1 5/2,7 3/2,8 21/4,5 25/5,3 18/4,4 14/4,8
2. жолдың Техникалық нормативтерді есептеу
Автомобиль жолының категориясына сәйкес техникалық нормативтерді анықтау.
Курстық жобаның тапсырмасы бойынша жолдың техникалық категориясы –
Техникалық нормативтер
Кесте 5
Техникалық параметрлері СНиП, ІІ-кат.
Жүру жолақтың саны 2
Жүру жағының ені, м 3,75
Жүру бөлігінің ені, м 7,5
Обочина ені, м 3,75
Жол төсемесінің ені, м 15
Есептік жылдамдығы, км/сағ 120
Ең үлкен бойлық еңістік, ‰ 40
Қисықтың ең кіші радиусы
Бойлық қимадағы Дөңес, м. 15000
Ойыс, м. 5000
Жоспарда, м. 800
3. автомобиль Жолының трасс жоспарын жобалау
3.1 Трасс жоспарының варианттарын жобалау.
Масштабы 1:10000 топографиялық картадағы трасс жоспарының екі вариантында
1) Бірінші бұрылу бұрышының мәні .
Қисықтың ұзындығы: , КПК1=0,01745*800*32+120=566,72 м.
Биссектрисаны анықтау: , БПК1=800,75*1,0403-800=33,02 м.
Домерді анықтау:
Өтпе қисығының негізгі нүктелерінің пикетажын анықтау. Бұрылыс бастауының
Бұрылу қисығының басталу пикеті: БҚБ1= ҚБ1+l=265,4+120=385,4м
Бұрылыстың соңының пикеті: ҚС1= ҚБ1+Т=265,4+566,72=832,12м.
Бұрылу қисығының соңының пикеті: БҚС1= ҚС1-l=
=832,12-120=712,12м.
Бұрылу қисығының ұзындығы: LБҚ1= ДҚС1- ДҚБ1=
=712,12-385,4=326,72м.
Тексеру: ҚС1=№1БО+ ТПК1- ДПК1=555+289,6-12,48=832,12
Өтпе қисығының элементтері төмендегі 3-ші суретте көрсетілген.
Екінші бұрылу бұрышының мәні: . Соған
Қисықтың ұзындығы: , КПК2=0,01745*800*59+120=943,64м.
Биссектрисаны анықтау: , БПК2=800,75*1,14896-800=120,029м.
Домерді анықтау:
Өтпе қисығының негізгі нүктелерінің пикетажын анықтау. Бұрылыс бастауының
Бұрылу қисығының басталу пикеті: БҚБ2= =ҚБ2+l=941,97+120=1061,97 м
Бұрылыстың соңының пикеті: ҚС2= =ҚБ2+Т=941,97+943,64=1885,61м
Бұрылу қисығының соңының пикеті: БҚС2=
Бұрылу қисығының ұзындығы: LБҚ2= ДҚC2- ДҚБ2=1765,61-1061,97=703,64 м.
Тексеру: ҚС2=№1БО+ ТПК2- ДПК2=1455+513,03-82,42=1885,61м
Есептеулерді түзулер мен қисықтар және бұрылу бұрышы ведомостінде
3-сурет. Өтпе қисығының негізгі элементтері.
2) Трасс жоспарының II-вариантын клотоид (шаблон) әдісін қолданып
1) Бірінші биклотоидтың элементтерін анықтаймыз. Бұл үшін I-кестеден
Т1=138,1909*1,25=172,7386
K1=249,5821*1,25=301,99
Д1=26,7998*1,25=33,499
Б1=31,1023*1,25=38,877
L1=124,7910*1,25=155,988
A1=111,7099*1,25=139,637
2) Т2=895- =625-172,7386=452,26
3) I-кесте бойынша болғандағы
Бұл қатынасқа дөңгелектенген барлық элементтерді көбейтіп, екінші биклотоид
R2=100*2,77=277,05
K2=284,4886*2,77=788,03
Д2=41,9906*2,77=116,313
Б2=42,9315*2,77=118,92
L2=142,2443*2,77=394,016
A2=119,2662*2,77=330,367
Сурет 4. Клотоид қисығының негізгі элементтері
3.2 Трасс жоспарының варианттарын салыстыру
Трасс жоспарының варианттарын салыстыруды кесте түрінде көрсетеміз. Содан
Трасс жоспарының вариантын салыстыру кестесі.
Кесте 6
№ Көрсеткіштің атауы Вариант бойынша мәні Салыстыру
Вариант 1 Вариант 2 1 2
1 Трасса ұзындығы, км
+ -
2 Ұзарту коэффициенті
+ -
3 Бұрылудың орта саны 2 2 - -
4 Жолды басып өтетін сулар саны - -
5 Трасс қиындығы
- +
6 Темір жол мен автомобиль жолдар саны -
7 Орман мен ауыл жолындағы участок -
+ -
8 Көпірлер саны - - - -
Ұзару коэффициентін табу үшін қисықтарды енгізгеннен кейін шыққан
Трасс қолайсыздығын есептеу: ; мұндағы,
Салыстыру нәтижесі бойынша трасса жобалаудың
L
155,988 394,016
Клотоид қисығымен өтпе қисығының бұрылу орындарының ведомосі
Р
139,637 330,367
БҚС
П 712,12 1765,61
БҚБ 385,4 1061,97
Пикет бойынша
Орналасуы ҚС + 32,12 85,61
ПК 8 18
ҚБ
+ 654 41,97
ПК 2 9
Қисықтың
Элементтері Д, м 12,48 82,42
33,499 116,313
К, м 566,72 943,64
301,99 788,03
Б, м 33,02 120,029
38,877 118,92
Т, м 289,6 513,03
172,7386 452,26
R, м 800 800
125 125
Бұрыштың мәні оңға ---- ----
..... 810
солға 320 590
710 ----
Бұрыштың орны + 55 55
ПК 5 14
Км 0,55 5 1,455
Бұрыш-тың
нөмірі №1 БО №2 БО
№1 БО №2 БО
4. автомобиль Жолының бойлық бейнесін жобалау
4.1 Гидрогеологиялық және климаттық жағдайларға тәуелді қармен басылмау
Бойлық қимадағы ең аласа үйіндіні болашақта пайдалану кезінде
Сумен басылмау жағдайын есептеу: Нmin1 = hmin-вж.б·іж.б-aж.ш·іж.ш, м
вж.б=3,75 м – жүру бөлігінің ені;
iж.б=15‰ – жүру бөлігінің еңістігі;
aж.ш =3,75 м – жол шетінің ені;
iж.ш =35‰ – жол шетінің еңістігі;
hmin= мм – құрылыс ауданындағы жауын-шашын
Нmin1 = 0,0 -3,75·0,015-3,75·0,035=-0. м.
Қармен басылмау жағдайы: Нmin2 = Δh+hs; м.
hs = мм – жобалау аудандағы
Δh=0,7 м – жолдың категориясына байланысты алынатын қардың
Нmin2=0,7+0,0 =0,773 м.
Қорытынды: қармен басылмау биіктігі үлкен болғандықтан, үйіндінің
4.2 Шаблон әдісін пайдаланып жер төсемесінің бровкасын жобалау
Шаблон әдісімен I-вариантта бойлық қиманы жобалаймыз, сонымен қатар
5. автомобиль Жолының кӨлденең қимАсын жобалАу
Көлденең қималарды жобалау үшін оларды екі топқа бөлеміз:
Үйіндінің көлденең қимасын жобалау:
I тип , бұған ПК12+00 ,
II тип , бұған ПК1+00, ПК4+00,
III тип , бұған
Қазындының көлденең қимасы
тип ,бұған ПК2+00; ПК3+00; ПК8+00.
Жол шетінің биіктігін есептеу: , м;
=35% - жол шетінің еңістігі;
3,75 – жол шетінің ені, м.
Жол төсемесі осіндегі биіктігін есептеу:
, м; мұндағы, - жол
=15% - жүру жолағының еңістігі;
3,75 – жүру жолағының ені, м.
Жолдың көлденең қималары келесі суреттерде көрсетілген.
6. Жер тӨсемесінің конструкциясын жасап, оны есептеу
6.1 Жол төсемесінің конструкциясын жобалау
Есептік жылдағы автомобиль жолындағы есептік қозғалу жиілігі авт/тәул
10-сурет. Жол төсемесінің конструкциясы
1-цементбетонды төсеме
2-битуммен өңделген тегістегіш құм қабаты, 6 см
3-6% цементпен өңделген қиыршықтастан тұратын негіз қабаты
4-орта дәнді құмнан тұратын төсеме қабаты
Транспорт шегіндегі ең жоғары оське түсетін жүктемеге ие
6.2 Негіздің серпімділік модулін есептеу
V жол-климаттық зонадағы ылғалдану шарты бойынша 1-ші типтегі
Материалдардың серпімділік модульдері: орта дәнді құм үшін Е1=120
11-сурет. Негіз серпімділігінің эквиваленттік есептік модулінің схемасы
Ары қарай есептеу үшін бетон төсеменің үш қалыңдығына
а) h1=23 см үшін есептеуді келесі реттілікпен жүргіземіз:
автомобиль доңғалағы ізінің ауданына тең доңғалақтың есептік диметрін
«топырақ үйіндісі+төсеме қабаты» жүйесінің эквиваленттік серпімділік модулін анықтаймыз:
Негіздің серпімділік модулін анықтау: ,
б) h2=26см бетон үшін есептеу жүргіземіз:
Dнег=D0+h1=33+24=57 см
, , ,
Негіздің серпімділік модулі: см;
в) h3=26 см бетон үшін серпімділік модулін есептеу.
Dнег=D0+h1=33+26=59 см
, , ,
Негіздің серпімділік модулі: см;
6.2.1 Автомобиль салмағынан пайда болған кернеуді есептеу.
Професор М.Н. Горбуков-Посадов бойынша серпімді негізінде жатқан плита
мұндағы: Енег – негіздің эквиваленттік серпімділік модулі, мПа;
(нег – топырақ+төсеме қабат+негіз жүйесінің Пуассон коэффициенті, ((нег=0,21);
в – плита енінің жартысы, (в=3.75м);
Еб – цементбетонның серпімділік модулі. Қабылданған бетон маркасы
(б – цемент бетонның Пуассон коэффициенті, ((б=0,15);
1. h1=23 см
2. h1=24 см
3. h1=26 см
Егер S(0,5 болса плитаны абсолютті қатаң деп санайды;
Радиусы R – ге тең шеңбер бойынша таралған
Иілу моментін анықтау:
мұндағы: Р – қатар доңғалақтың төсемеге түсірілетін есептік
R=Д/2 – доңғалақ ізінің ауданына тең шеңбердің радиусы,
С - а(R мәніне байланысты коэффиценті ;
Автомобиль жүктемесінен плитада туатын кернеуді есептеу:
Есептелген мәндерді 8-кестеге енгіземіз.
Плита қалыңдығы, см Плита параметрлері Плитадағы иілу моменті,
а а(R С
h1=23 0,0041 0,06765 0,110768 14991,8 1,700
h2=24 0,00388 0,0627 0,105 15330 1,596
h3=26 0,0035 0,05775 0,09968 15800 1,402
6.2.2 Температура әсерінен бетон төсемеде пайда болатын кернеуді
Төсеме бетіндегі температурамен негіздегі температура арасындағы максималды айырмашылығын
мұндағы: АН – төсеме бетіндегі иаксималды температурамен ауаның
((h) – Функциясының мәні, кесте-2.21
Есептеуден шыққан мәндерді кесте 2.2 енгіземіз.Температуралық кернеуді Уэстергард
мұндағы ( - цементбетонның сызықтық кеңеюінің коэффиценті ((=7.25(10-6
Сх ,Су – плитаның жоспарындағы өлшемдері мен қатаңдығына
Сх және Су мәндері сурет 2.22-де L/l
=72,877
=76,56
=82,94
Бетон плитадағы кернеу (рt доңғалақтан түскен кернеу
9-кесте
h , см (р ,МПа (t ,МПа
23 1,7 2,2 3,9 0,5641
24 1,59 2,25 3,84 0,5859
26 1,4 2,576 3,976 0,64788
10-кесте
h , см АН ((h) ,
23 17 0,93 15,81
24 17 0,949 16,133
26 17 0,98 16,66
6.2.3 Бетон төсемесінің қалыңдығын есептеу.
Цементбетонның майысқанда созылуға қарсы есептік кедергісін анықтау:
Ru=kв(kо(kу(Rpu;
мұндағы: kв – уақыт өткен сайын бетон беріктігінің
kо – бетонның иілгенде созылуға қарсы беріктігінің біртексіздігін
kу – бетонның шаршауын ескеретін коэффицент, ол қозғалыстың
Rpu – бетонның иілгенде созылуға қарсы нормативті беріктігі,
Бетон төсемесінің шаршау коэффицентін плитаның есептік жүктемемен жүктелу
11-кесте
Көлік маркасы кі 1-жылдағы көлік жиілігі, авт/тәул Келтірілген
ГАЗ-53 0,086 495 42,57
ЗИЛ-130 0,178 855 152,19
МАЗ-500 1,0 215 215
Камаз-5320 0,061 255 15,555
МАЗ-504 1,0 115 115
ЛАЗ-699 А
(
552,565
мұндағы: кі – туынды автомобильдің өстік жүктемесінен есептік
Nі – белгілі салмақтағы автомобиль өстерінің өту саны,
Жалпы келтірілген қозғлыс жиілігі Nк=552,565авт/тәул. Тең болғандықтан
мұндағы:n – берілген автомобильдерден тұратын қозғалыстың болатын бір
q – қызмет ету уақытындағы қозғалыс жиілігінің өсуін
T – төсеменің қызмет ету уақыты, (T=30);
kn – жолақ санын ескеретін коэффиценті (екі жолқты
Жүктелу циклының санын Nр-ді топырақ жағдайының жыл көлемінде
мұндағы: kос – уақыт өте келе топырақтың серпімділік
kпр – жүру бөлігі ені бойынша жүктеменің орналасуының
k(t – температура градиентінің өзгеруін ескеретін коэффициент
;
мұндағы: - жол бетіндегі максимлды
- АН есептік градиент мөлшерін ескеретін коэффицент.
АН ,град……………….11 – 15
……………………. 1,0
Шаршау қисығының теңдеуін қолдана отырып:
табамыз.
Бетонның иілгенде созылуға қарсы есептік кедергісі:
Кесте бойынша кернеудің төсеме қалыңдығына байланысты графигін саламыз
(12-сурет) және бетон қабатының қалыңдығын анықтаймыз.
Сурет 12. Цементбетон плитадағы кернеудің плита қалыңдығына тәуелділігінің
Графиктен анықталғаны бетон төсемесінің қалыңдығы h=
7. ЖОБА ДЕТАЛІН ЖОБАЛАУ
Автомобиль жолдарын құрғақ жердің шарты бойынша жобалау
Жыралы ауданда жол салу
Жыралы ауданда жолдың бағыты:аймақтың орналасуы мен олардың арасында
Жол бағытын жыралылығына,категориясына байланысты таңдайды.Жыра көп жерде айланып
Төменгі категориялы жолда,әсіресе ауылды жерде жыраны аз басып
Егер жыраны айланып трасс салғанда оның шыңнан арақашықтығы
Өзен маңайына жол салуға болмайды.
Жыраны конустан жоғары жерде қиылыстыру керек.Егерде ұсақ жыралар
Жыралы ауданда ең үлкен бойлық қима еңістігімен негізгі
Жыраның пайда болуы тіреуге үстіңгі бүкіл судың жиналуына
Жыраны қатайтуға 3негізгі мақсат:жыраға ағынның ақырындауы және төмендетуі,жыраның
Су ағынын азайтып немесе ақырындату су жиналатын ауданында
Ең көп шайылатын бұл жыраның ені.Ағынды азайтуына сулы
Ĺ-білік осьтері аралығындағы қашықтық.
Һ-білік биіктігі.
І-ортаның еңістігі.
Шыңға жақын білік 10-15жыраның шыңына дейін,2-3тереңдіктегі жыраға жақын
Қолданылған Әдебиеттер:
1. Бабков В.Ф. Андреев О.В. “Проектирование автомобильные дороги”
2. СНиП Р.К. 3.03-09-2003 “Автомобильные дороги”
3. СНиП 2.04-01-2001 “Строительная климатология”
4. СНиП 2-А6-72 “Строительная климатология и
5. СНиП 2.01-01-82 “Строительная климатология и
6. Порожняков В.С. “Примеры проектирования автомобильных дорог”
7. Красилщиков “Примеры проектирования автомобильных дорог”
8. Митин Н.А. Таблицы для подсчета объемов
9. Митин Н.А. Таблицы для разбивки горизонтальных
10. Қазақ Совет энциклопедиясы, 6-том Алматы, 1975
Көлік түрлерінің өзара әрекеттесуі. Оқу құралы
ЖШС Атырау жолдары негізгі қызметі
Автомобиль жолын жайластыру
Автомобиль жолдарын күтіп ұстау
«Автомобиль жолдарын жобалау кезіндегі қауіпсіздік талаптары» техникалық регламенті
Автомобиль жолдары пәні оқу - әдістемелік кешен
Авто тасымалдауды және авто жөндеу кәсіпорындарында өндірістік бағдарламалар жоспары
Алматы облысы жайлы
Көлік кешені, темір жол
Автомобиль жолдарының жіктелуі