Өндірістік қызметтер
Мазмұны
Кіріспе
1 тарау Қызмет нарығының мәні және
1.1 Қызмет нарығының негізгі түрлеріне сипаттама
1.2 Қызмет түрлерінің жіктелуі
1.3 Әлеуметтік қызметтер – қызметтердің құрамдас бөлігі ретінде
2 тарау Қазақстан Республикасының әлеуметтік қызметтер нарығын
2.1 Қазақстан Республикасы қызметтер нарығының дамуы
2.2 Халықты әлеуметтік қорғау жүйесін басқарудың негізгі амалдары
2.3 Арқалық қаласы халқын әлеуметтік қорғауды дамытудың
негізгі тенденциялары
3 тарау Әлеуметтік қызметтерді дамытудың болашағы
3.1 Қазақстан Республикасы халқын әлеуметтік қорғау жүйесін жетілдіру бағыттары
3.2 Арқалық қаласы әлеуметтік қамтамасыз етудің басымдылықтыры
3.3 Арқалық қаласы бойынша мүгедектерге көрсетілетін әлеуметтік қызметтерді дамытудың
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
Қосымшалар
Кіріспе
Жалпы әлемдік өркениетті динамика контекстінде, ақпараттық қоғамың қалыптасуының қазіргі
Қазақстан Республикасында кәсіпкерліктің қарқынды дамуы, нарықтық қайта қалыптасулар үрдісіндегі
Шаруашылық байланыстарының дамуы, ғылыми – техникалық прогресс ықпалындағы өндірістің
Қызмет көрсету аясы – қоғамдық өндіріс жүйесіндегі функционалдық тағайындалуы
Қазақстан Республикасындағы қызмет көрсету аяларының тез қарқынмен дамуы 90-шы
мемлекеттік қаржыландырудың қысқаруымен, тұрғын халыққа және ұйымдарға ақылы қызметтің
көптеген жаңа қызметтер
трасталық және тағы басқа;
қызмет көрсету
бәсекелестік күшейді;
қызмет көрсету аясы шағын және орта кәсіпкерлік субъектілері үшін
Қазіргі экономикадағы қызмет аяларының қарқындап өсуі ғаламдық үрдістерінің бірі
Әлеуметтік – бағдарланған нарықтық экономика жағдайларында өндіріс тиімділігі мен
Кеңес одағынан кейінгі кезеңнің барлық мемлекеттерінің арасында Қазақстанда
Қызмет нарығының ұлттық экономикаға әсерін күшейтуге байланысты оның нарық
Кейінгі ғылыми –
зерттеліп отырған мәселенің күрделілігі мен көп жоспарлығы ұсынылып
Берілген дипломдық жұмыстың мақсаты Қазақстан Республикасында қызметтер нарығының кешенді
Осы қойылған мақсаттарына сүйене отырып келесідей міндеттер қойылады:
- қызмет саласының экономикалық мазмұнын ашу, оның қызметтері
- әлеуметтік қызметтердің, оның ішінде халықты әлеуметтік қорғау саласындағы
- қалыптасқан экономикалық жағдайын талдау негізінде әлеуметтік қорғау саласындағы
Зерттеу обьектісі – «Арқалық қалалық жұмыспен қамту және әлеуметтік
Дипломдық жұмыс пәні болып қызмет көрсету нарығының, оның ішінде
Дипломдық жұмыс теориялық - әдістемелік негізі болып қызмет көрсету
Осы жұмыс тақырыбының өзектілігі қазіргі заманғы қызмет нарығының, оның
Тақырыптың жаңашылдығы қызмет саласының қоғамдағы орны, қызмет ету
1 тарау Қызмет нарығының мәні және
1.1 Қызмет нарығының негізгі түрлеріне сипаттама
Қызмет көрсету аясы – қоғамдық өндіріс жүйесіндегі функционалдық тағайындалуы
Қызмет көрсету аяларының тез дамуына және оның ел экономикасына
Берілген саланың даму эволюциясы отандық және шет елдік экономистер
Қызмет саласы эволюциясына қатысты барлық экономистер теориялар экономикасының дамуға
Жоғарыда көрсетілген экономистердің теорияларына сүйене отырып қызмет аясы экономиканың
Әлемдегі экономикалық процестер эволюция мен әрекет етуші теорияларына негізделе
Ұлы Дағдарысқа дейінгі экономикалық өсімнің негізі мақсаты нарықтың тауарлармен
Әлемдік экономиканың осы кезеңі өндірушілер мен тұтынушылардың өзара қатынастардың
К. Нарибаев, С. Жұмабаев және тағы басқа экономистер еңбегіне
К.Маркс қызметті келесі үлгіде анықтады: «Бұлай білдіру жалпы алғанда,
Қазіргі экономикадағы қызмет аяларының қарқындап өсуі ғаламдық үрдістерінің бірі
Банкте ақша сақтау,
сапарлар, косметологтарға немесе шаштараздарға бару сияқты барлық процедуралар қызмет
Негізінен материалдық құндылықтарды жасамайтын пайдалы қызметтің барлық түрін қызметтерге
Американ маманы Т. Хилдің берген қызмет – анықтамасы бар.
Қызмет нарығы басқа нарықтарға ұқсамайды. Қызмет нарығының тауарлар нарығынан
сезілмеушілік
сапа өзгергіштік
тұтынудың
ажырағасыздығы
сақтауға қабілеттілігі
Сурет 1 – Қызметтердің сипаттамасы
Қызметтердің сезілмеушілігі: қызметтің ұстауға болмайтынын және материалдық емес сипатын
Қызметтердің сезілмеушілігі сатып алушыларға да сондай-ақ қызмет көрсетуші сатушыларға
Автомобильдерді жөндейтін шеберханалар көмегіне жүгінетін клиенттен жөндеу процесін ғана
Қызметтердің сезілмеушілігі қызмет көрсететін сатушылар үшін де проблемалар туғызады.
Осының барлығы қызмет көрсетудің ықтималдығын белгісіз етеді. Сатып алушылар
Қызмет саласы қандайда бір қызметтерді жатқызудың негізгі негіздері болып
Қызметтердің сақтауға болмайтын тауардан айырмашылығы, қызмет көрсетудің тағы бір
Сурет 2 - Тауарлар мен қызметтердің өндіру мен тұтынудың
Тауарлар
Өндіріс
Сақтау
Сату
Тұтыну
Өндіріс пен қызметті тұтынушылардың өзара байлаыстылығы дәрежесі алуантүрлі болуы
Қызмет көрсету процесіне клиенттердің жартылай қатысуы қызметтің бөлінбейтіндігінің тағы
Өндіріспен көрсетілген қызметті тұтынудың бір мезгілділігі қызметтерді атқару сапалық
Қызметтің сапасы тұрақты емес, өйткені ол оны ұсынушыға уақытқа
Қызметтің сапасын бақылауды қамтамасыз ету үшін мынадай шараларды іске
- шын мәнісінде жоғары білікті мамандарды тарту;
-арнайы шаралар жүйесінің көмегімен клиенттерді қанағаттандырушылық дәрежесін қадағалау. Мысалы,
Қызмет көрсету сапасын анықтайтын өлшемдер әртүрлі болуы мүмкін. Фирмалық
- клиенттерге қызмет көрсету жылдамдығы;
- шығындардың болмауы;
Қызмет көрсету стандарттарын меңгере отырып, қызметтер өрісін кеңейтеді және
Қызмет көрсету стандарттары фирмаішілік, сапалық, халықаралық болуы мүмкін. Мысалы,
Қызметтердің тауарлардан айырмашылығы
беру үшін сақтауға келмейтіндігі болып саналады. Қонақ үйлердегі алынып
келтіру мүмкін емес.
Қызметтің сақтауға қабілетсіздігі қызметке деген сұраныс пен ұсыныстың сәйкестігін
Мұндай стратегия келесілерді болжайды:
- сұранысты реттеу үшін дифференцияланған бағаны жеңілдіктер жүйесін және
- қызметтерге алдын ала тапсырыстар жүйесін пайдалану;
-автоматтандыру және механикаландыру есебінен жедел қызмет
- кезектердегі күтудің жеңілдіктері үшін клиенттерге қосымша қызмет ұсыну
- клиенттердің ең көп келетін кезіне жылдам қызмет көрсетуді
Индустрия қызметі алуан түрлілігімен ерекшеленеді. Қызмет көрсету өндірісімен үкіметтін
Қызмет көрсету аясындағы қызметкердің сипаты әр түрліше болуы мүмкін.
Экономикалық реформаларды жүргізе отырып, қызмет аясының даму динамикасына әсер
Технологиялық прогрес қызмет көрсету аясының экономикалық өсуіне қолайлы
Жаңа технологиялар тұтынушыларға
ұйымдардағы бизнес жүргізу әдістерін түбегейлі өзгереді. Технологиялық
Экономикалық факторлардың қызмет көрсету аяларына әсер ету ЖІӨ-нің жалпы
Тұтастай алғанда экономиканың барлық саласына және жекелей қызмет аяларына
Табиғи орта қызмет ету аяларына әсер етуші негізгі фактолар
Сервис индустриясына мемлекеттік реттеуші әсерін либерализациялаушы саяси-құқықтық факторлар негізгі
Мемлекеттік реттеулердің әлсіреуі
тасымалы, банк ісі сияқты салалардағы көптеген шектеулердің жоғалуына
Мәдени орта қызмет көрсету аяларында үлкен проблемалар туғызылады. Мысалы,
1.2 Қызмет түрлерінің жіктелуі
Қызмет тауар (материалды қызметтер) немесе іс-әрекет өзінің (материалды емес
Тіпті қызмет көрсетуші салалардың қарапайым түрде тізіп шығудың өзі
Осыған орай ұқсас белгілермен, проблемалармен және мүмкіндіктерімен
Қызметтің әрбір түрі, бірқатар мақсатта белгілері бойынша топтастыруға болатын,
жеке меншік сектор кәсіпорындарына ;
мемлекеттін сектор кәсіпорындарына бөлінеді.
Біріншісіне банктер, дистрибьютерлік және
қоймалар және басқалар жатады. Мемлекеттік сектор кәсіпорындарына полиция, ауруханалар
Фирмалар жұмыс жасайтын нарық:
тұтыну;
кәсіпорын нарығы болуы мүмкін;
Тұтыну нарығына жататын кәсіпорындарға: үй шаруашылығын сақтандыру, бөлшек сауда
Адамдармен байланыстылық дәрежесі бойынша:
жоғары байланыстылық қызметтері (мысалы, шаштараз, дәрігерлік қызметтер);
төмен байланыстылық қызметтері (химиялық тазалау, автомашинаны жөндеу);
Қызметті көрсете алатындар:
адамдар (мысалы , білім беру, адвокат қызметі);
автоматтандырылған құрылғылар (сауда автоматтары, ойын автоматтары);
Адамдар көрсететін қызметтер: жоғары білікті мамандармен берілетін қызметтерге (мысалы,
Қазіргі экономикадағы қызмет аяларының қарқындап өсуі ғаламдық үрдістерінің бірі
Қазақстан Республикасының қызмет көрсету аясына әр түрлі қызметтер жатады,
Қызмет көрсету аясында айналысатындардың қатарына қызмет көрсету индустриясына
Қызметтер кімге (неге) бағытталған және олар сезілетін немесе
Кесте 1
Ловелоктың ұсынған қызметтер жіктеуі
Негізгі бағыттар Қызметтер саласы
Адам денесіне бағытталған сезілетін әрекет Денсаулық сақтау, жолаушылар
көлігі, сән салондары және шаштараздар, мейрамханалар мен кафелер, спорт
Тауарға және басқа физикалық объектілерге бағытталған, сезілетін әрекеттер Жүк
Адамның санасына бағытталған, сезілмейтін әрекет Білім беру, радио-телевизиялық хабар
Сезілмейтін активтермен сезілмейтін әркет Банктер, қаржылық консультациялар бағалы қағаздармен
Әрекет етуші жіктелімдерін қарастыруда тауарлар мен қызметер құнының классикалық
Бірінші топ А-Қ-А' тауар құнын қалыптастыру қатысатын қызметтер кіреді.
Қазақстанда өзіндік жіктелімі болғандықтан, бұл ұсынылған тәсіл оны жасауда
Кесте 2
Қызметтердің жіктелуі
Келесі кестеде зерттеушілер еңбектерін тану негізінде жасалынған аса кең
Кесте 3
Қызметтердің жіктелуі
Дүниежүзілік сауда ұйымы Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымының жіктелуі
тұрмыстық тұрмыстық
іскер делдалдық
құқықтық
байланыс
байланыс байланыс
құрылыс және инжиниринг
коммуналдық
бөлу жеткізу, жеткізулерді жоспарлау сауда, қоғамдық тамақтану сауда, қоғамдық
білім
білім білім
қаржылық банктер, жеткізушілерді жоспарлау банктер, қаржылық, делдардық сақтандыру
денсаулық сақтау және әлеуметтік қызметтер
медициналық денсаулық сақтау
туризм және саяхат
туристік туристік және экскурсиялық
демалыс, мәдениет, спорт
мәдениет, дене шынықтыру және спорт мәдениет, дене шынықтыру және
көліктік тасымалдау көліктік көліктік
экология
басқалары
басқалары басқалары
Кесте 3 көріп отырғандай, біріншіден қызметтер көп санды, екіншіден,
Қызметтер саласының өзінің анықтамасы
тағайындалуына және адам даму ықпалына сүйенбеу керек [9, 12б].
Осылайша, қызметтер нарығы – бұл функционалдық тағайындалуы экономика жүйесіндегі
Қызметтерді көрсету бойынша адами іс-әрекет әлеуметтік прогресс жолындағы қоғам
Постиндустриалды қоғам
рөлін иемденуде, ал қызметтер экономикасы адам даму маңызды құрылымдық
Екінші деңгейлі қызметтерді әлеуметтік-қажетті деп атауға болады. Оның бұлай
Сервис – бұл бұрыннан
қызметінің қабылданған үлесі. Біздің еліміздің экономикасында бұл сектор жаңа
Сервис – маркетингтің функциясы ретінде оны пайдаланудың барлық кезеңі
Қазіргі әлемде түрлі білгілері бойынша жіктелетін сервистің қызметтің алуан
Жұмыстың мазмұнына ұатысты сервис қатаң және жұмсаққа бөлінеді. Қатаң
Тауарды алумен тікелей байланысты тікелей сервиске жатады. Оған керісінше,
Сервистік қызметтерді ұйымдастыру түрлері алуан түрлі. Кәсіпорындардың сервистік бөлімдері,
және тағы басқа сервистік қызметкерлердің неғұрлым көп түрлері болып
1.3 Әлеуметтік қызметтер – қызметтердің құрамдас бөлігі ретінде
«Қызмет» термині бірнеше қызмет түрлерін қамтиды. Бір қызметтер
Осы әлеуметтік қызметтердің бірі – білім беру қызметтері.
Қазақстан Республикасы Президентінің 2000 жылы 30 қыркүйектегі №
Ұлттық білім беру үлгісінде, мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқытуға
Ал негізгі
жатқандарын сақтап, жаңа
мүмкіндіктері шектеулі балаларға арналған; мектепке дейінгі балалар ұйымдары мен
Орта білім ҚР азаматтары үшін міндетті болып табылады және
Республикада мектеп оқушыларын оқыту және тәрбиелеу сапасын жоғарылату үшін
Бастауыш және орта кәсіптік білім беру ұйымдары түлектерінің еңбек
1999 жылы жоғары білім жүйесі
асырады: жоғары негізгі білім (бакалавриат), жоғары ғылыми-педагогикалық білім (магистратура),
Келесі әлеуметтік қызметтердің бір түрі – денсаулық сақтау қызметтері.
Өмірлік қамтамасыз ету жүйесі
институттарының бірі болып табылатын денсаулық сақтау реформалардың қазіргі кезеңінде,
Қазақстан Республикасының 2030 жылға дейінгі мерзімде даму стратегиясын және
Мемлекет пен адам арасында денсаулықты қорғау бойынша жауапкершілігін
Ауыртпалық орталығын алғашқы медициналық-санитарлық жәрпдемге ауыстырумен медициналық көмек көрсетуді
Денсаулық сақтау және саланың бірыңғай ақпараттық жүйесін басқарудың жаңа
Ана мен бала денсаулығын күшейту, медициналық-демографиялық жағдайды жақсарту;
Әлеуметтік маңызды аурулар деңгейін тұрақты төмендету;
Медициналық білім беру реформалау;
Әлеуметік қызметтердің құрамдас бөлігі ретінде халықты әлеуметтік қорғау -
Шаруашылық жүргізудің нарықтың типіне көшу ҚР он жылдам астам
Бүгін де қоғамда маңызды реттеушілік функция жүктелген мемлекет
Әлеуметік қорғаудың басты бағыты кедейленген топтарды сүйемелдеу.
Күн көру деңгейі дегеніміз адамның өмір сүруін және оның
Әлемдік тәжірибеде тұрғындар табысын индексациялаудың негізгі түрі белгілі:
автоматты;
жартылай автоматты.
Бірінші түрінде, жалақы баға индексінің өзіне өарай пропорционалды көбейіп,
есептелуі осы
еңбек ақыны көтеру оның нәтижесімен ешқандай байланысты емес.
Екінші түрі Еуропалық
қолданылады. Оның мәнісі мынады: жалақының баға өскенің ескере отырып,
Тұтыну бағасы индексін анықтау үшін «тұтыну қоржынын » белгілеп
Әртүрлі әлеуметтік – демографиялық тұрғындар топтарында игілік пен
Қазақстан Республикасының тұтыну қоржыны құрамы және құрылымына 33 тауар
Қазақстан Республикасының Мемлекеттік стистикалық комитетінің мәліметі бойынша, негізгі тұтыну
Әлеуметтік қорғау – бұл азаматтардың өмірге қажетті игіліктерге қол
Әлеуметтік қамсыздандыруда зейнетақы жүйесі ерекше орын алады. 1998 жылдан
«Қазақстан Республикасының зейнетақымен қаматамасыз ету туралы» Заңында ҚР азаматтарын
Гендерлік аспект тұрғысынан Қазақстанның зейнетақы заңнамасы белгілі дәрежеде, жұмыс
Әлеуметтік қорғау бюджет
категорияларына қосымша көмекті ұсыну үшін арналған [6, 5б].
Қазақстан мүшесі болып табылатын Халықаралық
кешені ретінде әлеуметтік қорғау жүйесін анықтайды. Бұл шаралар кешені
тұрақты, төленбелі еңбек әрекетін ынталандыру;
негізгі әлеуметтік тәуекелдер туындаған жағдайда әлеуметтік
сақтандыру механизмдері көмегімен төлемдер бөлігін төлеу және алдын алу;
әлеуметтік сақтандыру жүйесінің қатысушылары болып табылмайтын халықтың әлсіз
білім және медициналық көмек сияқты негізгі құқықтармен қызметтеріне азаматтардын
Жалпы бірдейлігі алу құқығы жарнаға тәуелсіз, тәуекел жағдайы туындаған
Халықаралық тәжірибесін талдау негізінде келесідей нәтиже шығаруға болады әлеуметтік
Мемлекеттік жәрдемақылар әлеуметтік қорғауға жататын жағдайлар туындаған жағдайда белгілі
төлемдермен қамтамасыз ету үшін арналған.
Міндетті әлеуметтік
байланысты ресми сектор жұмыскерлерін қосымша қорғау үшін арналған.
Жинақтаушы зейнетақымен қамтамасыз ету әрбір азаматпен зейнетақы жинақтарын құру
Жалпы бірігей принципінде мүгедектілік бойынша асыраушысын жоғалту жағдайы бойынша,
Ақшалай табыстардың шығындарын өтейтін және натуралдық төлемдер мен жеңілдіктер
Нарықтық байланыстар жүйесіне қауіп-қатерлердің көп түрлері тән болады. Әлеуметтік
қорғау объектісіне жататындар шамамен біркелкі емес және
тұрақсыз жағдайында оның деңгейі одан әрі өсіп келеді.
2 тарау Қазақстан Республикасының әлеуметтік қызметтер нарығын
2.1 Қазақстан Республикасы қызметтер нарығының дамуы
Жаңа технологияларды игерудің серпінді даму үрдісі қызмет көрсету саласының
Кесте 4
Қызмет көрсету саласы қызметінің негізгі көрсеткіштері
1995 2000 2005
Көрсетілген қызмет көлемі, млн, теңге 145374,1 251428,0 910231,3
Қызмет көрсету саласы кәсіпорындардың
10923 21847
Қызмет көрсету саласындағы қызметкердің орта айлық жалақысы, мың теңге
Есептік жылы орта есеппен қызметкерлердің тізімдік саны, адам 2654,1
Негізгі капиталға салынған инвестиция млн. теңге
84600 201015
1995 және 1997 жылдар аралығында көрсетілген қызметтердің жалпы көлемінде
1998 жылдан 2000 жылдар аралығында қызметкерлерсіз жалға беру бойынша
Кесте 5
Қызмет түрлері бойынша қызмет көрсеткен кәсіпорындардың саны
Барлығы 10923 27174
Соның ішінде
Жылжымайтын мүлікпен байланысты қызметтер 4065
Машина мен құрал-жабдықтарды жалға беру және жеке пайдалану заттары
Компьютерлік және оған байланысты қызметтер 449 1224
Зерттеу және өңдеу қызметтері 526 949
Тұтынушыларға ұсынылатын өзге де қызметер 3170 9490
Мемлекеттік басқару саласындағы қызметтер 412 5327
Қалдықтарды жою, санитарлық өңдеу бойынша қызметтер және осыған ұқсас
Демалыс, мәдени және спорттық іс-шараларды ұйымдастыру қызметтері 1474
Өзге қызметтер 475 617
2000 жылдан бастап ұсынылатын қызмет аясы кеңейте түсуде. Жаңа
Қазіргі уақытта Қазақстанда жаңа қызмет нарығының пайда болуы мен
2000 жылы Қазақстанның қызмет көрсету нарығында 10923 кәсіпорын жұмыс
Қызметтердің жалпы көлемінің 9 %-нан астамы мемлекеттік басқару және
Кесте 6
Қызмет түрлері бойынша көрсетілетін қызметтердің көлемі
1995 2000 2005
Көрсетілетін қызметтердің жалпы көлемі 145734,1 251428,0 910231,3
Негізгі қызмет түрі бойынша көрсетілген қызмет көлемі, соның ішінде:
Жылжымайтын мүлікпен байланысты қызметте 1702,7 17877,2 75981,7
Машина мен құрал-жабдықтарды жалға беру және жеке пайдалану заттары
2285,9 8773,0
Компьютерлік және оған байланысты қызметтер 84 4610,6 22604,0
Зерттеу және өңдеу қызметтері 134518,8 6678,4 38872,6
Тұтынушыларға ұсынылатын өзге де қызметтер 524,5 87157,8 340068,7
Мемлекеттік басқару саласындағы қызметтер 420,3 22820,7 234445,9
Қалдықтарды жою, санитарлық өңдеу бойынша қызметтер және осыған ұқсас
Демалыс, мәдени және спорттық іс-шараларды ұйымдастыру қызметтері 420,3 22681,3
Өзге қызметтері 1838,2 1070,6 23462,4
Қызметтің қосалқы түрі бойынша көрсетілетін қызметтер - 81372,9 1818,2
Жеке кәсіпкерлер көрсететін қызметтер - - 8945,3
Өзге саладағы кәсіпорындар көрсететін қызметтер - - 78429,3
Демалыс, мәдени және спорттық іс-шараларды ұйымдастыру саласындағы қызметтердің
2000 жыл мен 2005 жылдар аралығында қызмет көрсету нарығында
2005 жылдың қаңтар - желтоқсанында кәсіпорындар және жеке
Жалпы көлеммен 234445,9 млн теңгеге мемлекеттік басқару
Енді мемлекеттік басқару саласындағы қызмет көрсетудің әлеуметтік қамтамасыз ету
Қазіргі кезде 3,5 млн адам әлеуметтік қамтамасыз етумен қамтылған
түрі белгіленген.
Әлеуметтік салаға шыққан шығыстардың серпінді өсімі, әлеуметтік реформаларды тереңдету
2002 жылдан бастап 2006 жылға жылға жоспарланған шығыстарды
Нәтижесінде, Қазақстанда жағдайы мен келешегі ҚР халқан әлеуметтік қорғау
Нарықтық экономикада теңбе-тең жаңа зейнетақы жүйесін құру, жаңа экономикалық
Еңбек және әлеуметтік қорғау Министрлігінің деректері бойынша ,
Осылай, 1998-2005 жылдар ішінде республикадағы зейнетақы алушылардың жалпы
2005 жылдың аяғында номиналды орташа зейнетақы мөлшері күнкөрістің
ең төменгі деңгейінен 46,1 % - ға артылды
2007 жылғы Мемлекет Президентінің Қазақстан халқына Жолдауында әлеуметтік
Бұдан басқа зейнетақының мөлшерін бұрынғы еңбек үлесіне сүйеніп
Осы шараларды жүргізуге арналатын қаражаттың жалпы қажеттілігі 55,3 млрд
Әлеуметтік саясаттың маңызды бағыттарының бірі – мүгедектердің жағдайын жақсарту
Кесте 7
Жәрдемақы алушылар саны және тағайындалған айлық жәрдемақының орташа мөлшері
1998 2000 2001 2002 2003 2004 2005
Жәрдемақы алушылар саны, барлығы
Мың адам 744,8 787,3 792,3 791,8 786,4 792,4 773,8
Соның ішінде
Мүгедектер бойынша, мың адам 344,2 386,2 388,7 321,6 391,3
Жәрдемақылардың орташа мөлшері, теңге 2922 3056 3191 3803
Асыраушысынан айырылу жағдайы бойынша, мың адам 370,6 382,6 385,5
Жәрдемақылардың орташа мөлшері, теңге 3851 4200 4421 4668 4850
Жасы бойынша, мың адам 19,8 19 18,2 16,7 15,5
Жәрдемақылардың орташа мөлшері, теңге 1970 2175 2325 2460
Экономиканың өсуі бұрынғыдан да белсенірек әлеуметтік саясат жүргізуге
Қазақстан Республикасының жалғыз басты қарт адамдарға және мүгедектерге, оның
Өзін-өзі қызмет ету қабілетінен толық немесе жартылай айыврылғандарға жартылай
Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасының 2005 жылдың 13 сәуірінде күшіне
Мүгедектерді әлеуметтік қорғау
мемлекеттің саясатына негізгі бағыттарын анықтау үшін республикада «2006-2008 жылдардағы
Бөгде адамдардың үздіксіз күтімі мен жәрдемін қажет ететін мүгедектер
Республикада жетім балалар мен мүгедек балаларға көп көңіл бөлініп,
көмек көрсетудің тиімді жүйесін құру
балаларды әлеуметтік және коррекциялық қолдау туралы заң шығарылып заң
Кесте 8
Мемлекеттік атаулы әлеуметтік жәрдемақыны халықтың барлық санаттарына тағайындалу (ҚР
Тағайындалғаны, барлығы Оның ішінде балаларға тағайындалғаны әлеуметтік көлем
Алушылар саны, адам Орташа айлық мөлшері Алушылар саны, адам
2003 859802 731,7 518643 727,9
2004 625674 778,3 386438 803,0
2005 481721 686,9 303761 705,5
2002 жылдың қаңтар айынан беріліп жатқан мемлекеттік
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2005 жылғы 2 қарашасында күніне
2.2 Халықты әлеуметтік қорғау жүйесін басқарудың негізгі амалдары
ҚР бағдарламалық құжаттар иерархиясы белгілі: 2030 жылға дейінгі Қазастанның
Әлемдік тәжірибенің барлығы көрсеткендей, қазіргі экономиканың сәтті дамуы адам
Нарықтық қатынастардың құрылуы мен даму проблемалары ішінде маңызды болып
Мемлекетке әлеуметтік қатынастар жүйесінде әлеуметік саясатын жасау және жүзеге
Отбасыларға, әйелдерге, балаларға, жастарға, еңбек саласындағы барлық азаматтарына, денсаулық
Нарықтық жағдайларда әлеуметтік қорғаудың негізгі міндеттері ауру, жұмыссыздық, кәрілік,
Тым тар мағынада әлеуметтік қорғау
қамтамасыз етеді, яғни жұмыспен қамтылу құқығы және еңбек
Қазақстанның қысқаша жылнамасында мәліметтер көрсетілгендей, жәрдемақының аса жоғары сомасы
Нарықтық қайта құрулар бастагуымен халықтың әлеуметтік қорғау жүйесін дамытудың
Осындай жүйе дамуының нәтижесі болып әлеуметтік қолдаудың қисынсыз көп
жалпы сомасынан тек 1/3 аз қамтылған отбасыларыгна беріледің, ал
қоғам қолдауынсыз амалдай алатындар алады [27, 152б].
Халықты әлеуметтік қорғау жүйесін дамытудың заңдылық нәтижесі халық алдында
Соңғы жылдағы экономикада қолайлы өзгерістер және тұрақты өсімді қамтамасыз
Берілген концепция шеңберінде азаматтардың білім және денсаулық сақтау
Экономикалық тұрғыдағы белсенді халық қатынасында әлеуметтік қорғаудың басты міндеті
Қазіргі уақытта өмір
үшін жалдама еңбек болуы жалғасуда, сондықтан басты
Жұмыс күші құрамына, өндіріс құрамына және тұтыну ,
Толық емес орта отбасылары саны ұлғаюда табыс кепілдемелері,
Сонымен өндіріс құлдарауы, экономиканың көптеген салаларын қайта қалыптастыру және
Халықты әлеуметтік қорғау жүйесі бір жағынан, өзінің әлеуметтік-экономикалық жағдайына
Халықты әлеуметтік қорғау моделі келесідей негізгі бөліктерден тұрады:
халықты әлеуметтік қорғау деңгейі;
әлеуметік қорғау ұсынылатын азаматтар категориясы: барлық халық, экономикалық тұрғыдағы
халықтың жұмыспен қамтылуына ұлғайтуына бағытталған мемлекеттік белсенді саясат
жұмыссыз статусын алған азаматтарды қорғау
әлеуметтік қорғаудың ұлттық жүйесі механизмнің әлеуметтік-экономикалық негіздері.
Аймақтық деңгейде халықты әлеуметтік қорғау жүйесін қалыптастыру мехпнизмі оның
жеткіліксіз қаржылық қамтамасыз етуі және жоғары емес экономикалық және
жұмыссыздық деңгейі жоғары аймақтар;
жоғары экономикалық тәуелді аймағына жататын аймақтар;
ауыл халқы басым аймақтар.
Қазіргі таңда әлеуметтік
құрайтын 3 негізгі проблемалар блоктарына назарын жұмылдыруы қажет: мелекеттің
Қазіргі әлеуметтік салалардың әркет ету механизмдері мен прициптерін мем
Қазіргі жағдайда мәселеге – бағытталған амалы аса өзекті. Оның
Әлеуметік қорғаудың ұлттық жүйесі механизмінің әлеуметтік-экономикалық негіздері халықтың өмірлік
Әлеуметтік қорғау саласындағы саясат мақсаты кедейшілік және жұмыссыздық
Халықты әлеуметтік қорғаудың маңызды
қауіпсіздігін қамтамасыз ету болып табылады, өйткені адамның өмір сүру
Қазақстан Республикасының стандарттары «Өмір сүру минимумы туралы» Заңдарымен қабылдауымен
Әлеуметтік стандарт – бұл халықтың әлеуметтік қажеттіліктер жиынтығын
Азаматтардың тұрмыс халіне жаңа заң нормасы да әсер етті.
Әлеуметтік қолдау берілген көлемде қалуы тиіс. Мемлекеттің әлеуметтік саясаттарының
Жергілікті басқару органдарына батыс елдері тәжірибесі бойынша өзін-өзі қызмет
Сонымен бірге мемлекеттік бюджеттен қаржыландырылып отыратын қарт азаматтар мен
Мұндай орталық әрекет ету үшін адамдарды оңалту орталықтарына заңды
Халықтың келесі әлеуметтік әлсіз тобы болып кедей отбасы балалары
Жетімдік және қадағаламаушылық бұрын да болған, бірақ бүгінгі таңда
Осылайша, қазіргі таңда қағамның маңызды дамуы болып мемлекеттің әлеуметтік
2003 жылы 10 қазанда мәжілістің әлеуметтік даму бойынша комитеті
Соңғы жылдары экономикалық
көрсеткіштерінің бірқатар өсуі мен жалпы өнім деңгейінің төмендеуіне алып
Экономиканың жандану, әлеуметтік проблемаларды жүзеге асыру отбасы, ана және
«Адамның реподуктивті
кепілдемелері туралы» Заңының қабылдануы және «Азаматардың денсаулығын қорғау туралы»
2002 жылы Денсаулық жылы болып жарияланып, Мемлакеттік бюджеттен қаржыландыратын
Ана және бала өлімін төмендету бойынша үлкен жұмыс
Әлеуметтік саясатта маңызды болып ауыл халқын әлеуметтік қорғау мәселесі
Ауыл халқын әлеуметтік
қызметкерлерінің жалақысы мен басқа да ақша табыстарының өсімі үшін
2005 жылға дейін мерзімде білімнің сапасын жоғарлату үшін
2.3 Арқалық қаласы халқын әлеуметтік қорғауды дамытудың негізгі тенденциялары
«Арқалық қалалық жұмыспен қамту және әлеуметтiк бағдарламалар бөлiмi» мемлекеттiк
Мекеменiң қызметiн қаржыландыру жергiлiктi (қалалық) бюджеттiң есебiнен жүзеге асырылады.
Мекемеде атаулы әлеуметтiк көмек бөлiмi, жұмыспен қамту бөлiмi, бухгалтерия
Бөлiмдi мемлекеттiк қызмет туралы заңнамаға сәйкес Арқалық қаласының
бастығы – Майра Сүлейменова Ануарбековна. Білімі-жоғары, экономист.
Бөлiм басшысының заңнамада белгiленген тәртiппен қызметке тағайындалатын және босатылатын
Басшы мекемеге жүктелген мақсаттардың орындалуы мен оның өз функцияларын
Бөлiмнiң басшысы осы мақсатта:
1) өз орынбасарларының және бөлiмнiң құрылымдық бөлiмшiлерi басшыларының мiндеттерi
2) қолданыстағы заңнамаға
бөлiмдердiң басшы қызметкерлерiн,
тағайындайды және босатады;
3) Бөлiмнiң құрылымдық бөлiмшiлерi туралы ережелердi бекiтедi, орындауға мiндеттi
4) Бөлiмнiң құзырына жататын мәселелер бойынша консультативтiк-кеңес беру органын
5) заңнамада белгiленген тәртiппен көтермелеу, материалдық көмек көрсету, тәртiптiк
6) Бөлiм атынан сенiмхатсыз-ақ әрекет жасайды;
7) қолданыстағы заңнамаға сәйкес мемлекеттiк органдарда, өзге де ұйымдарда
8) қызметкерлердiң белгiленген саны мен еңбекақы төлеу қорының шегiнде
9) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес басқа да өкiлдiктердi жүзеге
Басшы болмаған жағдайда оның мiндеттерiн мекеме басшысының орынбасары атқарады.
Мекеме қызметi басшы бекiткен регламентке сәйкес жүргiзiледi.
Арқалық қаласының аумағында жұмыспен қамту және халықты әлеуметтiк
қорғау саласында өз құзыры шегiнде жергiлiктi мемлекеттiк басқару қызметiн
Жұмыспен қамту, әлеуметтiк әрiптестiк, еңбек және халықты әлеуметтiк қорғау
Аталған мақсатты жүзеге асыру үшiн бөлiм мынадай қызметтердi жүзеге
1) еңбек, әлеуметтiк әрiптестiк, тұрмыс деңгейiн көтеру мәселелерiн шешу
-еңбекке ақы төлеу, әлеуметтiк әрiптестiк жүйесiн жетiлдiру мәселелерi жөнiнде
-барлық меншiк түрлерiндегi мекемелерге ұжымдық шарттар және келiсiмдер жасауға
-еңбек және әлеуметтiк-экономикалық қатынастар жөнiндегi қалалық және салалық (тарифтiк)
-халықтың тұрмыс деңгейiн көтеруге және тұрақтандыруға бағытталған аймақтық бағдарламалар,
-өз құзыры шегiнде халықтың тұрмыс деңгейiн және табысын көтеру,
-экономикалық нарықтық өзгерiстердi зерттейдi, халықтың тұрмыс деңгейiн зерттеу жөнiнде
-азаматтардың, мекемелердiң бөлiмнiң
жөнiндегi өтiнiш-арыздарын қарап, қажеттi шаралар қабылдайды.
2) Халықты жұмыспен қамту саласында:
-қалалық жұмыспен қамту бағдарламасын әзiрлейдi және iске асырады;
-еңбек нарығын болжайды, талдау жасайды;
-жұмыспен қамту бағдарламасын
әкiмиятқа ұсыныс енгiзедi;
-жұмыспен қамту мәселелерi жөнiнде ақпарат базасын құрады;
-жоғары органдарға жұмыспен қамту саласындағы қолданыстағы заңнаманы жетiлдiру жөнiнде
3) Халықты әлеуметтiк қорғау саласында:
-кедейшiлiктi төмендету жөнiндегi қалалық бағдарламаны әзiрлейдi және жүзеге асыруына
-қалалық әлеуметтiк бағдарламаларын әзiрлейдi және жүзеге асыруына қатысады;
-жоғары органдарға халықты әлеуметтiк қорғау саласында қолданыстағы заңнаманы
-бөлiмнiң құзырына жататын мәселелер бойынша азаматтарды қабылдап, кеңестер бередi;
-жоғарғы органдарға мемлекеттiк есеп пен ақпараттық құжаттарды бередi;
-халыққа арнап әлеуметтiк көмек көрсетуде мемлекеттiк әлеуметтiк саясатты жүзеге
-әлеуметтiк көмек алуды қажет еткен салалардың контингентiн анықтау;
-әлеуметтiк қорғалуға мұқтаж болған аз қамтылған азаматтар мен отбасылардың
-аз қамтылған отбасылардың және азаматтардың жекелеген санаттарына әлеуметтiк көмек
-аз қамтылған отбасыларына жәрдемақы тағайындау және төлеумен айналысады;
-тұрғын үй жәрдемақыларын тағайындау және төлеумен айналысады;
-қалалық деңгейде белгiленген басқа
мәселе бойынша маслихатқа ұсыныс енгiзедi;
-бөлiм құзырына жатқызылған мәселелер жөнiнде азаматтарға кеңес беру және
-мүгедектердi оңалту жөнiндегi қалалық
жүзеге асырады;
-денсаулық сақтау, бiлiм беру органдарымен мүгедектердi әлеуметтiк қорғау, кемтар
мәселелерi бойынша қарым-қатынас жасайды;
-мүгедектердi арнайы жүру құралдарымен, жасанды-ортопедиалық бұйымдармен, сурдо-тифло-техникалық құралдармен қамтамасыз
-мүгедектер бойынша деректер банкiн қалыптастырады;
-мүмкiндiгi шектеулi балалармен және жалғыз басты қарттармен және еңбекке
2006 жылдың қаланың әлеуметтiк-экономикалық дамуын талдау
Халықты әлеуметтік қамтамасыз ету
Халықты әлеуметтiк қорғау және әлеуметтiк қамсыздандыру шеңберiнде әр түрлi
Аймақта 1528 мүгедек тұрады. Мүгедектердi оңалту бойынша жұмыс 3
Протездеу iске асырылды және 14 мүгедек ортопедиялық аяқ-киiммен,ортопедиялық бұйымдармен
Мүгедектер әлеуметтiк тағайындау объектiлерiне қол жеткiзудi жеңiлдету үшiн 3
"Азаматтардың жекеленген категорияларына
бюджеттiк бағдарламасы шеңберiнде қалада 13 дейiн түрлі материалды көмек
-Ұлы Отан соғысы ардагерлерiне және мүгедектерiне материалдық көмек
-Соғыс ардагерлерiне монша және шаштараз қызметтерiне – 175,3 мың
-жыл iшiнде берiлген бағдарлама шеңберiнде талап етiлген мамандық (дәрiгер)
-тұрмысы төмен отбасылардың туберкулезбен ауыратындар үшiн қосымша тамақтандыруға 165,1
-"Строитель"демалу және еңбек лагерiне балалар мен зейнеткерлердi сауықтыруға
-жұмыссыздар үшiн –126,2 мың тг бөлiндi.
-операция мен емделуге 1 және 2 топ мүгедектерiне 504,3
-Қостанай қаласына отбасы төмен азаматтарға емделуге 16,1 мың тг
-Қарттар күнi, Мүгедектер күнiне 54,0 мың тг сомасында қайырымдылық
-мектеп – интернат жетiм балаларына қамқорлық көмек 87,5 мың
Үйi жоқ
2,3 млн тг
Сонымен қатар қалада 70
әлеуметтiк қорғау бөлiмшесi әрекет етедi (жыл бойы 110 балаға
2006 жылы бағалау бойынша атаулы әлеуметтiк көмек алушылар көлемi
Одан басқа республикалық бюджет қаражаттарына (690 мың тг) бiрiншi
Кедейшiлiк пен жұмыссыздықты төмендету
Соңғы жылдары жүргiзiлген халықты жұмыспен қамтуды жақсарту бойынша шаралар,облыстық
Жұмыссыздар саны 2006 жылдың 1 қаңтарында 1604 адамды құрады
2005 жылы экономикалық барлық салаларында 528 жұмыс орындары құрылды,оның
Әлеуметтiк жұмыс орындарына 81 жұмыссыз жұмыспен қамтылды.
Төленбелi қоғамдық жұмыстарға 778 жұмыссыз жұмыс iстедi, 79-ы кәсiби
дайындыққа және қайта даярлауға жiберiлдi.
2003-2005 жылдарға арналған кедейшiлiктi төмендету бойынша кешендiк бағдарламасын iске
Кедейшiлiк деңгейiне қабылданған
1 қаңтарында өткен жылдың осы кезеңiмен салыстырғанда 8,2
2006 жылдың басынан бастап аз қамтылғандар санынан 172 адам
Жеке көмекшi шаруашылықтарын дамытуда 136 отбасыға 2774,7 мың тг
2006 жылы 452 адам тегiн тамақтандырылды,осы мақсаттарға барлық ақша
Бiр адамға көрсетiлген көмек сомасы 15,2 мың тг. Бұл
Мемлекеттiк атаулы әлеуметтiк көмек 2832 алушыларға 27864 мың тг
Бағалау бойынша 2006 жылы кедейшiлiк пен жұмыссыздықты төмендету үшiн
2003-2005 жылға арналған Арқалық қаласында кдейшiлiктi т†мендету бойынша кешендiк
Қайта құрулар жүргізілуіне қарамастан, қазіргі уақытта әлеуметтік қорғау
Қалалық бюджет қаражаттарынан 2,6 мың азаматтарға 25,9 млн тг
2005 жылы 28 маусым айының "Балалары бар отбасыларға мемлекеттiк
3 тарау Әлеуметтік қызметтерді дамытудың болашағы
3.1 Қазақстан Республикасы халқын әлеуметтік қорғауын жетілдіру бағыттары
Әлеуметтік қорғау жүйесін дамытудың негізгі бағыттарын халықаралық
Әлеуметік қорғаудың жаңа жүйесінің негізін қалайтын мақсаттары мен міндеттері
Әлеуметтік саланы реттеуші заңдылық әлуетін тәуекелдер негізінде құрылады.
Жүзеге асырылған әлеуметтік қорғау жүйесі болуы тиіс:
- әділетті - әлеуметтік қорғауына құқығын іске асыру барлық
- ынталандырушы - мемлекеттік тәуелсіздігін әрбір адамның
- әсершіл – жәрдемақылар атаулығы ие болуы қажет, яғни
- тиімді, яғни айқын және жақсы басқарылатын, төмен шығынды
- қолайлы, яғни белгі уақыт шеңберінде халықты максималды жалплай
Жоғары көрсетілгендерді есепке
элементтерінен тұратын әлеуметтік тәуекелдер негізінде әлеуметтік қорғау жүйесін
бюджет қаражаттары есебінен әлеуметтік тәуекелдеріне байланысты барлық азаматтарға
бірінші кезеңде жұмыс берушілер шығарылымдары есебінен және болашақта жұмыскерлер
жинақтаушы зейнетақы жүйесі;
бюджет қаражаттары есебінен азаматтардың белгілі категорияларын қолдауының арнайы мемлекеттік
Барлық әлеуметтік төлемдерді аса тиімді басқару және бақылау
Ана мен баланың кең масштабты әлеуметтік қамтамасыз ету мемлекеттің
Осыған орай Қазақстан Республикасының Президентінің Қазақстан халқына жолдауында
Осылайша демографиялық процестерін қолдау мақсатында әлеуметтік қорғауына мұқтаж ахуалы
Әлеуметтік салығын төлеп жүретін ұйымдардағы жұмыспен қамтылған барлық жұмыскерлерін
Еңбекке қабілеттілігін және асыраушыны жоғалту жағдайында әлеуметтік қорғау жүйесін
Бірінші деңгей: барлық азаматтарға бюджет қаражаттары есебінен бірдей деңгейлі
Екінші деңгей: ресми сектор жұмыскерлеріне зейнеткерлік жас келгенге дейін
Үшінші деңгей: еңбек міндеттерін орындауындағы сәтсіз жағдай және кәсіби
Натуралды түрде әлеуметтік көмек тек еңбекке қабілетсіз азаматарына: балаларға,
Дәстүрлі формалармен қатар қарттар және мүгедектер үйлерін қайта
Әлеуметтік нормативтерін анықтау әдістемесін жетілдіруін жлғастыру көзделуде.
Республиканың барлық халқының мүддесін әлеуметтік көмек жүйесін реформалау
Мемлекет реформалардың аяқталуына дейін халықты әлеуметтік қорғау
Әлеуметтік қамтамасыз ету жүйесін мемлекеттік реттеу ҚР
Зейнетақы және жәрдемақы алушылар ісінің электрондық макеті енгізілді.
Әлемдік тәжірибесін тану және халықтың әлеуметтік қорғауын ұйымдастыру тәжірибесін
- Әлеуметтік қорғаудың негізгі параметрлерін Жалпы адам құқықтары декларациясы
- қолайлы еңбек жағдайларын денсаулықты және өмірді сақтауын, еңбекке
- еңбекке қатынастары аумағында еңбек жағдайлары мен сақтауына денсаулығын,
- жұмыскерлерді әлеуметтік және кәсіби тәуелдерінен жалпыға
- минималды тұрғыдан әлеуметік және кәсіби тәукелдерінің, берілген мәселе
- дербестік жіне өзін-өзі басқару принципін қатаң қадағалауда халықты
Әлеуметтік қамтамасыз ету және әлеуметтік көмек саласында 2006-2008 жылдарына
үш деңгейлі жүйесін құру,
табылады [29, 67б]
Көрсетілген мақсаттарға жету үшін әлеуметтік қамтамасыз етудің үш
Осы бағдарлама шеңберінде төмендегілер қарастырылған:
- ана мен баланы қорғау мақсаттарында қарт
- аз қамтылған отбасыларының 18 жасқа дейінгі
- мүгедектердің барлық категорияларына және жасы бойынша
2006 жылдың 1 шілдесінен бастап бір жаксқа дейінгі сәбилерді
Әлеуметтік реформаларды әрі қарай тереңдету Бағдарламасы шараларын жүзеге
Әлеуметтік-экономикалық қайта құрулар табыстылығы жүйелі түрде көбінесе халықты әлеуметтік
ҚР Президентінің «Жаңа әлемдегі – Жаңа Қазақстан» атты Қазақстан
Президенттің мәлімдеуі бойынша: «Осыдан екі жыл бұрын біз дәйекті
Өзіміздің алдынғы тәжірибемізден және әлемнің басқа елдерінің тәжірибесінен
Бірінші. Мемлекет тарапынан халықты әлеуметтік қолдау ол нысаналы әрі
Екіншісі. Ең пәрменді әлеуметтік саясат өнімді еібекке ынталандыру
Табыстарды жоғалту қаупіне компесация төлейтіндігіне мемлекеттік кепілдік
3.2 Арқалық қаласы әлеуметтік қамтамасыз етудің басымдылықтыры
2007-2009 жылдарға арналған дамуының мақсаттары,міндеттері және басымдылықтары
Әлеуметтік қамтамасыз ету
Қазақстан халқына Президенттiң жолдауына сәйкес әлеуметтiк қамсыздандырудың негiзгi мақсаты
Осы мақсатқа жету үшiн келесiдей мiндеттердi шешу қажет:
-аз қамтылған отбасыларға атаулы әлеуметтiк көмек көрсету механизмiн дамыту;
-балалары бар отбасыларға әлеуметтiк қамсыздандырудың қосымша формаларын жетiлдiру;
-мүгедектердi оңалту жүйесi мен әлеуметтiк қамтамасыз етуiн дамыту ;
Күтiлетiн нәтижелер
Халықтың әлеуметтiк қамтамасыз етуге қойылған мiндеттердi шешу үшiн келесiдей
-мемлекеттiк атаулы әлеуметтiк көмек (2007 жылы-25,8 млн тг көлемiнде
-тұрғын үй жәрдемақысы (2007 жылы 101,1 млн тг көлемiнде
-18 жасқа дейiн
41,6 млн тг көлемiнде -
3,5 адам, 2009 жылы 43,8 млн тг көлемiнде -
Қалада 2006-2008 жылға арналған мүгедектердi оңалтудың өңірлік бағдарламасы жасалынды.
Мүгедектің проблемасының көкейкестілігі оның ауқымдылығына байланысты. Біріккен ұлтар ұйымының
Тоқсаныншы жылдары екінші жартысындағы экономикалық өсу белсенді әлеуметтік
Мүгедектер жағдайын жақсарту Қазақстандағы әлеуметтік саясаттың басымды бағыттарының бірі
Мүгедектерді оңалту проблемаларын тиімді шешу мемлекеттің белгілі
Қалада халықты жұмыспен қамту және кедейшілікті төмендету бойынша шараларды
Осы бағдарлама шеңберiнде төмендегiлер жоспарлануда:
-мүгедектер мен жалғызбасты жасы ұлғайған азаматтарға үйде әлеуметтiк көмек
-жылжуда қиындықтары бар 1 топ мүгедектерiне жеке көмекшi ұсыну:2007
жылы - 368,2 мың тг, 2008 жылы- 975,6 мың
-ымдау мамандары есту бойынша мүгедектерiне ұсыну: 2007 жылы-13,0 мың
-тұрғын үй, қоғамдық және өндiрiстiк ғимараттарда,әлеуметтiк инфрақұрылым объектiлерiне мүгедектерiне
-мүгедектерге қызмет көрсетуге бағдарланған
орындарында жол белгiлерi
2007 жылы - 35,1 мың тг; 2008 жылы –
-жолдан өтуге болатын құрылғыларын
құрал - жабдықтарымен қамтамасыз
-сурдоаударма ақпараттық бағдарламаларын аймақтық телевизиялық арналарда трансляция ұйымдастыру: 2008
-мүгедектер арасында көркем сайыстарын, фестивальдер өткiзу: 2007 жылы -
-мүгедектер арасында қалалық спорттық жарыстар ұйымдастыру:2007 жылы –296,0 мың
-облыстық жарыстарда мүгедектердiң қатысуын қамтамасыз ету:2007 жылы - 212,0
-үйде тәрбиеленетiн және оқитын мүгедек балаларды оқытуға төлемдер қамтамасыз
-мүгедектердi жұмыспен қамту үшiн әлеуметтiк жұмыс орындарын қалыптастыру: 2007
Кедейшілік пен жұмыссыздықты төмендету
Қалада кедейшiлiк және жұмыссыздықты төмендетудiң негiзгi мақсаты болып тиiмдi
Көрсетiлген мақсатқа
қарастырылады:
-жұмыс күші сұранысы мен ұсынысы арасында дисбалансты қысқарту;
-жаңа жұмыс орындарын сақтау және қалыптастыру,шағын және орта бизнесті,
-жұмыссыздар үшін төленбелі қоғамдық жұмыстарды дамыту, әлеуметтік жұмыс орындарын
-жұмыссыздардың кәсіби даярлығы
жетілдіру;
-еңбек нарығында бәсекелестік емес халықтың мақсатты топтарын көмекші шаруашылық
Күтілетін нәтижелер
Аз қамтылғандар санында еңбекке қабілетсіз бөлігі - балалар, көп
Жыл сайын 2007-2009 жылдары 1,3 мың астам адам жұмыспен
Белгілі бір себептер
азаматтарға 2,2 мың жұмыссыздар үшін қоғамдық жұмыстар және 180
2009 жылға қарай экономикалық тұрғыдан белсенді халықта жұмыссыздықтың жалпы
Жалпыға белгілі, тәуелсіз мемлекетіміздің қалыптасу кезеңіндегі алашқы жылдары әлеуметтік
Қалалық жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалары қызмет көрсетудің нақты
3.3 Арқалық қаласы бойынша мүгедектерге көрсетілетін әлеуметтік қызметтерді дамытудың
Қазақстанда барлық санаттағы мүгедектер саны 2005 жылдың
Арқалық қаласындағы мүгедектіліктің жай-күйін талдау
Арқалық қаласы бойынша 2005 жылдың 1 желтоқсанына барлық санатаға
1186 мүгедектен 655 – нің жеке оңалту бағдарламасы
Әлеуметтік оңалту
Мүгедектерді оңалтудың бағдарламасын тиімді іске асыру, мүгедектердің мәселелерін шешу,
Мүгедектердің белсенді өмір сүруін қамтамасыз ету үшін уақытында
2005 жылдың 1 қазанына 5 мүгедекке протездік-ортопедиялық көмек көрсетіледі.
Мүгедектерді сурдо және тифлоқұрылымдармен қамтамасыз ету облыстық бюджет арқылы
Мүгедектерді оңалту бағдарламасын іске асыру барысында қалалық мәдениет
Мүгедектердің тұрғын, қоғамдық және өндірістік ғимараттарға, әлеуметтік инфрақұрылым нысандарына
Қазақстан Республикасының 2002 жылғы 11 шілдедегі № 343
Психологиялық – медициналық – педагогикалық консультация 1761 баланы зертттеу
Қазақстан Республикасы 2002 жылғы 11 шілдедегі «Кемтар балаларды
Қалада ақыл – есі кем балалардың бір интернаты жұмыс
Арқалық қаласында коррекциялық мектепте 132 бала оқиды, оның
Сонымен қатар қалада «Мекен – жайлары белгісіз адамдарды бейімдеу
74 жалғыз тұратын қарттар мен мүгедектерге үйлерінде әлеуметтік көмек
Медициналық оңалту
2004 санаторлық – курорттық сауықтыруға 22 мүгедек, оның жетеуі
2005 жылдың 1 қазанына текті 2 соғыс ардагері, зейнет
Жеке оңалту бағдарламасына сәйкес емдеу – алдын – ала
Диспансерлік есепте тұратын мүгедек балалар қалалық емдеу бөлімшелеріне көпсалалы
және оңалтудан өтеді.
Қаладағы «Арқалық қалалық сәбилер үйі» мемлекеттік коммуналдық кәсіпорын туа
Мүгедектіліктің алдын алу және оны төмендету үшін денсаулық сақтау,
Кәсіптік оңалту
1186 мүгедектің 397 –сі еңбекке қабілеттті болып табылады.
Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасы «Қазақстан Республикасындағы мүгедектерді әлеуметтік
Қазақстан Республикасының 2005 жылғы 13 сәуірдегі №39
Аталған Заңды іске асыру мақсатында 2006-2008 жылдарға арналған Арқалық
Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері:
- мүгедектерді оңалту жүйесін жетілдіру және мүгедектерді медициналық, әлеуметтік
- мүгедектерді әлеуметтік қолдауды күшетту және олардың тұрмыс деңгейін
- оңалту мекемелерінің жүйесін дамыту, олардың қызметінің нысандары мен
- мүгедектерге берілетін компенсаторлық техникалық құралдардың, протездік – операциялық
- мүгедектердің әлеуметтік, көлік және рекреациялық инфрақұрылым нысандарына
- мүгедектерді жұмыспен қамтуға белсенді жәрдемдесу нысандарын дамыту;
- жергілікті атқарушы органдардың Бағдарламаны іске асырудағы рөлін
- мүгедектердің орталықтандырылған деректер базасын құру;
- қаладағы оңалту саласын кадрлармен қамтамасыз ету жүйесін, әлеуметтік
Бағдарламаны іске асырудың негізгі бағыттары мен тетігі
Мүгедектердің қазіргі заманғы танылуына орай, Бағдарлама мүгедектерді әлеуметтік қамтамасыз
Мүгедектерді әлеуметтік қорғау оларға әлеуметтік көмек беру, медициналық және
Мүгедектіктің алдын алу
Мүгедектіктің алдын алу дене, ақыл-ой, психикалық және сенсорлық кемістіктердің
Олар:
- әйелдер консультациялары мен босанатын мекемелерде әйелдерге, жас балаларға
- жұмыс орындарына аттестация
қауіпсіздігін және еңбекті қорғауды;
- мүгедектігі бар адамдардың деректер банкін құруды қамтитын
Бағдарламаны іске асыруға қалалық бюджет қаражаты, сондай-ақ ҚР заңнамасына
Қалалық бюджеттен жалпы шығындар 43492,4 мың теңге, оның ішінде:
2006 жылы – 8101,2 мың теңге
2007 жылы – 8962,3 мың теңге
2008 жылы 26428,9 мың теңге
Бағдарламаны іске асыру:
- оңалту іс-шараларының көлемін көбейту;
- мүгедектердің, олардың жеке қажеттілігін ескере отырып техникалық
- мүгедектікке шығу қатерін азайту және мүгедектік деңгейін
- мүгедектердің әлеуметтік инфрақұрылым обьектілері мен ақпараттық ортаға қол
- мүгедектердің жұмыс іздеу, мамандық алу және әлеуметтік жұмыс
- мүгедектердің қоғамға біріктіруін жеделдеуге ықпал жасауы қажет.
Қорытынды
Бүкіл әлемдегі қызмет көрсету аясы экономиканың аса тез дамушы
Қызмет (serviсe)-бір жақтың екінші ұсына алатын кез-келген қызметі немесе
Қызмет көрсету аяларының тез дамуына және оның ел экономикасына
Нарықтық байланыстар жүйесіне қауіп-қатерлердің көп түрлері тән болады. Табыстарды
Табыстарды бөлу барысында мемлекеттің нарықтық процестерге араласуының тікелей әдістерінің
Екіншіден, мемлекеттің әлеуметік қызметі тек қана, әдетте «әлеуметтік қамтамасыз
Еліміздің әкімшілік-әміршілдіктен нарықтық экономикаға көшуі адамның әлеуметтік тәуекелінің артуына
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
1. Қазақстан Республикасы
2. Қазақстан Тәуелсіздіктің 10 жылдығында (1995 – 2006)
3. Тортаев Б.К. Услуги в Республики Казахстан. Статистический справочник.
4. Абдиева К.С. Қазақстан Республикасының статистикалық жылнамасы. Алматы :
5. Смаилов А. А. Казахстан: 1991-2002 годы. Информационно –
6.«Қазақстан Республикасы халқын әлеуметтік қорғау» Қазақстан Республикасы Тұжырымдамасы. –
7. Назарбаев Н.Ә. Қазақстан Республикасының ұзақ мерзімдік 2030 жылға
8. Демидова Н. В. Рынок услуг в Казахстане: проблемы
9. Перспективы развития рынка услуг в Казахстане: количественные и
10. Әубәкіров Я. А., Нәрібаев К. Н., Жатқанбаев Е.
11. Балалова Е. И., Каурова О. В. Сервисная деятельность:
12. Дорнбуш Р., Фишер С. Макроэкономика. Оқулық. – Алматы:
13. Дорнбуш Р., Фишер С., Шмалеци Р. Экономика. М.,
14. Кулибанов В. В. Маркетинг: сервисная
(Серия «Краткий курс»), 2000
15. Маркова В. Д. Маркетинг услуг. – М.,
16. Нақыпова Г. И. Қызмет маркетингі. Оқу құралы. –
17. Осипов Ю. Основы теории хозяйственного механизма. – М.:
18. Романович Ж.И., Калачев С. Л. Сервисная деятельность: Учебник
19. Сәбден О. XXI ғасырға қандай экономикамен кіреміз. –
20. Человеческое развитие в Казахстане: Учебник. Под общей редакции
21. Ахметжанова Г. Социальный капитал Казахстана как зона риска.
22. Демидова Н. В. Применение системы мониторинга для оценки
23. Демидова Н. В. Современная ситуация и тенденции развития
24. Интыкбаева С., Исахова П. Социальные трансферты в системе
25.Курманов А.М. Об организации социальных выплат. Мир финансов. №
26. Нигматуллин Н.З. Политика социальной защиты малообеспеченных и обездоленных
27. Сансызбаева Х. Новые подходы к управлению системой социальной
28. Социальная зашита инвалидов в Республике Казахстан. – Бухгалтер
29. Темирова Ж. Анализ и проблемы социальной защиты населения.
30. Юльчиева Г. Сфера услуг и ее влияние на
ҚЫЗМЕТТЕР
Қызмет саласы
Өндірістік қызметтер
Іскер қызметтер
Әлеуметтік қызметтер
1.Есептеу техника
қызметтері
2.Коммуналдық
қызметтерді қосқандағы
жылжымайтын
мүлікпен байланысты
қызметтер
3.Сауда
4.Қаржылық қызметтер
саласындағы қызметтер
5.Басқалары
1.Білім беру
қызметтері
2.Денсаулық сақтау
қызметтері
3.Мәдениет
қызметтері
4.Үкіметтік емес
ұйымдар, діни және
қоғамдық бірлестіктер
қызметтері
5.Басқару және
қауіпсіздік жүйе
қызметтері
6.Басқалары
1.Кәсіби қызметтері
2.Лизингтік қызметтері
3.Пошта және электр
байланыс қызметтері
4.Құрылыс қызметтері
5.Қоршаған ортаға
байланысты қорғау
қызметтері
6.Туристік қызметтері
7.Көліктік қызметтері
8.Басқалары
Қызмет көрсету нарығының қызмет ету мәні және негізгі принциптері
Өнеркәсіптік тауарладың жіктелуі
Әлеуметтк-тұрмыстық сервистің инфрақұрылымын жетілдіру
Жобаның түйіндемесі
Дайын өнім
Қоғамдық өндіріс жайлы
Жуалы ауданы әкімиятының жұмыспен қамту және әлеуметтік-бағдарламалар бөлімінің жалпы сипаттамасы
«Алматы құс» цехы
Қызмет көрсету нарығының түсінігі мен болмысы
Операциялық менеджмент