Табиғатты қорғауға, тиімді пайдалануға ынталандыру

КІРІСПЕ
1-ТАРАУ ТАБИҒИ РЕСУРСТАР ЖӘНЕ ОЛАРДЫ ТИІМДІ ТҰТЫНУ МӘСЕЛЕЛЕРІ
1.1 Табиғи ресурстар, олардың мәні мен түрлері
1.2 Табиғи ресурстарды үнемді пайдалану мәселелері
2- ТАРАУ ҚАЗАҚСТАН ЭКОНОМИКАСЫНДА ТАБИҒИ РЕСУРСТАР ТҮСІМДІ ТҰТЫНУ
2.1 Табиғи ресурстардың экономикадағы орны
2.2 Табиғи ресурстар үнемі
2.3 Табиғатты қорғауға, тиімді пайдалануға ынталандыру
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТ ТІЗІМІ
Кіріспе
Қоғамдық өндірістің тиімділігін арттыру, соның нәтижесінде халықтың тұрмысын,
Бұл мәселенің шешімі ең алдымен табиғаттың қалыпты жағдайын
Табиғатты тиімді пайдалануда экономика ғылымының маңызы өте зор.
Табиғи ортаны қорғау, табиғат байлықтарын тиімді пайдалану табиғаттың
Табиғат қорғау және оның байлықтарын тиімді пайдалану бір-бірімен
Бұл курстық жұмыс табиғи ресурстарды және оларды
1-ТАРАУ ТАБИҒИ РЕСУРСТАР ЖӘНЕ ОЛАРДЫ ТИІМДІ ТҰТЫНУ МӘСЕЛЕЛЕРІ
1.1 Табиғи ресурстар, олардың мәні мен түрлері
Табиғат пайдаланудың мағынасы табиғат байлығын адамның қызметіне, оның
Осы тұрғыдан кем дегенде екі негізгі қорытынды жасауға
Мысалы, саз балшықтан кірпіш жасасақ, табиғат байлығын пайдаландық,
Екінші қорытынды-табиғат байлығын пайдаланудың алғашқы сатысынан бастап белгілі
Табиғат байлығын пайдалану керек пе. Тиімді ме. Қандай
Яғни, табиғи заттар мен күштер бағалау нәтижесінде ғана
Бүгінгі күні табиғат байлығын экономикалық бағалаудың мәні ерекеше
Дегенмен белгілі бір мақсаттар үшін (оптималдық болжамдар, жобалау,
Қазір табиғат байлығын экономикалық бағалау не үшін керек,
-ұлттық байлықты есептеу
- табиғат байлығын игерудің оптималды мерзімін анықтау, қай
- ренталық табыстарды және төлемдерді анықтау
- өндіру салаларының өнімдерінің өзіндік құнын, бағасын дұрыс
табиғат байлығын пайдаланушы кәсіпорындардың шаруашылық есеп мүмкіндіктерін есептесу
жеке экономикалық аймақтардың экономикалық мүмкіндіктерін есептеу және болжау
табиғат байлығын пайдалануды болжау, жобалау мен жоспарлау
табиғат байлығын игергенде табиғи ортаға келетін экономикалық зиянды
Осы келтірілген табиғат байлығын экономикалық бағалау негізінде шешілетін
Нарық қатынасына толығымен өткен кезде қандай да болмасын
Егер бұрын экономикалық бағалау оптималдық есептеулерде, жоспарларда, болжамдарда
Табиғат қорғау және табиғат байлығын тиімді пайдалануға ынталандыру,
Қазақстанда жер қорын пайдалану
Жер ең негізгі табиғат байлығы. Ол барлық тіршілік
Жерді пайдалану бағыттарына қарап: ауыл шаруашылық жерлерді, елді
Қазақстанның жер ауданы көп болғанымен, шаруашылыққа қолайлы жерлер
Суғару жүйелерінің нашарлығынан суармалы жерлерден 23%-і сортандаған, 3%-і
Жер қорын қорғауды және пайдалануды экономикалық тұрғыдан қарайтын
Ғылыми болжамдар бойынша республикамызда суармалы жерлердің аумағын 2
Жердің ерекше қасиеті – топырақтың құнарлылығы. Топырақтың құнарлығы
Топырақтың құнарлығының өзгеруіне адамдар әрекеті де әсер етеді.
Топырақты эрозиядан (азудан) қорғау. Эрозияның негізгі үш түрі
Шөл және шөлейт аймақтарда маусымдық пайдалану тәртібін сақтамай
ұйымдастырушылық шаралары – айналмалы егістік, жайылымдарды дұрыс пайдалану,
агротехникалық шаралар – жерді топырақтың түріне, қасиетіне сәйкес
егістіктің айналасына қорғаныш ормандао өсіру, ылғалдандыру т.б.
Топырақты сортаңданудан (тұзданудан) қорғау. Топырақтың тұздануы жауын-шашын мөлшері
Топырақты құм басудан қорғау жолдары – ағаш (сексеуіл,
Топырақтағы қоректік заттарды сақтау үшін мелиоративтік жұмыстар, сортаң
Топырақты уланудан қорғау – пестицид, гербицид, тыңайтқыштар қолдану
Құрылыс, жол салу, жер қойнауын барлау, пайдалы қазбаларды
Аталған жұмыстар арнаулы ғылымдар саласындағы жетістіктерге сүйеніп жүргізіледі.
Жер қоры халқымыздың ең басты ұлттық байлығы, сондықтан
Барлық табиғат байлықтары сияқты жерді экономикалық бағалау негізгі
Есептеу. Жер ұлттық байлық ретінде, аймақтардың, кәсіпорындардың, жеке
Жер қорын тиімді пайдалануға экономикалық ынталандыру үшін оның
Жер бөлімшелерінің сапалық қасиеттері - өнімділігі, орналасу тиімділігі
Жер қорын экономикалық бағалаудың барлық қызметтері бір-бірімен тығыз
1.2 Табиғи ресурстарды үнемді пайдалану мәселелері
Өндіргіш күштердің дамуының қазіргі кезеңінде су қорын қорғау,
Су қорын тиімді пайдалану үшін су шаруашылық кещендерін
Осы технологиялар қолдану арқылы су тұтынуды шұғыл азайтатын,
Ластанған ақаба суларды тазарту шаралары, оларды ауыл шаруашылық
Су көздерінің санитарлық тазалығын қорғау, арттыру, арнаулы биологиялық
Суға зиянды әсерлерді азайту, шектеу шаралары. Су жағасына
Бұл шараларды тікелей су пайдаланушылар мен сумен қамтамасыз
Бұл шаралардың барлығы суды сарқылтпай, сапасын нашарлатпай пайдалануға
Су қорғау шараларының әлеуметтік маңыздылығы халықтың қажетін сапалы
Айта кететін жағдай, шаруашылық әрекеттерінің су ресурстарына әсері
Су көп қолданылатын өндіріс салаларында суды үнемдеудің тағы
Суды тиімді пайдаланудың келесі маңызды бағыты -
Сонымен қатар техникалық сумен жабдықтауда әлі күнге дейін
Айналымды су жүйесі ашық және кезекті жүйелерге қарағанда
Сондықтан экономикалық тиімділігі болғанда және техникалық тұрғыдан қолдану
Сондықтан суды қорғау, үнемдеу шаралары жетілдіру, суғарудың озық
Қазіргі суғару жүйелерінің пайдалы коэффициенттері 0,5-0,7-ден аспайды. Судың
Ақаба суларды тазартып егіншілікте қайта пайдалану да біраз
Коммуналдық шаруашылықта да су үнемдеудің өте көп мүмкіншілктері
Су қорын тиімді пайдаланудың маңызды бағыттарының бірі –
Өндірістің, коммуналдық шаруашылықтың ақаба сулары тазартудан өткеннен кейін
Қазіргі кезде механикалық, физика-химиялық, биологиялық тазарту әдістері қолданылады.
Суды қорғау, үнемдеу, тазарту шаралары кешенді жүргізілгенде нәтижелі
Бірақ су қорының ластануынан ысырап болуынан келетін шығындарды
2- ТАРАУ ҚАЗАҚСТАН ЭКОНОМИКАСЫНДА ТАБИҒИ РЕСУРСТАР ТҮСІМДІ ТҰТЫНУ
2.1 Табиғи ресурстардың экономикадағы орны
Қазіргі кезде табиғи ортаны қорғау және табиғат байлығын
Табиғат пайдалану қоғамдық өндірістің ерекше саласы ретінде табиғат
Табиғат байлығын тиімді пайдалану өндірістің дамуын қамтамасыз етіп
Табиғи ортаны қорғау, табиғат байлықтарын тиімді пайдалану табиғаттың
Жер бетіндегі өсімдіктер әлемінде ең маңыздыларының бірі –
Орман топырақтың құнарлылығын сақтайды, жердің тозуын (эрозиясын) болдырмайды.
Орман халық шаруашылығында қажетті құнды материал – ағаш
Қазақстан орман қорының жері 21,2 млн.га, оның ішінде
Ағаш халық шаруашылығының барлық саласында қолданылады деуге болады.
Қазақстан орман қорына бай емес. Ағаш және ағаш
Орман қорын қорғаудың және тиімді пайдаланудың басты мәселесі
Екінші мәселе – ағаш даярлау (кесу, тасымалдау) жұмыстарын
Үшінші мәселе – орман қорын кешенді пайдалану. Орманды
Төртінші мәселе даярланған ағаш қорын кешенді пайдалану, ағаштың
Кешенді пайдаланған әрбір ағаш кесуді қысқартуға, сөйтіп орманды
Орман қоры өздігінен қалпына келетін табиғат ресурсы болса
Таяу уақыттарға дейін орман қорын экономикалық бағалау тежеліп
Орман ағаштарымен қатар, құндылық тудыратын орман қорының жері
орман қоры ұлттық байлық;
орман шаруашылығы материалдық өндірістің жеке саласы. Онда орман
орман жерлерінің сапасына, орналасу аймағына байланысты оның өнімділігі
орман шаруашылық шығындары соның нәтижесінде алынған өнімдер арқылы
орман қорын өсіруді, қорғауды және тиімді пайдалануды экономикалық
Орман ағаштарын экономикалық бағалау, оған такса белгілеу басқа
Орташа алынатын табыс бойынша, оның ішінде:
а) таза табыспен немесе;
ә) жалпы табыс мөлшерімен.
2. Нақты табыс мөлшерімен; оның ішінде;
а) аймақтағы сұранысты есепке алып;
ә) дайындалған ағаш санына қарай.
3. Орман шаруашылық табысын ауыл шаруашылық табыспен салыстырып
Орман қорын экономикалық бағалау оның бірнеше ерекшеліктерін ескеруі
Орманның негізгі ресурсы ағаштарды өсіруге, қорғауға шығындар жұмсалатын
Орман жер бетінде бір қалыпты тегіс орналаспаған. Орманды
Орман қорын экономикалық бағалау оның потенциалды өнімділігіне сүйенуі
Кадастрлық жас ағаш түріне, ағаш өсетін аймақтың жағдайына
Орман қорын тек қана шикізаттық табиғат ресурсы –
Аталған ерекшеліктер орман қорын ренталық қағиданың негізінде экономикалық
Орман қорының экономикалық бағасы деп оны тиімді, кешенді
Бағалау белгісі ретінде орман қорын тиімді пайдаланғанда алытанытн
Шеткі шығын шамасы орман шаруашылық шаралардың қалыптасқан, түбірімен
Орман қорының жалпы жиынтық бағасы осы бағалаулардың қосындысы
Орман тек қана ағаш шикізатын беріп қоймайды. Оның
Жалпы орман қорын бағалағанда мәліметтер толық болмағандықтан экологиялық
2.2 Табиғатты қорғауға, тиімді пайдалануға ынталандыру
Табиғи ортаны қорғау, табиғат байлығын тиімді пайдалану, оған
Экономикалық мүдде тудырудың басты әдістері: жоспралау, шаруашылық есеп
Жоспарлау басқарудың әкімшілік әдісіне тән деп есептелгенімен, экономикалық
Табиғат пайдалану саласында жоспралаудың басты мақсаты – табиғи
Нарық қатынасы бойынша табиғатты арнайы пайдалану төлемді, табиғат
Табиғат пайдалану жоспарларын айқындау үшін экологиялық нормативтер маңызды
Табиғат қорғауға, тиімді пайдалануға ынталандыру мақсатында баға тетігі
Қорытынды
Сонымен, бүгінгі күні табиғат байлығын экономикалық бағалаудың мәні
Дегенмен белгілі бір мақсаттар үшін (оптималдық болжамдар, жобалау,
Табиғат пайдалану қоғамдық өндірістің ерекше саласы ретінде табиғат
Табиғат байлығын тиімді пайдалану өндірістің дамуын қамтамасыз етіп
Сондықтан табиғи ортаны, табиғат байлығын қорғау халықтың материалдық,
Табиғат қорғау және табиғат байлығын тиімді пайдалануға ынталандыру,
Экономикалық басқару механизмдерін қолданып табиғатты қорғауға, тиімді пайдалануға
Пайдаланған әдебиет тiзiмi
1. Бабақұлы Н Тәуелсiздiк, нарық, экономика.- Алматы,1999
2. Жатєанбаев К. Аралас экономика негiздерi.-Алматы,2002
3. Мұқаұлы С. Табиғат пайдалану экономикасы.-Алматы,1999
4.Мейiрбеков А.К. Табиғи ресурстар // Саясат,2005.-5
5. Сатыбалдин С. Табиғат байлығына егеменділік және оның
6. Экономикалық теория негiздерi .- Алматы,1999
7.Суханбердин Х. Жер қойнауы-табиғи ресурстардың сарқылмас көзі //
8. Шүкіров К. Жалпы экономикалық теория негіздері.-Алматы,2000
9. Мауленова С. Экономикалық теория.-Алматы, 2004

Ұқсас жұмыстар

Табиғат ресурстарын тиімді пайдалануға ынталандыратын, жауапкершілігін артыратын экономикалық механизм мен тетіктер жүйесі

Табиғатты пайдалану экономикасы дәрістер тізімі

Қоршаған ортаны қорғаудың экономикалық әдістері

Басқарудың танымдық, құқықтық негіздері және қолданылатын әдістері, табиғат қорғауды, пайдалануды жоспарлау, нормалау, ережелер, тәртіптері

Табиғатты пайдалану экономикасы туралы ақпарат

Табиғатты пайдалануды басқарудың теориялық негіздері

Табиғатты пайдалану мен қоршаған табиғи ортаны қорғау

Табиғи ресурстарды басқару

Табиғат ресурстарын пайдалану төлемдері