Құқықтық саясат
Жоспар
Кіріспе..............................3
I. Құқықтың ұғым және оның мәні.................4-7
1.1Құқық теңдігі...........................7-11
1.2 Құқықтық саясат....................12-17
II.Саясат түсінігі. Оның шығу тегі.......................17-20
2.2 Саясат кұрылымы.................21-25
2.3 Ежелгі замандағы саяси ойлардың қалыптасуы.................26-31
Қорытынды............................31
Пайдаланған әдебиеттер...................32
Кіріспе
Құқық ең маңызды әрі ең күрделі қоғамдық кұбылыс ретінде
Саясаттың мәні бірнеше деңгейде жүзеге асырылады: Төменгі деңгейі
Егемен Қазақстанның саяси нақтылық ретіндегі қалыптасуы мен дамуы. Қазақстан
Қазақстанда егемендік пен демократияның қалыптасу кезеңдері:проблемалар және қиындықтар. Қазақстан
Ұлттық идеяны және мемлекеттік идеологияны жасаудың проблемалары.
Қазақстан Республикасында плюралистік демократияны қалыптастыру жолдары. Посттоталитарлық қоғамның саяси
Құқық әр түрлі қоғамдық құбылыстармен қарым-қатынаста болады: экономикамен, саясатпен,
I.Құқықтың ұғым және оның мәні
Құқық ең маңызды әрі ең күрделі қоғамдық кұбылыс ретінде
Саяси биліктің халықтың атынан жүзеге асуы. Бұл ереже Қазақстан
Конституцияда Республиканың экономикасы мемлекеттік, сонымен қатар жеке меншік нысандарына
Демократизм азаматтық күқьіқтар мен бостандықтардың кен. ауқымымен ұштаса отырып,
Интернационализм — барлық ұлттар мен ұлыстардың өзінің саяси, шаруашылык
Гуманизм (латын тіліндегі һитапиз — адамдык, адамгер-шілік) — адамның
Құкық пен моральдын, өзара байланысы және езара шарттастығының арақатынасы
Мемлекеттің функциясы туралы әр түрлі ой-пікірлер бар. Солардың бірі
Мемлекеттің функциясының орындалуын қамтамасыз ететін
— мемлекеттік аппарат пен органдар. Әуелі функцияны орындау үшін
— аппарат — мемлекет. Мемлекеттің функциясы арқылы қоғамның алдында
- қызметтің жүйесі, оның атқаратын жұмыстарының мазмұны және қатынастардың
- функция сарапталып, жіктеліп, кешенді түрде жүргізіледі;
- мемлекеттің қызметі аппараттарының қызметіне ұқсамайды. Мемлекет функциясы қоғамдық
- мемлекеттің атқаратын қызметін мемлекеттік жұмыстарының әдіс-тәсілінен айыра білуге
Құқықтың саясатпен және экономикамен арақатынасын білудің құқықтың мәнін сипаттаудағы
Құқық экономикалық базистің қондырмасы деп саналады. Өмірдің материалдық жағдайы
Конституциялық құқық дегеніміз — Қазақстан Республикасының мемлекеттік және қоғамдық
1.1Құқық теңдігі
"Құқық түсндігі" Маркстің айтуынша, шын мәнісінде бар екені рас.
Маркстің идеяларын анықтай отырып Ленин былай деп жазған: "коммунистік
Сондықтан, маркстік-лениндік тұжырымдамалардың негізінде құқықтың пайда болуын, оның қызметі
Дүние жүзілік қоғамдардың ғылымында, тәжірибесінде мемлекеттік-құқықтық өмірдегі, әлеуметтік және
Таптық экономикалық теория, қоғам таптарының тарихи қалыптарына сай құқықтың
Маркстік-лениндік теорияның тұжырымдары бойынша, құқық -мемлекеттен шығатын құбылыс, толығымен
Қазіргі ғылым және қоғам дамуындағы тәжірибе дәлелдегендей өркениетті қоғамда
Құқық индивидтердің экономикалық еріктерін қамтамасыз ететін қажетті құрал ретінде
Құқыққа әр түрлі көзқарас, оның арнайы белгілерін қоғамдық қатынастарды
Біріншіден, құқықтық нормалар мемлекетпен ресми актілер арқылы белгіленеді. Әлеуметтік
Екіншіден, құқық нормалары қажетті кездерде мемлекеттік аппараттың мәжбүрлеу күшімен
Үшіншіден, құқық белгілі мемлекеттің аумағындағы өмір сүретін тұрғындардың бәріне
Көрсетілген құқық белгілері қоғамдық қатынастардың реттеушісі болғандықтан жеке адамдардың
Сонымен, құқық дегеніміз бәріне ереже - тәртіп жүйесі, олар
Құқық әр түрлі қоғамдық құбылыстармен қарым-қатынаста болады: экономикамен, саясатпен,
Құқық және саясат. Құқық пен саясаттың қарым-қатынастары құқық нормаларының
Құқықтың пайда болуы (нысандары). Құқық әлеуметтік институт ретінде
Құқық тарихи жағынан, таптық құбылыс ретінде пайда болды және
Егер ғұрып адамдардың сезімінде, тәртібінде ұсталса, құқық нормалары көпшілікке
Құқық ғұрыпқа қарағанда күрделілеу реттеуші, себебі, онда тыйым салудан
Құқықтық нормалар көп жағдайда үш негізгі жолдармен құрылды:
1) мононормалардың (алғашқы әдет-ғұрыптардың) әлеуметтік нормаларға айналуы, соған байланысты
2) мемлекеттің құқықтық шығармашылығы арқылы заңды нормалары бар арнайы
3) прецеденттік құқық, соттардың нақты шешімдерінен тұрады (соттардың және
Құқықтың нысанына (шығуына), құқықтық нормалардың көріністерін бекіту жолдары жатады.
Құқықтың жалпы қайнар көздеріне, заң нормалары бекітілетін арнайы мемлекеттік
Құқықтың негізгі нысандарына мыналар жатады: құқықтық әдет-ғұрып, заңды прецедент
1. Құқықтық ғұрыптар. Құқықтық ғұрып дегеніміз, мемлекетпен рұқсат етілген
1.2Құқықтық саясат
ХХ ғасырдың соңында Қазақстанда саяси, экономикалық, әлеуметтік, құқықтық, рухани
Осы тұрғыдан құқықтық саясат: ең алдымен, қоғамды саяси-құқықтық жағынан
Құқықты құқықтық саясаттың негізі ретінде сипаттауға мүмкіндік тудыратын маңызды
Саясатты құқықтық саясаттың теориялық негізі ретінде сипаттай отырып, құқықтық
Құқықтық саясаттың теориялық әдістемелік негізі туралы айта отырып, оның
Осы арада атап өтетін жайт, құқықтық саясат теориясы мен
Жоғарыда көрсетілген құқықтық саясатты түсіну түрлеріне ортақ белгі –
Осылайша, саясат шынайылық секілді өзінің күрделілілгімен және қарама-қайшылығымен құқықтық
Осыған байланысты зерттеліп отырған феноменнің теориялық әдістемелік жағынан негіздеудегі
Құқықтың мәндік сипаттарын білу құқықтық саясаттың теориялық әдістемелік негіздерін
Құқықтық саясаттың қалыптасуының теориялық әдістемелік талдауын жасай отырып, тұрақты
Қандай саяси режим жағдайында құқықтық саясаттың қалыптасып, жүзеге асырылатыны
Алайда, қазақстандық қоғам тарихында тәуелсіздікті алғанға дейінгі кезеңде құқықтың
Қорыта келе, барлық тарихи дәуірлерде көптеген ойшылдар – барлық
Сонымен, құқықтық саясат қоғамның саяси жүйесіне кіретін барлық субъекттердің
II. Саясат түсінігі. Оның шығу тегі
Саясат - (гр. politika - мемлекетті басқару өнері) -
1) өз мүдделерін іске асыруға, қорғауға бағытталған және саяси
2) мемлекеттің істеріне қатынасу, оның қызметінің түрін, мақсат, мазмұнын,
3) адамзат қоғамының даму тарихында бұл ұғым көбінесе шебер
4) әдеттегі тілде - адамдардың өзара қатынастарында белгілі бір
5) мемлекеттік және қоғамдық өмірдің күнделікті мәселелер немесе оқиғалар
Саясаттың субъектісі деп өз мүдделеріне байланысты саяси өмірге белсене
Саясатты қазіргідей түсінуге мол үлес қосқан Италияның XVI ғасырда
Кейінірек адамзаттың іс-тәжірибесінің, ақыл-ойының, мәдениетінің дамуына
байланысты саясаттың ұғымдары, түсініктері, тұжырымдамалары пайда бола бастады.
Біздің з.б. бірінші мыңжылдықтың ортасында саясаты діни-мифологиялық танудың орнына
Саясат дегеніміз – адамдардың өздерінің қоғамдық мәні бар мүдде
Саясаттың түрлері негізінен екіге бөлінеді: ішкі және сыртқы.
Ішкі саясат мемелекеттің, қоғамдық саяси ұйымның, саяси басшылықтың, қоғам
Ішкі саясаттың негізгі бағыты билік қатынастарын қалыптастыру, билік жүргізу,
- саяси мақсаттарға жету үшін ұйымдардың, әлеуметтік күштерді ұйымдастырудағы
- сол мақсаттарды шешуге қолынан келетін мамандарды дайындау.
Сонымен, ішкі саясат – мемелекеттің ішкі функцияларын реттеп отырады.
Сыртқы саясат - мемлекеттің жалпы саяси жүйесін халықаралық дәрежеде
Оларға мыналарды жатқызуға болады:
- достық қарым – қатынас орнату.
- сауда қарым – қатынастарын орнату.
- экономикалық қарым – қатынастарды орнату.
- әскери қарым – қатынас орнату.
Жалпы алғанда дамыған ішкі саясат, дамыған сыртқы саясатты қамтиды
Саясат - ол мемлекеттің басқарушылық істеріне қатысу, оның қызметінің
Бірақ бәрі саясаттың негізгі маңызды мәселесі - билікке қатысты
Саясаттың негізгі мәселесі билік болып табылады. Өйткені, саясат топтар
Саясаттың негізгі мәселесі – билікті қолға алу, ұстап тұру,
Жалпы алғанда саясат қоғамдағы құбылыс деп айтуымыздың өзінде де
Адам – саяси жануар, жәнтік. Аристотель көрсеткендей қандай
Міне, бұл саясаттың қоғамдық құбылыс ретінде алып қараудағы бірден
"Саясат" термині мемлекетпен, өкімет билігі қатынастарымен, адамдар мен қоғамға
Дәстүрлік түсінік.Саясат дегеніміз, ең алдымен, мемлекеттік және қоғамдық істер,
Саясат - өкімет билігі мен қоғамды басқару тұрғысындағы таптар
2.2 Саясат кұрылымы
"Саясат" ұғымы қоғамның қалыптасуымен, қызметімен, құрылысымен байланыста өмір сүрудің
Қазіргі қоғамдық өмірде "саясат" термині төмендегідей түсінік береді: Біріншіден,
Еуропалық қоғамдастықтың дамуы мен саяси ойларының отаны болған ежелгі
Екіншіден, азаматтардың мемлекеттік биліктің қалыптасуы мен қызмет атқаруының және
Үшіншіден, мемлекеттік шешімдер, мемлекеттік билік пен саяси катынастардың баска
Төртіншіден, басқару өнерін, керекті нәтижелерге қол жеткізуді, осы іске
Шынайы саяси тәжірибе айлакерлік, ептілік, өз мақсатын жасыра білу,
Қорыта айтқанда, саясат адамдардың мінез — құлқы мен әрекеттеріне
Саясат субъектілері болып мыналар табылады:
1. Жеке адам, индивид. Саясат субъектісі ретінде көріну үшін
2. Әлеуметтік топтар — адамдардың ассоциативті қоғамдастықтары, саяси қатынастардың
3. Мемлекеттік билік. Қоғам, мемлекет қалыптастырған басқару органы —
4. Саяси элита. Бұл қоғамның ең саяси белсенді бөлігі.
Саясат субъектісі ретінде мемлекет (сыртқы саясат шеңберінде, сондай-ақ әлеуметтік
Саясаттың осындай ерекшеліктерін ескере отырып, М. Вебер былай деп
Саясаттың өзіне тән басты ерекшелігі — оның субъектілігі және
Саясаттың маңызды екінші компоненті адамзаттың саяси тәжірибесі болып табылады.
Саясат, оның мәні, мазмұны турлы біз бұдан бұрын айтқан
2.3 Ежелгі замандағы саяси ойлардың қалыптасуы
Нақтылы бір тарихи дәуірдегі қоғам, мемлекет, құқық, саясат туралы
Саяси ілімдер тарихын хронологиялық және мазмұндық тәртіппен ірі төрт
Орта ғасырлар мен Қайта өрлеу дәуіріндегі саяси ілімдер тарихы
Жаңа заман және ХХ ғасырға дейінгі саяси ілімдер тарихы.
ХХ және ХХІ ғасырлардағы саясат туралы ойлар.
Саяси ілімдер алғашқы кезеңде адамдардың алғашқы мифтік көзқарастары негізінде
Адамзат саясаттың сиқырлы сырын, құбылмалы құбылысын өте ерте заманнан
Ежелгі Египетте «Птахотеп өсиеті» (б.з.д. ХХVIII ғ.), «Өлілер кітабы»
«Птахотеп өсиеті» кітабында барлық адамдардың табиғи еркіндігі, туа біткен
«Өлілер кітабында» адамдардың өлгеннен кейінгі тіршілігі өлілер патшалығына ауысатындығы
Египеттіктердің түсінігінше, адамдар жер бетіндегі сот жазасынан құтылғанымен, өлілер
Ежелгі Вавилон билеушілері өздерінің билігі мен заңдарының құдайлық сипатта
Хаммурапи бірінші Вавилон әулетінің алтыншы патшасы (б.з.д. 1792-1750 жж.).Бұл
Әділдіктің қорғаушысы ретінде баяндалған бұл заң еркін адамдар мен
Ежелгі парсылардың дүниетаным туралы көзқарастары зароастризмде көрініс тапты және
Қайырымдылық пен жарық дүние адамдардың жауыздық пен қараңғы дүниеге
Зороастризм бойынша мемлекет аспан құдайы Ормузданың жердегі билігі болып
Платон – антикалықзаманның ғана емес, бүкіл философия, саяси ілімдер
Платон адамдардың жан дүниесіне мемлекеттік құрылымның бес түрінің сәйкес
Платонның шәкірті Аристотель (б.з.д. 384-322жж). Еңбектері: «Афины политиясы», «Саясат»,
Ежелгі Үндістандағы саяси ілім үндіс қоғамында ұзақ ғасырлар
«Ману заңдарында» адамдардың варналарға бөлінуі және олардың қоғамдағы орны
«Ману заңдары» бойынша патшаның өкілдігі шектеулі, ол брахмандардың ақыл-кеңестерін
Б.з.д. VI ғасырда Будда («данышпан» деген ұғымды білдіреді) деген
Будда ілімін жақтаушылар дхарманы табиғи заңдылықты басқарушы әлем ретінде
Ежелгі Қытай қоғамдық-саяси ойындағы ықпалды ағымдардың бірі даосизм ілімінің
Ежелгі Қытайдағы легизм идеялары б.з.д. IVғасырларда жарық көрген
Қорытынды
ХХ ғасырдың соңында Қазақстанда саяси, экономикалық, әлеуметтік, құқықтық, рухани
Саясат - ол мемлекеттің басқарушылық істеріне қатысу, оның қызметінің
Бірақ бәрі саясаттың негізгі маңызды мәселесі - билікке қатысты
Пайдаланған әдебиеттер
1. Әбсаттаров Р.Б. Саясаттану – ғылым//Хабаршы. Қоғамдық және тарихи
2. Әбсаттаров Р.Б. Салыстырмалы саясаттану: мәсселеге жалпы көзқарас// Хабаршы.
3. Әбсаттаров Р.Б. Саяси технологиялар: теория мен тәжірибе //
4. Байтұрсынов А. Бес томдық шығармалар жинағы.- Алматы:
5. Балғымбаев А.С.Саясаттану . оқу құралы.-Алматы, 2003.- 302б.
6. Бөкейхан Ә.Таңдамалы.-А.: Қазақ энциклопедиясы, 1995.-478б.
7. Джон Локк. Басқару туралы екі трактат /Ауд.М.Ө.Иманбаев,- Алматы:
8. Дулатұлы М. Бес томдық шығармалар жинағы.-Алматы: “Мектеп”, 2003.
9. Жамбылов Д.Ә. Саясаттану. Оқулық.-Алматы: Жеті жарғы, 2003.- 288
10. Жамбылов Д.Ә. Тәуелсіздік және саяси сана. – Алматы:
11. Жандаулетов Т.Қазақ ұлттық идеологиялық мәселелер.- Алматы: ХКАА “ЖШС”,
12. Қазақстан Республикасының Конституциясы.- Алматы, 1995.
13. Қазақстан Республикасының Конституциялық заңы “Қазақстан Республикасындағы сайлау туралы”.
14. Введение в политологию: словарь-справочник / Под ред. В.П.
15. Джунусова Ж.Х., Булуктаев Ю.О., Козелецкая Г.В. Политология: курс
2
Қылмыстық құқық бұзушылықтан сақтандыру - қылмыстық саясаттың құрамдас бөлігі
Құқық және саясат
Қылмыстық саясат
Қылмыстық саясаттың негізгі бағыттары
Қазақстан Республикасынның қылмыстық саясаттың түсінігі және сипаттамасы
Қылмыстық саясаттың мазмұны мен оның қағидалары
Құқық социологиясының пәні мен әдістемесі
Республикасының қылмыстық саясатын ізгілендіру бағыттары
Экономикалық механизм жүйесіндегі қаржылық механизм
Әлеуметтік құқықтық саясатының түсінігі