Тәрбие процесінің принциптері
Мазмұны
Кіріспе
Тәрбиенің ғылыми әдістемелік негіздері
1.1 Тәрбие процесінің принциптері
1.2 Тәрбие процесінің заңдылықтары
Тәрбие процесіндегі қарым-қатынас пен іс-әрекеттің рөлі
2.1 Тәрбие процесіндегі қарым-қатынастың рөлі
2.2 Тәрбие процесіндегі іс-әрекеттің рөлі
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер
Кіріспе
Тәрбие процесі - күрделі динамикалық жүйе. Бұл жүйенің
Тәрбие мазмұнын түсінерде қойылатын талаптар мен мақсаттарға сай оқушының
Тұлғаның жан-жақты және үйлесімді дамуы - бұл ақыл-ой, дене,
Тәрбие мақсаттарының шынайы болуы. Бүгінгі нақты мақсат - бұл
Үлкендер мен балалардың біріккен іс-әрекеті. Тәрбиеші жұмысының мазмұны балалармен
Өзін-өзі тану. Адамның сенімі, демократиялық көзқарасы, өмірлік позициясы арқылы
Тәрбие мазмұнындағы маңызды элемент - адамның өмірлік өзін-өзі тану
Тәрбиенің тұлғалық бағыты. Мектептегі тәрбие жұмысының өзегін тек бағдарлама,
Өз еркіндігі. Тәрбиеленушінің өз еркі болмай, тәрбие жұмыстарын дамыту,
Тәрбиенің ғылыми әдістемелік негіздері
1.1Тәрбие процесінің принциптері
Тәрбие процесінің принциптері (тәрбие принциптері) - бұл тәрбие процесінің
Міндеттілік. Тәрбие принциптері - бұл кеңес, нұсқау емес, олар
Комплекстілік. Принциптер комплекс, бөлін-беген талаптар түрінде тәрбие процесінің барлық
Бірмәнділік. Тәрбие принциптері жалпыға бірдей ортақ ережелер ретінде бірмәнді
Сонымен бірге тәрбие принциптері - дайын нұсқау емес, тіпті
Тәрбие процесі сүйенетін принциптер белгілі жүйені құрайды. Тәрбие жүйелерінің
Қазіргі тәрбиелеу жүйесі мынадай принциптерді ұстанады:
тәрбиенің қоғамдық бағытта болуы;
тәрбиенің өмірмен, еңбекпен байланысы;
тәрбиеде дұрыстыққа арқа сүйеу;
тәрбие гуманизациясы;
тәрбиеге тұлғалық тұрғыдан қарау;
тәрбиелік ықпалдардың бірлігі.
Тәрбиенің қоғамдық бағытта болуы
Тәрбие мемлекеттік, құрылыстың, ондағы өкімет билігі мен мекемелерінің қуатына
Тәрбиешіде толыққанды тәрбие үшін нақты деректі материалдар жетісе бермейді.
Қоғамдық бағытты іске асыра отырып, тәрбие-ленушілермен тәжірибелік себеп-түрткілі өзара
Әлеуметтік сапаларды жасау процесінде мақсат-бағдарлы тілдестік пен адамгершілік танымы
Қоғамдық процестерге әр адам ерте балалық шақтан араласады. Сондықтан
Адамның тұлға болып қалыптасуы оның қоғам-дық және еңбектік қатынастарға
Тәрбие ''Мектеп үшін емес - өмір үшін'' деген ұранмен
Өмір мектебі - ең күшті тәрбие мектебі. Сондық-тан тәрбиенің
И. П. Павлов адам ағзасының өмірлік іс-әрекеті қоршаған орта
Тәрбиенің өмірмен байланысты болу принципін дұрыс іске асыру педагогтан
оқушылардың қоғам өмірі мен әрбір адам үшін еңбектің рөлін,
материалды және рухани байлықтар мен құндылықтарды жасайтын еңбек адамдарына
көп және табысты еңбек ету ептіліктерін дамыту, өзі үшін
қазіргі өндірістің жалпы негіздерін түсіну, политех-никалық білімдерін кеңейтуге талпыну,
еңбек іс-әрекетінде жеке және қоғамдық нанымдарды үйлестіру мен міндеттерін
қоғамдық мүлік пен табиғат байлықтарына күтімді қарау, өз еңбегі
жауапсыздыққа, шаруасыздыққа, еңбек тәртібін бұзу-шылыққа, жайбарақаттыққа, енжарлық пен іссіздікке,
Еңбекпен, өмірмен байланысқан тәрбие келесі ережелерді ұстану арқылы іске
Оқушылардың әлеуметтік және еңбектік тәрбиесіндегі абстрактілік пен догматизмді шегеріп,
Тәрбиеші өз әрекеттерін отбасы мүддесімен келістіре отырып, әрбір тәрбиеленушіге
Балалар әдетте іс-әрекет жасауға құлшыныс білдіріп тұрады. Енжарлық, іссіздік
Бұл принципті іске асыру сабақтар мен сынып-тан тыс тәрбие
Оқушылар үлкендермен бірдей маңызды өмірлік мәселелерді шешуге қатыса отырып,
Елдің әлеуметтік өмірі мен шаруашылығындағы өзгерістерге сәйкес тәрбиенің өмірмен
Тәрбие процесінде балалар өз еңбегінің қоғамға, адамдарға қажет екендігін
Ұнамды өнеге-үлгіге арқа сүйеу
өнеге-үлгіге арқа сүйеу принципінің талаптары-ның бәрі қарапайым болып келеді.
Бұл принциптің философиялық негізі - адам табиғатының ''қарама-қайшылықтығы'' туралы
Тәрбиеші іс-әрекетінің табысты болып, жылдам әрі нәтижелі болуы үшін
Тәрбие процесіндегі келіспеушілік (конфрон-тация), тәрбиеші мен тәрбиеленушілердің өзара ой-пікір
Оқушының қателіктері мен қылығындағы кемшіліктеріне ғана мән беру де
Тәрбиеленушілердің қызығушылықтарына (танымдық, эстетикалық, табиғатқа, жан-жануарға деген сүйіспеншілік және
өнеге-үлгіге сүйенудің тағы бір жағы бар, оны ұнамды тәрбиелік
Кемшіліктерін бетіне баса бергенде тәрбиеленуші-лердің өз-өзіне, күші мен мүмкіндіктеріне
Тәрбие гуманизациясы
Жақсы (жағымды) өнегеге сүйену принципіне тағы бір маңызды принцип
ЮНЕСКО қабылдаған ''Адам құқығы декларациясының'' бірінші бабында былай деп
Тәрбиеге тұлғалық бағыт беру
Тәрбиелеу процесінде тәрбиеленушілердің жеке міндеттемесі мен мүмкіншіліктерін есепке алу
Тәрбиеге тұлғалық тұрғыдан қарау принципі тәрбиешіден мына міндеттерді орындауды
Бұл талаптардың бірлікті түрде іске асырылуы жас және жеке
Тәрбиені тұлғалық тұрғыдан жүргізген кезде жас және жеке ерекшеліктерді
Тәрбиенің болашақ нәтижелерін жобалағанда тәрбиеленушілердің мүмкіншілік пәрменділігінің кейбір сапаларды
Тәрбиеші сүйенетін оқушының жеке ерекшеліктерінің қатарында олардың қабылдау, ойлау,
Тәрбиеші қазіргі заманғы оқушылардың білім деңгейінің жоғарылығын ескере отырып,
Балалық және жеткіншек жастағы тұлғалық сапалар-дың жылдам қарқынмен қалыптасуы
Тәрбиешілер әсіресе, тұлғаның негізгі сапаларына, яғни, олардың құндылықтарды таңдау
Кейбір тәрбиешілер нақты тәрбиені тек ''қиын'' оқушылар мен тәртіп
Тұлғаның сыртқы көрініс, әрекеттерінен оның ішкі мінез-құлқын түсіну өте
Тәрбиелік ықпалдар бірлігі
Бұл принцип келешек ұрпақ тәрбиесіндегі мектеп, отбасы және қоғамдық
Ықпалдар келісімі болмаған жағдайда тәрбиеленуші үлкен психикалық ауыртпашылық тартады,
Бұл принципті негізге алудан тәрбиеші барлық ықпал етуші талаптар
Тәрбиеленуші тұлғасы жанұя, жолдас-жоралары, ересектер, қоғамдық ұйымдар, оқушылар ұжымдары
Тұлға қалыптастыруда отбасы өте ауқымды қызмет атқарады. Ата-ананың өз
Отбасы мен мектеп арасын байланыстыруда өзін ақтаған құрал -
Тәрбиешінің өзі жоғары инабаттылық тәрбие өнегесін көрсете білуі шарт.
Тәрбиеде тәрбиеші мен ата-ана арасындағы келіспеу-шіліктер де аз емес.
Кейде тәрбиешінің ұжым, қоғамдық орындардың пікірлерімен келіспей, басқа тәрбиешілердің
Ықпалдар бірлігі принципінің практика жүзінде іске асырылуы сабақта және
Тәрбие ықпалдарының бірлігіне жету тәсілі - бұл тәрбие процесіне
1.2 Тәрбие процесінің заңдылықтары
Жалпы заңдылық ауқымының әрекеті Тәрбие процеснің барлық жүйесіне таралады.
Тәрбиелеу тәжірибесі үшін Тәрбие процесінің кейбір бірліктерін тәрбие сапасына
Тәрбиелеу пәрменділігі мыналарға байланысты:
қалыптасқан тәрбиелік қатынастарға;
әрекеттерді ұйымдастыру мен оған қойылған мақсат-тардың бір-біріне үйлесуіне;
тәрбиелік әсердің әлеуметтік тәжірибесі мен сипатының (бағыттылығы, мазмұны)
тәрбиеленушілерге ықпал етуіне;
объективті және субъективті факторлар әрекетінің байланысына;
тәрбиелеудің және өзіндік тәрбиенің қарқындылығына;
педагогикалық өзара әрекеттегі тәрбие процесіне қатысушылардың белсенділігіне;
тәрбиемен ұштасушы дамыту және оқыту процестерінің пәрменділігіне;
тәрбиелік ықпалдың сапасына;
тәрбиеленушінің ''ішкі жан дүниесіне'' әсер ету қарқындылығына;
тәрбиеленушілердегі сөздік және сезімдік процестердің даму деңгейі мен педагогикалық
тәрбиеленушілердің өзара бір-бірімен қарым-қатынасының қарқындылығы мен санасына байланысты болады.
Тәрбие мазмұнын түсінерде қойылатын талаптар мен мақсаттарға сай оқушының
Тұлғаның жан-жақты және үйлесімді дамуы - бұл ақыл-ой, дене,
Тәрбие мақсаттарының шынайы болуы. Бүгінгі нақты мақсат - бұл
Үлкендер мен балалардың біріккен іс-әрекеті. Тәрбиеші жұмысының мазмұны балалармен
Өзін-өзі тану. Адамның сенімі, демократиялық көзқарасы, өмірлік позициясы арқылы
Тәрбие мазмұнындағы маңызды элемент - адамның өмірлік өзін-өзі тану
Тәрбиенің тұлғалық бағыты. Мектептегі тәрбие жұмысының өзегін тек бағдарлама,
Өз еркіндігі. Тәрбиеленушінің өз еркі болмай, тәрбие жұмыстарын дамыту,
Ұжымдық бағыты. Тәрбие жұмысының мазмұны ұжымда тәртіп құралы ретінде
қолданылатын тұлғаны мәжбүрлеу әдісіне емес, оның рухани, адамгер-шілік күштерінің
Мектептің нақты тұрмыс, өмірге қарай бағыт-талуы тәрбие мазмұны мен
тұлғаны тоқыраудан құтқарып, оның жан-жақты дамуына қуат береді;
ескі догмаларды жаттай беруден гөрі, әлемді танып, өзгертуге бағыттайды;
әміршілдік пен жатсынудан гуманистік және бірлескен іс-әрекетке жол көрсетеді.
Бүгінгі күнде тәрбиеленушіге ақпарат жеткізіп, оны ақыл-ой, адамгершілік, эстетикалық
Тәрбие процесіндегі қарым-қатынас пен іс-әрекеттің рөлі
2.1 Тәрбие процесіндегі қарым-қатынастың рөлі
Қазіргі мектеп отбасының қолдауына бұрынғыдан да күштірек мұқтаж, бұл
Қарым-қатынас принциптері:
өзара сенім мен құрмет
өзара қолдау мен көмек
бір-біріне төзімділік пен шыдамдылық таныту
Бұл педагог пен ата-аналарға балаларда өзін-өзі тани білу және
Өзара қарым-қатынастағы сынып жетекшісінің негізгі функциялары:
ата-аналарды мектеп ұйымдастыратын оқу-әдістемелік процестің мазмұнымен және әдістемесімен таныстыру
ата-аналарды психологиялық-педагогикалық жағынан хабардар ету.
ата-аналарды балалармен бірге жасалатын әрекеттерге тарту
жекелеген оқушылардың отбасындағы тәрбиесіне түзету енгізу
ата-аналардың қоғамдық ұйымдарымен қарым-қатынаста болу
Қарым қатынас барысында есте сақтайтын мәселелер !
Педагогтердің, ата-аналар мен балалардың бірлескен әрекеті табысты болу үшін
Педагогтердің, отбасымен қарым-қатынас сипаты жіктелімді болып келеді. Сынып жетекшісі
Отбасымен жұмыс жасаудың негізгі формалары-топтық және даралық.
Даралық формалары: бала тәрбиесі мәселелеріне байланысты әңгімелесу, кеңес беру,
отбасына алдын ала ескертусіз бармау
ол үйде 5-10 минуттан артық болуды жоспарламау (мазаларын алмау
кіреберісте түрегеп тұрып немесе сырт киімді шешінбей тұрып әңгімені
әңгімелескенде жұлқына сөйлеуден аулақ болу керек.
Ата-аналарға ақыл үйретпей, кеңес түрінде айтқан жөн
Мүмкін болса, баланың көзінше әңгімелескен дұрыс
Топтық формалары: ата-аналар жиналысы, ата-аналар клубы, ата-аналар дәрісханасы, ата-аналар
қарым-қатынаста педагогтердің ата-аналар жиалысындағы қарым-қатынас жасау стилінің маңызы зор.
Жиналыста монолог ата-аналармен жүргізілетін диалогтан азырақ болғаны жөн.
Жиналыс балалардың жасы мен сынып ерекшеліктеріне байланысты айына немесе
Оқу жылының басында, ата-аналармен бірінші рет кездескенде, апта күні
Ата-аналар жиналысының түрлері: ұйымдастырушылық, ата-аналар оқуының жоспары бойынша жиналыс,
Ата-аналар жиналысын даярлау және өткізу кезінде мыналар ескерілуі тиіс:
баланың мінез-құлқы мен тәртібіндегі плюстерді күшейтіп, минустерін азайтуды жүзеге
жиналыс интонациясы: кеңес береміз, бірге ойласамыз.
педагогтің кәсіби дайындамасы-білімі, біліктілігі (әр баланың мектептегі ғана емес,
жақсы, сенімді қарым-қатынас болуы (ақжарқындық, шынайлылық, өзара түсіністік, өзара
ата-аналар жиналысы ата-аналардың қателіктерін, балалардың оқудағы сәтсіздіктерін көрсетуге емес,
жиналыс тақырыбы балалардың жасына байланысты ерекшеліктерін ескеру керек.
жиналыс теориялық қана емес, практикалық та сипатта болуы керек.
жиналыс оқушылардың жеке бастарын талқылаумен және айыптаумен айналыспауы тиіс.
ата-аналар жиналысы тиімділігінің басты көрсеткіштері-ата-аналардың белсене қатысуы, қойылған мәселелерді
Бірінші күннен бастап, балалар ата-аналарымен достық, серіктестік, қатынас орнату
Өкінішке орай, мектеп пен отбасы, мұғалімдер мен ата-аналардың қарым-қатынасы
Отбасы мен мектептің қарым-қатынасы мектеп өмірінің барлық кезеңдерінде маңызды,
Мектеп пен отбасының байланысы нақты қай түрде көрінуі керек?
Мектеп ата-аналар байланысы достық және өзара құрметтеушілікке құрылған болса,
ешқашан ата-аналарға олардың балаларының үстінен шағын айтып, «тиісті шара»
ата-аналар жиналысын пікірлесетер кездесуі түрінде өткізу керек. Мұғалім өткен
мұғалімдер баланың өмір сүретін ортасы, отбасындағы қарым-қатынастар сипатын, ата-аналарының
балалардың өз ата-аналарын, туыстары мен жақындарын құрметтеуін, өзінің ата-баба
Ата-аналар жиналысының үлгі құрылымы: (жиналыс ұзақтығы 1-1,5 сағат)
сынып жетекшісінің кіріспе сөзі (қонақтарды таныстыру 5 мин)
ата-аналар анкетасына талдау жасау (5-7 мин)
тақырып бойынша сөз: маман немесе сынып жетекшісі (10-15 мин)
ата-аналармен проблемаларды талқылау (20 мин)
сынып жетекшісі сынып үлгеріміне талдау жасайды. Тек жақсы нәтижелерді
Кездесудің қорытынды бөлімінде сынып жетекшісі ата-аналарға бірлескен жұмысы үшін
Сынып бөлмесін әшекейлеуге ертерек дайындалу керек (шығармашылық жұмыстар көрмесін
Бала мектепке алғаш келгенде-ақ әрбір отбасына қағазға басылып, әдемі
Ата-аналарға сауалнама:
Қолыңыздан келе ме:
кез келген сәтте бар жұмысыңызды тоқтатып, тек баламен айналысу?
жасына қарамастан, баламен ақылдасып отыру?
балаға байланысты жіберген кемшілігіңізді өзіне мойындау?
қателескен болсаңыз, баладан кешірім сұрау?
баланың қылығы шектен шығып кетсе де сабырлы қалпыңызды сақтап
өзіңізді баланың орнына қойып көру?
бір сәтке болса да өзіңізді қайырымды періште немесе көркем
өзіңізді жақсы жағыңыздан көрсететін, тағлым аларлық бабалық кезіңізден бір
баланың көңіліне келуі мүмкін ызалы сөздер мен дауыс көтеруден
бала не істегісі келсе соны істейтін, бірақ сіз ештеңеге
егер балаңыз жолдасын, құрдасын ұрып, итеріп жіберсе, немесе жазықсыз
баланың тілегі қисынсыз болса көз жасына да, қыңырлығы мен
Оқу жылының соңында мектеп өмірінің жақсы жақтарымен қатар жағымсыз
Сауалнама әрбір мұғалімге қойылады:
сіз мектептегі қандай жақсы құбылысты атар едіңіз?
сіз қандай теріс құбылысты байқадыңыз? Оны қалай өзгертуге болады?
қандай проблемалар бар және оларды қалай шешуді ұсынасыз?
сіздің ойыңызша, қандай мәселелерді педкеңес мәжілістерінде, психологиялық-педагогикалық семинарларда, директор
өзіңіздің педагогтік шеберлігіңізді жетілдіру үшін сіз не істер едіңіз?
Отбасылық тәрбиенің тоғыз парызы: (ата-аналар жиналысынан кейін ата-аналар қолына
Балаңыз қандай болса, сол күйінде қабылдаңыз. Табиғат баланы өте
Өз қалауыңызға орай оларға ешқашан бұйырып сөйлемеңіз. Баланың өміріне
Шешімді жалғыз қабылдамаңыз. Шешімді тек ата-аналар арасында келісім болғанда
Ата-аналардың мінез-құлқы-бала тәрбиесіндегі басты фактор. Әсіресе отбасындағы дау-жанжалдың зияны
Не нәрсежайлы да қорықпай сөз етіп, сізге қарсы қитұрқы
Балаларға сыйлық жасауда артық кетуге жол бермеңіз. Көбіне балалар
Қандай да бір қиындық туа қалса, оны балаға түсіндіріп,
Үйіңіздің есігі ашық болсын. Бала өзін байлаулы сияқты сезінбесін.
Дер кезінде шеттей біліңіз. Әрине, балалардың туған ұясын тастап
Қарым –қатынас мазмұны мен формалары оқу жылының басында ата-аналар
Сынып жетекшілерінің портфолиосы
оқушылар тізім
өткен оқу жылына талдау
сынып ұжымына психологиялық және педагогикалық мінездеме
сынып оқушыларына жеке психологиялық және педагогикалық мінездеме
сыныпта жүргізілетін тәрбие жұмысының мақсаттары мен міндеттері
сыныптың статистикалық мағлұматтары
сынып белсенділері
сыныптың пән бойынша үлгерімнің диагностикалық картасы
жетекшілік ететін сынып сабақтарына қатысу графигі
сыныптың әлеуметтік төлқұжаты (көа балалы, аз қамтылған, жартылай жетім,
тәрбие жұмысындағы негізгі бағыттар және оның модулі (сынып үшін
ата-аналармен жұмыс
оқушылардың үйірме, секцияларға қатысуы
оқушылар жөнінде мәлімет (нұсқасы өз қалауы бойынша жасалуы мүмкін)
Тәрбие сағатын талдау схемасы
тақырыптың көкейтестігі, тәрбиелік мәні, мақсаты, оқушылардың қызығушылығына, жас ерекшелігіне
тәрбие сағатын ұйымдастырушының аты-жөні
тәрбие сағаты қай сыныпта, қандай мектепте өтті?
тәрбие сағатының формасы (кеш, конференция, пікірталас, әңгіме, жиын, жиналыс)
тәрбие сағаттарының міндеттері өткізіліп отырған сынып ұжымының мүддесіне сай
тәрбие сағатына дайындық өткізу кезеңіндегі оқушылар, сынып активі және
тәрбие сағатын өткізу барысында қолданылған әдістер, көрнекіліктер, техникалық құралдар,
тәрбие сағатының мазмұны оның тақырыбы мен мақсатына сай келе
тәрбие сағатының жоспарында көрсетілген кезеңдердің жүйелік, бірізділік принцпі сақталған
тәрбие сағатының өту барысында аудиториялық көңіл күй қандай болды?
тәрбие сағаты сынып ұжымына қалай әсер етті? Себебін көрсетіңіз
тәрбие сағатын дайындау барысында қандай кемшіліктер болды? Алдағы уақытта
тәрбие сағатында қолданылған көрнекіліктердің тартымдылығы, оқушылар ұжымына ықпалы қандай
келешекте осы сынып ұжымымен өткізілген тәрбиелік шаралардың мазмұны және
2.1Тәрбие процесіндегі іс-әрекеттің рөлі
Бала, педагог, ата-ана балаларды тәрбиелеудегі бірлікті қамтамасыз ету.
Мұғалім мен оқушылардың қатынасуында көптеген жағдайлар бар. Рухани өсімнің
Жанұя, мектеп, көше – бұл әр баланың қарым-қатынас сферасының
Мұғалім мен оқушының қарым-қатынасы өзара байланысты, келісілген әр түрлі
«Әрбір мектептегі сабақ қарым-қатынас түрі ретінде ақпаратпен алмасу, осымен
Оқушы тұлғасына ықыласпен көңіл қою – бұл сынып ұжымының
Оқушы мен мұғалімнің жекеше қарым-қатынасы мектепте және басқа ортада
Бұл кезде мұғалімнің алдында ең басты психологиялық міндет тұрады:
Оқушымен табысты жұмыс істеудің кепілдігі – үздіксіз шыншыл, өзара
Ерекше көңіл аударарлық сфера болып, оқушының ата-анасымен мұғалімнің қарым-
Оқушы тәрбиесінің тиімділігін жоғарылату көп жағдайда жанұя және мектептің
Көзге түсерлік рольді мұғалім мен оның оқушылар ата-анасымен өзара
Педагогтың оқушы ата-анасымен қатынасуының өзіндік ерекшеліктері бар. Ата-ананың өз
Көптеген мұғалімдер өз оқушыларының ата-анасымен тығыз байланысып, кездесуді ұйымдастыруға
Мұғалім ата-анамен үй жағдайында қатынасу тиімдірек. Көптеген мұғалімдер оқушы
Кейбір педагогтар ата-анамен әңгімелесу кезінде өзінің барлық шағымын бірден
Әрине, мұғалім ата-анамен әңгімесінде оған ақыл, ұсыныстар беруіне тура
Мұғалім мен ата-ананың өзара іскерлік қатынасы тез арада өздігінен
Қорытынды
Оқу жəне тəрбие - өзара байланысты екі процесс. Олардың
Тəрбиелік іс-əрекет тəрбиешінің жекеленген əрекет аймағы түрінде (өз мақсаттарына,
Оқу мен тəрбиенің ортақ белгілері:
- тəрбие процесі өз ішіне оқу элементтерін қамтиды: қандай
- оқу процесі мұғалім мен оқушы арасындағы ықпалдасты іс-əрекеттің
- оқу жəне тəрбие процестерінде бірдей əдістер (түсіндіру, қадағалау
Жалпы педагогикалық процестің аталған екі қызметінің арасындағы принциптік айырмашылық
Тəрбие процесіне тəн ерекшеліктер:
- мақсатты бағыттылық (мақсаттың түсінікті болуы нəтиже тиімділігінің кепілі);
- мақсаттар бірлігі (тəрбиеші мен тəрбиеленушінің арасындағы қызметтестіктің көрсеткіші);
- нəтиже ұзақтығы (оқу процесіндегідей нəтиже бірден көрінбейді);
- көп жағдаяттылығы (тұлға көп əрі сан қилы ұнамды
- ауыспалылығы (тəрбиеленуші мақсатты, көзделген жəне кездейсоқ əсерлерге бірдей
- үздіксіздігі (ешқандай науқанды, бір мəртелік шара қаншама жарқын
- кешенділігі (тəрбие мақсаты мен міндеттерінің , мазмұн, форма
- баламалылығы (тəрбиеленушілер даралық ерекшеліктері жəне əлеуметтік тəжірибесінің əр
- екі тараптылығы (тəрбиелік ықпалды жүргізуші – мұғалім, ол
- тəрбие процесі - өмірлік, ол қозғалмалы да ауыспалы;
- тəрбиеші тұлғасы – тəрбие барысына ықпалды маңызды жағдаят
- қарама-қайшылықты болуы (қарама-қарсылықтар тəрбиенің қозғаушы күші ретінде қарастырылады).
Тəрбиенің негізгі қайшылықтары оқу-тəрбие процесінде кездесетін келесідей құбылыстар арасында
Сонымен, тəрбие процесі оқу процесімен бір қатар жүріп жатса
Қолданылған әдебиеттер:
1.Ақпанбек Г. Қазақтардың дүниетанымы. -Алматы, Қазақ университеті, 1989.
2.Айтмамбетова Б. Жаңашыл педагогтар идеялары мен тәжірибелері. -А., 1991.
3.Алмаханова Х. Жас өспірімдерге эстетикалық тәрбие беру.
4.Ақназарова Б. Класс жетекшісі. -А., Мектеп, 1973.
5.Әбенбаев С. Оқушы жастарға эстетикалық тәрбие беруді жетілдіру. -А.,
6.Әбенбаев С. Мектептегі тәрбие жұмысының әдістемесі. -А., 1999.
7.Әбілова З. Этнопедагогика. -А., 1997.
8.Әтемова Қ. Ата-аналар жиналысының мәні. Қаз. мем. 1-1996.
9.Болдырев Н. Мектептегі тәрбие жұмысының методикасы. -Алматы, 1987.
10.Болдырев Н. Класс жетекшісі. -А., Мектеп, 1980.
11.Богословский В. т. б. Жалпы психология -А., Мектеп, 1980,
12.Безкаравайный С., Жұмабаев А. Мектепте өткізілетін тарихи-әдеби кештер. -А.,
13.Бержанов Қ. Тәрбие мен оқытудың бірлігі. -Алматы, 1973.
14.Бабанский Ю. Педагогика. -Москва, 1988. 23-тарау.
15.Батышев С. Научная организация учебно-воспитательного процесса. -М., 1975.
16.Внутришкольное управление: Вопросы теории и практики. Под ред. Т.
17.Елеманов С., Күктілеуов А. Жастарға арналған праволық білім беру
18.Егембердиев Ж. Мектеп жұмыстарын жоспарлау /Методикалық ұсыныстар. -А., Мектеп,
19.Жұмаханов Ә. Семьяда балаларды адамгершілікке тәрбиелеудің кейбір мәселелері. -А.,
20.Ильина Т. Педагогика, -М., 1984 жыл.
21.Керімов Л. Праволық тәрбие жүйесі. (11-лекция). -А., 1991.
22.Капралов Р. Класс жетекшісінің жұмысы. -А., 1983.
23. Қазақтың тәлімдік ой-пікір антологиясы. -Алматы, 1994.
24.Қ.Жарықбаев, С.Қалиев. Қазақтың тәлім-тәрбиесі. -Алматы, 1995.
25.Қ.Жарықбаев, Ж.Базарбаевт.б. Инабат. - Алматы, 1995.
2
Тәрбие процесінің принциптері
Оқыту процестерінің заңдылықтары
Оқыту заңдылықтары мен принциптеріне түсінік
Тәрбие үрдісі
Тәрбие процесінің негізгі ерекшеліктері
Тәрбие принциптерінің өзара байланыстылығы
Оқытудың мәні, мақсаты, міндеттері, қызметтері, зандылықтары, қозғаушы күштері мен ұстанымдары
Тәрбие процесі мен тәрбие жүйесі
Тәрбие процесінің заңдылықтары тәрбие принциптерінің негізі ретінде
Педагогиканың дәрістері