Кәсіпорынның қаржы жағдайын бағалайтын көрсеткіштерді талдау
МАЗМҰНЫ
Кіріспе
1.Қазақстанның стратегиялық дамуындағы «Жол картасы» бағдарламасының мәні мен
1.1«Жол картасы» бағдарламасының қаржы дағдарысындағы маңыздылығы
1.2 Дағдарыстан шығудағы Қазақстанның көш басшы бағдарламасының негізгі бағыттары
1.3 «Жол картасы» бағдарламасы аясында жүргізіліп жатқан іс –
2. «Ғимарат-Тараз» ЖШС-ң өндірістік-шаруашылық қызметін
техника-экономикалық талдау
2.1 «Ғимарат – Тараз» ЖШС- ң жалпы сипаттамасы
2.2 «Ғимарат – Тараз» ЖШС- ң басқару құрылымы
2.3 Кәсіпорынның өнім өндіруі мен қызмет көрсетуін талдау
2.4 Кәсіпорынның еңбек ресурстарының пайдалану тиімділігін талдау
2.5 Өнім өндіру мен өткізуге жұмсалған шығындарды талдау
2.6 Кәсіпорынның пайдасы мен рентабельділігін талдау
2.7 Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдау
3. Кәсіпорынның экономикалық дағдарыстан шығу жолдарын қарастыру
3.1 Бетон торабының ерітіндісін өндіріске енгізу
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
КІРІСПЕ
Соңғы жылдары біздің республикамыздың стратегиялық қадамдарында біршама өзгерістер орын
Байтақ жер, еңбек және энергетикалық потенциалға ие мемлекет әлі
Экономикалық салаларды дамыту ел басы жолдауымен қолға алынып
Әлемді шарпыған қаржылық дағдарыс кезінде мемлекеттің даму жолын айқындайтын
Зерттелген тақырыптағы мәселелердің теориялық және практикалық негіздері отандық экономикалық
Қазақстан мемлекеті үшін маңызды болып тұрғанда осы сала зерттеушілері
Экономикалық көз – қараспен әрбір қиындық туғызған мәселелерді алдымен
Қойылған мақсатқа жету барысында төмендегідей мәселелерді шешу қажеттілігі туындады:
- ҚР –да экономикалық салалар рольін және ерекшеліктерін
- экономикалық салалар тауар өндірушілерінің проблемаларын диагностикалау;
- ҚР–да экономикалық салалар дамытудың теориялық және метотодологиялық негіздерін
- экономикалық салаларда жүргізіліп жатқан экономикалық механизмдерге зерттеу
- қаржылық қолдаудың тиімді жақтарын зерттеу;
- кластерлі дамытудың теориялық негіздерімен танысу;
- тауар сапасын жоғарылатудың ерекшеліктерін талдау;
- экономикалық салалар тиімділігн арттыруға байланысты нақты ұсыныстар дайындау.
Ғылыми көзқарастар мен пікірлердің негізіне классикалық ғалымдардың еңбектері, монографиялық
Зерттеуде ұсынылған ұсыныстар мен шаралар Республикамыздың барлық өңірлерінде және
Жоғарыда атап кеткеніміздей ДСҰ-ға кіру бәсекелестік қабілеті жоғары тауарларсыз
Жалпы, дағдарысты еңсерудің қазақстандық жолы, яғни үдемелі өнеркәсіптік даму,
2010 жылы Жол картасы шеңберінде 3 мыңға жуық инвестициялық
«Халықты еңбекпен қамту 2010 жылғы Үкіметтің басым бағыттарының бірі
Оның айтуынша, бағдарлама аясында жөндеу жұмыстарында 130 мың жұмыс
АСТАНА. Желтоқсанның 29-ы. ҚазАқпарат /Ернұр Ақанбай/ - Премьер-Министр Кәрім
«Мен мынаны айтқым келеді: Мемлекет басшысы «Жол картасы» бағдарламасына
Оның айтуынша, аталмыш бағдарлама әлемдік экономикалық қаржылық дағдарыстың ықпалын
1. ҚАЗАҚСТАННЫҢ СТРАТЕГИЯЛЫҚ ДАМУЫНДАҒЫ «ЖОЛ КАРТАСЫ» БАҒДАРЛАМАСЫНЫҢ МӘНІ
1.1 «Жол картасы» бағдарламасының қаржы дағдарысындағы маңыздылығы
Қазiр бүкiл әлем жұртшылығы экономикалық дағдарыстың қиындықтарын бастан өткеруде.
Мемлекет дағдарыстың алдын алудың барлық шараларын жасауда. Ұлттық қордан
Бiз iшкi және сыртқы конъюнктураны жiтi қадағалап, еш кiдiрiссiз
Бiрақ бүгiнде бүкiл әлемдiк экономиканы дiңкелетiп үлгерген экономикалық дағдарыс
Дағдарыс бiзге сырттан келдi. Оның көздерi елдiң iшiнде емес,
Дағдарысты болдырмау және бәрiн алдын ала көздеу мүмкiн емес
Оны еңсеруге әлемнiң жетекшi экономикалары қазiрдiң өзiнде 10 триллионнан
Дағдарыс өз ауқымына дәйектiлiкпен Америка континентiн, Еуропа мен Азияны
Бүкiл жағдайға қарағанда, ол ұзаққа созылады. Талдамашылар айтқанындай, әлемдiк
Әлемде болып жатқан үдерiстерге өз көзқарасымды мен өзiмнiң "Дағдарыстан
Мен осынау жаһандық дағдарыстан кейiн әлемдiк қаржы жүйесi, бәлкiм,
Сондықтан да тереңде түбегейлi көзқарас әлемдiк қоғамдастықта әлемдiк нарықтық
Сондықтан мен ұсынған түбегейлi шаралар әлемдiк қоғамдастықта талқыланатын болады.
Менiң ұсынысым - бұл жаһандық проблемаларды шешу iзденiсiне қосқан
Бiрақ та бүгiнгi нақтылық мынадай, әлемдегi iскерлiк белсендiлiктiң қысылуы
Бiр жылда мұнай бағасы 4 есе дерлiк, металл бағасы
Бiздiң негiзгi сауда-саттық әрiптестерiмiз әрi жақын көршiлерiмiз - Ресей
Бiз әлемдiк қауымдастықтағы өз ұстанымымызды сақтаймыз.
Ұлттық қорды құра отырып, бiз қорланудың мақсатты саясатын жүргiздiк.
Бұл қорды құру керек пе, әлде қаржыны баршаға аз-аздап
Жақсы уақытта осы қорды құра отырып, бiз дұрыс iстедiк.
Сол арқылы бiз осы тұрпатты сiлкiнiстер мүмкiндiгiнiң алдындағы экономикамыздың
Өмiрге қабiлеттi және икемдi экономика жасау үшiн бiз дәйектiлiкпен
Нақ сондықтан да бүгiнде бiздiң айтарлықтай мүмкiндiгiмiз бар және
Көптеген мемлекеттердiң пайда болған жаһандық дағдарысқа жауап берген шарасы
Қазақстан әлемдiк экономиканың өскелең турбуленттiлiгiне жедел үн қатқан және
Иә, жаңа қаражат қажет. Осы мақсатта дәстүрлi түрде Ұлттық
Бұл - уақытша, бiрақ та қажеттi шара. Бұл ретте
Қаражаттың басқа бiр көзi - бұл бюджеттiң барлық шығындық
Қауырт өсу кезеңiнде үйреншiктi болып кеткен ысырапқорлық ойлы тұтынумен
Қаржы тәртiбiн бұзушыларға дағдарыс уақытының заңы бойынша қатал сұраныс
Босаған қаражат бiзге, ең алдымен, қазақстандықтардың еңбекпен қамтылу стратегиясын
Жұмыс орындарының жеткiлiктiлiгi Үкiмет мүшелерi мен әрбiр әкiмнiң Қазақстан
Әрбiр әкiм, әр министр апта iшiнде қанша жұмыс орнының
Өңiрлiк жұмыспен қамтылуды және кадрлардың қайта даярлануын қамтамасыз ету
Жергiлiктi бюджеттерден де жұмыспен қамту стратегиясын бiрлесе қаржыландыруға ресурстар
Жұмысынан айырылғандар үшiн жаңа жұмыс орындарын құратын боламыз. Бiз
Бiзде еңбек рыногын дамыту үшiн мүмкiндiктер бар, оларды ойлап
Бiрiншiден, бұл коммуналдық желiлердi қайта жарақтандыру және жаңғырту. Бұл
Үкiметке әкiмдермен бiрлесiп осы мақсатқа кететiн қажеттi шығындарды анықтауды,
Бұл көзге көрiнбейтiн жұмыс, бiрақ та бiзге оны бәрiбiр
Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылықты әлдеқашан-ақ ретке келтiру керек едi. Келiңiздер,
Екiншiден, бұл жергiлiктi мәндегi автомобиль жолдарын салу, қайта жарақтандыру
Бұл ендi ӘКК-лердiң мiндетi, олар халықтың барынша жұмыспен қамтылуын
Бiз қазiр халықпен келiсiп, тура айтуға тиiспiз: құрылысы басталған
Сондай-ақ, бiз салуды белгiлеген магистралдық автомобиль және темiр жолдарын
Үшiншiден, әрбiр нақты елдi мекендегi жергiлiктi мәндегi нысандар. Бұл
Жергiлiктi өзiн-өзi басқару органдары ретiнде аудандық мәслихаттарға қаражат бөлiнуi
Бұл жұмыстың тиiмдiлiгi үшiн дербес жауапкершiлiктi тұтастай әкiмдерге жүктеймiн.
Аталған барлық жобаларды iске асыру үшiн бiз жергiлiктi өндiрiсшiлердiң
Бiз Тәуелсiздiгiмiздiң 20 жылдығының қарсаңында тұрмыз. Осы датаға орай
Осының барлығына тереземiз тең, керегемiз кең ел болғанның арқасында
Сондықтан бұл жұмысты бiз қазiрден бастауға тиiспiз. Әр ауыл
Осылайша бiз жұмыспен қамтылу мәселесiн шешiп қана қоймаймыз, сонымен
Төртiншiден, бұл әлеуметтiк жұмыс орындарын кеңейту және жастар практикасын
Халықты жұмыспен қамту туралы қолданыстағы Заң бiзге бюджет қаражатын
Бiздiң бүгiнгi мiндетiмiз - қазiргi бар бағдарламалардың аясын кеңейту.
Осы мақсатқа қосымша 8,6 миллиард теңге бөлудi тапсырамын. Сонда
Осымен бiр мезгiлде бiз Әлеуметтiк сақтандырудың мемлекеттiк қорынан жұмыссыздығы
Әлемдiк дағдарыс жағдайында бiздiң жұмыспен қамту стратегиямыз кадрларды қайта
Үкiметке әкiмдермен бiрлесiп қазiргi бар оқу орындарының базасында мамандарды
Бiздiң адамдарымыз оқып-үйренуге тиiс, бүкiл әлемде адамдар өмiр бойы
Бiз қазiр барлық iрi құрылыс кәсiпорындарын адамдарды басқа мамандықтарға
Кадрларды қайта даярлау және қайта оқыту жөнiндегi жүйелiк жұмыс
- Жаңа мамандық бойынша жұмыс iстегiсi келетiн әрбiр адамның
- Экономиканың еңбек ресурстарына деген болашақ сұраныстарын, ең алдымен,
- Шетелдiк жұмысшыларды отандық кадрлармен бiртiндеп алмастыру. Бiз оларды
Сонымен қатар әлемдiк дағдарысқа, бiз бастан кешiп жатқан кезеңнiң
Бiз қолданыстағы перспективалық инвестициялық жобаларды қаржыландыру және iске асыруды
Ең алдымен бұл мұнай өңдеу зауыттарын жаңғырту.
Бiзде мұнай өңдейтiн үш зауыт бар, сөйтсе де әлi
Бiз осы мұнай өнiмдерiне деген iшкi сұранысты бiртiндеп толық
Бiз Атырауда мұнай-химия кешенiн салуды жалғастырамыз. Мойнақ ГЭС-iнiң құрылысын
Бiздiң жоспарларымызда "Бейнеу-Бозой-Ақбұлақ" магистралдық газ құбырын салу, "Батыс Еуропа-Батыс
Мұның өзi Қазақстанды Еуропадан Азияға жетiп жататын көлiк дәлiзiне
Бiз электровоздар, жолаушы және жүк вагондары, жол битумдары өндiрiсiн,
Агроөнеркәсiптiк кешен туралы айрықша айтқым келедi, оның дамуы арқасында
Сондықтан да бiз тауарлы - сүт фермаларын, құс фабрикаларын,
Құрылыс үшiн басқа да маңызды жобаларды қарастыру керек. Бұл
Бiздiң бағалауымыз бойынша, экспорттық мамандандыру перспективада 500 мыңнан астам
Осылайша, өзiмiздiң стратегиялық таңдаумен жүрiп, бiз экономиканың нақты бәсекеге
Қазiргi қиындықтар - бұл бiздiң үлесiмiзге тиген алғашқы сынақ
Өтпелi кезеңнiң аса ауыр дағдарысын бiз 90-шы жылдардың басында
Ол кезде экономиканың құлап түсуi 60 пайызға жетiп, инфляция
Азияның қаржы рыноктары туындатқан екiншi әлемдiк дағдарысты бiз 90-шы
Уақыт өтедi, содан кейiн бiз осы дағдарысты да еңсергенiмiз
Дағдарыстар қайталанатын болады, ал бiздiң мақсат - оны басқаруды
Бүгiнде бiз өз күштерiмiз бен ресурстарымызды қайта топтастыруға мәжбүрмiз
Барша қазақстандықтардың өркендеуi, қауiпсiздiгi мен әл-ауқатының жақсаруы бiздiң мемлекетiмiз
Бiзде дағдарысқа қарсы жоспар бар, мемлекеттiк резервтен жеткiлiктi қаражат
Бүгiнгi проблемалар және бiздiң оларды қалай шешiп жатқанымыз -
Белгiлеген мақсаттарға қол жеткiзу үшiн бiздiң халқымыздың топтасқандығы қажет.
Сондықтан да барша қазақстандықтарға аталған шараларды жүзеге асыруға кiрiсуге,
Үкiметпен және жергiлiктi органдармен бiрлесiп адамдардың нақты проблемаларын шешу,
Қазақстан халқы Ассамблеясына, барлық саяси күштерге сөз арнаймын. Қазiр
Келiңiздер, планета тарихындағы аса қатал дағдарысты еңсеру жолында бiрiгейiк!
Ел дамуының жаңа кезеңiнiң табыстары көп ретте бiздiң iс-қимылымыз
Бiзде қажеттi ресурстар, әлемдiк дағдарыс қыспағына төтеп беретiн тәжiрибе
Бiз барлық қиындықты еңсеретiнiмiзге және Қазақстанымызды күштi, өркендi және
Қиындық атаулыны жеңетiн бiр-ақ күш бар, ол - бiрлiк.
Ел басына күн туған нелер бiр қилы замандарда да
"Мың өлiп, мың тiрiлген" қазақ халқы кеңес дәуiрiндегi басқа
Бүгiнгiдей қиын-қыстау кезiнде мен туған халқымның ынтымақ пен ауызбiршiлiк
Сiздер өздерiңiз бас болып өзге де отандас ағайындарға ұйтқы
Ел –басының жоғарыда келтірілген жолдауына қосымша дағдарыстан дамуға, дамудан
«Жол картасы» бойынша жұмыспен қамту биылғы басымдықтың да бірі
Дағдарыс туындаған кезеңнен бері дүние елдерінің басты проблемасы жұмыссыздықпен
Экономикаға жан біте бастайды деп болжанғанымен де, алдағы уақытта
Халықаралық еңбек ұйымының есебіне сүйенсек, соңғы жылдары әлем бойынша
Әрине, мемлекеттер, халықаралық қауымдастық дағдарыспен бірігіп, қарым-қатынастарды арттыра отырып
Сондай тәсілде Қазақстан Үкіметінің «Жол картасы» өз тиімділігін көрсетті.
Ресми деректерге қарасақ, жұмыспен қамту және кадрларды қайта даярлау
Дегенмен, бүгінгі жағдайда еңбек нарығын қалыпты сақтап тұрудың маңыздылығы
Дегенмен, бүгінгі жағдайда еңбек нарығын қалыпты сақтап тұрудың маңыздылығы
Сонымен бірге, үдемелі индустриялық-инновациялық даму бағдарламасын жүргізу де үлкен
1.2 Дағдарыстан шығудағы Қазақстанның көш басшы бағдарламасының негізгі
Жалпы, дағдарысты еңсерудің қазақстандық жолы, яғни үдемелі өнеркәсіптік даму,
2010 жылы Жол картасы шеңберінде 3 мыңға жуық инвестициялық
«Халықты еңбекпен қамту 2010 жылғы Үкіметтің басым бағыттарының бірі
Оның айтуынша, бағдарлама аясында жөндеу жұмыстарында 130 мың жұмыс
АСТАНА. Желтоқсанның 29-ы. ҚазАқпарат /Ернұр Ақанбай/ - Премьер-Министр Кәрім
«Мен мынаны айтқым келеді: Мемлекет басшысы «Жол картасы» бағдарламасына
Оның айтуынша, аталмыш бағдарлама әлемдік экономикалық қаржылық дағдарыстың ықпалын
Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі Гүлшара Әбдіхалықованың айтуынша,
Келесі кестеде біз аталған бағдарлама бойынша іске асырылуы жоспарланып
Кесте 1– «Жол картасы» бағдарламасының негізгі бағыттары
Р/с № Іс – шараның атауы Жауапты орындаушылар Аяқтау
1 2 3 4 5
1.1. Жол картасын іске асыру тетіктері
1 Жұмыспен қамту, қызметкерлердің ықтимал босатылу картасын әзірлеу және
ЖҚӘББ (жинақ), КӨБ, АШБ, ҚБ, ББ, ДБ, МБ, ТТҚБ,
әкімдерінің
аппараты»
ММ есеп 2009 жыл
сәуір
2 Республикалық және Жергілікті бюджеттердің шығыстарын оңтайландыру және оларды
әкімдерінің
аппараты»
ММ есеп 2009 жыл наурыз
3 Жол картасы іс - шараларын облыстық және жергілікті
әкімдерінің
аппараты»
ММ есеп 2009 жыл наурыз
4 Жол картасын іске асыру үшін кадрлар даярлау мен
5 Отандық өндірушілерден сатып алудың жиынтық жоспарын және Жол
6 Жол картасының іске асыру тиімділігінің көрсеткіштерін айқындау ҚР
әкімдерінің
аппараты»
ММ ақпарат 2009 жыл сәуір
7 Жол картасын іске асыруды облыстық және жергілікті деңгейлерде
8 Жол картасының іске асырылу барысы туралы есептерді жариялау
әкімдері,
ІСБ, ЖҚҮӘББ, ББ, аудандар әкімдері ҚР Үкіметі, облыстар
әкімдерінің
аппараты»
ММ ақпарат Ай сайын
25-не дейін
9 ҚР Үкіметі сайтында Жол картасын іске асыру мәселелері
әкімдерінің
аппараты»
ММ ақпарат 2009 жыл наурыз
1.2. Тұрғын үй – коммуналдық шаруашылық жүйесін (сумен жабдықтау
10 Тұрғын үй – коммуналдық шаруашылық объектілерін жөндеуге,
әкімдері,
ЭКШБ(жинақ), аудандар әкімдері
ЖҚҮӘББ, ЭБЖБ, ақпарат 2009 жыл сәуір
11 Кәсіптер мен мамандықтардың ірілендірілген топтары бойынша тұрғын
ЭКШБ (жинақ) ББ және ЖҚҮӘББ ақпарат
12 Аудандар мен Қызылорда қаласы бойынша тұрғын үй коммуналдық
әкімдері,
ЭКШБ, КӨБ ақпарат 2009 жыл сәуір
1.3. Мектептерді, ауруханаларды және басқа да әлеуметтік объектілерді жөндеу
13 Жөндеу қажет ететін мектептерді, ауруханаларды, және
әкімдері,
ББ, ДБ, АШБ, ҚБ, аудандар әкімдері ЭБЖБ, ЖҚӘББ
14 Мектептерді, ауруханаларды және басқа да әлеуметтік объектілерді жөндеу
әкімдері,
ББ, ДБ, аудандар әкімдері КӨБ ақпарат
1.4. Республикалық және жергілікті маңызы бар жолдарды жөндеу, қайта
16 Жалпы пайдаланылатын автомобиль жолдарды жөндеуді, қайта жаңартуды және
әкімдері,
ЖКАЖБ (жинақ), аудандар әкімдері ЭБЖБ, ЖҚҮӘББ ақпарат
17 Жалпы пайдаланылатын автомобиль жолдарын жөндеу, қайта жаңарту
әкімдері,
ЖКАЖБ (жинақ), аудандар әкімдері ББ, ЖҚҮӘББ ақпарат
18 Жалпы пайдаланылатын автомобиль жолдарын жөндеу, қайта жаңарту
әкімдері,
ЖКАЖБ, аудандар әкімдері КӨБ ақпарат 2009 жыл
1.5. Әлеуметтік жұмыс орындары мен жастар практикасы бағдарламасын
19 Жұмысқа орналастырудағы өңірлік қажеттілікті ескере отырып, әлеуметтік жұмыс
әкімдері,
ЖҚҮӘББ (жинақ), ББ, АШБ, аудандар әкімдері ЕХӘҚМ
1.6. Қалалардағы, кенттердегі, ауылдардағы, ауылдық округтердегі басым әлеуметтік жобаларды
20 Қалалардың, кенттердің, ауылдардың, ауылдық округтердің бөлінісінде бағыттар бойынша
21 Қалалар, кенттер, ауылдар, ауылдық округтері бөлінісінде кәсіптер
әкімдері,
МБ, ТДШСБ, аудандар әкімдері ББ, ЖҚҮӘББ ақпарат
22 Қалалар, кенттер, ауылдар, ауылдық округтері бөлінісінде әлеуметтік
әкімдері,
МБ, ТДШСБ, аудандар әкімдері КӨБ ақпарат 2009
23 Ауыл халқын шағын несиелендіруді ұйымдастыру жөніндегі ұсыныстар
әкімдері,
КӨБ (жинақ), АШБ, ҚБ, аудандар әкімдері ҚР Үкіметі,
әкімдеріне
ұсыныс беру 2009 жыл сәуір
1.7. Жұмыстан айырылған жағдайда әлеуметтік төлемдердің барынша ұзақ
24 2009 және 2010 жылдары жұмыстан айырылған жағдайда әлеуметтік
1.8.1. Жол картасы шеңберінде жобаларды іске асыру үшін кадрларды
25 Еңбек нарғының сұранысын қамтамасыз ету үшін кадрларды қайта
26 Білім саласындағы уәкілетті органдарымен кадрларды қайта даярлау жөніндегі
27 Кадрларды қайта оқыту курстарын өткізуге жауапты оқытушылар мен
(келісім бойынша) Оқу жоспары және бағдарламалар, ақпарат ЖҚҮӘББ
28 Жергілікті атқарушы органдар мен кәсіпорындар арасында кадрларды қайта
әкімдері,
Аудандар әкімдері, мекемелер Келісім. ББ, ЖҚҮӘББ ақпарат 2009
29 Кадрларды кейіннен жұмысқа орналастыру туралы ақпаратпен бірге
әкімдері,
Аудандар әкімдері ББ, ЖҚҮӘББ ақпарат Ай сайын
1.8.2. Макро өңірлердің экспорттық мамандандыруын іске асыру үшін мамандар
30 ӘКК және «Қазақстанның 30 корпоративтік көшбасшы» бағдарламасы тізбесіне
әкімдері,
КӨБ (жинақ), аудандар әкімдері ӘКК (келісім бойынша)
31 Салалар мен өңірлер бойынша экономика қажеттіліктерін ескере отырып,
әкімдері,
ББ, аудандар әкімдері ЭБЖБ ақпарат 2009 жыл
32 Техникалық және қызмет көрсету еңбегі кадрларын даярлауға мемлекеттік
әкімдері,
ЭБЖБ ақпарат 2009 жыл маусым
33 Техникалық және кәсіптік білім беру ұйымдарына мемлекеттік білім
әкімдерінің
аппараты»
ММ ақпарат 2009 жыл қыркүйек
34 Мемлекеттік білім беру тапсырысы шеңберінде техникалық және кәсіптік
әкімдерінің
аппараты»
ММ ақпарат 2009 жыл қыркүйек
1.8.3. Шетел мамандарды алмастыру
35 Тартылған шетелдік жұмыс күшінің мамандықтарын (лауазымдарын ) мен
36 Жергілікті атқарушы органдар мен шетелдік жұмыс күшін тартатын
әкімдері,
Аудандар әкімдері ББ ақпарат 2009 жыл маусым
37 Шетелдік мамандары алмастыру мақсатында қазақстандық кадрларды жұмысшы мамандықтар
38 Кадрларды қайта оқыту және шетелдік мамандарды қазақстандықтармен алмастыру
әкімдерінің
аппараты»
ММ ақпарат 2009 жыл
4 тоқсан
1.9. Отандық өндірушілерді қолдау
39 Өңірлер бөлінісінде Жол картасы шеңберіндегі жұмыстарды іске асыру
әкімдерінің
аппараты»
ММ ақпарат 2009 жыл сәуір
40 Жол картасы шеңберіндегі өңірлер, бағыттар мен нақты жобалар
әкімдерінің
аппараты»
ММ ақпарат 2009 жыл мамыр
41 Жол картасы бағыттарын іске асыруды қамтамасыз ету үшін
әкімдерінің
аппараты»
ММ ақпарат 2009 жыл мамыр
2. Агроөнеркәсіп кешенін жеделдетіп дамыту және «Қазақстанның 30
42 Мемлекет басшысының 2009 жылғы 6 наурыздағы Қазақстан халқына
әкімдерінің
аппараты»
ММ ақпарат 2009 жыл сәуір
43 Жобалардың іске асырылуы тиімділігі көрсеткіштерін анықтау жөнінде
әкімдерінің
аппараты»
ММ ақпарат 2009 жыл сәуір
3. Инфрақұрылымдық және индустриялық жобаларды іске асыру
44 Қазақстан Республикасының Үкіметі, Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі және
әкімдерінің
аппараты»
ММ ақпарат 2009 жыл сәуір
1.3 «Жол картасы» бағдарламасы аясында жүргізіліп жатқан іс
Дағдарыс туындаған кезеңнен бері дүние елдерінің басты проблемасы жұмыссыздықпен
Экономикаға жан біте бастайды деп болжанғанымен де, алдағы уақытта
Халықаралық еңбек ұйымының есебіне сүйенсек, соңғы жылдары әлем бойынша
Әрине, мемлекеттер, халықаралық қауымдастық дағдарыспен бірігіп, қарым-қатынастарды арттыра отырып
Сондай тәсілде Қазақстан Үкіметінің «Жол картасы» өз тиімділігін көрсетті.
Ресми деректерге қарасақ, жұмыспен қамту және кадрларды қайта даярлау
Дегенмен, бүгінгі жағдайда еңбек нарығын қалыпты сақтап тұрудың маңыздылығы
Сонымен бірге, үдемелі индустриялық-инновациялық даму бағдарламасын жүргізу де үлкен
Жалпы, дағдарысты еңсерудің қазақстандық жолы, яғни үдемелі өнеркәсіптік даму,
Солтүстік Қазақстан облысының 2010 жылға арналған Жол картасы туралы
1. 2010 жылдың Жол картасы іс-шараларына сәйкес 4876,6 млн.
- ТҚШ объектілерін жөндеу — 32 жоба, 2000 млн.теңге,
- жолдарды жөндеу — 18 жоба, 645 млн. теңге,
мектептерді,ауруханаларды және басқа да әлеуметтік объектілерді жөндеу — 80
мектептерді жөндеу және жылыту — 50 жоба, 980,68 млн.теңге,
-ауруханаларды жөндеу және жылыту -3 жоба, 580,68 млн.теңге, 781
-спорт объектілерін жөндеу және жылыту —6 жоба, 64,51 млн.теңге,
-мәдениет объектілерін жөндеу —12 жоба, 279,3 млн.теңге, 376 жұмыс
-мұрағаттарды жөндеу — 3 жоба, 64,51 млн. теңге, 87
-әлеуметтік қорғау объектілерді жөндеу-6 жоба, 154,83 млн.теңге, 208 жұмыс
-ауылдардың әлеуметтік жобаларын жөндеу —8 жоба, 107,1 млн.теңге, 145
2010 жылғы 1 сәуірдегі жағдай бойынша Жол картасы бойынша
2. Әлеуметтік жұмыс орындары мен жастар практикасын кеңейту бойынша
3. Қадрларды даярлау және қайта даярлау.
2010 жылы 298 млн.теңге сомасына 2585 адамды даярлау және
«Жол картасы» Оңтүстік Қазақстан үшін маңызды бағдарлама болып отыр.
«Жол картасы» біздің облыс
Е. Айтаханов сондай-ақ, әкімдік ұйымдастырған «Оңтүстіктің игі
«Ардагерлерге, партия өкілдері мен үкіметтік
Жол картасы» бағдарламасы аясында тұрғын үй коммуналдық шаруашылық жүйесін
АСТАНА. Маусымның 22-сі. BNews.kz -Үкіметтің «Жол картасы» бағдарламасын
Бұл бағыт бойынша қазірдің өзінде 14 миллиард теңге игерілді.
Оның айтуынша, елдегі жол жөндеу жұмыстарына 50 миллиард
Өскеменде Мемлекеттік «Жол картасы» бағдарламасы түпкілікті жүзеге асуда. Осы
Су құбырын қайта жөндеуді қажет ететін үйлердегі жұмыстың аяқталғанына
Бірнеше ай ішінде Өскемендегі жол картасының бейнесі едәуір өзгерді.
Облыстық әкімдікте «Жол картасы» бойынша 292 жоба аяқталды.
Мемлекет тарапынан еліміз¬дегі әр облыс пен қаланың жағдайы ескеріле
Мемлекет басшысы биыл алғаш рет қолға алынғанына қарамастан, өзін
Сенбі күні облыстық әкімдік¬те өткен «Жол картасы» бағдар¬ламасының орындалуын
Сенбі күнгі штаб отырысы бары¬сында белгілі болғандай, 19 қарашаға
«Жол картасы» аясындағы «әлеуметтік жұмыс орындары бағдар¬ла¬масын кеңейту және
«Жол картасы» аясында құрылған жұмыс орындарына 19847 адам орналастырылса,
Отырыс барысында артта қалған айларда атқарылған жұмыстар жан-жақты талқыланып,
Жол картасы» жұмыссыздарды азайта алмадыПрезидент Нұрсұлтан Назарбаев облыстардың, Астана
Елбасы және Үкімет дағдарыс зардаптарын жеңілдету үшін жұмыспен қамтылмаған
«Жол картасы» жаңа жұмыс орындарын ашып қана қоймай, сонымен
Бүгінгі таңда жүзеге асырылып жатқан 75 нысанның 25-інде жұмыстар
Мақсатты топтарға арналған әлеуметтік жұмыс орындарын ұйымдастыруға да қаражат
«Жастар тәжірибесін» ұйымдастыру өте тиімді болды, өйткені жас мамандар
Батыс Қазақстан облысы. Әлемді шарпыған қаржы дағдарысына қарамастан, облыс
Білім ұйымдарына 4738 тонна сұйық отын және 18329 тонна
Мұндай жұмыстар денсаулық сақтау мекемелерінде де жүргізілуде. Биылғы жылы
Биыл облыстағы 36 мәдениет нысанын 855,8 млн.теңгеге күрделі жөндеу
Қазіргі уақытта ҮЕҰ-ның араласуы арқылы облыс тұрғындарының экономикалық және
Облыста ҮЕҰ-мен атқарылатын іс-шаралардың басым бөлігі азаматтық қоғам
Облыста үкіметтік емес ұйымдарды мемлекеттік қолдаудың 2008-2010 жылдарға
Жалпы, қазіргі таңда биліктің үкіметтік емес ұйымдармен өзара байланысы
2010 жылы Батыс Қазақстан облысы бойынша жалпы сомасы 4691,6
Қазақстан президенті Нұрсұлтан Назарбаев келесі жылы "Жол картасына" 150
"Біз бұл бағдарламаны тоқтатпаймыз. Келесі жылғы бюджеттен 100 млрд
"Бірақ енді бағдар өзгеріп, "Жол картасы" аясындағы қаражаттар тұрақты
2.«ҒИМАРАТ-ТАРАЗ» ЖШС-Ң ӨНДІРІСТІК-ШАРУАШЫЛЫҚ ҚЫЗМЕТІН ТЕХНИКА-ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТАЛДАУ
2.1 «Ғимарат – Тараз» ЖШС- ң жалпы сипаттамасы
«Ғимарат – Тараз» Жауапкершілігі Шектеулі Серіктестігі Жамбыл облысы бойынша
Заңды тұлғаның мекен –жайы: Қазақстан Республикасы, Жамбыл облысы
Телефоны: +7(7262) 57-58-14, Факс: 57-57-86,
Е-mail: gimarat trz@mail.ru , www.gimarat.kz
Статистика және есеп беру комитетімен 12.11.2001 жылы ОКПО-41133960 кодпен
Негізгі қызмет түрлері – темірбетон бұйымдары мен құрастырмаларын өндіру.
Өндірістік қуаты 32,0 мың кубб. метр жылына.
Оның қызмет түрлері келесідегідей: бетон құймаларын дайындау, бетон және
Құрылыс жұмыстары орындалғаннан кейін форма№2 актісі толтырылады. Форма№2 актісінде,
Бүгінде кәсіпорында 150 адам жұмыс атқарады. Кадрлар – толық
Бүгінде «Ғимарат - Тараз» ЖШС 50 номенклатурадан астам түрлі
Өндіріс жол құрылысы үшін бұйымдар шығарумен айналысады, тратуар және
2007 жылы кәсіпорын ИСО-9001:2001 халықаралық сапа менеджменті сертификатын алды.
Негізгі тұтынушылары: «Жамбылжолқұрылыс» ЖШС, «ДМСУ - 12» ЖШС,
Жауапкершілігі Шектеулі Серіктестіктің қазақ және орыс тілінде өзінің атауымен
Өзінің қызметіне қарама – қайшы келетін, кәсіпорын жасасқан мәмілілер
2.2 «Ғимарат – Тараз» ЖШС- ң басқару құрылымы
Кәсіпорын басшысының кәсіпорынның жарғыдан тыс қызметті жүзеге асыруға бағытталған
Кәсіпорын басшысы меншік иесімен мемлекеттік басқару органы алдында кәсіпорындағы
Кәсіпорын басшысының мынадай құқықтары бар:
1) кәсіпорын атынан сенімхатсыз әрекет етеді;
2) барлық органдарда Кәсіпорынның мүдделерін білдіреді;
3) қолданыстағы заңнамада белгіленген шектеде кәсіпорын мүлігіне билік жүргізеді.
4) шартттар жасасу, сенімхаттар беру;
5) банктерде шоттар ашу, өзге де мәмілілер жасасу;
6) кәсіпорын қызметкерлерінің барлығына міндетті бұйрықтар мен нұсқаулар беру;
7) күрделі жөндеу, қайта жаңарту, күрделі құрылыс бойынша тауарларды,
8) кәсіпорын жұмысшыларын жұмысқа қабылдау және босату;
9) жұмысшыларға сыйақы беру және жаза қолдану шараларын қолдану;
Директордың орынбасарын кәсіпорын басшысы тағайындайды және босатады.Директордың орынбасарлары өз
Дирек
Сурет 1 «Ғимарат – Тараз» ЖШС- тің басқару құрылымы
Ұйымдар өздері еңбек ұйымдастыру мен қаржы қалыптастырудың түрі мен
Бухгалтерия - өзінше жеке құрылым бөлімі болып есептеледі және
2.3 Кәсіпорынның өнім өндіруі мен қызмет көрсетуін талдау
Нарықтық экономикаға өту кәсіпорыннан өндірістің тиімділігін, шаруашылық жүргізудің және
Келесі 1-кесте мәліметтері бойынша «Ғимарат – Тараз» ЖШС қызметінің
Кесте 1- «Ғимарат – Тараз» ЖШС қызметінің 2008-2009 жылдардағы
экономикалық көрсеткіштері
№ Көрсеткіштер Өлшем бірлігі 2008 жыл
2009 жыл Ауытқуы (+,-)
сомасы %
1 2 3 4 5 6 7
1 Қызмет көрсетуден түскен табыс мың тг 924699,67
2 Жұмысшылардың орташа тізімдік саны адам 150 150
3 Негізгі құралдардың орташа жылдық құны мың теңге
4 1 жұмыскердің орташа жылдық еңбек өнімділігі мың теңге
5 Еңбек ақы қоры мың тг 39746,1 41838,0 2091,9
6 1 жұмыскердің орташа жылдық еңбек ақысы мың теңге
7 Көрсетілген қызметтің өзіндік құны мың тг 872505,86 898716,34
8 Жалпы табыс (шығын) мың тг 52193,81 142100,86 89907,05
9 Мерзімдік шығыстар мың тг 20195,01 67941,87 47746,86
10 Салық салынғанға дейінгі кіріс мың тг 31998,8 74158,99
11 Табыс салығы мың тг 9599,64 14831,8 5232,16 154,5
12 Таза пайда (залал) мың тг 22399,16
13 Көрсетілген қызметтің 1 тг шаққандағы шығыны теңге 0,94
14 Өнім рентабельділігі
% 5,98 15,81 9,83 -
1-ші кестедегі 2008-2009 жылдардың «Ғимарат – Тараз» ЖШС-тің
Өнім көлемдерінің өзгеруіне негізгі құралдар, еңбек және материалдық ресурстарды
Негізгі құралдардың орташа жылдық құны есептік жылы өткен жылмен
Жүргізілген талдаулардан 2008 жылмен салыстырғанда 2009 жылы «Ғимарат –
Кәсіпорынның экономикалық потенциалы алынған пайда сомасы мен рентабельділік деңгейімен
Кәсіпорынның экономикалық потенциалы өнім өндіру және өткізумен тығыз байланыста
Қызмет көрсету көлемі пайда мөлшеріне оң да, теріс те
«Ғимарат – Тараз» ЖШС-тің өнім өткізуі мен қызмет көрсетудің
Кесте 2 - «Ғимарат – Тараз» ЖШС-тің 2008-2009
қызмет көрсету деңгейін талдау
№р/р Көрсеткіштер Өлшем бірлігі
Нақты Ауытқуы,
+;- Өзгеру қарқыны, %
2008 ж 2009 ж
1 2 3 4 5 6 7
1 Қызмет көрсетуден түскен табыс, барлығы мың теңге
2 Негізгі қызмет түрлері бойынша мың теңге 906205,68 1017288,0
3 Қызметтің қосалқы түрлері бойынша мың теңге 18493,99 23529,2
2
Көрсетілген қызметтің өзіндік құны мың теңге 872505,86 898716,34 26210,48
3 Жалпы табыс (шығын) мың теңге 52193,81 142100,86 89907,05
4 Мерзімдік шығындар мың теңге 20195,01 67941,87 47746,86 336,43
5 Таза пайда (залал) м. тг 22399,16
Кесте мәліметтерінен көріп отырғанымыздай, есепті жылы барлық қызмет көрсетуден
2.4 Кәсіпорынның еңбек ресурстарының пайдаланылу тиімділігін талдау
Кәсіпорын персоналдары - кәсіпорынмен жұмысқа жалдау келісім шартының
Орындайтын қызметіне қарай персоналдар келесі категорияларға бөлінеді: басқарушы, мамандар,
Басшылар – міндетіне кәсіпорынды басқару мен жетекшілік ету кіретін
Мамандар – кәсіпорынның функционалдық бөлімшелерінде қызмет атқаратын және персоналдарды
Қызметкерлер – есеп, бақылау жүргізумен, құжаттарды рәсімдеумен және т.б.
Сонымен қатар нақты жұмыс істейтіндер де, уақытша жұмыс істемей,
Жұмысшылар саны кезең ішінде өзгеріп отырады. Өйткені кезең ішінде
Жұмысшылар санының өзгеруі жұмысшылардың жұмысқа қабылдануы немесе жұмыстан босатылуына
Талдаудың негізгі міндеттері келесілер болып табылады: Еңбек бойынша тығыздықты
Еңбек ресустарын перспективалық техника – экономикалық талдау еңбек ресурстарын
Кесте 3 - Еңбек ресурстарын пайдалануды жалпы бағалау
№ Көрсеткіштер Өлшем бірлігі 2008 жыл 2009 жыл Ауытқу
1 2 3 4 5 6 7
1 Өткізілген өнім көлемі мың теңге 924699,67 1040817,2 116117,53
2 Жұмысшылардың орташа тізімдік саны, барлығы адам 150 150
С.І: Басшылар адам 5 5 - -
мамандар адам 8 8 - -
қызметкерлер адам 12 11 - 1 92,8
жұмыскерлер адам 125 126 +1 100,8
3 ЕАҚ, барлығы мың теңге 39746,1 41838,0 2091,9 105,3
С.І: Басшылар мың теңге 3227,6 3371,9 144,3 104,5
мамандар мың теңге 2853,9 2974,6 120,7 104,2
қызметкерлер мың теңге 3897,4 3736,4 - 161 95,87
жұмыскерлер мың теңге 29767,2 31755,1 1987,9 106,7
4 Орташа жылдық еңбек өнімділігі теңге 6164,66 6938,78 774,12
5 Орташа жылд. еңбекақы мың теңге 264,97 278,92 13,95
6 Өткізілген өнім көлеміндегі еңбек ақының үлес салмағы %
Бұл кесте мәліметтері өткен жылмен салыстырғанда есепті жылғы еңбек
Басшылар мен мамандардың саны өзгермегенімен олардың орташа жылдық еңбек
Еңбек өнімділігі өзгерісіне негізгі факторлардың әсерінің сипаты туралы өткізілген
Өнімнің өткізілу көлеміне факторлардың әсерін қарастырамыз: жұмысшылар саны
Көрсетілген қызметтер көлеміне әсер ететін факторларды келесі 4 –
Кесте 4 - Еңбек өнімділігі мен жұмысшылар саны өзгерісінің
көлемінің өзгерісіне әсерін талдау
№ Көрсеткіштер Өлшем бірлігі 2008 жыл 2009 жыл
1 2 3 4 5
1 Өткізілген өнім көлемі мың теңге 924699,67 1040817,2
2 Еңбек өнімділігі мың теңге 6164,66 6938,78
3 Жұмысшылар саны мың теңге 150 150
4 Өткізілген өнім көлемінің өзгерісі мың теңге
+ 116117,53
С.І: келесілер есебінен мың теңге
- еңбек өнімділігі өзгерісі мың теңге
+ 3360,0
- жұмысшылар санының өзгерісі мың теңге
+2021,0
5 Өткізілген өнім көлемі өзгерісінің үлес салмағы
еңбек өнімділігінің өзгерісі есебінен %
62,4
жұмысшылар саны өзгерісінің есебінен %
37,6
Өндірістің абсолютті өсу қарқыны:
А) еңбек өнімділігінің өзгерісі есебінен
∆ ӨК=Ч ес.ж*(ЕӨес.ж. – ЕӨөт.ж.)=150 * (6938,78 – 6164,66)
Б) Жұмысшылар санының өзгерісі есебінен
∆ ӨК = (Ч2 – Ч1)* ЕӨ1 =
Есептеулерден еңбек өнімділігінің жоғарылауына байланысты өнім көлемі + 116117,53
Кәсіпорын тиімді жұмыс атқару үшін, оның жұмыскерлерінің еңбек ақылары
Кесте 5 – Персоналдардың еңбек ақы қорын талдау
№ р/р Көрсеткіштер Өлшем бірлігі 2008 ж. 2009 ж.
(+,-) Өзгеру қарқыны,%
1 2 3 4 5 6 7
1 Өткізілген өнім көлемі мың теңге 924699,67 1040817,2 116117,53
2 Көрсетілген қызметтің өзіндік құны мың теңге 872505,86 898716,34
3 ӨӨП –дың еңбек ақы қоры мың теңге 39746,1
4 ӨӨП ЕАҚ үлес салмағы:
5 Өткізілген өнім көлеміндегі % 4,3 4,0 -
6 Көрсетілген қызметтің өзіндік құнындағы % 4,5 4,6
Жоғарыдағы кесте мәліметтері бойынша, ӨӨП еңбек ақы қоры есепті
Бұл жүргізілген талдаулардан кәсіпорын жұмыскерлерінің еңбек ақы қорының көлемі
Қоғамдық өндірістің тиімділігін арттыру үшін ең алдымен халық шаруашылығы
2.5 Өнім өндіру мен өткізуге жұмсалған шығындарды талдау
Кез-келген өнім (тауар, жұмыс және қызмет) өндіріс шығындарды анықтаумен
Экономикалық мазмұнына қарай барлық шығындарды үш топқа бөлуге болады:
-табыс алумен байланысты шығындар;
-табыс алумен байланысты емес шығындар;
-міндеттеуші шығындар
Кез-келген корпорацияда өндірістік шығындар келесі негізгі үш топқа
капиталдық сипаттағы шығындар немесе инвестициялық шығындар /негізгі және айналым
өнімнің өзіндік құнына жатқызылатын ағымды қызметпен байланысты шығындар
әлеументтік-мәдени іс-шаралар шығындары;
Үшінші топтардағы шығынға корпорациядағы көптеген әлеументтік-мәдени іс-шаралар шығындары,
Тұрақты шығындар - өндіріс көлеміне байланысты болмайды. Оған құралдардың
Өндiрiлген өнiмнiң (жұмыстың, қызметтiң) өзiндiк құнына қосу әдiсiне қарай
Өнім (тауар, жұмыс және қызмет) өндіру және оны
Шығындардың өндіріс көлеміне әсерін талдау көрсеткіштері 9 - кестеде
Кесте 9 - Шығындардың өндіріс көлеміне әсерін талдау
№ Көрсеткіштер Өлшем бірлігі Нақты Ауытқуы, (+;-) Өзгеру
2008ж 2009ж
1 2 3 4 5 6 7
1 Қызмет көрсетуден түскен табыс мың теңге 924699,67
2 Көрсетілген қызметтің өзіндік құны мың теңге
3 Жалпы табыс (шығын) мың теңге 52193,81 142100,86 89907,05
Кесте 9 жалғасы
4 Салық салынғанға дейінгі табыс мың теңге 31998,8 74158,99
5 Табыс салығы мың тг 9599,64 14831,8 5232,16 154,5
6 Таза пайда (залал) мың теңге 22399,16
7 Кезең шығыстары мың
теңге 20195,01 67941,87 47746,86 336,43
8 Көрсетілген қызметтің 1 теңгесіне шаққандағы шығын теңге 0,94
2008-2009 жылғы өндіріс көлеміне шығындардың әсер етуіне талдау жүргізуден
Кәсіпорынның таза пайдасының артуына мерзімдік шығындардың басым сомасы
Көрсетілген қызметтің 1 теңгеге шаққандағы шығынын талдауына мыналар кіреді:
қызмет көрсетуден түскен кіріс;
көрсетілген қызметтің өзіндік құны;
өндірілген өнімнің 1 теңгеге шаққандағы шығыны;
Осылардың барлығын біріктіріп, ауытқуларын салыстырып, көрсетілген қызметтің 1 теңгеге
Төмендегі 10-кесте мәліметтері арқылы өткізілген өнімнің (жұмыс, қызмет) бір
Кесте 10 - Өткізілген өнімнің (жұмыс, қызмет) бір теңгеге
бағалау
№ Көрсеткіштер Өлшем
бірлігі Жылдар Ауытқуы,
(+,-) Өзгеру қарқыны, %
2008 2009
1 2 3 4 5 6
1 Қызмет көрсетуден түскен түсім мың теңге 924699,67
Кесте 10 жалғасы
2 Көрсетілген қызметтің өзіндік құны мың теңге
3 Көрсетілген қызметтің 1 теңгесіне шаққандағы шығын теңге 0,94
Кесте мәліметтері бойынша, өткізілген өнімнің (жұмыс, қызмет) бір теңгесіне
Жалпы табыстың өткен жылмен салыстырғанда ауытқуына келесі факторлар әсер
Өнімнің өзіндік құны мен пайда бір біріне кері пропорционалды
Өзіндік құнға әсер етуіне факторлық талдау жүргіземіз:
Өнім көлемі өсу қарқынының әсері
116117,53 * 0,94 = 109150,48 мың тг
Шығындар өзгерісінің өнімнің 1 теңгесіне шаққандағы шығынға әсері
1040817,2 * (- 0,08) = - 83265,38 мың тг
3) Екі фактордың бірігіп әсер етуі келесіні құрайды
109150,48 + (- 83265,38) = 26210,48 мың
Есептеулер бойынша, көрсетілген қызметтердің өзіндік құны өткен жылмен салыстырғанда
Өнімнің өзіндік құны мен пайда бір біріне кері пропорционалды
2.6 Кәсіпорынның пайдасы мен рентабельділігін талдау
Көптеген зерттеушілердің пікірлері бойынша пайда табыстылықтың абсолюттік көрсеткіші, ал
Корпорацияның нарықтық экономика жағдайында қызмет етуінің экономикалық пайдалылығы
Табыстар – дегеніміз қаржының келуі немесе активтер құнының өсуі
Табыстылықтың көрсеткіштер жүйесі ең алдымен қаржылық нәтижелердің абсолютті
Жалпы кез-келген кәсіпорында пайда көрсеткіштері экономикалық мазмұнына қарай, функционалдық
Жалпы пайда - өнімді өткізуден түскен пайда сомасы, негізгі
Салық салу мақсатына байланысты арналған көрсеткіш – жалпы пайда,
Авансталған капиталдың табыстылық деңгейінің өзгеру факторларын талдау үшін
Кесте 11 - Активтер айналымдылығының авансталған капитал табыстылығының
деңгейінің ауытқуына әсері
№ Көрсеткіштер 2008 жыл 2009 жыл Ауытқуы,
(+;-)
1 2 3 4 5
1 Таза пайда (шығын), мың теңге 22399,16 59327,19 36928,03
2 Қызмет көрсетуден түскен табыс,
мың теңге 924699,67 1040817,2 116117,53
3 Жалпы активтердің орташа жылдық құны,
мың теңге 186098,45 261794,40 75695,95
4 Жалпы активтердің табыстылық деңгейі, (1/3*100), % 12,04
5 Өткізілген өнімнің табыстылық деңгейі (1/2*100), % 2,4 5,7
6 Активтердің айналымдылық коэффициенті,
(2/3) 4,97 3,97 - 1,0
Өткен жылмен салыстырғанда кәсіпорынның таза пайдасы 2009 жылы 36928,03
Соның нәтижесінде жалпы активтердің табыстылық деңгейі өткен жылмен
Қызмет көрсету көлемін арттыру үшін негізгі емес қызмет түрлерін
Кесте 12 - Өндірістік қорлардың табыстылық деңгейіне көрсеткіштердің
№ Көрсеткіштер Өлшем бірлігі Нақты Ауытқу
(+,-) Өзгеру қарқы
ны,%
2008 ж 2009 ж
1 2 3 4 5 6 7
1 Жалпы табыс мың теңге 52193,81 142100,86 89907,05
2 Өнім өткізуден түскен табыс мың теңге 924699,67
3 Негізгі өндірістік қорлардың орташа жылдық құны мың
Кесте 12 жалғасы
4 Өнімнің қор сыйымдылық коэф. (3:2) k 0,0005 0,0002
5 Өткізілген өнімнің табыстылық коэф., өткізілген өнімнің 1 тг-не
6 Негізгі өндірістік қорлардың табыстылық коэфф. (1:3) k 102,7
Кесте мәліметтерінен байқағанымыздай есепті кезеңде жалпы табыс өткен кезеңмен
Есепті кезеңде өндіріс көлемінің артуымен қатар өнімнің пайдалылық көрсеткіштерінің
Табысты бөлу (тарату) механизмі белсенді роль атқаруы керек және
Осыған байланысты әр түрлі дәрежелердің рентабелділігі анықталады[11]:
Активтер рентабелділігі = таза пайда / таза активтер *100
Бұл көрсеткіш корпорацияның барлық салаларындағы жеке және заемддық капиталдарды,
Сату рентабелділігі = сатудан түскен пайда / сатудан түскен
Сату рентабелділігі корпорация қызметінің негізгі табыстылығын сипаттайды. Менеджерлер бұл
Ра = (ТТ/А)*100, мұндағы: Ра – активтердің рентабельділігі; ТТ
Активтердің рентабельділігімен қатар тәжірибеде өнімнің рентабельділігі кеңінен қолданылады. Ол
мұндағы: Рө - өнім рентабельділігі; ЖТ – жалпы табыс;
Рентабелділік көрсеткіштері корпорацияның қаржы-шаруашылық қызметін талдау процесінде, қаржылық жоспарлауда,
Кәсіпорын жұмысының тиімділігін сипаттайтын рентабельділік көрсеткіштеріне талдау жасау үшін
Кесте 13 - Кәсіпорын жұмысының тиімділігін сипаттайтын рентабельділік
көрсеткіштерін талдау
№ Көрсеткіштер Өлшем бірлігі Нақты Ауытқуы
+;-
2008 ж 2009 ж
1 2 3 4 5 6
1
Активтер рентабельділігі % 12,04 22,66 10,62
2 Сату рентабельділігі % 5,6
3 Өндіріс рентабельділігі (шығындардың ақталуы) % 5,98
Кәсіпорын жұмысының тиімділігін сипаттайтын рентабельділік көрсеткіштерінің соңғы екі жылына
Есепті кезеңде өндіріс көлемінің артуымен қатар өнімнің пайдалылық көрсеткіштері
Кесте 14 - Сату көлемінің рентабельділігін есептеу
Көрсеткіштер 2008 жыл 2009 жыл Ауытқулар (+ ;-)
Тауарды өткізуден түскен түсім (сату көлемі), мың тенге 924699,67
Өткерілетін тауарлардың өзіндік құны (коммерциялық және басқару шығындарын қоса
Кесте 14 жалғасы
Қызмет көрсетуден түскен жалпы табыс,
мың тенге 52193,81 142100,86 89907,05
Сату көлемінің рентабельділігі
(стр 3 / стр 1 * 100), % 5,6
Бағаның және өнімнің өзіндік құнының өзгеруі тізбекті ауыстыру әдісімен
1. Сату рентабельділігінің өзгеруін өткізуден түскен түсімнің өсуі есебінен
мұнда ВР0 и ВР1 – базистік және есептік кезеңдегі
С0 – базистік кезеңдегі өткерілген өнімнің өзіндік құны
= 0,16 – 0,06 = 10 %
2. Сату рентабельділігінің өзгеруін өткерілген өнімнің өзіндік құнын жоғарылату
мұнда С0 и С1 – Базистік және есептік
= = 0,13
3. Қосындылау негізінде екі фактордың жалпы әсері келесідегідей:
10 + (- 2) = 8 %
Есептеулерден сату рентабельділігінің өзгеруі өткізуден түскен түсімнің өсуі есебінен
2.7 Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдау
Нарық қатынастары жағдайында кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдаудың маңызы өте
Кәсіпорынның қаржылық қызметінің қалыпты болуы әсіресе өз кезеңіндегі қойылған
кәсіпорын активтерінің құрылымдық және құрамдық динамикасын талдау;
кәсіпорын активтерінің қалыптасу көздерінің құрамдық және құрылымдық динамикасын талдау;
кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығының абсолюттік және салыстырмалы көрсеткіштерін талдау;
баланс өтімділігін талдау;
кәсіпорынның төлем қабілеттілігін және несие қабілеттілігін талдау.
Қаржылық тұрақтылық көрсеткіштері. Кәсіпорынның қаржылық жағдайының негізгі бір сипаттамасы
Кәсіпорын қаржысының жағдайын бағалау әдістемесі талдаудың мына блогынан құралады:
қаржының жағдайын және есепті кезеңде оның өзгеруін жалпы бағалау
кәсіпорын қаржысының тұрақтылығын талдау;
баланстың өтімділігін талдау;
кәсіпорын қаржысының нәтижесін, іскерлік белсенділігін және төлем қабілеттілігін талдау.
Салыстырмалы талдау балансы бойынша қаржының жағдайын және есепті кезеңде
Қаржының жағдайының әр түрлі аспектісін сипаттау үшін талдау барысында
Бөлу коэффициенті – қаржының жағдайының абсолюттік көрсеткіш өзі кіретін
Үйлестіру коэффициенті – қаржының жағдайының немесе оның құрамдастарымының мәні
Қаржы коэффициентін талдағанда оның мағынасы базистік мөлшермен салыстырылады, сондай
Кәсіпорын қаржысының жағдайы қаражатты (актвті) орналастырумен және пайдаланумен, сондай
Шаруашылық субъектілерінің қаржылық жағдайы, оның тұрақтылығы, көбіне капитал көздерінің
Меншікті капиталдың ерекшелігі ол ұзақ мерзімді негізде инвестицияланады және
Онда басқа мерзімде банк есепшотында көп құралдар жинала бастайды,
Бірақ та егер кәсіпорынның құралдары қысқа мерзімді міндеттемелерден құралса,
Осыған байланысты кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығын сипаттайтын маңызды көрсеткіштерге мыналар
қаржылық тәуелсіздік коэффициенті немесе жалпы сомадағы меншікті капиталдың үлес
қаржылық тәуелділік коэффициенті (жалпы валюта балансындағы қарыз капиталының үлесі).
Осы коэффициенттерді есептеу үшін келесі 15-кесте мәліметтерін пайдаланамыз.
Кесте 15 – «Ғимарат - Тараз» ЖШС - тің
№ Көрсеткіштер Өлшем бірлігі 2008 жыл 2009 жыл Өзгеріс
(+;-) %
1 Баланс сомасы
мың тг. 186098,45 261794,40 75695,95 140,7
2 Қарыз капиталы
мың тг. 151426,85 164043,14 12616,29 108,3
3 Меншікті капитал
мың тг. 34671,59 97751,26 63079,67 281,9
4 Меншікті капиталдың баланстағы үлес салмағы (кәсіпорынның қаржылық тәуелсіздік
(3қ/1қ)*100% % 18,6 37,3 18,7 -
5 Қарыз капиталдың үлес салмағы (қаржылық тәуелділік коэффициенті)
(2қ/1қ)*100% % 81,4 62,7 - 18,7 -
Бұл кестеден кәсіпорынның қаржылық тәуелсіздік коэффициентін және қаржылық тәуелділік
Қаржылық қызметте және оның тиімділігін арттыруда кәсіпорынның құралдарын орналастыру
Егер кәсіпорынның құрылған өндірістік қуаттылықтары шикізат, материалдардың жетіспеушілігінен толық
Төмендегі 16-кесте мәліметтері негізінде кәсіпорын активінің құрылымына талдау жүргіземіз.
Кесте 16 – Кәсіпорын активінің құрылымын талдау
Көрсеткіш Өлшем бірлігі 2008 жыл 2009 жыл Өзгеруі (+;-)
Активтердің жалпы сомасы мың тг. 186098,45 261794,40 75695,95
с.і.:
- негізгі капитал (ұзақ мерзімді активтер) мың тг. 508,13
Кесте 16 жалғасы
- айналым капиталы (ағымдағы активтер) мың тг. 185590,32 261541,66
Жалпы сомадағы үлес салмағы %
- негізгі капитал
0,3 0,1 - 0,2
- айналым капиталы
99,7 99,9 0,2
1 тг. негізгі капиталға келетін айналым капиталы тг.
Бұл кестеден есепті жылы біршама өзгерістер болды: жалпы сомадағы
Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығын баланстың актив пен пассив бөлімдерінің ара
Негізгі капиталды қаржыландыру көздері, меншікті капитал және ұзақ мерзімді
Кәсіпорынның қызмет етуіне тікелей ықпал ететін көрсеткіш кәсіпорынның активтері.
Кесте 17 – Ағымдағы активтердің құрамы мен құрылымын
Көрсеткіштер 2008 жыл 2009 жыл Ауытқуы
мың тг. % мың тг. % мың тг. %
Ағымды активтер
185590,32 100 261541,66 100 75951,34 140,9
Тауарлы – материалдық қор 69900,19 37,7 81487,44 31,1 11587,25
Қысқа мерзімді дебиторлық қарыздар 112556,9 60,6 177537,5 67,9
Ақша қаражаты
3093,0 1,7 2515,0 1,0 - 578,0 81,3
Капиталдың ең мобильді бөлігі – ағымды активтердің құрамы мен
Баланс өтімділігін талдау.
Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығын сипаттайтын көрсеткіштің бірі оның төлем қабілеттілігі,
Баланс өтімділігі – шаруашылық субъектілерінің активтерді нақты ақшаға аударып,
Кәсіпорынның өтімділігі – бұл баланс өтімділігіне қарағанда далпы түсінік.
Төлем қабілеттілік және өтімділік түсініктері өте жақын, бірақ өтімділік
Кәсіпорынның төлем қабілеттілігін баланс өтімділігінің көрсеткіштері негізінде келесі 18-кесте
Кесте 18 – Кәсіпорынның төлем қабілеттілігін баланс өтімділігінің көрсеткіштері
№ Көрсеткіштер Өлш. бірл. Нақты (тенге) Ауытқуы
(+,-)
2008 ж 2009 ж
1 2 3 4 5 6
1 Ағымдағы активтер мың. тг. 185590,32 261541,66 75951,34
соның ішінде
1.1 Тауарлы-материалдық қорлар мың. тг. 69900,19 81487,44 11587,25
1.2 Басқа да қысқа мерзімді активтер мың. тг. 112556,9
1.3 Ақша қаржылары мың. тг. 3093,0 2515,0 - 578,0
2 Ағымдағы міндеттемелер мың. тг. 151426,85 164043,14 12616,29
3 Ағымдағы өтімділік коэффициенті (1қ:2қ) k 1,22 1,59
4 Жалпы өтімділік коэффициенті
(1қ-1.1қ):2қ k 0,76 1,1 0,34
5 Абсолютті өтімділік коэффициенті 1.3қ:2қ k 0,02 0,01
Ағымдағы өтімділік коэффициенті = ағымдағы активтер/ ағымдағы міндеттемелер. Ол
Өтімділік коэффициентінің бірінші қатардағы факторлар есебінен өзгерісін анықтау керек:
Ка.ө.базисті = 185590,32 / 151426,85 = 1,22
Ка.ө.шартты = 261541,66 / 151426,85 = 1,73
Ка.ө.есепті = 261541,66 / 164043,14 = 1,59
Ағымдағы өтімділік коэффициенті деңгейінің жалпы өзгерісі:1,59– ,22 = 0,37
с.і.: ағымдағы активтер сомасының өзгерісінен: 1,73 – 1,22 =
ағымдағы міндеттемелер сомасының өзгерісінен: 1,59 – 1,73 = -
Екеуінің қосынды әсерінен: 0,51 + (-0,14) = 0,37
Жалпы өтімділік коэффициенті = (ағымдағы активтер – тауарлы
Абсолютті өтімділік коэффициенті = (ақша қаражаты+қысқа мерзімді қаржылық салымдар)/қысқа
Шаруашылық субьектісі қызметінің тиімділігін және іскерлік белсенділігін
Кәсіпорын қызметінің тиімділігі өндірістің нәтижелерін (тиімділігін) шығындар мен қолданылған
Оларды шартты түрде екі топқа бөлуге болады: 1) қорытындылаушы;
Сондықтан да келесі 19-кесте мәліметтерін пайдалана отырып кәсіпорын қызметінің
Кесте 19 – Кәсіпорын қызметінің іскерлік белсенділігін талдау
№ Көрсеткіштер Өлшем бірлігі 2008 жыл 2009 жыл Ауытқуы
(+;-)
1 Өнім өткізуден түскен табыс мың тг. 924699,67 1040817,2
2 Өндірілген өнімнің өзіндік құны мың тг. 872505,86 898716,34
3 Активтер құны, барлығы
мың тг. 186098,45 261794,40 75695,95
4 Ұзақ мерзімді активтер мың тг. 508,13 252,74 -
5 Ағымдағы активтер мың тг. 185590,32 261541,66 75951,34
6 Меншікті капитал
мың тг. 34671,59 97751,26 63079,67
7 Активтердің айналымдылығы
(1қ:3қ)
8 Активтердің 1 айналым ұзақтығы
9 Меншікті капиталдың айналымдылығы
10 Меншікті капиталдың бір айналым ұзақтығы(360 күн:9қ) күн 13,5
11 Айналым активтерінің айналымдылығы
12 Айналым активтерінің 1 айналым ұзақтығы (360күн:11қ) күн 72,29
13 Негізгі капиталдың айналымдылығы
14 Негізгі капиталдың 1 айналым ұзақтығы
Активтердің айналымдылық коэффициенті – кәсіпорынның барлық авнсталған капиталының айналыс
Меншікті капиталдың айналымдылығы – меншікті капиталдың белсенділігін көрсетеді. «Ғимарат
Айналым активтерінің айналымдылық коэффициенті – талданатын кезең ішінде мобильді
Негізгі капиталдың айналымдылығы – кәсіпорын мобильді емес активтерінің есепті
Кәсіпорының қаржы жағдайын талдау.
Қаржының жағдайын және есепті кезеңдегі оның өзгеруінің жалпы сипаттамасын
Қаржы ахуалын төрт түрге жеке бөлуге болады:
1. Қаржы жағдайының абсолюттік орнықтылығы өте сирек кездеседі және
2. Кәсіпорын қаржысы жағдайының қалыпты орнықтылығы оның төлем қабілеттілігіне
3. Қаржының тұрақсыз жағдайы төлем қабілеттіліктің бұзылуымен қабаттасады. Осыған
4. Қаржының дағдарыстық жағдайы бұл жағдайда кәсіпорынның ақшалай қаражаты,
Соңғы екі жағдайда пассивтің құрылымын оңтайландырумен қатар запас пен
Қаржы орнықтылықтың төрт түрінің әрқайсысының кәсіпорын қаржысы жағдайының толық
Кесте 20 – Кәсіпорынның қаржы жағдайын бағалайтын көрсеткіштерді талдау
№ Көрсеткіштер Өлшем бірлігі 2008 жыл 2009 жыл Ауытқуы
(+;-) Ұсынылатын шама
1 Кәсіпорын мүлкі мың тг 186098,45 261794,40 + 75695,95
2 Меншікті капитал мың тг 34671,59 97751,26 63079,67
3 Қысқа мерзімді міндеттемелер мың тг 151426,85 164043,14 12616,29
4 Ұзақ мерзімді міндеттемелер мың тг - - -
5 Ұзақ мерзімді активтер мың тг 508,13 252,74 -
6 Тауарлы – материалдық қор мың тг 69900,19 81487,44
7 Ағымдағы активтер
(айналым активтері) мың тг 185590,32 261541,66 75951,34
8 Қарыз капиталы (3қ+4қ) мың тг. 151426,85 164043,14 12616,29
9 Қаржыландыру коэффициенті (2қ/8қ) k 0,23 0,59 +0,37
10 Қаржылық салмақ коэффициенті (3қ/1қ) k 0,81 0,63 -
11 Өндірістік мақсаттағы мүліктік коэффициент
(5қ+6қ)/1қ k 0,38 0,31 - 0,07 >0.5
12 Активтердің мобильділік коэффициенті (7қ/1қ) k 0,997
13 Мобильді және мобильсіз қаражаттың қатынас коэффициенті (7қ/5қ) k
Қаржыландыру коэффициенті – қарыз қаражатын меншікті капиталмен жабу мүмкіндігін
Қаржылық салмақ коэффициенті – 0,5-тен жоғары болмауы керек. Жоғары
Өндірістік мақсаттағы мүлік коэффициенті – бұл көрсеткіштің 0,5 –
Жалпы қаржылық жағдайын талдаудан шығатын қорытынды: «Ғимарат - Тараз»
Бұл көрсеткіштің жалпы шамасын бүкіл кәсіпорын үшін негіздеу іс
Нарықтық экономика жағдайында дебиторлық қарыздарға білікті бақылау жасау және
Банкроттық нарық шаруашылығының бір категориясы болып табылады. Ол соттың
3. КӘСІПОРЫННЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ДАҒДАРЫСТАН ШЫҒУ ЖОЛДАРЫН ҚАРАСТЫРУ
3.1 Бетон торабының ерітіндісін өндіріске енгізу
Біз білеміз, қазіргі уақытта «Тұрғын үй» бағдарламасы алға қойылып
Осы сияқты «тұрғын үй» мәселесі Тараз қаласы және оның
Тұрғын үйлерді, ғимараттарды тұрғызу үшін біздің қарастырып отырған «Ғимарат-Тараз»
Құрылыс жұмыстарына қажетті бетон түрлерін шығару болып отыр.
Қала және облыс тұрғындары бұйымның бұл түрін көбінесе сырттан
«Ғимарат-Тараз» ЖШС-ң шаруашылығына бетон торабының ерітіндісін өндіріске енгізу жоспарланып
Есептеулерде бетон ерітіндісінің 1 аусымдағы өнімділігі 20куб.метр қолданылады. Бұл
1 куб.метр өзіндік құнының есебі ТЭК-те келтірілген.
-100 маркалы бетонға-9390 теңге
-150 маркалы бетонға-9380 теңге
-200 маркалы бетонға-9587 теңге
-300 маркалы бетонға-9587 теңге
-100 маркалы қоспаға-5847 теңге
1 куб. метр бетонның өткізілетін бағасы-12000 теңге, қоспа-7300 теңге,
-100 маркалы бетон-2610 теңге
-150 маркалы бетон-2620 теңге
-200 маркалы бетон-2413 теңге
-300 маркалы бетон-1763 теңге
-100 маркалы қоспа-1453 теңге.
Бетон ерітіндісін өндіруге керекті материалдар:
1.Цемент М-400
2.Құм
3.Ұсақ тас 20-40
4.Су
Материалдар құны:
1 тонна цементтің құны-14000 теңге
1 тонна құмның құны-450 теңге
1 тонна ұсақ тастың құны-2000 теңге
1 м3 судың құны-10 теңге
1кг цементтің құны-140 теңге
1кг құмның құны-0,45 теңге
1кг ұсақ тастың құны-2 теңге
Ендігі кезекте, жоғарыда аталған бетон түрлеріне кететін шикізаттардың өзіндік
1. М-100 м3 бетон қоспасының құрамы:
М-400цементі 140*6=840 теңге
Құм
Ұсақ тас
Су
Барлығы:
2. М-150 м3 бетон қоспасының құрамы:
М-400цементі 293*6=1758 теңге
Құм
Ұсақ тас
Су
Барлығы:
3. М-200 м3 бетон қоспасының құрамы:
М-400цементі 372*6=2232 теңге
Құм
Ұсақ тас
Су
Барлығы:
4. М-300 м3 бетон қоспасының құрамы:
М-400цементі 510*6=3060 теңге
Құм
Ұсақ тас
Су
Барлығы:
5. м3 ерітінді қоспасының құрамы:
Цементі
Құм
Су
Барлығы:
Бір тоннаға кететін жалпы материал шығыны тең болады:
Шм=8386+8978+9215+9955+7263= 43797 теңге
Жиырма бес тоннаға кететін жалпы материал шығыны тең болады:
Шм=43797*25 = 1094,925 мың теңге
1.2. Бір тонна дайын өнімді өндіруге кететін еңбек ақының
ЕА=15,0*25=375 мың теңге
1.3. Еңбек ақыға аударым тең:
Аеа=375*0,20=75 мың теңге
1.4. Бір тонна дайын өнімнің (кәсіпорынның мәліметтері) қосымша шығыны
Қш=65,34*25=1633,5 мың теңге
Жиырма бес тонна дайын өнімнің өзіндік құнының жалпы суммасы
ӨҚ=1094,925+375+75+1633,5=3178,4 мың теңге
Жоспарланып отырған табыс көлемі тең:
Т=ӨҚ*R/100=3178,4*25/100=794,6 мың теңге
мұндағы: R-өнімнің жоспарланған рентабельділігі, %.
Шараны енгізу есебінен болып отырған өнім көлемінің өсуі тең:
ӨӨК=3178,4+794,6=3973,0 мың теңге
Шараны енгізгеннен кейінгі «Ғимарат-Тараз» ЖШС өзгеріске түскен техника –
1. Бір жылдағы өндірілген өнім көлемі тең болады:
ӨӨК2=1040817,2+304911,7=1345728,9 мың теңге
2. Шараны енгізгеннен кейінгі жылдық шығындар:
ӨҚ2=898716,34+254938,7=1153655,1мың теңге
3. Өндірілген өнімнің бір теңгесіне келетін шығын тең болады:
Ш2= ӨҚ2// ӨӨК2=1153655,1/1345728,9=0,85 теңге
4. Өндірілген өнімнің бір теңгесіне келетін шығынның пайыздық төмендеуі
Ш2=0,85/0,86*100-100= -1,16%
5. Шараны енгізгеннен кейінгі шартты-жылдық үнем тең:
Эшжү=(Ш1-Ш2)* ӨӨК2=(0,86-0,85)*1345728,9=13457,3 мың теңге
6. Бір жұмыскердің еңбек өнімділігі:
ЕӨ2=1345728,9/150= 8971,5 мың теңге
7. Еңбек өнімділігінің өсімі тең болады:
ЕӨ= ЕӨ2- ЕӨ1=8971,5-6938,78=2032,7 мың теңге
ЕӨ=8971,5/6938,78*100-100=29,2%
8. Жалпы табыстың өзгеруі:
ЖТ =1345728,9-1153655,1=192073,8 мың теңге
9. Өнімнің рентабельділігі:
R2=192073,8/1153655,1=16,64%
10. Рентабельділіктің өсімі тең болады:
R=16,64-15,81=0,83 %
Кесте 21- «Ғимарат – Тараз» ЖШС болжамды техника
№ Көрсеткіштер Өлшем бірлігі 2009 жыл Болжамды жыл Ауытқуы
сомасы %
1 2 3 5
6 7
1 Қызмет көрсетуден түскен табыс мың тг 1040817,2
2 Көрсетілген қызметтің өзіндік құны мың тг 898716,34 1153655,1
3 Жалпы табыс (шығын) мың тг 142100,86 192073,8 49972,9
4 Мерзімдік шығындар мың тг 67941,87 98653,5 30711,6
5 Таза пайда (залал) мың тг 59327,19
6 1 жұмыскердің орташа жылдық еңбек өнімділігі мың теңге
7 Жұмысшылардың орташа тізімдік саны адам 150 150
8 Негізгі құралдардың орташа жылдық құны мың теңге
9 Еңбек ақы қоры мың тг 41838,0 41838,0 -
10 1 жұмыскердің орташа жылдық еңбек ақысы мың теңге
11 Көрсетілген қызметтің 1 тг шаққандағы шығыны теңге 0,86
12 Өнім рентабельділігі
% 15,81 16,64 0,83 105,2
Болжамды кестеден көріп отырғанымыздай, шараны енгізгеннен кейін кәсіпорынның барлық
Байқап отырғанымыздай, кәсіпорынның экономикалық жағдайы біраз өсіп, жоғары нәтижеге
ҚОРЫТЫНДЫ
Бұл қарастырылып отырған диплом жұмысы «Экономикалық дағдарыс кезеңінде кәсіпорынның
Дипломдық жұмыс негізгі үш бөлім және кіріспе, қорытындыдан тұрады.
Бірінші бөлімде қабылданған әлеуметтік-экономикалық реформалар, ондағы проблемалар, кәсіпорынның дамуына
Екінші бөлімде «Ғимарат-Тараз» ЖШС-ң өндірістік-шаруашылық қызметіне техника-экономикалық талдау жүргізілді.
Өнім рентабелділігі өткен жылға қарағанда – 9,3%- ға
Жүргізілген талдаулардан 2008 жылмен салыстырғанда 2009 жылы «Ғимарат –
Үшінші бөлімде кәсіпорынның экономикалық дағдарыстан шығу жолдары қарастырылды. Ұсынылған
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1. Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексі. 1999 жылы 27 желтоқсанда
2. ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына 2007
«Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан» Ақжол 2007
3. ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына 2008
4. ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына 2009 жылғы
5. Ахмедова С., Дандыгулов А., "Обзор социально-экономической ситуации в
6. В.Я. Горфинкель, В.А. Швандар. «Экономика предприятия» 2006
7. Мамешева Р.С. «Эффективность мониторинга финансового состояния корпораций в
8.Грузинов В.П. Экономика предприятия: учебник-М: «Банки и биржы», ЮНИТИ,
9.Жуйриков К.К., Раимов С.Р.,Танирбергенова Г.Б. Финансовый анализ предприятия: -учебник
10.Финансы предприятий: Учебник/ Под ред. Н.В.Колчиной. М.: 2004 г.
11. Чент Ф.Ли, Джозеф И. Финнерти. Финансы корпорации:
12. Артеменко В.Г., Беллендир М.В. Финансовый анализ. М: Дело
13. Белолипетский В.Г. Финансы фирмы. М.: Инфра-М.1998г.
14.Любушин Н.П. и др. Анализ финансово-экономической деятельности предприятия. М.:
15. Ковалев А К, Привалов В. П. Анализ финансового
16.Крейнина М.Н. Финансовое состояние предприятия. Методы оценки. М.: Финансы
17. Шеремет А.Д., Сайфулин Р.С. Методика финансового анализа. М.:
18. Дайырбекова,Г. Кәсіпорынның қызмет ету тиімділігі./Ақиқат.2007.-
№8.-47б.
19. Экономика предприятия: учебник для вузов/под ред. Н.А.Сафронова
20. А.Н.Цацулин «Цены и ценообразование в системе маркетинга» Москва,
21. В.Д. Грибов, В.П. Грузинов «Экономика предприятия» учебное пособие+практикум.
Баяндама
Құрметті мемлекеттік комиссия төрағасы және оның мүшелері. Сіздердің назарларыңызға
Мен өзімнің диплом жұмысымда кәсіпорынның экономикалық дағдарыстан шығу және
Соңғы жылдары біздің республикамыздың стратегиялық қадамдарында біршама өзгерістер орын
Экономикалық салаларды дамыту ел басы жолдауымен қолға алынып
Әлемді шарпыған қаржылық дағдарыс кезінде мемлекеттің даму жолын айқындайтын
Біз қарастырып отырған кәсіпорын тұрғындарға қызмет көрсетумен, құрылыс жұмыстарына
Соңғы жылдары зауыт оңтүстік және батыс аймақтардағы жұмыс атқаратын
Осындай ірі жұмыспен айналысып жүрген кәсіпорынның экономикалық тұрақтылығын қалыптас
Ал, енді кәсіпорынның техника-экономикалық көрсеткіштеріне келетін болсақ, ол бірінші
Табысты бөлу механизмі белсенді роль атқаруы керек және өндірістің
Осыған байланысты әр түрлі дәрежелердің рентабелділігі анықталады, олар:
1. Активтер рентабелділігі = таза пайда / таза активтер
Бұл көрсеткіш корпорацияның барлық салаларындағы жеке және заемддық капиталдарды,
2. Сату рентабелділігі = сатудан түскен пайда / сатудан
Сату рентабелділігі корпорация қызметінің негізгі табыстылығын сипаттайды. Менеджерлер бұл
3. Активтердің рентабельділігімен қатар тәжірибеде өнімнің рентабельділігі кеңінен қолданылады.
Рентабелділік көрсеткіштері корпорацияның қаржы-шаруашылық қызметін талдау процесінде, қаржылық жоспарлауда,
Кәсіпорын жұмысының тиімділігін сипаттайтын рентабельділік көрсеткіштерін келесі екінші слайдта
Кәсіпорын жұмысының тиімділігін сипаттайтын рентабельділік көрсеткіштерінің соңғы екі жылына
Қаржының жағдайын және есепті кезеңдегі оның өзгеруінің жалпы сипаттамасын
Кәсіпорынның қаржы жағдайын бағалау көрсеткіштерін келесі үшінші слайдта көре
Қаржылық салмақ коэффициенті – 0,5-тен жоғары болмауы керек. Жоғары
Біз білеміз, қазіргі уақытта «Тұрғын үй» бағдарламасы алға қойылып
Осы сияқты «тұрғын үй» мәселесі Тараз қаласы және оның
Тұрғын үйлерді, ғимараттарды тұрғызу үшін біздің қарастырып отырған «Ғимарат-Тараз»
Құрылыс жұмыстарына қажетті бетон түрлерін шығару болып отыр.
Қала және облыс тұрғындары бұйымның бұл түрін көбінесе сырттан
«Ғимарат-Тараз» ЖШС-ң шаруашылығына бетон торабының ерітіндісін өндіріске енгізу жоспарланып
Бұл жерде бетон ерітіндісінің 4 түрі, яғни 100 маркалы
Слайдтан көріп отырғанымыздай, шараны енгізгеннен кейін кәсіпорынның барлық дерлік
Байқап отырғанымыздай, кәсіпорынның экономикалық жағдайы біраз өсіп, жоғары нәтижеге
Слайд 1
«Ғимарат – Тараз» ЖШС қызметінің 2008-2009 жылдардағы негізгі техника
№ Көрсеткіштер Өлшем бірлігі 2008 жыл
2009 жыл Ауытқуы (+,-)
сомасы %
1 2 3 4 5 6 7
1 Қызмет көрсетуден түскен табыс мың тг 924699,67
2 Жұмысшылардың орташа тізімдік саны адам 150 150
3 Негізгі құралдардың орташа жылдық құны мың теңге
4 1 жұмыскердің орташа жылдық еңбек өнімділігі мың теңге
5 Еңбек ақы қоры мың тг 39746,1 41838,0 2091,9
6 1 жұмыскердің орташа жылдық еңбек ақысы мың теңге
7 Көрсетілген қызметтің өзіндік құны мың тг 872505,86 898716,34
8 Жалпы табыс (шығын) мың тг 52193,81 142100,86 89907,05
9 Мерзімдік шығыстар мың тг 20195,01 67941,87 47746,86
10 Салық салынғанға дейінгі кіріс мың тг 31998,8 74158,99
11 Табыс салығы мың тг 9599,64 14831,8 5232,16 154,5
12 Таза пайда (залал) мың тг 22399,16
13 Көрсетілген қызметтің 1 тг шаққандағы шығыны теңге 0,94
14 Өнім рентабельділігі
% 5,98 15,81 9,83 -
Слайд 2
Кәсіпорын жұмысының тиімділігін сипаттайтын рентабельділік
көрсеткіштері
№ Көрсеткіштер Өлшем бірлігі Нақты Ауытқуы
+;-
2008 ж 2009 ж
1 2 3 4 5 6
1
Активтер рентабельділігі % 12,04 22,66 10,62
2 Сату рентабельділігі % 5,6
3 Өндіріс рентабельділігі (шығындардың ақталуы) % 5,98
Сату көлемінің рентабельділігін есептеу
Көрсеткіштер 2008 жыл 2009 жыл Ауытқулар (+ ;-)
Тауарды өткізуден түскен түсім (сату көлемі), мың тенге 924699,67
Өткерілетін тауарлардың өзіндік құны (коммерциялық және басқару шығындарын қоса
Қызмет көрсетуден түскен жалпы табыс, мың тенге 52193,81 142100,86
Сату көлемінің рентабельділігі
(стр 3 / стр 1 * 100), % 5,6
Слайд 3
Кәсіпорынның қаржы жағдайын бағалайтын көрсеткіштерді талдау
№ Көрсеткіштер Өлшем бірлігі 2008 жыл 2009 жыл Ауытқуы
(+;-) Ұсынылатын шама
1 Кәсіпорын мүлкі мың тг 186098,45 261794,40 + 75695,95
2 Меншікті капитал мың тг 34671,59 97751,26 63079,67
3 Қысқа мерзімді міндеттемелер мың тг 151426,85 164043,14 12616,29
4 Ұзақ мерзімді міндеттемелер мың тг - - -
5 Ұзақ мерзімді активтер мың тг 508,13 252,74 -
6 Тауарлы – материалдық қор мың тг 69900,19 81487,44
7 Ағымдағы активтер
(айналым активтері) мың тг 185590,32 261541,66 75951,34
8 Қарыз капиталы (3қ+4қ) мың тг. 151426,85 164043,14 12616,29
9 Қаржыландыру коэффициенті (2қ/8қ) k 0,23 0,59 +0,37
10 Қаржылық салмақ коэффициенті (3қ/1қ) k 0,81 0,63 -
11 Өндірістік мақсаттағы мүліктік коэффициент
(5қ+6қ)/1қ k 0,38 0,31 - 0,07 >0.5
12 Активтердің мобильділік коэффициенті (7қ/1қ) k 0,997
13 Мобильді және мобильсіз қаражаттың қатынас коэффициенті (7қ/5қ) k
Слайд 4
«Ғимарат – Тараз» ЖШС болжамды техника – экономикалық
№ Көрсеткіштер Өлшем бірлігі 2009 жыл Болжамды жыл Ауытқуы
сомасы %
1 2 3 5
6 7
1 Қызмет көрсетуден түскен табыс мың тг 1040817,2
2 Көрсетілген қызметтің өзіндік құны мың тг 898716,34 1153655,1
3 Жалпы табыс (шығын) мың тг 142100,86 192073,8 49972,9
4 Мерзімдік шығындар мың тг 67941,87 98653,5 30711,6
5 Таза пайда (залал) мың тг 59327,19
6 1 жұмыскердің орташа жылдық еңбек өнімділігі мың теңге
7 Жұмысшылардың орташа тізімдік саны адам 150 150
8 Негізгі құралдардың орташа жылдық құны мың теңге
9 Еңбек ақы қоры мың тг 41838,0 41838,0 -
10 1 жұмыскердің орташа жылдық еңбек ақысы мың теңге
11 Көрсетілген қызметтің 1 тг шаққандағы шығыны теңге 0,86
12 Өнім рентабельділігі
% 15,81 16,64 0,83 105,2
76
Бас есепші
Директор орынбасары
Директор
Есепші - кассир
Бас энергетик
Жөндеу-мех. цех бастығы
ТБ және ОТ инженері
Лаборотория бастығы
Цех ЖБИ - 2
Цех ЖБИ - 1
ІІ категориялы лаборант
мастер
механик
мастер
бригадир
бригадир
Инвестициялық жобаның шешім қабылдау тәсілдері және жүзеге асыру құрылымы
Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығын талдау туралы
«Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығы: мәселелері және қамтамасыз ету жолдары»
Фирманы басқару жүйесіндегі бизнес – жоспардың мақсаты
Жалпы табыс
Қаржылық ағымдардың талдауы
Құрылған кәсіпорынды басқару
Бизнес жоспарлаудың түсінігі және мазмұны
Қаржылық талдаудың негіздері
Кәсіпорынның инвестициялық тартымдылығын бағалау