Азаматтық құқықтық жауапкершілік ұғымы
Мазмұны
Кіріспе--------------------------------------------------------------------------------1
І тарау. Азаматтық құқық қатынастарының ұғымы, элементтері-------3
Азаматтық құқық туралы ұғым----------------------------------------------------3
Азаматтық құқықтық реттеу тәсілдері-------------------------------------------8
ІІ тарау. Азаматтық құқық қатынасының элементтері-------------------15
2.1. Азаматтық құқық қатынасының мазмұны-------------------------------------15
2.2. Субьективті азаматтық құқықтар. Құқықтарды саралау және қорғау---36
ІІІ тарау. Азаматтық құқықтық жауапкершілік ұғымы-------------------41
Қорытынды------------------------------------------------------------------------57
Библиографиялық тізім -------------------------------------------------------------59
Кіріспе
Азаматтық құқық – Қазақстан Республикасының құқық салаларының бірі болғандықтан
Азаматтық құқықты зерттемес бұрын азаматтық құқық пәнін анықтап, басқаша
Құқық жүйесі іштей құқық салаларына бөлінетіндігі белгілі. Әдетте құқықтың
Қазақстан Республикасы азаматтық құқығының пәнін тауар-ақша қатынастары және қатысушылардың
Азаматтық құқық нормаларының талаптарына сәйкес туындайтын және бұл нормаларға
Адамдар өз өмірінде және әрекет үстінде үнемі әрқилы азаматтық
Заңды тұлғалардың барлық істері де нақ жаңағыдай азаматтық құқық
Құқық қытынастарын сөз еткенде, оны талдағанда біз алдымен оның
Құқық қатынастарына қатысушылардың арасында белгілі бір байланыс орнайды, сол
Сол қатынаста құқықтар мен міндеттер не нәрсеге (мүліктік және
1 тарау. Азаматтық құқық қатынастарының ұғымы, элементтері
1.1. Азаматтық құқық туралы ұғым
Қазақстан Республикасының біртұтас құқық жүйесі
Азаматтық құқығымен реттелінетін қатынастардың түсінігін бару үшін құқық теориясында
Азаматтық кодекстің 1 - бабының 1- тармағында
Жоғарыда көріп отырғанымыздай, азаматтық құқығымен реттелетін
Мүліктік қатынастарға негізінен, қоғамдағы өндіріс құрал-жабдықтарына,
Мүліктік емес жеке қатынастар, мүліктік қатынастарға тығыз
Азаматтық заңдармен реттелетін мүліктік
Сондай-ақ Ата Заңның 33-бабы “азаматтың
Азаматтық заңдармен реттелетін қатынастар жиынтығын
1. Азаматтық заңдарда 1994 – жылғы
Азаматтық кодекстің 3-бабында Қазақстан Республикасы азаматтық заңдарының жүйесі анықталған.ең
Сонымен, азаматтық құқық нормалары заңдарда, нормативтік құқықтық актілерде және
2. Заң актілері. Заңдардың арасында 1995 жылғы Қазақстан Республикасы
Қазақстан Республикасының Конституциясында азаматтық құқықтық нормалары бар.
Біз бұған дейін 1994 жылғы
Азаматтық құқық нормаларынаң талаптарына сәйкес
Адамдар өз өмірінде және әрекет
Заңды тұлғалардың барлық істері де нақ
1.2. Азаматтық құқықтық реттеу тәсілдері
Азаматтық құқық сала ретінде толық көрінуі үшін
Азаматтық құқық, көбінесе диспозитивтік нормаларға
Диспозитивтік норма дегеніміз-тараптар араларында туындайтын қатынастарды
яғни шарт бойынша мүлік
Жоғарыда көрсетілгендерді қорыта келіп, азаматтық құқыққа
Мүліктік қатынастарды да реттейді. Осы уақытқа
Сонымен, азамат туралы жалған мәлімет
Азаматтық кодекстің 1-бабында былай деп
1. Азаматтық заңдармен тауар- ақша
2. Мүліктік қатынастарға байланысы
Ал заңды тұлғалар Қазақстан Республикасы
Меншік иесі қаржыландыратын мекеме немесе
Азаматтық құқық тауар иелерінен тәуелсіз
Міндеттеменің пайда болуының құқықтық
Өзге де құқықтық қатынастар тәрізді міндеттеменің
Азаматтық кодекстің 7- бабы әртүрлі құқықтық
Жоғарыда көрсетілген негіздерден басқа
Алайда, мұндай жағдайлар салыстырмалы
Міндеттеменің пайда болу негізіне
Міндеттеме өзінің мазмұнына, обьектілерінің
1. Жағымды мазмұндағы міндеттеме,
2. Біржақты және
3. Борышқор әрекетін
4. Қатаң түрдегі жеке
5. Басты және
6. Шартқа негізделген
Міндеттеме жағымды мазмұндағы және
Бұл орайда борышқорға белгілі бір
Міндеттемеде әдетте несие беруші
Міндеттемелердің бір тобын жеке сипаттағы
Міндеттеменің туындауына орай шартты, шарттан
Шарттан тыс міндеттеем әр жақтың
Талапкердің пайдасына өндірілетін құқыққ бұзушыға
Азаматтық құқықпен реттелетін тауар-ақша
Көрсетілген жағдай өз кезінде
Бұл жалпы ереженің кейбір қолданылмайтын
Азаматтық құқық қатынастағы тараптардың
Бұрынғы азаматтық заңдылық бойынша
Жоғарыдағы мысалдан бір шешімге
2 тарау. Азаматтық құқықтарды
2.1. Азаматтық құқық қатынастарының
1. Құқық қатынастарын сөз еткенде, оны
Құқық қатынастарын қатысушылардың арасында белгілі
Сол қатынаста құқықтар мен
Сөйтіп, құқық қатынастарына төмендегідей
2. Осыған орай құқықтың жалпы
Бұл күнделікті өмірде “менің меншік
Әрбір құқық қатынасында қатысушының бірінің
3. Заңдылық фактісінің түсінігі.
Азаматтық кодексте сатып алу- сату,
Заңдылық оқиғалар. Кейбір заңдылық
Заңдылық әрекеттер. Заңдылық салдар, яғни
Заңда, заңдылық салдары бар
Заңды және заңсыз әрекеттер (құқыққа сыйымды
Мәмілелер мен қатар, тікелей құқық
Кейбір әрекеттер құқық тәртібінде тыйым
Зиян келтірушінің жауаптылық мөлшері.
“Жауапкершілік” термині әртүрлі аспектіде қолданылады. Жеке
“Әлеуметттік жауапкершілік” түсінігі жалпылама ұқсас. Онымен қоғамдағы болып жатқан
Алайда әлеуметтік жауапкершілік ерекше мағынаға ие болып, әлеуметтік психологиялық
Қоғамдық өмірде “рухани жауапкершілік” категориясы үлкен маңызға ие. Ол
Әдебиеттерде және заңдылықтарда “экономикалық жауапкершілік” түсінігі жиі кездеседі. Бұл
Заң әдебиеттерінде “экоеомикалық жаупкершілік” түсінігіне юридистикалық жауапкершіліктің ерекше бір
Бұл жағдайда әкімшілік –құқықтық шара туралы сөз болып, ал
Алайда, нарықтық экономика жағдайында “экономикалық жауапкершілік” түсініг мағынасын жоғалтады.
Азаматтық-құқықтық жауапкершілік юридистикалық жауапкершілікті құрайтын, өзіне тиісті барлық белгісімен
Юридистикалық жауапкершілік үшін оған негізгі төрт белгі тән: юридистикалық
Юридистикалық жауапкершлік құқық бұзушыға қолданатын мемлекеттік мәжбүрге ықпал ету
Жоғарыда көрсетілгендей юридистикалық жауапкершілікті азаматтық құқықта ерекшеліктері бар .
Азаматтық құқықты реттейтін ерекше қатынастар секілді мүліктік сипатқа ие
Бірақ азаматтық құқық жеке мүліктік емес қатынастарды, сонымен қатар
Сонымен, азамат туралы жалған мәлімет жариялау, оған жұмысқа тұруға
Азаматтық кодекстің 1-ші бабында былай деп көрсетілген:
Азаматтық заңдармен тауар-ақша қатынастары және қатысушылардың теңдігіне негізделген өзгеде
Мүліктік қатынастарға байланысы жоқ мүліктік емес жеке қатынастар азаматтық
Ал заңды тұлғалар Қазақстан Республикасы Азаматтық Кодекстің 44-бабында көрсетілгендей,
Меншік иесі қаржыландыратын мекеме немесе қазыналық кәсіпорын өз
Азаматтық құқық тауар иелерінен тәуелсіз және тең құқықты қатынастарды
Талапкердің пайдасына өндірілетін құқық бұзушыға жүктелетін мүліктік санкциялар
Азаматтық құқықпен реттелетін тауар-ақша қатынастары эквиваленті өтелетін сипатта болады.
Көрсетілген жағдай өз кезінде азаматтық құқықтың жауапкершіліктің шегін анықтайды.
Бұл жалпы ереженің кейбір қолданылмайтын кездері бар. Егерде жауапкершілік
Азаматтық құқық қатынастағы тараптардың заң бойынша теңдігі азаматтық айналымдағы
Бұрынғы азаматтық заңдылық бойынша бір-біріне теңдей жауапкершіліктер әрқашан қатал
Жоғарыдағы мысалден бір шешімге келетін болсақ, азаматтық құқықтық жауапкершілік
Ал зиян келтіргені үшін жауаптылықтың жалпы негіздері Қазақстан Республикасы
Азаматтар мен заңда тұлғалардың мүліктік немесе мүліктік емес тгіліктері
Заң актілерінде зиянды өтеу міндеті зиян келтіруші болып табылмайтын
зиян келтурші, осы Кодексте көзделген жағдайларды қоспағанда, егер зиян
Заңды іс-әрекеттерінң келтірілген зиян осы Кодексте және өзгеде заң
Зиян келтірудің алдын алу мәселесі Қазақстан Республикасы Азаматтық
Кодексінің 918-бабында көрсетілген:
1. Болашақта зиян келтіру қаупі мұндай қауіпті тудыратын іс-әректтерге
2. Егер келтірілген зиян оны келтіруді жалғастыратын немесе жаңаданзиян
Егер тиісті қызметтің тоқталуы қоғамдық мүдделерге қайшы келсе, сот
Заңсыз соттау, заңсыз қылмыстық жауапқа тарту, бұлтартпау
шарасы ретінде заңсыз қамауға алу, үйде қамауда ұстау, еңбекпен
Анықтау, алдан ала тергеу прокуратура органдарының өзге де
заңсыз іс-әрекеттерініңсалдарынан азаматқы немесе заңды тұлғаға келтірілген зиян осы
Судьялардың және басқа сот қызметкерлерінің заңсыз іс
әрекеттерімен (әрекетсіздігімен) сот төрелігін жүзеге асыру кезінде келтірілген зиян,
Өзінің жауаптылығын сақтандырған тұлғаның зиянды өтеуі мәселесі
Қазақстан Республикасы Азаматтық Кодекстің 924-бабында қарастырылғандай, ерікті немесе міндетті
14-жасқа дейінгі кәмелетке толмағандар келтірілген зиян үшін жауапкершілік Қазақстан
Жасы 14 ке жетпеген кәмелетке толмағандар (жас
балалар)келтірген зиян үшін, егер зиян өздерінің кінәсінен болмағанын дәлелдемесе,
Егер қорғаншылыққа мұқтаж жас бала тиісті тәрбиелеу, емдеу
мекемесінде, халықты әлекуметтік қорғау мекемесінде немесе заңға орай
Егер жас бала оқу орнының, тәрбиелеу, емдеу немесе оны
жүзеге асыруға міндетті өзге мекеменің, сондай-ақ шарттың негізінде қадағалауды
Ата-аналардың (асырап алушылардың), қорғаншылардың, оқу
орындарының, тәрбиелеу, емдеу және өзге де мекемелердің зиянды өтеу
Егер ата-аналары (асырап алушылары), қорғаншылары қайтыс болса немесе олардың
Қазақстан Респіубликасы Азаматтық Кодекстің 926-бабында он төрт жастан он
он төрт жастан ое сегіз жасқа дейінгі кәмелетке томағандар
келтірген зиян үшін жалпы негіздер бойынша дербес жауап береді.
он төрт жастан он сегіз жасқа дейін кәмелетке толмағандардың
өтеу жеткілікті мүлкі немесе өзге кіріс көздері балмаған жағдайда,
Егер он төрт жастан он сегіз жасқа дейінгі қамқоршылыққа
Ата –аналардың (асырап алушылардың), қамқоршының және тиісті
мекеменің зиянды өтеу жөніндегі міндеті зиян келтірушінің кәмелетке толуы
Ата-ана құқықтарынан айырылған ата-аналардың кәмелетке толмағандар
келтірген зиян үшін жауапкершілігі Қазақстан Республикасы Азаматтық Кодекстің 927-
Өкіметке қабілетсіз деп танылған азамат келтірілген зиян үшін жауапкершілік
Әрекетке қабілетсіз деп танылаған азамат келтірген зиянды (осы
Кодекстің 26 - бабы), егер олар зиян өздерінің кінәсінен
Қорғаншының немесе ұйымның әрекетке қабілетсіз деп
танылғаназамат келтірген зиянды өтеу жөніндегі міндетті оның әрекетке қабілеттілігі
Егер қорғаншы қайтыс болса не оның зиянды өтеу үшін
қаражаты болмаса, ал зиян келтірушінің өзінде мұндай қаражат болса,
Әрекетке қабілеттілігі шектеулі деп танылған азамат келтірген зиян үшін
Қазақстан Республикасы Азаматтық Кокекстің 930-бабында қарастырылғандай, өз іс-әрекетінің мәнін
Өз іс-әрекетінің мәнін түсіне алмаған немесе өзіне-өзі ие бола
алмайтын жағдайда зиян келтірген әрекетке қабілетті азамат, сондай-ақ 14
Егер жәбірленушінің өміріне немесе денсаулығына зиян келтірсе, сот
жәбірленуші мен зиян келтірушінің мүліктік жағдайын, сондай-ақ басқа да
Егер спиртті ішімдіктерді, есірткі заттарды пайдаланып немесе өзге
әдіспен өзін осындай жағдайға келтірсе, зиян келтіруші жауаптылықтан босатылмайды.
Егер зиянды жүйке ауруы және ақыл-ойының кемістігі салдарынан өз
іс-әрекетінің мәнін түсіне алмайтын немесе өзіне-өзі ие бола алмайтын
Айналасындағыларға жоғары қауіп туғызатын қызмет (жоғары қауіптілік көздері) арқылы
1. Қызметі айналасындағылар үшін жоғары қауіптілікпен байланысты заңды тұлғалар
Зиянды өтеу міндеті меншік құқығымен, шаруашылық жүргізу құқығымен немесе
2. Жоғары қауіптілік көздерінің иелері қауіптілік көздерінің өзара іс-қимылының
Жоғарыда қауіптілік көздерінің өзара іс-қимылы салдарынан олардың иелеріне келтірілген
бір тараптың кінәсінен келтірілген зиянды осы тарап толық көлемінде
екі немесе бірнеше тараптың кінәсінен келтірілген зиян олардың әрқайсысының
Тарптардың әрқайсысының кінәсінің дәрежесін белгілеу мүмкін болмаған кезде жауаптылық
Зиян келтіруде тараптардың кінәсі болмаған кезде олардың бірде-біреуінің зиянды
3. Жоғары қауіптілік көзінің иесі, егер қауіптілік көзі басқа
Қазақстан Республикасы Азаматтық Кодексінің 932 - бабында бірлесіп келтірілген
Бірлесіп зиян келтірген тұлғалар жәбірленушінің алдында ортақтасып жауап береді.
Сот жәбірленушінің арызы бойынша және оның мүдделері үшін бірлесіп
4. Заттар – азаматтық құқық қатынастарынаң обьектілері. Азаматтық
Заттар азаматтық айналымдағы қатынасына орай шектеулі айналым қабілеттігіне байланысты
Сонымен, азаматтық заң кейбір заттарды азаматтық айналымнан шығарып тастайды.
Заттарды бөлінетін және бөлінбейтін деп жіктейді. Бөлінетін заттар бөлінген
Заттар құқық қатынастарында жекеше белгіленген және тектес қасиеттеріне қасиеттеріне
Заттар қозғалмалы және қозғалмайтын болып екіге бөлінеді. Оның қозғалмайтынына
Қозғалмайтын мүлікке берілетін құқық мемлекеттік тіркеуден міндетті түрде өтуі
Кәсіпкерлікке пайдаланылатын кәсіпорын мүліктік кешен ретінде мүліктің (заттың) ерекше
Қосалқы зат және басты зат. Дербес пайдалануға келмейтін, тек
Жаңа азаматтық кодекс азаматтық құқық обьектілерінің тізіміне жануарларды да
Сондай-ақ жануарға “қатал қарау-аямаушылық” дегенге орай оған әдейі зардап
Затқа ақша, валюталық құндылықтар, сондай-ақ құнды қағаздар жатады. Әдетте
Валюта құндылығына қымбат бағалы металдар, шетелдік, банктік кірістер, акциялар,
Құнды қағаздар да зат делінеді. Құнды қағаз дегеніміз- белгіленген
Ол белгіленген және міндетті өлшемдерді (реквизиттерді) сақтай отырып жасалады.
Құнды қағаздарды бір тұлғадан екіншісіне беруге болады. Бұл орайда
Қазіргі кезде құнды қағаздың негізгі түрлері деп кеңінен қолданылып
Құнды қағаз ретінде облигация оны шығарушы (көбіне көп мемлекет)мен
Құнды қағаздар мынандай үш түрге бөлінеді: атаулы, ордерлік және
Құнды қағаздар шығару (эмиссия) тәртібі мен оны ұйымдастырып шығарушылардың
. Субьективтік азаматтық құқықтар. Құқықтарды саралау және қорғау
Біз жоғарыда айтып өткеніміздей, субьективті азаматтық құқықтар мен оған
Абсолюттік азаматтық құқық мазмұны жағынан қарама қарсы тұрған арақатынасты
Екінші саралау азаматтық құқықтық заттық және міндеттемелік деп бөледі.
Енді саралаудың үшінші түріне келейік: мұнда құқық мүліктік және
Мұндай құқықтарды өзге біреуге залал ету үшін қолданылуын айқындау
Бұзылған немесе дауға түскен азаматтық құқық сотпен қорғалады. Бұл
Құқықты тану. Бұл жағдайда сот кімнің дұрыс, кімнің бұрыс
Бастапқы жағдайды қалпына келтіру және құқықты бұзатын немесе оның
Залалды өтеу. Егер тараптарға оның құқығын бұзу арқылы
Міндетті заттай орындауға ұйғарым шығару. Жәбірленушінің көбіне көп өз
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінің жаңа нұсқасы бұрынғы кеңес үкіметінің
Азаматтық кодекс материалдық емес игілікті, мүліктік емес құқықты қорғаудың
Моральдық залалды өтеу. Моральдық залал деп азаматтардың материалдық игілігі
Ар-намысты, қадір қасиетті және іскерлік беделді қорғау. Азамат пен
Егер мұндай мағлұматтарды кім таратқаны белгісіз болған күннің өзінде
Енді тағы бір тәсіл-өзін өзі қорғауға кетелік. Осы сөз
3 тарау. Азаматтық құқықтық жауапкершіліктің шарты мен негіздері
Азаматтық құқық бұзушылық құрамын азаматтық-құқықтық жауапкершілік қолдануға қажетті жағдайлардың
тұлғаның құқыққа қайшы қылығы ( іс-әрекет не әрекетсіздік)
жәбірленген тұлғаның шеккен зияны немесе залалдың бар болуы;
құқық бұзушының құқыққа қайшы іс-әрекеті мен оның келтірген зиянының
құқық бұзушының кінәсі.
Нақты тұлғаға азаматтық –құқықтық жауапкершіліктің жүктеу үшін жалпы ереже
Құқыққа қарсы мінез.
Құқыққа қарсылық құқық бұзушының өзінің іс-әрекетінің құқыққа қарсы екендігін
Азаматтық заңдылық нормаларымен азаматтық айналымға қатысушыларға әртүрлі талаптар белгіленген.
Азаматтық заңдылыққа сәйкес міндеттемені орындауға байланысты талаптар тек қана
Құқыққа қарсы мінез құқыққа қарсы іс-әрекет немесе құқыққа қарсы
Азаматтық заңдылық негізіне сәйекс бір тараптың басқа бір тараптың
Егер тиісті жағдайларда тарапқа юридистикалық міндеттеме жүктеліп, бірақ ол
Себепті байланыс.
Азаматтық кодекс талаптарында көзделгендей өтелуге тек қана борышқордың құқыққа
Осындай жағдайларда себепті байланыстың дамыған ғылыми теорияларын басшылыққа алуымыз
Тараптың құқыққа қарсы мінезі зиянның
Алайда бұл факторлардың қайсысы болсын юридистикалық
Сондықтан тараптың құқыққа қарсы мінезімен
Әдебиеттерде сонымен қатар себепті байланысты
Басқа теорияларда кінәсі және себепті
Нақты мұмкіндік ретінде жағдайлардың обьективті
Осындай кемшілік себепті байланыстың
Кінә. Азаматтық құқықтық жауапкершілік шаралары
Құқыққа қарсы мінез және себепті байланысқа қарағанда
Сонымен қатар әдебиеттерде берілген сұраққа
Кінә қасақаналық және абайсыздық түрімен ажыратылады. Өз
Егер тарап өзінің іс- әрекеті арқылы
Осы екеуін ажырату үшін одан да тереңірек бағдарлау қажет.
Жалпы ережеге сәйкес азаматтық заңдылыққа кінә жауапкершілікті шарасы
А) зиян тек қана несие берушінің мүліктік сферасыеда жинақталады.
В) зиян бүтіндей бірлікті құрап, борышқордың кінйлі әрекетін
Аралас інде борышқордың зиянды әрекеті қанша ал
Аралас кінәні бірлесіп келтірілген зияннан ажырата білуіміз қажет.
а) зиян несие берушінің мүліктік сферасына пайда болады.
Б) зиян екі немесе одан да көп тараптардың құқыққа
В) тараптардың қайсысының әрекетіне зиян келтіру мөлшерін анықтау
Г) бірлесіп зиян келтірушілер несие берушінің алдында солидарлы жауапкершілікте
Кінәнің болмауынан міндеттемені бұзған тарап дәлелдейді.
Қылмыстық құқыққа қарағнада азаматтық құқықта құқық дәлелдегенше кінәлі деп
Сондықтан осы тарапқа зиянның болуы және құқыққа қарсы әрекетімен
Алайда талапкер құқық бұзушының міндеттемені орындауды қандай шаралар қолданғанын
Азаматтық айналымдағы қатардағы субьектілермен бірге өзінің кәсіпкерлік қызметін тәуекелге
Осыған байланысты кәсіпкерлік қызметті жүзеге асырудағы азаматтық құқықтық жауапкершілік
Егер міндеттемеде кәсіпкердің тапсырысы бойынша әлде бір жұмысты орындау
Кәсіпкерге міндеттемені орындамағаны немесе тиісті дәрежеде өзінің кәсіпкерлік қызметін
Алайда, кәсіпкерлік қызметпен байланысты емес міндеттеме
Бұл ережеде диспозитивті сипатта екендігін естен
Көтеріңкі қауіппен байланысқан (транспорт ұйымдары,
Сақтау қызметімен байланысты ұйым мүліктің
Алайда азаматтық заңдылықпен бекітілгендей кінәсіне
Ережеден тыс СССР-дің әуе кодексінің 101
Оқиға бұл алдын ала ешкім көруі
Егер оқиға субьективті алдын-ала алмаушылық
Бой бермейтін күші ретінде табиғат
Бой бермейтін күшке берілген мысалдағыдай төтеншелік
Ғылыми техникалық прогрестің дамуымен байланысты
Зиян. Зиян-заңмен қорғалатын игілік атаулының кемуі. Егер
Азаматтық кодекстің 9- бабында құқығы бұзылған адам, егер
Мемлекеттік өкімет билігі органының, өзге
Залалдар мынандай екі түрге бөлінеді:
құқығы бұзылған тұлға жасаған немесе жасауға тиісті
сол тұлғаның құқығы бұзалмаған болса, дағдылы айналым жағдайнда
Мысалы, тасымалдау шарты бойынша мүлік
Егер құқықты бұзған тұлға кейін кіріс
Мүліктік емес зиянға тұлғаның дене
ҚОРЫТЫНДЫ
Азаматтық құқықпен реттелетін қоғамдық қатынастар негізінен мүліктік қатынастар болып
Дейтұрғанмен бұдан азаматтық құқық мүліктік қатынастардың бәрін бірдей реттей
Мүліктік құндылық қатынастарға ең алдымен қатысушылардың құн заңына сүйенетін
Мүліктік қатынас адамдар арасындағы қатынас болғандықтан ол мүліктік емес
Қазақстан Республикасы азаматтық заңдары мүліктік емес қатынастардың екі түрін,
Мүлік қатынасына байланысы жоқ мүліктік емес жеке қатынастардың екінші
Мүліктік емес жеке қатынас Қазақстан Республикасы Конституциясымен реттеледі. Конституцияның
БИБЛИОГРАФИЯЛЫҚ ТІЗІМ
Алексеев С.С. Проблемы теории права. М. 1972 г.
Ашеулов А.Т. , Г.А. Жайлин. Гражданско-правовая. Ответственность за вред,
Басик М.Г. , Сулейменов М.К. Гражданский Кодекс РК коментарии.
Братусь С.Н. Юридическая ответственность и законность. Москва, 1976 г.
Белякова М.А. Гражданская правовая ответственность за пречинение вреда. Теория
Бризиский. О возмещение ущерба гражданам. 1989 г.
Васькин В.В, Овчиников И.Н. Гражданско-правовая ответственность. 1998 г.
Варул В.А. Вина как субъективное основание гражданско-правовой ответственности. Учебник
Грибанов В.П. Ответственность за нарушение гражданских прав и обязанностей.
Егоров Н.Д. Причинная связь как условие юридической ответственности.
Комаров А.С. Ответственность в коммерческом обороте. Москва 1991 г.
Маркова М.Г. Основы гражданского права.
Майлин Н.С. Правонарушение, понятие, причины, ответственность. Москва 1985 г.
Пугинский Б.И., Сафиуллин Д.Н. Правовая экономика, проблемы становления. 1991
Сергеева А.П. Гражданское право. Санкт-Петербург. 1996 г.
Суханов Е.А. Гражданское право.
Сергеева А.П., Толстого Ю.К. Гражданское право. Учебник / Под
Сапарғалиев Ғ. Заң терминдерінің түсіндірме сөздігі. 1995 ж.
Төлеуғалиев Ғ. І том. ҚР азаматтық құқығы. Алматы 2001
Қазақстан Республикасы Конституциясы. 1995 ж. 30 – тамыз.
Қазақстан Республикасы Президенті Н.Ә. Назарбаевтың қазақ халқына «Қазақстан –
Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексі. 2000 жылдың 1 сәуіріне дейінгі
Ответственность за нарушение гражданско-правового обязательства. Алматы, «Әділет-Пресс», 1997 г.
Гражданское право, часть вторая в вопросах и ответах. Москва
Гражданский кодекс Р.К толкование и комментирование. Алматы 1997 г.
ҚР Азаматтық кодексі (жалпы бөлім 1995ж. 1 - наурыз)
Постановление Пленума Верховного Суда от 5 – сентября
ҚР Жоғарғы Соты Пленумының 6 – қаулысы «Азаматтардың және
ҚР тұтынушылардың құқығын қорғау туралы заңы. 1997 ж. 17
«Кәсіпкерлік қызмет туралы» ҚР Президентінің Жарлығы. 1996 ж. тамыз.
1
Міндеттеме ұғымы және түрлері
Азаматтық – құқықтық міндеттемелердің жалпы сипаттамасы
Міндеттемені бұзғандық үшін жауаптылық шарттары
Борышқор әрекетін нақты айқындайтын міндеттеме және балама міндеттеме
Азаматтық-құқықтық жауапкершілік түрлері және нысандарының сұрақтары
Міндеттемені бұзғаны үшін азаматтық-құқықтық жауапкершілік
Экологиялық заңдарды бұзғаны үшін заңды жауапкершілік
Азаматтық істер бойынша міндеттемелерді орындау негіздері
Азаматтық-құқықтық жауапкершiлiк
Кәсіпкерлік қызмет туралы заңды бұзғаны үшін заңдық жауаптылық түрлері мен нысандарды қолдана отырып кәсіпкерлік қызмет субъектілерін жауапкершілікке тарту