Банк клиенті
Жоспар
Кіріспе
І. ҚР электронды банктік қызмет
1.1. Электронды банктік қызметінің түсінігі және түрлері
1.2. Банктік төлем жүйесінің жұмыс істеу механизмі және түсінігі
ІІ. ҚР-да банктік жүйені реттеу есебі және электрондық банк
2.1. Электрондық банк қызметінің даму тенденциясы
2.2. Банкте электронды жүйені есептеу проблемасы
2.3. Электрондық есепті пайдалану жүйесі және экономикалық тиімділікті енгізу
ІІІ Электронды банк қызметінің нарықтың облыстарына негізгі бағытты жетілдіруді
3.1. Қазақстанның банк саласында электронды банк қызметінің дистанциялық жетілдіруін
3.2. Қазақстанның банк саласында электронды банк қызметінің байланысын қадағалауды
Тұжырымдау және қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Қосымша
Кіріспе
Тақырып маңыздылығы. Электронды банктік жүйе қазіргі банк жүйесінің дүниежүзілік
Кейбір дамыған елдерде (Норвегия, Финляндия) электрондық банк қызметі банк
Электрондық есептер интернет желісінде қолдануымен (интернет-Банк) және жаңа Қазақстандық
Тапсырмалар мен зерттеулердің мақсаты
Қазіргі кезде инновациялық несие қызмет ұйымының даму тенденциясы нарықта
Зерттеу объектілері инновациялық несие қызметінің ҚР және шетел нарықтарындағы
Зерттеу объектісі болып Қазақстанда және шетелдегі даму процесінде қарастырылатын
Бүгінгі таңда дүниежүзіндегі кез-келген банк 3 негізгі функцияларды атқарады:
– Клиент – дүкен – банктік шот – кәсіпорынды
Бұл тақырыптың маңыздылығы айқын, себебі өмірде біз электрондық есептеулермен
Қазіргі ғылым мен техниканың даму сатысында көптеген облыстарда көптеген
Дипломдық жұмыстың зерттеу тақырыбы және банктің электрондық қызметі. Бұл
Жұмыстың мақсаты – банктік іс оқулықтарының материалдары негізінде электронды
банк қызметінің қазіргі заманғы деңгейі;
техникалық және ақпараттық базаның дамуы және олардың клиентінің дамуы;
электрондық банк өнімінің технологиялық жұмысы;
есептеу жүргізудің қауіпсіздігі;
құқықтық база;
коммерциялық банктерді жеке қызмет көрсету мүмкіндіктері.
1. Банктік істе электрондық есептің теориялық аспект жүйесі
Есепті нақты ақшамен қолдану мемлекекттік және коммерциялық қаржылық құрылым
20 ғасырдың ортасында автоматтандырылған есеп жүйесі арнайы банктік карточкалар
Қазіргі кезде бұл амал қолма-қол ақшасыз есепті алу үшін
Пластикалық карта электрондық есептің маңызды жүйесі болып табылады. Қазіргі
Пластикалық карточка – жалпы термин, ол барлық карточкалардың түрлерін
Электрондық ақшалай жүйені қалыптастыру үшін батыста ISO (ұлттық стандарттық
Қазіргі уақытта дүниежүзінің 200 мемлекеті пластикалық картасы төлем айналымы
Банктік карточкамен жұмыс істеу тиімді: олар қызықтырған ресурстың көлемін
Карточкамен байланысты барлық операцияларға комиссия төленеді. Сонымен қатар клиент
Жоғарғы шығындар, сонымен қатар замандас амал байланыстың дамуының төмендеуі,
Кредиттік карталарды шығаратын компаниялар осы басымдылықтарды атап көрсететін даңғыр
Ұйымдастыру жағынан келісім міндеттемесімен негізделген банк ассоциациясы төлем жүйесінің
Процессиндік орталық – арнайы мамандандырылған ұйым – эквайерден түсетін
Процессиндік орталық, сонымен қатар жаңа карточкаларды банк-эмитент қажеттіліктерімен қамтамасыз
Соңғы жылдары банк клиенттеріне ресейлік карточкаларын алу либеральды болып
Қазақстан банктерімен шығарылатын халықаралық карточкалар ресейлік банктерімен орта ерекшелігі
Біріншіден, халықаралық және ішкі пластикалық карточкалары қызмет көрсете отырып,
Екіншіден, мұндай клиенттерге қызмет көрсете отырып, ҚР банктері шетел
Үшіншіден, Батыста ақшалай кредит саласына талдау жасағанда, біздің елдің
Қазақстан банктерінің халықаралық карточкалармен жұмысына талдау жасағанда, қаржылық техникалық
«Карталық» бизнеспен айналысатын банк алдында – екі даму жолы
Барлық операциялар 30 секундты алады. Пластикалық картаны ендіру проблемасы
қазіргі кезде карточкалық бизнес бүкіл әлемде және бізде де
технологиялық көзқарас бойынша бұл бизнестің түрі прогрессивті, үнемі даму
банктік карталарды қолдануға негізделген банктік өнімдерді енгізу үшін көптеген
банктік картаның қатты унификациялау кезінде, карта бизнесінде қолданылатын құрылғылар
нәтижесінде осы бизнеспен айналысатын көптеген банктер әртүрлі карточкаларға қызмет
Тенденциясы бар қымбат құрылғыларды алуға мәжбүр болады, қазіргі компьютерлік
бұл бизнеске кешірек түскен банктер ұтады, өйткені олар сол
Олардың бағасы күннен күнге күнге төмендеуде. Ондай банктер тексерілген
Ал бұл жолдың алдына түскен банктер өздерін жоғары технологиялық
Технологиялық шешім қолданбаған банктер болашақта өз клиенттерін жоғалтып алу
пластикалық карталар өз клиенттеріне банк қызметін ұтқыр пайдалануға мүмкіндік
ҚР қазіргі банктік карточка қызметін көптеген клиенттерге, яғни жеке
Карталық банк өніміне деген сұраныс карточка қызмет көрсетуі инфрақұрылымға
Карталық бизнес жоғары тәуекелді болып келеді. Өйткені ол көп
Электронды төлеу жүйесі технологиялық көзқарастан атап кетсек:
Банктік карта қолма – қол ақшаның орның баспайды, ол
Пластикалық карта иегері тауар, қолма – қол ақша, есептеу
Барлық дүние жүзінде сияқты ҚР – да да дамыған
Құқықтық көз қарастан, пластикалық карта иегері арнайы құрылғы арқылы
Қауіпсіздік есеп енгізудің классикалық карталардың техникалық деңгейі операцияның орындалуын
Негізінде пластикалық карталарды кез – келген электронды есептеу технологиясында
Қазіргі замандағы техникалық жетілдірілген микропроцессорлы карталар дайындаушыларға шектеусіз қиял
Жоғарыда айтылып кеткендей, қазір көптеген электронды төлем жүйесі пластикалық
« Пластикалық карта» түсінігі біздің тақырыппен тығыз байланысты, өйткені
Көбінесе ерекше клиенттерге мына жағдай болады егер әр түрлі
Төлемақы айналымының өсуі және алдын ала шығын айналу үстемділігі
Бірнеше проблема массалық ақша қолданушылық берілген формалары мен шешілмейді
Бұл проблеманы шешу жолдарының бірі жаңа технологияларды яғни ғылыми
«Home banking» - клиенттерге банктік қызмет көрсету үйдің ішінде
Банкноттарды қолданумен бірге, бұлбанк қызмет көрсету өзіндік түрін ұсынады
Үйдің ішінде электрондық жүйе банктік қызмет көрсету өзіндік керекті
үйдің ішіндегі терминал құрал – жабдығының клиенттерге туындайтын сұрақтар
ағымдағы күннің есептеме балансында қосылу
нұсқау бөлшектерімен танысу, ереже сонымен бірге өзгертулерді түзету
І. Банктік жүйедегі электронды банктік қызмет көрсету мен электронды
1.1 Электронды банктік қызмет көрсету жұмыстарының түсініктері мен түрлері
1. Банктік қызмет көрсету жұмыстарының бірі болып табылатын пластикалық
Несиелік карточкалардың жасау идеясы өткен ғасырда Эдуард Беллам ұсынған.
10 жыл өткеннен кейін, 1975 ж фрацуз Ролан Морено
Пластикалық карточка – бұл дербес төлеу құралы. Олар пайдаланушыларға
Сонымен, пластикалық картоларды 2 түрге бөлуге болады:
Магниттік карталар
есте сақтау картасы
Магниттік карталар. Пластикалық карталардың ең қарапайым түрі ол –
Магниттік картамен жұмыс істеудің 2 режимі бар Online режимінде
Сонымен бірге келесідей ақпараттар тексерілуі тиіс: карта ұрланғаның немесе
Банкоматтар және сауда терминалдары пластикалық карталар негізінде өз өзіне
Банкомат – (Automated Teller Machine, ATM) пластикалық карточкалар арқылы
көшедегілер
ішкі мекемелер үшін
Көшеде орналасқан банкоматтар әдетте ғимараттың керегесіне қондырылады. Банкоматтың кез
Банкоматтардан ақша алу кезінде ідетте, 4 немесе 6 саннан
Есте сақтау картасы – пластикалық карталардың күрделі түрі –
Қазіргі кезде мұндай карталардың кең тараған түрі – ол
Смарт-картаның қосымшаларының ең көп таралғаны – электронды амиян ретінде
Электронды амияндар өзінің есте сақтау картасында белгілі бір соманы
Қажеттілік, тек виртуалды ақша таусылғанда, карточканы терминал арқылы толтыру
Алдағы бөлімде біз қазіргі жай қолданылатын банктік қызмет көрсету
Электронды банкинг (e-banking) түрлерінің сызбасы көрсетілген:
Интернет банкинг (Internet Banking)
Телефонды банкинг (Phone Banking)
Банк-клиент (PC Banking)
2. Интернет-банкинг – бұл интернет арқылы банктік қызметтер көрсету
Интернет-банкинг технологияларда келесідей негізгі даму бағыттарын атап кетуге болады:
Internet Banking
WAP Banking
Қазіргі кезде Internet Banking қолданушыларында ақша аудару, валютаны сату,
Internet Banking жүйесі келесідей түрде жіктеледі:
Ақпараттық – банк клиенттеріне индивидуалды және ортақ (жалпы) ақпараттар
Трансакциялық – клиент есебімен активті операциялар жүргізетін жүйе; аударымдар,
Internet-Banking жүйесін қолдану клиенттерге көптеген артықшылықтар береді:
банкке жеке клиенттің өзі баруға міндетті емес;
тәулік бойы өзінің есебін басқаруға, бақлауға құқығы бар;
пластикалық карточкамен бақылау жасау және т.б.
Internet-Banking клиенттер жағынан қызығушылығы тартымды шарттарымен, яғни ол Internet
2008 ж Интернет арқылы жүргізілетін банктік операциялар Еуропада 4-тен
Internet Banking қызмет көрсетуінің жетістігінің басты элементі қызмет көрсету
WAP-Banking – банктік қызметтерді сымсыз технологияны пайдалану арқылы ноутбук
Бұл жүйенің басты ерекшелігі – еркін пайдалануға болады, ал
Қысқа мәтіндік хаттар (SMS) арқылы клиентке оның есебі туралы
WAP негізінде мобильді қызметтерді қолданады. Merita Norcle Group әлемде
ҚР-да 16,5 млн адам, оның 15% интернетті қолданушылар табылды.
Болашақта зерттеу нәтижесі көрсетіп отырғандай бұл көрсеткіш екі есе
Ақша айналымын қалыптандыру үшін төлеу жүйесін реформациялауға есептеудің жаңа
Болашақта клиенттерге үйде банктік қызмет көрсету банктік қызметтердің негізгі
3. Банк-клиент (PC Banking)
Үйде, электронды банктік жүйесін қолданушылар қажетті құрылғыларды игереді, ал
Персоналды компьютердің банктік компьютерлік жүйеге қосылу көмегімен орындалатын операциялар:
ағымдағы күнге баланс алу;
әртүрлі компаниялардың қызметтерін төлеу;
бағалы қағаздар мен т.б. операция жасау.
Заңды тұлғаларға қызмет көрсету кезінде банктер белгіленген ережелерді ұстауға
«Клиент-банк» жүйесі мүмкіндік береді:
банкке төлеу тапсырысын беру;
клиент есебінен көшірме алу;
төлем құжаттарының электронды көшірмесін алу;
банк арасында текстік хаттармен ауысуға мүмкіндік береді.
«Клиент-банк» жүйесі көп деңгейлі қорғау жүйесін және дұрыстылық, сақтық
«Банк-клиент» деген қызмет көрсету жүйесін қолдану аясында керекті жабдықты
Заңды және жеке тұлғалардың банк клиенттеріне ең маңызды уақыттарының
4. Телефонды банкинг (Phone Banking) клиенттерге ара-қашықтықтан алыстан қызмет
Телебанк клиентке әртүрлі анықтамалық информация фоксималдық түрде беріледі. Активтік
Телебанк арқылы жұмыс істеу, клиенттің қимылы арқылы жүзеге асырылады;
Операция жасайтын күнде қалдық туралы информацияны теңге және валюталық
Кез-келген есеп бойынша фоксималды шарт алу көшірмесін кез-келген
Кез-келген операция күні клиент өз есептемесінде қанша сомма туралы
Есептеме арасында іс-қимыл өндіру (теңге және валюталық) әр төлемге
Төлемді өндіру, банкке берілген ҚРҰБ оларға берілгенше. Телебанктің жүйесі
Жоспарлы төлемдерді өндіру, мысалы: автоматтық құралдарды аудару транспорттық салада
Қолма-қол тапсырыстар кез-келген валюталық кассада және ауыстыру банк пунктінде
Баланс тапсырыс Овердрофт бойынша жіберу. Жауапты төлем өткізу үшін
Төлем тапсырмаларды фоксималды көшірме арқылы беру үкім ретінде енгізу,
Көп банктер телекоммуникация қолданушыға операциялық есептеме клиенттерде ғана емес,
Қазіргі кезде бұл қағида берілген анықтамалар бойынша өткізу жүйе
1.2. Банктік төлем жүйелерінің жұмыс істеу механизмі және түсінігі
Төлемақылы жүйесін біз әдістер жиынтықтары деп атаймыз және сол
Негізгі мақсаты бойынша, төлем жүйесі арқылы шығарылатын, жалпы ереже
Осылайша, төлем жүйесінің ұйымдастырушылық жағынан келісім-шарт банк ассоциациясы
Орталықта лимитті карточкаларды ұстайтын тұлғалар туралы мәліметтерді сақтайды және
Процессингтік орталығында банк-эмитенттердің жаңа карточкалары әртүрлі қажеттіліктерді қамтамасыз ете
Айта кету керек төлем жүйесі бірнеше процессингтік орталыққа тораптарға
Коммуникациялық орталықтар төлем жүйесі субъектілеріне мәліметтер жеткізу желілеріне кіруге
Әр банк, өз клиенттеріне пластикалық карточкалар туралы қызмет көрсету,
Халықаралық төлем жүйесі жұмыс істеу мүшесі ретінде немесе Қазақстандық
VISA International ассоциациясы ретінде карточкаларды 20 мыңнан аса банк
Соңғы жылдардың есептемесі бойынша клиенттер банкте алған карточкалары либералды
Халықаралық карточкалар, Қазақстандық банкпен шығарылады және қызмет етіледі, олар
Біріншіден, халықаралық клиенттерге қызмет көрсету, ішкі пластикалық карточка
Екіншіден, клиенттерге қызмет жасай отырып, Қазақстандық банктер шетелдік банктермен
Үшіншіден, батыс елдерінің несиелік ақша даму сферасында тәжірибесін талдай
Және ескерте отырып, халықаралық пластикалық карточкалар жүйесі қолма-қол валюта
Жалпылама талдайтын болсақ, Қазақстандық банктер халықаралық карточкалармен жұмыс істеуді
Қиыншылықтар, бұл халықаралық төлем жүйесінде пластикалық карталарды енгізумен байланысты
Енді, әр банктің кезегінде карточкалық бизнеспен айналысуды дамытудың
Соңғы уақытта Қазақстандық банктер елдің ішінде ұлттық ішкі төлем
Сауда ұйымдарында заттарды сатып алу және басқа жағдайларда клиенттің
Берілген мәліметті карточка жүйесімен жұмыс істеу – қаражатты аудару
Пластикалық карточкаларды енгізудің негізгі проблемаларының бірі:
Карточкалық бизнес қазіргі уақытта өте қатты бүкіл әлемде дамыған,
Технология жағынан бұл бизнес түрі өте ауқымды ылғи дамушылық
Банктік өнімді енгізу үшін банктік карталарды қолданушылығымен енгізілген, үлкен
Банктік карточкаларды өте қатты унификациялаған кезде , жабдық, карточка
Олардың әртүрлілігіне байланысты көп банктер бұл бизнеспен айналысатын өте
Кейбір банктер осы бизнеске кеш уақытта келгенде, олар аздап
Пластикалық карталар клиентке мобильдік банктік қызмет көрсетушілігімен қамтамасыз ете
Көбінесе клиенттер жеке тұлға ретінде заманға сәйкес батыстық карочкалар
Банктің карточкасын инфра құрылымдық көрсету деңгейі, сауда ұйымының төлем
Басқа жағдайларда тұтынушыларды льготалық шарттармен, кең масштабты жобалық карточкалық
Бұл ірі корпоративтік тұтынушылар, «табыс» ұйым проектілер көмегімен жүзеге
Карточкалық бизнес жоғарғы тәуекелді, көп жағдайда ұзақ мерзімді салым
Электронды төлем жүйесіне өарайц мынандай жағдайларды ескеру қажет:
Банктік карта қолма-қол ақша орнына жүрмейді, бұл тек қолданылатын
Пластикалық карта иесінің тауар және қызмет, қолма-қол ақша төлем
Қазақстан Республикасында пластикалық карточкалар басқа елдердегідей кең тарап дамыған;
Пластикалық карта құжат түрінде жүреді, яғни ол пластикалық карта
Пластикалық карта қауіпсіздігі картаның техникалық деңгейіне, көп жағдайда картаның
Пластикалық қосымша элемент, ақша аудару, банк пен тұтынушы арасында
Қазіргі заман техникасы микропроцесстік карталардың жаңа түрлерін шығаруға мүмкіндік
ІІ ҚР-да банктік жүйені реттеу есебі және электрондық банк
2.1. Электрондық банк қызметінің даму тенденциясы
Қазіргі заман нарық қатынасына даму деңгейі банктік сектор көптеген
Маркетинг принципінің қолданылуы отандық іс тәжірибеде негізделген коммерциялық банктердің
Нақты маркетингтің болмауына байланысты қызметтің табыс әкелмеуіне, тұрақтылық пен
Қазіргі уақытта банктің табыс құрамында өзгерістер байқалуда. Нарықтағы спекулятивті
Нарық қызметін дамыту, кеңейту мақсатымен банктер дәстүрлі емес әдістерді
Тұтынудың ыңғайлылығы;
Үлкен телекоммуникация желінің қаржы нарығындағы көптеген тұтынушылардың салыстырмалы түрде
Тәулік бойы қызмет көрсету;
Нарық талабының өзгеруіне байланысты қызмет түрінің тез ауысуы;
Жекелеген банктің өнімінің маркетингтік анализдің жедел жүргізу мүмкіндігі;
Потенциалдық тұтынушылардың өзіне ыңғайлы уақытта нақты қызығушылық тудырған мәселелерді
Ерекшеліктердің қарастырылуы қызметтің электронды түрінің бәсекелестігін көтеріп, бизнесті басқаруын
Банктің үйдегі қызметі жеке тұлғалармен шағын бизнес;
Электронды қызмет жеке тұлғаларға филиалдармен фронт-офистік бөлімшелердің көмегімен көрсетілуі;
Ішкі банк – электрондық банктік қызмет түрін ұсыну, Банктік
Қолданыста жүрген қазіргі уақыттағы банктік қызмет банкке оперативті талдау
«Үй банкі» – бұл интерактивті компьютерлік жүйе, кең көлемдң
«Үй банкі» жүйесі тұтынушылардың банктік есептеріне жедел түрде ашуын
Өз шотындағы ақша-қаражат мөлшерін тексере алу;
Ақшаны бір шоттан екінші шотқа аудару;
Өз шоттарындағы процестерін қадағалап, чектерін алу;
Әртүрлі қызмет көрсетілуіне төлем жүргізу;
Магазиндегі сатып алынған тауарларға төлем төлеу, интернет желісі арқылы
Мәліметтерді сақтау және жөнелту «Үй банкі» жүйесінде жасырын және
Электрондық арнаның қызметі тұтынушыларының барлық сауалдарына жауап беруден басқа
Талдау банкке реструктуризация құрамы бойынша банктің жалпы жағдайын жақсартуға
Егер банктің Интернетте өз сайты болса, онда бөлек өз
Интернет – банкингтік желіні өндіру үшін банктік стратегия бейімделуі
Базалық деңгейде бұл сайт банкке тұтынушылардың көптеген сауалдарына нақты
Тұтынушылар (банктің тұрақты тұтынушы болу міндеті емес) персоналдық құжаттардың
Банк үшін тұтынушының мәліметттері толық және нақты жинау басты
Үлкен көлемді қаражатты беру келісімін (мысалы, ұзақ мерзімді жалға
Интернеттің алдыңғы қатарлы деңгейі тұтынушылардың видео конференциялы басқару желілері
Интернет арнасын өндіру барысындағы банк маркетингін ескере отырып басқару;
Бұл арна банктің нарықтағы сегментін қызмет көрсетуін тек қана
Әртүрлі арналар арқылы тұтыну (жедел байланыс бүгінгі таңда бұл
Қызмет көрсетудің түрлілігі, олар әртүрлі арналары арқылы ұсынылады; сол
Қызмкетті интернет технологиясымен кеңесіп жатқан банк, өз маркасының жоғалып
Осылайша, тұтынушыларды ұстап және өзіне тарту үшін бөлінген толық
2.2. Банкте электронды жүйені есептеу проблесмасы.
Психологиялық проблемалар: банктер арасында екі түрлі көқарас қарастырылады. Бірінші
«Интернет – бұл қауіпті және бізге керегі жоқ»;
Банктер бұл көзқарасқа карама-қайшы;
«Интернет бұл бізге керекті бизнес»
Екі жағдайда әртүрлі кезеңдерді көрсетеді, ең алғашқы интернетпен танысу.
Интернет жүйесіне ең ыңғайлы әрі дұрыс пайдаланудың жалғау тәсілі
Психологиялық жағынан әрине бұл желі қиыншылықтарға әкеледі, себебі әр
Кадрлық проблемалар: тапсырмалардың сапалы және тез орындауын маманның квалификациясына
Қазір интернет-банкинг жүйесін жасау үшін програмисттер (тек интернет технологиясы
Күнделікті өмірге желінің кіруі интернет-банкинг қызмет сферасына керекті аралас
Заңдылық проблемалар: интернет-банкинг дамуын тоқтатып тұрған проблемалар санына нақты
Өздеріне керек заңдарға негізделген меншік қызметін олар қиыршық ақпараттарда
Қаржылық проблемалар: қазір жаңа технологиялар қаржы ресурстарының белсенді тұтынушыларды
Интернет қымбат шешімдерді мойындамайды. Ол сервистің үлкенділігіне және арзандылығына
Интернет-банкингтің тағы бір маңызды қаржылық аспектісі оның электронды есептеу
Қаржылыққа рентабельділік проблемасы және микротөлемдер жатады. Қазіргі дәстүрлі микротөлемдердің
2.3. Электрондық есепті пайдалану жүйесі және экономикалық тиімділікті енгізу
Электронды есептер жүйесін қолдану үшін банк және клиент белгілі
Қандай да бір жаңа өнімнің тиімді енгізу есебі үшін
Мысалы, егер банк жаңа төлемдер жүйесін енгізу алдында өз
Қазіргі уақытта коммерциялық банктердің 90% «банк-клиент» классикалық жүйесімен жұмыс
Клиенттерге қызмет көрсетудің ең озық телефон жүйесін енгізуді бағдарламалық
Коммуналды Қызметтер мен келісім-шартқа отыруы енгізу жүйесінде ең маңызды
Тағы бір проблема клиенттің шотына, яғни бастапқы ақша қоры
Қорытынды: электронды есептер жүйесін енгізу пластикалық карталардыпайдаланбайтын банктерге карталармен
Жоғарыда көрсетілген мәліметтерге сүйенсек, электронды банк қызметтер жүйесін енгізу
Банк электронды есептерді жүйеге қосу үшін төлем алады (клиенттік
Осыған байланысты электронды банк қызметтерінің өтімділігі банк қызмет көрсететін
Банктік, дәлірек айтқанда электронды банктік қызметтерге қайта тоқталсақ, жоғарыда
ІІІ. Электронды банк қызметінің Қазақстанның облыстарына негізгі бағытты жетілдіруді
3.1 Қазақстанның банк саласында электронды банк қызметінің дистанциялық жетілдіруді
Қазақстандағы банктің электрондық даму тенденциясының бөлшектелген зерттеулері мен халқаралық
Инновациялық экономикалық жағынан электронды банк ұйымы мынандай түсініктемелерде анықталған:
Электронды банктік бизнес – бұл электронды байланыс каналдары арқылы
Ақпаратты банктік технологиялар – бұл банктік қызметті жүргізу және
Біздің ойымызша, электронды банктік қызмет банк қызметі мен электронды
Электронды банк қызметтерінің негізгі және ерекше түрлері қарастырылған.
Қазіргі заманғы тенденцияларды зерттеу Бразилия, Қазақстан, Үндістан, Қытай елдерінде
«Электрондық қаржылық супермаркет» түсінігі осыдан пайда болды. Бірақ Қазақстанда
Электронды банк қызметінің құрылымы келесі даму этапында анықталған (1
сурет. Электронды банк қызметінің құрылымы
Біздің көзқарасымыз бойынша, осы соңғы он жылдықта қаржылық және
Халқаралық қаржы ұйымының пікірінше, банк қызметінің электронды жеткізу каналдарының
Қазақстанның банк секторының дамуында осындай үлгі нарық және мемлекеттік
Нәтижесінде, Қазақстанның электронды банктік өызметтің жоғарғы өсуіне қарамастан, басқа
Қор көзі: ҚР банк секторы мен банк қадағалауын 2006,
сурет. Жойылған қызметтері бар Қазақстан банк шоттарының саны.
3.1 Қазақстандағы электронды банк қызмет аясындағы жаңартылған дистанциялық қадағалау.
3- сурет Электронды банк қолданатын әр түрлі елдердегі көрсеткіші.
4 –сурет. Электронды банкигтің елдердегі қолданатын елдері.
Зерттеу көрсеткендей, Қазақстандағы оптималды және оперативті жолдары мент банк
Сонымен қатар, мемлекеттің қаржылық және техникалық потенциалын зерттеу мынадай
Артта қалудың негізгі себептері, халық арасындағы банк қызметінің ассимиляциялық
Біздің ойымызша, Қазақстанның электрондық банк қызметінің болашақ даму сценарилерінің
Басқа даму ьоделі банктардың қалыптасуы мен ұялы байланыс операторының
Қазақстанның аймақтарында техникалық инфраструктураның жеткіліксіз даму негізінде біздің көз
Бірінші бөлімде Қазақстанда авторлық түгендеу мен электронды банк қызметінің
Сурет 5. Әр түрлі этаптағы даму, Қазақстандағы электронды банкинг
Қазақстан банктерінің әс-әрекеттерінің қадағалау мінездемесі шығарылған және әр бір
Кесте 1. Қазақстанның электронды банк қызметтерінің даму этаптары.
Өлшемдер Этаптар
Бастапқы этап Активизация этапы Қарқынды даму этаптары Бума этапы
Қызмет түрі Телефонды банкинг Телефонды, интернет банкинг Телефонды,интернет, мобильді
Мобильді, интернет, КПК банкинг Қаржылық электронды супермаркет
Технология (жекеменшік аутсорсинг) жекеменшік жекеменшік Жекеменшік, аутсорсинг Жекеменшік, аутсорсинг,
Қадағалау мен реттеу жоқ нашар Бір қалыпты қатаң адекватты
Сол сияқты, мынадай қорытынды шығаруға болады, Қазақстан банктерінің электронды
3.2. Қазақстанның банк саласында электронды банк қызметінің байланысын қадағалау.
Үшінші бөлімде қадағалау сферасында негізгі тапсырмалар мен проблемаларды электрондық
Электрондық банк қызметі мен электрондық сауда-саттық сферасында мынадай фундаменталды
Электронды банк қызметі саласында тәуекелділікті зерттеу барысында мынадай қорытындыға
Сонымен бірге, электронды банк қызметіне тән операциялық, құқықтық, абырой
Екінші бөлімінде орталық банктермен электронды ақшаны реттеу мәселесін шешу
Қазір Қазақстанның электрондық банк қызметін қадағалау жүйесінде пікірлес ахуал
Дистанциондық счеттардың ашылуына қойылған талаптарына тұтастай маңызды қысқартулар ұсынылады,
Электронды ақша жүйесінің өсу темпімен электронды ақша массасы электрондық
Екінші бөлімде осыған қоса манитарлы саясатқа байланысты электронды ақша
Бұл жерде электрондық банк қызметін банк қадағалауын жетілдіру негізгі
Қазақстан банктерін қадағалау ара – қашықтығын жетілдіру барысында регуляторлық
Келесі бағыттар бойынша нақты ұсыныстар әзірленген: легализациялық қылмыстық пайдаға
Бірінші бөлімнің үшінші тармағының негізгі тұжырымдамасын келесідей қорытындылай кетсек:
Интеграцияның әр түрлі қаржылық секторы, инвестициялар мен банктік жұмыстар
Кесте 2.
Электрондық банк қызметін ара ө қашықтығын қадағалауын жетілдіру үшін
маңыздылығы Жаңа заң актілері мен реттеуші жүйені құру әрекетті
I
«электронды сауда – саттық туралы»
Қылмыстық пайданы жойып – шаю мен қаржылық терроризмге қарсы
II
«Аутсорсинг туралы ақпараттар мен операцияларды өңдеуі туралы», с.қ. банктік
Клиенттердің идентификациясы (ереже НБРК № 262 – П 19.08.2004
III
«ақпараттық желінің қауіпсіздігі туралы»
Персоналды клиеттердің мәліметтері (заң ҚР № 152 – Ф3
IV
«клиенттер туралы ақпараттардың қауіпсіздігі туралы»
Резервтеуді талап теу. (өлкелік ұйымның кепілдемесі бойынша)НБРК заң ережесі
V
«қағаз құжаттамаларының қысқаруы туралы»
ДБО аутсорсинг қызметі (аутсорсингтерге заңмен қойылған талаптарға дейін, техникалық
VI
Жалпыға бірдей мемлекеттік жүйенің түр идентификациясы
Несиелік емес ұйымдар (несиелік емес ұйымдарға қатаң талап ету,
VII
Тәуекел – бағдарлы қадағалау көз қарасы бойынша, жалпыға бірдей
Электрондық сандық қол таңба (заң ҚР № 1 –
VIII
Электрондық банкинг технологиясының жалпыға бірдей рейтингі
Шифрлық мәліметтер (үкімет қаулысымен ҚР № 957 29.12.2007 ж
IX
Электронды банк қызметі саласында басқару тәуекелділік стандарты
Электронды банк қызметінің саласындағы менеджмент тәуекелділігі.( хат НБРК №
X
Клиеттерді идентификациялау бойынша стандарт
Төлемдер (хат НБРК № 60 – Т 27.04.2007 ж
Көрсетілген ахуал, Қазақстандағы қаржылық реттеуіш құрылуы оптималды болып табылады,
Қадағалау тұжырымдама функциясы туралы сұрақ Қазақстан банкінің компетенциясы қадағалау
Осыған қоса, электронды банк қызметінің өсу темпін ынталандыру үшін,
Осыған лайықты бөлімшелер құру, техникалық иновацияның жылдам дамуы банк
Қазіргі қадағалау блогы, әдет – ғұрыптың және электронды банк
Қазіргі ақпаратты- банктің технологияларының даму кезеңі, автоматизацияланған банк жүйесінің
Белгілі бір мүмкіндік болатын қадағалау жүйесінің даму нұсқауы регулятордағы
Сонымен бірге, көптеген тежеулер, электронды банк қызметінің дамуына кедергі
Біздің пікіріміз бойынша, мұндай ақпараттарды ҚР қаржылық қадағалау агенттігіне
регулятор
6 сурет. Интернет – банкинг архитектурасы регуляторға
3. Маңызды емес операциялар ( 10000 теңгеге дейін) үшін
Екінші бөлімнің үшінші тарауында байланысты қадағалауын жетілдіруге арналған. Бұл
I
Тексеру алдындағы кезең ДБО құрылымын тексеру жоспары
Басқару ұйымы мен басқару тәуекелдік жүйесін тексеру жоспары
Ішкі орта басқару мен операциондық көрсету инспекциялық жоспар
II
Тексеру кезеңі процедура мен саясатты тексеру
аудит пен тәуелсіз тексерулер инспекциялары
қауіпсіздік жүйесін тексеру
клиенттің талабына сай мониторинг
аутсорсинг қызметін тексеру
банк басқармасының қызметін инспектірлеу
III
Тексеруден кейінгі кезең
инспекциялық тексеруден кейін нәтижені талдау
тексеру туралы отчет дайыгдау
келесі тексеруді орындау үшін қойылымдарды дайындау
7 сурет. Электронды банк қызметінің несиелік ұйымды тексеру инспекциондық
Дипломдық жұмыста банк қадағалау жолдарын жетілдіру электронды банк операцияларына
мемлекет банкінің реттеуіш қадағалау
мелекет реттеуді қабылдайтын қадағалау, оның ішінде банк қызметі өзінің
Бұдан басқа, негізгі принциптер енгізілген электронды банк қызметін трансшекаралық
Трансшекаралық электронды банк қызметінің дамуы үшін ТМД мемлекеттеріне бірдей
Қорытынды
Электронды банк қызметінің дамуы банк қадағалау жүйесін жетілдірумен және
Реттеуші инфраструктура технологияның бастапқы даму этаптарында, сол уақытқа сай
Жоғарыдағы кемшіліктерді жою үшін түрақты және заңнамалық базасының тымдырынды
Ресейдің инновациялық экономикасы мен банк жүйесінің даму стратегиясында, ҚР
Тәжірибе көрсеткендей саясат еркінің бәрі белгілі бір айларды атқарудың
3.Банк жүйесінің даму инновпциясы мен банк дамуының технологиялық процесін
- салық салу табысынан сол бөлімді, клиенттерге қызмет
- ДБО ұжымдық жүйені белсендіру, әсіресе кіші және орта
- Проекттің ұзақ мерзімді өтімділігін ескере ДБО жүйесін кіргізу
- Несие ұйымдарына дифференциалды нормативті талаптарды қолдану, ДБО желісінің
- Қзақстан банктерінің кейбір 3 жақты функцияларының мүмкіндігінше орындалуын
Электронды банк қызметі саласында бейнеленген қадағалау механизмдерін жетілдіру, лайықты
Қазақстанның электрондық қаржылыұ мектебін құру қажет, ол кадрларды дайындайды,
Мемлекетте электронды банк қызметін дамытуына қойылған мақсаттар, осыған қоса
Ақпараттық технологияны енгізі принціпі көптен бірі болып табылады, ол
Көптеген экономистердің пікірінше, кейбір экономикалық саладағы жоғары технологиялардың болуы
Ең алдымен осы электронды банк қызметі өз тиімділігіне қандай
Мүмкін ИТ банк дамуы бұрынғы ХХ ғасырдың банк қызметінің
Қолданылған әдебиеттер тізімі:
Григорян С.А. Роль информационно-банковских технологий в экономике //
Григорян С.А. электронный банкинг : быстро и доступно //
Григорян С.А. Электронное денежное обращение. Нужен ли надзор? //
Григорян С.А. Электронный банковский бизнес на современном этапе.//
Григорян С.А. Тенденции развития и регулирования российского рынка
Григорян С.А. Банковский надзор в условиях глобализация электронного банковского
– статьи опубликованы в журналах, входящих в перечень ведущих
Республиканский закон от 8 декабря 2003 г. № 164
Республиканский закон от 10.12.2003 № 173- 3 РК
Республиканский закон от 07.08.2001 № 115 – 3 РК
Заявление Правительства Республики Казахстан о Стратегии развития банковского сектора
Авдокушин Е.Ф. Международное экономические отношения: Учебник.- М .:Юрист,
Балабанов И.Т. Балабанов А.И. Внешнеэкономические связи: Учебное пособие. –
Бахрамов Ю.М. Глухов В.В. Организация внешнеторговой деятельности. Особенности менеджмента:
Бровкова Е.Г. Продиус И.П. Внешнеэкономическая деятельность: - М.: МТ
Внешнеэкономическая деятельность предприятия: учебник для вузов. Л.Е. Сторвскии, С.К.
Гальперин В.Н, Гребнников П.И. и др. Макроэкономика. – С.
Гофман Н.Ф., Маховикова Г.А. Основы внешнеторговой деятельности. – СПб:
Грачев Ю.Н. Внешнеэкономическая деятельность. Организация и техника внешнеторговых операций.
Дегтярева О.И., Полянова Т.Н., Саркисов С.В. Внешнеэкономическая деятельность: Учебное
Кобахидзе Г.К. Аккредитивы: вчера, сегодня, завтра // Международные банковские
Кобахидзе Г.К. Расчеты по документарным аккредитивам и постфинансирование //
Электронды банк қызметі
Банк ішіндегі операциялар (В2Е)
Сыртқы ортамен байланыс
Ғылыми зерттеу жұмысы
АБС
АСВК
В2R
B2B
В2С
Сараптама
Электронды құжат айналымы
Болжамдар
Регуляторға синхронды берілулер
Банк клиенті
Банк офисінің бэк жүесі
Банк офисінің фронт жүесі
Web сервер
Қауіпсіздік жүйесі
Интернет
Филиалдар терминалдары
Ssl қосылулары
Каспи банкі
Банктік кредиттік құқықтық қатынастар
Банктік менеджменттің негізгі бағыттары туралы
Факторинг - қаржылық маркетингтің тиімділігі жоғары формасы
Банктік шот
Электрондық есеп айырысу мәні мен механизмі
Қазақстан Республикасының банк жүйесі жайлы
Банктердің электрондық қызметтерін дамыту
Кредиттік бюро туралы
Қазақстан Республикасындағы коммерциялық банктердегі банктік маркетинг