Қаратау қорығы
Аннотация
Бұл дипломдық жұмыста Оңтүстік Қазақстан облысының таулы аймақтарының
Оңтүстік Қазақстан облысының физикалық-географиялық жағдайы мен
Дипломдық жұмыс үш тараудан, қосымшадан, қорытынды және қолданылған
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
1 Қазақстанның таулы аймақтарының
1.1 Қазақстанның биік таулы өлкелерінің таралу аймақтары-------------------8
1.2 Оңтүстік Қазақстан аймағында орналасқан тау жүйесінің
орналасу ерекшелігі-----------------------------------------------------------------10
1.3 Оңтүстік Қазақстан обылысының Қаратау жотасының таулы аймағы---12
2 Оңтүстік Қазақстан облысының таулы
мен оның рекреациялық маңызы
2.1 Оңтүстік Қазақстан облысының таулы аймақтарының рекреациялық
ерекшелігі-------------------------------------------------------------------------------15
2.2 Оңтүстік Қазақстан облысындағы Қаратау тауының физикалық-
географиялық орны-------------------------------------------------------------------21
2.3 Таулы аймақтардың климаты және ішкі
2.4 Таулы аймақтардың өсімдіктері мен жануарлар
2.5 Оңтүстік Қазақстан таулы аймақтарының рекреациялық маңызы----------33
2.6 Оңтүстік Қазақстанда туризмді дамыту
2.7 Оңтүстік Қазақстан облысындағы емдік
2. 8 Оңтүстік Қазақстан облысындағы туризмнің қазіргі кездегі
талдау жасау-----------------------------------------------------------------------------48
2.9 Оңтүстік Қазақстан облысында туризмді дамытудың стратегиялары-------56
Қорытынды-----------------------------------------------------------------------------------58
Қолданылған әдебиеттер тізімі-----------------------------------------------------------62
Қосымша--------------------------------------------------------------------------------------63
КІРІСПЕ
Оңтүстік Қазақстан облысы Тянь-Шань тауының батыс сілемдері мен
Жер бедерінің қалыптасуына зор ықпал етуші күштер: ағын
Тақырыптың көкейтестілігі:
Ордабасы, Қазығүрт, Төле би, Созақ, Түркістан, Түлкібас, Отырар
Ақсу-Жабағылы қорығы - әлемнің айрықша қорғауында болатын қорықтар
Мәселеннің өңделуі: Қазақстан Республикасының ақпарат көздері мен Қазақстанда
Диплом жұмысының мақсаты:
Оңтүстік Қазақстан облысының таулы аймақтарының географиясы мен оның
Зерттеудің жаңалығы:
Оңтүстік Қазақстан облысының таулы аймақтарының рекреациялық ерекшелігі;
Оңтүстік Қазақстан облысының таулы аймақтарында туризмнің дамуы;
Оңтүстік Қазақстан облысының таулы аймақтарында орналасқан демалыс аймақтарының
Оңтүстік Қазақстан аймағында орналасқан тау жүйесінің орналасу
ерекшелігі;
Зерттеу пәні: Оңтүстік Қазақстан облысы физикалық географиясындағы тақырыбында
Зерттеу нысаны: жалпы білім беретін мектептегі оқыту процесі.
Тәрбиелік құндылығы: Ғылыми-зерттеу материалдары мектепте Қазақстанның физикалық географиясындағы
Диплом жұмысының құрылымы: Кіріспеден, 3 бөлімнен, қортындыдан,
1 Қазақстанның таулы аймақтарының орналасу ерекшелігі
1.1 Қазақстанның биік таулы өлкелерінің ерекшелігі
Биік таулы өлкелерге Қазақстанның шығысы мен оңтүстік-шығысындағы Алтай,
Алтай. Қазақстан жеріне Алтай таулы өлкесінің оңтүстік-батыс бөлігі
Оңтүстік Алтай солтүстікте Бұқтырма өзені мен оңтүстікте Қара
Батыс немесе Кенді Алтайдың Қазақстан жеріне батыс cілемдері
Батыс Алтайдың шығыс бөлігі қатты тілімденген және шыңдарын
Қалба жотасы — Алтай тауларының Ертіс өзенінен батыска
Қазақстан Алтайы тақтатас, құмтас, туф, гранит сияқты алуан
Алтайда өзендер мен көлдер көп. Бұл — Алтайдың
Сауыр-Тарбағатай көршілес жатқан жоталармен бірге біртұтас тау жүйесін
Жоңғар таулы өлкесі Казақстан жерінде Жоңғар Алатауының солтүстік,
Қытай мен Қазақстан шекарасында, Жоңғар Алатауының солтүстігінде, Жоңғар
Жоңғар Алатауының бас массиві биіктіктері 4000 м-ден астам
Тянь-Шань таулы өлкесі. Қазақстанның оңтүстік-шығысын алып жатыр. Республика
Орталық Тянь-Шань Қазақстанда Хан-Тәңірі биік тау торабы (6995)
Хан-Тәңірі массивінен батысқа карай бірнеше жоталар тарайды. Олардың
Солтүстік Тянь-Шаньға: Кетпен жотасы, Күнгей Алатауы, Іле Алатауы
Кетпен жотасы Орталык Тянь-Шаньнан едәуір биік (2300 м-ге
Күнгей Алатауының Қазақстанға шығыс бөлігінің солтүстік беткейі жатады.
Күнгей Алатауының солтүстік беткейі біраз көлбеу келеді. Ол
Іле Алатауы — Тянь-Шаньның солтүстгіндегі ең биік тау
Іле Алатауы ежелгі шегінді және атпа жыныстардан —
Тянь-Шаньның басқа бөліктері сияқты, Іле Алатауы жоталарында жер
Тау көлдері, сарқырамалы, ағыны қатты өзендері, тік беткейлі,
Іле Алатауының солтүстік-батысында Шу- Іле таулары жалғасып
Қырғыз Алатауы Күнгей және Іле Алатауларының батысында жатыр,
1.2 Оңтүстік Қазақстан аймағында орналасқан тау жүйесінің орналасу
Батыс Тянь-Шань Қазақстан жерінде Талас Алатауынан басталып, одан
Қазақстанға түгелдей кіретін Қаратау-Тянь-Шаньнің күшті бұзылған ең шеткі
Егеменді Қазақстанның алдында тұрған экономикалық, экологиялық мәселелерді
География ғылымдарының алдында табиғи ортаны қорғау мен
Солардың бірі Оңтүстік Қазақстан аймағында жатқан Қаратау
Ол Қазақстандағы ірі тау жүйесі Тянь –
Арал – Каспий бассейінімен Қызылқұмды зерттеу жолында саяхатшы
Тянь – Шань таулы өлкесі - Азия
Қазақстан территориясына Тянь – Шань тау жүйесінің солтүстік
Таулы жүйе ертедегі дәуірлер протерезой, каледон, герцен қатпарларынан
Климаттық жағдайы, өсімдік жамылғысы, топырағы жоғарғы белдеуге тән.
Қаратау жотасы – түгелдей Қазақстан жерінде созылып
Өзендері қар суымен және аралас қоректенетін көктемгі максимумдық
1.3 Оңтүстік Қазақстан обылысының Қаратау жотасының орналасу ерекшелігі
Қаратау жотасының оңтүстік – шығысын қамтитын Қаратау –
Қаратау қыратының оңтүстік шығысында Берқара ботаникалық қорықшасы
Сонымен қатар Қаратау қыратының солтүстік – батыс бөлігін
Солардың бірі Оңтүстік Қазақстан аймағында жатқан Қаратау
Ол Қазақстандағы ірі тау жүйесі Тянь –
Арал – Каспий бассейінімен Қызылқұмды зерттеу жолында саяхатшы
Тянь – Шань таулы өлкесі - Азия
Қазақстан территориясына Тянь – Шань тау жүйесінің солтүстік
Таулы жүйе ертедегі дәуірлер протерезой, каледон, герцен қатпарларынан
Климаттық жағдайы, өсімдік жамылғысы, топырағы жоғарғы белдеуге тән.
Олардың ішінде сирек кездесетін және жоғалып бара жатқан
Сүтқоректілерден: Қаратау қойы, ақтөс сусар, тас сусары, Индия
Құстардан: қара тырна, жыланшы, бүркіт, жұршы, ителгі, ақбауыр
Бауырмен жорғалаушылар: қызылжалаң абжылан, сарыбауыр кесіртке.
Өсімдіктерден: беріқара терегі, Недзев алмасы, Түркістан құлпынайы,
Картов ұшқаты, Альберт қызғал-дағы, сергей пиязы, Илорни шырышы,
Қазіргі эколгиялық шиеленісу деңгейі пайдалы қазбаларды өндіру аймақтарында
Экологиялық аймақтардың шиеленісуі:
топырақтың ылғалдануына әкеліп соғады.
2. Қаратау – Жанатас таукені
3. Кентау өнеркәсіб торабындағы
Қорғалатын аймақтар
Экологиялық жағдайдың күшейтілуі пайдалы қазба байлықтардың түрлерінің азаюы,
2 Оңтүстік Қазақстан облысының таулы аймақтарының географиясы мен
2.1 Оңтүстік Қазақстан облысының таулы аймақтарының рекреациялық ерекшелігі
Оңтүстік Қазақстанда болған адам осы бір тамаша өлке
Оңтүстік Қазақстан облысы Тянь-Шань тауының батыс сілемдері мен
ҚАЗЫҒҰРТ
Шымкент қаласынан оңтүстікке қарай 35 шақырым қашықтықта орналасқан
Санкт-Петербургте 1872 жылы шыққан “Түркістан топографиясы” атты
Санкт-Петербургте шығарған “Атамекеннің толық географиялық сипаттамасы. Түркістан өлкесі”
Қазығұрт ата қабірінің орнын алғаш сипаттаған белгілі геолог
Қазығұрт тауының ең байырғы археологиялық ескерткіштері біздің заманымыздың
Таудың үстіңгі бөлігінде археологтарды тастан қаланған крест-айшық қызықтырып
Қазығұрт атауы алғаш рет ІХ ғасырдың араб
ХVІ ғасырда Қазығұрт тауы Зайн ад-Дін Васифидің “Таңғаларлық
Әбілғазының шежіресінде Салар-Казан-Алпе жөніндегі байырғы өлең жолдары
Қазығұрт тауының табиғи-мәдени байлықтарын қорғап таныту мақсатында көп
Қазақстан Республикасының Үкiметi қаулысы бойынша:
1. Оңтүстiк Қазақстан облысы әкiмдiгiнiң облыстық табиғи ресурстар
2. Оңтүстiк Қазақстан облысының әкiмi Қазақстан Республикасы Қаржы
3. Оңтүстiк Қазақстан облысы әкiмдiгiнiң облыстық табиғи ресурстар
4. Осы қаулыға қосымшаға сәйкес Оңтүстiк Қазақстан облысы
5. Осы қаулыға қосымшада көрсетiлген мекеменiң жер учаскелерi
6. Оңтүстiк Қазақстан облысының әкiмдiгi осы аймақ шегiнде
7. Қазақстан Республикасы Жер ресурстарын басқару агенттiгi Қазақстан
8. Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлiгiнiң Орман және
1) мекеме туралы Ереженi бекiтсiн және оның әдiлет
2) осы қаулыдан туындайтын өзге де шараларды қабылдасын.
9. Мекеменi қаржыландыру республикалық бюджетте тиiстi жылға арналған
10. Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң кейбiр шешiмдерiне мынадай толықтырулар
1) "Қазақстан Республикасының орталық атқарушы органдарына ведомстволық бағынысты
көрсетiлген қаулымен бекiтiлген республикалық бюджет қаражаты есебiнен қаржыландырылатын
"Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлiгi" деген 2-бөлiмде: "Шарын
"Сайрам-Өгем мемлекеттiк ұлттық табиғи паркi 105";
2) "Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлiгiнiң кейбiр мәселелерi"
N 14, 168-құжат):
көрсетiлген қаулымен бекiтiлген Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлiгi
"21-1. "Сайрам-Өгем мемлекеттiк ұлттық табиғи паркi мемлекеттiк мекемесi";
3) "Республикалық маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың
ж., N 30, 387-құжат):
көрсетiлген қаулымен бекiтiлген Республикалық маңызы бар ерекше қорғалатын
мынадай мазмұндағы реттiк нөмiрi 104-1-жолмен толықтырылсын:
"104-1. Сайрам-Өгем мемлекеттiк 149053 Қазығұрт, Төлеби
11. Осы қаулы қол қойылған күнiнен бастап қолданысқа
1- кесте
"Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлiгi Орман және аңшылық
Р/с
Жер санаты және ауыл шаруашылығы
алқаптары Алаңы, га
1 Қазығұрт ауданы ның
1) босалқы жер (жайылымдар)
2) орман қорының жерi: Өгем ормандарды
және жануарлар дүниесiн қорғау
мемлекеттiк мекемесi
жиыны:
2000
74573
76573
2 Төле би ауданының
1) қосалқы жер (жайылымдар)
2) орман қорының жерi:
Төле би ормандарды және жануарлар
дүниесiн қорғау мемлекеттiк мекемесi
жиыны:
9100
36409
45509
3 Түлкiбас ауданы -
орман қорының жерi: Түлкiбас ормандарды
және жануарлар дүниесiн қорғау
мемлекеттiк мекемесi
жиыны:
26971
26971
Барлығы: 149053
2.2 Оңтүстік Қазақстан облысындағы Қаратау тауының физикалық-географиялық
Қаратау тауы – Қазақстанның оңтүстігінде
Солтүстік Тянь-Шань
Орталық Тянь-Шань
Батыс Тянь-Шань
Шығыс Тянь-Шань
Ал, Қаратау таулы жотасы
Кіші Қаратау таулы жотасы;
Оңтүстік Батыс Қаратау таулы
Бұл екі таулы жота
Қаратау таулы жотасы протерозой
Қаратау таулы жотасы ерте
Қаратау таулы жотасы төменгі
Солтүстік-шығыс Қартау немесе Кіші
Қаратау жотасы – түгелдей Қазақстан
Қаратау таулы жотасының көлденең
аңғарларымен қатты тілімденген. Жоғарғы
Оңтүстік-батыс Қаратаудың ізбестен, құмнан,
Қаратау таулы жотасы солтүстік-батысында
Кіші Қаратау үшін төбесінің
Сипатталып отырған аумақта байқалатын
Денудациялық – тектоникалық таулар;
Эрозиялық – денудациялық пласты жазықтар;
Аккумулятивті жазықтар.
Денудациялық-тектоникалық таулардың рельефі мұздықты-нивальдық
Эрозиялық-денудациялық орта тау белдеуі
Көлбеу келген баурайларда эрозияның
Аридті денудациялық төменгі тау
Мұндағы рельеф эрозиялық тілімденумен
Эрозиялық-денудациялық пласттық жазықтар Қаратау
Үлкен және кіші Қаратау жоталардың
Облыс территориясы төменгі бор қызғылт түсті
Қорғасын мен мырыштың ірі кен
Қаратау фосфоритті бассейні – Жамбыл
Басты Қаратау жарылымы кенді
Қаратау полиметал белдеуі. Үлкен Қаратау
Оларда қорғасын,мырыш,мыстың мөлшері басым.
2.3 Таулы аймақтардың климаты және ішкі
Қаратау таулы жотасы Қазақстан
Оңтүстік климаты шұғыл континентті.
Жауын-шашын жазық жерлерде 130-150
Өзендер – табиғи су ағыны салынған арнамен үнемі
Ішкі суларға республикамыздың аумағындағы судың барлық түрлері,яғни өзендер,көлдер,жер
Су – құрлықтағы сұйық,қатты және газ күйінде болатын,бір
Қаратау таулы жотасында тұрақты
Қаратау артезиан бассейні – үлкен,
Су – табиғаттың құнды сыйы. Су –
«Су – тіршілік көзі» деп халқымыз тегін айтпаған.
2.4 Таулы аймақтардың өсімдіктері мен жануарлар
Қаратау таулы жотасында тұрақты
Алматы мемлекеттік табиғи қорығының бір артықшылығы
Орманды дала белдеуі тау
Таулы аймақта жапырақты орман тұтасып
Сондықтанда тұтас шырша орманы
Тянь-Шань шыршасының жоғарыда келтірілген
Қаратау таулы жотасының далалы
Қаратау таулы жотасында, мұнда
Қаратау таулы жотасы жан –жануарлары
Құстардан дуадақ, безгелдек, ақ
Қаратау таулы жотасында өсімдік
Ағаш текті өсімдіктерден ақ
Республикамыздың оңтүстігінде Арыс өзенінің
Шөлді аймақта көктемнің аяғы немесе жаздың бас
Шөлді аймақта өмір сүретін
Қаратау таулы жотасында сирек
Қаратау арқары – қуыс мүйізділер
Барыс – ерекше сымбатты, күшті
Елік – бұғылардың ең кішісі.
Борсық – «орман бағбаны». Бұл
Құр – салмағы 1,6 килограмға
Тұрпан – ірі үйректің бірі,
Аққұтан – тұмсығы қара, сирағы
Қалбағай – дене мөлшері аққұтандай
Қорғалжын қорығының территориясында сүт
Жабайы шошқа – дене тұрқы
Түлкі – тамақ талғамайтын жыртқыш.
Інінде іңірде шығып, түнімен
Қарсақ – түлкіге қарағанда сәл
Суыр – қорық төңірегіндегі боз
Қаратау тауының геоэкологиясы
Уақыт өткен сайын табиғат пен
Бүгінде табиғатты қорғау ісі
Ғалымдардың есебінше дүние жүзінде жыл
Бүгінде табиғатты қорғау ісі
Сыртқы ортаға қатты өндіріс
Республикамыздың экологиялық жағдайының нашарлауы
Оңтүстік Қазақстан таулы аймақтарының рекреациялық маңызы
Қорықтар – бұл табиғат обьектілерін қорғаудың ең жоғарғы
Анықтамасы бойынша қорық - назар салып бақылау
Шынында да, кең-байтақ республикамызда қорықтардың жетіспеуі кімді болса
Осы орайда Қазақстан қорықтары республикамыздың табиғат байлықтарын қорғау
Мемлекеттің табиғи қорық қоры – қоршаған ортаның табиғи
Қорықтардың басты мақсаты – табиғи ландшафтылар эталонын мұндағы
Енді, Қазақстандағы қорықтардың бүгінгі жайымен танысып, республикамыздағы қорық
Қорық ұйымдастыру ісінің болашағы
Қазақстан Республикасы жерінде ұйымдастырылған мемлекеттік 9 қорық туған
Республика Табиғат ресурстарын тиімді
«Табиғат лабораториясы» атанған бұл
Республикамызда табиғат ресурстарының игерілуі,
Қазақстан Республикасы жерінде ұйымдастырылған мемлекеттік 9 қорық туған
Республика жер құнарын, орман мен тоғайдың әсем келбетін
Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылым академиясы мен Экология және
Ерементау қорығы;
Қаратау қорығы;
Бетпақдала немесе Андасай қорығы;
Торғай қорығы;
Жоңғар қорығы;
Алакөл қорығы;
Кент қорығы;
Қапланқыр қорығы;
Зайсан шөлді қорығы.
Ақсу – Жабағылы қорығы
Қазақстанда азамат соғысының дүбірлі әлі басылмай Верный қаласында
Талас Алатауындағы әсем табиғат әлемі үстіміздегі ғасырдың алғашқы
«Ақсу–Жабағылы өзендерінің жоғарғы ағысы төңірегінде, –делінген онда,–қорыққа тән
Ғалымдар мен мамандардың осы пікірінен кейін көптеген ғылыми-
Мемлекеттік Ақсу – Жабағылы қорығы – Тянь –
Сонымен қатар Бәйдібек ауданының территориясында орналасқан қорықтың екі
«Қарабастау» және «Әулие» палеонтологиялық учаскесінде осыдан 150 миллион
Қорықтың территориясында тік беткейлі терең сайлар, өзен аңғарлары,
Бұрынғы КСРО Ғылым академиясының палеонтология институтында насекомдардың 1200
Ақсу – Жабағылы қорығында аса сирек кездесетін, «Қызыл
Қорықта өсетін өсімдіктер түрлері әр алуан. Бұлардың ішінде
Қорықта жануарлар дүниесі де алуан түрлі. Ғалымдардың көп
Мұнда тұяқты аңдар ішінде көбірек кездесетіні – таутеке.
1952 жылдан бастап қорықта марал өсірілуде. Олар жаңа
Ағашты –бұталы дала белдеуінен жыртқыш аңдар қасқыр мен
Қорық жерінде еліктер арша орманның негізгі тұрғындары. Бір
Мемлекеттік Ақсу – Жабағылы қорығының кең аймағында біздің
Қорық жерінде сиреп бара жатқан, Қазақстанның «Қызыл кітабына»
Ақсу – Жабағылы қорығында тек жануарлар мен өсімдіктер
Ақсу – Жабағылы қорығына жарты ғасыр толды. Бірақ
Қорықшалар
Облыстың табиғатын қорғау мақсатында ұйымдастырылған Ақсу- Жабағылы қорығынан
Ақдала қорықшасы – Бөген ауданында орналасқан, алып
Буртан қорықшасы – бұл да Бөген ауданында орналасқан.
Жамбыл қорықшасы – Алғабас, қазіргі Байдібек ауданында, алып
Ирсу қорықшасы – Даубаба зоологиялық қорықша, алып жатқан
Задаринсий қорықшасы. Бөген ауданында орналасқан. Ауданы- 8,4 мың
Тимур ботаникалық қорықшасы. Отырар ауданының территориясында орналасқан. Ауданы
Шалдар ботаникалық қорықшасы. Бәйдібек ауданында, ауданы- 2,6 мың
Бұлардан басқа Оңтүстік Қазақстан облысында Қаратау қорығы ашылды.
2.6 Оңтүстік Қазақстанда туризмді дамыту
Республикамыздың Президенті Н. Назарбаевтың Қазақстан
Мұнда туризмді дамытуға қатысты төмендегідей ерекше стратегиялық мәселелерге
- туризм саласы болашағының жалпы алғандағы «моделінің»
- әрбір Министрліктер мен ведомствалардың туризм индустриясын дамытуға,
- туризм саласына қатысты қабылданатын заңдар мен заңдылықтардың,
- туристік қызметті басқаруға, стратегиялық жоспарлауға, бақылау мен
- Туризмнің стратегиялық дамуына өзіндік ықпалы зор төмендегідей
- өзінің білімділігімен, ғылыми және шығармашылық мүмкіндіктерінің жоғарылығымен
- экологиялық саясатты басшылыққа ала отырып,табиғат ресурстарын сапалы
- шет мемлекеттерден келетін туризмді дамытуға қажетті саяси
- қазақ халқының табиғатындағы өзіне ғана тән қонақ
- халықаралық туристік бағыттардың тоғысында орналасқан географиялық жағдайы
- әртүрлі халықаралық ұйымдардың(БҰҰ,ФНЕСКО,ДТҰ және т.б.) қолдауы;
- экономика саласына тиімді ықпалы болуы;
Ал, туризмнің дамуына тікелей немесе жанама түріне кері
- туристік қызмет көрсету саласында қалыптасқан жаңаша құндылықтар
- туристік қызмет көрсету рыногында шаруашылықты жүргізудің рыногы
- өз ақшасымен қаржыландыратындай, соның негізінде туристік қызмет
- мемлекеттік басқарудың тиісті дәрежеде туризмді ұйымдастыра алмауы
Қазіргі кезеңде туризм индустриясын дамытудың ұлттық бағдарламасы Жібек-жолының
Әлемдік тәжірбиеде ешкімге ұқсамайтындай өзіне ғана тән туриз
Елімізде туризм енді ғана дамып келе жатқан сала.
Республика президентінің 1997 жылдың 30 сәуіріндегі “Түркі халықтарының
Еліміздегі туризм инфроқұрылымының жете дамымауына, туристік реакрациялық обьектілер
Туризм феноменінің халықаралық қатынастарды тұрақтандырудағы бірден-бір геосаяси фактор
Туризмнің функционалдық маңыздылығы жайлы көптеген анықтамалар бар, ол
Туризм жүйе ретінде – адамдар өмірінің мәні секілді,
Еліміздегі туризм индустриясын дамыту оның геосаясатын, географиялық және
Туризм қайсы бір мемлекеттің дамуы жоспарындағы жетекші салалармен
Қазақстан Республикасындағы туристік қызмет “Туризм туралы” заңының “негізгі
Өзінің мазмұны жағынан туристік қызмет материалдық және рухани
Оңтүстік Қазақстанда болған адам осы бір тамаша өлке
Оңтүстік Қазақстан облысы Тянь-Шань тауының батыс сілемдері мен
Оңтүстік Қазақстан облысының шағын ғана аумағын салыстыра қарағанда
2.7 Оңтүстік Қазақстан
Қазақстанның минералды сулары мен
Қазақстанның бальнеологиялық, балшықтық және
Барлық шипайжайлар көпқырлы. Қазіргі заманғы құралдармен және
Емдеулерді тәжірибелі медицина қызметкерлері жоғары дәрежелі маман-дәрігерлердің қадағалауымен
Саяхаттар, театрлар мен мұражайларға бару ұйымдастырылады. Кітапханалар, бильярд,
Өз денсаулықтарын түзеуге және демалуға келушілерді біз қуанышпен
Қазіргі таңда жағрафиямызды кеңітіп Ресейдің: "Белокуриха", "Сосновый бор"
Манкент шипажайы
Оңтүстік Казақстан облысы Сайрам ауданының аумағында орын тепкен
"Манкенттен" небәрі 1,5 шақырым жердегі облыстық әкімшіліктің "Ақсу"
Асқазанды, ішекті көретін, компьютермен әп-сәтте ауруыңызды анықтап беретін,
Емхананың төменгі қабатында шипалы суға түсетін, аяққа, қолға
2 кесте
Қазақстанның шипажайларының емдік факторлары мен мүмкіндіктері
Шипажайлар Емделінетін аурулар түрі
"Алматы"
(Алматы облысы) Жүрек қан-айналыс органдары, қозғалыс органдары, нерв
"Көктем"
(Алматы облысы) Жүрек қан-айналыс органдары, ас қорыту ,
"Арман" (ОҚО)
(ЮКО) Ас қорыту органдары, урологоялық, гинекологиялық аурулар,
"Мерке"
(Жамбыл облысы) Жүрек қан-айналыс органдары, гинекологиялық аурулар; нерв
"Манкент"
(ОҚО) Ас қорыту органдары, гинекологиялық, урологоялық тері аурулары,
"Мойылды"
(Павлодар облысы) Ас қорыту, органдары; зат алмасудың бұзылуы,
"Сосновый бор"
(Қостанай облысы) Жүрек қан-айналыс органдары; ас қорыту органдары,
"Щучинск" "Зеленый бор",
"Лесная сказка",
"Оқ-жетпес",
Отель "Алмаз"
(Бурабай кенті) Жүрек қан-айналыс органдары, ас қорыту
органдары, тыныс алу органдары, нерв жүйесі
ба түзеді. Курортология институты зерттеулерінің қорытындысы бойынша бұл
Асқазан сөлінің қышқылдығы қалыпты жағдайдан ауытқымаған болса шипалы
Шипалы су асқазанды, ұлтабарды жууға, ет жүргізуге (дюбаж),
- жоғарыда аталған кеселдердің қозған кезінде;
- қан қысымы қалыптағыдан жоғарылағанда;
- инфарктан кейінгі жағдайда;
- қияли ауруларға ұрынғанда;
- қояншық ауруы бар болғанда;
- қатерлі ісікте.
Емханада тәжірибелі, білгір психотерапевт қабылдап, емдік сеанстар өткізеді.
Ашуланшақтық, күйгелектік, дегбірсіздік, сөз көтере алмау, тез жылап
Асқазандағы, ішектегі жаралар шорланып, тез арада бітуіне, өт
"САРЫАҒАШ" шипажайы Шымкент қаласының Оңтүстігінде 130 км, Ташкент
Ем алу мен демалу
Елбасының биылғы Жолдауында ауруды емдегеннен гөрі, оның алдын
Мұны бір деп бас бармағымызды бүксек, Жолдаудың денсаулық
Сөз жоқ, аурудың алдын алудың жолдары мен тәсілдері
Осындай орындардың бірі – “Сарығаш” шипажайы МКК. Аурудың
Бұл деректер – “Сарыағаш” қолжетімді әлеуметтік шипажай болып
Елбасы бастамасы бойынша республикада ӘКК құрудағы басты мақсат
Міне, осылайша Елбасы Жолдауында айтылғанындай, аурудың алдын алу
Республика Президенті Н.Ә.Назарбаевтың биылғы Жолдауы “Қазақстан халқының әл-ауқатын
2. 8 Оңтүстік Қазақстан облысындағы туризмнің қазіргі кездегі
Оңтүстік Қазақстан облысында
Бағдарлама экономиканың басым секторы ретінде туризм саласын тұрақты
2006-2008 жылдарға арналған туризмді дамыту бағдарламасы шетелдік тұтынушыға
Ландшафттардың әртүрлілігі, олардың су артерияларына қанықтығы, флора-фауна кешенінің
Туризм саласының дамуы инвестиция үшін жұмыс орындарын ашу,
Облыстың туристік саласын бақылаушы жергілікті атқарушы орган шетел
Осы бағдарламаға сәйкес, 2006-2008 жылдары облыс орталығы –
Ішкі және сырттан келу туризмінің дамуына, туризм инфрақұрылымы
2002 жылы туризм әлемдік рыногы 4300 триллион АҚШ
2003-2008 жылдары әлемдік деңгейде бұл саланың болжамдық өсімі
Қазақстандық туристтік сала әлі де өзінің басымдылығын пайдаланбаған,
Облысымызда қазіргі заманға сай, тиімділігі жоғары және бәсекеге
Облыстың туристік рыногі ретсіз дамыды. 1990 жылдардың 1-ші
Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары Индустрия және сауда министірі
Туризм инфрақұрылымы объектілері мен туризм саласының дамуына облысымыздың
Оңтүстік Қазақстанда туристік қызығушылықты келтіретін объектілердің саны жеткілікті.
2005 жылға облысымызда бас лицензиясы бар 43 ұйым
Туризм индустриясының материалдық базасын жақсарту туристік бизнес дамуының
Облысымызда қазіргі заманға сай қонақ-үйлер, турбазалар, кемпингтер және
Авиациялық қызмет рыногінде Қазақстан территориясында жүйелі рейстері бар
Демалыс және көңіл көтеру объектілері: диско-клуб, кинотеатр, шағын
Туристік негізгі ағымды жинайтын, туризмнен түсетін және туристердің
Дүниежүзілік
түсімнің үлесі, % Ел атауы Туризмнен түскен пайда
/млн.долл./
5,7 Австрия 13160 9330
11,1 Франция 25629 13078
4,8 Германия 11091 43398
10,2 Италия 23427 12181
9,5 Испания 21853 4188
2,4 Нидерланды 5612 10983
6,6 Ұлыбритания 15176 22185
3,3 Швейцария 7570 6325
1,2 Швеция 2826 4878
2,7 Канада 6309 11676
26,3 АҚШ 60406 43562
4,7 Жапония 10789 36155
Оңтүстік Қазақстанда туризм инфрақұрылымының талдауы
Оңтүстік Қазақстан облысында 802 тарих және мәдениет ескерткіштері
Облысымзда жүргізілген талдау негізінде, шетел және Қазақстан туристерін
Туристік өнімге маркетинг жүргізу және өткізуге жұмсалынатын
Ел атауы Туристік өнімге маркетинг жүргізу және өткізуге
Австрия 77,49
Австралия 77,49
Ұлыбритания 60,242
Франция 69,248
Германия 16,542
Гонконг 22,902
Испания 77,692
Португалия 36,283
Малайзия 25,52
Швейцария 29,637
Пуэрто-Рико 33,011
Түркия 31,581
Оңтүстік Корея 40,931
Жапония 19,565
Жалпы Ұлы Жібек жолының Қазақстандық бөлігінде, Оңтүстік Қазақстан
Отырар ауданында орналасқан Арыстан-Баб мавзолейі (XIV ғ.) Оңтүстік
Мұнда “Арыстан-Баб”, “Ақ-дастархан” қонақ үйлері салынған, мүнәжәт етушілерге
Ауданның назар аударарлық жерлерінің бірі Отырар қалашығы (біздің
2006-2007 жылдар аралығында экологиялық, аңшылық және туризмнің басқа
Сайрам ауданында Х.А. Яссауидің ата-анасы “Ибрагим
ішінде туристерге әртүрлі тағамдар мен демалыс ұсына алатын
Бәйдібек ауданының Бәйдібек-Ата, Домалақ-Ана, Зеріп Сыланды (Қос Ана)
Жасы 800 жылдан асатын, Республикамыздың ең ежелгі қалаларының
Шымкент қаласында шетелдік және қазақстандық туристерді қабылдау үшін
Қалада 600-ден аса тамақтандыру объектілері, олардың ішінде туристерге
мұражай, театр, хайуанаттар паркі, аквапарктер, технопарк, кинотеатрлар, боулинг
Оңтүстік Қазақстан тарихи-мәдени ресурстардан басқа, табиғи ландшафттар мен
“Ордабасы” тарихи-мәдени мемлекеттік қорығы орналасқан Ордабасы ауданының аталуы
тойтарыс беру үшін келісімге келген. Әйгілі күресші Қажымұхан
Түлкібас ауданында - Батыс Тянь-Шань бөктерінде орналасқан
Аудан орталығы Т. Рысқұлов елді мекенінде “Тұрар Рысқұлов”,
Төлеби ауданында - туристік мәнісі бар, табиғи
Созақ ауданының ашық даласында Қаратау тауының бөктеріне жақын
Сарығаш ауданында - “Сарыағаш” және “Арман” санаториялары қызмет
Өз алдына демалу және шомылу аймақтарын ашуға
Қазығұрт ауданының орталығына жақын Шымкент-Ташкент автомагистралінің бойында қызмет
Кентау қаласы Қаратау тауынан бастау алатын кішігірім
Өңірлік бағдарламаның мақсаттары мен міндеттері
Бағдарламаның басты мақсаты Оңтүстік Қазақстанда қазіргі заманға сай,
Бағдарлама, сондай-ақ мынадай мақсаттарға қол жеткізуге бағытталған:
1) туристік бизнесте тартымды туристік объект ретінде
2) ұлттық туристік өнімді қалыптастыру және оның
3) туристік саланы мемлекеттік реттеу мен қолдау
4) Оңтүстік Қазақстан облысында туристік кластерді құру
2.9 Оңтүстік Қазақстан облысында туризмді дамытудың стратегиялары
Оңтүстік Қазақстан облысында туризмді дамытудың стратегиясы - туризм
Облыстағы туризм дамуының негізгі міндеттері келесілер болып табылады:
1) туризмнің инфрақұрылымын дамыту, туризмнің
құрылысын жандандыруға жәрдемдесу жөніндегі іс-шаралар кешенін әзірлеу;
2) туристік саланы жарнама-ақпаратпен қамтамасыз
даярлау мен олардың біліктілігін арттыру жүйесін дамыту;
3) тарихи-мәдени және табиғи-рекреациялық ресурстарды ұтымды
жетушілікті қамтамасыз ету, туристік қызмет көрсетуге деген сұранысты
туризм саласындағы қаіупсіздік деңгейін көтеру;
қазақстандық туристік өнімдерді әлемдік туристік рынокқа көтеру;
облысымыздағы туризм және қызмет көрсету саласында шағын кәсіпкерлікті
туристік саладағы субъектілерді кредиттендіру, инвестицияландыру және қаржыландырудың басқа
туристік қызметті стандарттау, сертификаттау мен лицензиялау талаптарына сәйкес
ішкі және сырттан келу туризмін дамыту, көші-қон, визалық
туризм саласындағы статистикалық есепке алу және есеп беру
ұлттық турисік өнімді экспорттау және туризм саласындағы халықаралық
ұлттық туризмның қауіпсіздігін қамтамасыз ету;
әртүрлі әлеуметтік-демографиялық санаттар мен халық топтарының арасында әлеуметтік
ішкі және сыртқы рыноктағы туристік өнімнің жылжуын жарнамалық
әлемдік стандартқа сай қонақ-үй қызмет көрсету кешендерін, сондай-ақ
халықаралық, қазақстандық туристік көрмелер мен жәрмеңкелерге қатысу, ұйымдастыруда
республикалық (халықаралық) семинар-кеңестер өткізу;
Қажетті ресурстар және оларды қаржыландыру көздері
Бағдарламаны жүзеге асыруда пайдаланылатын негізгі ресурстар қаржылық, материалдық-техникалық
Қаржыландыру көздері болып мыналар саналады:
1) жекелеген инвестициялық жобаларды немесе
шеңберіндегі республикалық бюджет қаражаты;
2) облыстық бюджет қаражаты;
инвестициялық қаражат;
екінші деңгейдегі банктер қаражаты;
халықаралық ұйымдардан алынатын гранттар;
туристік фирмалардан алынатын қаражат;
жеке инвестициялар.
Қаражат ресурстарына деген қажеттілік Бағдарлама іс-шараларының орындалу барысы
ҚОРЫТЫНДЫ
Оңтүстік Қазақстан облысы Тянь-Шань тауының батыс сілемдері мен
Бұдан өзге Түлкібас, Төле би, Қазығұрт аудандарында атпен
Сарыағаш ауданындағы әйгілі бұлақ көздері маңайындағы санаторийлік демалыс
Батыс Тянь-Шаньның тамаша табиғатын 2003 жылы өңірімізге келген
Шымкент қаласынан оңтүстікке қарай 35 шақырым қашықтықта орналасқан
Қазығұрт тауының табиғи-мәдени байлықтарын қорғап таныту мақсатында көп
Қазақстан Республикасының Үкiметі қаулысы бойынша:
1. Оңтүстiк Қазақстан облысы әкiмдiгiнiң облыстық табиғи ресурстар
2. Оңтүстiк Қазақстан облысының әкiмi Қазақстан Республикасы Қаржы
3. Оңтүстiк Қазақстан облысы әкiмдiгiнiң облыстық табиғи ресурстар
4. Осы қаулыға қосымшаға сәйкес Оңтүстiк Қазақстан облысы
5. Осы қаулыға қосымшада көрсетiлген мекеменiң жер учаскелерi
6. Оңтүстiк Қазақстан облысының әкiмдiгi осы аймақ шегiнде
7. Қазақстан Республикасы Жер ресурстарын басқару агенттiгi Қазақстан
8. Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлiгiнiң Орман және
1) мекеме туралы Ереженi бекiтсiн және оның әдiлет
2) осы қаулыдан туындайтын өзге де шараларды қабылдасын.
9. Мекеменi қаржыландыру республикалық бюджетте тиiстi жылға арналған
10. Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң кейбiр шешiмдерiне мынадай толықтырулар
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Т. Байболат, Р.Н.Кенжебаева «Оңтүстік Қазақстан облысының
физикалық және экономикалық географиясы» Шымкент
22-30 беттер.
Ә.С. Бейсенова «Экология» Алматы 2000, 154-166 беттер
«Қазақстан Ұлттық энциклодедиясы» Алматы 2005, 3
«Қазақ Совет энциклодедиясцы» Алматы 1975, 2
Атамекен газеті, Алматы 2005, №88
Шымкент келбеті газеті Шымкент 2007, №82
Интернет. Ak orda.kz. сайты
А. Басшов «Экология және таза
беттер
Ғ.С. Гарапова, Н.М. Жақанбаева «Гоеграфия» Алматы 2007,114-116 беттер
Ұ. Есназарова «Қазақстанның физикалық географиясы» Алматы 2002,245-
247 беттер
Н.В. Нелина «Қазақстанның қорықтары мен ұлттық бақтары» Алматы
2004,104-110 беттер
Т.Байболат, Р.Н.Кенжебаева «География» Шымкент 2005,24-28
беттер.
«Энциклопедия для детей» Алматы 1997,3-5 беттер
Ә.С.Бейсенова «Қазақстанның географиялық атласы» Алматы 2005,3-
20 беттер.
Егеменді Қазақстан 2005-2006,№1235 11.05.24.№4377 12.06.28.
М.К.Нұрмағанбетов «Жер судың аты,тарихтің хаты» Алматы 2003,5-15
беттер.
17. «География және табиғат» 2006, №6
18. Ш.Шайық "Орошаемые
2001, 1-61. с."
19. Куришбаев
основныхпахотных почв Казахстана
Алматы, 1977 г.. 10-1 Істр.
А. Бигалиев, Е. Жамалбеков, Р. Білдебаева, Қазакстан топырағы
оның экологиясы. Алматы. "Сенат" 1995 ж.
В.П. Ковриго, И.С.
сосновными геолопій. Москва. "Колос", 2002г.
Т.Тазабеков. Е. Тазабекова, Орысша - казакша топырактану түсіндірме
сөздігі, Алматы "Ана тілі" 1994ж.
А.М. Дурасов, Т. Тазабеков "Почвы Казастана."
Т. Тазабеков. Е. Тазабекова. Топырақтану түсіндірме сөздігі, Алматы
"Рауан", 1993ж.
Қосымша 1
Сурет-1 Жоңғар Алатау мен Тянь-Шань жоталарының кескіні
Сурет -2 Іле Алатауының Тау беткейлерінде тяньшань шыршасы
Баяндама
Диплом жұмысының тақырыбы: Оңтүстік Қазақстан облысының таулы аймақтарының
Оңтүстік Қазақстанда болған адам осы бір тамаша өлке
Оңтүстік Қазақстан облысы Тянь-Шань тауының батыс сілемдері мен
Жер бедерінің қалыптасуына зор ықпал етуші күштер: ағын
Геологиялық құрылымы жөнінен облыс аумағы Тұран плитасына жатады.
Тақырыптың көкейтестілігі:
Ордабасы, Қазығүрт, Төле би, Созақ, Түркістан, Түлкібас, Отырар
Ақсу-Жабағылы қорығы - әлемнің айрықша қорғауында болатын қорықтар
Мәселеннің өңделуі: Қазақстан Республикасының ақпарат көздері мен Қазақстанда
Диплом жұмысының мақсаты:
Оңтүстік Қазақстан облысының таулы аймақтарының географиясы мен оның
Зерттеудің жаңалығы:
Оңтүстік Қазақстан облысының таулы аймақтарының рекреациялық ерекшелігі;
Оңтүстік Қазақстан облысының таулы аймақтарында туризмнің дамуы;
Оңтүстік Қазақстан облысының таулы аймақтарында орналасқан демалыс аймақтарының
Оңтүстік Қазақстан аймағында орналасқан тау жүйесінің орналасу
ерекшелігі;
Зерттеу пәні: Оңтүстік Қазақстан облысы Қазақтанның физикалық географиясындағы
Зерттеу нысаны: жалпы білім беретін мектептегі оқыту процесі.
Тәрбиелік құндылығы: Ғылыми-зерттеу материалдары мектепте Қазақстанның физикалық географиясындағы
Шымкент қаласынан оңтүстікке қарай 35 шақырым қашықтықта орналасқан
Қазығұрт тауының табиғи-мәдени байлықтарын қорғап таныту мақсатында көп
Қазақстан Республикасының Үкiметі қаулысы бойынша:
1. Оңтүстiк Қазақстан облысы әкiмдiгiнiң облыстық табиғи ресурстар
2. Оңтүстiк Қазақстан облысының әкiмi Қазақстан Республикасы Қаржы
3. Оңтүстiк Қазақстан облысы әкiмдiгiнiң облыстық табиғи ресурстар
4. Осы қаулыға қосымшаға сәйкес Оңтүстiк Қазақстан облысы
5. Осы қаулыға қосымшада көрсетiлген мекеменiң жер учаскелерi
6. Оңтүстiк Қазақстан облысының әкiмдiгi осы аймақ шегiнде
7. Қазақстан Республикасы Жер ресурстарын басқару агенттiгi Қазақстан
8. Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлiгiнiң Орман және
1) мекеме туралы Ереженi бекiтсiн және оның әдiлет
2) осы қаулыдан туындайтын өзге де шараларды қабылдасын.
9. Мекеменi қаржыландыру республикалық бюджетте тиiстi жылға арналған
10. Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң кейбiр шешiмдерiне мынадай толықтырулар
2
ҚОРЫҚТАР. ҰЛТТЫҚ ТАБИҒИ САЯБАҚТАР. ТАБИҒИ РЕЗЕРВАТТАР
Қазақстан қорығы
Түркістан облысы және Жамбыл облысы
Қаратау мемлекеттік қорығы
Қазақстан қорықтары жайында
Ақсу-жабағылы қорығы
Қазақстанның қорықтары мен бақтары туралы
Қазақстанның қорықтары. Сирек кездесетін және жойылып бара жатқан түрлерді қорғау
Қорық ұйымдастыру ісінің болашағы
Ақсу - Жабағалы қорығының эндемик өсімдіктері мен жануарлары