Маңғыстау облысының халқы

Мазмұны
Кіріспе………………………………………………………………………4 бет
1. Маңғыстау облысының экономикалық – географиялық
1.1 Географиялық орны…………………………………….………............5 бет
1.2 Әкімшілік-территориялық бөлінуі……………...………………….6-15 бет
1.3 Табиғат жағдайлары мен табиғат
2. Маңғыстау облысының халқы
2.1 Нарықтық экономика жағдайында халқының орналасу
3. Облыстың шаруашылығының мамандануы
3.1 Шаруашылығының мамандануының халықтың әлеуметтік-экономикалық жағдайына
4. Облыстың экологиялық жағдайы
4.1 Экологиялық мәселелері........……...................................................34-36 бет
Қорытынды……………………………………………………..………....37 бет
Пайдаланылған әдебиеттер…………………………………………......38 бет
Кіріспе
Маңғыстау облысы Қазақстан республикасының оңтүстік батыс бөлігінде орналасқан.
Маңғыстау облысының аумағы биолклиматтық жағдайларының сипаты бойынша сұр-бозғылт
Облыста 4 аудан және 2 қала (Ақтаудан басқа),
Мұнай мен газдың айтарлықтай қоры Өзен кенорнында, алынатын
Маңғыстаудың жер қойнауы тұз шөгінділеріне де бай. Үш
Облыстың ауа бассейні екі түрлі жолмен ластанады. Күшті
1.Маңғыстау облысының экономикалық – географиялық
Географиялық орны
Маңғыстау облысы Қазақстан республикасының оңтүстік батыс бөлігінде орналасқан.
Маңғыстау облысының аумағы биолклиматтық жағдайларының сипаты бойынша сұр-бозғылт
Сурет 1. Маңғыстау облысының әкімшілік-аумақтық бөлінуі
1.2 Әкімшілік-аумақтық бөлінуі
Облыста 4 аудан және 2 қала (Ақтаудан басқа),
Ақтау қаласы. Облыс орталығы 1963 жылы құрылған және
Ақтауда 80 астам ұлттан тұратын Маңғыстау халқының саны
Жаңаөзен каласы. Облыс қарауындағы қала Жаңаөзен 1968 жылы
Бейнеу ауданы. Бейнеу ауданы 1973 жылы құрылған. Аудан
Сурет 2. Қарақия ауданы
Қарақия ауданы. Қарақия ауданы 1973 жылы құрылған. Аудан
Маңғыстау ауданы. Маңғыстау ауданы 1928 жылы құрылған. Аудан
Түпқараған ауданы. Түпқараған ауданы 1992 жылы құры-лған. Аудан
Негізгі әлеуметтік-экономикалық көрсеткіштер
2002 2003 2004 Тұрақты халық саны (жыл
мың адам 4823 5485 6740
1000 халыққа шаққанда 14,5 15.7 19,3
Жұмыс істейтін халық, мың адам 133,2 141.4 164,4
Жұмыссыз халық, мың адам 14,4 15.2 17,9
оның ішінде:
жұмыссыздар ретінде тіркелген азаматтар саны (жыл соңында) 5,3
Халықтың атаулы ақшалай табыстарын бағалау (бір айда жан
Халықтың нақты ақшалай табыста-рын бағалау (алдыңғы жылға пайызбен)
Бір жұмысшының орташа айлық атаулы жалақысы, теңге 38847
Өнеркәсіп өнімі, млн. теңге 292364 363918 50344
Өсімдік шаруашылығы мен мал шаруашылығы саласындағы қызметтерді қоса
оның ішінде:
Өсімдік шаруашылығы саласы қызметтерді қоса есептегенде өсімдік шаруашылығының
Негізгі капиталға инвестициялар, млн. теңге 59933 75384 100518
Негізгі қорларды іске қосу, млн. теңге 24837 28128
Тұрғын үйлердің жалпы көлемін іске қосу, мың ш.
Жалпы пайдаланатын көлік-тің жүк айналымы, млн. ткм 375
Көпшілік пайдаланатын көліктің жолаушы айналымы, млн.жкм 651 667
Бөлшек сауда айналымы (қоғамдық тамақтану қызметінсіз), млн. теңге
Орындалған жұмыс, қызмет көлемі, млн. теңге 15278 13316
Экономикадағы пайда, млн. теңге (шағын санды кәсіпорындарсыз, бан-ктік
Экономиканың жеке секторларын-дағы бағалар индекстерІ (желтоқсан алдыңғы жылдың
Тұтыну бағаларының индексі 109,1 106,9 107,0
азық-түлік тауарлары 108,4 104,9 106,2
азық-түлік емес тауарлар 107,3 108,1 107,9
халыққа ақылы қызмет көрсету 112,0 109,7 107,7
Өнеркәсіп өнімдерін өндірушілер бағаларының индексі 105,3 111,4 120,0
Жүк тасымалы тарифтерінің индексі 102,2 95,0 98,9
Ауылшаруашылық өнімдерін сату бағаларының индексі: 102,8 103,0 114,1
егін шаруашылығының өнімі - - -
мал шаруашылығының өнімі 102,8 118,8 114,1
Күрделі құрылысқа инвестицияларға бағалар индексі 108,4 103,0 105,1
Құрылыс-монтаждау жұмыстары бағаларының индексі 110,5 103,8 106,2
Маңғыстау облысының Энергетика және коммуналдық шаруашылық Басқармасы :
2. Қолдағы бар бар қуатты қайта құрылымдау, жаңғырту
3. Маңғыстау облысының қалалары мен аудандарындағы селолық елді
4.Облыстың тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, әлеуметтік сала энергетика объектілеріндегі
Миссия: Жоғары деңгейдегі бәсекелестікке қабілеттілікті және ұлттық қауіпсіздікті
2005 жылдың 1 қаңтарына шағын бизнес кәсіпорындарының саны
бірлік қорытындыға %-бен барлығы Оның ішінде үзіліссіз
бірлік қорытындыға %-бен Бірлік қорытындыға % бен
Облыс бойынша барлығы 3936 100,0 3282 100,0 1181
Ақтау қаласы 3365 85,5 2814 85,7 1038
Жаңаөзен қаласы 356 9,0 277 8,4 72 6,1
Бейнеу ауданы 62 1,6 56 1,7 25 2,1
Қарақия ауданы 51 1,3 45 1,4 12 1,0
Маңғыстау ауданы 48 1,2 43 1,3 20 1,7
Түпқараған ауданы 54 1,4 47 1,4 14 1,2
2008 жылдың есебі
Сумен жабдықтау жүйесін дамыту жөнінде. Облыста 2003-2009 жылдарға
2008 жылы облысымыздың 8 елді мекеніндегі ауыз сумен
2008 жылдың басында тасымалданатын сумен 19 елді мекен
- Бейнеу ауданындағы Сам (Қызыл әскер), Ноғайты, Тұрыш,
- Қарақия ауданында – Бостан, Бостанқұм, Қызылсу, Құланды,
- Маңғыстау ауданында – Жарма, Сазды, 15 бекет,
Алынған шаралардың арқасында 2009 ж. 01.01. жағдай бойынша
9 елді мекенде сумен жабдықтау жүйесі жақсартылды, Сарға,
2009 ж. 01.01. жағдай бойынша 4 елді мекенде
Электрмен жабдықтауды дамыту бойынша. Дер кезінде алынған шаралардың
Жопарды құру кезінде Маңғыстау облысының инфрақұрылымын дамытудың барлық
Маңғыстау облысы бойынша тұтастай алғанда селоларды электрлендіруге бағытталған
Қарақия ауданында:
- ұзындың 2,9 км Жетібай стансасының ауа
- Жетібай поселкесіндегі Мұнайшы-2 ықшам ауданындағы ұзындығы 3,7
- Мұнайшы поселкесіндегі ұзындығы 5,9 км электрлендіру құрылысына
Маңғыстау ауданының Жармыш, Ащыбұлақ, Жыңғылды селоларындағы жеке тұрғын
Түпқараған ауданының Қызылөзен, Ақшұқыр селоларындағы сомасы 62,4 млн
Жергілікті бюджет есебінен Қарақия ауданындағы «Құрық селосының 13
Мұнайлы ауданын электрлендіру, оның ішінде электр тораптары жүйесінің
- Жергілікті бюджет қаражаты есебінен Маңғыстау- тұрғын үй
-Маңғыстау-5 тұрғын үй массивіндегі ұзындығы 37921м 0,4 кВ
- Жаңа Дәулет тұрғын үй массивінің электр желісінің
- Қызылтөбе-2 0,4 кВ электр желісінің құрылысына
Бейнеу ауданы бойынша жергілікті бюджеттен 192,4 млн теңге
- Атамекен сыртқы жүйелерінің құрылысы (электрмен жабдықтау,
- Сарға қаласындағы оралмандар қалашығының электрмен жабдықтау жүйесінің
- Тәжен селосындағы төменгі кернеулі электр желісінің құрылысы
-Тәжен селосындағы ұзындығы 3,7 км ВЛ-10кВ электр желісінің
Жаңаөзен қаласы бойынша Теңге селосын 11,8 млн теңгеге
Газбен жабдықтау жүйесін дамыту бойынша. Облысты газбен жабдықтаудың
2008 жылы ұзындығы – 180 км Маңғыстау ауданының
2009 ж. 01.04. жағдай бойынша 1 849 077
Түпқараған ауданында Таушық селосындағы поселке ішілік 679,4 млн
«Ақтау-Форт-Шевченко» магистралдық газ құбырының құрылысы аяқталды, құрылыс «аджипККО»
«Өзен-Жетібай» учаскесінде магистралдық «Өзен-Ақтау» газ құбырының резервтік тінінің
Елді мекендерді газдандыруға жергілікті бюджет қаражаты есебінен келесі
-Жаңаөзен қаласындағы ГГРС-тан басталатын ГК-5 «Нан зауытына» дейінгі
- Жаңаөзен қаласының «Рахат-1,2» ы/а ЖТҮ газбен жабдықтауға
-Жаңаөзен қаласының «Арай-1» ы-а ЖТҮ газбен жабдықтауға –
- Бейнеу ауданындағы Сарға селосындағы жаңа тұрғын
2008-2009 ж.ж. жылу беру маусымының нәтижесі туралы ақпарат
2008-2009 жылдардағы жылу берудің нәтижесін талдау жергілікті орындарда
Коммуналдық шаруашылық, әлеуметтік сала және энергетика объектілерін 2008-2009
«МЭТБК» АҚ және «МАЭК-Қазатомөнеркәсіп» ЖШС жылу беру маусымына
Облыста жылу беру маусымы 2008 жылғы 15 қазанда
«МАЭК-Қазатомөнеркәсіп» ЖШС бойынша мазуттың нормативтік апаттық қоры 25200
1.3 Табиғат жағдайлары мен табиғат
Пайдалы қазбалардың негізгі түрлері мұнай мен газ. Мұнай
70 жылдардың ортасында Бозащы түбегінде алынатын жалпыұлттық қоры
Маңғыстау облысы бойынша мұнай мен газды іздестіру –зерттеу
50 жылдардың басында Маңғыстаудың жер қойнауында уран мен
Аумақтың барлық жер бетінде дайын құрылыс материалы -әктасты-ұлутас
1940 жылы Түпқараған ауданында орналасқан Қызылқаспақ-Айыржал кенорны барланып
Болжалды есеп бойынша барлық кенорындардағы көмір қорлары 253
Маңғышлақ түбегі стронцивті минералдандырудың түрлі типтері кең таралған
Мұнай-газ саласында қоңыр ерітінділерді ауырлатушы ретінде барит қолданылады.
Маңғыстаудың таулы бөлігінде фосфориттер мен темір рудаларының көірінісі
Темір рудаларының барынша ірі кенорны – Шығыс Қарату
Шығыс және Батыс Қаратау мен Қаратаушық жоталарындағы біршама
Маңғыстаудың жер қойнауы тұз шөгінділеріне де бай. Үш
Минералды тұз түрлерінің ішінде мирабилт, тенардит, және де
1982-1990 жж. Қоры 630 млн. тонна шикі тұз
Маңғыстаудың ұлутас-әктасы ТМД елдерінде ғана емес алыс шетелдерде
Әктас-ұлутастан басқа облыс аумағында басқа да құрылыс материалдары
Облыс аумағында бекітілген жалпы қоры 10 млн. тоннадан
Қарақия ауданында мұнай мен газды іздестіру жүмыстарын жүргізгенде,
Сулар өздерінің химиялық құрамының, температурасының, жекелеген компоненттерінің және
Минералды сулардың басқа кенорны Ақтау қаласында Каспий теңізі
2. Маңғыстау облысының халқы
2.1 Нарықтық экономика жағдайында халқының орналасу ерекшеліктері
Ақтау.желтоқсанның 23-і. ҚазАқпарат /Жетібай Шаханұлы/ - 2008 жылдың
Маңғыстау облысы – тарихи-мәдени мұраларға барынша бай өлке.
Осындай мәдени мұралардың бірін өлкеміздің сәулет ескерткіштерінің тобы
.
Сурет3.Маңғыстау облысының құлпытастары
Өткен дәуірлер мен мәдениеттердің барлық тәжірибелерін өз бойына
Қазақ құлпытастарының түп-тамыры тым тереңде жатыр. Қола дәуірінің
Құлпытастар морфологиялық жағынан екі негізгі топқа- жұмыр ірі
Құлпытастардың пайда болуы мен тарихи дамуы туралы, әрине,
Құпиясы мен тұңғиық тарихын ішіне бүгіп жатқан осынау
Бүгінгі таңда мұндай қайталанбас құнды тарихи-мәдени мұраларымызды жан-жақтылы
3. Маңғыстау облысы шаруашылығының даму ерекшелігі
Маңғыстау облысының өнеркәсібі мұнай-газ өндіруші саланың дамуы, сондай-ақ
Маңғыстау облысындағы жалпы өндіріс
Сурет 3. Маңғыстау облысының мұнай газ өнеркәсіп орталығы.
Өңір эконмикасының шикізатық бағыты даму жағдайына
Қазіргі кезде мұнай-газ өндірсекторы республикамыздың экономиакысның облыстағы мамандандырылған
Табиғи газ өндіру 2,6 млрд. м 3 өсіп,
Өңдеу өнеркәсібі азық-түлік өнімдерін өндірумен, тоқыма және тігін
Оң көрсеткіштердің болуына Индустриялық-инновациялық даму стратегиясы мүмкіндік берді.
Барлығы іске асырылған және іске асырылып отырған жобалар
Жер қойнауын пайдаланушы компаниялар облыстың әлеуметтік және инфрақұрылымдық
Облыстың көлік-коммуникация жүйесі қазіргі заманғы барлық көлік түрлері
3.1 Маңғыстауда ауыл шаруашылығы өнімдері 2,8 пайызға артты
АҚТАУ. Қаңтардың 24-і. ҚазАқпарат /Жетібай Шаханұлы/ - 2008
Маңғыстау облысындағы ауыл шаруашылығы өнімінің көлемі 900 млн.
АҚТАУ. Шілденің 17-сі. ҚазАқпарат /Надежда Иванова/ - Маңғыстау
Маңғыстау облысындағы мал шаруашылығын дамытуда кезек күттірмейтін шаралардың
«Қарағантүбек» ЖШС негізгі қызмет түрлері: мал басын көбейту,
Мекеменің негізгі қорын жаңарту және Маңғыстау облысындағы асыл
Жасалған инвестициялық жобалар, мал шаруашылығының қолданыстағы салаларының –
Жасалған бизнес-жоспарға сәйкес, «Қарағантүбек» ЖШС капиталдандыруға бөлінген қаражат
1) Асыл тұқымды сапалы әрі сортты мал басыларын
1.1 адай тұқымды жылқы сатып алу;1.2 саулық пен
2) жемшөп дайындау жүмыстарын ұйымдастыру;
3) көкөніс шаруашылығын ұйымдастыру. Осылайша, 2009 жылы «Қарағантүбек»
Сонымен бірге, 2009 жылы 23,7 млн. теңгені құрайтын
Мекеме қызметінің тиімділігін арттыру үшін, мал басын көбейту
Болжамды бағдарламаны жүзеге асыру үшін шаруашылықта қажетті адам
«Мал шаруашылығы мен жемшеп өндірудің Қазақ ғылыми-зерттеу институты»
Көлік кешені.
Темір көлігі. Темір жолдар Маңғыстау облысы арқылы Шығыс
«Қазақстан темір жолы» ҰК» АҚ темір жолының Маңғыстау
«Қазақстан темір жолы» АҚ темір жол стансаларына қосылатын
Оларға мыналар жатқызумызға болады.
-«Ералиев-Құрық» жаңа темір жол тармағы (14,4 км);
-Ұзындығы 60 км Ақтау-Құрық автомобиль жолы;
-Ұзындығы 65 км Жетібай-Құрық автомобиль жолы:
-Қорғаныш дамбасы бар, ұзындығы 9 км жағалау жолы;
-Поселкеішілк жолдар (64 км) құрылысы бойынша шаралар жүзеге
Теңіз көлігі. Облыста теңіз көлігін Түпқараған ауданындағы жүк
Маңғыстау облысының көлік кешенінің негізі болып табылатын Ақтау
Әуе көлігі. Облыста әуе көлігі «Ақтау халықаралық әукежайы»
Қазіргі таңда саладағы тасымал көлеміңніңң өсуі байқалып отыр.
Автокөлік. Облыстық және аудандық маңызы бар автомобиль жолдарының
Автожол және автокөлік салаларын дамытудағы негізгі проблемалар соның
Қазіргі таңда облыста тасымал инфрақұрылымы қарқынды белең алуда.
Тасымал-логистика саласының негізгі басымдығының бірі тасымал және логистикалық
Маңғыстау облысында қызмет көрсетуде іске қосылған жабдықтың ескіруі,
Энергетика. Энергетика барлық облыс аумағының шаруашылық қызметінің айқындайтын
Бағалаулар бойынша қазіргі таңда мекеме облыстың элект қуатына
Сумен жабдықтау. Маңғыстау облысын ауыз сумен жабдықтауды қазіргі
Қазіргі таңда облыстағы елдің мекендерде су шаруашылғы инфрақұрылымдарын
Газбен жабдықтау. Маңғыстау облысы Қазақстан Респукбликасының бірден-бір газдандырылған
Алдағы укақыттарда облыс аумағын газдандыру шаралары газ құбырлары
Мұнайлы ауданының 2009 жылдағы әлеуметтік-экономикалық дамуы көрсеткіштері өткен
Ауданның құрылуы. Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың «Маңғыстау облысының әкімшілік-аумақтық құрылысындағы
Ауданда жобамен 2,4 млрд.теңгенің даму инвестициялық жобалары іске
2009 жылға аудандық салық басқармасында 1910 шағын кәсіпкерлік
Халықты әлеуметтік қорғау. 2010 жылдың 1 қаңтар жағдайына
Елді мекендер тазалығын қамтамасыз етуге бөлінген қаржы есебінен
Маңғыстау селосының Маңғыстау-4 тұрғын үй массивінен салынатын 1200
Ағымдағы жылы бұл бағытта 9,6 млн.теңге қаржы бөлінді.
Ауданда құқықтық тәртіпті күшейтуге үлкен көңіл бөлінуде. Азаматтардың
4. Облыстың экологиялық жағдайы
4.1 Экологиялық мәселелері
Атмосфераның экологиялық мәселелері және оны қорғау.
Облыстың ауа бассейні екі түрлі жолмен ( табиғи
Антропогендік ластану өнеркәсіп пен көлік тасымалына байланысты. Әрбір
Облыс бойынша ауаға ластағыш заттар шығаратын объектілердің саны
Ақтау қаласындағы Каспий тау-кен металлургия камбинатына ( ПГМК-
Маңғыстау облысының радияциялық ластануы жөнінде мәліметтер өте мардымсыз.
Сондай-ақ еңбекті жаңа үздік үлгілерге сай ұйымдастырмайынша жаңа
ХХ ғасыр адам баласына орасан зор жетістіктермен қатар
Адамзаттың барлық ғаламдық проблемаларын бір ғана жағынан, адам
Маңғыстаудың екі жағында орналасқан екі теңіздің бірінің тайыздануы
Аталған мәселелердің барлығы бір нүктеде қиылысады. Ол-Адам. Адам-биологиялық,
Қорытынды
Маңғыстау облысы Қазақстан республикасының оңтүстік батыс бөлігінде орналасқан.
Маңғыстау облысының аумағы биолклиматтық жағдайларының сипаты бойынша сұр-бозғылт
Маңғыстау облысының өнеркәсібі мұнай-газ өндіруші саланың дамуы, сондай-ақ
Маңғыстаудың жер қойнауы тұз шөгінділеріне де бай. Үш
Облыстың ауа бассейні екі түрлі жолмен ( табиғи
Антропогендік ластану өнеркәсіп пен көлік тасымалына байланысты.
Пайдаланылған әдебиеттер:
1. “Қазақстанның экономикалық және
Е. Ахметов, Алматы, 2007 ж.
2. “Қазақстанның экономикалық, әлеуметтік және
3. « Проблемы устойчивого развития
4. Қожахметов Б.Т. Қарағанды облысының экологиялық проблемалары
5. «Маңғыстау энциклопедия», Алматы, Атамұра – 2000
6. Ж. Аланов, "Егемен Қазақстан", 12.05.2007 г.
7. Қазақстан Ұлттық
8. http://www. atyrau – sity.kz
9. www. supcourt. kz
10. www. unesko. kz
11. www. google. kz
12.www.almaty.kz
3

Ұқсас жұмыстар

Маңғыстау облысының экономикалық-географиялық жағдайы

Батыс Қазақстан және Маңғыстау облыстарына кешенді географиялық сипаттама

Мұнай және газ өндіру

Батыс Қазақстан экономикалық ауданындағы мұнай өнеркәсібі

Батыс Қазақстан экономикалық, ауданындағы халықтың қоныстануына әсер ететін физикалық - географиялық жағдайлар

Батыс Қазақстанның экономикалық ауданы

Батыс Қазақстан облысының демографиялық жағдайы

Маңғыстау облысының географиялық орны

Оңтүстік Батыс Қазақстан экономикалық ауданы