Timeline терезесінде дыбысты монтаждау
МАЗМҰНЫ
Кіріспе..................................................................................................................... ..
1-БӨЛІМ. Бейне материалдарды компьютерге енгізу
Бейнемонтаж құралдарына сипаттама............................................................
Бейнемонтаж жасау бағдарламалары.............................................................
2-БӨЛІМ.. Adobe premiere бағдарламасының мүмкіндіктері
2.1 Бейне материалдарды импорттау .................................................................
2.2 Импортталған бейне көріністерді өңдеу .......................................................
2.3 Өңделген бейне файлдарды экспорттау .......................................................
3-БӨЛІМ. «Бейнемонтаж жасаудағы әдістемелік құрал» атты электрондық жоба
3.1 Бейнемонтаж жасаудағы әдістемелік нұсқау ретінде зертханалық жұмыстар....................................................................
3.3 Бейнемонтаж жасаудағы әдістемелік құралы.............................................
Қорытынды .........................................................................................................
Қолданылған әдебиеттер ..........................................................................
КІРІСПЕ
Қазіргі таңда білім ошақтарында «Жаңа технология біздің ертеңіміз»
Жалпы бұқаралық ақпараттық коммуникациялар ішінде ақпараттарды халыққа жеткізудің
Заман ағымына сай компьютерлендіру үрдісі де жүзеге асты.
1-БӨЛІМ. БЕЙНЕ МАТЕРИАЛДАРДЫ КОМПЬЮТЕРГЕ ЕНГІЗУ
Компьютерде жұмыс жасай білу үшін ең бастысы компьютерлік
Нardware-аппараттық құрал, (Нard-қатты) деген мағынан береді. Кез-келген нақты
(Software) программалық қамтамасыз ету әр түрлі қызмет салаларындағы
Программалық қамтамасыз етудің құрылымы: Бүгінгі таңда программалық қамтамасыз
Жүйелік программа: Деректерді өңдейтін компьютерлік технологиялардың барлық түрін
Инструментальдық программалық қамтамасыз ету: Адам қызметінің әр түрлі
Қолданбалы программа немесе қосымша: -бұл деректерді өңдеудің информациялық
Нardware-Аппараттық жасақтама (Аппаратное (техническое) обеспечение)программаларды немесе мәліметтерді сақтау,
Сыртқы құрылғылар- кез келген есептеу кешенінің маңызды
Мәліметтерді енгізу құрылғылары;
Мәліметтерді баспаға шығару құрылғылары;
Мәліметтерді сақтау құрылғылары;
Мәліметтермен алмасу құрылғылары;
Байланыс және телекоммуникация құралдары.
Енді осылардың әрқайсысына жеке-жеке қысқаша тоқтала кетсек: Ақпараттарды
Пернетақта-сандық, мәтіндік және дербес компьютерге басқару ақпараттарын қолдан
Графикалық планшеттер графикалық ақпараттарды, кескінді арнайы көрсеткіш планшеті
Сканерлер-қағаз тасушылардағы ақпараттарды оқуға және дербес компьютерге машиналық
Манипуляторлар (көрсету құрылғысы) джойстик, тінтуір, трекбол, сәулелік қаламұш
Ақпаратты шығару құрылғылары:
Принтерлер-қағаз тасушыларға ақпаратты шығаруға арналған басу құрылғысы;
Графиксалғыштар (плоттерлер) дербес компьютерден қағаз тасушыларға графикалық ақпараттарды
Байланыс және телекоммуникация құрылғысы:
Байланыс арналарына басқа ЭЕМ-ға және есептеу желілеріне дербес
Мультимедиа құралдары дегеніміз-адамға әр түрлі-дыбысты, бейнені, графиканы, мәтіндерді,
Бейнемонтаж жасаудың негізгі мақсаты бейнематериалдардың бөлек үзінділерін
Бейне монтаждар жасау үшін қолданылатын қосымша құрылғылар мен
Р/с Құрылғылар мен бағдарламалар атауы Орнатушы файл
алатын орны
1 ІЕЕЕ-1394 DV-платасы 418 мб 728 мб
2 1.3. Movie maker --- -------------
3 InterVideo WinDVD Creator 2 124 мб 63.89
4 Nero 105 мб 274 мб
5 Ulead VideoStudio 8. 627 мб 3 881.00
6 TitleDeko 10.0мб 4.44 мб
7 Pinacle 4.3гб 4.30гб
8 Adobe Premiere Pro 348 мб 369.00 мб
Қосымша құрылғылар көмегімен жұмыс жасау үшін компьютерге
Жүйелік талаптар:
ОЖ-WINDOWS XP
256mb RAM, жады 512 мб
Қатқыл диск 80гб. МП жиілігі: 3.02 гц
DVD-дискі жетегі бейне монтаждар жасау үшін шамамен осындай
1.1. Бейнемонтаж құралдарына сипаттама
Ең алдымен бейне монтаждар жасау үшін қажетті
Енді осы қажет құрылғының бірі ІЕЕЕ-1394 DV-платасы.
1-сурет
Плата аналық тақтаға арнайы ұяшыққа орнатылып бекітіледі. Суретте
Құрылғы толығымен орнатылғаннан кейін компьютер жадына бейне материалдарды
Сандық бейне камераның бір артықшылығы бейне монтаж жасалғаннан
1-сурет.
Енді осы бағдарламалардың әрқайсысына жеке-жеке тоқталайық. Өйткені бұлардың
Бейнемонтаж жасау бағдарламалары
Movie maker бағдарламасы. 3-сурет
Бұл бағдарлама WINDOWS ХР операциялық жүйесін орнатқан кезде
InterVideo WinDVD Creator бағдарламасы:
Бағдарламаның орнатушы файлының көлемі 124 кб ал
4-сурет
Суретте жұмыс терезесінің бірнеше жұмыс жасау мүмкіндіктері көрсетілген
Артықшылығы: Бейне таспадан бірден компьютер жадына жазуға болады,
Кемшілігі: Фото суреттер арқылы монтаждау кезінде, немесе бейне
InterVideo WinDVD Creator жұмыс терезесінің мәзірлер қатарынан
Барлық өңдік суреттер мен өңдік дыбыстық әуендер таңдалып
5-сурет
Суретте көрсетілгендей осыдан келіп бейне көрінісіңізге керекті
NERO бағдарламасының қасиеттері мен мүмкіндіктері.
NERO-бағдарламасының бірнеше версиялары бар, соның ішінде жұмыс істеуге
5-сурет
Бұл бағдарламамен де монтаждау жұмыстарын жасауымызға болады. Басқа
Ulead VideoStudio 8 бағдарламасының қасиеттері мен мүмкіндіктері.
Ulead VideoStudio 8 бағдарламасының орнатушы файлының көлемі
6-сурет
Мұнда сонымен қатар суретте көрсетілгендей монтаждау кезінде тақырыпқа
TitleDeko бағдарламасы.
Бұл бағдарлама көбінесе атына сай
Суретте TitleDeko бағдарламасының жұмыс аймағы бейнеленген.
7-сурет.
Суретте бейнеленгендей қолданушы қаріптер түрін керекті түстерін қолымен
Pinacle бағдарламасы.
Бұл бағдарлама басқа бағдарламаларға қарағанда өте кең көлемді,
8-сурет
Pinacle бағдарламасы жұмыс жасау мүмкіндіктері
бағдарламасы тәріздес үлкен бағдарлама болғандықтан қолданушы бұл
2-БӨЛІМ. ADOBE PREMIERE PRO БАҒДАРЛАМАСЫНЫҢ МҮМКІНДІКТЕРІ.
2.1 Бейне материалдарды импорттау.
Premiere бағдарламасын қосқаннан кейін төменде көрсетілген суреттей диалогты
Жұмысымызды жаңа жоба жасаудан бастайық.
New Project батырмасын басыңыз, сол кезде төмендегідей терезе
Load Preset бөлімінің сол жақ Available Presets тізімінен
Төменгі жағында батырмасын басып, жобаның қай бумада
Жаңа жоба құрғаннан кейін, Premiere бағдарламасының негізгі терезесі
Project (Жоба) — жобаның құрамдары ораналасуы үшін;
Timeline (Монтаждық стөл) — уақыт шкаласы бойымен орналасқан
Monitor (Монитор) — фильмді қарау үшін қолданылады;
Ескертпе: Клип дегеніміз бастапқы медиа-файлдардың (видео, дыбыс, графикалық
Project терезесі фильмдер мен клиптердің қоймасы болып табылады,
Үш негізгі терезелермен қатар, оң жақ төменгі бөлігінде
History (Журнал) — соңғы орындалған әрекеттерді қарау үшін
Info (Ақпарат) — белгіленген объектіге байланысты ақпаратты көрсетеді.
Effects (Эффектілер) - клиптарға байланысты әр түрлі эффектілерді
Effect Controls (Эффектіні басқару) - қолданған эффектіні өзгерту
Title Designer (Титрладың дизайнері) - титрларды жасау және
Audio Mixer (Дыбыстық микшер) - дыбыстарды өңдеу үшін
Premiere бағдарламасында монтаждау принципі бастапқы клиптарға байланысты әрекеттерді
Ескерту: Егер Premiere бағдарламасын қосқан кезде кейбір қосымша
Клиптарды импорттау
Premiere бағдарламасында фильмдер екі клиптардан, дыбыстық және бейне
File → Import командасын орындаңыз (немесе File →
Пайда болған терезеден керек клипті тышқан арқылы көрсетіп,
Импортталған клип project терезесінің негізгі бөлігінде орналасады:
Терезедегі ерекшеленіп тұрған Орал монтаж.avi
Premiere бағдарламасына импортталатын файлдар форматтары:
AVI, MOV, MPEG, Open DML, WMF - бейне
AIFF, MP3, WAV, WMA - дыбыстық файлдар;
AI, PSD, BMP/DIB/RLE, GIF, ICO, PRTL, JPEG, PICT,
animated GIF, Filmstrip, PICT, TGA, TIFF. - тұрақты
Клиптарды нөмірлеу (оцифровка)
Жобаға қажет клиптар әр қашанда компьютерде дайын медиа-файл
Premiere бағдарламасында клиптарды нөмірлеудің келесі жолдары мүмкін:
аппараттық бақылаусыз — сыртқы құрылғыда орналасқан клиптің көрсетілуі
ақпараттық бақылаудың көмегімен (device control) — сыртқы құрылғыларды
Premiere бағдарламасында клиптарді нөмірлеу қалай жасалатынын қарастырайық:
Сыртқы бейнесигнал көзін нөмірлеу құрылғысы арқылы компьютерге жалғаңыз.
Меню жолынан File>Capture (Файл>Нөмірлеу) командасын орындаңыз..
Біраз уақыттан кейін Capture терезесі пайда болады:
4. Capture терезесінің менюінен керек нөмірлеу түрін таңдаңыз::
5.Сонымен қатар басқа да қосымша параметрлерді таңдауыңызға болады.
Capture терезесі екі бөлімнен тұрады:
Logging (Формуляр) — ең негізгі атрибуттар орналасқан бөлім
Settings (Установки) — нөмірлеу процессін реттеу бөлігі.
Logging бөлімі.
Clip Data (Клип мәліметтері) тобында клиптің келесі параметрлерін
Clip Name (Клип аты);
Таре Name (Бейнетаспа аты);
Description (Сипаттама);
Scene (Сцена);
Shot / Take (Түсіру);
Log Note (Формулярларға қосымшалар).
Settings бөлімі.
Capture Locations тобында клиптің келесі параметрлерін көрсетуге болады:
Video - бейне мәліметтің қай бумаға жазылуын көрсетеміз.
Audio - дыбыстың қай бумаға сақталатынын көрсетеміз.
Video және Audio параметрлерінің қасында орналасқан ашылатын тізім
Егер сіздің құрылғыңыздың аппраттық бақылау функциясы болмаса, онда
Capture терезесінің төменгі жағында орналасқан "Жазу" батырмасын басыңыз.
Құрылғыдағы "Көрсету" батырмасын басыңыз.
Қажет клипті жазып болғасын "Тоқтату" батырмасын басыңыз
Пайда болған Log Clip (Клип формуляры) терезесінде клиптің
ОК батырмасын басыңыз
Егер сіздің құрылғыңыздың аппараттық бақылау функциясы болса, онда
Осыдан кейін цифрленген файл Settings бөлімінде көрсетілген бумада
2.2 Импортталған бейне көріністерді өңдеу
Timeline, monitor терезелері және tools саймандар панелі
Timeline (Монтаж стөл) терезесі бастапқы клиптардан фильмді өңдеп
Ағымдағы кадр арқылы Timeline терезесі Monitor терезесімен тығыз
Timeline терезесімен тағы да бір Premiere бағдарламасының элементімен
Timeline терезесінде бейне және дыбыстық клиптарды орналастыру үшін
Суреттегі Video 3, Video 2, Video 1,-жолдары
Audio 3, Audio 2, Audio 1,-жолдары дыбыстық тректер
Әр бейнетрек (видеотрек) өз деңгейінде орналасады. Бейнетректерге анимациялық
Timeline терезесінде қандай да бір клипке әрекеттер орындаңыңыз
Тректерді жою
Жаңа жоба бастаған кезде Timeline терезесінде белгілі бір
Пайда болған Delete Tracks терезесінен тректерді жоюдың келесі
Бейне тректі жою үшін Delete Video Track(s), ал
Жаңа тректі қосу
Жаңа тректі қосу үшін:
Контексті менюден Add Tracks командасын таңдаңыз.
Пайда болған Add Tracks терезесінен бейне және дыбыстық
Әр клип үшін енгізу орнын көрсетіңіз.
ОК батырмасын басыңыз
Тректің атын өзгерту
Timeline терезесіндегі тректер тек қана Video I, Video
Фильмді монтаждау үшін әуелі жаңа жоба жасап, оған
Timeline терезесінде клиптарды таңдау (белгілеу)
Timeline терезесінде кез келген бір клипті таңдау үшін,
Ал енді, бірнеше клиптер тобын таңдау үшін, Timeline
Timeline терезесінде клиптерді іріктеп таңдаңыңыз келсе, Shift клавишасын
Timeline терезесіне клиптарды тасымалдау.
Бұл, фильмдерді клипке енгізудің қарапайым да сенімді тәсілі,
Project терезесінен Timeline терезесіне клиптарды тасымалдау үшін:
Project терезесінен керек клипті тышқанмен бір рет басып
Тышқанның сол жақ батырмасын басып тұрып, Timeline терезесіне
Timeline терезесінде клипті керек жерге апарып, тышқанның батырмасын
Timeline терезесіне бастапқы клипті бірнеше рет тасымалдауға болады,
Клиптерді тасымалдаған кезде, оның орналасу жерін алдын-ала таңдап
Timeline терезесінде бейне мен дыбыстың байланысы
Видео клиптер негізінен екі клиптердің қосындысы болып табылады
Ал кері жағдайда, яғни дыбыс пен бейнені байланыстырғыңыз
Timeline терезесінде клиптардың ұзақтығын реттеу.
Фильм ішіндегі клиптердің ұзақтығы дегеніміз - фильмде сол
Айта кететін нәрсе, бейне және дыбыстық клиптардың даналарының
Клиптердің ұзақтығын өзгерту үшін, олардың белгілерінің сол жақ
Клиптерді кесу.
Клиптерді кесу - клиптің керек емес жерін алып
Тректегі клипті кесу үшін:
Razor құралын таңдаңыз
Клиптің кескіңіз келген жерінен тышқанмен басыңыз.
Razor Құралының қолдануының қортындысында клип екі клипке бөлінеді..
Timeline терезесінде клиптардың жылдамдығын реттеу.
Кейде фильмді монтаждаған кезде, оның кейбір клиптарының жылдамдығын
Бұл терезеде:
Speed - клиптің жылдамдығы пайыз түрінде көрсетіледі. Мысалы,
Duration - клиптің жылдамдығы уақыт түрінде көрсетіледі.
Reverse Speed - клипті керісінше ойнату үшін қосылатын
Maintain Audio Pitch - жылдамдықты өзгерткен кезде дыбыс
Timeline терезесінде клиптарды жою
Timeline терезесінде клиптарды жою үшін, керек клиптарды белгілеп,
Егер жойған кезде бос орын қалмасын десеңіз, клипке
Ripple Delete командасын орындағаннан кейін жойылғаннан клиптан кейінгі
Стоп-кадрлар
Кей жағдайда фильмде белгілі бір кадрды бірнеше уақытқа
Стоп-кадрды жасау үшін келесі әрекеттерді орындаңыз:
Керек клипті таңдап алыңыз
Контекстті менюден Frame Hold командасын таңдаңыз:
Ашылған Frame Hold Options терезесінде Hold On параметрін
Ашылатын тізімнен стоп-кадр болатын клипті таңдаңыз:
In Point (Клип басы);
Out Point (Клип соңы).
ОК батырмасын басыңыз.
Timeline терезесінде дыбысты монтаждау
Дыбысты Timeline терезесінде монтаждау принциптері, осының алдында өткен
Premiere бағдарламасында әр түрлі қасиеттері бойынша мынадай дыбыстық
моно (mono) — тек бір дыбыстық каналы бар;
стерео (stereo) — екі дыбыстық каналы барс (оң
5.1 — алтыканалды дыбыс (екі алдыңғы, екі артқы
Дыбыстың дауысын өзгерту (бәсеңдету немесе күшейту).
Дыбстың күшею коэффиценті (audio gain) дыбыс амплитудасының бастапқы
Timeline терезесінде дыбыстық клипке тышқанның оң жақ батырмасын
Ашылған контекстті менюден Audio Gain параметрін таңдаңыз:
Пайда болған Clip Gain терезесінен дыбыстың күшею коэффицентін
Clip Gain терезесінің ОК батырмасын басыңыз.
Ескерту: Күшею коэффициентін -96 бастап 96 дБ
Дыбыс күшін біркелкі азайту немесе көбейту
Фильмді ойнату барысында фондық дыбысты кей жерде бәсеңдету
Дыбыс күшін біркелкі өзгерту үшін:
Дыбыстық тректі ашыңыз:
→
Дыбыстық трек белгісінің Show Keyframes батырмасын басып,
→
Сол кезде дыбыстық тректе баулық реттеуіш пайда болады
Tools саймандар панелінен Pen құралын таңдаңыз:
Баулық реттеуіш бойымен Ctrl батырмасын ұстап тұрып, тышқанды
Баулық реттеуіште пайда болған кілттік кадрларды тышқан арқылы
Барлық талаптар орындалғаннан кейін суреттегі нәтиже пайда
Енді клипті ойнатқан кезде, ағымдағы кадр маркері төменгі
Кілттік кадрларды жою үшін, Tools саймандар панелінен Pen
Эффектілер және тирлар
Premiere бағдарламасының негеізгі ерекшелігі — арнайы эффектілердің кең
Эффектілердің түрлері
Әр түрлі сипаттамалары бойынша Premiere бағдарламасында эффектілерді келесі
клиптар арасында ауысу;
мөлдірлік (прозрачность) эффектісі және бейне клиптерді біріне-бірі қою;
клиптарды масштабтау және анимациялау;
бейнесуреттерді өңдеудің сан-алуан алгоритмдерінің жиынтығы.
Қолданылуы жағынан эффектілердің келесі топтары бар:
Presets - алдын ала орнатылған дайын эффектілер;
Audio Effects - дыбыстық клиптерге байланысты эффектілер;
Video Effects - бейне клиптерге арналған эффектілер;
Video Transitions - бейне клиптар арасында ауысуларды орнату
Сонымен қатар эффектілердің стандартты, енгізілген түрлері бар. Оларға
Эффектілермен жұмыс істеу үшін Premiere бағдарламасында екі арнайы
Эффектілер клиптерге Effects терезесі арқылы орнатылады, ал Effect
Эффектілерді енгізу, қолдану
Effects терезесінде орналасқан эффектілер тізімінен керек эффектіні таңдап,
Орнатылған эффект Effect Controls терезесінде пайда болады.
Ескерту: Эффектілерді орнатқан кезде, буйне клиптерге байланысты эффектілерді
Орнатылған эффектілердің параметрлерін өзгерту.
Басында айтылғандай орнатылған эффектілер Effect Controls терезесінде орналасады.
Effect Controls терезесінде орналасқан эффектілер және Effect терезесінде
Бейнеклиптер арасындағы ауысуларды орнату.
Фильмді монтаждаған кезде, оның клиптарының арасында біркелкі ауысуларды
Бірінші бейне көрініс:
Бұл мысалда ешқандай ауысулар орнатылмаған. Енді келесі мысалға
>
Мұнда фильмнің көрінісі біріншіге қарағанда өзгеше өйткені мұнда
Ауысулар Effects терезесінің Video Transition бумалар тобында орналасады.
3D Motion - үш өлшемді ауысулар
Dissolve - біркелкі ауысулар
Iris - геометриялық фигуралар түріндегі ауысулар
Map - түстерді араластыру арқылы жасалатын ауысулар
Page Peel - қағаз парақтарына ұқсайтын ауысулар
Slide - слайдтық ауысулар
Special Effect - арнайы эффектілік ауысулар
Stretch - созылмалы ауысулар
Wipe - шашка түріндегі ауысулар
Zoom - масштабтың өзгеруі негізіндегі ауысулар
Ауысу эффектілерінің басқа эффектілерден айырмашылығы, оларды тек клиптің
Бейнеклиптер арасындағы ауысуларды орнату үшін:
Video Transition бумалар тобынан керек ауысуды таңдаңыз
Таңдаған ауысуды клиптің керек жеріне (басына, аяғына немесе
Титрлер
Титр дегеніміз бұл, фильмге енгізуге болатын мәтіндік клиптер.
Титрлері бар клиптерді құру:
Меню жолынан File>New>Title командасын таңдаңыз, немесе F9 батырмасын
Ашылған Adobe Title Designer терезесінде орналасқан саймандар панелі
Керек мәліметтерді енгізіп болғаннан кейін меню жолынан File>Save
Пайда болған терезеден файлдың қайда сақталатынын көрсетіңіз.
Осы әрекеттерді орындап болғаннан кейін, титрлік клип Project
Титрді фильмге енгізу
Титрі бар клипті фильмге енгізу үшін, оны Timeline
Енгізілген титрлік клипті өзгерту үшін, сол клипке тышқанмен
2.3 Өңделген бейне файлдарды экспорттау
Фильмді монтаждаудың соңғы қадамы — фильмді экспорттау, яғни
Premiere бағдарламасында өңделген фильм, компьютерде бейнефайл ретінде болмайды.
Premiere бағдарламасында файлдардың келесі типтеріне фильміңізді экспорттау мүмкіндік
бейнефильмдер форматтары — AVI и DV AVI,
графикалық файлдардың тізбегі ретіндегі анициялық фильмдер — GIF,
дыбыстық форматтар — AVI и DV AVI, MPEG,
тұрақты графикалық файлдар — Filmstrip, FLC/FLI, Targa, TIFF,
Бейне фильмді экспорттау
Premiere бағдарламасында фильмді экспорттау үшін, келесе әрекеттерді орындаңыз:
Меню жолынан File>Export>Movie командасын орындаңыз.
Ашылған Export Movie терезесінен файлдың сақталу орны мен
Файлдың сақталу орны мен атын енгізгеннен кейін "Сақтау"
Сақтау командасын орындағаннан кейін, экспорттау процессін көрсететін Rendering
Экспорттау процессі аяқталған кезде бұл терезе автоматты түрде
Дыбысты экспорттау.
Premiere бағдарламасында фильмнің тек дыбысын ғана экспорттағыңыз келсе,
File>Export>Audio командасын орындаңыз.
Ашылған Export Audio терезесінен файлдың сақталу орны мен
Файлдың сақталу орны мен атын енгізгеннен кейін "Сақтау"
Кадрды экспорттау.
Фильмнің белгілі бір кадрын графикалық файл ретінде экспорттау
Ағымдағы кадр түзуі арқылы Timeline терезесінен керек кадрды
Меню жолынан File>Export>Frame командасын орындаңыз
Ашылған Export Still Frame терезесінен файлдың сақталу орны
Файлдың сақталу орны мен атын енгізгеннен кейін "Сақтау"
3-БӨЛІМ. «БЕЙНЕМОНТАЖ ЖАСАУДАҒЫ ӘДІСТЕМЕЛІК ҚҰРАЛ» АТТЫ ЭЛЕКТРОНДЫҚ ЖОБА
3.1 Бейнемонтаж жасаудағы әдістемелік нұсқау ретінде зертханалық жұмыстар
Зертханалық жұмыс №1. Adobe Premiere программасын жіберу және
Программа сіздің компьютеріңізде орнатылған деп есепейік,бірақ сіз онымен
Adobe Premiere прогрммасын Windows 95/98/2000/NT-да
-Тапсырмалар панеліндегі(Taskbar) Пуск (Start) баырмасн басыңыз. Windows-ң негізгі
-Программы- Adobe- Premiere1.5 командаларын орындаңыз. Экранда жасаушылар есімі
Егер бұл программаның бірінші жүктелуі болса,онда барлық компаненттер
-Do Not Display this dialog again(Не показывать этот
Бұл диалог тек программаны алғаш жүктелген кезде немесе
-Select A/B Editing (выбрать редактирование А/В) батырмасын басыңыз.Initial
Программаны жүктеу кезінде жаңа проекет жасалады,экранда кадр размерінен,секундына
-Тышқанды шерту арқылы Load Project Settings (Загрузить параметры
Бұл загатовканың болашақ фильмнің кадр өлшемін пиксельмен белгілейтін
-ОК батырмасын басып, Load Project Settings (Загрузить параметры
▼Жоба терезесі ( Project),бөлек клиптерді жобаға жинақтау орындалады.
▼Monitor(Монитор) терезесі.Бұл терезеден фильмді монтаждауға дейінгі видеофрагменттерді және
▼ Монтаж терезесі (Timeline),бөлек клиптерден тұратын фильмді монтаждау
▼Біріккен политралар терезесі Effect Controls (Настройка эффектов/Информация)
▼ Navigator/History/Commands(Навигатор/События/Команды) біріккекн палитралар терезесі,бір редактрленген облыстан 2-сіне
▼Transitions/Video/Audio(Переходы/ Видео/Аудио) біріккен палитрасы.Ауысулар (Transitions) палитрасында клиптерді стыктауға(стыковка)
Бұл терезенің барлығы Adobe Premiere программасының негізгі
Жоба терезесі( Project) 3 бөліктен тұрады.Жоғары жағында жоба
Жоба терезесінің ( Project) тақырып жолындағы Untitled1.ppj
Экранда көрсетілген терезенің ішіндегі ең күрделісі- монтаж терезесі
Құралдар панелі. Монтаж терезесінде (Timeline) редактрлеу функциясымен орындауға
Жұмыс аймағын таңдау жолы.Мұнда фильмді монтаждау процесі кезінде
Уақыт сызғышы.Бұл сызғышта монтаж процесі кезінде ыңғайлы бағытталуға
Video2(Видео2) жолы.Бұл жолда түссіз суреттермен Video1А (Видео1А)
Video1А (Видео1А) және Video1В(Видео1В) видеожолдары. Монтаж кезінде видеоклиптер
Transition ауысулар жолы (Переходы).Екі видеофрагментің жабысқан жерлерде
Audio1(Звук1), Audio2(Звук2), Audio3(Звук3) аудиожолдары.Аудиоклиптарды орналастыру үшін арналған.
Уақыт масштабын баптау батырмалары.Уақыт сызғышындағы масштабты өзгертуді қамтамасыз
Редактрлеу режимдерін қосу батырмасы.Монтаж терезесіндегі (Timeline) жолдар
Айналдыру жолағы.Монтаж терезесінің (Timeline) берілген моментте көрінбей тұрған
Келесі Зертханалық жұмысде бұл терезенің әр элементімен жұмысты
Зертханалық жұмыс №2 Adobe Premiere программасын алдын ала
Ең алдымен программамен жұмыс жасау ыңғайлы болу үшін
Бірінші монтаж терезесінде (Timeline) ақпаратты кескіндеу режимін баптаймыз.
Монтаж терезесінің (Timeline) тақырыбында тышқанның оң жағын басыңыз.
Timeline Window Options (Параметры окна монтажа) команда атауына
Бұл диалог көмегімен монтаж терезесінің (Timeline) сыртқы түрі
Icon Size (Размер значков) тобындағы жоғарыдағы бірінші айырып-қосқышты
Монтаж терезесінде (Timeline) клиптің бөлек кадрлары көріну үшін
Count (Отсчет) ашылатын тізімінде 30fps non Drop-Frame Timecode
Бұл кезде фильмдегі уақыт келесідей форматта өлшенеді: Сағат:
Zero Point (Начало отсчета) еңгізу өрісі санаудың басталу
Timeline Window Options (Параметры окна монтажа) диалогын OK
Монтаж терезесінің (Timeline) жолдар биіктігі азайғанына назар аударыңыз.
Бастамастан бұрын монтаж терезесінің (Timeline) жоғарғы жағындағы
Monitor (Монитор) терезесінің түрін де өзгертеміз.
Monitor (Монитор) терезесінің жоғарғы жағындағы - Dual View
Осында және ары қарай батырманың немесе басқа басқару
Monitor (Монитор) экранын жылжытып, 2 экран да
Monitor (Монитор) терезесінің мұндай түрі профессионалдарға таныс
Effect Controls/Info (Настройка эффектов/Информация) және Navigator/History/Commands (Навигатор/События/Команды) біріккен
Терезелердің өлшемдерін бірін-бірі жауап тұрмайтындай етіп өзгертіп, экранға
Фильм монтажына кіріспестен бұрын проект параметрлерін өзгерту керек.
Проект параметрлерін өзгерту.
Осы және осыдан кейінгі Зертханалық жұмыста біз Adobe
Project
Жоғарыда көрсетілгендей біз проекте рұқсат етілуі 240 x
Frame Size (Размер кадра) енгізу өрісінің сол жағында
Пернетақтадан 240 енгізіңіз. Бұл сан горизонталды кадр өлшемі
Фильмде қолданылатын дыбыстың файлдың параметрлері жаңа проект баптаудан
Project Settings (Параметры проекта) диалогының жоғарғы бөлігіндегі ашылатын
Rate (Частота) ашылатын тізімінде 22050Hz (22050 Гц) мәні
Format (Формат) ашылатын тізімінен 8 Bit-Mono (8 бит-Моно)
Жаңа проектің басқа параметрлерін біз өзгертпейміз.
Project Settings (Параметры проекта) диалогын OK батырмасын басу
Мұндай ескерту әрқашан да проектің ағымдық параметрлерін өзгерткен
Ескерту диалогын OK батырмасын басу арқылы жабыңыз.
Енді, барлық қажет баптаулар орындалғаннан кейін фильмді жасауға
Зертханалық жұмыс №3
Видео мен дыбысты монтаждау процесінде клиптерді монтаждау терезесіне
Windows-тің стандартты көшіру, қою және қию командалары қолданылады.
Клипті клиптер бар ортасына тасымалдау арқылы қою;
Клипті ағымдық позицияға қозғалтумен немесе еселеп (наложением) қою;
Клипті шекарасы көрсетілген аймаққа қою;
Клипті тасымалдау әдісімен қою.
Монтаждау терезесіндегі Vidoe 1A жолына Finale.avi клипін тасымалдаңыз
Клипті жоба терезесінен жылдам табу үшін клип атының
перне тақтаны ағылшын символдарын енгізетіндей өзгертіңіз;
жрба терезесін шертіп оны белсенді етіңіз;
В – пернесін шертіңіз, жоба (Project)терезесінде Boys.avi
Boys.avi клипін жоба терезесінен Video1A ( видео
Жоба терезесін белсенді ету үшін оның тақырыбына шертеміз;
Пернесін басамыз. Жоба терезесіндегі Fastslow.avi клипі ерекшеленеді;
Жоба терезесінен Fastslow.avi клипін монтаждау терезесіндегі
Енді Finale.avi мен Boys.avi клиптерінің ортасына
Жоба терезесіне Cyclers.avi клипін тышқан көрсеткішімен орнатыңыз және
Тышқанның сол жақ батырмасын шертіп,ұстап тұрыңыз;
Тышқанның сол жақ батырмасын жібермей, монтаждау терезесіндегі Vidoe
Тышқанның сол жақ батырмасын жіберіңіз, Cyclers.avi клипі қойылады.Ал
\ пернесін басыңыз. Ол барлық клиптарды монтаждау терезесінде
Клип блоктарын көшіру.
Көшірудің басқа типтерін қарастырмастан бұрын, алдымен клип блоктарын
BlockSelectTool(Инструмент «Выделения блока» (М)) құралы барлық жолдардағы бірдей
Video1A ( видео 1А) жолының сол жақ шетінде
Тышқанның сол жақ батырмасын шертіп, ұстап тұрыңыз
Тышқанның сол жақ батырмасынжібенмей, оның көрсеткішін оң жаққа
Тышқанның сол жақ батырмасын жіберіңіз. Блок ерекшеленген болады.
Ерекшеленген блокқа тышқан көрсетішін орнатыңыз
Alt пернесін шертіп,ұстап тұрыңыз. Тышқан көрсеткіші «қол» формаға
Alt пернесін жібермей, тышқанның сол жақ батырмасын шертіп,ұстап
Осы команданы орындап тышқан көрсеткішін бос монтаждау терезесінің
Ол күрең түске боялады.Сәйкес орын (допустимое положение) деп
Осы блоктың сол жақ шекарасының уақыт позициясын 0:00:32:00
Тышқанның сол жақ батырмасын жіберіңіз.
Alt пернесін жіберіңіз.Ерекшеленген блок қажет позицияға көшірілед. Егер
Edit-UndoBlokCopy (Правка-Отменить) дасын немесе Ctrl+Z пернелер комбинациясымен көшіруді
SelectionTool(V) (Инструмент «Выбор») пернесін басамыз. Ерекшелінген блок алынып
Клипты ағымдық позицияға қазғалмалы және еселеп қою.
Клипті ағымдық позицияға қойған кезде осы осы позицияда
Монтаждау терезесіндегі уақыт шкаласын 0:00:18:00 позициясында орнатамыз. Дәл
Уақыт шкаласында тышқан батырмасын көрсететін нүктелерде шертіңіз. Бұл
Video1A ( видео 1А) жол атауы монтаждау терезесінде
Sport.avi клипін 0:00:18:00 ағымдық позициясына басқа жолдармен
Sport.avi клипін ағымдық 0:00:18:00 поз-да еселеу тәсілімен қою
Менюден Edit-Undo Overlay (Правка – отменить наложение)командасын орындап
Adobe Premiere-де фильм құрудың жаңа тәсілі бұл монтажды
Шекарасы көрсетілген аймаққа клип қою.
Sport.avi клипі қойылатын шекараны анықтаймыз.
Monitor терезесінде ProgramLocation(текущая позиция фильма) уақыт счетчигіне
Monitor терезесінің оң жақ экранындағы { батырмасын
Ағымдық позициядан тышқан көрсеткішін монтаждау терезесіндегі уақыт сызығының
Монитор терезесінің оң жақ экранындағы } пернесін басыңыз.
Осылайша орналастыру аймағы өзіне ұзақтығы 00:00:33:15 болатыт 00:00:15:15
Overlay пернесін басыңыз. Экранда клиптің ұзақтығы мен орналастыру
Change Speed пернесін басыңыз. Ескертпесі бар Fit Clip
Орналастыру аймағының өлшемі клип өлшемін үлкейтетіндіктен, Sport.avi созылады
Edit-Undo Overlay(Правка – отменить наложение) командасын орындаңыз.
Зертханалық жұмыс №4 Монтаж терезесін баптау.
Монтаж терезесінде (Timeline) 2 видео және 3 аудио
Әрбір жолша оратылған немесе жайылған түрде болуы мүмкін.Бұл
4.4 суретінде Audio1 жолшасының жайылған,ал қалған жолшалардың оратылған
Жолшаларды қалай жаю және орау керек екендігін қарастырайық.
●Тышқанның көрсеткішін үшбұрышты іске қосу белгісіне ► апарамыз
● Тышқанды сол жерде шертіңіз.Үшбұрышты іске қосу белгісі▼
● Video1А жолша атауының сол жағында ▼ тышқанды
Сонымен іске қосу үшін үшбұрыш белгісінің ►-түрі жайылған
● Video2 жолшасының сол жағындағы ► үшбұрышты іске
Жолша биіктігі үлкейеді.
●Енді оны Video2 жолшасының сол жағындағы ▼-белгісіне шертіп
Әрбір орау және жаю жолшаларының сол жағында квадрат
●Жалау өрісінде Video2 жолшасына тышқанды шертіңіз.Жолша кілтенеді.Бұл өрісте
● кілтеуді айыру үшін тышқан арқылы Video2 жолшасының
Әрбір жолшада белгісі бар видео жолшалар
●Жолша атауының сол жағында белгісіне шертіңіз.Бнлгі
●Қайтадан белгіге шертсек жолшаның мазмұнын және фильмді қарау
Монтаж терезесінде жолшаларды жасыруға болады,яғни оларды уақытша көрінбейтіндей
● батырмасын басып,ұстап тұрайық.
● батырмасын ұстап тұрып,тышқанды
● батырмасын ұстап тұрып,динамика
● батырмасын жіберіңіз.
Жоғарыда көрсетілген әрекеттерді орындай отырып біз жолшаларды белгілеп
●Монтаж терезесінің оң жақ жоғарғы бөлігінде ►белгісін басу
● Пайда болған мәзірден Hide Shy Tracks(белгіленген жолшаларды
Жасырылған жолшаларды қайта қалпына келтіру үшін төмендегі әрекеттер
● Монтаж терезесінің оң жақ бөлігінен ►белгісін басу
● пернесін басулы күйде ұстап,тышқанды шерту
Ескерту.
Hide Shy Tracks- Timeline монтаж терезесінде белгіленген жолшаларды
Жолдар санының өзгеруі.
Монтаж терезесі 99-видео және 99-аудио жолдарды қамтуы
Қосымша видеожолдар Video3-тен Video98-ге дейін нөмірленеді. Video1
Монтаж терезесінде аудио - видео жолдар санын өзгертуді
● Тышқан көрсеткішін 1-ші
-Track Options Dialog (жолдар параметрі).Ол монтаж терезесінің төменгі
Track Options диалогы(жолдар параметрі)
Осы диалогты ► белгісін басу арқылы іске қосуға
●Add(добавить) батырмасын басыңыз.Экранда Add Tracks(добавление дорожек) диалогы пайда
4.6 сурет.Add Tracks диалогы.
Енгізу өрісі Add-да сіз көрсеткіңіз келген аудио және
10 аудио және видео жолдар қосайық.Ол үшін
●Жоғары видео өрісінде Add ұяшығына 10 санын енгіземіз.
●ОК батырмасын басамыз. Add Tracks диалогы жабылады.Жаңа тізім
●монтаж терезесінің биіктігін өзгертіңіз(қосылған жолдарды көру үшін).
Көп көлемді жолдар санымен жұмыс жасағанда монтаж терезесінің
Зертханалық жұмыс №5 Дыбыстық клиптерді
IN- және OUT- маркерлерін орнату
Аудиоклиптердің ұзақығын (Clip) тыңдау терезеі
► пернесін
► пернесін жіберместен проект
► пернесін жіберіңіз.
Видеоклиптен айырмашылығы аудиоклиптің In- маркері
Клип соңының жаңа позициясын орнатайық (Out-маркер).
► Clip: Music.aif терезесіндегі
► Пернетақтадан 2820
► Clip: Music.aif терезесінің
Бейне мен дыбыстан тұратын байланысқан клиптер үшін
Аудиоклипті тыңдау терезесінде амплитудалық графиктің орналасуының
Үнсіз келісім жағдайында қалыпты режим орнатылған.
► Zoom In/Out (увеличить/ уменьшить). Clip:
► пернесін
► пернесін
► батырмасын
Осылайша режим батырмалары көмегімен амплитудалық графиктің пішінін
Амплитудалық графиктің төменгі жағындағы айналдыру жолағы көмегімен
Жылжымалы реттеуіш (ползунковый регулятор) Set Location
► Бұл басқару элементтері қалай жұмыс жасайтындығын
Флиьмді монтаждауда көп жағдайда дыбыс пен оған сәйкес
Егер фонограмманың төмен амплитудалық бөліктерінің бөлшектерін
► Window ♦ Window options ♦ Clip
► Boosted (расширенный) ауыстырып –
► ОК батырмасын басу арқылы Clip window options
Adobe Premiere аудиоклиптерді видеоклиптің кадрлық жиілігімен
және батырмаларын немесе
► бастапқы етіп бір позицияны таңдап алыңыз да
► - Mark in
► Егер In – маркер көрінбей тұрса,
► In /Out-маркерлерінің жаңа позициясында клип
► Терезенің оң жақ жоғарғы бұрышындағы
Сипатталған әдістерді пайдаланып, дыбыс пен бейнені дәл
Меню командасымен клип ұзақтығын өзгерту
Егер клип проект терезесінде (Project), монтаж терезесінде (Timeline)
Осылай Boys.avi клипінің ұзақтығын өзгертейік.
► Монтаждау терезесінің (Timeline) Video 1A
► Clip♦ Duration (клип♦ длительность) меню
► Duration енгізу өрісіне 212 енгізіп,
Назар аударыңыз: меню командасы арқылы ұзақтықты өзгерткенде
► Boys.avi клипінің бастапқы
Біз видео- және аудиоклиптердің ұзақтығын өзгерту тәсілдерін
Зертханалық жұмыс №6 Монтаждау терезесінде жылжу және
Монтаждау терезесінде жылжудың әдістері
Үлкен көлемді фильмді монтаждау кезінде монтаждау терезесінде жылдам
Проект терезесінде boys.avi, ceclers.avi, fastslow.avi клиптерін ерекшелеңіз.
Ерекшеленген клиптерді монтаждау терезесіне көшіріңіз және оларды video
Уақыт масштабын үлкен етіңіз- барлық клиптер монтаждау терезесінде
Көрінбей тұрған клиптер көріну үшін келесі тәсілдердің біреуін
Жылжу үшін монтаждау терезесінің төменгі жағындағы айналдыру
Соңғы клиптіңсоңғы кадрына өту үшін end батырмасын басыңыз.
Home батырмасын бассаңыз монтаждау терезесінде бірінші клиптің бірінші
Саймандар панелінен батырмасын таңдаңыз.
-selection tool(v) клипті, аусуды, маркерлерді ерекшелеу үшін
Сәйкес сайманды таңдау үшін пернені басу монтаждау терезесі
Монтаждау терезесіндегі boys.avi клипіне шертіңіз. Клип ерекшеленеді.
1 кадрдың уақыт масштабын орнатыңыз.
Бұндай масштабта клип монтаждау терезесіне толық сыймайды.
End батырмасын басыңыз. Видеожолда ерекшеленген клиптің соңғы
Home батырмасын басыңыз. Ерекшеленген клиптің бірінші кадры қайта
Егер бір клип ерекшеленген болса, end, home
Zoom құралы көмегімен уақыт масштабын өзгерту.
- zoom tool (z)
8 кадр уақыт масштабын орнатыңыз.
Монтаждау трезесінің сол жақ жоғарғы жағындағы құралдар панелінен
құралын таңдаңыз.
-zoom tool (z) құралыының функциясы уақыт масштабы
Тышқан көрсеткішін монтаждау терезесіне орналастырыңыз. Оның түрі
Тышқан көрсеткішін монтаждау терезесінің кез келген жолына шертіңіз.
Тышқанды тағы да шертіңіз. Уақыт масштабы 2 кадрға
құралын таңдап, монтаждау терезесінде шерту уақыт масштабын үлкейтеді.
Alt батырмасын басып ұстап тұрыңыз. Тышқан көрсеткішінің
Alt батырмасын жібермей, көрсеткішті монтаждау терезесінің кез
Alt батырмасын жіберіңіз.
Сонымен монтаждау терезесінде Alt батырмасын басып тұрып,
Hand құралы көмегімен монтажды айналдыру.
-hand tool батырмасын басыңыз. Бұл құрал
Тышқан көрсеткішін монтаждау терезесінің кез келген жолына орналастырыңыз.
Тышқанның сол жақ батырмасын басп тұрыңыз.
Тышқан батырмасын жібермей, көрсеткіштісолға жылжытыңыз. Онымен бірге монтаждау
Video A1 жолында Fastslow.avi клипінің соңғы
Тышқанды қарсы жаққа жылжытып, boys.avi клипінің басын
Қажет кадрға өту.
Monitor-Program Location (моритор-текущая позиция фильма) терезесінің оң жақ
Monitor-Program Location терезесінің санауышына екі рет шертіңіз. Курсор
Пернетақтадан 303 енгізіп, enter басыңыз. Ағымдық позиция
Енді белігіл бір кадрға өтуді қарастырайық.
Monitor-Program Location терезесінің санауышына екі рет шертіңіз. Курсор
Пернетақтадан кадр номерін -99- енгізіп, enter басыңыз.
Сонымен монтаждау терезесінде жылжудың түрлі әдістері бар екен.
3.3 Бейнемонтаж жасаудағы әдістемелік құралы
Xara3D6 үшөлшемді бағдарлама
Xara3D6 үшөлшемді бағдарламасы кеңістікте объект немесе мәтінді анимациялық
Xara3D6 үшөлшемді бағдарламасын қарастырайық:
Сонымен қатар, дипломдық жұмыста қолданылған батырмаларды да осы
AutoPlay Media Studio 6.0. бағдарламасы
«Бейне монтаж жасаудың әдістемелік құралы» арналған электрондық жоба
1.1. сурет
Бұл AutoPlay Media Studio 6.0. бағдарламасының артықшылығы басқа
Adobe PhotoShop CS бағдарламасы
Abode Photoshop бағдарламасы нүктелі графикаларды өңдеумен және жасауға
Adobe Photoshop CS — растрлық графиктік редактор, Adobe
1.1-сурет
Photoshop медиафайлдар, анимациялар және т.б шығармашылық бағытта жұмыс
Дипломдық жобамды жасау кезінде бұл бағдарлама жобаның алғашқы
ҚОРЫТЫНДЫ
Бүгінгі біздің өзекті мәселелеріміздің бірі болған басты міндеттеріміздің
Сондықтан да ҚР білім және ғылым министрлігі
ТМД елдерінде алғашқы болып өткізген Президент Н. Назарбаевтың
Сондықтан оқу теледидарын құру жобасы сол бастаманың заңды
Adobe Primerе Pro бейнемонтаждың қарапайым да жеңіл болуын
Енгізілген цифрлік бейне реттеуіші арқылы, компьютеріңізге жалғанған сыртқы
Бейнемонтаждың негізгі мақсаты бейнематериалдардың бөлек үзінділерін байланыстыру, олардың
Бейне монтаждау саласының кәсіби маманы да, қарапайым, бейнетүсірумен
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Видеомонтаж на персональном компьютере Резников Ф.А.
Adobe Primerе Pro Официальный учебный курс, «Издательство Триумф»
Adobe Primerе Pro Самоучитель, Дмитрий Кирьяков, Елена
Санкт-Петербург 2005
Волков А.К., Меламуд М.Р. //Разработка и использование
Волков А.К., Меламуд М.Р., Романова Ю.Д. //Методология создания
Машбиц Е.И. « Психолога – педагогические проблемы компьютеризации
Меламуд М.Р. Методические указания к проектированию компьютерного учебника.
Информационные технологии в образовании: От компьютерной грамотности –
Новые педагогические и информационные технологии в системе образования/
Основные направления развития электронных образовательных изданий и ресурсов//
Алексей Петровский «Adobe Primerее». «Питер» баспаханасы. Санкт-Петербург, 2000
Т. Панкратова «Adobe Primerе. Учебный курс» «Питер» баспаханасы
С. Пономаренко, А. Тайц «Adobe Primerее в примерах».
М. Стразницкас «Adobe Primerе для подготовки Web –
Г. Двойко «Семь ипостасей Примера Великого и Ужасного»,
18.Ю. Гурский., И. Гурская «Трюки и эффекты Adobe
Питер баспаханасы, Санкт – Петербург 2006 ж.
19. Ю. Гурский., И. Гурская «Трюки и эффекты
бөлім. Питер баспаханасы, Санкт – Петербург 2008 ж.
20.Информатикалық ағылшынша,орысша,қазақша аударма сөздіктер.
Алматы баспасы. Б.Бөрібаев, Е.Балапанов, А.Бекбаев, А.Дәулкетқұлов.
1
Көрсету батырмасы (Play)
Тоқтату батырмасы (Stop)
Жазу батырмасы (Record)
Timeline терезесіне клиптарды тасымалдау
Құрылғылар мен бағдарламалар
Camtasia Studio бағдарламасы көмегімен оқыту курстарын жасақтау
Camtasia Studio бағдарламасында бейнесабақтар жасау
Оқыту технологиясының сәйкестендіру қағидалары
Растрларды векторлық графикаға түрлендіру
Растрлық суреттерді жіктеу
Электронды оқулықты құру кезінде қолданылған бағдарламалар және оқулықтың құрылу кезеңдері
Оқу үрдісінде Macromedia Flash программалық жабдығын қолдану
Macromedia Flash 5 программасы