Коммерциялық банктер арасындағы бәсекелестік
МАЗМҰНЫ
Кіріспе 3
1. Қазақстан экономикасының нарыққа көшу жағдайындағы маркетингтің әлеуметтік-экономикалық
1.1. Маркетингтің даму эволюциясы және оның қазіргі заман
1.2. Банктердің маркетингтік қызметіндегі көрсеткіштер жүйесі 20
2. Коммерциялық банктердегі маркетингтік қызметтің ұйымдастырылуы 23
2.1 Коммерциялық банктегі маркетингтің ерекшеліктері 25
2.2. Банктегі маркетингтік зерттеулер мен ақпарат 29
Қорытынды 31
Қолданылған әдебиеттер тізімі 32
Кіріспе
Банк жүйесі – нарықтық экономиканың ең маңызды және
Қазіргі банктік жүйе – бұл кез келген дамыған
Коммерциялық кәсіпорындардың бір түрі ретінде банктік мекемелер де
Қазіргі банк жүйесі – бұл банк ісінің негізін
Икемді және тиімді банктік маркетинг қызметін құру –
Отандық әдебиетте дамыған елдердің экономикасындағы банктік маркетинг жеткілікті
Қазіргі кезде маркетинг банктердің қызметін жоспарлау, оны ұйымдастыру
Банктердің маркетингтік қызметіне жүргізілген талдау, нақты мақсаттарға іс
Маркетингті жүзеге асыруға арналған еңбектер шетел тәжірибесін қолдануға
Осы жұмысты жазу кезіндегі негізгі қиыншылық Қазақстан банктерінің
Курстық жұмыстың мақсаты Қазақстандағы банктердің маркетингтік қызметінің ұйымдастырылуы
Осы мақсатқа сәйкес мынадай негізгі міндеттер туындайды:
- банк жүйесіне қатысты теориялық сұрақтарды қарастыру;
- банктердің пайда болуы мен дамуына әсер ететін
- шетелдердегі банк маркетингінің өзгешеліктері мен артықшылықтарын талдап,
- ҚР-ғы банктік маркетингтің ұйымдастырылуына талдау жасау;
- Қазақстандағы банктердің маркетингтік қызметін жетілдіру жолдарын қарастыру
Аталған міндеттерді тиімді ашып көрсету үшін курстық жұмыс
1. Қазақстан экономикасының нарыққа көшу жағдайындағы маркетингтің әлеуметтік-экономикалық
1.1. Маркетингтің даму эволюциясы және оның қазіргі заман
Нарықтық қатынас жағдайындағы басқару жүйесі маркетингтік тұжырымдамамен негізделеді.
Маркетинг кеңінен дамыған "жабайы" нарықтың жағымсыз көріністеріне, ал
"Маркетинг" (латын тіліндегі, маrket - нарық), нақты айтқанда,
Нарық жағдайындағы банктер қызметі тұрғысынан алғанда, маркетингті қазіргі
Маркетинг сатушы мен тұтынушының өзара мақсаттарының жақсаруына мүмкіндіктер
Сонымен бірге ол нарықтың жаппай даму дәрежесін төмендетіп,
Америкалық маркетинг ассоциациясының анықтамасы бойынша: маркетинг дегеніміз —
Американдық маркетологтар Дж.Р. Эванс, Б.Берманның көзқарастары бойынша, маркетинг
Олар өз көзқарасын жоғарыда көрсетілген анықтамаға сәйкес етіп,
Маркетинг жөніндегі көзқарастың көптігін мына тұжырымнан да көруге
Италияндық ғалым Антонио Фолионың көзқарасы бойынша: "Маркетинг -
Ресейлік әдебиеттерде маркетинг анықтамасының жоғарыда көрсетілген түрлеріне ұқсамайтындарын
Кейбір авторлар тауарларды маркетингке өткізу, нарықты зерттеу, жарнама,
Қазіргі уақытта басқару қызметі ретіндегі маркетинг ұғымы біртұтас
Жоғарыда аталған анықтамалар маркетинг болмысын толық дәрежеде көрсете
Осы аталған анықтамалар жалпылама сипатта болғандықтан, оларда маркетингтің
Жоғарыда көрсетілген анықтамалар негізінде келесі қорытындыларды жасауға болады:
1. Анықтамалардағы айырмашылықтар ғалымдардың маркетинг ерекшеліктерін әртүрлі бағытта
2. Қарастырылған анықтамалардың жалпы мағынасын мына көзқараспен түсіндіруге
Мұндай процестің нәтижесі - тұтынушылар қажеттіліктерін қанағаттандыратын жағдай
Осы жұмыста, тәжірибелік маркетингті микродеңгейде қарастыра отырып, жоғарыда
Осы айтылған анықтамалаларды талдай келе қазіргі заман маркетингі
Жалпы экономикалық эдебиеттерде маркетингтің негізгі қызметтері көрсетілген. Авторлардың
1. Тұтынушылар сұранысының динамикасы мен жағдайын зерттеу және
2. Кәсіпорын (банк) қызметінің сапалылығын арттыру мақсатында өндірісті
3. Компанияның (банктің) ішкі мүмкіндіктері мен барлық әдіс-тәсілдер
Жоғарыда көрсетілген қызмет түрлері кәсіпорынның маркетингтік қызметінің негізгі
Ғылыми әдебиетте маркетинг дамуының деңгейлерін кезеңдерге бөлудің әртүрлі
Бірінші кезең өндіріске бет бұру нәтижесінде XX ғасырдың
Мамандардың көпшілігінің ойы бойынша, маркетинг теориясы АҚШ-та XX
Маркетинг дамуының екінші кезеңі 1950 жылдардың бірінші жартысына
Үшінші кезеңде (60-70 жылдардың аяғы) маркетинг теориясы басқару
Осындай бағыт қазіргі "кәсіби философияның" болмысын құрайды. Маркетинг
Төртінші кезеңде әлеуметтік-этикалық маркетингке (80-і жылдардан бастап, қазіргі
Осы кезеңде табиғи қорды экономикалық дәрежеде жұмсау және
Маркетингті жүзеге асырудағы жетістік — оны жүзеге асыратын
Әсіресе, есептесуге тура келетін, маңызды фактор ретінде өз
Маркетинг сатушы мен тұтынушының өзара ізденісін жақсарту арқылы
Маркетингтің мақсаттары мен шарттарының бірлігі негізінде экономиканың әр
Шешуді қажет ететін тапсырмалардың ерекшелігі мен бірқатар басқа
Маркетингтің мынандай келесі түрлерін атауға болады: өндіріс маркетингі
Өндірістік белгілеудегі тауарлар мен тұтынушылық тауарлардың ерекшеліктері бар
Маркетингтің тағы бір түрі - сауда маркетингі болып
Қызмет көрсету маркетингінің ерекшеліктері шеңберінде өндірістік және саудалық
Осы маркетингтің түрлерінің ішінде халықаралық маркетинг туралы айта
Халықаралық маркетинг дегеніміз — фирма мен ұйымдардың сыртқы
Маркетингтің жалпы мақсаты мынада деп айтуға болады: ол
Сонымен бірге, кейбір ерекше нарықтардың маркетингі бар, жалпы
Нақты бір шектеулерге бағындырылған бәсекелестікті тәртіпке келтіру, заңға
Маркетинг қызметі сауда кәсібінде өндіріс пен тауар өткізудің
Маркетинг басқару тұжырымы ретінде, күрделі нарықтық жағдайда фирманың
Жоғарыда аталып кеткен төрт құралдан тұратын маркетинг шараларын
1. Тауармен жұмыс, оның сапасын арттыруға бағытталған, яғни
2. Баға саясаты, баға белгіленуі мен оның өзгеруі,
3. Үлестіру, өткізу жүйесінің құралуы, өткізу жолдарының таңдалуы,
4. Ал тауарды жылжыту қызметі өзін жарнамалау, өткізуді
Маркетингтің маңызды түрлерінің бірі - кәсіби маркетинг. Өндірістік
1. Нарықтық қатынастардың даму деңгейінің жеткіліктілігі.
2. Маркетинг мақсатының кәсіпорын басқармасының нарық жағдайына байланысты
3. Кәсіпорында маркетинг қызметінің тиімділігін арттыру үшін ғылыми-техникалық
Сонымен бірге маркетингті барлық кәсіпорындар белгілі бір дәрежеде
Сонымен бірге, кәсіпорындардың нарық конъюнктурасын жобалау және түбегейлі
Сонымен қатар, маркетингпен айналысатын адамдардың тәжірибесіздігі, олардың маркетинг
Кәсіпорындардың маркетингтік қызметі үшін төмендегі үш түрлі мәселе
Қазіргі кезде Қазақстанда қоғамдық пікір мен ыарықты зерттеуде
Қазақстандық нарықтың тұтынушыға негізделуі барысындағы маркетингтік зерттеулерде макро-
1.2. Банктердің маркетингтік қызметіндегі көрсеткіштер жүйесі
Маркетинг қызметінің тиімділігін арттыруда банктік өнімдерді шығаратын отандық
Сонымен қатар, көптеген банктерде техникалық, қаржылық мақсатты көздейтін
Маркетинг банк үшін мақсатты нарық көзін анықтай отырып,
Маркетинг кез-келген банктер қызметінде қолданыла беретін әмбебап тәсіл
Нарық қатынастары даму деңгейінің төмендігі, өндіруші мен тұтынушы
- нарықтық қатынастар мен нарық мәдениеті деңгейінің төмендігі;
- отандық банктердің маркетингтік қызметін жобалау және жүзеге
- маркетингтің өндірістік менталитеті және оның тұтынушыға бағытталмай,
- кәсіпорындардың түбегейлі түрде маркетингтік зерттеулер, үлгілер жасау
- мәлімет көздерінің жеткіліксіз даму деңгейі.
Банктердің барлық бөлімшелерінде "айқын" бағыт алу, сонымен қоса,
Осы мәселенің шешімін табудың көптеген жолдары бар. Мәселен,
Жемісті маркетингтік іскерлік үшін оның жіктеулік көрсеткіштері маңызды
Сонымен бірге осы мәселені шешуші негіз ретінде жоспарлаудың
Біздің ойымызша, бақылау деңгейіне байланысты маркетинг көрсеткіштерінің макро-
Көрсеткіштерінің сипаты олардың сапалы және мөлшерлік болып бөлінуін
Бақылау жүйелілігі көрсеткіштерді банктің жоспарлық болжамдары мен жобаларының
Біздің пікіріміз бойынша, жалпылық және жекелеген көрсеткіштер тиімділігінің
Банктің нақты анықталған түрдегі маркетингтік жағдайын сипаттау және
Маркетинг тиімділігін талдауға арналған жүйелі дәрежедегі бағытты жүзеге
Сондықтан маркетингтің қолданылу тиімділігін зерттеу барысында, біздің ойымызша,
2. Коммерциялық банктердегі маркетингтік қызметтің ұйымдастырылуы
Қазіргі кездегі коммерциялық банктер сатушы мен сатып алушы
Банктер арасындағы бәсекелестік кең салалы. Оны екі түрге
Бірінші түрі
Коммерциялық банктер арасындағы бәсекелестік.
Банктер және банке жатпайтын несие-қаржылық институттар арасындағы бәсекелестік.
Банктер және қаржы институтына жатпайтын мекемелер арасындағы бәсекелестік.
Екінші түрі
Жеке бәсекелестік.
Топтық бәсекелестік.
Банктер арасындағы бәсекелестік күшейген шақта, банктің жақсы атағын
Тұтынушылар құрамына: кәсіпорындар, бағалы қағаздармен жүргілетін операцияларға сұраныс
Қамту дәрежесіне және тұтынушылардың мақсатты контингентіне байланысты жарнаманы
Негізінен тұтынушылар бірінші орынға банкте көрсетілетін қызметтердің саны
Нәтижесінде банктің қызметін дұрыс ұйымдастырса, біріншіден бәсекелестер арасындағы
Банктің жұмыс істеу нысандарының бір түрі - нарықтық
Халықтың жинақталуы ақшасын сақтауды қамтамасыз ету - банк
Инвестициялау проблемасы қазіргі кезде әр жерде әртүрлі шешілуде.
Экономикалық тұрақсыздық бой алып тұрған біздің жағдайда шет
Банктердің коммерциялық мекеме ретіндегі өзіндік ерекшелігі - ресурстардың
коммерциялық банктерге таратылатын қаржының көлемі банктің меншік капиталынан
жабық акционерлік қоғам ретінде құрылған банктерге -20 еседен
ашық акционерлік қоғам ретінде құрылған банктерге - 15
2.1 Коммерциялық банктегі маркетингтің ерекшеліктері
Банк қызметтерін көбейту және оны дамыта түсу банктің
Банк саласындағы маркетингтің ерекшеліктері банк өнімдерінің ерекшеліктеріне байланысты
Нарық жағдайында жұмыс істейтін қандай да болмасын кәсіпорын,
Қазір банктердің көпшілігі тұтынушыларды тартудың жаңа жолдарын қарастыруда.
Банктегі маркетинг – бұл банктің стратегиясы мен философиясы.
Қазіргі маркетингтік жағдайда банк пен тұтынушының қарым-қатынасы өзгере
Қазіргі кезде банктер өзгерген жағдайға бейімделе отырып әртүрлі
«Лучший классический» депозиті – салым бойынша сыйақы ставкасы
«Лучший классический» депозитінің талаптары:
• сыйақы салымның сақталу мерзімінің аяқталуы бойынша есептеледі;
• салым 3 айдан астам сақталған кезде, бірақ
• банктік салым шартының мерзімі аяқталғаннан кейін осындай
«Лучший классический» депозитінің сыйақы ставкасы.
Валюта түрі Сыйақы ставкалары жылына %
3 ай 6 ай 12 ай 18 ай
Теңгемен 11,0 13,0 14,0 16,0
АҚШ долларымен 7,0 7,5 8,0 9,0
Ең төменгі салым сомасы (теңгемен):
150 000 теңге – Алматы филиалының ЦСО;
10 000 теңге – Алматы филиалдарының басқа бөлімшелері;
2 000 теңге - «Казкоммерцбанк» ААҚ-ының басқа филиалдарында
Ең төменгі салым сомасы (АҚШ долларымен):
$ 1 000 – Алматы филиалы;
$ 500 – Алматы филиалдарының басқа бөлімшелері;
$ 100 - «Казкоммерцбанк» ААҚ-ының басқа филиалдарында
«Капитал»
«Капитал» депозитінің талаптары:
• салым сомасына сыйақы оны енгізген күні есептеледі;
• салымның барлық сақталу мерзімінде сыйақы ставкасы белгіленген
• есепшотты ашқан күні талап етілгенге дейінгі салымға
• қосымша жарналар салуға және ішінара берулерге жол
• салым тұтыну кредитін алу кезінде немесе пластикалық
• банктік салым шартын мерзімінен бұрын бұзу кезінде
• банктік салым шартының мерзімі аяқталғаннан кейін осындай
«Капитал» депозитінің сыйақы ставкасы.
Валюта түрі Сыйақы ставкалары жылына %
3 ай 6 ай
Теңгемен 8,0 11,0
АҚШ долларымен 5,0 6,0
Ең төменгі салым сомасы (теңгемен):
1. 150 000 теңге – Алматы филиалының ЦСО;
2. 50 000 теңге – банктің басқа филиалдары
Ең төменгі салым сомасы (АҚШ долларымен):
1. $ 1 000 – Алматы филиалы;
2. $ 500 – банктің басқа филиалдары мен
Өркениетті елдерде банк қызметтерімен 80% үй шаруашылықтары қамтылған.
Коммерциялық банктер салымға қаражат жинау үшін қосымша шетелдік
Мысалы:
халықтың қаражатын банкке тартудың әртүрлі программасын жасау.
салымшы- клиенттерге кеңінен қызмет көрсету, оның ішінде банк
Банк саласындағы маркетинг клиенттердің қаржылық жағдайын және олардың
Түбінде банктік маркетинг бір ғана мақсатты көздейді: кірістерді
Банктің маркетингі шеңберінде мынадай қағидалар жүзеге асырылуы тиіс:
1. Барлық банк қызметкерлерінің нақты нарықтық мақсатқа қол
2. Маркетингтің қызмет көрсетуінің кешенділігі (маркетингтік ақпарат, жоспарлау,
3. Маркетингтің стратегиялық және тактикалық жоспарларының біртұтастығы.
4. Банктің әрбір қызметкерінің творчестволық белсенділігі мен бастамашылдығын
5. Банк қызметкерлерінің өз біліктілігін арттыруды тұрақты қамтамасыз
6. Банк ұжымында оң психологиялық ахуалды қалыптастыру.
Бұл қағидалардың көпшілігі менеджмент теориясындағы қағидалармен ұштасып жатыр.
1. Банктің ақша нарығындағы ұдайы өзгерістерінде табысты жұмыс
2. Кредиторлар мен салымшылардың мүдделерін сақтау үшін банк
3. Банк көрсететін қызметтердің көлемімен, құрылымымен және сапасымен
4. Банк қызметтерінің жаңа түрлерін іздестіру. Маркетингтік зерттеулер
5. Жаңа клиенттер тарту.
Осы міндеттерге орай банк маркетингі өз өнімдерінің сапалы
2.2. Банктегі маркетингтік зерттеулер мен ақпарат
Қандай да болмасын істі бастамас бұрын бұл жөнінде
Коммерциялық банктердің нақты және әлеуетті нарықтарын анықтау үшін
Нарықты бағалау үшін банке тиесілі үлесі, заем мен
Маркетинг әрбір ерекше шарадан (іс-қимыл) кейін, банктің тұтас
Ақпарат күнделікті қажеттік болып танылады. Бұл жерде сөз
Ақпараттық жүйені жасау бірнеше кезеңде өткізіледі.
Ең алдымен банк өзінің дамуының әрбір сатысында қандай
Тіпті болмаса, егер кәсіпорынның ақпаратты қамтамасыз етуге арнайы
Банк қызметкерлерінің фирманы дұрыс басқарудағы ақпараттың маңызына бір
Қорытынды
Жұмыста банктегі маркетинг қызметі қарастырылды. Біз бұл саланы
Мысалы осы саладағы әдебиеттердің және зерттеулердің тапшылығы да
Қолданылған әдебиеттер тізімі
1. Уткин Э.А. Банковский маркетинг, М.:Инфра-М, 1995
2. Маркова В. Маркетинг услуг, М.:Инфра-М,1995
3. Тасыбаева А. С. «Банкілік құқық». Алматы, 2001.
4. Мақыш С.Б. Ақша айналысы және несие, Алматы,
5. Ақша, несие, банктер. Ғ.С. Сейітқасымовтың редакциялығымен. —
Эванс Дж., Берман Б. Маркетинг: Сокр.пер. с англ.
Котлер Ф. Маркетинг-менеджмент. СПб.; Питер Ком, 1999. -896б.
Эванс Дж., Берман Б. Маркетинг: Сокр.пер. с англ.
Современный маркетинг /под ред. В.Е.Хруцкого. ~М.: Финансы и
Кретов И.И. Маркетинг на предприятии: Практическое пособие. -М.:
Социально-экономическое положение Республики Казахстан за январь-декабрь 1998 года.
32
Екінші деңгейлі банктердің түрлері
Банктік маркетинг банктің бәсекелестіктің негізі ретінде
Коммерциялық банктердің операциялары мен қызметтері
Депозит қаражатын басқару
Икемді және тиімді банктік маркетинг
Банк маркетингі
Кәсіпорын бәсекелестікке қабілеттілігн жоғарылатудағы маркетингтің рөлі
Банктік қызметтегі стратегиялық жоспарлаудың теориялық негіздері
Банк қызметіндегі маркетинг
Банктік қызметтегі тәуекелдіктер